Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

educatus

  • 1 educatus

    ēducātus, us m. Tert = educatio

    Латинско-русский словарь > educatus

  • 2 educatus

    ēducātus, ūs, m. (1. educo), die Erziehung, Auferziehung, Tert. de res. carn. 60.

    lateinisch-deutsches > educatus

  • 3 educatus

    ēducātus, ūs, m. (1. educo), die Erziehung, Auferziehung, Tert. de res. carn. 60.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > educatus

  • 4 educatus

    ēdŭcātus, ūs, m. [2. edŭco], bringing up, Tert. Res Carn. 60.

    Lewis & Short latin dictionary > educatus

  • 5 educo [1]

    1. ēduco, āvī, ātum, āre (Intens. v. 2. educo), aufziehen, auffüttern, ernähren, physisch u. moralisch erziehen, im Passiv educari oft = aufmachsen (vgl. R. Klotz zu Ciceros Reden 1. S. LXI s. Mützell Curt. 3, 12 [31], 16), a) v. leb. Subjj.: α) Menschen: alqm, Cic. u.a.: alqm bene pudiceque, Plaut.: filiam clam, Ter.: alqm liberius, Sen.: alqm humili cultu, Liv.: educari sine deliciis (einfach), Sen. rhet.: pater mihi reliquit parvum tugurium, in quo natus educatusque sum, Liv.: gremio ac sinu matris educari, Tac.: alcis cibo et sumptu educari, Plaut.: caelum, sub quo natus educatusque essem, Liv.: montes, apud quos erat educatus, Flor.: educatus in domo Periclis, Nep., in eadem domo, Ps. Quint. decl.: in matris sinu indulgentiaque educatus, Tac.: homo ingenuus liberaliterque educatus, Cic.: honeste educatus, Vitr.: in honesta familia institutus et educatus ingenue, Cic.: ad turpitudinem educatus, Cic.: puerum tradere alci educandum, Quint. – poet., educ. senectam alcis, jmd. im Alter ernähren, Ov. – β) Tiere: animalia, quibus abest ars et sedulitas educandi, Fronto: pullum asininum educari paleis, feno, hordeo, Varro: in educando perfacile apparet aliud quiddam iis (bestiis) propositum, Cic. – b) v. lebl. Subjj.: tractus uter plures lepores, uter educet apros, Hor.: non ager hic pomum, non dulces educat uvas, Ov. – übtr., educata huius nutrimentis eloquentia, von ihr genährt u. gepflegt, Cic. or. 42.

    lateinisch-deutsches > educo [1]

  • 6 educo

    1. ēduco, āvī, ātum, āre (Intens. v. 2. educo), aufziehen, auffüttern, ernähren, physisch u. moralisch erziehen, im Passiv educari oft = aufmachsen (vgl. R. Klotz zu Ciceros Reden 1. S. LXI s. Mützell Curt. 3, 12 [31], 16), a) v. leb. Subjj.: α) Menschen: alqm, Cic. u.a.: alqm bene pudiceque, Plaut.: filiam clam, Ter.: alqm liberius, Sen.: alqm humili cultu, Liv.: educari sine deliciis (einfach), Sen. rhet.: pater mihi reliquit parvum tugurium, in quo natus educatusque sum, Liv.: gremio ac sinu matris educari, Tac.: alcis cibo et sumptu educari, Plaut.: caelum, sub quo natus educatusque essem, Liv.: montes, apud quos erat educatus, Flor.: educatus in domo Periclis, Nep., in eadem domo, Ps. Quint. decl.: in matris sinu indulgentiaque educatus, Tac.: homo ingenuus liberaliterque educatus, Cic.: honeste educatus, Vitr.: in honesta familia institutus et educatus ingenue, Cic.: ad turpitudinem educatus, Cic.: puerum tradere alci educandum, Quint. – poet., educ. senectam alcis, jmd. im Alter ernähren, Ov. – β) Tiere: animalia, quibus abest ars et sedulitas educandi, Fronto: pullum asininum educari paleis, feno, hordeo, Varro: in educando perfacile apparet aliud quiddam iis (bestiis) propositum, Cic. – b) v. lebl. Subjj.: tractus uter plures lepores, uter educet apros, Hor.: non ager hic pomum, non dulces educat uvas, Ov. – übtr., educata huius nutri-
    ————
    mentis eloquentia, von ihr genährt u. gepflegt, Cic. or. 42.
    ————————
    2. ē-dūco, dūxī, ductum, ere, I) herausziehen, -führen, A) herausziehen, 1) im allg.: gladium, Caes.: gladium e vagina, Cic.: radicem e terra, Varro: e certis armariis infinita volumina, Vitr.: corpore telum cruentum, Cornif. rhet.: pisces everriculo in litus, Varro: diductis labris (boum) linguam, Col.: oculos, ausreißen, Sen. – 2) insbes.: a) als t.t. der Geburtshilfe, das Kind herausziehen, infans per manus commodius educitur, Cels.: demitti debet uncus..., deinde attractus infantem educet, Cels. – b) als t.t. beim Losen, ziehen, sortem, Cic.: alqm ex urna, Cic.: tribus, Cic. – c) ausziehen = austrinken, Plaut. Amph. 430 u.a. – d) ausbrüten, pullos suos, Plaut.: foetum, Plin. – e) das Fazit einer Rechnung erschöpfend ziehen, eam rationem, dieses genau berechnen, Plaut. truc. 24 Schoell. – B) herausführen, 1) im allg.: inde educere, Liv.: ex urbe, Liv.: e carcere, Sen.: e navi, Suet.: hominem de senatu, Cic.: alqm de vinculis audiendum (zum Verhör), Amm.: uxorem a domo secum, mitnehmen, Caes.: medicum secum, Cic.: se multitudini, sich über die M. erheben, Sen. de vita beata 2, 3: m. dopp. Acc., hos secum milites (als S.), Cic. – m. Ang. wohin? = hin-, weg-, hervorführen, alqm huc foras, Plaut.: citius me eduxi foras, ich habe mich fortgemacht, Ter.: populum e comitio in septem iugera forensia, Varro: alqm secum rus, mitnehmen,
    ————
    Cic.: alqm in provinciam, Cic. – 2) insbes.: a) als milit. t.t., Truppen usw. aus einem Orte herausführen, ausrücken-, ausmarschieren lassen, cohortes, Caes.: cohortes ex urbe, Caes.: copias castris u. e castris, Caes.: exercitum ab urbe, Liv. – exercitum in expeditionem, Cic.: copias in aciem, Liv. (vgl. Drak. Liv. 3, 62, 5): copias adversus alqm, Frontin. – b) als publiz. t.t., jmd. vor Gericht führen, alqm in ius, Cic.: alqm ad consules u. bl. educere alqm, Cic. – c) zur Bestrafung abführen, alqm ad tintinnaculos viros, Plaut. truc. 782. – d) als naut. t.t., ein Schiff aus dem Hafen herausführen, auslaufen lassen, naves, Caes.: naves ex portu, Caes.: classem portu, Plin. – e) aus einem Lande ausführen, equos ex Italia, Liv. 43, 5, 9. – f) ein Wasser hin- od. ableiten, lacum, Cic.: aquam in fossas, Plin.: in fundum, ICt. – g) ein Bauwerk in ein Gewässer hinausbauen, moles, quam eductam in Rhenum rettulimus, Tac. hist. 5, 18. – h) ein Bauwerk vorschieben, claudebat pontem imposita turris et in extremam navem educta, Tac. bist. 2, 34. – II) in die Höhe führen, -ziehen, A) in die Luft emporführen, 1) eig.: alqm superas sub auras, Verg.: im Bilde, in astra, bis zu den Sternen erheben, hoch preisen, Hor. – 2) übtr.: a) emporführen = errichten, turris summis sub astra educta tectis, Verg.: turres altius, Tac. – b) ein Kind, ein Junges aufziehen, erziehen, groß ziehen (vgl. Drak.
    ————
    u. Fabri Liv. 21, 43, 15. Mützell Curt. 3,12 [31], 16), alqm, Komik., Cic. u.a.: serum regem, Verg.: alqm a parvulo, Ter.: alqm bene et pudice, Ter.: eductus in contubernio legionum, Tac.: hic (pullus) ita eductus, Varro. – poet. v. Lebl., aura distinctos educit verna colores, zieht heran, Catull. 64, 90. – B) was niedergelassen ist aufziehen, ubi tolluntur festis aulaea theatris, surgere signa solent, primumque ostendere vultus, cetera paulatim; placidoque educta (sc. signa) tenore tota patent, Ov. met. 3, 111 sqq. – III) eine Zeit fort-, hinausführen = hinbringen, zubringen, verleben, pios annos, Prop.: dena saecula, Sen.: insomnem noctem ludo, Stat.: somnos sub hiberno caelo, Sil. – Alter Imperat. educe, Plaut. Pers. 459; Stich. 762 (aber educ, Cic. Cat. 1, 10. Ps. Augustin. serm. app. 71, 9): parag. Infin. Pass. educier, Plaut. truc. 908.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > educo

  • 7 ingenue

    ingĕnŭē, adv. [st1]1 [-] en homme libre.    - ingenue educatus, Cic. Fin. 3, 38: qui a reçu une éducation libérale. [st1]2 [-] franchement, sincèrement.    - Cic. Att. 13, 27, 1; Fam. 5, 2, 2 ; Quint. 12, 3, 3.
    * * *
    ingĕnŭē, adv. [st1]1 [-] en homme libre.    - ingenue educatus, Cic. Fin. 3, 38: qui a reçu une éducation libérale. [st1]2 [-] franchement, sincèrement.    - Cic. Att. 13, 27, 1; Fam. 5, 2, 2 ; Quint. 12, 3, 3.
    * * *
        Ingenue, Aduerbium. Librement, Franchement et sans crainte.
    \
        Ingenue educatus. Cic. Bien appris et nourri en enfant de bonne maison.

    Dictionarium latinogallicum > ingenue

  • 8 liberaliter

    lībĕrālĭtĕr, adv. [st1]1 [-] comme il convient à un homme libre, courtoisement, amicalement.    - liberaliter respondere, Caes. BG. 4, 18, 3: faire une réponse bienveillante. --- cf. Caes. BG. 2, 5, 1.    - liberalissime, Cic. Att. 5, 13, 2. [st1]2 [-] noblement, dignement.    - liberaliter vivere, Cic. Lae. 86, avoir une belle existence.    - liberaliter educatus, Cic. Fin. 3, 57: qui a reçu une éducation libérale. --- cf. Cic. Tusc. 2, 6 ; Liv. 2, 26. [st1]3 [-] généreusement, libéralement, largement, avec munificence.    - Cic. Verr. 3, 204.    - liberalius Cic. Att. 16, 6, 1; Q. 2, 6, 3.
    * * *
    lībĕrālĭtĕr, adv. [st1]1 [-] comme il convient à un homme libre, courtoisement, amicalement.    - liberaliter respondere, Caes. BG. 4, 18, 3: faire une réponse bienveillante. --- cf. Caes. BG. 2, 5, 1.    - liberalissime, Cic. Att. 5, 13, 2. [st1]2 [-] noblement, dignement.    - liberaliter vivere, Cic. Lae. 86, avoir une belle existence.    - liberaliter educatus, Cic. Fin. 3, 57: qui a reçu une éducation libérale. --- cf. Cic. Tusc. 2, 6 ; Liv. 2, 26. [st1]3 [-] généreusement, libéralement, largement, avec munificence.    - Cic. Verr. 3, 204.    - liberalius Cic. Att. 16, 6, 1; Q. 2, 6, 3.
    * * *
        Liberaliter, pen. corr. Aduerbium: cui contrarium est Parce. Liberalement, Abondamment, Largement, Amplement.
    \
        Eruditus liberaliter. Cic. Bien instruit et enseigné, comme ont accoustumé gens de bonne maison.
    \
        Genitus liberaliter. Plin. Delicat et de petite complexion.
    \
        Polliceri liberaliter. Cic. Franchement.
    \
        Seruire liberaliter. Terent. Franchement, et point à regret.
    \
        Viuere liberaliter. Cic. Sans faire vil mestier.
    \
        Exercitum quem in Asia ductauerat, luxuriose, nimisque liberaliter habuerat. Sallust. Luy avoit baillé trop d'abandon.

    Dictionarium latinogallicum > liberaliter

  • 9 apud

    ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).
    I.
    A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

    adsum apud te, genitor,

    id. ib. p. 522, 32:

    alteram (partem) apud me adponito,

    Plaut. Trin. 4, 3, 60:

    nunc hic apud te servio,

    id. Capt. 2, 2, 62:

    scriptorum non magnast copia apud me,

    Cat. 68, 33 Mull.:

    mane apud me,

    Vulg. Gen. 29, 19:

    Advocatum habemus apud Patrem,

    ib. 1 Joan. 2, 1:

    cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

    Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—
    B.
    Esp.
    1.
    a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

    Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

    Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

    hic apud me hortum confodere jussi,

    id. Aul. 2, 2, 66:

    si commodumst, apud me, sis, volo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 110:

    condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

    Plaut. Trin. 1, 2, 159:

    Quid sibi volunt homines isti apud te?

    Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

    cenabis bene apud me,

    Cat. 13, 1:

    apud me habitavit,

    Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

    apud te cenavit,

    id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

    in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

    Vulg. Jud. 19, 9:

    tenet intus apud se,

    Lucil. 9, 59 Mull.:

    Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

    Cic. Att. 5, 6:

    apud se fecit manere,

    Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

    de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

    Cic. Cat. 3, 10:

    Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

    id. Phil. 1, 8:

    mansit apud eum quattuor mensibus,

    Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

    apud quem deversatus es,

    Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

    habitasti apud Heium Messanae,

    Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

    Fuisti apud Laecam illa nocte,

    id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

    apud Ostorium Scapulam epulatur,

    Tac. A. 14, 48:

    apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

    id. H. 3, 74; 1, 14:

    Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

    Vulg. Act. 9, 43:

    invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

    Cic. Dom. 83:

    qui apud te esset eductus,

    id. Quinct. 69:

    apud quem erat educatus,

    id. Lael. 20, 75:

    cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

    id. Clu. 27:

    disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

    Tac. A. 15, 52:

    se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

    id. Or. 30:

    apud eosdem magistratus institutus,

    Suet. Calig. 24:

    servorum manus tamquam apud senem festinantes,

    Tac. H. 1, 7:

    in convivio apud regem,

    id. A. 2, 57: Bene vale;

    apud Orcum te videbo,

    in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

    sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

    Tac. A. 11, 27:

    frater apud Othonem militans,

    in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

    nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

    id. ib. 2, 27:

    quorum sint legati apud se,

    in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

    Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

    id. ib. 1, 47:

    dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

    at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

    Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

    at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

    duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

    Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

    Cic. Sest. 41:

    domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

    id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

    quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

    Cic. Verr. 1, 50:

    esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

    id. ib. 4, 16:

    nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

    id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,
    b.
    Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

    Sumne ego apud me?

    Plaut. Mil. 4, 8, 36:

    Non sum apud me,

    Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

    Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

    Ter. Heaut. 5, 1, 48:

    Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

    id. And. 5, 4, 34:

    Num tibi videtur esse apud sese?

    id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

    proin tu fac, apud te ut sies,

    id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—
    2.
    In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.
    a.
    Of civil or military affairs, before:

    cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

    Cic. Arch. 3:

    apud eosdem judices reus est factus,

    id. Clu. 22, 59:

    vis de his judicari apud me?

    Vulg. Act. 25, 9:

    accusavit fratres suos apud patrem,

    ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

    hoc, quod nunc apud pontifices agis,

    Cic. Dom. 51; 117:

    istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

    id. Lig. 12:

    qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

    id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

    (populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

    id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

    tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

    Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

    omnia apud praetores gererentur,

    Tac. Or. 38:

    causam nescio quam apud judicem defendebat,

    Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

    apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

    Cic. Lig. 6:

    apud judicem causam dicere,

    id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

    apud aliquem dicere,

    id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

    verba apud senatum fecit,

    id. Verr. 2, 2, 20:

    habita apud senatum oratione,

    Tac. A. 12, 25; 6, 8:

    haec apud patres disseruit,

    id. ib. 2, 43; 4, 2;

    4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

    Cic. Verr. 4, 18:

    Quae est ergo apud Caesarem querella?

    id. Lig. 25:

    isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

    id. Caecin. 38:

    petita multa est apud eum praetorem,

    id. Verr. 1, 155:

    causam contra aliquem apud centumviros dicere,

    id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

    numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

    Cic. Verr. 3, 120:

    apud eorum quem qui manumitteretur,

    Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—
    b.
    In extra judicial cases, before:

    apud hunc confessus es et genus etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 52:

    nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

    id. ib. 3, 4, 93:

    apud erum qui (servos) vera loquitur,

    id. Am. 2, 1, 43:

    apud novercam querere,

    id. Ps. 1, 3, 80:

    ego apud parentem loquor,

    Cic. Lig. 30:

    plura fateri apud amicos,

    Tac. A. 14, 62:

    aliquid apud aliquem laudare,

    Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

    aliquem apud aliquos vituperare,

    Cic. Phil. 2, 11:

    apud quem tu etiam nos criminari soles,

    id. Vatin. 29.—
    c.
    Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.
    (α).
    With verbs:

    apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

    Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

    quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

    id. ib. 2, 126;

    1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

    id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

    apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

    id. Q. Rosc. 6:

    Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

    Vulg. Gal. 3, 11:

    haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

    Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

    unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

    Vulg. 2 Pet. 3, 8.—
    (β).
    With adjj.:

    fuisti apud pontifices superior,

    Cic. Dom. 4:

    qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

    id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

    quam clara (expugnatio) apud omnes,

    id. Verr. 1, 50; 2, 50:

    Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

    Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

    hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

    Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

    quod aeque apud bonos miserum est,

    id. ib. 1, 29:

    quae justa sunt apud nos,

    Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

    tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

    ib. Num. 32, 22:

    si is pretio apud istum idoneus esset,

    Cic. Verr. 2, 121.—
    (γ).
    With substt.:

    est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

    Cic. Verr. 1, 46:

    tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

    id. ib. 5, 150:

    qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

    id. ib. 2, 111:

    Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

    Curt. 6, 72:

    abominatio est uterque apud Deum,

    Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

    Liv. 6, 39, 11:

    Sic apud animum meum statuo,

    Sall. de Ord. Rep. 2:

    sic statuere apud animum meum possum,

    Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—
    d.
    And simply before, in the presence of:

    id apud vos proloquar,

    Plaut. Capt. prol. 6:

    nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 14:

    se jactant apud eos, quos inviti vident,

    Cic. Fl. 61:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

    id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

    plus quam apud vos commemorari velitis,

    Cic. Caecin. 77:

    non apud indoctos loquor,

    id. Pis. 68:

    ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

    Caes. B. G. 1, 19:

    quid apud magnum loquerentur Achillem,

    Ov. M. 12, 163:

    neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

    Tac. A. 4, 7:

    loqui de se apud aliquem,

    Cic. Att. 1, 3:

    mentiri apud aliquem,

    Plaut. Poen. 1, 1, 24:

    apud aliquem profiteri,

    Curt. 7, 7, 24:

    Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

    Cic. Mur. 61:

    Caesar apud milites contionatur,

    Caes. B. C. 1, 7:

    gratias agere alicui apud aliquem,

    Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

    si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

    Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

    Quae fundebat apud Samson lacrimas,

    Vulg. Jud. 14, 16.—
    3.
    Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

    quom apud te parum stet fides,

    Plaut. Ps. 1, 5, 62:

    Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

    Verg. A. 4, 539:

    At fides mihi apud hunc est,

    Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

    ut apud me praemium esse positum pietati scias,

    id. Hec. 4, 2, 8:

    alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

    Vulg. Matt. 6, 1:

    illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

    Cic. Imp. Pomp. 46:

    (eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

    Caes. B. G. 2, 14:

    si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

    Cic. Sest. 12:

    Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

    id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

    ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

    id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

    (servi) apud eum sunt in honore et pretio,

    id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

    videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

    id. Verr. 5, 181:

    quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

    id. ib. 1, 42:

    domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

    id. Clu. 154; id. Mur. 38:

    Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

    Caes. B. G. 1, 18:

    tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

    id. ib. 1, 20:

    certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

    Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

    utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    apud quem ut multum gratia valeret,

    Nep. Con. 2, 1:

    video apud te causas valere plus quam preces,

    Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

    quod apud vos plurimum debebit valere,

    Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

    qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 113:

    speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

    id. Sex. Rosc. 141:

    (eum) apud finitimas civitates largiter posse,

    Caes. B. G. 1, 18:

    quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

    Cic. Verr. 1, 19:

    quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

    id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

    qui apud eum plurimum poterat,

    id. ib. 3, 130:

    qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

    id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

    faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

    Cic. Har. Resp. 63:

    nihil me turpius apud homines fuisset,

    id. Att. 2, 19:

    apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

    Cels. 3, 23.—
    4.
    Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

    CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

    Cic. Fl. 52:

    Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

    Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

    qui (colonus) perigrinatur apud vos,

    Vulg. Exod. 12, 49:

    qui regnabat apud vos,

    ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

    si iste apud eos quaestor non fuisset,

    Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

    Apud eos fuisse regem Divitiacum,

    Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

    qui (praetores) apud illos a populo creantur,

    Cic. Fl. 44:

    apud quos consul fuerat,

    id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

    apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

    id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

    fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

    Verg. A. 6, 568;

    Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

    Cic. Font. 42:

    qui apud socios nominis Latini censi essent,

    Liv. 41, 9:

    qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

    Cic. Verr. 4, 109:

    id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

    id. ib. 4, 80:

    si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

    id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

    ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

    Cic. Verr. 2, 131:

    si tu apud Persas deprehensus etc.,

    id. ib. 5, 166:

    Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

    Caes. B. G. 1, 2:

    apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

    quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

    Caes. B. G. 1, 50:

    aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

    Tac. G. 31:

    Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

    Verg. A. 2, 71:

    apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

    Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

    qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

    in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

    apud exercitum mihi fueris tot annos,

    id. Mur. 45:

    quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

    in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

    simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

    Tac. H. 5, 10:

    quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

    with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—
    5.
    In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

    Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

    id. de Or. 1, 7, 28:

    quo in libro,

    id. ib. 1, 11, 47):

    ut scriptum apud eundem Caelium est,

    Cic. Div. 1, 26, 55:

    apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

    id. Sen. 22, 79:

    quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

    id. Off. 1, 9, 28:

    apud Agathoclem scriptum in historia est,

    id. Div. 1, 24, 50:

    ut est apud poetam nescio quem,

    id. Phil. 2, 65:

    Quod enim est apud Ennium, etc.,

    id. Off. 1, 8, 26:

    de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

    id. ib. 1, 25, 87:

    Apud Varronem ita est, etc.,

    Plin. 18, 35, 79, § 348:

    ut video scriptum apud Graecos,

    Cic. Scaur. 4:

    invenio apud quosdam auctores,

    Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

    reperio apud scriptores,

    id. ib. 2, 88:

    apud Solonem,

    i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

    cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

    Tac. Or. 9. —Also of speakers:

    apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

    Tac. Agr. 22.—
    6.
    a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

    quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

    Cic. Leg. 2, 13, 33:

    juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

    id. Brut. 41, 152:

    cum apud eum summum esset imperium populi,

    Nep. Phoc. 2, 4:

    omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

    Sall. C. 20, 8:

    par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

    Liv. 22, 30, 8:

    apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

    Tac. A. 12, 35:

    pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

    id. H. 4, 76:

    minorem esse apud victos animum,

    id. ib. 3, 1;

    2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

    Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

    apud te est fons vitae,

    Vulg. Psa. 35, 10:

    apud Dominum (est) misericordia,

    ib. ib. 129, 7.—
    b.
    Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

    erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

    Cic. Verr. 4, 29:

    multa (signa) deposita apud amicos,

    id. ib. 4, 36:

    apud quem inventus est scyphus,

    Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

    te pix atra agitet apud carnuficem,

    in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

    qui (obsides) apud eum sint,

    Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—
    c.
    Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

    remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

    Cic. Verr. 4, 2:

    si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

    Tac. H. 1, 13; 1, 20:

    qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

    Cic. Div. in Caecil. 8:

    neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

    Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

    fidens apud aliquem obligare,

    Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

    Essetne apud te is servos acceptissimus?

    Plaut. Capt. 3, 5, 56:

    non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

    Cic. Verr. 2, 110:

    apud publicanos gratiosus fuisti,

    id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

    apud Deum autem omnia possibilia sunt,

    Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.
    II.
    Transf. In designations of place,
    A.
    At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

    verecundari neminem apud mensam decet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 77:

    Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

    id. Am. 1, 1, 194:

    Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

    id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

    navem is fregit apud Andrum insulam,

    Ter. And. 1, 3, 17:

    apud Tenedum pugna illa navalis,

    Cic. Arch. 21:

    ut apud Salamina classem suam constituerent,

    Nep. Them. 3, 4:

    apud oppidum morati,

    Caes. B. G. 2, 7:

    agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

    Cic. Agr. 1, 5:

    bellatum apud Actium,

    Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

    Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

    Ov. R. Am. 163:

    morabatur in castris apud Galgalam,

    Vulg. Jos. 10, 6:

    quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

    Verg. A. 11, 288:

    apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

    Tac. A. 4, 25:

    Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. H. 3, 35:

    apud vexillum tendentes,

    id. A. 1, 17:

    trepidatur apud naves,

    id. H. 2, 15:

    hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

    Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

    quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

    Verg. A. 5, 261:

    apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

    Verg. A. 12, 331:

    octo apud Rhenum legiones,

    Tac. A. 1, 3:

    apud ripam Rheni,

    id. ib. 2, 83:

    probavi te apud Aquam Contradictionis,

    Vulg. Psa. 80, 8:

    repertus apud fretum Siciliae,

    Tac. A. 6, 14:

    propitiata Juno apud proximum mare,

    id. ib. 15, 44:

    apud promunturium Miseni consedit in villa,

    id. ib. 6, 50:

    Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

    Cat. 63, 53 Mull.:

    apud altaria deum pepigere,

    before, Tac. A. 11, 9:

    decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

    id. ib. 14, 12 (cf.:

    unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

    Liv. 41, 9):

    apud Caesaris effigiem procubuit,

    Tac. A. 12, 17; 13, 23:

    quartum apud lapidem substiterat,

    id. ib. 15, 60:

    laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

    Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

    on the other hand,

    id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

    Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

    Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

    quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

    Tac. A. 2, 49.—
    B.
    At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

    ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

    Tac. A. 4, 64:

    apud villam est,

    Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

    Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

    Plaut. Ep. 2, 2, 67:

    deponere apud Solos in delubro pecuniam,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

    id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

    13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

    Liv. 28, 29:

    donum apud Antium statuitur,

    Tac. A. 3, 71:

    bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

    id. ib. 6, 11:

    Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

    Suet. Tit. 5:

    quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

    id. Aug. 93:

    apud Mediolanum,

    Lact. Mort. Persec. 48:

    eum pugionem apud Capitolium consecravit,

    Tac. A. 15, 74:

    Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

    id. ib. 15, 32:

    quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

    id. ib. 3, 72:

    qui (rei) apud aerarium pependissent,

    Suet. Dom. 9 Roth:

    cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

    Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

    ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

    Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

    apud Pharsaliam,

    Liv. Epit. 111:

    apud Palaestinam,

    Eutr. 7, 13:

    qui erant apud Helladam,

    Vulg. 1 Macc. 8, 9. —
    III.
    Of time.
    A.
    With words denoting time or occasion, in, at (rare):

    apud saeclum prius,

    Ter. Eun. 2, 2, 15:

    aliquem apud judicium persequi,

    at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—
    B.
    With words designating persons, with, among, in the time of:

    hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

    Cic. Off. 1, 12, 36:

    fecerunt hoc multi apud majores nostros,

    id. Verr. 2, 118; 5, 148:

    Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

    id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

    Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

    Tac. A. 2, 33.—
    IV.
    For ad with words implying motion (very rare):

    APVT EVM PERVENIRE,

    Inscr. Grut. 786, 5:

    atque apud hunc eo vicinum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 70:

    Bito apud aurificem,

    Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

    (naves) apud insulas longius sitas ejectae,

    Tac. A. 2, 24:

    qui apud Romanos de societate functus est legatione,

    Vulg. 2 Macc. 4, 11.
    Apud has some peculiarities of position, chiefly in Tac.
    (cf. ad, I. fin. b.)
    a.
    It is sometimes placed after its subst.:

    quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

    Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

    Is locus est Cumas aput,

    Lucr. 6, 747 Lachm.:

    montem apud Erycum,

    Tac. A. 4, 43:

    ripam apud Euphratis,

    id. ib. 6, 31:

    Misenum apud et Ravennam,

    id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—
    b.
    It is sometimes placed between the subst. and adj.:

    barbaras apud gentes,

    Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

    non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

    id. ib. 14, 14.—
    c.
    Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

    apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

    ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

    Lewis & Short latin dictionary > apud

  • 10 domus

    dŏmus, ūs and i, 2d and 4th decl., f. [Sanscr. damas, house; Gr. root dem-ô, to build, whence domos, des-potês for demspotês; cf. Germ. Zimmer; Eng. timber, etc.], a house, home (for syn. cf. aedes, casa, domicilium, habitatio; mansio, sedes, tectum, tugurium; aedificium, moles). —Forms of the cases.
    a.
    Sing.
    (α).
    Nom.:

    domus,

    Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Bacch. 3, 1, 6 al.; Ter. And. 5, 3, 20; id. Eun. 5, 9, 8 al.; Cic. Lael. 27, 103; id. Rep. 1, 43; 3, 9 et saep.—
    (β).
    Gen., in the comic poets only the ante-class. form domi:

    haud quod tui me neque domi distaedeat,

    Plaut. Am. 1, 3, 5:

    commeminit domi,

    id. Trin. 4, 3, 20; cf.:

    domi focique fac vicissim ut memineris,

    Ter. Eun. 4, 7, 45:

    domi cupio (i.q. cupidus sum),

    Plaut. Trin. 4, 1, 22; acc. to Don. Ter. l. l.: decora domi, Caecil. ap. Don. l. l.: conviva domi, Afran. ap. Non. 337, 23. But since Varro (except as infra, 2.):

    domūs,

    Varr. L. L. 5, § 162 Müll. (twice); Cat. 64, 246; Verg. G. 4, 209; id. A. 1, 356; 4, 318; 645; 6, 27; 53; 81; Hor. C. 4, 12, 6; id. S. 2, 5, 108; Ov. M. 2, 737; Stat. S. 5, 2, 77; Suet. Caes. 81 et saep. The uncontr. form domuis, Varr. ap. Non. 491, 22; and Nigidius, acc. to Gell. 4, 16, 1; the form domos, used by Augustus exclusively, acc. to Suet. Aug. 87 (or domuos, acc. to Ritschl; v. Neue Formenl. 1, 362; cf. SENATVOS from senatus in the S. C. de Bacan.).—
    (γ).
    Dat.:

    domo,

    Cato R. R. 134, 2; 139; 141, 2; Hor. Ep. 1, 10, 13 (ex conj. Lachm.; also Lucr. 5, 1267);

    much more freq. domui,

    Caes. B. C. 3, 112, 8; Quint. 1, 10, 32; 7, 1, 53 Spald. and Zumpt N. cr.; Tac. H. 4, 68; Ov. M. 4, 66; id. Tr. 1, 2, 101; 3, 12, 50; id. Pont. 1, 2, 108; 3, 1, 75.—
    (δ).
    Acc.:

    domum,

    Plaut. Aul. prol. 3; id. Bacch. 3, 3, 54; Ter. Eun. 2, 3, 90; Cic. Rep. 1, 39; 2, 5; 6, 19; 23; 26 et saep.—Apoc. form do = dô (for dôma): endo suam do, Enn. ap. Diom. p. 436 P.; and ap. Aus. Idyll. 12, 18 (Ann. v. 563 ed. Vahl.).—
    (ε).
    Voc.: domus, Enn. ap. Cic. Off. 1, 39, 139; id. ap. Cic. de Or. 3, 26, 102; 3, 58, 217; Nov. ap. Non. 510; Verg. A. 2, 241.—
    (ζ).
    Abl., usually domo, Plaut. Aul. 1, 2, 27; id. Curc. 1, 3, 53 et saep.; Ter. Eun. 5, 5, 18; Cic. Rep. 2, 4; id. Off. 1, 39, 139 (four times) et saep.:

    domu,

    Plaut. Mil. 2, 1, 48; Cic. Phil. 2, 18, 45; id. Verr. 2, 5, 49, § 128; Inscr. Grut. 599, 8; cf. Quint. 1, 6, 5.—
    b.
    Plur.
    (α).
    Nom., only domus, Verg. G. 4, 481; Liv. 3, 32, 2; 42, 1, 10; Suet. Ner. 38.—
    (β).
    Gen.: domorum ( poet.), Lucr. 1, 354; 489 saep.; Verg. G. 4, 159; id. A. 2, 445;

    usually domuum,

    Plin. 36, 13, 19, § 88; 8, 57, 82, § 221; Tac. A. 3, 24; 6, 45; Juv. 3, 72; Sen. Ep. 122, 9; Dig. 33, 2, 32, § 2 et saep.—
    (γ).
    Dat. and abl., only domibus, Varr. L. L. 5, § 160 Müll.; Caes. B. G. 6, 11, 2; id. B. C. 3, 42 fin.; Quint. 9, 4, 4; Tac. A. 3, 6; id. H. 1, 4; id. G. 46; Verg. G. 2, 443; Hor. C. 1, 22, 22; id. S. 2, 6, 71 et saep.—
    (δ).
    Acc. usually domos, Plaut. Poen. 3, 6, 19; Lucr. 1, 18; 6, 241; Cic. Rep. 1, 13 (twice); Caes. B. G. 1, 30, 3; id. B. C. 3, 82, 4; Sall. C. 12, 3 and 4; Verg. G. 1, 182 et saep. The MSS. often vary between domos and domus; cf. Beier Cic. Off. 2, 18, 64; Drak. Liv. 3, 29, 5; Oud. Suet. Claud. 25; so Verg. A. 1, 140; id. G 4, 446 al. The form domus is certain, Att. ap. Gell. 14, 1, 34; Quadrig. ib. 17, 2, 5; so Cic. Verr. 2, 4, 4, § 7; Liv. 45, 1, 10.—
    2.
    Adverbial forms.
    a.
    Domi (also domui in good MSS. of Cic. Cat. 2, 6, 13; id. Tusc. 1, 22, 51; id. Mil. 7, 16; id. Att. 12, 25, 1; id. Off. 3, 26, 99; and Auct. Her. 4, 30, 41; 4, 54, 67;

    v. Neue, Formenl. 1, 540),

    at home, in the house, Plaut. Am. 2, 1, 12 et saep; Ter. And. 3, 2, 34 et saep.; Cic. Lael. 1, 2; id. Rep. 1, 13; id. Fin. 5, 15, 42 et saep.; Verg. E. 3, 33; Hor. S. 1, 1, 67; id. Ep. 1, 5, 3 et saep.; cf.

    opp. foris,

    Plaut. Capt. 1, 2, 33; id. Merc. 3, 4, 2 (twice); Cic. Phil. 2, 11, 26; Sall. C. 52, 21 et saep.:

    meae domi,

    Plaut. Aul. 3, 2, 18; id. Most. 1, 3, 34; id. Mil. 2, 2, 3; Ter. Hec. 2, 2, 15; and in the order domi meae, Cato ap. Charis. p. 101 P.; Plaut. Ep. 4, 1, 36; [p. 610] Cic. Fam. 10, 25 fin.:

    tuae domi,

    id. ib. 4, 7, 4:

    suae domi,

    Plaut. Pers. 4, 3, 43;

    and in the order domi suae,

    Plaut. Truc. 2, 6, 50; Cic. Mil. 7; id. Caecin. 4, 10; Quint. 1, 1, 22 al.:

    nostrae domi,

    Plaut. Men. 2, 3, 9; id. Poen. 4, 2, 16; Cic. Tusc. 5, 39;

    and in the order domi nostrae,

    Plaut. Most. 4, 1, 18; Cic. Verr. 2, 2, 2:

    alienae domi,

    id. Tusc. 1, 22, 51; id. Fam. 4, 7, 4; id. Dom. 40, 105:

    domi Caesaris,

    id. Att. 1, 12, 3; 2, 7, 3 Orell. N. cr.:

    istius domi (educatus),

    id. Quint. 5, 21; cf.:

    domi illius (fuisti),

    id. Div. in Caecil. 18, 58; id. Cluent. 60, 165:

    cujus domi fueras,

    id. Verr. 2, 5, 42: id. Phil. 2, 14, 35; 2, 19, 48; id. Fam. 9, 3 fin.
    b.
    Domum, home, homewards, to the house, Plaut. Am. 1, 1, 40 et saep.; Ter. And. 1, 5, 20 et saep.; Cic. Lael. 3, 12; id. Verr. 1, 9, 25; id. Ac. 1, 3 et saep.; Verg. E. 1, 36; 10, 77 et saep.:

    domum meam,

    Cic. Att. 1, 1, 3; id. Fam. 9, 19:

    domum suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 31; Cic. Rep. 1, 14; 2, 9; id. Rosc. Am. 18 fin.; Caes. B. G. 2, 10, 4 al.:

    domum regiam (comportant),

    Sall. J. 76 fin.:

    Pomponii domum (venisse),

    Cic. Off. 3, 31, 112:

    domum Roscii,

    id. Rosc. Com. 9, 26:

    cujusdam hominis nobilis domum,

    id. Or. in Toga Cand. p. 521 ed. Orell.:

    domum reditio,

    Caes. B. G. 1, 5:

    domum concursus,

    id. B. C. 1, 53.—When more persons than one are spoken of, the plur. is freq. used:

    domos,

    Liv. 3, 5; 27, 51; 28, 2; Curt. 9, 8, 1 al.:

    domos nostras,

    Plaut. Poen. 3, 6, 19:

    domos suas,

    Sall. J. 66, 3; and: suas domos, Liv 2, 7; but the sing. also:

    Suebi domum reverti coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 54.—Sometimes also with in and acc.:

    rex in domum se recepit,

    Liv. 44, 45:

    in domos atque in tecta refugere,

    id. 26, 10:

    cur non introeo in nostram domum?

    Plaut. Am. 1, 1, 253; id. Capt. 4, 4, 3:

    venisse in M. Laecae domum,

    Cic. Cat. 1, 4; cf. Caes. B. C. 2, 18, 2; and Suet. Vesp. 5.—
    c.
    Domo.
    (α).
    From home, out of the house, Plaut. Am. 1, 3, 4; id. Stich. 1, 1, 29; id. Trin. 4, 3, 3; id. Mil. 4, 2, 7 et saep.; Ter. Eun. 4, 3, 19; id. Phorm. 4, 1, 20; Cic. Rep. 1, 12; id. Fl. 6, 14; id. Or. 26, 89 et saep.—
    (β).
    For domi, at home, in the house (rare):

    domo sibi quaerere remedium,

    Cic. Clu. 9, 27:

    haec ubi domo nascuntur,

    Varr. R. R. 1, 8, 2:

    domo se tenere,

    Nep. Epam. 10, 3:

    domo abditus,

    Suet. Caes. 20 tabulae domo asservantur, App. Apol. p. 541.—With in:

    in domo furtum factum ab eo, qui domi fuit,

    Quint. 5, 10, 16:

    rem quam e villa mea surripuit, in domo mea ponat,

    Sen. Const. Sap. 7 med.:

    in domo sua facere mysteria,

    Nep. Alcib. 3 fin.:

    quid illuc clamoris obsecro in nostra domo est?

    Plaut. Cas. 3, 4, 29; id. Ps. 1, 1, 82; Sen. Cons. ad Marc. 26:

    educatus in domo Pericli,

    Nep. Alcib. 2; so,

    in domo ejus,

    id. Lys. 3, 5; Tac. A. 4, 21.—
    3.
    In colloq. lang.: domi habere aliquid, to have a thing at home, i. e. to have it about one, to have in abundance, to be provided with it, to have or know it one's self:

    domi habet animum falsiloquum... Domi dolos, domi delenifica facta, domi fallacias,

    Plaut. Mil. 2, 2, 36 sq.:

    domi habuit unde disceret,

    Ter. Ad. 3, 3, 59 Ruhnk. In a like sense:

    id quidem domi est,

    Cic. Att. 10, 14, 2; cf. Plaut. Truc. 2, 5, 4: sed quid ego nunc haec ad te, cujus domi nascuntur? glauk eis Athênas, Cic. Fam. 9, 3 fin.
    B.
    Poet. transf., any sort of building or abode. So of the labyrinth, Verg. A. 6, 27;

    of a sacred grotto,

    id. ib. 6, 81;

    of the abode of the gods,

    id. ib. 10, 1; 101; Ov. M. 4, 736; 6, 269 al.;

    of the winds,

    Verg. G. 1, 371; Ov. M. 1, 279;

    of animals,

    Verg. G. 2, 209; id. A. 5, 214; Stat. Th. 1, 367;

    of birds,

    Verg. A. 8, 235;

    of Danaë's prison,

    Prop. 2, 20, 12 (3, 13, 12 M.);

    of the tomb: marmorea,

    Tib. 3, 2, 22;

    the same, DOMVS AETERNA,

    Inscr. Orell. 1174; 4525 sq.:

    AETERNALIS,

    ib. 4518 (cf. in Heb. for the grave, Eccl. 12, 5); and:

    CERTA,

    ib. 4850;

    of the body, as the dwelling of the soul,

    Ov. M. 15, 159; 458 et saep.
    II.
    Meton.
    A.
    In a wider sense, one's native place, country, home. M. Su. Siculus sum Syracusanus. M. So. Ea domus et patria est mihi, Plaut. Men. 5, 9, 10;

    so (with patria),

    id. Merc. 3, 4, 68; Verg. A. 7, 122; also with patria as an adjective, Plaut. Merc. 5, 1, 2; Ov. M. 11, 269; cf. also Plaut. Mil. 2, 5, 41; Verg. A. 5, 638; Ov. M. 13, 227 al.: domi aetatem agere, opp. patriă procul, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6; cf. Plaut. Ps. 4, 7, 75; id. Capt. 2, 1, 3; id. Poen. 5, 2, 6; Caes. B. G. 1, 18, 6; 1, 20, 2; Cic. Verr. 2, 1, 17; id. Q. Fr. 2, 14 fin.; Sall. C. 17, 4; id. J. 8, 1 et saep.:

    legiones reveniunt domum,

    Plaut. Am. 1, 1, 33; so id. ib. 52; Cic. Fam. 7, 5; Caes. B. C. 1, 34, 3; Liv. 23, 20 al.:

    ut (Galli) domo emigrent,

    Caes. B. G. 1, 31, 14:

    qui genus? unde domo?

    Verg. A. 8, 114; 10, 183.—Hence, the phrases belli domique, and domi militiaeque, in war and peace, v. bellum and militia;

    and cf.: noster populus in pace et domi imperat... in bello sic paret, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 40.—
    B.
    A household, family, race (cf. the Gr. oikos, and the Heb., v. Gesen. Lex. s. h. v. 7):

    domus te nostra tota salutat,

    Cic. Att. 4, 12; id. Fam. 13, 46; Liv. 3, 32; Quint. 7, 1, 53 (twice); Tac. A. 3, 55; id. Agr. 19; Suet. Aug. 25; Verg. A. 1, 284; 3, 97:

    tota domus duo sunt,

    Ov. M. 8, 636; id. F. 4, 544; Hor. C. 1, 6, 8; 3, 6, 26; Vulg. Matt. 10, 6 et saep.—Hence,
    b.
    In philos lang., a philosophical school, sect, Cic. Ac. 1, 4; Sen. Ep. 29 fin.; id. Ben. 5, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > domus

  • 11 educo

    I ē-duco, āvī, ātum, āre [intens. к educo II ]
    1) воспитывать (homo bene educatus Pl); выращивать, создавать ( oratorem Q)
    2) поэт. взращивать, производить, кормить, питать (imber educat flores Ctl; ager educat uvas O)
    II ē-dūco, dūxī, ductum, ere
    1)
    а) выводить (aliquem de senatu C; copias e cast ris Cs); уводить (aliquem ad consūles C; aliquem ab domo secum Cs)
    se e. — уходить, удаляться (foras Pl; multitudini Sen)
    б) привлекать, вызывать ( aliquem in jus C); выступить, двинуться ( ex hibernis Cs); вывозить ( equos ex Italia L); отводить (lacum C; aquam in fossas PM); извлекать ( gladium e vaginā C); вынимать, тянуть ( sortem C); вырывать, извлекать (radicem e terrā Vr; corpore telum rhH.); выпивать ( aliquid Pl)
    2) выстраивать, развёртывать ( in aciem L)
    3) высиживать, выводить ( pullos suos Pl); рождать ( aliquem V)
    rationem e. Pl — подводить итог, сосчитывать
    6) поднимать (sc. aulaea O)
    8) воздвигать ( aram caelo V); возводить, выстраивать ( turrim sub astra V)

    Латинско-русский словарь > educo

  • 12 ingenue

    ingenuē [ ingenuus ]
    1) соответственно званию свободного человека, т. е. подобающе, хорошо (i. educatus C)
    2) откровенно, прямодушно, чистосердечно, искренно (confiteri C; fateri Sen)

    Латинско-русский словарь > ingenue

  • 13 liberalliter

    līberālliter [ liberalis ]
    1) как подобает свободному гражданину, прилично, достойно (l. vivere C; l. educatus C etc.)
    2) учтиво, вежливо (benigne ac l. C); добросердечно, ласково, радушно ( accipi C)
    3) обильно, широко ( indulgere sibi Nep)

    Латинско-русский словарь > liberalliter

  • 14 tenere

    I tenerē adv.
    нежно, нежным голосом ( recitare PJ); в неге ( educatus Pall); чуть слышно ( complodere manūs Pt)
    II tenēre inf. к teneo

    Латинско-русский словарь > tenere

  • 15 apud

    apud (alte Schreibart aput, Corp. inscr. Lat. 1, 206, 15 u. ö., alte Nbf. apor, n. Paul. ex Fest. 26, 5 od. apur, n. Mar. Victorin. [VI] 9, 17), Praep. m. Acc. (Stamm AP, wovon apio, aptus, also das Anheften an etwas, die Nähe bezeichnend), bei, neben, in der Nähe-, im Bereiche von (stets im Zustand der Ruhe u. gew. nur bei Personen, selten bei Örtlichkeiten), I) zur Bezeichnung der Nähe bei Personen, bei, a) übh.: apud alqm sedere, Cic.: plus apud me antiquorum auctoritas valet, Cic. – dah. α) apud alqm, bes. apud me, te, se etc., bei jmd., bei mir, dir, sich usw., d.i. in jmds., in meiner usw. Wohnung, Behausung ( Villa), Komik., Cic. u.a. (s. Eberhardt Cic. Verr. 4, 4), apud se esse, bei sich (bildl.), d.i. bei Besinnung sein, Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 408. Wagner Ter. heaut. 921): u. so apud se non est, Petr. 129, 11. – β) apud exercitum esse, beim Heere (im Gefolge des Feldherrn usw.) sein (hingegen in exercitu esse = im Heere als Soldat dienen), Cic. – b) bei der Person, in deren Gegenwart etwas geschieht (bes. wenn von Verhandlungen die Rede ist u. eben den Personen das Entscheidungsrecht zusteht), bei, vor, in Gegenwart, apud erum, Plaut.: apud alium, Ter.: apud populum, Cic.: apud iudices, Cic. – c) bei den Personen, in deren Bereich etw. geschieht, bei, consequi gratiam apud bonos viros, Cic. – dah. bei = zur Zeit des usw. (s. Weißenb. Liv. 4, 4, 3), apud patres od. maiores nostros, Cic.: apud antiquos (Ggstz. recentiore memoriā), Cic.: apud patres esse coepit, Liv. – d) zur Bezeichnung des Verfassers eines Werkes od. des Urhebers einer Behauptung, bei, in, apud Xenophontem, Cic.: apud Solonem, in seinen Gesetzen, Cic.: auch v. Redenden, apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur, Tac. Agr. 22 extr. – e) zuw. statt des Dat., queri apud alqm, Plaut. u. Cic.: sacrificare apud deos, Tac.: apud alqm profiteri, Curt.: fidem apud alqm obligare, Papin. dig. – II) bei örtlichen Bezeichnungen, a) im Gebiete, im Bereiche von usw. = bei, an, apud ignem, Turpil. u. Sisenn. fr.: apud Alyziam, Cic.: apud oppidum, Caes.: apud mensam, bei Tische, Gell. – b) ( fast = in) in, an, auf (s. Brix Plaut. mil. 930. die Auslgg. zu Ter. adelph. 4, 1, 1. Halm Cic. Verr. 4, 48), apud Orcum te videbo, Plaut.: apud villam, Ter. u. Cic.: apud forum, Ter.: apud rostra, Tac.: apud Asiam, Tac.: montes, apud quos erat educatus, Flor.: namentl. bei Tacitus oft bei Städte- u. Inselnamen, zu, auf, apud urbem Nolam, zu N., Tac.: apud Rhodum, zu od. auf Rh., Tac. – / a) apud solöz. für ad, Lucil. 30, 66 (981). – b) apud dem Subst. nachgesetzt. zB. Misenum apud et Ravennam, Tac. ann. 4, 5 in.: Graios apud, Terent. Maur. 506.

    lateinisch-deutsches > apud

  • 16 arbitratus

    arbitrātus, ūs, klass. bl. Abl. ū, m. (arbitror), das Gutachten = das Belieben, freie, unbeschränkte Ermessen, der freie Wille, die Willkür, unbeschränkte Vollmacht (s. Kritz Sall. Iug. 105, 1), tuus arbitratus sit, comburas, si velis, Plaut.: dedunt se in dicionem atque in arbitratum cuncti Thebano poplo, Plaut.: arbitratu alcis, nach der gutachtl. Abschätzung jmds., Cato: tuo arbitratu, Cic.: arbitratu suo u. suo arbitratu, Cic.: cuius arbitratu (nach wessen Grundsätzen) sit educatus, Cic.

    lateinisch-deutsches > arbitratus

  • 17 in [1]

    1. in, Praepos. mit Acc. = είς, u. mit Abl. = εν in, I) mit Acc. = in das Innere eines Raumes (sei es eine Tiefe od. Fläche) hinein (Ggstz. ad, das nur die Annäherung eines Gegenstandes bezeichnet), in, auf, nach, gegen, A) im Raume (als Tiefe od. Fläche): 1) zur Angabe der Bewegung: ad urbem vel potius in urbem exercitum adducere, Cic.: deus ad homines venit, immo, quod propius est, in homines, Sen.: in umeros suos efferre, Cic.: in aram confugere, auf den A. (auf die Stufen des A.), Nep.: mittere in Asiam, Nep. – eine Menge als Raum gedacht, se in medios hostes immittere, Cic.

    2) (wie είς) zur Angabe der Richtung = hin... zu, nach... hin, nach, wärts, conspicere sursum in caelum, Plaut.: in orientem, Tac.: – in agrum, s. 1. agerno. I, d u. e. – in latus, seitwärts, Cels. u. Quint.: in dextrum, in sinistrum (laevum), rechts, links, Cels., Stat. u.a. – in ventum, windwärts, Lucan. – dah. in... versus = nach... hin, wärts (zur genauern Bestimmung der Richtung), in Galliam versus, Sall.: in Italiam versus, Serv. in Cic. ep.: in meridiem versus, Curt.

    B) in der Zeit: 1) zur Angabe der Zeit, bis in die hinein sich etw. erstreckt = in... hinein, bis in... hinein, dormire in lucem (Tag), Hor.: dicere in noctem, Plin. ep.: boves pariunt in decem annos, Col.: alqd in omne tempus perdidisse, in alle Zeit hinein = für alle Zeit, für immer, Cic.

    2) zur Angabe des Zeitpunktes, der für etw. od. für den etwas bestimmt ist = für, auf, magistratum creare in annum, Liv. (vgl. Drak. Liv. 4, 55, 6): in multos annos praedicere, Cic.: alqm invitare in posterum diem, Cic.: differre alqd in posterum diem, Cic., in crastinum, Cic. – m. usque = bis auf, wie usque in adventum eius tenuit urbem, Liv. – So insbes., in diem, α) auf einen Tag = auf kurze Zeit, auf heute, Liv. u. Ov.: in diem vivere, nur für den Tag, in den Tag hinein, Cic. u.a. – β) = auf einen bestimmten Tag, Zahlungstermin, fundum emere in diem, Nep. γ) Tag für Tag, täglich, in diem rapto vivere, Liv.: in diem et horam, Hor. δ) (= in diem futurum) fürs künftige, für die Zukunft, in diem istuc est fortasse, quod minaris, Ter.: in diem poenas praesentis fraudis di reservant, Cic. ε) von Tag zu Tag, Plin. 5, 73. – in dies od. in singulos dies, αα) = auf einzelne Tage, von Tag zu Tag (Ggstz. in perpetuum), Cic. u.a. ββ) = mit jedem einzelnen Tage, täglich, Cic. – in horas, stündlich, Hor. – in singulos annos, von Jahr zu Jahr, Jahr für Jahr, Liv. – in tempus, für die Umstände, Cic.: praesens in tempus, Cic. – so auch in futurum, in posterum, in aeternum, in perpetuum, in praesens, s. futūrusetc.

    C) in andern Verhältnissen: 1) bei Angabe räumlicher Größen zur Bezeichnung der Richtung nach irgend einer Dimension = in, in longitudinem (in die od. in der L.) milia passuum CCXL, in latitudinem CLXXX patēre, Caes.: murum in altitudinem pedum sedecim fossamque perducit, Caes.; vgl. Drak. Liv. 38, 59, 6.

    2) zur Angabe des Übergangs aus einem in das andere (in eine andere Gestalt, einen andern Zustand usw.) = in, mutare in alqm od. alqd, s. 1. mūto: in sollicitudinem versa fiducia est, Curt.

    3) zur Bezeichnung der Teile, auf die sich eine Einteilung erstreckt, in die sie das Ganze zerlegt = in, Gallia est omnis divisa in partes tres, Caes.: in duodecim menses describere annum, Cic. – ebenso bei Verteilung zur Bezeichnung der einzelnen, denen etwas zugeteilt wird = auf, describere censores binos in singulas civitates, zwei Z. auf jeden einzelnen St., Cic.: sextantes conferuntur in capita, auf den K. (Mann), kopfweise, Liv.: quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exigere, Liv.: frumentum assibus in modios aestimatum, Liv.

    4) zur Angabe der Bestimmung, des Endzwecks, wozu etwas dienen soll od. geschieht = zu, für, behufs, nullam pecuniam Gabinio, nisi in rem militarem datam, Cic.: alqo mitti in praesidium (zur Besatzung), Liv.: in supplementum classis dari, Liv.: alqm in id certamen legere, Liv.: in spem genitus, auf die Hoffnung hin, Curt.: in spem victoriae, Curt.: praecepta dare in alqd (in Beziehung auf etwas), Cic.: in haec obsides accepti, dafür, deshalb, Cic.; vgl. unten nach no. 6 die Anmerkg. / a. E. – dah. auch zur Bezeichnung des beabsichtigten od. unbeabsichtigten Erfolgs einer Handlung = zu, wegen (klass. alcis rei causā), cibo in vitam, non in voluptatem uti, Vell.: turres in propugnaculum villae subiectae, Sen.: in hoc, Hor., Ov., Vell. u.a.; vgl. die Beispielsammlung Madvigs in dessen Opusc. I. p. 167 (nach dem Cic. Clu. 188 in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit = in lugentem [morte filiorum] familiam innupsit).

    5) zur Angabe des Angemessenen, der Beschaffenheit, der Art u. Weise des Geschehens, a) = gemäß, in rem esse, dem Interesse gemäß, sachgemäß sein, Komik., Sall. u.a. (s. die Auslgg. zu Liv. 22, 3, 2 u. zu Sall. Cat. 20, 1). – tradere regnum in fidem alcis, seinem Worte gemäß = auf sein Wort, Sall. – b) = auf, nach, vaticinantis in modum, Liv.: hostilem in modum, Liv.: praeclara classis in speciem, Cic. – in eandem sententiam loqui, Cic.: iudicium accipere in ea ipsa verba, quae Naevius edebat, Cic.: foedus in haec verba fere conscriptum, Liv.: iurare in verba alcis, auf die W., Hor. u.a. – in plumam, nach Art der F., wie die F., Verg.: in barbarum, nach Art eines B., wie ein B., Tac. (vgl. Oudend. Apul. met. 3, 10. p. 191. Hildebr. Apul. met. 6, 29. p. 504). – so auch in universum, im ganzen, im allgemeinen, Liv.: in vicem, Cic. u. Caes., od. in vices, Ov., wechselweise.

    6) zur Bezeichnung des Gegenstandes (gleichs. des Ortes), auf den Handlungen od. Gemütsstimmungen, freundliche od. feindliche, gerichtet sind = gegen, a) Handlungen: alqm in os laudare, ins Gesicht loben (κατὰ στόμα επαινειν), Ter. – de servis quaerere in dominos, Cic.: in consules designatos legem decernere, Cic.: carmen scribere in alqm, gegen od. auf jmd., Nep. – b) Gemütsstimmungen: bono animo esse in alqm, Caes.: impietas in deos, Cic.: amor in patriam, Cic.: munificentia in alqm, Sall.: perindulgens in patrem, acerbe severus in filium, Cic.

    / in mit Akk. steht (wie εἰς) zuw. da, wo das Verbum, auf das es sich bezieht, nicht eine Bezeichnung der Richtung wohin? sondern die Angabe des wo? also in mit Abl. zu erfordern scheint; wobei eine Prägnanz der Konstruktion zugrunde liegt, indem sich der Begriff einer Bewegung mit einmischt, wie: alqm in carcerem asservari iubere, in das G. bringen u. dort verwahren lassen, Liv.: in Tusculanum futurum esse, kommen wollen, Cic.: adesse in senatum, in den S. gehen od. zum S. kommen, Cic.: esse (= venisse) in potestatem, gekommen sein, Cic. u.a.: ebenso habere in potestatem, bekommen haben, Sall. u.a. (vgl. Drak. Liv. 2, 14, 4): alci esse in mentem, in die Gedanken kommen, einfallen, Plaut.: alci in conspectum esse, Suet. u. dgl. – Als Acc. der Bestimmung, des Endzwecks (s. oben no. C, 4) sind aber zu erklären: Galliam retinere in senatus populique Romani potestatem, Cic.: ferri lecticulā ut in funebrem pompam, Tac.: in medium relinquere, unentschieden lassen, Tac.: probari in vulgus, in vulgus gratum esse, in vulgus ignotus, beim V., Cic.: res esse in vadimonium coepit, es kam zum Bürgenstellen, Cic.

    II) mit Abl. = εν, zur Bezeichnung des Seins in einem Raume, im Innern einer Sache (wobei das Innere nicht bloß als das einer Tiefe, sondern auch als das einer Fläche [das, was innerhalb des Umfangs derselben ist] zu denken), A) im Raume: 1) im allg., in, an, auf, esse in Sicilia, Cic.: dicere in senatu, Cic.: coronam habere unam in capite (auf dem K.), alteram in collo (an dem H.), Cic.: sedere in solio, Cic.: navigare in Italia, an J., an der Küste von I., Cic.: castra in limite locat, an dem Grenzwall, Tac. – zuw. = vor, unter, in oculis esse, vor Augen sein (bildl.), Cic.: in manibus habere (eig. u. bildl., s. 2. mānus), Cic.

    2) (wie εν) von dem Umgebensein von-, Stecken usw. in einer Kleidung = in, mit, esse in veste domestica, Ov.: in lugubri veste, Curt.: in crepidis, Suet.: in Persico et vulgari habitu, Curt.: formari in cornibus, Ov. – in Waffen, in, mit, unter, patriis ad Troiam missus in armis, Verg.: horridus in iaculis, Verg.: excubare in armis, Caes. – in Fesseln u. Banden = in, in vinculis et catenis esse, Liv.

    B) in der Zeit: 1) zur Angabe der Zeit, a) im Verlaufe od. während deren etwas geschieht = im Verlaufe, innerhalb, während, in multis annis, Nep.: in omni aetate, in extremo tempore aetatis, Cic.: in sex mensibus, Cic.: in diebus paucis, Ter.: ter in mense, ter in anno, Varro u. Cic.: in pueritia od. adulescentia, Nep. u. Suet. – so auch bei uneig. Zeitbestimmungen, in bello, Cic.: in pace et per indutias, Sall.: semel in vita, Cic.: in itinere, Caes.: in qua potestate (während welches Amtes) Pheras cepit, Nep. – dah. b) auch beim Abl. des Gerundium u. der Gerundiva, um den Begriff der Zeitdauer auszudrücken = bei, während, in deliberando, bei der Überlegung, Cic.: in quaerendis suis, beim Suchen der S., Caes.

    2) zur Angabe eines Zeitpunktes (bes. eines entscheidenden), einer Zeitlage, der Zeitumstände, a) übh.: nolo me videat hoc in tempore, gerade jetzt, Ter.: in tali tempore, Liv. – in eo est, ut etc., es ist auf dem Punkte, daß usw., Liv. u. Nep. – b) insbes., in tempore (= εν καιρω), zu rechter Zeit, Ter. u. Liv.: so auch in ipso tempore, Ter.

    C) in andern Verhältnissen: 1) zur Angabe von Umständen, Verhältnissen u. Zuständen, in denen sich etwas befindet od. unter denen etw. geschieht = in, bei, unter, in hac solitudine careo omnium colloquio, Cic.: in vino (beim Weintrinken) immodicum esse, Ter.: in tanta paupertate decessit, ut etc., Nep.: magno in aere alieno (bei = ungeachtet) maiores etiam possessiones habent, Cic. – u. zur Bezeichnung von Pers. od. Sachen, auf deren Zustand od. Verhältnisse sich etwas bezieht = bei, in betreff, hinsichtlich, in hoc homine non accipio excusationem, Cic.: ausurum se in tribunis, quod princeps familiae ausus in regibus esset, Liv.: idem in bono servo dici solet, Cic. – in una urbe (indem ihr eine Stadt erobert) universam ceperitis Italiam, Liv. 26, 43, 3. – u. (im Briefstil u. Dialog) ohne Beziehung auf das Verbum des Hauptsatzes, in reliquis officiis (hinsichtlich der usw.), cui tu tribuisti praeter me, ut domum ventitares? Cic.

    2) mit Abl. eines Verbalsubstantivs od. Adjektivs, um die Tätigkeit od. den Zustand anzuzeigen, in dem etwas ist = in, in motu esse, Cic.: in maximis esse luctibus, Cic.: in integro tota res est, Cic.: moderatio in difficili est, Liv.; u. so in facili, in promiscuo, in obscuro u. dgl., s. facilisetc.

    3) zur Bezeichnung des Objekts, in dem sich der Unterricht, die Bildung zeigt = in, an, erudire in iure civili, Cic.: in bonis litteris educatus, Cic.: exercere mentem in alqa re, Cic.

    4) bei esse u. inesse, um die Pers. od. Sache, in der etwas ist od. der etwas gehört, zu bezeichnen = in, quanta auctoritas fuit in Metello, Cic.: haec est societas, in qua omnia insunt, Cic.: quibus in rebus ipsi interesse non possumus, Cic.

    5) zur Angabe einer Klasse od. Anzahl von Gegenständen, zu der etwas gehört = unter, Pausanias ceperat complures Persarum nobiles atque in his nonnullos regis propinquos, Nep.: u. so oft in his bei Caes. u.a.: in quibus Catilina, Sall.: in Epaminondae virtutibus commemoratur saltasse eum commode, Nep.

    / Zuw. steht in mit Abl. da, wo man im Deutschen in mit Akk. erwartet u. im Lateinischen auch oft setzt, wie: introrumpere in aedibus, einbrechen im H. = in das H., Plaut.: infundere in naribus, Colum. – ebenso übtr., gratum esse in alqo, bei = gegen jmd., Cic.; u. dgl. m. – Die verschiedene Konstruktion der Verba legen, stellen, setzen u.a. s. unter diesen.

    / arch. u. vulg. im, Corp. inscr. Lat. 1, 1104 u. 11, 4391. Inscr. christ. (aus Rom) Fabretti 323, 445. – arch. u. vulg. en, Corp. inscr. Lat. 1, 195, 5; 1, 199, 12; 1009. v. 14; 1220. v. 3 (Anthol. Lat. 1274, 3 M.). Corp. inscr. Lat. 8, 8635 (Anthol. Lat. 1274, 14 M.). – arch. endo, Enn. ann. 576; fr. var. 23. XII tabb. I, 2 Sch. ( bei Fest. p. 313 [a], 7) u. III, 3 u. 4 Sch. ( bei Gell. 20, 1, 45). Lex vet. bei Gell. 5, 19, 9. Lucil. 1075. Varro r. r. 3, 17, 10. Lucr. 6, 890. Cic. de legg. 2, 19. Paul. ex Fest. 77, 3. – arch. indu, Enn. ann. 238 u. 445*. Lucil. 970 u. 1230. Lucr. 2, 1096; 5, 102. Vgl. Placid. gloss. V, 29, 13.

    lateinisch-deutsches > in [1]

  • 18 ingenue

    ingenuē, Adv. (ingenuus), I) anständig, standesgemäß, educatus, Cic. de fin. 3, 38. – II) übtr., aufrichtig, offenherzig, frei heraus, freimütig, aperte atque ingenue confiteri, Cic.: ingenue pro suis dicere, Quint.

    lateinisch-deutsches > ingenue

  • 19 liberaliter

    līberāliter, Adv. (liberalis), dem Freien geziemend, anständig, mit Anstand, I) im allg.: educatus, eruditus, Cic.: servire, Ter.: vivere, Cic.: obire officia, Liv.: alqm liberalius educare, Sen. – II) insbes.: a) gütig, mit verbindlicher Höflichkeit, freundlich, Cic. u.a.: liberaliter habiti cultique, Liv.: liberalissime erat pollicitus tuis omnibus, Cic. – b) gütig, freigebig, nec potui accipi liberalius, Cic. – c) reichlich, instructus, Caes.: vivo paulo liberalius, quam solebam, ich lebe auf etw. vornehmerem Fuße, Cic.: indulgere sibi liberalius, sich seinen Neigungen allzusehr hingeben, Nep.

    lateinisch-deutsches > liberaliter

  • 20 victus

    vīctus, ūs, m. (vivo), I) das Leben, die Lebensart, -weise, Persarum, Cic.: in omni vita atque victu excultus, Cic.: in victu considerare oportet, apud quos et quo more sit educatus, Cic.: nihil de victu, nihil de vestitu Laconum mutare, Nep.: alqm a victu pristino deducere, Nep. – II) der Unterhalt, a) im engeren Sinne, die Nahrung, Kost, Speise (vgl. cultus no. II, B, 1), asper, Plaut.: diurnus, Tac.: inops (dürftige), Ov.: liberalis, Liv.: luxuriosus (Ggstz. frugi), Quint.: cotidianus, Alltagskost, Plaut., tägliche Kost, Cic. u.a.: sordidus, Quint.: tenuis, tenuissimus, Cic.: victum dare, Hor.: alci victum cotidianum in Prytaneo publice praebere, Cic.: in oppidum victus sui mercandi gratiā progredi, Auct. b. Afr.: tam facile victum quaerere, Ter.: victum vulgo quaerere, Ter.: victum in tenebris quaerere, Phaedr.: victum sibi aegre quaesisse eumque sordide invenisse comparandis mulis et vehiculis, quae etc., Gell.: victum sibi obscoenissimum quaerere (von Buhldirnen), Lact.: ritu ferino victum quaerere, Hieron.: lanā ac telā victum quaeritare, Ter., s. quaerito: victum rogare, Phaedr.: parare ea, quae suppeditent ad victum, Cic.: maior pars eorum victus in lacte et carne consistit, Caes.: victui herba (est), vestitui pelles, cubile humus, Tac. – Plur., faceti, lepidi victus, Gerichte, Plaut.: victus feri, Tibull.: persequi animantium ortus, victus, figuras, Cic.: postquam non utilis auctor victibus invidit priorum, die frühere (einfache) Kost verschmähte, Ov. – b) im weiteren, jurist. Sinne, der Lebensunterhalt, mit Inbegriff der Kleidung, ICt. – / Archaist. Genet. victuis, Varro de vit. P.R. 1. fr. 22 (b. Non. 494, 11): victi, Plaut. capt. 855.

    lateinisch-deutsches > victus

См. также в других словарях:

  • BACCHUS — I. BACCHUS Iovis ex Semele filius. Orpheus in Hymnis. Κιςςοκόμην Διόνυσον ἐρίβρομον ἄρχομ᾿ ἀείδειν. Ζηνὸς καὶ Σεμέλης ἐρικυδέος ἀγλαὸνυἷον. Idem aliô Hymnô Iovis et proserpinae filium putavit. Ε῎υβουλ᾿ ἐυπολύβουλε Διὸς καὶ Περσεφονείας. Hunc Deum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FRIDERICUS — I. FRIDERICUS Comites Palatinos Saxoniae sevit (qui quatuor adhuc, post primum, continuâ successioneFriderici nomen et dignitatem illam gessêre: Friderici autem V. filia Sophia hereditatem ad Hermannum, Thuringiae Landgravium, attulit.) Frater… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GIBELINI et GUELPHI — GIBELINI, et GUELPHI duae fuêre quondam per Italiam factiones, A. C. 1240. quae odio exitiali inter se digladiabantur. Earum autem origo talis fuisle dicitur. Cum Fridericus II. Imp. in Italiam proficisceretur, excommunicatus est a Romano… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TESCHINA — vulgo Teschen, urbec. Silesiae, caput Ducatus cognominis prope confinia Moraviae, ad Elsam fluv. 4. milliar. Germanic. in confinio Poloniae superioris in Occasum fere 7. supra Ratiboriam in Meridiem. Olim sub Principe proprio, e familia… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • educate — ed u*cate ([e^]d [ u]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Educated} ([e^]d [ u]*k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Educating} ([e^]d [ u]*k[=a] t[i^]ng).] [L. educatus, p. p. of educare to bring up a child physically or mentally, to educate, fr. educere… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Educated — educate ed u*cate ([e^]d [ u]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Educated} ([e^]d [ u]*k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Educating} ([e^]d [ u]*k[=a] t[i^]ng).] [L. educatus, p. p. of educare to bring up a child physically or mentally, to educate, fr.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Educating — educate ed u*cate ([e^]d [ u]*k[=a]t), v. t. [imp. & p. p. {Educated} ([e^]d [ u]*k[=a] t[e^]d); p. pr. & vb. n. {Educating} ([e^]d [ u]*k[=a] t[i^]ng).] [L. educatus, p. p. of educare to bring up a child physically or mentally, to educate, fr.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • educate — verb ( cated; cating) Etymology: Middle English, to rear, from Latin educatus, past participle of educare to rear, educate, from educere to lead forth more at educe Date: 15th century transitive verb 1. a. to provide schooling for < chose to… …   New Collegiate Dictionary

  • Participle — In linguistics, a participle (from Latin participium , a calque of Greek μετοχη partaking ) is a derivative of a non finite verb, which can be used in compound tenses or voices, or as a modifier. Participles often share properties with other… …   Wikipedia

  • B8045 road — The B8045 [ [http://sabre roads.org.uk/digest/browse.php?number=B8045 SABRE listing] ] is a narrow [ [http://educatus.com/main/samples/default.asp?lid=801108 scid=8011080008 Geographical analysis] ] 8 mile long [ 12.874752km] road running south… …   Wikipedia

  • Antíoco VII Evergetes — Saltar a navegación, búsqueda Antíoco VII Evergetes Rey seléucida Tetradracma de Antíoco Sidetes con la cabeza del rey a derecha y la inscricpión ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ ΕΥΕΡΤΕΤΟΥ en el anverso, y la diosa Palas, con lanza y una …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»