-
1 rapio
răpĭo, ĕre, răpŭi, raptum - tr. - - futur ant. rapsit, Cic. Leg. 2, 22 --- dat.-abl. plur. fém. participe raptabus, Cn. Gell. d. Char. 54, 14. [st1]1 [-] entraîner avec soi, emporter (précipitamment, violemment). - quo rapitis me? Plaut. Men. 999: où m'entraînez-vous? - cogitatione rapiuntur a domo, Cic. Rep. 2, 7: l'imagination les emporte loin de leur foyer. - rapere de complexu parentum ad mortem, Cic. Verr. 5, 138: traîner qqn à la mort en l'arrachant aux bras de ses parents. - rapit totam aciem in Teucros, Virg. En 10, 308: il entraîne toute son armée contre les Troyens. - i pedes quo te rapiunt, Hor. O. 3, 11, 49: va où t'emportent tes pieds. - se ad caedem rapere, Cic. Phil. 13, 18: se précipiter au massacre. - au fig. ipsae res verba rapiunt, Cic. Fin. 3, 19: les idées mêmes entraînent les mots. - opinionibus vulgi rapimur in errorem, Cic. Leg. 2, 43: les opinions de la foule nous emportent dans l'erreur. - in invidiam aliquem rapere, Cic. Agr. 3, 7: entraîner qqn dans le discrédit. - commoda aliorum ad se rapere, Cic. Of. 3, 22: tirer à soi ce qu'autrui possède d'avantageux. - rapinarum cupiditas te rapiebat, Cic. Pis. 57: le désir des rapines t'entraînait. - ad divinarum rerum cognitionem rapi, Cic. Div. 1, 111: être emporté vers l'étude des choses divines. - ad opes augendas generis humani rapi, Cic. Rep. 1, 3: être entraîné par l'ambition d'accroître les ressources humaines. - raptus in jus ad regem (est), Liv. 1, 26: il fut traduit en justice devant le roi. - ocius hinc te ni rapis... Hor. S. 2, 7, 118: si tu ne fuis pas plus vite d'ici... [st1]2 [-] enlever de force ou par surprise, ravir, soustraire, voler, piller; s'emparer vivement. - Cic. Phil. 2, 62; Rep. 4, 3. - Sabinas virgines rapi jussit, Cic. Rep. 2, 12: il fit enlever les jeunes Sabines. - raptus a dis Ganymedes, Cic. Tusc. 1, 65: Ganymède enlevé par les dieux. - agunt, rapiunt, Cic. Rep. 3, 45: on emmène, on enlève (on vole, on pille); cf. ago et fero. - castra urbesque primo impetu rapere, Liv. 6, 23, 5: emporter les camps et les villes au premier assaut. - cf. Liv. 3, 23, 3. - au fig. oscula rapere, Hor. O. 2, 12, 28: ravir des baisers. - illicitas voluptates rapere, Tac. H. 3, 41: voler des plaisirs criminels. - dominationem rapere, Tac. An. 4, 1: s'emparer de la domination. - spem acrius in dies rapere, (= corripere), Tac. H. 1, 13: s'attacher chaque jour plus vivement à un espoir. - rapere bipennem dextrā, Virg.: saisir de la main droite une hache à double tranchant. [st1]3 [-] emporter brusquement, enlever (par une mort subite), ravir, emporter. - Hor. O. 2, 13, 20, etc. ; Virg. En. 6, 428, etc. [st1]4 [-] se saisir vivement de, prendre rapidement. - arma rapiat juventus, Virg. En. 7, 340: que la jeunesse guerrière prenne vivement les armes. - cf. Virg. En. 8, 220 ; 11, 651. - poét. sulphura rapiunt flammas, Ov M. 3, 374: le soufre prend feu rapidement. - rapere nigrum colorem, Ov. M. 7, 289: prendre rapidement une teinte noire. - au fig. oculis lumen rape, Enn. d. Cic. de Or. 3, 162: saisis de tes yeux la lumière. - occasionem rapere, Hor. Epo. 13, 3: se saisir de l'occasion. - limis rapere, Hor. R. S. 2: voir vivement du coin de l'oeil. - raptae prope inter arma nuptiae, Liv. 30, 14, 2: mariage célébré brusquement presque au milieu des armes. - gressus, cursus rapere, Luc 3, 116; 5, 403: précipiter ses pas, sa course.* * *răpĭo, ĕre, răpŭi, raptum - tr. - - futur ant. rapsit, Cic. Leg. 2, 22 --- dat.-abl. plur. fém. participe raptabus, Cn. Gell. d. Char. 54, 14. [st1]1 [-] entraîner avec soi, emporter (précipitamment, violemment). - quo rapitis me? Plaut. Men. 999: où m'entraînez-vous? - cogitatione rapiuntur a domo, Cic. Rep. 2, 7: l'imagination les emporte loin de leur foyer. - rapere de complexu parentum ad mortem, Cic. Verr. 5, 138: traîner qqn à la mort en l'arrachant aux bras de ses parents. - rapit totam aciem in Teucros, Virg. En 10, 308: il entraîne toute son armée contre les Troyens. - i pedes quo te rapiunt, Hor. O. 3, 11, 49: va où t'emportent tes pieds. - se ad caedem rapere, Cic. Phil. 13, 18: se précipiter au massacre. - au fig. ipsae res verba rapiunt, Cic. Fin. 3, 19: les idées mêmes entraînent les mots. - opinionibus vulgi rapimur in errorem, Cic. Leg. 2, 43: les opinions de la foule nous emportent dans l'erreur. - in invidiam aliquem rapere, Cic. Agr. 3, 7: entraîner qqn dans le discrédit. - commoda aliorum ad se rapere, Cic. Of. 3, 22: tirer à soi ce qu'autrui possède d'avantageux. - rapinarum cupiditas te rapiebat, Cic. Pis. 57: le désir des rapines t'entraînait. - ad divinarum rerum cognitionem rapi, Cic. Div. 1, 111: être emporté vers l'étude des choses divines. - ad opes augendas generis humani rapi, Cic. Rep. 1, 3: être entraîné par l'ambition d'accroître les ressources humaines. - raptus in jus ad regem (est), Liv. 1, 26: il fut traduit en justice devant le roi. - ocius hinc te ni rapis... Hor. S. 2, 7, 118: si tu ne fuis pas plus vite d'ici... [st1]2 [-] enlever de force ou par surprise, ravir, soustraire, voler, piller; s'emparer vivement. - Cic. Phil. 2, 62; Rep. 4, 3. - Sabinas virgines rapi jussit, Cic. Rep. 2, 12: il fit enlever les jeunes Sabines. - raptus a dis Ganymedes, Cic. Tusc. 1, 65: Ganymède enlevé par les dieux. - agunt, rapiunt, Cic. Rep. 3, 45: on emmène, on enlève (on vole, on pille); cf. ago et fero. - castra urbesque primo impetu rapere, Liv. 6, 23, 5: emporter les camps et les villes au premier assaut. - cf. Liv. 3, 23, 3. - au fig. oscula rapere, Hor. O. 2, 12, 28: ravir des baisers. - illicitas voluptates rapere, Tac. H. 3, 41: voler des plaisirs criminels. - dominationem rapere, Tac. An. 4, 1: s'emparer de la domination. - spem acrius in dies rapere, (= corripere), Tac. H. 1, 13: s'attacher chaque jour plus vivement à un espoir. - rapere bipennem dextrā, Virg.: saisir de la main droite une hache à double tranchant. [st1]3 [-] emporter brusquement, enlever (par une mort subite), ravir, emporter. - Hor. O. 2, 13, 20, etc. ; Virg. En. 6, 428, etc. [st1]4 [-] se saisir vivement de, prendre rapidement. - arma rapiat juventus, Virg. En. 7, 340: que la jeunesse guerrière prenne vivement les armes. - cf. Virg. En. 8, 220 ; 11, 651. - poét. sulphura rapiunt flammas, Ov M. 3, 374: le soufre prend feu rapidement. - rapere nigrum colorem, Ov. M. 7, 289: prendre rapidement une teinte noire. - au fig. oculis lumen rape, Enn. d. Cic. de Or. 3, 162: saisis de tes yeux la lumière. - occasionem rapere, Hor. Epo. 13, 3: se saisir de l'occasion. - limis rapere, Hor. R. S. 2: voir vivement du coin de l'oeil. - raptae prope inter arma nuptiae, Liv. 30, 14, 2: mariage célébré brusquement presque au milieu des armes. - gressus, cursus rapere, Luc 3, 116; 5, 403: précipiter ses pas, sa course.* * *Rapio, rapis, rapui, raptum, rapere. Terent. Ravir, Prendre, ou emmener par force et violence.\Campum rapit acrior sonipes. Stat. Le cheval entre vivement en la campaigne.\In crucem rapere. Cic. Mener au gibet.\Aliquem ad suam disciplinam rapere. Cic. Attirer.\In errorem rapi. Cic. Estre tiré en erreur, et estre abusé.\In fomite flammam rapere. Virgil. Prendre hastivement.\Aliquem in fraudem rapere. Cic. Luy faire faire quelque chose, dont il luy meschet apres.\Fugam rapere. Valer. Flac. Prendre la fuite, S'enfuir hastivement.\Aliquem in inuidiam rapere. Cic. Mettre en la male grace et haine.\Limis rapere. Subaudi, oculis. Horat. Lire quelque chose hastivement du coing de l'oeil, ou de travers, et comme à la desrobbee.\De luce rapi. Stat. Estre emporté et ravi de ce monde, Mourir.\Nauem aliquam ad Italiam rapere. Cicero. Ramener à haste en Italie.\Ocellos alicuius rapere. Ouid. Attraire.\Oculis in fraudem rapi. Cic. Quand noz yeulx nous font faire beaucoup de maulx.\In peiorem partem rapere. Terent. Prendre quelque chose en mauvaise partie, La despriser et blasmer.\Rapere ad poenam. Cic. Le vouloir mettre à mort.\Rapere aliquem ad Praetorem. Plaut. Le mener par force devant le juge.\Alicunde se rapere ocyus. Horat. S'en aller de quelque lieu à grand haste.\Rapere ad se. Cic. Attirer à soy.\Sublimem hunc intro rape. Terent. Trousse le moy là dedens.\Virginem rapere. Plin. Ravir, Prendre par force, Forcer. -
2 rapio
răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).I.Lit.A.In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:B.quo rapitis me? quo fertis me?
id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:quo me cunque rapit tempestas?
Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:sumasne pudenter an rapias,
snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),
Plaut. Ps. 2, 2, 60:te ex lustris uxor,
id. As. 5, 2, 84:volucri spe et cogitatione rapi a domo,
Cic. Rep. 2, 4, 7:ab aede rapuit funale,
Ov. M. 12, 247:torrem ab aris,
id. ib. 12, 271:deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,
id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):hastam, de vulnere,
id. ib. 5, 137:telum,
Verg. A. 10, 486:repagula de posti,
Ov. M. 5, 120:(frondes) altā rapit arbore ventus,
id. ib. 3, 730:vi atque ingratis... rapiam te domum,
Plaut. Mil. 2, 5, 40:aliquem sublimem domum,
id. As. 5, 2, 18; cf.:sublimem,
id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:commeatum in naves rapiunt,
Liv. 41, 3:aliquem in jus,
Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,in jus,
id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:in jus ad regem,
Liv. 1, 26:in carcerem,
Suet. Tib. 11; 61:aliquem ad cornuficem,
Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:ad praetorem,
id. Aul. 4, 10, 30:ad supplicium ob facinus,
Cic. de Or. 2, 59, 238:ad mortem,
id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:ad tortorem,
id. Tusc. 5, 5, 13:ad poenam,
Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:ad consulem,
Liv. 10, 20:matres, virgines, pueros ad stuprum,
id. 26, 13:teneram virginem ad virum,
Cat. 61, 3 (cf.:rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,
Fest. p. 289 Müll.):illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,
Verg. G. 1, 203:nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,
drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:Nasonis carmina rapti,
i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —With the idea of swiftness predominating:2.Turnus rapit Totam aciem in Teucros,
Verg. A. 10, 308:rapit agmina ductor,
Luc. 1, 228:agmina cursu,
Sil. 7, 116:legiones,
Plin. Pan. 14:curru rapi,
Sil. 1, 134:quattuor hinc rapimur raedis,
Hor. S. 1, 5, 86:Notus rapit biremes,
Sil. 17, 276:carinas venti rapuere,
Luc. 3, 46:rapit per aequora navem,
hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:ventis per aequora,
Ov. M. 14, 470:missos currus,
Hor. S. 1, 1, 114:pedes quo te rapiunt,
id. C. 3, 11, 49:arma rapiat juventus,
snatch up, Verg. A. 7, 340; so,arma,
Ov. M. 2, 603:arma manu,
Verg. A. 8, 220:bipennem dextrā,
id. ib. 11, 651:cingula,
id. ib. 9, 364.—With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:C.ocius hinc te Ni rapis,
Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:se ad caedem optimi cujusque,
Cic. Phil. 13, 8, 18.—In partic.1.To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.(α).praedor),
Plaut. Men. 1, 3, 11:erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,
Cic. Phil. 2, 25, 62:tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,
id. Rep. 1, 44, 68:virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,
id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,virgines,
to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:raptus a dis Ganymedes,
Cic. Tusc. 1, 26, 65:ab Idā,
Hor. C. 3, 20, 16:omne sacrum rapiente dextrā,
id. ib. 3, 3, 52:alii rapiunt incensa feruntque Pergama,
pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:rapturus moenia Romae,
Luc. 3, 99:Theumeson,
to seize by force, Stat. Th. 4, 370:Armeniam,
to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:Karthaginem,
Sil. 15, 401:urbem,
Stat. Th. 7, 599:raptas ad litora vertere praedas,
Verg. A. 1, 528.— Absol.:rapio propalam,
Plaut. Ep. 1, 1, 10:ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,
Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):agunt, rapiunt, tenent,
id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.along with trahere,
Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;with congerere, auferre,
Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,castra,
Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:Bithyniam,
id. 3, 5, 6:Hispaniam,
id. 2, 17, 6:arces,
Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:(β).gratus raptae raptor fuit,
Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:2.rapto vivere,
to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;for which: ex rapto vivere,
id. M. 1, 144; so,rapto gaudere,
Liv. 29, 6, 3 Drak.:rapto potiri,
Verg. A. 4, 217:rapto uti,
Vell. 2, 73, 3:sine rapto vivere,
id. 2, 32 fin. —To cut off, mutilate ( poet.):3.caput,
Sil. 15, 807:ora gladio,
id. 7, 704:rapuit non dente ferarum,
Luc. 10, 517.—To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):II.improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,
Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:et labor et durae rapit inclementia mortis,
i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:RAPTA EST = obiit,
Inscr. Orell. 4475.Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:III.flammanm,
to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:incendia,
id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:vim monstri,
id. ib. 4, 744;and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,
leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,
sweeps along, Verg. G. 2, 153:pars densa ferarum Tecta rapit,
i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:acrior et campum sonipes rapit,
Stat. Th. 5, 3.Trop.A.In gen., to snatch, force, or hurry away:B.fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,
Cic. Fin. 2, 1, 3:ipsae res verba rapiunt,
carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:aliquem in deteriorem viam,
Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:(comoediam) in pejorem partem,
i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:aliquem in invidiam,
Cic. Agr. 3, 2, 7:opinionibus vulgi rapimur in errorem,
id. Leg. 2, 17, 43:si quis in adversum rapiat casusve deusve,
Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,
seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:commoda ad se,
id. ib. 3, 5, 22:victoriae gloriam in se,
Liv. 33, 11 fin.:almum Quae rapit hora diem,
snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:simul tecum solatia rapta,
Verg. E. 9, 18:impetus rapit huc, rapit illuc,
Stat. Th. 12, 794.—In partic.1.To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):2.impetu raptus,
Quint. 7, 2, 44:judicem rapere,
id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,
Cic. Pis. 24, 57:amentiā rapi,
id. Fam. 16, 12, 2:furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?
Hor. Epod. 7, 13; cf.:in medias res auditorem,
id. A. P. 149:utraque forma rapit,
Prop. 2, 25 (3, 20), 44:quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,
Hor. C. 3, 2, 12:rapit omnes ira,
Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,
Cic. Off. 2, 11, 38:animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,
Sall. J. 25, 7:ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,
Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,
Cic. Div. 1, 49, 111:rapi ad opes augendas generis humani,
id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):(mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,
Manil. 1, 12.—To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):3.oscula,
Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:Venerem incertam,
Hor. S. 1, 3, 109; cf.:sed rapiat sitiens Venerem,
but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:illicitas voluptates,
Tac. H. 3, 41:spem adoptionis acrius in dies,
id. ib. 1, 13 fin.:quo facinore dominationem raptum ierit expediam,
id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;4.sed rape,
Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):rapiamus, amici, Occasionem de die,
Hor. Epod. 13, 3; so,occasionem,
Juv. 15, 39:viam,
to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.iter,
Sil. 12, 471:gressus,
Luc. 3, 116:cursus,
id. 5, 403:letum,
id. 4, 345:bellum,
to wage suddenly, id. 5, 403:nefas,
to hasten, precipitate, id. 10, 428:ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,
may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:raptae prope inter arma nuptiae,
Liv. 30, 14, 2 Drak.:repente impetu facto transitum rapuit,
Front. Strat. 1, 4, 8:inter rapienda momenta periculorum communium,
Amm. 18, 7, 7 et saep.—In late Lat., to strive for in purchasing:exemplaria litterarum certatim,
Hier. Ep. 57, 2:librum totā certatim urbe,
Sulp. Sev. Dial. 1, 23. -
3 disrapio
dis-rapio, s. dī-rapio.
-
4 disrapio
dis-rapio, s. dirapio.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > disrapio
-
5 diripio
dīrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [dis + rapio] - tr. - [st2]1 [-] tirer de différents côtés, mettre en pièces, déchirer, disperser, bouleverser. [st2]2 [-] tirer (brutalement) de, arracher. [st2]3 [-] mettre à sac, piller, saccager. [st2]4 [-] s'arracher (qqch), se disputer (qqch). - editum librum diripere, Suet. Vita Pers.: s'arracher un livre dès sa parution. - diripitur ille patronus, Sen. Brev. Vit. 7: c'est à qui l'aura pour défenseur. - quem urbes diripiunt, Stat. Silv. 5, 3, 131: (Homère) que des villes se disputent. - vaginā diripit ensem, Virg.: il arrache l'épée du fourreau.* * *dīrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [dis + rapio] - tr. - [st2]1 [-] tirer de différents côtés, mettre en pièces, déchirer, disperser, bouleverser. [st2]2 [-] tirer (brutalement) de, arracher. [st2]3 [-] mettre à sac, piller, saccager. [st2]4 [-] s'arracher (qqch), se disputer (qqch). - editum librum diripere, Suet. Vita Pers.: s'arracher un livre dès sa parution. - diripitur ille patronus, Sen. Brev. Vit. 7: c'est à qui l'aura pour défenseur. - quem urbes diripiunt, Stat. Silv. 5, 3, 131: (Homère) que des villes se disputent. - vaginā diripit ensem, Virg.: il arrache l'épée du fourreau.* * *Diripio, diripis, pen. corr. diripui, direptum, diripere. Cic. Piller et ravir.\Diripere aras. Virgil. Dissiper, Ruiner, Jecter par terre.\Dapes. Virgil. Ravir. \ Domum. Cic. Piller.\Equis diripi. Oui. Estre trainé, rompu, et despecé par des chevaulx.\Opes diripiuntur. Ouid. Sont pillees et ravies.\A pectore vestem diripere. Ouid. Rompre et deschirer tellement que la poictrine soit descouverte.\Ensem vagina diripere. Ouid. Tirer hors, Desgainer.\Diripere aliquem e loco. Cic. Tirer par force, Trainer.\Diripere victoriam, pro Eripere. Valer. Max. Oster.\Diripere de authoritate alicuius, per translationem. Cic. Diminuer et abbaisser la reputation d'aucun. -
6 dirapio
-
7 dirapio
dī-rapio od. dis-rapio, ere, fortreißen, übtr., abziehen, a quo (studio philosophiae) nescio quā ratione dirapimur (al. disrapimur), Apul. de deo Socr. 21 in. -
8 dīripiō
dīripiō uī, eptus, ere [dis- + rapio], to tear asunder, tear in pieces: Cum diripereris equis, O.: membra manibus nefandis, O.: dapes, V.— To lay waste, ravage, spoil, plunder, pillage: bona eorum, Cs.: oppidum, Cs.: captas urbīs, L.: diripiendas civitates dare, Cs.: direpta domus, V.: praedas imperatores cum paucis diripiebant, seized and divided, S.: aras, strip, V.: mella, steal, V.— To tear away, snatch away: Vaginā ensem, V.: direpta leoni Pellis erat, O.* * *diripere, diripui, direptus Vtear apart/to pieces/asunder; lay waste, plunder, pillage; seize and divide -
9 rapta
răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).I.Lit.A.In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:B.quo rapitis me? quo fertis me?
id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:quo me cunque rapit tempestas?
Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:sumasne pudenter an rapias,
snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),
Plaut. Ps. 2, 2, 60:te ex lustris uxor,
id. As. 5, 2, 84:volucri spe et cogitatione rapi a domo,
Cic. Rep. 2, 4, 7:ab aede rapuit funale,
Ov. M. 12, 247:torrem ab aris,
id. ib. 12, 271:deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,
id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):hastam, de vulnere,
id. ib. 5, 137:telum,
Verg. A. 10, 486:repagula de posti,
Ov. M. 5, 120:(frondes) altā rapit arbore ventus,
id. ib. 3, 730:vi atque ingratis... rapiam te domum,
Plaut. Mil. 2, 5, 40:aliquem sublimem domum,
id. As. 5, 2, 18; cf.:sublimem,
id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:commeatum in naves rapiunt,
Liv. 41, 3:aliquem in jus,
Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,in jus,
id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:in jus ad regem,
Liv. 1, 26:in carcerem,
Suet. Tib. 11; 61:aliquem ad cornuficem,
Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:ad praetorem,
id. Aul. 4, 10, 30:ad supplicium ob facinus,
Cic. de Or. 2, 59, 238:ad mortem,
id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:ad tortorem,
id. Tusc. 5, 5, 13:ad poenam,
Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:ad consulem,
Liv. 10, 20:matres, virgines, pueros ad stuprum,
id. 26, 13:teneram virginem ad virum,
Cat. 61, 3 (cf.:rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,
Fest. p. 289 Müll.):illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,
Verg. G. 1, 203:nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,
drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:Nasonis carmina rapti,
i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —With the idea of swiftness predominating:2.Turnus rapit Totam aciem in Teucros,
Verg. A. 10, 308:rapit agmina ductor,
Luc. 1, 228:agmina cursu,
Sil. 7, 116:legiones,
Plin. Pan. 14:curru rapi,
Sil. 1, 134:quattuor hinc rapimur raedis,
Hor. S. 1, 5, 86:Notus rapit biremes,
Sil. 17, 276:carinas venti rapuere,
Luc. 3, 46:rapit per aequora navem,
hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:ventis per aequora,
Ov. M. 14, 470:missos currus,
Hor. S. 1, 1, 114:pedes quo te rapiunt,
id. C. 3, 11, 49:arma rapiat juventus,
snatch up, Verg. A. 7, 340; so,arma,
Ov. M. 2, 603:arma manu,
Verg. A. 8, 220:bipennem dextrā,
id. ib. 11, 651:cingula,
id. ib. 9, 364.—With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:C.ocius hinc te Ni rapis,
Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:se ad caedem optimi cujusque,
Cic. Phil. 13, 8, 18.—In partic.1.To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.(α).praedor),
Plaut. Men. 1, 3, 11:erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,
Cic. Phil. 2, 25, 62:tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,
id. Rep. 1, 44, 68:virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,
id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,virgines,
to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:raptus a dis Ganymedes,
Cic. Tusc. 1, 26, 65:ab Idā,
Hor. C. 3, 20, 16:omne sacrum rapiente dextrā,
id. ib. 3, 3, 52:alii rapiunt incensa feruntque Pergama,
pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:rapturus moenia Romae,
Luc. 3, 99:Theumeson,
to seize by force, Stat. Th. 4, 370:Armeniam,
to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:Karthaginem,
Sil. 15, 401:urbem,
Stat. Th. 7, 599:raptas ad litora vertere praedas,
Verg. A. 1, 528.— Absol.:rapio propalam,
Plaut. Ep. 1, 1, 10:ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,
Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):agunt, rapiunt, tenent,
id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.along with trahere,
Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;with congerere, auferre,
Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,castra,
Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:Bithyniam,
id. 3, 5, 6:Hispaniam,
id. 2, 17, 6:arces,
Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:(β).gratus raptae raptor fuit,
Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:2.rapto vivere,
to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;for which: ex rapto vivere,
id. M. 1, 144; so,rapto gaudere,
Liv. 29, 6, 3 Drak.:rapto potiri,
Verg. A. 4, 217:rapto uti,
Vell. 2, 73, 3:sine rapto vivere,
id. 2, 32 fin. —To cut off, mutilate ( poet.):3.caput,
Sil. 15, 807:ora gladio,
id. 7, 704:rapuit non dente ferarum,
Luc. 10, 517.—To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):II.improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,
Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:et labor et durae rapit inclementia mortis,
i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:RAPTA EST = obiit,
Inscr. Orell. 4475.Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:III.flammanm,
to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:incendia,
id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:vim monstri,
id. ib. 4, 744;and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,
leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,
sweeps along, Verg. G. 2, 153:pars densa ferarum Tecta rapit,
i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:acrior et campum sonipes rapit,
Stat. Th. 5, 3.Trop.A.In gen., to snatch, force, or hurry away:B.fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,
Cic. Fin. 2, 1, 3:ipsae res verba rapiunt,
carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:aliquem in deteriorem viam,
Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:(comoediam) in pejorem partem,
i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:aliquem in invidiam,
Cic. Agr. 3, 2, 7:opinionibus vulgi rapimur in errorem,
id. Leg. 2, 17, 43:si quis in adversum rapiat casusve deusve,
Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,
seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:commoda ad se,
id. ib. 3, 5, 22:victoriae gloriam in se,
Liv. 33, 11 fin.:almum Quae rapit hora diem,
snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:simul tecum solatia rapta,
Verg. E. 9, 18:impetus rapit huc, rapit illuc,
Stat. Th. 12, 794.—In partic.1.To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):2.impetu raptus,
Quint. 7, 2, 44:judicem rapere,
id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,
Cic. Pis. 24, 57:amentiā rapi,
id. Fam. 16, 12, 2:furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?
Hor. Epod. 7, 13; cf.:in medias res auditorem,
id. A. P. 149:utraque forma rapit,
Prop. 2, 25 (3, 20), 44:quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,
Hor. C. 3, 2, 12:rapit omnes ira,
Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,
Cic. Off. 2, 11, 38:animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,
Sall. J. 25, 7:ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,
Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,
Cic. Div. 1, 49, 111:rapi ad opes augendas generis humani,
id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):(mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,
Manil. 1, 12.—To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):3.oscula,
Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:Venerem incertam,
Hor. S. 1, 3, 109; cf.:sed rapiat sitiens Venerem,
but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:illicitas voluptates,
Tac. H. 3, 41:spem adoptionis acrius in dies,
id. ib. 1, 13 fin.:quo facinore dominationem raptum ierit expediam,
id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;4.sed rape,
Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):rapiamus, amici, Occasionem de die,
Hor. Epod. 13, 3; so,occasionem,
Juv. 15, 39:viam,
to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.iter,
Sil. 12, 471:gressus,
Luc. 3, 116:cursus,
id. 5, 403:letum,
id. 4, 345:bellum,
to wage suddenly, id. 5, 403:nefas,
to hasten, precipitate, id. 10, 428:ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,
may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:raptae prope inter arma nuptiae,
Liv. 30, 14, 2 Drak.:repente impetu facto transitum rapuit,
Front. Strat. 1, 4, 8:inter rapienda momenta periculorum communium,
Amm. 18, 7, 7 et saep.—In late Lat., to strive for in purchasing:exemplaria litterarum certatim,
Hier. Ep. 57, 2:librum totā certatim urbe,
Sulp. Sev. Dial. 1, 23. -
10 diripio
dī-ripio, ripuī, reptum, ere (dis u. rapio), I) voneinander reißen, in Stücke reißen, zerreißen, A) im allg.: Pentheum, Plaut.: Hippolytum, Ov. – B) insbes., zerstören, verheeren, plündern, domum, Cic.: patriam, Cic.: patrimonium, Cic.: socios, Cic. – als milit. t.t., impedimenta, Caes.: urbes, Liv.: castra hostiliter, Liv.: Eburones, Caes.: Lusitanos, Nep. – II) hin u. her reißen, A) im allg.: distrahor, diripior, Plaut. cist. 209. – B) insbes., sich um etwas od. jmd. reißen, talos, Quint.: alqm, Sen. u.a. – III) losreißen, herabreißen, los-, herabzerren, wegzerren, wegreißen, entreißen, a pectore vestem, Ov. met. 9, 737: ex capite regni insigne, Curt. 7, 5 (22), 24: ferrum a latere, Tac. ann. 1, 35: arma militibus sine caede direpta, Hor. carm. 3, 5, 21 ed. Stallb. (al. derepta): dir. vexillum, Amm. 27, 1, 6. – dah. raubend wegschleppen, rauben, aureum vellus, Amm. 14, 8, 3: res pulcherrimas ex tota Asia, Cic. de imp. Pomp. 22: frumentum ex horreis, Cic. de div. 1, 69: ex quorum bonis multa diripuerunt, Schol. Iuven, 1, 33 B.: qui diripuisse aliquid ex illo (naufragio) probantur, Paul. dig. 47, 7, 4. § 1.
-
11 diripio
dī-ripio, ripuī, reptum, ere (dis u. rapio), I) voneinander reißen, in Stücke reißen, zerreißen, A) im allg.: Pentheum, Plaut.: Hippolytum, Ov. – B) insbes., zerstören, verheeren, plündern, domum, Cic.: patriam, Cic.: patrimonium, Cic.: socios, Cic. – als milit. t.t., impedimenta, Caes.: urbes, Liv.: castra hostiliter, Liv.: Eburones, Caes.: Lusitanos, Nep. – II) hin u. her reißen, A) im allg.: distrahor, diripior, Plaut. cist. 209. – B) insbes., sich um etwas od. jmd. reißen, talos, Quint.: alqm, Sen. u.a. – III) losreißen, herabreißen, los-, herabzerren, wegzerren, wegreißen, entreißen, a pectore vestem, Ov. met. 9, 737: ex capite regni insigne, Curt. 7, 5 (22), 24: ferrum a latere, Tac. ann. 1, 35: arma militibus sine caede direpta, Hor. carm. 3, 5, 21 ed. Stallb. (al. derepta): dir. vexillum, Amm. 27, 1, 6. – dah. raubend wegschleppen, rauben, aureum vellus, Amm. 14, 8, 3: res pulcherrimas ex tota Asia, Cic. de imp. Pomp. 22: frumentum ex horreis, Cic. de div. 1, 69: ex quorum bonis multa diripuerunt, Schol. Iuven, 1, 33 B.: qui diripuisse aliquid ex illo (naufragio) probantur, Paul. dig. 47, 7, 4. § 1.
См. также в других словарях:
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia