-
1 extemporalis
extempŏrālis, e, adj. [ex tempore, v. tempus, C.], on the spur of the moment, without preparation, extempore, extemporary, extemporaneous (post-Aug.;in Cic.: subitus, fortuitus): oratio,
Quint. 4, 1, 54; 11, 2, 3:dictiones,
id. 2, 4, 27:actio,
id. 10, 7, 16:garrulitas,
id. 2, 4, 15:facilitas,
id. 10, 7, 18:temeritas,
id. 10, 6, 6:audacia,
Tac. Or. 6:facultas,
Suet. Aug. 84:color,
Quint. 10, 6, 5:figurae,
Plin. Ep. 1, 20, 10:fortuna,
Quint. 10, 6, 1:successus,
id. 10, 7, 13:rhetor,
Mart. 5, 54:contenti extemporali cibo,
i. e. that easily provided, Lact. 1, 4, 6.— Adv.: extempŏrālĭter, extemporaneously, on the moment:scribere,
Sid. Ep. 9, 14. -
2 extemporalitas
extempŏrālĭtas, ātis, f. [extemporalis], the faculty of extemporaneous speaking or versifying, Suet. Tit. 3 (for which:extemporalis facultas,
id. Aug. 84:facultas ex tempore dicendi,
Quint. 10, 7, 1). -
3 facultas
făcultas, ātis ( gen. plur.:I.facultatum,
Cic. Off. 1, 9, 29 al.:facultatium,
Dig. 32, 1, 78, § 1; Col. 1, 4, 8), f. [facul, facilis; cf.: difficultas, simultas], capability, possibility, power, means, opportunity; skill, ability to do any thing easily (class.; syn.: dotes, virtutes, [p. 719] ingenium, indoles).Lit.:(α).facultates sunt, aut quibus facilius fit, aut sine quibus aliquid confici non potest,
Cic. Inv. 1, 27, 41.—Constr. with gen., ad, ut, inf., or absol.With gen. of gerund.:(β).facultas pariendi,
Ter. And. 1, 4, 5:summa copia facultasque dicendi,
Cic. Quint. 2, 8:sibi facultatem dicendi parare,
Quint. 11, 2, 49:Miloni manendi nulla facultas,
Cic. Mil. 17, 45:suscipiendi maleficii,
id. Rosc. Am. 33, 92:laedendi,
id. Fl. 8, 19:redimendi,
id. de Imp. Pomp. 7, 18:facultatem judicandi facere,
id. Verr. 2, 2, 73, § 179 et saep.—So with ellipsis of dicendi:extemporalis facultas,
of extemporaneous speaking, Suet. Aug. 84; cf.:facultas summa,
Plin. Ep. 1, 20, 18; id. ib. 6, 29, 5.—With a gen. subst.:talium sumptuum facultatem fructum divitiarum putat,
Cic. Off. 2, 16, 56:quod reliquis fugae facultas daretur,
Caes. B. G. 1, 32 fin.:Demostheni facultatem defuisse hujus rei,
Quint. 6, 3, 2: si facultas tui praesentis esset, if I could but meet you face to face, Planc. in Cic. Fam. 10, 4:facultates medicamentorum,
virtue, efficacy, Cels. 5 praef. init.; id. ib. 17.—With ad:(γ).ne irato facultas ad dicendum data esse videatur,
Cic. Font. 10, 22 (6, 12); cf.:ad explicandas tuas litteras,
id. Rep. 1, 9; and:ad ducendum bellum,
Caes. B. G. 1, 38, 4.— In plur.:ingenii facultates,
Cic. Att. 3, 10:multae mihi ad satis faciendum reliquo tempore facultates dabuntur,
Cic. Clu. 4, 10.—Rarely with dat.:si facultas sit alendis sarmentis,
Col. 4, 29, 1.—With in:(δ).modica in dicendo facultas,
Suet. Galb. 3. —With ut:(ε).nonnumquam improbo facultas dari, ut, etc.,
Cic. Caecin. 25, 71; id. Rab. Perd. 6, 18:L. Quintius oblatam sibi facultatem putavit, ut, etc.,
id. Clu. 28, 77; id. Fam. 1, 7, 4:erit haec facultas in eo, quem volumus esse eloquentem, ut, etc.,
id. Or. 33, 117.—With inf. (post-Aug. and very rare):(ζ).nobis saevire facultas,
Stat. Th. 4, 513; 12, 36; Val. Fl. 3, 16; Auct. B. Afr. 78.—Absol.:II.cave quicquam, quod ad meum commodum attineat, nisi maximo tuo commodo et maxima tua facultate cogitaris,
Cic. Q. Fr. 3, 9, 4:urges istam occasionem et facultatem,
id. Fam. 7, 8, 2:poëtica quaedam,
id. Rep. 1, 14:facultas ex ceteris rebus comparata,
id. de Or. 2, 12, 50:si facultas erit,
id. de Inv. 1, 46 fin.; cf.:hinc abite, dum est facultas,
while you can, Caes. B. G. 7, 50 fin.:quoad facultas feret,
Cic. Inv. 2, 3, 10.Transf., concr., for copia, opes, a sufficient or great number, abundance, plenty, supply, stock, store; plur., goods, riches, property (syn.: opes, bona, silva, divitiae, fortunae, copia, vis).(α).Sing.:(β).nummorum facultas,
Cic. Quint. 4, 16:cujus generis (virorum) erat in senatu facultas maxima,
id. Sull. 14, 42:facultas vacui ac liberi temporis,
id. de Or. 3, 15, 57:omnium rerum, quae ad bellum usui erant, summa erat in eo oppido facultas,
Caes. B. G. 1, 38, 3:navium,
id. ib. 3, 9, 6:si facultas ejus succi sit copiosior,
Col. 12, 38, 8 al.: pro facultate quisque, in proportion to his ability or wealth, Suet. Aug. 29.—Plur.:anquirunt ad facultates rerum atque copias, ad potentiam, etc.,
Cic. Off. 1, 3, 9:mutandis facultatibus et commodis,
id. ib. 2, 4, 15:facultates commodorum praetermittere,
id. Att. 1, 17, 5:me tuae facultates sustinent,
id. Q. Fr. 1, 3, 7:videndum ne major benignitas sit quam facultates,
id. Off. 1, 14, 42:facultates ad largiendum magnas comparasse,
Caes. B. G. 1, 18, 4:facultates patrimonii nostri aliis relinquemus,
Quint. 6 praef. §16: Gaius attritis facultatibus urbe cessit,
Suet. Galb. 3:modicus facultatibus,
Plin. Ep. 6, 32, 2 et saep.:Tantas videri Italiae facultates, ut, etc.,
supplies, resources, Caes. B. G. 6, 1, 3;with copia,
id. B. C. 1, 49, 2:ministrare alicui de facultatibus suis,
Vulg. Luc. 8, 3:qui facultates suas suspectas habet,
i. e. doubts his own solvency, Gai. Inst. 2, 154. -
4 schedia
schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,I.schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—II.schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:Lucilianae humilitatis,
Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l. -
5 schedium
schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,I.schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—II.schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:Lucilianae humilitatis,
Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l. -
6 schedius
schĕdĭus, a, um, adj., = schedios, made suddenly or off-hand; hastily put or thrown together; hence, as in the Greek subst.,I.schĕdĭa, ae, f., = schedia (sc. naus), a raft, float, constructed in haste, Dig. 14, 1, 1, § 6; cf. Fest. pp. 334 and 335 Müll.—II.schĕdĭum, ii, n. (sc. carmen), an extemporaneous poem:Lucilianae humilitatis,
Petr. 4 fin.; App. de Deo Socr. p. 364, 34; Aus. Idyll. 7 praef.; Sid. Ep. 8, 3; cf. Fest. l. l.
См. также в других словарях:
extemporaneous — extemporaneous, extempore, extemporary, improvised, impromptu, offhand, unpremeditated mean composed, concocted, devised, or done at the moment rather than beforehand. Extemporaneous, extempore, and extemporary in their more general applications… … New Dictionary of Synonyms
Extemporaneous — Ex*tem po*ra ne*ous, a. [See {Extempore}.] Composed, performed, or uttered on the spur of the moment, or without previous study; unpremeditated; off hand; ad lib; extempore; extemporary; as, an extemporaneous address or production. {Ex*tem po*ra… … The Collaborative International Dictionary of English
extemporaneous — [eks΄tem΄ pə rā′nē əs, ik stem΄pə rā′nē əs] adj. [LL extemporaneus: see EXTEMPORE] 1. made, done, or spoken without any preparation; unpremeditated; offhand [an extemporaneous speech] 2. spoken with some preparation but not written out or… … English World dictionary
extemporaneous — index ad hoc, impulsive (rash), informal, spontaneous, unpremeditated Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
extemporaneous — (adj.) 1650s (earlier extemporal, 1560s), from M.L. extemporaneus, from L. ex tempore (see EXTEMPORE (Cf. extempore)). Related: Extemporaneously … Etymology dictionary
extemporaneous — / extemporary [adj] unrehearsed, improvised ad hoc, ad lib, at first glance, automatic, by ear*, casual, expedient, extempore, free, immediate, impromptu, improv*, improvisatory, improviso, informal, jamming*, made up, makeshift, offhand, off the … New thesaurus
extemporaneous — extemporaneously, adv. extemporaneousness, extemporaneity /ik stem peuh reuh nee i tee/, n. /ik stem peuh ray nee euhs/, adj. 1. done, spoken, performed, etc., without special advance preparation; impromptu: an extemporaneous speech. 2.… … Universalium
extemporaneous — ex•tem•po•ra•ne•ous [[t]ɪkˌstɛm pəˈreɪ ni əs[/t]] adj. 1) done, spoken, or performed without preparation; impromptu: an extemporaneous speech[/ex] 2) prepared in advance but delivered using few or no notes: extemporaneous lectures[/ex] 3)… … From formal English to slang
extemporaneous — adjective Etymology: Late Latin extemporaneus, from Latin ex tempore Date: 1673 1. a. (1) composed, performed, or uttered on the spur of the moment ; impromptu < an extemporaneous comment > (2) carefully prepared but delivered without notes or… … New Collegiate Dictionary
extemporaneous — /əkstɛmpəˈreɪniəs/ (say uhkstempuh rayneeuhs), /ɛk / (say ek ) adjective 1. done or spoken extempore; impromptu: an extemporaneous speech. 2. speaking or performing extempore. 3. made for the occasion, as a shelter. 4. Pharmacy of or relating to… …
extemporaneous — See extemporaneous, impromptu … Dictionary of problem words and expressions