Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

extra+jocum

  • 1 extra

    extrā (old form EXTRAD repeatedly in the S. C. de Bacchan.; v. below, and cf. the letter D.), adv. and praep. [contr. from exterā, sc. parte, from exter].
    I.
    Adv. ( comp. exterius, see below), on the outside, without (syn.: extrinsecus, foris; opp. intra, intus, in).
    A.
    Lit.:

    vitiles (alvos apium) fimo bubulo oblinunt intus et extra,

    Varr. R. R. 3, 16, 16; cf.:

    cum extra et intus hostem haberent,

    Caes. B. C. 3, 69, 4; Cels. 6, 18, 7; 9:

    maceries levigatur extra intraque,

    Col. 8, 15, 2;

    for which without a copula: extra intra,

    Plin. 6, 32, 38, § 205; cf.:

    nil intra est oleam, nil extra est in nuce duri,

    Hor. Ep. 2, 1, 31:

    et in corpore et extra esse quaedam bona,

    Cic. Fin. 2, 21, 68; cf.:

    aut in animis aut in corporibus aut extra esse possunt,

    id. Part. Or. 11, 37:

    ea, quae extra sunt,

    id. Rep. 6, 26; cf. id. N. D. 2, 59, 147; and: illa, quae sunt extra, outward goods (ta exô), id. Fin. 5, 23 fin.:

    sint extra licet usus belli,

    remain aloof, Quint. 1, 10, 48 Spald.—With verbs of motion:

    ut nulla pars hujusce generis excederet extra,

    Cic. Univ. 5:

    ubi jam nihil tale extra fertur,

    Cels. 7, 27:

    cum extra fulgorem spargunt,

    Plin. 37, 8, 37, § 117:

    ad causam extra arcessitum,

    Quint. 5, 12, 4; cf.:

    extra petita,

    id. 5, 11, 44.— Comp. in nearly the sense of the positive:

    Exteriusque sitae (urbes) bimari spectantur ab Isthmo,

    situated without, Ov. M. 6, 420:

    vasa intrinsecus et exterius crasse picari (jubebat),

    on the outside, externally, Col. 12, 44, 5.—
    B.
    Transf., to indicate that which, being beyond or outside of a thing, forms an exception or addition to it, except, besides.
    1.
    So freq. in the expression extra quam, in conditional sentences usually extra quam si, like praeterquam, except that, unless that, except in case (orig. in the civil law lang.; elsewh. rare): VTEI. EA. BACANALIA. SEI. QVA. SVNT. EXTRAD. QVAM. SEI. QVID. IBEI. SACRI. EST, etc., S. C. de Bacch. fin.; cf.

    respecting this senatusconsultum in Livy: ut omnia Bacchanalia diruerent: extra quam si qua ibi vetusta ara aut signum consecratum esset,

    Liv. 39, 18, 7:

    si addat exceptionem hanc: extra quam si quis, etc.,

    Cic. Inv. 1, 33, 56; cf. id. Att. 6, 1, 15; Liv. 38, 38, 9; Dig. 43, 12, 1, § 16:

    extra quam qui, etc.,

    Liv. 26, 34, 6:

    postulat is, quicum agitur, a praetore exceptionem: extra quam in reum capitis praejudicium fiat,

    Cic. Inv. 2, 20, 59.—
    b.
    Beyond the technical lang.:

    negant, sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, extra quam si eum tempus et necessitas coëgerit?

    unless. Cic. Rep. 1, 6: extra quam si nolint fame perire, id. Inv. 2, 57, 172.—
    * 2.
    Additional, for the more usual praeterea, besides, extra, additional:

    quaedam, inquit, pluris sunt quam venierunt, et ob hoc aliquid mihi extra pro illis, quamvis empta sint, debes,

    Sen. Ben. 6, 15, 2.
    II.
    Praep. with acc. (rarely following its case:

    urbem extra,

    Tac. A. 13, 47; in late Lat. sometimes also with abl., as extra fano, extra sanctuario, Hyg. de Lim.; cf. Salmas. ad Capitol. Ver. 9, p. 431), outside of, without, beyond.
    A.
    Lit.: aut intra muros aut extra, Enn. ap. Prisc. p. 725 P. (Ann. v. 391 ed. Vahl.);

    imitated by Horace: Iliacos intra muros peccatur et extra,

    Hor. Ep. 1, 2, 16: quid sic te extra aedes exanimata eliminas? Enn. ap. Non. 39, 4 (Trag. v. 290 ed. Vahl.):

    NEVE EXTRAD VRBEM SACRA QVISQVAM FECISE VELET, S. C. de Bacchan.: extra portam Collinam,

    Cic. Leg. 2, 23, 58:

    extra Peloponnesum,

    id. Rep. 2, 4:

    extra provinciam,

    Caes. B. G. 1, 10 fin.:

    extra ostium limenque carceris,

    Cic. Tusc. 5, 5, 13; so,

    extra limen Apuliae,

    Hor. C. 3, 4, 10 et saep.—With abstract substantives:

    esse extra noxiam,

    Ter. Heaut. 2, 3, 57:

    extra noxiam,

    id. Hec. 2, 3, 3:

    extra noxam, extra famam noxae,

    Liv. 34, 61, 9; cf.:

    ut extra ruinam sint eam, quae impendet,

    beyond, apart from, Cic. Att. 11, 24, 2:

    extra causam esse,

    id. Caecin. 32, 94; so,

    extra hanc contentionem certamenque nostrum,

    id. Div. in Caecil. 12, 37:

    extra ordinem,

    id. Prov. Cons. 8, 19; id. Clu. 31, 85; id. Fam. 6, 5, 6:

    extra quotidianam consuetudinem,

    Caes. B. C. 3, 85, 3:

    extra numerum,

    Plaut. Men. 1, 3, 1; Cic. Par. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 18, 59:

    extra modum,

    Cic. de Or. 3, 11, 41:

    extra jocum,

    joking apart, seriously, id. Fam. 7, 16, 2 et saep.: ne quo ad cenam exiret extra consilium meum, without my advice, Titin. ap. Non. 95, 2; cf.:

    ipsi medium ingenium, magis extra vitia quam cum virtutibus,

    Tac. H. 1, 49:

    extra honorem,

    Suet. Claud. 14; Plin. 2, 59, 60, § 150. —With verbs of motion:

    imperatores in medium exeunt extra turbam ordinum,

    beyond, Plaut. Am. 1, 1, 68:

    extra portam deducere,

    id. Capt. 3, 5, 78; cf.:

    extra portam perire,

    id. Mil. 2, 4, 7:

    fines terminique, extra quos egredi non possim,

    Cic. Quint. 10, 35; cf.:

    extra cancellos egredi,

    id. ib. §

    36: extra modum sumptu et magnificentia prodire,

    id. Off. 1, 39, 140:

    ut extra tabulam non emineat,

    Cels. 6, 7, 9 et saep.—
    B.
    Transf. (acc. to I. B.), in indicating an exception or addition (= praeter).
    1.
    Excepting, except: optumam progeniem Priamo peperisti extra me (= me exceptā), Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 83 ed. Vahl.):

    extra unum te,

    Plaut. Am. 2, 2, 203; cf.:

    extra unum Palaestrionem,

    id. Mil. 2, 2, 6:

    extra unam aniculam,

    Ter. Ph. 1, 2, 48:

    extra ducem paucosque praeterea reliqui primum in ipso bello rapaces, deinde, etc.,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    vacationem militiae esse extra tumultum Gallicum,

    id. Phil. 5, 19, 53:

    ad haec, quae interrogatus es, responde: extra ea cave vocem mittas,

    Liv. 8, 32, 8.—
    * 2.
    Besides, in addition to:

    quod Cato si voluit, extra familiam debuit dicere vilicum et vilicam,

    Varr. R. R. 1, 18, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > extra

  • 2 extra

    [st1]1 [-] extra, adv.: au-dehors, à l'extérieur, du dehors. - [abcl][b]a - hormis, excepté, sauf. - [abcl]b - en outre, de plus.[/b]    - extra quam: excepté que, excepté si.    - extra quam si: excepté le cas où.    - extra quam qui: excepté ceux qui. [st1]2 [-] extra, prép. + acc.: - [abcl][b]a - hors de, au delà de; outre, sans. - [abcl]b - hors, hormis, excepté, sauf.[/b]    - extra causam: en dehors de la cause.    - extra jocum: sans plaisanterie.    - extra culpam esse: être sans reproche.    - extra ducem: à l'exception du général.    - extra ordinem: en dehors de l'ordre ou par mesure extraordinaire ou contrairement à la règle (au devoir, à la coutume) ou contrairement à l'habitude.
    * * *
    [st1]1 [-] extra, adv.: au-dehors, à l'extérieur, du dehors. - [abcl][b]a - hormis, excepté, sauf. - [abcl]b - en outre, de plus.[/b]    - extra quam: excepté que, excepté si.    - extra quam si: excepté le cas où.    - extra quam qui: excepté ceux qui. [st1]2 [-] extra, prép. + acc.: - [abcl][b]a - hors de, au delà de; outre, sans. - [abcl]b - hors, hormis, excepté, sauf.[/b]    - extra causam: en dehors de la cause.    - extra jocum: sans plaisanterie.    - extra culpam esse: être sans reproche.    - extra ducem: à l'exception du général.    - extra ordinem: en dehors de l'ordre ou par mesure extraordinaire ou contrairement à la règle (au devoir, à la coutume) ou contrairement à l'habitude.
    * * *
        Extra, Praepositio, accusatiuo casui seruiens. Hors.
    \
        Extra coniurationem esse. Cic. Ne point estre du nombre des, etc.
    \
        Extra culpam esse. Cic. N'estre point coulpable de quelque chose, N'en estre point en faulte.
    \
        Extra modum. Cic. Oultre mesure, Desmesureement, Extremeement.
    \
        Extra numerum es mihi. Plaut. Tu ne m'es point du nombre des aultres.
    \
        Extra ordinem. Cic. Sans garder l'ordre accoustumé.
    \
        - me censen'potuisse, omnia Intelligere extra ostium, intus quae inter se ipsi egerint? Terent. Par dehors.
    \
        Extra periculum. Cic. Hors du dangier.
    \
        Extra pretium est. Plaut. On ne le scauroit estimer, ne priser.
    \
        Extra ruinam esse. Cic. Hors, Arriere.
    \
        Extra turbam colloqui. Plaut. Hors la presse, A part.
    \
        Extra te vnum. Plaut. Fors toy, ou Excepte toy.
    \
        Extra praedam quatuor millia deditorum habiti. Liu. Oultre.
    \
        Extra iocum. Cic. Sans mocquer, A bon escient.
    \
        Extra quam, pro nisi. Cic. Si n'estoit que, etc.
    \
        Extra quam qui ipsi, aut parentes eorum apud hostes essent. Liuius. Fors que, etc. Sinon, etc. Excepté, etc. Sauf et reservé, etc.
    \
        Extra, sine casu, Aduerbium. Plin. Par dehors.

    Dictionarium latinogallicum > extra

  • 3 extra

    I extrā praep. cum. acc. [ exter ]
    1)
    а) вне, снаружи (e. urbem T; e. portam Pl); без, вне, в стороне от (e. culpam C; e. periculum C, L; e. conjurationem C)
    magis e. vitia, quam cum virtutibus T — (Гальба) скорее не имел пороков, чем обладал достоинствами
    б) вовне, за пределы (egrĕdi e. fines C)
    2) кроме, исключая (omnes e. ducem C)
    e. modum C — сверх меры, чересчур
    e. consuetudinem Csпротив обыкновения
    II extrā adv. [ exter ]
    1) вне, снаружи, (hostem e. et intus habere Cs)
    ea, quae e. sunt C — внешний мир, внешняя обстановка

    Латинско-русский словарь > extra

  • 4 jocus

    jŏcus, i (plur. also joca, jocorum, n.; so always in Cic.), m. [perh. akin to Sanscr. root div, ludere; cf. jucundus], a jest, joke (class.):

    joci causa magistrum adhibes,

    for the sake of the joke, Cic. Phil. 2, 17, 42:

    defensio redundabat hilaritate quadam et joco,

    id. de Or. 2, 54, 221:

    ut ad ludum et jocum facti videamur,

    id. Off. 1, 29, 103:

    quicum joca seria, ut dicitur,

    id. Fin. 2, 26, [p. 1014] 85:

    joca atque seria cum humillimis agere,

    Sall. J. 96, 2:

    seria ac jocos celebrare,

    Liv. 1, 4, 9:

    jocum accipimus quod est contrarium serio,

    Quint. 6, 3, 21; 68; 94:

    conviva joco mordente facetus,

    Juv. 9, 10; Plin. Ep. 2, 13, 5; Tac. A. 2, 13:

    agitare jocos cum aliquo,

    Ov. M. 3, 320;

    of jests of love,

    Hor. Ep. 1, 6, 65:

    seu tu querelas sive geris jocos,

    id. C. 3, 21, 2:

    materiam praebere causas jocorum,

    Juv. 3, 147; pastime, sport, Plin. 8, 40, 61, § 144:

    quibus jusjurandum jocus est,

    Cic. Fl. 5, 12:

    per jocum,

    in jest, by way of a joke, Plaut. Am. 3, 2, 39; id. Poen. 5, 5, 42:

    joco an serio haec dicat,

    Ter. Heaut. 3, 2, 20; Cic. Fam. 4, 4, 1.—So, too, joco quid dictum est per jocum, Plaut. Am. 2, 3, 35:

    ne joco quidem mentiretur,

    Nep. Ep. 3, 1:

    joco seriove,

    Liv. 7, 41, 3; Suet. Ner. 25; id. Aug. 53: extra jocum or remoto joco, joking aside, without joking:

    extra jocum, bellus est,

    Cic. Fam. 7, 16, 2:

    remoto joco, tibi praecipio, ut, etc.,

    id. ib. 7, 11, 3:

    ludus et jocus,

    mere sport, a trifle, Liv. 28, 42:

    mille facesse jocos: turpe est nescire puellam Ludere,

    Ov. A. A. 3, 367.—Personified:

    quam Jocus circumvolat et Cupido,

    the god of jests, Hor. C. 1, 2, 34; Plaut. Bacch. 1, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > jocus

  • 5 jocus

    ī m. (m. pl. joci или n. pl. joca)
    1) шутка, острота
    agĕre C, Sl, Aug (agitare O, dare H, Spart) joca или jocum movēre Sl — шутить, острить, балагурить
    joca atque seria agere Sl — то шутить, то говорить серьёзно
    aliquid jocum risumque facĕre Pt — делать что-л. предметом шуток и насмешек
    joco Pl, Ter, L, Sen etc. (per jocum C, L; joci causā C, joci gratiā VM) — в шутку, шутя или в насмешку
    jocos dare alicui H — дать кому-л. повод к шуткам
    extra jocum C (remoto joco C, omissis jocis PJ) — кроме шуток, не шутя
    2) предмет осмеяния, посмешище Ctl, Prp, H, Ph
    4) развлечение, игра, забава, веселье O, Sen

    Латинско-русский словарь > jocus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»