Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

facētiae

  • 1 facetiae

    făcētiae, ārum, f.(qqf. au sing.) [st2]1 [-] plaisanterie(s), bons mots, facétie; enjouement, finesse, agrément, amabilité, gentillesse. [st2]2 [-] raillerie.    - aliquem asperioribus facetiis perstringere: lancer des sarcasmes contre qqn, piquer qqn par des plaisanteries assez vives.    - lepos facetiarum: finesse dans les plaisanteries.    - asperae facetiae, Tac. A. 15, 68: les mordantes plaisanteries (les sarcasmes).    - haec facetiast (facetia est), Plaut. Stich. 5.4.47: voilà une chose plaisante.    - per facetias, Tac.: par plaisanterie, en plaisantant, en badinant.
    * * *
    făcētiae, ārum, f.(qqf. au sing.) [st2]1 [-] plaisanterie(s), bons mots, facétie; enjouement, finesse, agrément, amabilité, gentillesse. [st2]2 [-] raillerie.    - aliquem asperioribus facetiis perstringere: lancer des sarcasmes contre qqn, piquer qqn par des plaisanteries assez vives.    - lepos facetiarum: finesse dans les plaisanteries.    - asperae facetiae, Tac. A. 15, 68: les mordantes plaisanteries (les sarcasmes).    - haec facetiast (facetia est), Plaut. Stich. 5.4.47: voilà une chose plaisante.    - per facetias, Tac.: par plaisanterie, en plaisantant, en badinant.
    * * *
        Facetiae, facetiarum, pluraliter tantum. Plin. iunior. Railleries, Plaisanteries, Rencontres de bonne grace, Un dict tout faictiz, Une plaisante moquerie ayant quelque gravité en soy, Sornette.
    \
        Acerbae facetiae. Tacit. Sornettes aigres, et qui picquent.
    \
        Capi mirifice facetiis. Cic. Prendre grand plaisir à railleries.
    \
        Conditus sale et facetiis. Caes. Tout farci et confict en railleries.

    Dictionarium latinogallicum > facetiae

  • 2 facētiae

        facētiae ārum, f    [facetus], wit, witty sayings, witticisms, pleasantry, drollery, humor, facetiousness: homo facetiis praeditus: omnes facetiis superare: multae facetiae multusque lepos inerat, S.: facetiarum quidam lepos: facie magis quam facetiis ridiculus.

    Latin-English dictionary > facētiae

  • 3 facetiae

    făcētĭa, ae, f. [facetus; cf.: argutiae, deliciae], a jest, witticism; drollery, piece of humor.
    I.
    Sing. (ante- and post-class.): haec facetiast, amare inter se rivalis duos, Plaut. Stich. 5, 4, 47:

    jocularis,

    Cael. Aur. Tard. 1, 1, 21:

    facetia sermonis Plauto congruentis,

    Gell. 3, 3, 3:

    facetiae habere, res divinas deridere,

    App. Mag. 56, p. 310, 27. —
    II.
    Plur.: făcētĭae, ārum.
    A.
    A witty or clever thing in action or behavior (Plautin.):

    mulier, quoi facetiarum cor corpusque sit plenum et doli,

    Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    fecisti, here, facetias, quom, etc.,

    id. Stich. 5, 2, 7.—
    B.
    Wit, witty sayings, witticisms, pleasantry, drollery, humor, facetiousness (class.;

    syn.: sal, dicacitas, cavillatio, lepos, urbanitas, comitas): (sales), quorum duo genera sunt, unum facetiarum, alterum dicacitatis,

    Cic. Or. 26, 87:

    cum duo genera sint facetiarum... illa a veteribus superior cavillatio, haec altera dicacitas nominata est,

    id. de Or. 2, 54, 218:

    facetiis autem maxime homines delectari, si quando risus conjuncte, re verboque moveatur,

    id. ib. 2, 61, 248:

    P. Scipio omnes sale facetiisque superabat,

    id. Brut. 34, 128:

    festivitate et facetiis C. Julius et superioribus et aequalibus suis omnibus praestitit,

    id. ib. 48, 177:

    sale tuo et lepore et politissimis facetiis pellexisti,

    id. de Or. 1, 57, 243:

    accedat oportet lepos quidam facetiaeque,

    id. ib. 1, 5, 17; cf.:

    dulces Latini leporis facetiae,

    Vell. 1, 17, 1:

    facetiarum quidam lepos,

    Cic. de Or. 1, 34, 159:

    facie magis quam facetiis ridiculus,

    id. Att 1, 13, 2:

    ego mirifice capior facetiis, maxime nostratibus (corresp. to sales),

    id. Fam. 9, 15, 2:

    asperis facetiis illusus,

    sarcasms, Tac. A. 15, 68; cf.

    acerbae,

    id. ib. 5, 2:

    per facetias incusare aliquem,

    id. ib. 14, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > facetiae

  • 4 facetia

    wit (pl.), joke

    Latin-English dictionary > facetia

  • 5 facetia

    făcētĭa, ae, f. [facetus; cf.: argutiae, deliciae], a jest, witticism; drollery, piece of humor.
    I.
    Sing. (ante- and post-class.): haec facetiast, amare inter se rivalis duos, Plaut. Stich. 5, 4, 47:

    jocularis,

    Cael. Aur. Tard. 1, 1, 21:

    facetia sermonis Plauto congruentis,

    Gell. 3, 3, 3:

    facetiae habere, res divinas deridere,

    App. Mag. 56, p. 310, 27. —
    II.
    Plur.: făcētĭae, ārum.
    A.
    A witty or clever thing in action or behavior (Plautin.):

    mulier, quoi facetiarum cor corpusque sit plenum et doli,

    Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    fecisti, here, facetias, quom, etc.,

    id. Stich. 5, 2, 7.—
    B.
    Wit, witty sayings, witticisms, pleasantry, drollery, humor, facetiousness (class.;

    syn.: sal, dicacitas, cavillatio, lepos, urbanitas, comitas): (sales), quorum duo genera sunt, unum facetiarum, alterum dicacitatis,

    Cic. Or. 26, 87:

    cum duo genera sint facetiarum... illa a veteribus superior cavillatio, haec altera dicacitas nominata est,

    id. de Or. 2, 54, 218:

    facetiis autem maxime homines delectari, si quando risus conjuncte, re verboque moveatur,

    id. ib. 2, 61, 248:

    P. Scipio omnes sale facetiisque superabat,

    id. Brut. 34, 128:

    festivitate et facetiis C. Julius et superioribus et aequalibus suis omnibus praestitit,

    id. ib. 48, 177:

    sale tuo et lepore et politissimis facetiis pellexisti,

    id. de Or. 1, 57, 243:

    accedat oportet lepos quidam facetiaeque,

    id. ib. 1, 5, 17; cf.:

    dulces Latini leporis facetiae,

    Vell. 1, 17, 1:

    facetiarum quidam lepos,

    Cic. de Or. 1, 34, 159:

    facie magis quam facetiis ridiculus,

    id. Att 1, 13, 2:

    ego mirifice capior facetiis, maxime nostratibus (corresp. to sales),

    id. Fam. 9, 15, 2:

    asperis facetiis illusus,

    sarcasms, Tac. A. 15, 68; cf.

    acerbae,

    id. ib. 5, 2:

    per facetias incusare aliquem,

    id. ib. 14, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > facetia

  • 6 facetia

    facētia, ae, f. (facetus), I) Sing., das Drollige, der Scherz, Witz, die Laune, haec facetiast, amare inter se rivales duos, Plaut. Stich. 727: fac. iocularis, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 1, 21 fac. sermonis Plauto congruentis. Gell. 3, 3, 3: Aemilianum istum facetiae sibi habere res divinas deridere, Apul. apol. 56. – II) Plur., facētiae, ārum, f., feine-, witzige-, drollige Einfalle, der drollige Witz, im üblen Sinne Spottreden, Cic. u.a.: asperae, acerbae, beißender Witz, Stichelreden, Tac.: facetias facere, artig sich betragen, Plaut.

    lateinisch-deutsches > facetia

  • 7 facetia

    facētia, ae, f. (facetus), I) Sing., das Drollige, der Scherz, Witz, die Laune, haec facetiast, amare inter se rivales duos, Plaut. Stich. 727: fac. iocularis, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 1, 21 fac. sermonis Plauto congruentis. Gell. 3, 3, 3: Aemilianum istum facetiae sibi habere res divinas deridere, Apul. apol. 56. – II) Plur., facētiae, ārum, f., feine-, witzige-, drollige Einfalle, der drollige Witz, im üblen Sinne Spottreden, Cic. u.a.: asperae, acerbae, beißender Witz, Stichelreden, Tac.: facetias facere, artig sich betragen, Plaut.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > facetia

  • 8 festivitas

    festīvĭtas, ātis, f. [festivus], festive gayety, festivity, mirth, merriment, joy. *
    I.
    Lit.:

    jocum, festivitatem, ferias,

    Plaut. Capt. 4, 1, 3.—
    II.
    Transf.
    A.
    As a word of endearment (Plautinian):

    mi animule, Mea vita, mea festivitas (for which, shortly after: voluptas mea, meus festus dies),

    my joy, my delight, Plaut. Cas. 1, 47; 3, 3, 14; id. Poen. 1, 2, 176.—
    * B.
    A pleasant or kind demeanor, kindness:

    mei patris festivitas et facilitas,

    Ter. Eun. 5, 9, 18; cf. festivus, II. A.—
    C.
    Of speech, humor, pleasantry, jocoseness (Ciceron.;

    syn.: facetiae, lepor, sal): cum in illo genere perpetuae festivitatis ars non desideretur,

    Cic. de Or. 2, 54, 219:

    festivitate et facetiis C. Julius omnibus praestitit,

    id. Brut. 48, 177:

    nec umquam fuit oratio lepore et festivitate conditior (shortly before: faceta et urbana),

    id. de Or. 2, 56, 227:

    summa festivitate et venustate,

    id. ib. 1, 57, 243; id. Inv. 1, 18, 25:

    imago antiquae et vernaculae festivitatis (corresp. to facetiae and lepores),

    id. Fam. 9, 15, 2.—In plur.:

    Gorgias his festivitatibus insolentius abutitur,

    play of words, witticism, Cic. Or. 52, 176; Gell. praef. § 4.—
    D.
    Post-class., a festival, feast: festivitas in cunctis oppidis celebranda, Cod. Th. 15, 5, 3; Lampr. Alex. Sev. 63.—In plur.:

    sollennes, Cod. Th. 6, 8, 1: natalium principis,

    ib. 6, 4, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > festivitas

  • 9 facetia

    facētia, ae f. [ facetus ]
    шутка, острота Pl, AG; чаще pl. шутки, остроты, юмор, балагурство
    per facetias T — в виде шуток, пошучивая
    facetiae asperae (acerbae) T — едкие насмешки, колкости, глумление

    Латинско-русский словарь > facetia

  • 10 facetior

    facētior, —, āri [facetiae\]

    Латинско-русский словарь > facetior

  • 11 acerbus

    acerbus, a, um, Adj. m. Compar. u. Superl. (v. 2. acer), scharf, schneidend für die Sinne, I) eig.: 1) den Mund zusammenziehend, herb von Geschmack (Ggstz. dulcis, mitis, suavis), Neptuni corpus (Meerwasser), Lucr.: sapor, Plin.: bes. von unreifem Obst, scharf, herb, u. dah. unreif, unzeitig, roh übh., pirum, Varr.: oliva, Plin.: uva, Phaedr.: u. übtr., unreif, unzeitig, frühzeitig, virgo, Varr. fr. u. Ov.: res, Cic.: funus, Verg. u. Tac.: partus, Ov. – 2) für das Gehör, schneidend, grell, serrae stridentis horror, Lucr.: stridor, Plin.: acerba auditu vox propter nimiam exilitatem, Val. Max.: vox acerbissima, Cornif. rhet. u. Sen. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba sonans, rauh tönend, Verg. georg. 3, 149. – 3) empfindlich für das Gefühl, schneidend, rauh, frigus, Hor.: ictus phalangii, Plin. – 4) für das Gesicht, vultus acerbi, sauere, finstere, Ov. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba tuens, mit giftigem Blick, Verg. Aen. 9, 794. – II) übtr. auf das innere Gefühl, a) v. Pers., rauh, streng, abstoßend, grämlich, kleinlich (Ggstz. moderatus, remissus), inimicus, hostis, Cic.: creditor, Sen.: recitator, grausamer, Hor.: Libitina, grimmige, Hor.: alci acerbus, Cic.: acerbus in alqm, Ov.: acerbus in exigendo, Cic.: modo acerbior parciorque, modo remissior ac neglegentior, Suet.: subst., acerbus, bitterer Tadler, Bekrittler, Hor.: acerbos e Zenonis schola exire, Sauertöpfe, Cic. – b) v. Lebl., u. zwar: α) von dem, was mit Strenge geübt, eingefordert usw. wird, bitter, empfindlich, streng, peinlich, kleinlich, delectus, Liv.: inquisitio, Liv.: illius severitas, Cic.: imperium acerbius, Nep.: acerbissima diligentia, Cic.: illa acerbissima exactio, Cic.: acerbissima tributa, Cic.: acerbissimae impiorum poenae, Cic. – β) v.d. Rede, bitter, hart, kränkend, gehässig, linguae acerbae et immodice liberae fuit, Liv.: minaces et acerbae litterae, Cic.: litterae acerbissimae, bitterböser Br., Cic.: acerbum et breve scriptum, Suet.: ac. rumor, Tibull.: facetiae, Tac.: acerbissimum acclamationum genus, Suet. – γ) v. Zuständen, herb, bitter, empfindlich, kränkend, schmerzlich, peinlich, betrübend, incendium, Cic.: recordatio, Cic.: funus, Plaut. u. Cic.: funera, Tac.: scelus, Cic.: mors, Cic.: alcis interitus, Cic.: exitus tam tristis atque acerbus, Liv. fr.: odium acerbum, acerbissimum, Cic.: consilium neutri parti acerbum, Liv.: quam triste hoc ipsi, quam acerbum mihi, Plin. ep.: etsi erit acerbum auditu, Cic.: acerbum est ab aliquo circumveniri, acerbius a propinquo, Plaut. – acerbum est, acerbius est m. folg. Infin., Cic.: non est acerbum m. folg. Infin., Sen. – neutr. subst., aliquid cotidie acerbi atque incommodi nuntiatur, Cornif. rhet.: acerba ex amore homini oblata, Ter.: multa acerba, multa turpia habuit ille annus, Cic.: Ggstz., hoc bonum inter meras voluptates, hoc est inter tristia et acerba, Sen. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba fremens, knirschend vor Schmerz, Verg. Aen. 12, 398.

    lateinisch-deutsches > acerbus

  • 12 asper

    asper, era, erum, Adi. m. Compar. u. Superl., rauh, barsch (Ggstz. lēvis u. lenis), I) eig.: 1) rauh für den Gefühlssinn, a) übh., uneben, holperig, aspera saxa, Enn. fr. u. Pacuv. fr.: asperi Athones, Lucil. fr.: loca aspera et montuosa, Caes.: in locis autem et illa naturalia (spectantur) plani an montuosi, leves an asperi, Cic.: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato fr.: asp. hiems, Vell.: arteria, die Luftröhre, Cic.: nummus, noch nicht durch den Gebrauch abgegriffen, neu geprägt, Suet.: mare, stürmisch, Liv.: equum tenacem asperioribus frenis castigare, Liv. – m. Abl. (durch), Athesis ille saxis asper, Pan. vet.: pocula aspera signis, mit halberhabener Arbeit, Verg.: aspera caelo (dem Klima nach) Germania, Tac.: m. 2. Sup., asper attactu, Varr. r. r. 2, 5, 8: asper tactu, Hor. carm. 3, 2, 10. – subst., asperum, ī, n., das Rauhe, Unebene, in aspero (ungeprägter Münze) accipere, Sen.: asperrimo hiemis, Tac.: im Plur., aspera maris, die Stürme des Meeres, Tac.: per aspera (rauhe Orte) et devia, Suet.: a tergo insulae per aspera (Klippen) erepo, Sen. – b) rauh, harsch u. dah. stechend, kratzend, sentes, Verg.: barba, Tibull.: tussis, im Halse kratzend, Mart. – u. spitz, scharf, mucro, Lucan. 6, 186; 7, 139. – 2) für den Geschmack od. Geruch, rauh, harsch, herb, beißend, victus (Kost), Plaut.: vinum, Ter.: allium asperi saporis, Plin.: piper asperrimum, Plin.: herba odoris asperi, Plin. – subst., quid iudicant sensus? dulce amarum, lene asperum, Cic. de fin. 2, 36. – 3) für das Gehör rauh, grob, derb (Ggstz. lenis), (plura vocum genera) lene, asperum, Cic.: vox, Quint.: aspera mutata est in lenem tempore longo littera, quae toto nomine prima fuit, R in L (Remuria in Lemuria), Ov. fast. 5, 481. – dah. in der Rhetor. von der Rede, holperig, unregelmäßig, uneben (Ggstz. lēvis), aspera, tristis et horrida oratio, Cic.: compositio praefracta et aspera, Sen. – u. in der Gramm., spiritus asper, der H-Laut, Prisc. – II) übtr.: 1) v. lebenden Wesen u. deren Benehmen gegen andere, rauh, barsch, trotzig, ungestüm, spröde, abhold (Ggstz. mitis, lenis, placidus et quietus), amica, aspera atque praecox, Lucil. fr.: homo asper et durus, Cic.: quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos, Cic.: C. Fimbria (orator) asper, maledicus, Cic.: verbis asper, Ps. Quint. decl.: cladibus asper, erbittert, Ov.: aspera est illi Venus, abhold, Tibull.: Pholoë, spröde, Hor.: asperrimi ad condicionem pacis, Liv.: rebusque veni non asper egenis, nicht abhold schmaler Bewirtung = gern vorlieb nehmend mit usw., Verg.: monitoribus asper, voll Trotz gegen usw., Hor. – u. rauh, grämlich, streng in bezug auf Lebensansicht u. Lebensweise, (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et moribus, Cic.: accessit istuc doctrina non moderata nec mitis, sed, ut mihi videtur, paulo asperior et durior, quam aut veritas aut natura patitur, Cic.: Cato asperi animi fuit, sed rigidae innocentiae, Liv. – u. wild, trotzig durch die Beschäftigung mit Waffen, Krieg u. Jagd, (Carthago) studiis asperrima belli, Verg.: gens laboribus et bellis aspera, Iustin.: virgo, Diana, Sen. poët.: in ludo ac rudibus cuivis satis asper, Trotz bietend, Lucil. sat. 4, 27. – v. Tieren, wild, graus, anguis asper siti, gereizt, Verg.: lupus dulcedine sanguinis asper, Ov.: bos aspera (drohend) cornu, Verg.: m. folg. Infin., (equus) asper frena pati, Sil. 3, 387. – 2) v. Zuständen, wie unser mühsam, schwierig, kitzlich, dornenvoll, mißlich, hart, bitter, rauh, empfindlich, unangenehm, niederschlagend, dolor (est) motus asper in corpore, Cic.: scilicet res ipsa aspera est, die Sache ist kitzlich, schlimm, Sall.: res asperae, schwierige Aufträge, Sall.: asperius opinione, schwieriger, als man sich's vorstellte, Sall.: mala res, spes multo asperior, noch weit trüber die Aussicht, Sall.: fata, Verg.: odia, Verg. – insbes. v. Krieg u. Kampf (s. oben no. II, 1), wild, bellum, Sall. u.a.: u. so pugna, Verg. – u. v. Verhältnissen usw., peinlich, schwer u. bedrängt, drückend, mißlich, res, tempora, Cic. u.a.: u. subst., aspera, ōrum, n., Widerwärtigkeiten, Ungemach, Bedrängnis, Hor., Liv. u.a. – v. Urteilen, Gesetzen, Strafen usw., hart, streng, streng u. sträflich, sententia, Liv.: censura, Vell.: lex, Quint.: custodia, Tac.: subst., asperiora suadere, zu härteren Maßregeln raten, Suet. – 3) von der Rede, stechend, bitter, kränkend u. beleidigend, facetiae, Cic.: verba, Ov. – / Synkop. Formen aspro, Scribon. 180. Pallad. de insit. 67: aspros, Stat. Theb. 1, 622: aspris, Verg. Aen. 2, 379.

    lateinisch-deutsches > asper

  • 13 condimentum

    condīmentum, ī, n. (condio), I) das Mittel zum Einmachen, corpora medicata condimentis, einbalsamierte, Tert. de res. carn. 27: dah. condimenta facere, Früchte einmachen, Plaut. mil. 692. – II) das Mittel zum Würzen, die Würze, das Gewürz, a) eig.: cenas condimentis condire, Plaut.: cibi condimentum est fames, potionis sitis, Cic.: u. (im Bilde) res velut asperso quodam condimento iucundior erit, Quint. – bes. = Würzkraut, condimentorum fascis, Edict. Diocl. 6, 48: condimenta viridia, arida, Col. 12, 8, 1 u. 51, 2: scherzh. domi habet hortum et condimenta ad omnes mores malificos, Plaut. mil. 194. – u. vorzugsw. = Petersilie, oft bei Apic. (s. Schuch zu 2, 56). – b) übtr., wie unser Würze, sowohl von dem, was die Kraft hat, einen Genuß zu erhöhen, haud quaquam mediocre c. amicitiae suavitas sermonum atque morum, Cic.: c. quoddam simplex orationis, Quint.: facetiae omnium sermonum condimenta, Cic. – als auch von dem, was die Kraft hat, eine Strenge zu mildern, animus aequus optimum aerumnae c., Plaut.: severitas alcis multis condimentis humanitatis mitigatur, Cic. – / Synkop. Genet. Plur. condimentûm, Apic. 5, 197 u. 8, 398.

    lateinisch-deutsches > condimentum

  • 14 facetior

    facētior, ārī (facetiae), Artigkeiten sagen, Sidon. epist. 3, 13, 1.

    lateinisch-deutsches > facetior

  • 15 festivitas

    fēstīvitās, ātis, f. (festivus), I) objekt., ein Festgenuß, ein wonniges Vergnügen, A) im allg.: offers mihi iocum, festivitatem, Plaut. capt. 770: als Liebkosung, mea festivitas, meine Wonne! Plaut. Cas. 135 u. 577. Apul. met. 2, 10: u. so huius fest., seine Wonne, Plaut. Poen. 389. – B) insbes.: 1) festivitates = καλλωπίσματα, Aufputz, Zieraten der Rede, iis festivitatibus insolentius abutitur, Cic. or. 176: festivitates inscriptionum, prunkvolle Inschriften, Gell. praef. § 4. – 2) (spätlat.) die Festlichkeit, Lampr. u.a. Spät. – II) subjekt., als Eigenschaft: 1) das Herzige, die Gemütlichkeit, schalkhafte Anmut in Mienen u. im Benehmen, patris mei, Ter.: infans insigni festivitate, Suet. – dah. auch die festliche Stimmung, Fröhlichkeit, imminentia festa totius nobiscum orbis festivitate celebremus, Hieron. epist. 96, 1. – 2) das Gemütliche, die Heiterkeit, die gemütliche Laune, der heitere, launige Witz, die Fröhlichkeit, in der Unterhaltung, sowie im Vortrag des Redners, verb. lepos et fest., fest. et facetiae, Cic.: fest. sermonis, Cornif. rhet.: antiqua et vernacula fest. (launige Unterhaltung), Cic.: cum in illo genere perpetuae (sich durch den ganzen Vortrag hindurchziehender) festivitatis ars non desideretur, Cic.

    lateinisch-deutsches > festivitas

  • 16 iocularis

    ioculāris, e (ioculus), spaßhaft, kurzweilig, possierlich, audacia, Ter.: licentia, Cic.: convicium, Sen. rhet.: carmina, Suet.: facetiae, Arnob.: ioculare tibi videtur, Phaedr. – subst., ioculāria, ium, n., Schnurren, Schwänke, Späße, Scherze, Hor., Liv. u.a.

    lateinisch-deutsches > iocularis

  • 17 oblino

    ob-lino, lēvī, litum, ere, I) beschmieren = bestreichen, A) eig.: 1) im allg.: se visco, Varro: se luto, Lact.: malas cerussā, Plaut.: omnem materiam alumine, Cl. Quadr. fr.: sanguine interemptorum hausto prius vultus suos, Solin.: oblitus caeno, Cornif. rhet.: oblitus unguentis, Cic. fr.: oblitus cruore et luto, Cic.: oblitus faciem suo cruore, ne nosceretur, Tac.: oblitā facie (mit einem mit Teig überzogenen Gesichte), vehi, ne sol neve frigus teneram cutem laedat, Sen. – 2) insbes.: a) verschmieren, verpichen, dolia, Cato: ora urceolorum oblita, Colum.: gypso oblitus cadus, Plin. – b) ausstreichen, das Geschriebene auf der Wachstafel, Gell. 20, 6, 14. – B) übtr.: a) verschmieren, zuschmieren, verstopfen, oblinitur minimae si qua est suspicio rimae, Mart. 11, 45, 5. – b) mit etwas vollmachen, erfüllen, auch überladen, villa oblita tabulis, Varro: lacunaria auro oblita, überladen, Apul. flor. 23: facetiae oblitae Latio, Cic.: actor oblitus divitiis, bekleidet, bedeckt, Hor.: oblitam reddunt orationem, mit Schmuck überladen, Cornif. rhet. – II) beschmieren = mit Kot besudeln, A) eig.: catulos, Varro: quid tu istuc curas, ubi ego oblinar atque voluter, Lucil. – B) übtr.: a) beflecken, besudeln, se externis moribus, Cic.: oblitus parricidio, Cic.: alqm versibus atris, schmähen, Hor.: sunt omnia cum summo dedecore ac turpitudine tum singulari stultitiā atque inhumanitate oblita, Cic. – b) os alci, jmdm. das Maul beschmieren, d.i. etw. weismachen, hintergehen, Plaut. Curc. 589. – / Archaist. Perf., cum oblinerunt vasa, Varro fr. b. Prisc. 10, 39.

    lateinisch-deutsches > oblino

  • 18 asper

    [st1]1 [-] aspĕr, ĕra, ĕrum:    - formes syncopées: aspro Scribon. 180; aspros Stat. Theb. 1, 622; aspris Virg. En. 2, 379. a - âpre (au toucher), rude, rugueux; qui a du relief, piquant.    - nisi quod aut leve aut asperum in corpore sentiatur, Cic. Tusc. 36: sauf ce qui peut laisser sur notre corps une impression douce ou rude.    - Cic. Fin. 2, 36; Div. 1, 75; Cic. Agr. 2, 67 ; Caes. BC. 3, 43, 1; Cic. Planc. 22, etc.    - cymbia aspera signis, Virg. En. 5, 267: coupes que les ciselures couvrent de rugosités (chargées de reliefs).    - nummus asper, Suet. Ner. 44: pièce neuve (qui a encore son relief).    - in aspero accipere, Sen. Ep. 19, 10: recevoir (être payé) en monnaie neuve.    - maria aspera, Virg. En. 6, 351: mer âpre, hérissée, orageuse.    - hieme aspera, Sall. J. 37, 3: pendant les rigueurs de l'hiver.    - asperrimo hiemis, Tac. An. 3, 5: au plus âpre (au plus fort) de l'hiver.    - Germania aspera caelo, Tac. G. 2, la Germanie dure de climat.    - vinum asperum, Cato, Agr. 109: vin âpre. --- cf. Sen. Ep. 36, 3 ; Plin. 17, 250.    - au plur. horum (collium) asperrima pascunt, Virg. En. 11, 319: ils font paître sur les parties les plus âpres de ces collines.    - in inviis et asperis saxorum, Curt. 7, 11, 18: sur un sol que les rochers rendaient impraticable et raboteux.    - per aspera, Curt. 7, 11, 16: à travers (sur) un terrain raboteux.    - asperis maris obviam ire, Tac. An. 4, 6: remédier aux difficultés de la navigation. b - rude à l'oreille, rauque, âpre.    - [en parl. de la voix] rauque. --- Cic. de Or. 3, 216, etc.    - [du style] âpre, rude [où l'arrangement des mots présente des sons heurtés, des hiatus]. --- Cic. Or. 20 ; 150 ; de Or. 3, 171 ; Att. 2, 6, 2. c - fig. âpre, dur, pénible.    - res asperae, Sall. J. 7, 6: les choses (les entreprises) difficiles.    - periculosis atque asperis temporibus, Cic. Balb. 22: dans des circonstances dangereuses et difficiles.    - doctrina asperior, Cic. Mur. 60: doctrine philosophique un peu trop sévère.    - sententia asperior, Liv. 3, 40, 7: avis plus rigoureux.    - bellum asperrumum, Sall. J. 48, 1: guerre menée avec acharnement.    - aspera mea natura, Cic. Vat. 8: mon caractère est dur.    - nihil esse asperum nisi dolorem, Cic. Fin. 1, 71: [ils disent] qu'il n'y a de pénible que la douleur.    - multo asperioribus verbis quam cum gravissime accusabat, Cic. Att. 11, 13, 2: [il se justifie] en employant des termes beaucoup plus durs (amers) que quand il faisait les plus graves accusations.    - verbum asperius, Cic. Q. 1, 2, 7: parole un peu blessante.    - in rebus asperis, Cic. Off. 1, 80, dans le malheur, dans l'épreuve. --- cf. de Or. 2, 34, 6 ; Fin. 5, 78 ; Liv. 22, 27, 3, etc. d - [en parl. des pers.] âpre, dur, sévère, farouche.    - Panaeti praeceptis asperior non est factus, Cic. Mur. 66: les leçons de Panétius ne l'ont pas rendu plus dur [moins indulgent, moins humain].    - in patrem ejus fuisti asperior, Cic. Q. 1, 2, 6: tu t'es montré un peu dur envers son père.    - asperrimi ad conditiones pacis, Liv. 22, 59, 7: [nos pères] si intraitables sur les conditions de la paix.    - aspera Pholoe, Hor. O. 1, 33, 5: l'intraitable (insensible) Pholoé. e - [en parl. des animaux] farouche, violent.    - (bos) interdum aspera cornu, Virg. G. 3, 57: (la génisse) qui menace parfois de la corne.    - (anguis) asper siti, Virg. G. 3, 434: (serpent) que la soif rend farouche (redoutable). [st1]2 [-] Asper, Asperi (Aspri), m.: Asper (surnom).    - surnom de Trébonius. --- Liv. 3, 65, 4.    - surnom de Sulpicius. --- Tac. An. 15, 49.
    * * *
    [st1]1 [-] aspĕr, ĕra, ĕrum:    - formes syncopées: aspro Scribon. 180; aspros Stat. Theb. 1, 622; aspris Virg. En. 2, 379. a - âpre (au toucher), rude, rugueux; qui a du relief, piquant.    - nisi quod aut leve aut asperum in corpore sentiatur, Cic. Tusc. 36: sauf ce qui peut laisser sur notre corps une impression douce ou rude.    - Cic. Fin. 2, 36; Div. 1, 75; Cic. Agr. 2, 67 ; Caes. BC. 3, 43, 1; Cic. Planc. 22, etc.    - cymbia aspera signis, Virg. En. 5, 267: coupes que les ciselures couvrent de rugosités (chargées de reliefs).    - nummus asper, Suet. Ner. 44: pièce neuve (qui a encore son relief).    - in aspero accipere, Sen. Ep. 19, 10: recevoir (être payé) en monnaie neuve.    - maria aspera, Virg. En. 6, 351: mer âpre, hérissée, orageuse.    - hieme aspera, Sall. J. 37, 3: pendant les rigueurs de l'hiver.    - asperrimo hiemis, Tac. An. 3, 5: au plus âpre (au plus fort) de l'hiver.    - Germania aspera caelo, Tac. G. 2, la Germanie dure de climat.    - vinum asperum, Cato, Agr. 109: vin âpre. --- cf. Sen. Ep. 36, 3 ; Plin. 17, 250.    - au plur. horum (collium) asperrima pascunt, Virg. En. 11, 319: ils font paître sur les parties les plus âpres de ces collines.    - in inviis et asperis saxorum, Curt. 7, 11, 18: sur un sol que les rochers rendaient impraticable et raboteux.    - per aspera, Curt. 7, 11, 16: à travers (sur) un terrain raboteux.    - asperis maris obviam ire, Tac. An. 4, 6: remédier aux difficultés de la navigation. b - rude à l'oreille, rauque, âpre.    - [en parl. de la voix] rauque. --- Cic. de Or. 3, 216, etc.    - [du style] âpre, rude [où l'arrangement des mots présente des sons heurtés, des hiatus]. --- Cic. Or. 20 ; 150 ; de Or. 3, 171 ; Att. 2, 6, 2. c - fig. âpre, dur, pénible.    - res asperae, Sall. J. 7, 6: les choses (les entreprises) difficiles.    - periculosis atque asperis temporibus, Cic. Balb. 22: dans des circonstances dangereuses et difficiles.    - doctrina asperior, Cic. Mur. 60: doctrine philosophique un peu trop sévère.    - sententia asperior, Liv. 3, 40, 7: avis plus rigoureux.    - bellum asperrumum, Sall. J. 48, 1: guerre menée avec acharnement.    - aspera mea natura, Cic. Vat. 8: mon caractère est dur.    - nihil esse asperum nisi dolorem, Cic. Fin. 1, 71: [ils disent] qu'il n'y a de pénible que la douleur.    - multo asperioribus verbis quam cum gravissime accusabat, Cic. Att. 11, 13, 2: [il se justifie] en employant des termes beaucoup plus durs (amers) que quand il faisait les plus graves accusations.    - verbum asperius, Cic. Q. 1, 2, 7: parole un peu blessante.    - in rebus asperis, Cic. Off. 1, 80, dans le malheur, dans l'épreuve. --- cf. de Or. 2, 34, 6 ; Fin. 5, 78 ; Liv. 22, 27, 3, etc. d - [en parl. des pers.] âpre, dur, sévère, farouche.    - Panaeti praeceptis asperior non est factus, Cic. Mur. 66: les leçons de Panétius ne l'ont pas rendu plus dur [moins indulgent, moins humain].    - in patrem ejus fuisti asperior, Cic. Q. 1, 2, 6: tu t'es montré un peu dur envers son père.    - asperrimi ad conditiones pacis, Liv. 22, 59, 7: [nos pères] si intraitables sur les conditions de la paix.    - aspera Pholoe, Hor. O. 1, 33, 5: l'intraitable (insensible) Pholoé. e - [en parl. des animaux] farouche, violent.    - (bos) interdum aspera cornu, Virg. G. 3, 57: (la génisse) qui menace parfois de la corne.    - (anguis) asper siti, Virg. G. 3, 434: (serpent) que la soif rend farouche (redoutable). [st1]2 [-] Asper, Asperi (Aspri), m.: Asper (surnom).    - surnom de Trébonius. --- Liv. 3, 65, 4.    - surnom de Sulpicius. --- Tac. An. 15, 49.
    * * *
        Asper, aspera, asperum, pen. corr. Aspre et rude, soit à veoir, à ouir, à gouster, ou à toucher.
    \
        Asper siti. Virg. Aspre et rude de soif qu'il souffre.
    \
        Asper animus. Liu. Un fier courage, et intractable.
    \
        Cornu aspera bos. Virg. Vache qui heurte.
    \
        Coena aspera. Plaut. Comme quand il n'y a que du pain et de l'eaue.
    \
        Facetiae asperae. Tacit. Sornettes aspres et picquantes.
    \
        Iugum asperum. Caesar. Montaigne rude et aspre.
    \
        Lingua aspera. Virg. Aspre de trop grande seicheresse et alteration.
    \
        Nummus asper. Sueton. Nouvellement frappé et monnoyé.
    \
        Patronus asper et maledicus. Cic. Advocat aspre et injurieux.
    \
        Pocula aspera signis. Virg. Engraver.
    \
        Saxa aspera. Cic. Rochers aspres et desrompus.
    \
        Sylua aspera et densa. Cic. Espesse et forte.
    \
        Victus asper. Plaut. Vie austere, comme des armites.
    \
        Vinum asperum. Terent. Vin dur et aspre.
    \
        Studiis belli asperrima vrbs. Virgil. Fort belliqueuse, et aspre à la guerre.

    Dictionarium latinogallicum > asper

  • 19 acerbus

    acerbus, a, um, Adj. m. Compar. u. Superl. (v. 2. acer), scharf, schneidend für die Sinne, I) eig.: 1) den Mund zusammenziehend, herb von Geschmack (Ggstz. dulcis, mitis, suavis), Neptuni corpus (Meerwasser), Lucr.: sapor, Plin.: bes. von unreifem Obst, scharf, herb, u. dah. unreif, unzeitig, roh übh., pirum, Varr.: oliva, Plin.: uva, Phaedr.: u. übtr., unreif, unzeitig, frühzeitig, virgo, Varr. fr. u. Ov.: res, Cic.: funus, Verg. u. Tac.: partus, Ov. – 2) für das Gehör, schneidend, grell, serrae stridentis horror, Lucr.: stridor, Plin.: acerba auditu vox propter nimiam exilitatem, Val. Max.: vox acerbissima, Cornif. rhet. u. Sen. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba sonans, rauh tönend, Verg. georg. 3, 149. – 3) empfindlich für das Gefühl, schneidend, rauh, frigus, Hor.: ictus phalangii, Plin. – 4) für das Gesicht, vultus acerbi, sauere, finstere, Ov. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba tuens, mit giftigem Blick, Verg. Aen. 9, 794. – II) übtr. auf das innere Gefühl, a) v. Pers., rauh, streng, abstoßend, grämlich, kleinlich (Ggstz. moderatus, remissus), inimicus, hostis, Cic.: creditor, Sen.: recitator, grausamer, Hor.: Libitina, grimmige, Hor.: alci acerbus, Cic.: acerbus in alqm, Ov.: acerbus in exigendo, Cic.: modo acerbior parciorque, modo remissior ac neglegentior, Suet.: subst., acerbus, bitterer Tadler, Bekrittler, Hor.: ac-
    ————
    erbos e Zenonis schola exire, Sauertöpfe, Cic. – b) v. Lebl., u. zwar: α) von dem, was mit Strenge geübt, eingefordert usw. wird, bitter, empfindlich, streng, peinlich, kleinlich, delectus, Liv.: inquisitio, Liv.: illius severitas, Cic.: imperium acerbius, Nep.: acerbissima diligentia, Cic.: illa acerbissima exactio, Cic.: acerbissima tributa, Cic.: acerbissimae impiorum poenae, Cic. – β) v.d. Rede, bitter, hart, kränkend, gehässig, linguae acerbae et immodice liberae fuit, Liv.: minaces et acerbae litterae, Cic.: litterae acerbissimae, bitterböser Br., Cic.: acerbum et breve scriptum, Suet.: ac. rumor, Tibull.: facetiae, Tac.: acerbissimum acclamationum genus, Suet. – γ) v. Zuständen, herb, bitter, empfindlich, kränkend, schmerzlich, peinlich, betrübend, incendium, Cic.: recordatio, Cic.: funus, Plaut. u. Cic.: funera, Tac.: scelus, Cic.: mors, Cic.: alcis interitus, Cic.: exitus tam tristis atque acerbus, Liv. fr.: odium acerbum, acerbissimum, Cic.: consilium neutri parti acerbum, Liv.: quam triste hoc ipsi, quam acerbum mihi, Plin. ep.: etsi erit acerbum auditu, Cic.: acerbum est ab aliquo circumveniri, acerbius a propinquo, Plaut. – acerbum est, acerbius est m. folg. Infin., Cic.: non est acerbum m. folg. Infin., Sen. – neutr. subst., aliquid cotidie acerbi atque incommodi nuntiatur, Cornif. rhet.: acerba ex amore homini oblata, Ter.: multa acerba, multa turpia habuit ille annus, Cic.: Ggstz., hoc bonum inter meras volup-
    ————
    tates, hoc est inter tristia et acerba, Sen. – Acc. Plur. neutr. poet. für das Adv., acerba fremens, knirschend vor Schmerz, Verg. Aen. 12, 398.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > acerbus

  • 20 asper

    asper, era, erum, Adi. m. Compar. u. Superl., rauh, barsch (Ggstz. lēvis u. lenis), I) eig.: 1) rauh für den Gefühlssinn, a) übh., uneben, holperig, aspera saxa, Enn. fr. u. Pacuv. fr.: asperi Athones, Lucil. fr.: loca aspera et montuosa, Caes.: in locis autem et illa naturalia (spectantur) plani an montuosi, leves an asperi, Cic.: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato fr.: asp. hiems, Vell.: arteria, die Luftröhre, Cic.: nummus, noch nicht durch den Gebrauch abgegriffen, neu geprägt, Suet.: mare, stürmisch, Liv.: equum tenacem asperioribus frenis castigare, Liv. – m. Abl. (durch), Athesis ille saxis asper, Pan. vet.: pocula aspera signis, mit halberhabener Arbeit, Verg.: aspera caelo (dem Klima nach) Germania, Tac.: m. 2. Sup., asper attactu, Varr. r. r. 2, 5, 8: asper tactu, Hor. carm. 3, 2, 10. – subst., asperum, ī, n., das Rauhe, Unebene, in aspero (ungeprägter Münze) accipere, Sen.: asperrimo hiemis, Tac.: im Plur., aspera maris, die Stürme des Meeres, Tac.: per aspera (rauhe Orte) et devia, Suet.: a tergo insulae per aspera (Klippen) erepo, Sen. – b) rauh, harsch u. dah. stechend, kratzend, sentes, Verg.: barba, Tibull.: tussis, im Halse kratzend, Mart. – u. spitz, scharf, mucro, Lucan. 6, 186; 7, 139. – 2) für den Geschmack od. Geruch, rauh, harsch, herb, beißend, victus (Kost), Plaut.: vinum, Ter.: allium asperi saporis, Plin.: piper asperrimum,
    ————
    Plin.: herba odoris asperi, Plin. – subst., quid iudicant sensus? dulce amarum, lene asperum, Cic. de fin. 2, 36. – 3) für das Gehör rauh, grob, derb (Ggstz. lenis), (plura vocum genera) lene, asperum, Cic.: vox, Quint.: aspera mutata est in lenem tempore longo littera, quae toto nomine prima fuit, R in L (Remuria in Lemuria), Ov. fast. 5, 481. – dah. in der Rhetor. von der Rede, holperig, unregelmäßig, uneben (Ggstz. lēvis), aspera, tristis et horrida oratio, Cic.: compositio praefracta et aspera, Sen. – u. in der Gramm., spiritus asper, der H-Laut, Prisc. – II) übtr.: 1) v. lebenden Wesen u. deren Benehmen gegen andere, rauh, barsch, trotzig, ungestüm, spröde, abhold (Ggstz. mitis, lenis, placidus et quietus), amica, aspera atque praecox, Lucil. fr.: homo asper et durus, Cic.: quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos, Cic.: C. Fimbria (orator) asper, maledicus, Cic.: verbis asper, Ps. Quint. decl.: cladibus asper, erbittert, Ov.: aspera est illi Venus, abhold, Tibull.: Pholoë, spröde, Hor.: asperrimi ad condicionem pacis, Liv.: rebusque veni non asper egenis, nicht abhold schmaler Bewirtung = gern vorlieb nehmend mit usw., Verg.: monitoribus asper, voll Trotz gegen usw., Hor. – u. rauh, grämlich, streng in bezug auf Lebensansicht u. Lebensweise, (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et moribus, Cic.: accessit istuc doctrina non moderata nec mitis, sed, ut mihi videtur,
    ————
    paulo asperior et durior, quam aut veritas aut natura patitur, Cic.: Cato asperi animi fuit, sed rigidae innocentiae, Liv. – u. wild, trotzig durch die Beschäftigung mit Waffen, Krieg u. Jagd, (Carthago) studiis asperrima belli, Verg.: gens laboribus et bellis aspera, Iustin.: virgo, Diana, Sen. poët.: in ludo ac rudibus cuivis satis asper, Trotz bietend, Lucil. sat. 4, 27. – v. Tieren, wild, graus, anguis asper siti, gereizt, Verg.: lupus dulcedine sanguinis asper, Ov.: bos aspera (drohend) cornu, Verg.: m. folg. Infin., (equus) asper frena pati, Sil. 3, 387. – 2) v. Zuständen, wie unser mühsam, schwierig, kitzlich, dornenvoll, mißlich, hart, bitter, rauh, empfindlich, unangenehm, niederschlagend, dolor (est) motus asper in corpore, Cic.: scilicet res ipsa aspera est, die Sache ist kitzlich, schlimm, Sall.: res asperae, schwierige Aufträge, Sall.: asperius opinione, schwieriger, als man sich's vorstellte, Sall.: mala res, spes multo asperior, noch weit trüber die Aussicht, Sall.: fata, Verg.: odia, Verg. – insbes. v. Krieg u. Kampf (s. oben no. II, 1), wild, bellum, Sall. u.a.: u. so pugna, Verg. – u. v. Verhältnissen usw., peinlich, schwer u. bedrängt, drückend, mißlich, res, tempora, Cic. u.a.: u. subst., aspera, ōrum, n., Widerwärtigkeiten, Ungemach, Bedrängnis, Hor., Liv. u.a. – v. Urteilen, Gesetzen, Strafen usw., hart, streng, streng u. sträflich, sententia, Liv.: censura, Vell.: lex, Quint.: custodia, Tac.:
    ————
    subst., asperiora suadere, zu härteren Maßregeln raten, Suet. – 3) von der Rede, stechend, bitter, kränkend u. beleidigend, facetiae, Cic.: verba, Ov. – Synkop. Formen aspro, Scribon. 180. Pallad. de insit. 67: aspros, Stat. Theb. 1, 622: aspris, Verg. Aen. 2, 379.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > asper

См. также в других словарях:

  • Facetiae — Fa*ce ti*[ae], n. pl. [L., fr. facetus. See {Facete}.] Witty or humorous writings or saying; witticisms; merry conceits. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Facetĭae — Facetĭae, s. Fazetien …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • facetiae — [fə sē′shē ē΄] pl.n. [L, pl. of facetia, a jest < facetus, elegant, witty, akin to fax, torch < IE base * ĝhwok , to gleam > Gr phaos, light] Rare witty sayings …   English World dictionary

  • facetiae — noun plural Etymology: Latin, from plural of facetia jest, from facetus elegant, witty Date: 1529 witty or humorous writings or sayings …   New Collegiate Dictionary

  • facetiae — /feuh see shee ee /, n.pl. amusing or witty remarks or writings. [1520 30; < L, pl. of FACETIA something witty. See FACETE, IA] * * * …   Universalium

  • facetiae — noun Witty or amusing writings or remarks …   Wiktionary

  • facetiae — n. books of inappropriate or lewd nature; witticisms; humorous writing or saying …   English contemporary dictionary

  • facetiae — [fə si:ʃɪi:] plural noun dated pornographic literature. Origin C16: from L., plural of facetia jest …   English new terms dictionary

  • facetiae — n. pl. [L.] Witticisms, jokes, pleasantry, witty sayings, sallies of wit, bits of humor …   New dictionary of synonyms

  • facetiae — fa·ce·ti·ae …   English syllables

  • facetiae — fa•ce•ti•ae [[t]fəˈsi ʃiˌi[/t]] n. pl. amusing or witty remarks or writings • Etymology: 1520–30; < L, pl. of facētia, der. of facētus clever, witty. See ia …   From formal English to slang

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»