-
1 modulus
modulus, ī, m. (Demin. v. modus), I) das Maß, wonach man etw. mißt, Suet.: homo moduli bipedalis, ein Männchen von nur zwei Fuß, ein Duodezmännchen, Hor. – Sprichw., metiri se suo modulo ac pede, sich nach seinem (nicht anderer) Maße messen, d.i. mit seinem Stande zufrieden sein, Hor. ep. 1, 7, 98. – bildl., ganeones, quibus modulus est vitae culina, Varro sat. Men. 315. – übtr., pro modulo capacitatis humanae, Augustin. de civ. dei 20, 21, 1. p. 457, 30 D2.: ego pro meo modulo (nach meinen Kräften) vestigia sequens apostolorum, ibid. 18, 44. p. 324, 34 D2. – II) insbes.: 1) als t. t. der Architektur = die Einheit, nach der die Höhe u. Stärke der Säulen angegeben u. die verhältnismäßige Größe jedes zur Verzierung dienenden Teiles bestimmt wird, der Maßstab, das Grundmaß, griech. εμβάτης, Vitr. 3, 3, 7; 4, 3, 3 sq.; 5, 9, 3. – 2) als t. t. der Wasserbaukunst = das Gemäße der Röhre, m. erogatorius et acceptorius, Frontin. aqu.: m. aeneus, Frontin. aqu. – 3) als t. t. der Musik = der Rhythmus, Takt, die Tonart, Weise, Melodie, m. verborum, Gell.: moduli Lydii, Plin.: dulces lyrae moduli, Amm. 15, 9, 8: dulcissimis modulis animos audientium remulcebant, Apul. met. 5, 15: flebilibus modulis, Auson. parent. 27, 2. p. 53 Schenkl.
-
2 modulus
modulus, ī, m. (Demin. v. modus), I) das Maß, wonach man etw. mißt, Suet.: homo moduli bipedalis, ein Männchen von nur zwei Fuß, ein Duodezmännchen, Hor. – Sprichw., metiri se suo modulo ac pede, sich nach seinem (nicht anderer) Maße messen, d.i. mit seinem Stande zufrieden sein, Hor. ep. 1, 7, 98. – bildl., ganeones, quibus modulus est vitae culina, Varro sat. Men. 315. – übtr., pro modulo capacitatis humanae, Augustin. de civ. dei 20, 21, 1. p. 457, 30 D2.: ego pro meo modulo (nach meinen Kräften) vestigia sequens apostolorum, ibid. 18, 44. p. 324, 34 D2. – II) insbes.: 1) als t. t. der Architektur = die Einheit, nach der die Höhe u. Stärke der Säulen angegeben u. die verhältnismäßige Größe jedes zur Verzierung dienenden Teiles bestimmt wird, der Maßstab, das Grundmaß, griech. εμβάτης, Vitr. 3, 3, 7; 4, 3, 3 sq.; 5, 9, 3. – 2) als t. t. der Wasserbaukunst = das Gemäße der Röhre, m. erogatorius et acceptorius, Frontin. aqu.: m. aeneus, Frontin. aqu. – 3) als t. t. der Musik = der Rhythmus, Takt, die Tonart, Weise, Melodie, m. verborum, Gell.: moduli Lydii, Plin.: dulces lyrae moduli, Amm. 15, 9, 8: dulcissimis modulis animos audientium remulcebant, Apul. met. 5, 15: flebilibus modulis, Auson. parent. 27, 2. p. 53 Schenkl. -
3 acceptorius
acceptōrius, a, um, (acceptor) zum Empfang bestimmt, modulus (Ggstz. modulus erogatorius), Frontin. aqu. 34.
-
4 acceptorius
acceptōrius, a, um, (acceptor) zum Empfang bestimmt, modulus (Ggstz. modulus erogatorius), Frontin. aqu. 34.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > acceptorius
-
5 bipedalis
bipedālis, e (bis u. pedalis), zweifüßig, dem Maße nach, zweischuhig, trabes, Caes.: tegulae, Vitr.: caulis, Plin.: modulus, Hor.: erat (adulescentulus) bipedali minor, Suet. – subst., bipedāle, is, n. = bipeda, Corp. inscr. Lat. 15, 362.
-
6 culina
culīna (archaist. colīna), ae, f. (aus *coxlina zu coquo), I) die Küche, a) eig.: c. magna et alta, Col.: senex in colina clamat, hortatur coquos, Plaut.: quibus modulus vitae est in colina, Varro fr.: tua (philosophia) in culina, mea in palaestra est, Cic.: hic (fumus), qui erumpere ex lautorum culinis solet, Sen.: non possunt bene olere qui in culina habitant, die immer in der K. stecken, Petron. – übtr., die tragbare Küche = der tragbare Herd, Sen. ep. 78, 23. Iuven. 3, 250. – b) meton., die Küche = Speise, Kost, Bewirtung, Hor. u. Iuven. – u. = Feinschmeckerei, Schwelgerei, Gastronomie, culinis infusae arcae, Val. Max.: sestertium millies in culinam coniecisse, Sen. – II) übtr.: a) der Ort, wo das Leichenmahl verbrannt wird, Paul. ex Fest. 65, 12, nach Skaliger gemeint Verg. catal. 5, 27 (= Anthol. Lat. 125, 27 M.). – b) die Grabstätte der Armen, Gromat. vet. 21, 15; 55, 9; 86, 9. – c) der Abort, Abtritt, Gloss. V, 594, 67 u. IV, 326, 34 (wo culna).
-
7 embates
-
8 erogatorius
ērogātōrius, a, um (erogo), zum Verausgaben gehörig (Ggstz. acceptorius), modulus, Ausgabegemäß, Frontin. aqu. 34.
-
9 modulatio
modulātio, ōnis, f. (modulor), I) das proportionierte Maß, das Modelmaß, Grundmaß (vgl. modulus no. II, 1), Dorica, Vitr. 5, 9, 2: ceteri operis modulationes, Vitr. 5, 9, 3. – II) insbes., das Taktmäßige, Melodische, Harmonische, Rhythmische, der Rhythmus, incedendi, der taktmäßige Gang, Gell. – u. als t. t. der Musik u. Poesie, pedum, Quint.: vocis, Quint.: genera modulationum tria, Tongeschlechter, Klanggeschlechter, Vitr.: quas (explicationes Fusci) nemo nostrûm non alius aliā inclinatione vocis velut suā quisque modulatione cantabat, Sen. suas. 2, 10.
-
10 triens
triēns, entis, m. (tres), I) der dritte Teil eines Asses od. zwölfteiligen Ganzen, 4/12 = 1/3 (.... od.::), ein Drittel, A) im allg.: cum sciemus, quantum quasi sit in trientis triente, Cic.: medicaminis, Colum.: ut triens ex hemina supersit, Plin.: annus triente fraudatus, um vier Monate, Manil. – B) insbes.: 1) als Münze: a) ein Drittel- As, Varro LL., Hor., Liv. u.a. – b) (in der spät. Kaiserzeit) als Goldmünze = ein Drittel-aureus, etwa ein Drittel- Dukaten, Valer. imp. bei Treb. Poll. Claud. 14, 3. Gallien. imp. ibid.17, 7. – 2) bei Erbschaften = ein Drittel des Ganzen, Dolabellam video Liviae testamento cum duobus coheredibus esse in triente, Cic.: heres ex triente, der Erbe zu einem Drittel, Suet. – 3) als Zinsbestimmung = ein Drittel- Prozent monatlich od. (nach unserer Art) vier Prozent jährlich, usurae, zu 1/3 Prozent, ICt.: pensiones, Lampr. – 4) als Längenmaß: a) ein Drittel- iugerum (s. iūgerum), Colum. 5, 1, 11 u.a. – b) ein Drittel- Fuß = vier Zoll, übtr. = ein aus vierzölligen Hölzern bestehendes Gestell, cum trientes a bubus ducerentur, Vitr. 10, 2, 12. – c) ein Drittel- digitus (s. digitus), unciae modulus habet diametri digitum unum et trientem digiti, Front. aqu. 26. – 5) als Maß für Flüssigkeiten = ein ein Drittel des sextarius (d.i. 4 cyathi) enthaltender Becher, etwa ein Römer, Prop. 3, 10, 29. Mart. 6, 86, 1: potare amethystinos trientes, Mart. 10, 49, 1. – II) bei den Mathematikern, die die 6 als Grundzahl annahmen = die Zweizahl (als Drittel der Sechs), Vitr. 3, 1, 6. – / vulg. Nbf. trian, Grom. vet. 339, 29. Metrol. script. ed. Hultsch. p. 130. no. 27.
-
11 bipedalis
bipedālis, e (bis u. pedalis), zweifüßig, dem Maße nach, zweischuhig, trabes, Caes.: tegulae, Vitr.: caulis, Plin.: modulus, Hor.: erat (adulescentulus) bipedali minor, Suet. – subst., bipedāle, is, n. = bipeda, Corp. inscr. Lat. 15, 362.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > bipedalis
-
12 culina
culīna (archaist. colīna), ae, f. (aus *coxlina zu coquo), I) die Küche, a) eig.: c. magna et alta, Col.: senex in colina clamat, hortatur coquos, Plaut.: quibus modulus vitae est in colina, Varro fr.: tua (philosophia) in culina, mea in palaestra est, Cic.: hic (fumus), qui erumpere ex lautorum culinis solet, Sen.: non possunt bene olere qui in culina habitant, die immer in der K. stecken, Petron. – übtr., die tragbare Küche = der tragbare Herd, Sen. ep. 78, 23. Iuven. 3, 250. – b) meton., die Küche = Speise, Kost, Bewirtung, Hor. u. Iuven. – u. = Feinschmeckerei, Schwelgerei, Gastronomie, culinis infusae arcae, Val. Max.: sestertium millies in culinam coniecisse, Sen. – II) übtr.: a) der Ort, wo das Leichenmahl verbrannt wird, Paul. ex Fest. 65, 12, nach Skaliger gemeint Verg. catal. 5, 27 (= Anthol. Lat. 125, 27 M.). – b) die Grabstätte der Armen, Gromat. vet. 21, 15; 55, 9; 86, 9. – c) der Abort, Abtritt, Gloss. V, 594, 67 u. IV, 326, 34 (wo culna). -
13 embates
-
14 erogatorius
ērogātōrius, a, um (erogo), zum Verausgaben gehörig (Ggstz. acceptorius), modulus, Ausgabegemäß, Frontin. aqu. 34.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > erogatorius
-
15 modulatio
modulātio, ōnis, f. (modulor), I) das proportionierte Maß, das Modelmaß, Grundmaß (vgl. modulus no. II, 1), Dorica, Vitr. 5, 9, 2: ceteri operis modulationes, Vitr. 5, 9, 3. – II) insbes., das Taktmäßige, Melodische, Harmonische, Rhythmische, der Rhythmus, incedendi, der taktmäßige Gang, Gell. – u. als t. t. der Musik u. Poesie, pedum, Quint.: vocis, Quint.: genera modulationum tria, Tongeschlechter, Klanggeschlechter, Vitr.: quas (explicationes Fusci) nemo nostrûm non alius aliā inclinatione vocis velut suā quisque modulatione cantabat, Sen. suas. 2, 10.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > modulatio
-
16 triens
triēns, entis, m. (tres), I) der dritte Teil eines Asses od. zwölfteiligen Ganzen, 4/12 = 1/3 (.... od.::), ein Drittel, A) im allg.: cum sciemus, quantum quasi sit in trientis triente, Cic.: medicaminis, Colum.: ut triens ex hemina supersit, Plin.: annus triente fraudatus, um vier Monate, Manil. – B) insbes.: 1) als Münze: a) ein Drittel- As, Varro LL., Hor., Liv. u.a. – b) (in der spät. Kaiserzeit) als Goldmünze = ein Drittel- aureus, etwa ein Drittel- Dukaten, Valer. imp. bei Treb. Poll. Claud. 14, 3. Gallien. imp. ibid.17, 7. – 2) bei Erbschaften = ein Drittel des Ganzen, Dolabellam video Liviae testamento cum duobus coheredibus esse in triente, Cic.: heres ex triente, der Erbe zu einem Drittel, Suet. – 3) als Zinsbestimmung = ein Drittel- Prozent monatlich od. (nach unserer Art) vier Prozent jährlich, usurae, zu 1/3 Prozent, ICt.: pensiones, Lampr. – 4) als Längenmaß: a) ein Drittel- iugerum (s. iugerum), Colum. 5, 1, 11 u.a. – b) ein Drittel- Fuß = vier Zoll, übtr. = ein aus vierzölligen Hölzern bestehendes Gestell, cum trientes a bubus ducerentur, Vitr. 10, 2, 12. – c) ein Drittel- digitus (s. digitus), unciae modulus habet diametri digitum unum et trientem digiti, Front. aqu. 26. – 5) als Maß für Flüssigkeiten = ein ein Drittel des sextarius (d.i. 4 cyathi) enthaltender Becher, etwa ein Römer, Prop. 3, 10, 29. Mart. 6, 86, 1: potare amethystinos————trientes, Mart. 10, 49, 1. – II) bei den Mathematikern, die die 6 als Grundzahl annahmen = die Zweizahl (als Drittel der Sechs), Vitr. 3, 1, 6. – ⇒ vulg. Nbf. trian, Grom. vet. 339, 29. Metrol. script. ed. Hultsch. p. 130. no. 27.
См. также в других словарях:
Modulus (gastropod) — Modulus Two views of a beachworn shell of Modulus tectum Scientific classification Kingdom … Wikipedia
Modulus Guitars — is an American manufacturer of musical instruments, most notably bass guitars built with carbon fiber necks. The company, originally called Modulus Graphite, was founded in part by Geoff Gould, a bassist who also worked for an aerospace company… … Wikipedia
Modulus — may refer to: Modulus (gastropod) a genus of small sea snails Modulus (algebraic number theory), a formal product of places of a number field The absolute value of a real or complex number ( | a | ) Modular arithmetic, the modulus being the value … Wikipedia
Modulus Modulus — Modulus modulus … Wikipédia en Français
Modulus modulus — Modulus modulus … Wikipédia en Français
Modulus modulus — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Mollusca Class: Gastro … Wikipedia
Modulus — Mod u*lus, n.; pl. {Moduli}. [L., a small measure. See {Module}, n.] (Math., Mech., & Physics) A quantity or coefficient, or constant, which expresses the measure of some specified force, property, or quality, as of elasticity, strength,… … The Collaborative International Dictionary of English
Modulus of a machine — Modulus Mod u*lus, n.; pl. {Moduli}. [L., a small measure. See {Module}, n.] (Math., Mech., & Physics) A quantity or coefficient, or constant, which expresses the measure of some specified force, property, or quality, as of elasticity, strength,… … The Collaborative International Dictionary of English
Modulus of a system of logarithms — Modulus Mod u*lus, n.; pl. {Moduli}. [L., a small measure. See {Module}, n.] (Math., Mech., & Physics) A quantity or coefficient, or constant, which expresses the measure of some specified force, property, or quality, as of elasticity, strength,… … The Collaborative International Dictionary of English
Modulus of elasticity — Modulus Mod u*lus, n.; pl. {Moduli}. [L., a small measure. See {Module}, n.] (Math., Mech., & Physics) A quantity or coefficient, or constant, which expresses the measure of some specified force, property, or quality, as of elasticity, strength,… … The Collaborative International Dictionary of English
Modulus of rupture — Modulus Mod u*lus, n.; pl. {Moduli}. [L., a small measure. See {Module}, n.] (Math., Mech., & Physics) A quantity or coefficient, or constant, which expresses the measure of some specified force, property, or quality, as of elasticity, strength,… … The Collaborative International Dictionary of English