-
1 disputātiō
disputātiō ōnis, f [disputo], an argument, discussion, debate, dispute: magis facilis quam necessaria: isti disputationi nihil est loci: in utramque partem, Cs.—Plur., C.* * *discussion, debate, dispute, argument -
2 disputatio
dispŭtātĭo, ōnis, f. [id.].* I.A computing, calculating, considering (cf.:II.commentatio, dissertatio): venire in disputationem,
Col. 5, 1 fin. —Far more freq.,An arguing, reasoning, disputing; and concr., an argument, debate, dispute (cf.:controversia, concertatio, altercatio, contentio, jurgium, rixa),
Cic. Fam. 1, 9, 23; id. de Or. 1, 2, 5; id. Ac. 2, 36, 116; id. Lael. 1, 3; id. Rep. 1, 7 et saep.; Caes. B. G. 5, 30, 1; id. B. C. 1, 33, 3; Quint. 3, 6, 80; 7, 2, 14 et saep. -
3 disputatio
debate, dispute, discussion. -
4 abstrūsus
abstrūsus adj. with comp. [P. of abstrudo], hidden, concealed, secret: nummus: dolor: terra, O.: homo, reserved, Ta.: disputatio abstrusior, more profound.* * *abstrusa -um, abstrusior -or -us, abstrusissimus -a -um ADJsecret, reserved; concealed, hidden; remote, secluded; abstruse, recondite -
5 frūstrā
frūstrā adv. [2 FER-], in deception, in error: Ne me in laetitiam frustra conicias, T.: uti illi frustra sint, S.: frustra habitus, disappointed, Ta. — Without effect, to no purpose, uselessly, in vain, for nothing: auxilium suum implorari: o frustra meritorum oblite meorum, O.: tantum laborem sumere, Cs.: id inceptum Volscis fuit, L.: legati discessere, disappointed, S.: cruento Marte carebimus, H.: fortissima Pectora, V.: Expers belli, O.: Frustra, nam, etc., H.— Without reason, causelessly, groundlessly: te non frustra scribere solere: disputatio ne frustra haberetur: conterrita, Ta.* * *in vain; for nothing, to no purpose -
6 hesternus
hesternus adj. [HES-], of yesterday, yesterday's: dies: disputatio: ius, T.: convivium, L.: fercula, H.: Iacchus (i. e. vinum), drunk yesterday, V.: Lar, worshipped yesterday, V.* * *hesterna, hesternum ADJ -
7 lītigiōsus
lītigiōsus adj. [litigium], full of disputes, quarrelsome: fora, O.: disputatio, persistent: homo minime, contentious.—In controversy, disputed: praediolum: ager, O.* * *litigiosa, litigiosum ADJquarrelsome, contentions -
8 per-iūcundus
per-iūcundus adj., very agreeable, most acceptable: alcui litterae: disputatio.—In tmesi: id mihi pergratum perque iucundum erit. -
9 prōpēnsus
prōpēnsus adj. with comp. [P. of propendeo], hanging down, preponderant: id fit propensius.— Inclining towards, coming near, approaching: disputatio ad veritatis similitudinem propensior.— Inclined, disposed, prone, ready, willing: animus ad probandum: omnia propenso animo facturi, L.: petiit propensum favorem, O.: ad discendum: vir ad lenitatem propensior: in alteram partem: propensior benignitas esse debebit in calamitosos.* * *propensa, propensum ADJready, eager, willing; favorably disposed -
10 quantō opere
quantō opere (not quantopere), adverb. phrase [quantus+opus], with how great effort, how carefully: illa notiora, quanto se opere custodiant bestiae: quantoque opere eius municipi causā laborarem.— How greatly, how much: dici non potest, quanto opere gaudeant: neque enim tanto opere disputatio desiderata, quanto opere, etc., so eagerly as. -
11 abstrudo
I.Lit.:II.aurum,
Plaut. Aul. 4, 6, 13; so ib. 4, 5, 3: id. Curc. 5, 2, 8:in cerebro colaphos,
to thrust into the brain itself, id. Rud. 4, 3, 68 (cf. a similar passage from Verg. under abdo):mane me in silvam abstrusi densam,
Cic. Att. 12, 15:tectum inter et laquearia,
Tac. A. 4, 69.—Trop.:A.in profundo veritatem,
Cic. Ac. 2, 10:tristitiam,
Tac. A. 3, 6:metum,
id. ib. 15, 5 al.—Hence, abstrūsus, a, um, P. a., hidden, concealed.Lit.: corpus abstrusum in flumine, Att. ap. Non. 308, 8 (Trag. Rel. p. 195 Rib.):2.insidias,
Cic. Leg. Agr. 2, 49:terra,
Ov. H. 7, 147:incendium,
Vell. 2, 130, 4.—With dat.:serpens abstrusa terrae,
Vell. 2, 129, 4.—In neutr. absol.:B.in abstruso esse,
to be in concealment, Plaut. Poen. 1, 2, 129; to be unknown, Amm. 17, 7.—Trop.: dolor reconditus et penitus abstrusus, a concealed and inwardly repressed sorrow, Auct. Or pro Dom. 10:disputatio paulo abstrusior,
requiring a somewhat deeper investigation, Cic. Ac. 2, 10, 30:homo abstrusus,
reserved, Tac. A. 1, 24.— Sup. not used.— Adv. comp.: abstrūsĭus, Amm. 28, 1, 49: semet amandarunt, more closely. -
12 abstrusius
I.Lit.:II.aurum,
Plaut. Aul. 4, 6, 13; so ib. 4, 5, 3: id. Curc. 5, 2, 8:in cerebro colaphos,
to thrust into the brain itself, id. Rud. 4, 3, 68 (cf. a similar passage from Verg. under abdo):mane me in silvam abstrusi densam,
Cic. Att. 12, 15:tectum inter et laquearia,
Tac. A. 4, 69.—Trop.:A.in profundo veritatem,
Cic. Ac. 2, 10:tristitiam,
Tac. A. 3, 6:metum,
id. ib. 15, 5 al.—Hence, abstrūsus, a, um, P. a., hidden, concealed.Lit.: corpus abstrusum in flumine, Att. ap. Non. 308, 8 (Trag. Rel. p. 195 Rib.):2.insidias,
Cic. Leg. Agr. 2, 49:terra,
Ov. H. 7, 147:incendium,
Vell. 2, 130, 4.—With dat.:serpens abstrusa terrae,
Vell. 2, 129, 4.—In neutr. absol.:B.in abstruso esse,
to be in concealment, Plaut. Poen. 1, 2, 129; to be unknown, Amm. 17, 7.—Trop.: dolor reconditus et penitus abstrusus, a concealed and inwardly repressed sorrow, Auct. Or pro Dom. 10:disputatio paulo abstrusior,
requiring a somewhat deeper investigation, Cic. Ac. 2, 10, 30:homo abstrusus,
reserved, Tac. A. 1, 24.— Sup. not used.— Adv. comp.: abstrūsĭus, Amm. 28, 1, 49: semet amandarunt, more closely. -
13 disceptatio
disceptātĭo, ōnis, f. [discepto], a dispute, disputation, debate, discussion, disquisition.I.In gen. (good prose in sing. and plur.; cf.II.for syn.: controversia, concertatio, altercatio, contentio, jurgium, rixa, disputatio): cum quibus omnis fere nobis disceptatio contentioque est,
Cic. Div. 2, 72, 150:non disceptatio modo, sed etiam altercatio,
Liv. 38, 32; so absol., Cic. Off. 1, 11, 34; id. Deiot. 2, 5:rationum et firmamentorum contentio adducit in angustum disceptationem,
id. Part. Or. 30, 104; Liv. 27, 5; 32, 40; Quint. 3, 11, 11; 7, 5, 2 al.:lator ipse legis, cum esset controversia nulla facti, juris tamen disceptationem esse voluit,
Cic. Mil. 9, 23; so,juris,
Quint. 3, 6, 82:forenses judiciorum aut deliberationum,
Cic. de Or. 1, 6, 22; cf. Quint. 2, 4, 24:judicationum,
id. 3, 11, 19 et saep.:verborum (opp.: directa denuntiatio belli),
Liv. 21, 19:cogitationum,
Vulg. Rom. 14, 1.—Esp., a decision, judicial award, judgment (very rare):arbitrorum (coupled with publica judicia),
Quint. 11, 1, 43:praetoris,
Dig. 2, 15, 8, § 24. -
14 discussio
discussĭo, ōnis, f. [discutio] (very rare).I.A shaking, Sen. Q. N. 6, 19, 2.—II.An examination, discussion.A.In gen. (late Lat. for disputatio, quaestio):B.sequitur illa discussio, quid sit, etc.,
Macr. Somn. Scip. 1, 16, 8; Tert. Pudic. 11.—In partic., in the later period of the empire, a revision of the public accounts in the provinces, Cod. Just. 10, 30, 1; Symm. Ep. 5, 74. -
15 disputatiuncula
dispŭtātĭuncŭla, ae, f. dim. [disputatio], a short discussion, trivial dispute, Sen. Ep. 117 med.; Gell. 1, 3 fin. -
16 dissertatio
dissertātĭo, ōnis, f. [disserto], a spoken dissertation, discourse, disquisition (not a written treatise; cf. disputatio;late Lat.),
Gell. 1, 2, 6; 10, 4, 1; 14, 3, 5 (in Plin. 10, 68, 87, § 190, the true reading is edissertatio) al. -
17 elimatius
ē-līmo, āvi, ātum, 1, v. a., to file up, viz.,I.Prop.:II.elimata scobis,
filings, Plin. 34, 18, 50, § 170.—Transf., to polish.A. B.To elaborate, cultivate; to finish, perfect: scholion aliquod, Att. ap. Cic. Att. 16, 7, 3; cf. Quint. 2, 7, 5:III.animum, Aug. contra Acad. 2, 7: elimati, i. q. eruditi, Gell. praef. § 19: Aeneida,
id. 17, 10, 7.—To lessen, diminish:vires,
Cael. Aur. Tard. 2, 14, 217.—Hence, ēlī-mātus, a, um, P. a., elaborate; only sup.:disputatio elimatissima,
Aug. Cont. Jul. 5, 17.— Adv.; only comp.: ēlīmātĭus, more elaborately, more exactly, Ambros. Hexaëm. 6, 8. -
18 elimatus
ē-līmo, āvi, ātum, 1, v. a., to file up, viz.,I.Prop.:II.elimata scobis,
filings, Plin. 34, 18, 50, § 170.—Transf., to polish.A. B.To elaborate, cultivate; to finish, perfect: scholion aliquod, Att. ap. Cic. Att. 16, 7, 3; cf. Quint. 2, 7, 5:III.animum, Aug. contra Acad. 2, 7: elimati, i. q. eruditi, Gell. praef. § 19: Aeneida,
id. 17, 10, 7.—To lessen, diminish:vires,
Cael. Aur. Tard. 2, 14, 217.—Hence, ēlī-mātus, a, um, P. a., elaborate; only sup.:disputatio elimatissima,
Aug. Cont. Jul. 5, 17.— Adv.; only comp.: ēlīmātĭus, more elaborately, more exactly, Ambros. Hexaëm. 6, 8. -
19 elimo
ē-līmo, āvi, ātum, 1, v. a., to file up, viz.,I.Prop.:II.elimata scobis,
filings, Plin. 34, 18, 50, § 170.—Transf., to polish.A. B.To elaborate, cultivate; to finish, perfect: scholion aliquod, Att. ap. Cic. Att. 16, 7, 3; cf. Quint. 2, 7, 5:III.animum, Aug. contra Acad. 2, 7: elimati, i. q. eruditi, Gell. praef. § 19: Aeneida,
id. 17, 10, 7.—To lessen, diminish:vires,
Cael. Aur. Tard. 2, 14, 217.—Hence, ēlī-mātus, a, um, P. a., elaborate; only sup.:disputatio elimatissima,
Aug. Cont. Jul. 5, 17.— Adv.; only comp.: ēlīmātĭus, more elaborately, more exactly, Ambros. Hexaëm. 6, 8. -
20 frustra
frustrā ( - tră, Prud. steph. 1, 13), adv. [orig. acc. plur. neutr., afterwards abl. sing. fem. of frusterus, for frud-; v. fraus; hence].I.In deception, in error (so mostly anteclass. and in historians;II.not in Cic. and Caes.): ambo, et servus et era, frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse: errant probe,
are deceived, in error, Plaut. Am. 3, 3, 19; cf. id. Bacch. 4, 7, 42:nunc, mulier, nei frustra sies, mea non es: ne arbitrere,
id. Merc. 3, 1, 30:quo mihi acrius annitendum est, ut neque vos capiamini, et illi frustra sint,
Sall. J. 85, 6:frustra esse,
Plaut. Capt. 4, 2, 74: hilarus est;frustrast homo,
id. Most. 3, 1, 40 Lorenz:ne frustra sis,
id. Men. 4, 3, 18 sq.; id. Mil. 5, 29 al.; cf. in the foll. II. A.—With animi:erras, Aemiliane, et longe hujus animi frustra es,
App. Mag. p. 286.—Frustra habere aliquem, to deceive, cheat one (= eludere):Corbulo quaesito diu proelio frustra habitus,
Tac. A. 13, 37; 51:si Persae frustra habitae redissent ad sua,
Amm. 18, 6, 6: servom ac dominum, Plaut. Am. argument. 5.— [p. 786]Transf., according as particular respect is had to the effect, the aim, or the reason of an action, without effect, to no purpose, without cause, uselessly, in vain, for nothing (freq. and class.; the predom. signif. in prose and poetry; cf.: in cassum, nequiquam).A.Without effect, in vain:2.alii parasiti frustra obambulabant in foro, i. e. they got no dinner,
Plaut. Capt. 3, 1, 31:praesagibat mihi animus, frustra me ire, quom exibam domo,
id. Aul. 2, 2, 1: nemo dabit;frustra egomet mecum has rationes puto,
Ter. Ad. 2, 2, 53:frustra operam opinor sumo,
id. Heaut. 4, 3, 15:neque ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra implorari patietur,
Cic. de Or. 2, 33, 144:haec si verbis explicare conemur, frustra suscipiatur labor,
id. Univ. 10:fortissima frustra pectora,
Verg. A. 1, 348; 5, 389:multum frustraque rogatus,
Luc. 4, 735:peritura frustra agmina,
id. 7, 736; Ov. M. 8, 140:frustra telum mittere,
Caes. B. G. 3, 4, 2; cf. id. ib. 3, 25, 1:frustra tantum laborem sumere,
id. ib. 3, 14, 1:cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,
Sall. J. 7, 6 Kritz.; ib. 14, 11 Dietsch; 61, 1; 71, 5; 73 fin. al.; cf.:ita frustra id inceptum Volscis fuit,
Liv. 2, 25, 2:neque frustrabor ultra cives meos, neque ipse frustra dictator ero,
id. 2, 31, 10; Quint. 10, 1, 2:frustra cruento Marte carebimus, frustra metuemus Austrum: Visendus ater Cocytus, etc.,
Hor. C. 2, 14, 13 and 15:nam frustra vitium vitaveris illud, si te alio pravum detorseris,
id. S. 2, 2, 54:tam frustra (expressere) quam recusaverat (= aeque frustra fuit et sine eventu),
likewise without effect, Tac. H. 2, 90 fin. (see the passage in conn.).—With nequiquam, Cat. 77, 1; App. M. 8, p. 208, 40.—With sic: ego astabo hic tantisper cum hac forma et factis sic frustra; cf. Gr. houtôs allôs, Plaut. Mil. 4, 2, 30.—In a pun with frustra esse (v. supra, I.) and frustrari: qui lepide postulat alterum frustrari, quom frustra'st, frustra illum dicit frustra esse. Nam qui se frustrari quem frustra sentit, Qui frustratur, frustra'st, si ille non est frustra, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 33, p. 158 sq. Vahl.).—Ellipt.:B.equites et auxiliarios pedites in omnes partes mittit... Nec frustra. Nam, etc.,
Hirt. B. G. 8, 5, 3; so,frustra: nam, etc.,
Hor. C. 3, 7, 21; Flor. 4, 11, 9.—Without reason or cause, groundlessly:2.frustra ac sine causa quid facere indignum deo est,
Cic. Div. 2, 60, 125:frustra tempus contero,
id. Rosc. Com. 14, 41:quae disputatio ne frustra haberetur,
id. Rep. 1, 7:quae (res) prima impulit etiam, ut suspiceremus in caelum nec frustra siderum motus intueremur,
id. ib. 3, 2; 4, 3; id. Tusc. 1, 10, 21; id. Fin. 2, 12, 36; v. Madv. ad h. l. p. 210: non igitur frustra Plato civili viro, quem politikon vocant, necessariam musicen credidit, Quint. 1, 10, 15; 10, 1, 56:ut multi, nec frustra, opinantur,
Suet. Oth. 9:ne quid inexpertum frustra moritura relinquat,
Verg. A. 4, 415 Forbig. ad loc.—Ellipt.:hanc quidam aposiopesin putant. Frustra. Nam, etc.,
Quint. 9, 3, 60.
См. также в других словарях:
disputatio — index argument (contention), contention (argument) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Disputatio — Une disputatio entre des clercs chrétiens et des Juifs (1483). Dans la scolastique médiévale, la disputatio était, avec la lectio, une des méthodes essentielles et omniprésentes d enseignement et de recherche, ainsi qu une technique d examen dans … Wikipédia en Français
Disputatio — Die Disputation ist ein wissenschaftliches Streitgespräch, das eine der Prüfungsformen zur Erlangung von akademischen Graden darstellt. In der akademischen Geschichte war die disputatio die Regel der höchsten universitären Ausbildung. Geschichte… … Deutsch Wikipedia
disputatio — (s.f.) Si tratta di un genere retorico riconducibile al tipo della controversia e sviluppatosi in epoca tardo medievale. La sua struttura, rigorosamente formalizzata, è la seguente: 1. problema; 2. proposta di soluzione; 3. obiezione alla… … Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani
Disputatio de quolibet — Disputatio Une disputatio entre des clercs chrétiens et juifs (1483). Dans la scholastique médiévale, la disputatio était, avec la lectio, une des méthodes essentielle et omniprésente d enseignement et de recherche, ainsi qu une technique d… … Wikipédia en Français
Disputatio nova contra mulieres — Disputatio nova contra mulieres, qua probatur eas homines non esse (Argumentation nouvelle contre les femmes, prouvant qu elles ne sont pas des êtres humains) est une satire écrite en latin, publiée pour la première fois en 1595 et réimprimée… … Wikipédia en Français
Disputatio nova contra mulieres — Christianity portal Disputatio nova contra mulieres, qua probatur eas homines non esse (English translation: A new argument against women, in which it is demonstrated that they are not human beings) is a deliberately satirical and misogynistic… … Wikipedia
Disputatio de Leipzig — On appelle disputatio de Leipzig le débat théologique qui eut lieu en 1519 entre le théologien catholique Jean Eck et les principaux chefs du mouvement réformateur, Martin Luther, Andreas Karlstadt et Philipp Melanchthon. Dès 1518, il y avait eu… … Wikipédia en Français
disputatio — dis·pu·ta·tio … English syllables
disputatio — … Useful english dictionary
disputatio fori — /dispyuwteysh(iy)ow foray/ In the civil law, discussion or argument before a court … Black's law dictionary