ex-istĭmo

1) судить, полагать, считать (ut Cicĕro existimat Q; in hostium numĕro existimari C)

2) судить, решать, высказываться (bene de aliquo C etc.)

3) редко (= aestimare) оценивать, ценить

ex-īstimo (ex-aestumo, ex-īstumo), āvī, ātum, āre, dem innern Werte nach irgendwie anschlagen, beurteilen, I) eig., etw. od. jmd. so und so beurteilen, für das und das halten, ansehen, α) mit Genet. des Wertes od. der Beschaffenheit: neque quod dixi flocci existumat, Plaut.: dum ne ob malefacta peream, parvi existumo, Plaut.: omnia minoris existimare, Sulpic. in Cic. ep.: magni eius opera existimata est in proelio ad Senam, Nep. – m. Genet. pretii u. folg. Infin. od. Acc. u. Infin., magni existimans sincerum... servare populum, Suet. – prisci decorique moris existimans clarae stirpis indolem sic notescere, Suet. – β) m. Acc. des Prädikats, wofür man hält usw.: ex. alqm avarum, Cic.: alqm sapientem et appellare et ex. (u. wirklich dafür halten), Cic.: ex. athletarum corpora decora vere, Quint.: unicum bonum diuturnam vitam, Curt.: maximum existimavit quaestum memorem gratumque videri, hielt es für den größten Gewinn, Nep. – im Passiv mit Nom. des Prädikats, Q. Hortensius... diu princeps oratorum existimatus est, Quint.: homo, ut existimabatur, avarus et furax, Cic. – γ) mit in u. Abl.: in hostium numero existimari, als Feind angesehen werden, Cic.: in probro existimari, Plin. – δ) mit allgemeiner Wertbestimmung: utcumque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.

————

II) übtr.: A) nach Abschätzung der Gründe für u. wider über etwas sich ein Urteil-, eine Meinung-, eine Ansicht bilden, erachten, der Meinung-, der Ansicht sein, meinen, glauben, denken, dafür halten, α) gew. mit folg. Acc. u. Infin.: non possum existimare plus quemquam a se ipso quam me a te amari, Cic.: non omittendum sibi consilium Nervii existimaverunt, Caes. – im Passiv mit folg. Infin., qui semel in gestu peccavit, non continuo existimatur nescire gestum, Cic.: Africano vim attulisse existimatus est, Cic.: disciplina in Britannia reperta esse existimatur, Caes.: hoc milia DCCC in longitudinem esse existimatur, Caes.: unpersönl. mit folg. Acc. u. Infin.: Taprobanen alterum orbem terrarum esse diu existimatum est, Plin. – β) m. folg. indir. Fragesatz: haud existimans, quanto labore partum, nicht denkend usw., Ter. – γ) m. bl. allg. Acc. Pron.: quod ego nullo modo existimo, welcher Ansicht ich durchaus nicht beitreten kann, Cic. Tusc. 3, 25. – δ) absol.: ut Cicero existimat, Quint.: ut existimant, Quint. – Unpers., ita intellegimus vulgo existimari, Cic.

B) etwas beurteilen, über etw. urteilen, ein Urteil abgeben, -fällen, entscheiden, bei Cicero namentlich oft von der kritischen Beurteilung und Würdigung der Schriften u. Schriftsteller (s. Jahn Cic. Brut. 92), 1) im allg.: α) m. Acc.: ex. cotidianae vitae consuetudinem, Ter. heaut. 282 sq. – β) m. de u. Abl.:

————

de qua causa vos existimare, quam etc.... melius est, Liv.: de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus, Cic.: ex. eventu de consilio alcis, Cic.: quis autem de ipso sapiente aliter existimat, quin m. Konj., wer möchte nicht über den W. die Ansicht haben, daß usw., Cic. de fin. 5, 32. – bene od. male ex. de alqo, gut oder schlecht über jmd. urteilen, -über od. von jmd. sprechen, Cic. u.a. – Unpers., exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest, Cic. – γ) m. folg. indirektem Fragesatz: existimabitis, qualis illa pax aut deditio sit, Sall.: existimari non potest, vix existimari potest, utrum... an etc., Caes. u. Liv.: nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint, Sall. – δ) absol., u. zwar Partic. subst., existimantes, ium, m., die kritischen Beurteiler u. Würdiger, die Kunstrichter, Kritiker, Cic. Brut. 92. – 2) insbes. als t. t. der Ärzte, die über einen Fall ein Urteil-, ein Gutachten-, ein visum repertum abgeben, nec in tot vulneribus, ut Antistius medicus existimabat, letale ullum repertum est, Suet. Caes. 82, 3. – ⇒ Gew. Form existimo, doch auch existumo; archaist. exaestumo, Corp. inscr. Lat. 1, 198. lin. 15; aber exaestimo verworfen von Victorin. 1, 4, 86. p. 22, 7 K.

ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].

= aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

Plaut. Most. 1, 1, 73:

dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

magni operam,

Nep. Cat. 1, 2:

minoris aliquid,

id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —

In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.

With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

quod ego nullo modo existimo,

Cic. Tusc. 3, 11, 25:

cottidianae vitae consuetudinem,

pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

id. de Or. 2, 66, 268:

qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

Quint. 11, 3, 8:

popularitas signum affectati regni est existimatum,

id. 5, 9, 13:

assimulata sunt schemata existimanda,

id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—

With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

merito id fieri uterque existimat,

Plaut. Most. 1, 3, 147:

ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

Cic. Agr. 2, 33, 89:

non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

id. Fam. 15, 21, 4:

ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

Cic. de Or. 2, 1, 4:

disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

Caes. B. G. 6, 13 fin.:

Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—

With a rel. or interrog.-clause:

haud existimans, quanto labore partum,

Ter. Ph. 1, 1, 11:

nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

Liv. 22, 59, 14:

existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

Tac. H. 4, 81.—

With de:

de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

Cic. Leg. 1, 2, 7:

ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

id. Fam. 1, 7, 5:

male de aliquo,

to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

tu ipse quem ad modum existimes vide,

id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

Cic. Brut. 21, 82.—

With in and abl.:

in hostium numero existimari,

to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—

Absol.:

ut Cicero existimat,

Quint. 9, 1, 29:

sicut multi existimarunt,

id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

ita intellegimus vulgo existimari,

Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

Cic. Brut. 24, 92.

ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].

= aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

Plaut. Most. 1, 1, 73:

dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

magni operam,

Nep. Cat. 1, 2:

minoris aliquid,

id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —

In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.

With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

quod ego nullo modo existimo,

Cic. Tusc. 3, 11, 25:

cottidianae vitae consuetudinem,

pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

id. de Or. 2, 66, 268:

qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

Quint. 11, 3, 8:

popularitas signum affectati regni est existimatum,

id. 5, 9, 13:

assimulata sunt schemata existimanda,

id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—

With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

merito id fieri uterque existimat,

Plaut. Most. 1, 3, 147:

ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

Cic. Agr. 2, 33, 89:

non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

id. Fam. 15, 21, 4:

ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

Cic. de Or. 2, 1, 4:

disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

Caes. B. G. 6, 13 fin.:

Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—

With a rel. or interrog.-clause:

haud existimans, quanto labore partum,

Ter. Ph. 1, 1, 11:

nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

Liv. 22, 59, 14:

existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

Tac. H. 4, 81.—

With de:

de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

Cic. Leg. 1, 2, 7:

ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

id. Fam. 1, 7, 5:

male de aliquo,

to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

tu ipse quem ad modum existimes vide,

id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

Cic. Brut. 21, 82.—

With in and abl.:

in hostium numero existimari,

to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—

Absol.:

ut Cicero existimat,

Quint. 9, 1, 29:

sicut multi existimarunt,

id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

ita intellegimus vulgo existimari,

Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

Cic. Brut. 24, 92.

ex-istĭmo or existŭmo, āvi, ātum, 1, v. a. [aestimo].

= aestimo, to value, estimate, reckon, esteem, with gen. of value (rare):

satin abiit neque quod dixi flocci existumat?

Plaut. Most. 1, 1, 73:

dum ne ob malefacta peream, parvi existumo,

id. Capt. 3, 5, 24: omnia minoris, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

magni operam,

Nep. Cat. 1, 2:

minoris aliquid,

id. ib. 1, 4; Suet. Aug. 40.—With interrog. clause:

nunc si dico ut res est, quem ad modum existumet me?

Plaut. Merc. 3, 1, 18 Ritschl. —

In gen., to judge, consider, suppose, think, esteem. —Constr. with the acc., an object-clause, a rel.-clause, with de, or absol.

With acc.: si improbum Cresphontem existimaveras, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 156, ed. Vahl., where the reading is existimas); cf.:

quod eum, qui hoc facit, avarum possumus existimare,

Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190; Quint. 5, 12, 21:

quod ego nullo modo existimo,

Cic. Tusc. 3, 11, 25:

cottidianae vitae consuetudinem,

pass judgment upon, Ter. Heaut. 2, 3, 41.— In pass.:

M. Fulcinius domi suae honestus existimatus est,

Cic. Caecin. 4, 10; cf.:

P. Cornelius, homo, ut existimabatur, avarus et furax,

id. de Or. 2, 66, 268:

qua (fama) diu princeps oratorum... existimandus est,

Quint. 11, 3, 8:

popularitas signum affectati regni est existimatum,

id. 5, 9, 13:

assimulata sunt schemata existimanda,

id. 9, 1, 27: utcunque (haec) animadversa aut existimata erunt, Liv. praef. § 8.—

With acc. and inf. as object (so most freq.): tu me amas, ego te amo;

merito id fieri uterque existimat,

Plaut. Most. 1, 3, 147:

ne id quidem me dignum esse existimat, Quem adeat, etc.,

id. As. 1, 2, 23; id. Bacch. 3, 6, 19:

si majores nostri existimavissent, quemquam Rulli similem futurum,

Cic. Agr. 2, 33, 89:

non possum existimare, plus quemquam a se ipso quam me a te amari,

id. Fam. 15, 21, 4:

ego sic existimo, hos oratores fuisse maximos,

id. Brut. 36, 138 et saep.—In pass. with an inf. clause as subject:

fuit hoc in utroque eorum, ut Crassus non tam existimari vellet non didicisse, quam illa despicere, etc.,

Cic. de Or. 2, 1, 4:

disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam translata esse existimatur,

Caes. B. G. 6, 13 fin.:

Themistocles suasisse existimatur Atheniensibus, ut, etc.,

Quint. 9, 2, 92 et saep.— Pass. impers.:

huic (insulae) milia DCCC. in longitudinem esse existimatur,

Caes. B. G. 5, 13 fin.; Plin. 6, 22, 24, § 81.—

With a rel. or interrog.-clause:

haud existimans, quanto labore partum,

Ter. Ph. 1, 1, 11:

nunc vos existimate, facta an dicta pluris sint,

judge, Sall. J. 85, 14 Cort.; cf.:

utrum avertendae suspicionis causa, etc., an, etc., existimari non poterat,

be judged, decided, Caes. B. C. 3, 102, 3:

qui (Pyrrhus) utrum avarior an crudelior sit, vix existimari potest,

Liv. 22, 59, 14:

existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac debilitas superabiles forent,

Tac. H. 4, 81.—

With de:

de scriptoribus, qui nondum ediderunt, existimare non possumus,

Cic. Leg. 1, 2, 7:

ex eventu homines de tuo consilio existimaturos videmus,

id. Fam. 1, 7, 5:

male de aliquo,

to have a bad opinion of any one, id. Off. 2, 10, 36; cf.:

tu ipse quem ad modum existimes vide,

id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Att. 6, 2, 3.— Pass. impers.:

exstant orationes, ex quibus existimari de ingeniis eorum potest,

Cic. Brut. 21, 82.—

With in and abl.:

in hostium numero existimari,

to be regarded as an enemy, Cic. Verr. 1, 5, 13.—

Absol.:

ut Cicero existimat,

Quint. 9, 1, 29:

sicut multi existimarunt,

id. 8, 6, 67.— Pass. impers.:

ita intellegimus vulgo existimari,

Cic. Rep. 2, 15, 28.—As subst.: existĭmantes, ium, m., critics, critical judges:

si in existimantium arbitrium sua scripta non venerint,

Cic. Brut. 24, 92.