Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

fultūra

  • 1 fultura

    fultūra, ae, f. [id.], a prop, stay, support (perh. not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    fundamenta pro fultura et substructione fungentur,

    Col. 1, 5, 9.—In plur.: Vitr. 10, 22 fin.
    II.
    Transf., a strengthening, refreshing (cf. fulcio, I. B.):

    deficient inopem venae te, ni cibus atque Ingens accedit stomacho fultura ruenti,

    Hor. S. 2, 3, 154:

    cujus (corporis) fulturis animus sustinetur,

    Plin. Ep. 1, 9, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fultura

  • 2 fultura

    fultūra, ae, f. (fulcio), I) die Stütze, Sen. de ben. 6, 15, 7 u. nat. qu. 3, 27, 6: verb. fultura et substructio, Col. 1, 5, 9: Plur., Vitr. 6, 8 (11), 3; 10, 1, 2; 10, 16 (22), 11: verb. fulturae ac substructiones, Plin. ep. 10, 39 (48), 2. – II) übtr., die Stärkung des Leibes durch Essen usw., Hor. sat. 2, 3, 154. Plin. ep. 1, 9, 4.

    lateinisch-deutsches > fultura

  • 3 fultura

    fultūra, ae, f. (fulcio), I) die Stütze, Sen. de ben. 6, 15, 7 u. nat. qu. 3, 27, 6: verb. fultura et substructio, Col. 1, 5, 9: Plur., Vitr. 6, 8 (11), 3; 10, 1, 2; 10, 16 (22), 11: verb. fulturae ac substructiones, Plin. ep. 10, 39 (48), 2. – II) übtr., die Stärkung des Leibes durch Essen usw., Hor. sat. 2, 3, 154. Plin. ep. 1, 9, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fultura

  • 4 fultūra

        fultūra ae, f    [fulcio], a prop, support: accedit stomacho fultura, H.

    Latin-English dictionary > fultūra

  • 5 fultura

    fultūra, ae f. [ fulcio ]
    1) подпора Col, Vtr, PJ, Sen

    Латинско-русский словарь > fultura

  • 6 fultura

    см. fulcire.

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > fultura

  • 7 fulctura

    fulctūra, ae f. v. l. = fultura

    Латинско-русский словарь > fulctura

  • 8 fungor

    functus sum, fungi depon.
    осуществлять, выполнять, исполнять (aliquā re, реже aliquam rem)
    pro fulturā f. Colслужить опорой
    f. sepulcro Oхоронить или быть похороненным
    more alicujus f. Nep — следовать чьим-л. обычаям
    f. caede alicujus O — совершать убийство, умерщвлять кого-л.
    f. lacrimis Oплакать
    f. fato O, T, Su (vitā AG, Dig, morte O, VP), тж. f. diem Just — умереть, скончаться
    functi (= defuncti) Stумершие

    Латинско-русский словарь > fungor

  • 9 alternus [1]

    1. alternus, a, um (alter), einer um den andern, abwechselnd, gegenseitig, I) im allg.: ex duabus orationibus capita alterna recitare, Cic.: alternis trabibus ac saxis, Caes.: alternis diebus, Liv. 4, 46, 3: alternā vice, Enn. fr.: alternis vicibus, Varr.: metus, Liv.: aves, die sich entgegengesetzten Adler, Claud.: alternis paene verbis Manlii factum laudans, fast immer beim zweiten Worte, Liv.: alternis versibus, im Wechselgesang, Verg. u.a. (vgl. Schmid Hor. ep. 2, 1, 146): alterni sermones, Wechselgespräch, Zwiegespräch, Dialog, Hor.: alterni metus, Liv. – m. Abl., signa peregrinis ubi sunt alterna columnis Belides, wo mit fremdländischen Säulen abwechselnd stehen die Statuen der Beliden, Ov. trist. 3, 1, 61. – neutr. plur. subst., alterna loqui cum alqo, ein Zwiegespräch halten, Hor. sat. 1, 8, 40. – Abl. Sing. alternā (sc. vice), abwechselnd, ciliis alternā conivens, Apul. met. 10, 17. – Abl. Plur. alternis, α) (sc. vicibus) abwechselnd, Varr., Liv. u.a. (s. Weißenb. Liv. 2, 2, 9): alternis... alternis, bald... bald, Sen. u.a. – β) (sc. versibus) im Wechselgesang, dicere (singen), Verg. ecl. 3, 59 (vgl. vorh. alt. versibus). – γ) (sc. annis) ein Jahr ums andere, abwechselnd ein Jahr, Verg. georg. 1, 71. – II) insbes.: A) als t.t. der Metrik = zwischen Hexametern u. Pentametern wechselnd, im elegischen Versmaß, elegisch, pedes... alternos esse oportebit, Cic.: epigramma alternis versibus longiusculis, Cic.: canere alterno carmine, im elegischen Lied besingen, Ov. (vgl. die Auslgg. zu Ov. her. 1, 5): u. mit Anspielung darauf, elegia... alternum fultura (al. factura) pedem, Stat. silv. 1, 2, 9. – B) als gerichtl. t.t., reicere alterna consilia od. alternos iudices od. alternas civitates (die als Richter bestellt waren), »abwechselnd, gegenseitig die gelosten Richter verwerfen, ein Recht, das Beklagtem u. Kläger einmal zustand,« Cic. Vat. 27; Planc. 36; Verr. 2, 32. – / Archaist. Nom. Plur. alternei, Corp. inscr. Lat. 1, 28, 5 u. alternas, Plaut. trin. 539.

    lateinisch-deutsches > alternus [1]

  • 10 conduco

    con-dūco, dūxī, ductum, ere, I) tr.: A) zusammenführen od. -ziehen, führend-, leitend zusammenbringen, vereinigen, 1) im allg.: a) leb. Wesen (bes. als milit. t. t.), copias suas, Caes.: magnam manum, Caes.: omnes clientes obaeratosque eodem, Caes.: eo copias omnes auxiliaque, Caes.: populum in forum, Varr. fr.: virgines unum in locum, Cic.: exercitum od. exercitus in unum locum, Caes. u. Tac.: dispersas per urbem cohortes in una castra, Tac.: festinatim de castellis ad castra maxima pedites, Sisenn. fr. – b) lebl. Objj.: partes, Lucr.: vineas, Cic.: nubila (Dünste), v. einem Flusse, Ov.: aquam cisternis, Pallad.: cortice ramos, Ov.: molli vulnera cerā, schließen, Val. Flacc.: plures puteos per specus in unum, Vitr.: aquam in unum lacum, ICt. – übtr. auf abstr. Objj., zusammenfassen, propositionem et assumptionem in unum, Cic. de inv. 1, 73: omnia probra in (zu) deorum maledicta, Arnob. 4, 27. – 2) insbes.: a) verkürzend zusammenziehen, coria et carnem trahit et conducit in unum, zieht zusammen u. verschrumpft, Lucr. 6, 967: usquedum vulnus conducatur in cicatricem, verharscht, Solin. 32, 31: u. so incisa peritonaei membrana in cicatricem facile conducitur, Cael. Aur. chron. 5, 10, 127. – frigida (kaltes Wasser) densat atque conducit vias, Cael. Aur. acut. 2, 9, 52: interiores (nervi) conducunt membra, superiores revocant (strecken sie), Plin. 11, 218: conducitur musculus aut laxatur, Cael. Aur. chron. 2, 1, 8: conducto inferiore palpebro, ibid.: cutis conducta (angespannte), Cael. Aur. chron. 4, 3, 20: u. so contortus vel conductus vultus, Cael. Aur. chron. 2, 1, 5: vultus conductus atque concurrentibus superciliis caperatus (gerunzelt), Cael. Aur. acut. 2, 3, 16. – Partiz. v. Pers., subst., contracti atque conducti, Cael. Aur. chron. 5, 1, 4. – b) zusammenlaufen-, gerinnen machen, im Passiv = zusammenlaufen, gerinnen, id (lac) plerumque cogi agni aut haedi coagulo; quamvis possit et agrestis cardui flore conduci, Col. 7, 8, 1.

    B) um einen Preis an sich bringen, 1) durch Lohn, Sold od. Pacht an sich bringen, mieten, dingen, pachten, a) leb. Wesen: coquum, Plaut: praeceptores publice, Plin. ep.: conducta multitudo, Sall.: conductae operae, Cic.: qui conducti plorant in funere, Hor. – alqm mercede, Cic. (u. so mercede conductus, Caecil. com. fr.: u. homo mercede conductus, Curt.): alqm mercede diurnā, Hor.: alqm nummo, Plaut.: pictorem magno pretio, Cic.: saga pretio conducta, Turpil. com. fr. – m. Ang. wozu? durch ad m. Gerund. od. durch 1. Supin., consulem ad caedem faciendam, Cic. prov. cons. 9: coctum (zum Kochen) ego huc, non vapulatum, dudum conductus fui, Plaut. aul. 457. – durch folg. ut u. Konj. = dazu dingen od. übh. dazu bringen, qui ab eis conducebantur, ut aliquem occiderent, Cic. Rosc. Am. 93: frusto panis conduci potest, vel uti taceat vel uti loquatur, Cato orat. 40. fr. 2 ( bei Gell. 1, 15, 10). – bei vorhergeh. Negation durch folg. quin u. Konj., tribus non conduci possum libertatibus, quin ego illis hodie comparem magnum malum, Plaut. Cas. 504 sq.; vgl. ellipt. non edepol conduci possum vitā uxoris annuā (sc. quin deferam pallam ad te), Plaut. asin. 886. – So nun insbes.: α) (als milit. t. t.) als Söldner mieten, homines, Caes.: equites ex Aquitania, Caes.: militem, Curt.: auxilia, Liv.: viginti milia peditum, Liv. – militem ex Peloponneso, Curt.: ex Graecia conductorum tria milia, Curt. – milites Gallos mercede, Liv.: Graeci pedites mercede conducti, Curt. – poet., bella conducta, mit angeworbenen Soldaten geführte, Sil. 5, 196. – β) eine od. als Buhldirne dingen, scortum, Plaut: u. (poet.) torum, Ov.: meretricem totum annum, Plaut. – viduam mercede, Nep.: puellam pretio parvo, Priap. – b) lebl. Ggstde.: α) zur Benutzung auf Zeit mieten, pachten (Ggstz. locare), navem putridam, Caecil. com. fr.: domum, hortum, Cic.: navem, Komik.: telas, Tibull.: nummos, leihen, Hor.: u. so pecuniam, Iuven. – sibi aedes, Plaut.: alci domum Romae, Val. Max.: alci locum, Cic. – fundum de alqo, Cic., ab alqo, ICt.: domum ab alqo, ICt.: raedam ab alqo, Sen. – domum non magno, Cic.: habitationem in annum, ICt. – bes. (als publiz. t. t.) einen Zoll pachten (Ggstz. locare), portorium, Cic.: publica vectigalia c. u. verb. publica vectigalia redimere et c., Liv. – so auch im Zshg. absol., Asiani, qui de censoribus conduxerant, questi sunt in senatu se cupiditate prolapsos nimium magno conduxisse, Cic. – Partic. Perf. subst., conductum, ī, n., das Gemietete, die Mietung, Pachtung (Ggstz. locatum, dah. verb. locatum conductum, Dig. 19, 2 lemm.), extra portam aliquid conducti habere, Cic. Clu. 175. – nachaug. bes. die Mietwohnung, Miete, das Logis, non conductum alcis intrare, Sen.: in conductum accurrere, Petr.: in conducto habitare, ICt.: manere biennio toto in suo conducto, Vulg. – β) zur Ausführung, zur Lieferung gegen Entgelt übernehmen, in Entreprise nehmen (Ggstz. locare), ultro tributa, Liv.: praebenda quae ad exercitum Hispaniensem opus sunt, Liv.: columnam faciendam de alqo, Cic.: alqd molendum, Pompon. com. fr.: tabulas ac statuas in Italiam deportandas, Vell.: servum docendum, ICt. – certo tamen et levi pretio fultura conducitur, Sen. de ben. 6, 15, 7. – m. folg. ut u. Konj., Simonides... victoris laudem cuidam pyctae ut scriberet, certo conductus pretio secretum petit, Phaedr. 4, 15 (25), 4 sqq. – im Zshg. absol., ad conducendum tres societates aderant, Liv. 23, 49, 1: utroque impetrato conduxerunt, ibid. § 3. – 2) etw. durch Kauf an sich bringen = erhandeln, kaufen, agnum caedundum (zum Schlachten), Plaut. aul. 567: pretio magno librum, Gell. 18, 5, 11.

    II) v. intr. = συμφέρειν, beitragen, zuträglich-, ersprießlich sein, ea maxime conducunt, quae sunt rectissima, Cic.: conducit nihil, Aur. Vict.: u. (m. Acc. u. Infin. als Subjekt) conducere arbitror talibus aures tuas vocibus undique circumsonare, Cic. – m. Ang. wem? durch Dat., huic aetati non conducit latebrosus locus, Plaut.: et virtute (alter Dat.) tuae et caris conducere chartis, Lucil. fr.: non quomodo ambitioni meae conducere arbitrabar, C. Gracch. fr.: neque homini infanti aut impotenti iniuste facta conducunt, Cic.: quae maxime cum mihi tum etiam rei publicae rationibus putem conducere, Cic.: quae saluti tuae conducere arbitror, Cic.: vinum maxime conducit alvo citae, Plin.: u. (m. Acc. u. Infin. als Subjekt) quod hoc maxime rei publicae conducit Syriam Macedoniamque decerni, Cic.: nostris rationibus maxime conducere videtur Thermum fieri (consulem) cum Caesare, Cic. – m. Ang. wozu? wofür? durch ad od. in u. Akk., alia ad eam rem conducentia, Gell.: quae ad ventris victum conducunt, Plaut.: consultant, ad vitae commoditatem iucunditatemque conducat id necne, Cic.: quod in rem recte conducat tuam, Plaut.: quid in rem publicam suam maxime conducere videretur, Sisenn. fr.: quod in commune conducat loco sententiae proferre, Tac. – / Parag. Infin. Präs. Pass. conducier, Plaut. merc. 663.

    lateinisch-deutsches > conduco

  • 11 fulctura

    fulctūra, s. fultūra.

    lateinisch-deutsches > fulctura

  • 12 fungor

    fungor, fūnctus sum, fungī, gew. intr. m. Abl., im alten Latein nur tr. m. Acc., mit etw. fertig werden, etw. abmachen = etw. verrichten, vollbringen, vollziehen, sich eines Geschäfts usw. entledigen, einer Sache Genüge leisten, ihr genügen, nachkommen, etwas überstehen, I) im allg.: α) m. Abl.: officiis iustitiae, Cic.: muneribus corporis, Cic.: caede alcis, ermorden, Ov.: virtute fungi, Tapferkeit beweisen, Hor.: munere aedilicio, verwalten, Cic.: u. so honoribus, Nep.: vice cotis, vertreten die Stelle des usw., Hor.: si quo (munere) forte fungitur, wenn er etwa einen (Dienst) erweist, Cic.: multis urbium et castellorum oppugnationibus nec non directā quoque acie (offene Schlacht) feliciter functi, Vell. – more barbarorum, beobachten, Nep. – duplici numero militum equitumque, stellen, Vell.: focus fungitur accenso igne, hat Feuer, Ov. – functum esse dapibus, fertig geworden sein mit usw. = genossen haben, Ov.: lacrimis pro somno, weinen statt schlafen, Ov.: gaudio, der Freude pflichtschuldig Ausdruck geben, Tac.: functus sepulcro, begraben, Ov.: stipendio functum esse, den Dienst überstanden = ausgedient haben, Hirt. b. G. – β) mit Acc.: officium, munus, Komik.: hominum officia, Tac.: militare munus, Nep.: senatoria munera, Suet.: suprema erga memoriam filii sui munia, Tac.: dah. im Gerundiv munus fungendum, Cic.: militia fungenda, Liv.: Partiz. Perf. passiv, nondum functo monumento, Paul. dig. 6, 1, 43: ministeria perperam functa, Tert. de praescr. haer. 29. – γ) absol.: ex more, Auson.: fungi pro fultura, dienen statt usw., Col.: monumentum functum, Grabmal, in dem schon ein Toter gelegen hat, ICt. – Infinit. passiv, ait pretia rerum communiter fungi (geschätzt werden), Paul. dig. 9, 2, 33. – II) insbes.: a) leidend etw. mitmachen, mala multa, erleiden, Lucr.: neque ab ictu fungitur hilum, und achtet des äußern Schlages nicht, Lucr.: u. absol., facere et fungi sine corpore, tun u. leiden, Lucr.: fungi cum corpore, Lucr. – b) vollenden, gew. functum esse, vollendet haben, v. Überstehen des mühevollen Erdenlebens od. des Todes, α) m. Abl.: longissimā statione mortali, Vell.: fato suo, Ov.: fato, Val. Max. u.a.: vitā, Gell., Lact. u. ICt.: morte, Ov. u. Vell. – β) m. Acc.: diem, Iustin. 19, 1, 1. – γ) absol., Auct. cons. ad Liv. 393. – Partiz. subst., functi = defuncti, die Vollendeten = Verstorbenen, Sen. poët., Stat. u.a. – c) einen Wert haben, geschätzt werden, gelten, pretia rerum non ex affectu, sed communiter funguntur, Paul. dig. 35, 2, 63 pr. – / Parag. Infin. fungier, Plaut. Cas. 951 (949). – Aktive Nbf. fungunt, Corp. inscr. Lat. 12, 1590.

    lateinisch-deutsches > fungor

  • 13 alternus

    1. alternus, a, um (alter), einer um den andern, abwechselnd, gegenseitig, I) im allg.: ex duabus orationibus capita alterna recitare, Cic.: alternis trabibus ac saxis, Caes.: alternis diebus, Liv. 4, 46, 3: alternā vice, Enn. fr.: alternis vicibus, Varr.: metus, Liv.: aves, die sich entgegengesetzten Adler, Claud.: alternis paene verbis Manlii factum laudans, fast immer beim zweiten Worte, Liv.: alternis versibus, im Wechselgesang, Verg. u.a. (vgl. Schmid Hor. ep. 2, 1, 146): alterni sermones, Wechselgespräch, Zwiegespräch, Dialog, Hor.: alterni metus, Liv. – m. Abl., signa peregrinis ubi sunt alterna columnis Belides, wo mit fremdländischen Säulen abwechselnd stehen die Statuen der Beliden, Ov. trist. 3, 1, 61. – neutr. plur. subst., alterna loqui cum alqo, ein Zwiegespräch halten, Hor. sat. 1, 8, 40. – Abl. Sing. alternā (sc. vice), abwechselnd, ciliis alternā conivens, Apul. met. 10, 17. – Abl. Plur. alternis, α) (sc. vicibus) abwechselnd, Varr., Liv. u.a. (s. Weißenb. Liv. 2, 2, 9): alternis... alternis, bald... bald, Sen. u.a. – β) (sc. versibus) im Wechselgesang, dicere (singen), Verg. ecl. 3, 59 (vgl. vorh. alt. versibus). – γ) (sc. annis) ein Jahr ums andere, abwechselnd ein Jahr, Verg. georg. 1, 71. – II) insbes.: A) als t.t. der Metrik = zwischen Hexametern u. Pentametern wechselnd, im elegischen Versmaß, elegisch, pedes... alternos esse
    ————
    oportebit, Cic.: epigramma alternis versibus longiusculis, Cic.: canere alterno carmine, im elegischen Lied besingen, Ov. (vgl. die Auslgg. zu Ov. her. 1, 5): u. mit Anspielung darauf, elegia... alternum fultura (al. factura) pedem, Stat. silv. 1, 2, 9. – B) als gerichtl. t.t., reicere alterna consilia od. alternos iudices od. alternas civitates (die als Richter bestellt waren), »abwechselnd, gegenseitig die gelosten Richter verwerfen, ein Recht, das Beklagtem u. Kläger einmal zustand,« Cic. Vat. 27; Planc. 36; Verr. 2, 32. – Archaist. Nom. Plur. alternei, Corp. inscr. Lat. 1, 28, 5 u. alternas, Plaut. trin. 539.
    ————————
    2. alternus, ī, f., s. alaternus.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > alternus

  • 14 conduco

    con-dūco, dūxī, ductum, ere, I) tr.: A) zusammenführen od. -ziehen, führend-, leitend zusammenbringen, vereinigen, 1) im allg.: a) leb. Wesen (bes. als milit. t. t.), copias suas, Caes.: magnam manum, Caes.: omnes clientes obaeratosque eodem, Caes.: eo copias omnes auxiliaque, Caes.: populum in forum, Varr. fr.: virgines unum in locum, Cic.: exercitum od. exercitus in unum locum, Caes. u. Tac.: dispersas per urbem cohortes in una castra, Tac.: festinatim de castellis ad castra maxima pedites, Sisenn. fr. – b) lebl. Objj.: partes, Lucr.: vineas, Cic.: nubila (Dünste), v. einem Flusse, Ov.: aquam cisternis, Pallad.: cortice ramos, Ov.: molli vulnera cerā, schließen, Val. Flacc.: plures puteos per specus in unum, Vitr.: aquam in unum lacum, ICt. – übtr. auf abstr. Objj., zusammenfassen, propositionem et assumptionem in unum, Cic. de inv. 1, 73: omnia probra in (zu) deorum maledicta, Arnob. 4, 27. – 2) insbes.: a) verkürzend zusammenziehen, coria et carnem trahit et conducit in unum, zieht zusammen u. verschrumpft, Lucr. 6, 967: usquedum vulnus conducatur in cicatricem, verharscht, Solin. 32, 31: u. so incisa peritonaei membrana in cicatricem facile conducitur, Cael. Aur. chron. 5, 10, 127. – frigida (kaltes Wasser) densat atque conducit vias, Cael. Aur. acut. 2, 9, 52: interiores (nervi) conducunt membra, superiores revocant
    ————
    (strecken sie), Plin. 11, 218: conducitur musculus aut laxatur, Cael. Aur. chron. 2, 1, 8: conducto inferiore palpebro, ibid.: cutis conducta (angespannte), Cael. Aur. chron. 4, 3, 20: u. so contortus vel conductus vultus, Cael. Aur. chron. 2, 1, 5: vultus conductus atque concurrentibus superciliis caperatus (gerunzelt), Cael. Aur. acut. 2, 3, 16. – Partiz. v. Pers., subst., contracti atque conducti, Cael. Aur. chron. 5, 1, 4. – b) zusammenlaufen-, gerinnen machen, im Passiv = zusammenlaufen, gerinnen, id (lac) plerumque cogi agni aut haedi coagulo; quamvis possit et agrestis cardui flore conduci, Col. 7, 8, 1.
    B) um einen Preis an sich bringen, 1) durch Lohn, Sold od. Pacht an sich bringen, mieten, dingen, pachten, a) leb. Wesen: coquum, Plaut: praeceptores publice, Plin. ep.: conducta multitudo, Sall.: conductae operae, Cic.: qui conducti plorant in funere, Hor. – alqm mercede, Cic. (u. so mercede conductus, Caecil. com. fr.: u. homo mercede conductus, Curt.): alqm mercede diurnā, Hor.: alqm nummo, Plaut.: pictorem magno pretio, Cic.: saga pretio conducta, Turpil. com. fr. – m. Ang. wozu? durch ad m. Gerund. od. durch 1. Supin., consulem ad caedem faciendam, Cic. prov. cons. 9: coctum (zum Kochen) ego huc, non vapulatum, dudum conductus fui, Plaut. aul. 457. – durch folg. ut u. Konj. = dazu dingen od. übh. dazu bringen, qui ab eis conducebantur, ut ali-
    ————
    quem occiderent, Cic. Rosc. Am. 93: frusto panis conduci potest, vel uti taceat vel uti loquatur, Cato orat. 40. fr. 2 ( bei Gell. 1, 15, 10). – bei vorhergeh. Negation durch folg. quin u. Konj., tribus non conduci possum libertatibus, quin ego illis hodie comparem magnum malum, Plaut. Cas. 504 sq.; vgl. ellipt. non edepol conduci possum vitā uxoris annuā (sc. quin deferam pallam ad te), Plaut. asin. 886. – So nun insbes.: α) (als milit. t. t.) als Söldner mieten, homines, Caes.: equites ex Aquitania, Caes.: militem, Curt.: auxilia, Liv.: viginti milia peditum, Liv. – militem ex Peloponneso, Curt.: ex Graecia conductorum tria milia, Curt. – milites Gallos mercede, Liv.: Graeci pedites mercede conducti, Curt. – poet., bella conducta, mit angeworbenen Soldaten geführte, Sil. 5, 196. – β) eine od. als Buhldirne dingen, scortum, Plaut: u. (poet.) torum, Ov.: meretricem totum annum, Plaut. – viduam mercede, Nep.: puellam pretio parvo, Priap. – b) lebl. Ggstde.: α) zur Benutzung auf Zeit mieten, pachten (Ggstz. locare), navem putridam, Caecil. com. fr.: domum, hortum, Cic.: navem, Komik.: telas, Tibull.: nummos, leihen, Hor.: u. so pecuniam, Iuven. – sibi aedes, Plaut.: alci domum Romae, Val. Max.: alci locum, Cic. – fundum de alqo, Cic., ab alqo, ICt.: domum ab alqo, ICt.: raedam ab alqo, Sen. – domum non magno, Cic.: habitationem in annum, ICt. – bes. (als publiz. t. t.) einen
    ————
    Zoll pachten (Ggstz. locare), portorium, Cic.: publica vectigalia c. u. verb. publica vectigalia redimere et c., Liv. – so auch im Zshg. absol., Asiani, qui de censoribus conduxerant, questi sunt in senatu se cupiditate prolapsos nimium magno conduxisse, Cic. – Partic. Perf. subst., conductum, ī, n., das Gemietete, die Mietung, Pachtung (Ggstz. locatum, dah. verb. locatum conductum, Dig. 19, 2 lemm.), extra portam aliquid conducti habere, Cic. Clu. 175. – nachaug. bes. die Mietwohnung, Miete, das Logis, non conductum alcis intrare, Sen.: in conductum accurrere, Petr.: in conducto habitare, ICt.: manere biennio toto in suo conducto, Vulg. – β) zur Ausführung, zur Lieferung gegen Entgelt übernehmen, in Entreprise nehmen (Ggstz. locare), ultro tributa, Liv.: praebenda quae ad exercitum Hispaniensem opus sunt, Liv.: columnam faciendam de alqo, Cic.: alqd molendum, Pompon. com. fr.: tabulas ac statuas in Italiam deportandas, Vell.: servum docendum, ICt. – certo tamen et levi pretio fultura conducitur, Sen. de ben. 6, 15, 7. – m. folg. ut u. Konj., Simonides... victoris laudem cuidam pyctae ut scriberet, certo conductus pretio secretum petit, Phaedr. 4, 15 (25), 4 sqq. – im Zshg. absol., ad conducendum tres societates aderant, Liv. 23, 49, 1: utroque impetrato conduxerunt, ibid. § 3. – 2) etw. durch Kauf an sich bringen = erhandeln, kaufen, agnum caedundum (zum Schlachten), Plaut. aul. 567:
    ————
    pretio magno librum, Gell. 18, 5, 11.
    II) v. intr. = συμφέρειν, beitragen, zuträglich-, ersprießlich sein, ea maxime conducunt, quae sunt rectissima, Cic.: conducit nihil, Aur. Vict.: u. (m. Acc. u. Infin. als Subjekt) conducere arbitror talibus aures tuas vocibus undique circumsonare, Cic. – m. Ang. wem? durch Dat., huic aetati non conducit latebrosus locus, Plaut.: et virtute (alter Dat.) tuae et caris conducere chartis, Lucil. fr.: non quomodo ambitioni meae conducere arbitrabar, C. Gracch. fr.: neque homini infanti aut impotenti iniuste facta conducunt, Cic.: quae maxime cum mihi tum etiam rei publicae rationibus putem conducere, Cic.: quae saluti tuae conducere arbitror, Cic.: vinum maxime conducit alvo citae, Plin.: u. (m. Acc. u. Infin. als Subjekt) quod hoc maxime rei publicae conducit Syriam Macedoniamque decerni, Cic.: nostris rationibus maxime conducere videtur Thermum fieri (consulem) cum Caesare, Cic. – m. Ang. wozu? wofür? durch ad od. in u. Akk., alia ad eam rem conducentia, Gell.: quae ad ventris victum conducunt, Plaut.: consultant, ad vitae commoditatem iucunditatemque conducat id necne, Cic.: quod in rem recte conducat tuam, Plaut.: quid in rem publicam suam maxime conducere videretur, Sisenn. fr.: quod in commune conducat loco sententiae proferre, Tac. – Parag. Infin. Präs. Pass. conducier, Plaut. merc. 663.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conduco

  • 15 fulctura

    fulctūra, s. fultura.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fulctura

  • 16 fungor

    fungor, fūnctus sum, fungī, gew. intr. m. Abl., im alten Latein nur tr. m. Acc., mit etw. fertig werden, etw. abmachen = etw. verrichten, vollbringen, vollziehen, sich eines Geschäfts usw. entledigen, einer Sache Genüge leisten, ihr genügen, nachkommen, etwas überstehen, I) im allg.: α) m. Abl.: officiis iustitiae, Cic.: muneribus corporis, Cic.: caede alcis, ermorden, Ov.: virtute fungi, Tapferkeit beweisen, Hor.: munere aedilicio, verwalten, Cic.: u. so honoribus, Nep.: vice cotis, vertreten die Stelle des usw., Hor.: si quo (munere) forte fungitur, wenn er etwa einen (Dienst) erweist, Cic.: multis urbium et castellorum oppugnationibus nec non directā quoque acie (offene Schlacht) feliciter functi, Vell. – more barbarorum, beobachten, Nep. – duplici numero militum equitumque, stellen, Vell.: focus fungitur accenso igne, hat Feuer, Ov. – functum esse dapibus, fertig geworden sein mit usw. = genossen haben, Ov.: lacrimis pro somno, weinen statt schlafen, Ov.: gaudio, der Freude pflichtschuldig Ausdruck geben, Tac.: functus sepulcro, begraben, Ov.: stipendio functum esse, den Dienst überstanden = ausgedient haben, Hirt. b. G. – β) mit Acc.: officium, munus, Komik.: hominum officia, Tac.: militare munus, Nep.: senatoria munera, Suet.: suprema erga memoriam filii sui munia, Tac.: dah. im Gerundiv munus fungendum,
    ————
    Cic.: militia fungenda, Liv.: Partiz. Perf. passiv, nondum functo monumento, Paul. dig. 6, 1, 43: ministeria perperam functa, Tert. de praescr. haer. 29. – γ) absol.: ex more, Auson.: fungi pro fultura, dienen statt usw., Col.: monumentum functum, Grabmal, in dem schon ein Toter gelegen hat, ICt. – Infinit. passiv, ait pretia rerum communiter fungi (geschätzt werden), Paul. dig. 9, 2, 33. – II) insbes.: a) leidend etw. mitmachen, mala multa, erleiden, Lucr.: neque ab ictu fungitur hilum, und achtet des äußern Schlages nicht, Lucr.: u. absol., facere et fungi sine corpore, tun u. leiden, Lucr.: fungi cum corpore, Lucr. – b) vollenden, gew. functum esse, vollendet haben, v. Überstehen des mühevollen Erdenlebens od. des Todes, α) m. Abl.: longissimā statione mortali, Vell.: fato suo, Ov.: fato, Val. Max. u.a.: vitā, Gell., Lact. u. ICt.: morte, Ov. u. Vell. – β) m. Acc.: diem, Iustin. 19, 1, 1. – γ) absol., Auct. cons. ad Liv. 393. – Partiz. subst., functi = defuncti, die Vollendeten = Verstorbenen, Sen. poët., Stat. u.a. – c) einen Wert haben, geschätzt werden, gelten, pretia rerum non ex affectu, sed communiter funguntur, Paul. dig. 35, 2, 63 pr. – Parag. Infin. fungier, Plaut. Cas. 951 (949). – Aktive Nbf. fungunt, Corp. inscr. Lat. 12, 1590.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fungor

  • 17 fulcire

    1) подпирать, insulam ruentem, aedificia vetera (1. 4. 14 pr. D. 25, 1);

    domus fulta (1. 60 pr. D. 19, 2);

    fultura, подпирание (l. 8 pr. D. 8, 5);

    fulcimentum, fulcrum, подпора (1. 12 § 19 D. 33, 7. 1. 26 § 1 D. 41, 1).

    2) поддерживать: fulciri integris patris fortunis, участвовать в чем (1. 10 C. 9, 49).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > fulcire

  • 18 fulctura

    fulctūra, v. fultura.

    Lewis & Short latin dictionary > fulctura

  • 19 fungor

    fungor, functus, fungi, v. dep. [kindred to Sanscr. bhuj-, frui], to busy one's self with or be engaged in something; to perform, execute, administer, discharge, observe, do (syn.: administro, defungor); constr. with abl., rarely with acc. or absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With abl.:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22; cf.:

    populari munere,

    id. Rep. 3, 35:

    virtutis perfectae perfecto munere,

    id. Tusc. 1, 45, 109; so,

    munere,

    id. Rep. 1, 7; 5, 2; id. Off. 2, 16, 57; 2, 20, 70; id. Brut. 16, 63; id. Leg. 1, 3, 10; Caes. B. G. 7, 25, 3; Hor. Ep. 1, 9, 5 al.; cf.:

    magnificentissimā aedilitate,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    consulatu,

    Suet. Caes. 23; id. Galb. 3:

    praeturā,

    id. Tib. 4; id. Claud. 24; 38; id. Gram. 7:

    quaesturā,

    id. Aug. 36:

    magisterio,

    id. Dom. 4:

    potius barbarorum quam illius more,

    to observe, Nep. Con. 3, 4:

    funguntur officio,

    perform, Cic. Cael. 9, 21:

    officio rhetoris,

    Quint. 2, 1, 6; Suet. Claud. 29; cf. Hor. S. 2, 6, 109: cum suam vicem functus officio sit, had filled his own place as husband, Liv. 1, 9, 15:

    legationibus,

    Quint. 3, 2, 4:

    militiā,

    Suet. Gram. 9:

    oppugnationibus et acie feliciter,

    Vell. 2, 95, 2: sacris, Hor. A. P. 224:

    laboribus,

    id. C. 2, 18, 38; cf.

    periculis,

    Just. 7, 4:

    dapibus,

    to have done with the food, Ov. F. 2, 791:

    caede,

    to murder, id. H. 14, 19:

    morte,

    to die, id. M. 11, 583; Vell. 2, 49, 1;

    for which also: fato,

    Ov. M. 11, 559; Quint. 3, 7, 10; Suet. Calig. 6; Val. Max. 1, 8, 5 ext.:

    vitā,

    Gell. 20, 2, 3; Lact. 2, 1, 1; Dig. 48, 5, 11 fin.; 49, 17, 14:

    voto,

    to pay a vow, Just. 9, 2:

    fungar vice cotis,

    to serve instead of, Hor. A. P. 304:

    indicis partibus,

    Plin. Ep. 3, 5, 2:

    ter aevo functus senex (Nestor),

    who had lived through, enjoyed, Hor. C. 2, 9, 13; cf.:

    functo longissima statione mortali,

    Vell. 2, 131, 2:

    virtute functi duces,

    who have shown, exhibited, Hor. C. 4, 15, 29; cf.:

    omni virtute functa (femina),

    Quint. 6 praef. §

    5.—Of things: possunt aliquando oculi non fungi suo munere,

    Cic. Div. 1, 32, 71:

    aliquae (vocales) officio consonantium fungantur,

    Quint. 1, 4, 10:

    levissima quaeque (quaestio) primo loco fungitur,

    id. 3, 6, 8 Spald. N. cr.:

    res eadem perorationis vice fungitur,

    id. 4, 3, 11; cf. id. 4, 1, 75.—
    (β).
    With acc. (so always in Plaut. and Ter. except officiis, Ter. Ad. 4, 3, 12; but in class. prose only once in Nep.; v. infra): ingentia munera fungi, Lucil. ap. Non. 497, 12:

    munus,

    id. ib. 10; Plaut. Men. 1, 4, 5; id. Trin. prol. 1; 2, 2, 73:

    militare munus fungens,

    Nep. Dat. 1, 2 al.: officium, Pac. ap. Non. 497, 16 (Trag. Rel. v. 129 Rib.); Titin. ib. 6 (Com. Rel. v 48 ib.); Turp. ib. 13; Ter. Heaut. 1, 1, 14; 3, 3, 19; id. Ad. 3, 4, 18; id. Phorm. 2, 1, 51:

    sine me alliatum fungi fortunas meas,

    Plaut. Most. 1, 1, 45:

    Mago diem fungitur relictis duobus filiis,

    i. e. dies, Just. 19, 1, 1:

    mala multa animus contagibu' fungitur ejus,

    i. e. suffers, Lucr. 3, 734.—
    (γ).
    In gerundive, as v.a.:

    muneris fungendi gratia,

    Cic. Rep. 1, 17; cf. Hirt. B. G. 8, 12, 3; Cic. Att. 1, 1, 2:

    ad suum munus fungendum,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    per speciem alienae fungendae vicis,

    Liv. 1, 41, 6:

    spes facta militiae fungendae potioribus ducibus,

    id. 24, 21, 3.—
    (δ).
    Absol. (very rare):

    at facere et fungi sine corpore nulla potest res,

    i. e. to suffer, Lucr. 1, 443 sq.;

    so 3, 168: pro fultura et substructione fungentur fundamenta,

    will serve, Col. 1, 5, 9: nec livida tabes Invidiae functis quamquam et jam lumine cassis Defuit, i. e. to the dead, =defunctis, Stat. Th. 2, 15; cf.:

    omnia functa Aut moritura vides,

    id. S. 2, 1, 209; id. Th. 4, 483; 511; Albin. 1,393; Aus. Ep.33.
    II.
    In partic., to perform, discharge, contribute, pay any thing due from one:

    hoc vobis est statuendum, quid aratorem ipsum arationis nomine muneris in re publica fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    per omnes annos atque omnia bella duplici numero se militum equitumque fungi,

    Vell. 2, 15, 3:

    cum eo sumptu res publica fungatur,

    Tac. A. 14, 21:

    qui fenus exercent, omnibus patrimonii intributionibus fungi debent, etsi possessionem non habeant,

    Dig. 50, 1, 22 fin.
    In pass.
    signif. (post-class. and very rare):

    pretia rerum non ex affectione, nec utilitate singulorum, sed communiter fungi,

    are not taken, Dig. 9, 2, 33:

    dos, quae semel functa est, amplius fungi non potest,

    Ulp. Fragm. 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > fungor

См. также в других словарях:

  • fultura — n.; pl. ae [L. fultura, prop] (ARTHROPODA: Insecta) In male Lepidoptera, a rectangular sclerite (paired) extending into the abdomen from sternite 9; see suspensorium …   Dictionary of invertebrate zoology

  • fultura penis — (ARTHROPODA: Insecta) In male Lepidoptera, the sclerotized structures of the diaphragm, namely, the fultura inferior and the fultura superior …   Dictionary of invertebrate zoology

  • fultura inferior — (ARTHROPODA: Insecta) In male Lepidoptera, sclerotized structures situated on the ventral diaphragm, including the ventral part of the anellus and juxta …   Dictionary of invertebrate zoology

  • fultura superior — (ARTHROPODA: Insecta) In male Lepidoptera, sclerotized structures situated on the dorsal part of the diaphragm, including the dorsal part of the anellus and transtilla …   Dictionary of invertebrate zoology

  • diaphragm — n. [Gr. diaphragma, partition, wall] 1. Any of the horizontal dividing membranes of a body cavity. 2. A structure controlling admission of light through an aperture. 3. (ARTHROPODA: Insecta) a. In Heteroptera, separating the general body cavity… …   Dictionary of invertebrate zoology

  • fultella — n. [L. dim. fultura, prop] (ARTHROPODA: Insecta) In Diptera, the aedeagal apodeme of male Tephritidae possessing a pair of lateral processes extending to the hypandrium …   Dictionary of invertebrate zoology

  • fultelliform — adj. [L. dim. fultura, prop; forma, shape] (ARTHROPODA: Insecta) Having the fultella at least partially fused with the median internal surface of the hypandrium …   Dictionary of invertebrate zoology

  • suspensorium — n.; pl. ria [L. sub, under; pendere, to hang] 1. Anything that suspends a part. 2. (ARTHROPODA: Insecta) a. In Blattoidea, a pair of linear sclerites extending toward the lateral mouth angle on each side of the proximal half of the hypopharynx. b …   Dictionary of invertebrate zoology

  • transtilla — n.; pl. lae [L. trans , across; stilla, drop] (ARTHROPODA: Insecta) In Lepidoptera, a transverse bar, or variously shaped process, connecting dorso proximal angles of the male valva; part of the fultura superior; the anterior end of the dorsal… …   Dictionary of invertebrate zoology

  • appuy — Appuy, Il vient de Ad et Podium, quasi Appodiare, Podium, est ce que nous disons Puye, ou Appuy, ou Appuye, ou Galerie et Saillie sur quoy on s appuye pour regarder hors la maison, Fulcimentum, Adminiculum. Fultura, Fulcrum. Un appuy fourcheu… …   Thresor de la langue françoyse

  • soustenement — Le soustenement et la force de quelque chose, Columen, fulcrum, Fulcimentum, Fultura, Tibicen …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»