-
1 блуждать
-
2 бродить
-
3 запутываться
dolaşmak; karışmak,çapraşmak; takılmak; yolunu şaşırmak* * *несов.; сов. - запу́таться1) (о нитках, волосах и т. п.) dolaşmak; karışmakклубо́к ещё бо́льше запу́тался — тж. перен. yumak daha da dolaştı
2) çapraşmak; çetrefilleşmekвопро́с запу́тался — mesele çapraştı
3) (застревать в чём-л.) takılmak, takılıp kalmakзапу́тываться в сетя́х — ağlara takılmak
4) разг. ( сбиваться с пути) yolunu şaşırmak••запу́таться в отве́тах — разг. verdiği cevaplar birbirini tutmamak
запу́таться в противоре́чиях — разг. çelişkiler içinde bocalayıp durmak
-
4 циркулировать
-
5 циркулировать
dolaşmak, donmek, devretmekТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > циркулировать
-
6 ходить
yürümek; gezmek,dolaşmak; işlemek; giymek,takmak* * *1) врз gitmek; yürümek; gezmek; dolaşmak; devam etmek; (ziyaretine) gitmekребёнок ра́но на́чал ходи́ть — çocuk erken yürüdü
малы́ш то́лько у́чится ходи́ть — bebek emekliyor / sıralıyor
больно́й на́чал ходи́ть — hasta gezmeye başladı
ходи́ть пешко́м — yürümek
ходи́ть по́ лесу — ormanı dolaşmak
ходи́ть из угла́ в у́гол — köşeden köşeye gidip gelmek
наверху́ кто́-то хо́дит — yukarıda biri geziyor
ходи́ть вокру́г чего-л. — bir şeyin çevresinde dolanmak
ходи́ть на охо́ту — ava gitmek / çıkmak
ходи́ть по магази́нам — çarşı pazar dolaşmak
ходи́ть в шко́лу — okula gitmek / devam etmek
ходи́ть на ле́кции — konferanslara devam etmek / gitmek
ходи́ть в теа́тр — tiyatroya gitmek
ходи́ть по музе́ям — müzeleri dolaşmak
раз в неде́лю он хо́дит к врачу́ — haftada bir doktora gidiyor
ходи́ть в го́сти — konuk / misafir gitmek
он бо́льше к нам не хо́дит — bize gelmez / uğramaz oldu
2) ( о транспорте) işlemekтуда́ хо́дит авто́бус? — oraya otobüs işler mi?
авто́бус хо́дит туда́ три ра́за в день — otobüs oraya günde üç posta yapar
3) ( о часах) işlemek4) (в чем-л.) giymek; gezmek, dolaşmak; takmakходи́ть в пальто́ — palto giymek
ходи́ть без пальто́ — paltosuz gezmek
ходи́ть в чёрном — karalar giymek
ходи́ть в очка́х — gözlük takmak
здесь в ве́рхней оде́жде не хо́дят — burada palto ile dolaşılmaz
5) ( в игре) oynamak; oynatmak; hamle yapmak шахм.ходи́ть с да́мы — kızı oynamak
ходи́ть королём — şahı oynatmak
конь так не хо́дит — at böyle yürümez
вам ходи́ть — hamle sırası sizde (в шахматах, шашках); el sizde ( в картах)
6) разг. ( быть в обращении) geçmekэ́ти де́ньги уже́ не хо́дят — bu para artık geçmiyor
э́ти де́ньги в их стране́ не хо́дят — bu para onların ülkesinde geçersizdir
7) разг. olmak,...lık etmek / yapmakс утра́ хожу́ голо́дный — sabahtan beri aç duruyorum
когда́ он ходи́л в председа́телях... — başkanlık ettiği sıralarda...
8) bakmakходи́ть за больны́м — hastaya bakmak
ходи́ть за ребёнком — çocuğa bakmak
••э́та дета́ль станка́ хо́дит вверх-вниз — tezgahın bu parçası bir yukarı bir aşağı gider gelir
-
7 объезжать
несов.; сов. - объе́здить, объе́хать1) dolaşmak; gezmekобъе́хать всю страну на маши́не — arabayla tüm ülkeyi (karış karış) gezmek
2) сов. объе́хать (вокруг чего-л.) dolaşmak; dolanmakвса́дник объе́хал дом и останови́лся у двере́й — atlı evi dolanıp kapı başında durdu
3) сов. объе́хать ( проехать стороной) yanından geçmekобъезжа́й ров спра́ва — hendeğin sağından geç
4) сов. объе́здить ( лошадь) yırtmak; geme eyere alıştırmakэ́та ло́шадь не объе́зжена — bu at hergeledir
-
8 передвигаться
несов.; сов. - передви́нутьсяцикло́н передвига́ется на юг — siklon güneye doğru yer değiştiriyor
2) тк. несов. dolaşmak; yürümekпередвига́ться на маши́не — arabayla gitmek
передвига́ться ползко́м — sürünerek ilerlemek
свобо́дно передвига́ться по стране́ — ülkede serbest dolaşmak
больно́й е́ле передвига́лся — hasta zarzor yürüyebiliyordu
-
9 походить
I сов.IIпоходи́ть немно́го по ко́мнате — biraz odanın içinde dolaşmak
( быть похожим) benzemek, andırmak -
10 слоняться
-
11 бездельничать
aylaklık etmek,boş gezmek* * *aylaklık etmek; boş gezmek, işsiz güçsüz dolaşmak -
12 взад
разг.ходи́ть взад и вперёд — bir aşağı yukarı bir dolaşmak
-
13 из
= изо1) ( откуда)...danвыходи́ть и́з дому — evden (dışarı) çıkmak
прие́хать из Ки́ева — Kiev'den gelmek
пить из ча́шки — fincandan içmek
выжима́ть сок из виногра́да — üzümün suyunu sıkmak
друго́го вы́хода из пеще́ры не́ было — mağaranın başka çıkışı yoktu
2) ( при указании на материал)...dan (yapılma / yapılmış)ста́туя из мра́мора — mermerden (yapılmış) heykel
ма́сло де́лается из молока́ — tereyağı sütten yapılır
3) ( при указании на состав)...lı;...lıkдере́вня из ста дворо́в — yüz haneli köy
кварти́ра из двух ко́мнат — iki odalı daire
програ́мма из пяти́ пу́нктов — beş maddelik program
обе́д из трёх блюд — üç kap yemek
суп из потрохо́в — işkembe çorbası
4) ( при указании на происхождение)...dan; kökenli; menşeliчай из Гру́зии — Gürcistan menşeli çay(lar)
мини́стр из рабо́чих — işçi kökenli / asıllı bakan
он из бе́дной семьи́ — yoksul bir ailedendir
вы́йти из наро́да — halk içinden çıkmak
он ро́дом из Москвы́ — aslen Moskovalıdır
мыть из шла́нга — hortumla yıkamak
его́ уби́ли из охо́тничьего ружья́ — onu av tüfeği ile vurdular
соревнова́ния по стрельбе́ из винто́вки — tüfekle atış müsabakası
6) (при указании на изменение, превращение)из зелёного цве́та стал си́ним — renk yeşilken mavi oldu
поэ́та из него́ не вы́йдет — şair olamaz
оте́ц хоте́л сде́лать из меня́ врача́ — babam beni doktor yapmak isterdi
7) ( по причине)...dan; yüzündenиз уваже́ния к кому-л. — birine hürmeten
из стра́ха пе́ред боле́знью — hastalık korkusundan
из стра́ха пе́ред ва́ми — sizden korktuğundan
из ре́вности — kıskançlık yüzünden
8) (при указании на выделение кого-чего-л. из совокупности)...danоди́н из них — onların / onlardan biri
дво́е из вас — ikiniz
са́мый ста́рший из бра́тьев — kardeşlerin en büyüğü
чу́до из чуде́с — harikaların harikası
9) (с предлогом "в")...danиз го́да в го́д — yıldan yıla, her geçen yıl
ходи́ть из до́ма в дом — ev ev dolaşmak
••изо все́х сил — olanca gücüyle
выбира́ть одно́ из двух — iki şıktan birini seçmek
-
14 изнутри
içer(i)den; içtenдверь заперта́ изнутри́ — kapı içerden kilitli
взять кре́пость изнутри́ — kaleyi içinden / içten almak
обойти́ дом изнутри́ — evin içini dolaşmak
-
15 кататься
patinaj yapmak* * *1) ( катиться) yuvarlanmak2) ( с боку на бок) ağnamak (о лошади и т. п.)3) gezmekката́ться на ло́дке — kayıkla gezmek / dolaşmak
ката́ться на карусе́ли — atlıkarıncaya / dolaba binmek
ката́ться на са́нках — kızak kaymak
ката́ться на конька́х — patinaj yapmak
••ката́ться со́ смеху — gülmekten kırılmak
ката́ться по́ полу от сме́ха — gülmekten yerlere yatmak
-
16 колесить
-
17 кружить
-
18 обходить
несов.; сов. - обойти́1) врз dolaşmak; dolanmakон обошёл дом / вокру́г до́ма — evi (bir kez) dolandı
мы два́жды обошли́ пло́щадь / вокру́г пло́щади — meydanı iki kez harmanladık
мы обошли́ все ко́мнаты — tüm odaları bir bir dolaştık
обходи́ть строй почётного карау́ла — saygı kıtasını teftiş etmek
но́вость обошла́ всю дере́вню — haber bütün köyü dolaştı
когда́ ка́тер обошёл мыс... — motor burnu dolanınca...
2) ( проходить стороной) yanından geçmekобходи́ спра́ва! — sağından geç!
3) ( избегать) geçmek тж. перен.э́тот вопро́с он обошёл — bu sorunu geçti
обходи́ть кого-что-л. стороно́й — birinden, bir şeyden burcu burcu kaçmak
4) перен., разг. ( обгонять) (önüne) geçmekон обошёл тебя́ на два очка́ / ба́лла — seni iki puan geçti
он обошёл двух защи́тников — спорт. iki müdafii çalımlayarak geçti
-
19 передаваться
несов.; сов. - переда́тьсяgeçmek, yayılmak; bulaşmakпередава́ться из уст в уста́ — ağızdan ağıza yayılmak; dilden dile dolaşmak
боле́знь передала́сь ребёнку — hastalık çocuğa geçti
-
20 переходить
несов.; сов. - перейти́1) врз geçmek; aşmakпереходи́ть через мост — köprüyü geçmek
переходи́ть у́лицу — (caddeyi / sokağı) karşıdan karşıya geçmek
перейти́ в пя́тый класс — beşinci sınıfa geçmek
переходи́ть по насле́дству — miras yoluyla geçmek / intikal etmek
перейти́ к друго́й те́ме — başka konuya geçmek
перейти́ в ата́ку — hücuma geçmek
власть перешла́ к трудя́щимся — iktidar emekçilerin eline geçti
переходи́ть из рук в ру́ки — elden ele geçmek / dolaşmak, el değiştirmek
им не дало́сь перейти́ го́ру — dağı aşamadılar
здесь ре́ку вброд не перейдёшь — burada nehir geçit vermiyor
ого́нь перешёл на сосе́днее строе́ние — ateş bitişik yapıya yayıldı / sirayet etti
перейти́ на но́вую кварти́ру — yeni daireye geçmek
перейти́ на сто́рону проти́вника — düşman yanına geçmek, düşmana kaçmak
2) (во что-л. иное) dönüşmek, dönmek; halini almakдождь перешёл в ли́вень — yağmur sağanağa çevirdi
дру́жба перешла́ в любо́вь — dostluk aşka dönüştü
доро́га постепе́нно переходи́ла в тропу́ — yol gittikçe daralarak patika halini alıyordu
- 1
- 2
См. также в других словарях:
dolaşmak — nsz 1) Gezmek, gezinmek Belki otuz defa belki kırk defa, otelin merdivenlerini inip çıkıyor, her yeri dolaşıyor. M. Ş. Esendal 2) Doğru gitmeyip yolu uzatmak Bu yoldan giderseniz çok dolaşırsınız. 3) Dönüp başka bir yönden gelmek Dolaş da arka… … Çağatay Osmanlı Sözlük
avare dolaşmak — işsiz güçsüz, başıboş, aylak dolaşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
orası senin, burası benim dolaşmak (veya gezmek) — durmadan gezip dolaşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
salma gezmek (veya dolaşmak) — başıboş hayvan gibi dolaşmak Ne olacak çobansız köyde kurtlar boş oturacak değil ya işte böyle salma dolaşırlar. R. Akyavaş Sokaklarda salma geziyor … Çağatay Osmanlı Sözlük
çarşı pazar dolaşmak (veya gezmek) — alışveriş edilen her yeri dolaşmak Her gün çarşı pazar dolaşarak ona küçük bir apartman hazırlamaya çalışıyoruz. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
ayakaltında dolaşmak — bir işe yaramadığı hâlde herkesin işine engel olacak biçimde ortalıkta dolaşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ev ev dolaşmak (veya gezmek) — her eve uğrayarak dolaşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
eteği ayağına dolaşmak — eli ayağı dolaşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
ağızdan ağıza dolaşmak (veya geçmek) — bir sözü herkes birbirine söylemek Gazeteye yansıyan haber ağızdan ağıza geçerken açıklığını hemen hemen tamamen kaybetmiştir. Halikarnas Balıkçısı … Çağatay Osmanlı Sözlük
dilden dile dolaşmak — çok konuşulmak, uzun süre bahsedilmek Adları dilden dile dolaşan insanların en büyük hususiyetlerinden biri de güzel konuşmalarıdır. B. R. Eyuboğlu … Çağatay Osmanlı Sözlük
doktor doktor gezmek (veya dolaşmak) — tedavide çabuk ve kesin sonuç almak ümidiyle birçok doktora başvurmak Çare bulunsun diye az mı ebe kapısı çaldılar, doktor doktor gezdiler? A. İlhan … Çağatay Osmanlı Sözlük