-
1 descisco
descisco, ĕre, scivi (scii), scitum - intr. - [st2]1 [-] abandonner un parti, quitter le parti de, se détacher de, faire défection, se révolter. [st2]2 [-] au fig. s'éloigner, se séparer de, s’écarter de; dégénérer. - desciscere ab + abl.: se détacher de, se séparer de. - desciscere ab aliquo: abandonner le parti de qqn. - desciscere ad Hannibalem: passer dans le camp d'Hannibal. - aperte desciscere: faire ouvertement défection. - a vita desciscere, Cic. Fin. 3, 18, 61: mettre fin à ses jours.* * *descisco, ĕre, scivi (scii), scitum - intr. - [st2]1 [-] abandonner un parti, quitter le parti de, se détacher de, faire défection, se révolter. [st2]2 [-] au fig. s'éloigner, se séparer de, s’écarter de; dégénérer. - desciscere ab + abl.: se détacher de, se séparer de. - desciscere ab aliquo: abandonner le parti de qqn. - desciscere ad Hannibalem: passer dans le camp d'Hannibal. - aperte desciscere: faire ouvertement défection. - a vita desciscere, Cic. Fin. 3, 18, 61: mettre fin à ses jours.* * *Descisco, desciscis, desciui, descitum, pen. prod. desciscere, Ex De, et Scisco compositum. Se revolter et rendre du parti contraire.\Desciscere a consuetudine parentum. Plin. iunior. Delaisser la facon de faire de ses ancestres.\A natura. Cic. Se desnaturer, Faire contre nature.\Ab opinione alterius. Gel. Se departir de l'opinion d'autruy, et tenir opinion contraire.\A se. Cic. Changer sa maniere de faire et de vivre.\A vita. Cic. Mourir.\Humidum solum desciscit in pratum. Plin. Se convertist et tourne en pré.\Descitum, pen. prod. Impersonale passiuum. Liu. Quorum de sententia maxime descitum a Romanis constabat. Qu'on s'estoit revolté. -
2 descisco
dē-scīsco, scīvī(sciī), scītum, ere1) отпасть, отложиться ( a populo Romano C)d. ab Latinis ad Romanos L — отложившись от латинян, перейти на сторону римлянd. contra aliquem Capit — восстать против кого-л.2) удаляться, уклоняться (a veritate C; a consuetudine parentum PJ)d. a se C — изменить своим принципамd. a vita C — покончить с собой -
3 descisco
dē-scīsco, scīvī u. sciī, scītum, ere, sich lossagen = abtrünnig-, untreu werden, abfallen, u. mit dem term. ad quem abfallend zu jmd. übergehen, I) eig., als publiz. t. t.: defecerat Samus, descierat Hellespontus, Nep.: cum Fidenae aperte descissent, nach dem offenen Abfall der Fidenaten, Liv.: desc. suā sponte (Ggstz. ad defectionem sollicitari), Liv.: desc. a populo Romano, Liv.: a senatu, Cic.: ad eos, Liv.: numquam isti populi, nisi cum deerit, ad quem desciscant, a nobis non deficient, Liv.: desc. ab Latinis ad Romanos, Liv.: im Passiv unpers., quibus invitis descitum ad Samnites erat, Liv. – II) übtr., von etw. sich lossagen, sich losmachen, abgehen, abweichen, u. mit dem term. ad quem wohin abspringen, sich wenden, sich neigen, auf etw. verfallen, wohin ausarten, a veritate, Cic.: a virtute, Vell.: a consuetudine parentum, Plin. ep.: a scribendi consuetudine, Symm.: a vita, Cic.: a se, seinen Grundsätzen untreu werden, Cic.: ab illa vetere gloria (v. der Beredsamkeit), Tac. dial.: ad fortunam inclinatam, Cic.: ad saevitiam, Suet.: in regem, Flor.: vitis desciscit, schlägt aus der Art, Col.
-
4 descisco
dē-scīsco, scīvī u. sciī, scītum, ere, sich lossagen = abtrünnig-, untreu werden, abfallen, u. mit dem term. ad quem abfallend zu jmd. übergehen, I) eig., als publiz. t. t.: defecerat Samus, descierat Hellespontus, Nep.: cum Fidenae aperte descissent, nach dem offenen Abfall der Fidenaten, Liv.: desc. suā sponte (Ggstz. ad defectionem sollicitari), Liv.: desc. a populo Romano, Liv.: a senatu, Cic.: ad eos, Liv.: numquam isti populi, nisi cum deerit, ad quem desciscant, a nobis non deficient, Liv.: desc. ab Latinis ad Romanos, Liv.: im Passiv unpers., quibus invitis descitum ad Samnites erat, Liv. – II) übtr., von etw. sich lossagen, sich losmachen, abgehen, abweichen, u. mit dem term. ad quem wohin abspringen, sich wenden, sich neigen, auf etw. verfallen, wohin ausarten, a veritate, Cic.: a virtute, Vell.: a consuetudine parentum, Plin. ep.: a scribendi consuetudine, Symm.: a vita, Cic.: a se, seinen Grundsätzen untreu werden, Cic.: ab illa vetere gloria (v. der Beredsamkeit), Tac. dial.: ad fortunam inclinatam, Cic.: ad saevitiam, Suet.: in regem, Flor.: vitis desciscit, schlägt aus der Art, Col.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > descisco
-
5 descisco
desciscere, descivi, descitus V INTRANSdesert/defect/revolt; diviate/abandon standard/principle; degenerate; fall away -
6 descisco
dē-scisco, īvi or ĭi, ītum, 3, v. n., orig. a publicist's t. t. to free one's self from a connection with any one, to withdraw, leave, revolt from, = sciscendo deficere; and with an indication of the terminus, to desert to, go over to any one (class. prose).I.Prop.:II.multae longinquiores civitates ab Afranio desciscunt,
Caes. B. C. 1, 60 fin.; so,ab aliquo,
id. ib. 2, 32, 2; Cic. Phil. 11, 9, 21; Liv. 6, 36; Nep. Alc. 5, 1; id. Dat. 5, 5; Just. 5, 1 fin. et saep.:ad aliquem (opp. a nobis deficere),
Liv. 31, 7; cf.:Praeneste ab Latinis ad Romanos descivit,
id. 2, 19;and simply: ad aliquem,
id. 26, 21; Front. Strat. 4, 3, 14 al.; cf. pass. impers.:quibus invitis descitum ad Samnites erat,
Liv. 9, 16; and Flor. 3, 5, 6.— Absol.:cum Fidenae aperte descissent,
Liv. 1, 27; 21, 19; Tac. H. 1, 31; Suet. Caes. 68; Nep. Tim. 3, 1; id. Ham. 2, 2; Front. Strat. 1, 8, 6: Stat. Th. 2, 311 al.—Transf. beyond the political sphere, to depart, deviate, withdraw from a person or thing; to fall off from, be unfaithful to:B.a nobis desciscere quaeres?
Lucr. 1, 104:a se ipse,
Cic. Att. 2, 4, 2:si Cicero a Demosthene paulum in hac parte descivit,
Quint. 9, 4, 146:cur Zeno ab hac antiqua institutione desciverit,
Cic. Fin. 4, 8; so,a pristina causa,
id. Fam. 1, 9, 17 Orell. N. cr.:a veritate,
id. Ac. 2, 15:a natura,
id. Tusc. 3, 2:a disciplina,
Vell. 2, 81:a virtute,
id. 2, 1:a consuetudine parentum,
Plin. Ep. 3, 20, 4 et saep.:a vita,
to separate, sever one's self, Cic. Fin. 3, 18, 61 (opp. manere in vita).— Pass. impers.:praecipiti cursu a virtute descitum, ad vitia transcursum,
Vell. 2, 1.—Stating the terminus, to fall off to, decline to; to degenerate into:ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem,
Cic. Fam. 2, 16; cf.:ad saevitiam, ad cupiditatem,
Suet. Dom. 10: in regem (i. e. to degenerate, be transformed), Flor. 4, 3:in monstrum,
id. 4, 11.—Of subjects not personal:quis ignorat et eloquentiam et ceteras artes descivisse ab ista vetere gloria,
Tac. Or. 28:(vitis) gracili arvo non desciscit,
does not degenerate, Col. 3, 2, 13:semina,
id. 3, 10, 18. -
7 defecti
dē-fĭcĭo, fēci, fectum, 3 ( perf. subj.: defexit, an old formula in Liv. 1, 24 fin., see below, no. III. fin. In the pass., besides the regular form deficior, ante- and postclass., once in Verg., Propert., and Livy, like fīo, eri: defit, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Plaut. Mil. 4, 6, 46; Ter. Eun. 2, 2, 12; Lucr. 2, 1142; Verg. E. 2, 22; Prop. 1, 1, 34:I.deflunt,
Gell. 20, 8, 5:defiat,
Plaut. Men. 1, 4, 3; id. Rud. 4, 4, 63:defiet,
Liv. 9, 11:defieri,
Ter. Hec. 5, 2, 2; cf. conficio init.), v. a. and n. [facio], orig., to loosen, set free, remove from; but it passed over at a very early period into the middle sense, to loosen from one's self, to remove one's self, to break loose from; and then gradually assumed the character of a new verb. act., with the meaning to leave, desert, [p. 530] depart from something, or absol., to depart, cease, fail. (For syn. cf.: desum, absum, descisco, negligo.)Act. in the middle sense, to remove one's self, separate one's self, to withdraw (cf. the Greek aphistanai).—Hence, to forsake, desert, abandon, revolt.A.Lit.:B.ab amicitia P. R.,
Caes. B. G. 5, 3, 3; 7, 39, 3:ab Aeduis,
id. ib. 2, 14, 3:ab rege,
Sall. J. 56, 3; cf. ib. 66:(consules) a senatu, a republica, a bonis omnibus defecerant,
Cic. Planc. 35; cf.:a republica,
id. Cat. 11, 28; id. Fam. 12, 10; id. Sull. 12, 35:ab imperio ac nomine nostro,
id. Verr. 2, 1, 31 et saep.:a patribus ad plebem,
to go over, Liv. 6, 20:ad se,
Sall. J. 61; cf.:ad Poenos,
Liv. 22, 61.— Absol.:civitates quae defecerant,
Caes. B. G. 3, 17, 2; 5, 25, 4; 7, 10 al.—Trop.:II.si a virtute defeceris,
forsake, Cic. Lael. 11, 37:si utilitas ab amicitia defecerit,
id. Fin. 2, 24, 79:ut a me ipse deficerem,
id. Fam. 2, 16.—Hence,As a verb. act., to leave a person or thing, to desert, to fail, forsake, be wanting to (of things;b.very rarely of personal subjects): quem jam sanguis viresque deficiunt,
Caes. B. G. 7, 50 fin.; so,vires,
id. B. C. 3, 99 fin.; Cic. de Or. 1, 45, 199:me Leontina civitas,
id. Verr. 2, 3, 46, § 110; id. ib. 2, 5, 28 fin.; Hor. S. 2, 1, 13 et saep.:res eos jam pridem, fides deficere nuper coepit,
Cic. Cat. 2, 5, 10:me dies, vox, latera deficiant, si, etc.,
id. Verr. 2, 2, 21 (imitated word for word, Plin. Ep. 3, 9, 9); cf.:ne te de republica disserentem deficiat oratio,
Cic. Rep. 1, 23; and:tempus te citius quam oratio deficeret,
id. Rosc. Am. 32:animus si te non deficit aequus,
Hor. Ep. 1, 11, 30:somnus sollicitas domus,
Tib. 3, 4, 20: genitor Phaethontis orbem, i. e. is eclipsed (cf. III. B. infra), Ov. M. 2, 382.— Poet. with a subject-clause: nec me deficiet nautas rogitare citatos, i. e. I will not cease, etc. Prop. 1, 8, 23 Kuin.—Pass.:III.cum aquilifer jam viribus deficeretur,
Caes. B. C. 3, 64, 3; cf.:mulier a menstruis defecta,
Cels. 2, 8 fin.:mulier abundat audacia, consilio et ratione deficitur,
Cic. Clu. 65, 184:aqua ciboque defecti,
Quint. 3, 8, 23; Plin. Ep. 2, 17, 25:sanguine defecti artus,
Ov. M. 5, 96 et saep.:si qui dotem promisit defectus sit facultatibus,
i. e. unable to pay, Dig. 23, 3, 33; cf.:te defecta nomina,
ib. 22, 1, 11 fin. —Middle or neuter, to run out, be wanting, fail, cease, disappear.A.Middle (mostly ante-class. and poet.).(α).With dat.: mihi fortuna magis nunc defit, quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Ter. Hec. 5, 2, 2:(β).lac mihi non aestate novum, non frigore defit,
Verg. E. 2, 22.—Absol.:B.neque opsonium defiat neque supersit,
Plaut. Men. 1, 4, 3;so opp. superesse,
Ter. Ph. 1, 3, 10:ut defiat dies,
Plaut. Rud. 4, 4, 63: id. Mil. 4, 6, 46:numquamne causa defiet, cur? etc.,
Liv. 9, 11.— Trop.:defectis (sc. animo) defensoribus,
disheartened, Caes. B. C. 3, 40, 3:sed non usque eo defectum Germanicum,
weakened, Tac. A. 2, 70; cf. in the foll. no. B. b.—Neuter.(α).With dat. (so rarely; mostly poet.):(β).cum non solum vires, sed etiam tela nostris deficerent,
Caes. B. G. 3, 5, 1;so perh.: vires nostris,
id. B. C. 2, 41, 7 (al. nostros); Sil. 8, 661 Oud. N. cr.; cf. id. 10, 10, 193; and Stat. Ach. 1, 445.—Absol. (freq. in all periods and kinds of composition):non frumentum deficere poterat,
Caes. B. C. 2, 37 fin.; cf.:fructus ex arboribus,
id. ib. 3, 58 fin.:ejus generis copia,
id. B. G. 6, 16 fin.:tempus anni ad bellum gerendum,
id. ib. 4, 20, 2:vereor, ne mihi crimina non suppeterent, ne oratio deesset, ne vox viresque deficerent,
Cic. Verr. 2, 1, 11:nisi memoria forte defecerit,
id. Fin. 2, 14, 44; id. Rep. 1, 3:non deficiente crumena,
Hor. Ep. 1, 4, 11 et saep.; Juv. 11, 38:quod plena luna defecisset,
was eclipsed, Cic. Rep. 1, 15; cf.:solem lunae oppositum solere deficere,
id. ib. 1, 16 al.; also simply to set:qua venit exoriens, qua deficit,
Prop. 4, 4, 27: lunā deficiente, waning (opp. crescente), Gell. 20, 8, 5; of fire and light, to go out, expire, become extinct:ignis,
Verg. G. 352:lumen,
Petr. 111, 4:progenies Caesarum in Nerone deficit,
becomes extinct, dies out, Suet. Galb. 1; cf. Plin. Pan. 39, 6; Just. 7, 2, 4; Sen. Suas. 2, 22;but deficit ignis,
does not extend, Verg. A. 2, 505:in hac voce defecit,
he departed, expired, Suet. Aug. 99; Quint. 6 prooem. § 11: deficit omne quod nascitur, comes to an end, Quint. 5, 10, 79; cf.:mundum deficere,
id. ib.:deficit vita,
Plaut. Asin. 3, 3, 19;quod multi Gallicis tot bellis defecerant,
had been lost, Caes. B. C. 3, 2 fin.:ultima jam passi comites bello Deficiunt,
grow faint, Ov. M. 14, 483:deficit Matho,
fails, becomes bankrupt, Juv. 7, 129:debitores,
Dig. 49, 14, 3, § 8:munimenta defecerant,
yielded, surrendered, Curt. 4, 4, 19.— Trop.:ne negotio desisteret neu animo deficeret,
nor be disheartened, Caes. B. C. 3, 112 fin.; so,animo,
id. B. G. 7, 30; id. B. C. 1, 19; 2, 43; Cic. Rosc. Am. 4, 10;for which, ne deficiant (apes) animum,
Varr. R. R. 3, 16, 34; and in a like sense absol.:ne una plaga accepta patres conscripti conciderent, ne deficerent,
Cic. Att. 1, 16, 9; so Caes. B. C. 2, 31 fin.; Sall. J. 51, 4:deficit ars,
Ov. M. 11, 537: illis legibus populus Romanus prior non deficiet: si prior defexit publico consilio dolo malo, tu illo die, Juppiter, etc., to depart from, violate the conditions of a treaty, an old formula used in taking an oath, Liv. 1, 24 fin.:pugnando deficere,
i. e. to be deficient, wanting, Caes. B. C. 2, 6, 3; cf. poet. with foll. inf.:suppeditare Materies,
Lucr. 1, 1039; Sil. 3, 112; Tib. 4, 1, 191.— Hence, dēfectus, a, um, P. a. (acc. to no. III.), weak, weakened, worn out, enfeebled (not ante-Aug.):quod sibi defectis illa tulisset opem,
Ov. F. 3, 674:defectus annis et desertus viribus,
Phaedr. 1, 21, 3; cf.:defectissimus annis et viribus,
Col. 1 prooem. §12: senio (arbor),
id. 5, 6, 37:laboribus,
Val. Fl. 2, 285:vadit incerto pede, jam viribus defecta,
Sen. Hippol. 374:defectae senectutis homine,
Dig. 7, 1, 12, § 3:in tumidis et globosis (speculis) omnia defectiora (corresp. with paria and auctiora),
smaller, App. Mag. p. 283.— Plur. subst.: dēfecti, ōrum, m.:sidera obscura attributa defectis,
the weak, Plin. 2, 8, 6, § 28. -
8 deficio
dē-fĭcĭo, fēci, fectum, 3 ( perf. subj.: defexit, an old formula in Liv. 1, 24 fin., see below, no. III. fin. In the pass., besides the regular form deficior, ante- and postclass., once in Verg., Propert., and Livy, like fīo, eri: defit, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Plaut. Mil. 4, 6, 46; Ter. Eun. 2, 2, 12; Lucr. 2, 1142; Verg. E. 2, 22; Prop. 1, 1, 34:I.deflunt,
Gell. 20, 8, 5:defiat,
Plaut. Men. 1, 4, 3; id. Rud. 4, 4, 63:defiet,
Liv. 9, 11:defieri,
Ter. Hec. 5, 2, 2; cf. conficio init.), v. a. and n. [facio], orig., to loosen, set free, remove from; but it passed over at a very early period into the middle sense, to loosen from one's self, to remove one's self, to break loose from; and then gradually assumed the character of a new verb. act., with the meaning to leave, desert, [p. 530] depart from something, or absol., to depart, cease, fail. (For syn. cf.: desum, absum, descisco, negligo.)Act. in the middle sense, to remove one's self, separate one's self, to withdraw (cf. the Greek aphistanai).—Hence, to forsake, desert, abandon, revolt.A.Lit.:B.ab amicitia P. R.,
Caes. B. G. 5, 3, 3; 7, 39, 3:ab Aeduis,
id. ib. 2, 14, 3:ab rege,
Sall. J. 56, 3; cf. ib. 66:(consules) a senatu, a republica, a bonis omnibus defecerant,
Cic. Planc. 35; cf.:a republica,
id. Cat. 11, 28; id. Fam. 12, 10; id. Sull. 12, 35:ab imperio ac nomine nostro,
id. Verr. 2, 1, 31 et saep.:a patribus ad plebem,
to go over, Liv. 6, 20:ad se,
Sall. J. 61; cf.:ad Poenos,
Liv. 22, 61.— Absol.:civitates quae defecerant,
Caes. B. G. 3, 17, 2; 5, 25, 4; 7, 10 al.—Trop.:II.si a virtute defeceris,
forsake, Cic. Lael. 11, 37:si utilitas ab amicitia defecerit,
id. Fin. 2, 24, 79:ut a me ipse deficerem,
id. Fam. 2, 16.—Hence,As a verb. act., to leave a person or thing, to desert, to fail, forsake, be wanting to (of things;b.very rarely of personal subjects): quem jam sanguis viresque deficiunt,
Caes. B. G. 7, 50 fin.; so,vires,
id. B. C. 3, 99 fin.; Cic. de Or. 1, 45, 199:me Leontina civitas,
id. Verr. 2, 3, 46, § 110; id. ib. 2, 5, 28 fin.; Hor. S. 2, 1, 13 et saep.:res eos jam pridem, fides deficere nuper coepit,
Cic. Cat. 2, 5, 10:me dies, vox, latera deficiant, si, etc.,
id. Verr. 2, 2, 21 (imitated word for word, Plin. Ep. 3, 9, 9); cf.:ne te de republica disserentem deficiat oratio,
Cic. Rep. 1, 23; and:tempus te citius quam oratio deficeret,
id. Rosc. Am. 32:animus si te non deficit aequus,
Hor. Ep. 1, 11, 30:somnus sollicitas domus,
Tib. 3, 4, 20: genitor Phaethontis orbem, i. e. is eclipsed (cf. III. B. infra), Ov. M. 2, 382.— Poet. with a subject-clause: nec me deficiet nautas rogitare citatos, i. e. I will not cease, etc. Prop. 1, 8, 23 Kuin.—Pass.:III.cum aquilifer jam viribus deficeretur,
Caes. B. C. 3, 64, 3; cf.:mulier a menstruis defecta,
Cels. 2, 8 fin.:mulier abundat audacia, consilio et ratione deficitur,
Cic. Clu. 65, 184:aqua ciboque defecti,
Quint. 3, 8, 23; Plin. Ep. 2, 17, 25:sanguine defecti artus,
Ov. M. 5, 96 et saep.:si qui dotem promisit defectus sit facultatibus,
i. e. unable to pay, Dig. 23, 3, 33; cf.:te defecta nomina,
ib. 22, 1, 11 fin. —Middle or neuter, to run out, be wanting, fail, cease, disappear.A.Middle (mostly ante-class. and poet.).(α).With dat.: mihi fortuna magis nunc defit, quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Ter. Hec. 5, 2, 2:(β).lac mihi non aestate novum, non frigore defit,
Verg. E. 2, 22.—Absol.:B.neque opsonium defiat neque supersit,
Plaut. Men. 1, 4, 3;so opp. superesse,
Ter. Ph. 1, 3, 10:ut defiat dies,
Plaut. Rud. 4, 4, 63: id. Mil. 4, 6, 46:numquamne causa defiet, cur? etc.,
Liv. 9, 11.— Trop.:defectis (sc. animo) defensoribus,
disheartened, Caes. B. C. 3, 40, 3:sed non usque eo defectum Germanicum,
weakened, Tac. A. 2, 70; cf. in the foll. no. B. b.—Neuter.(α).With dat. (so rarely; mostly poet.):(β).cum non solum vires, sed etiam tela nostris deficerent,
Caes. B. G. 3, 5, 1;so perh.: vires nostris,
id. B. C. 2, 41, 7 (al. nostros); Sil. 8, 661 Oud. N. cr.; cf. id. 10, 10, 193; and Stat. Ach. 1, 445.—Absol. (freq. in all periods and kinds of composition):non frumentum deficere poterat,
Caes. B. C. 2, 37 fin.; cf.:fructus ex arboribus,
id. ib. 3, 58 fin.:ejus generis copia,
id. B. G. 6, 16 fin.:tempus anni ad bellum gerendum,
id. ib. 4, 20, 2:vereor, ne mihi crimina non suppeterent, ne oratio deesset, ne vox viresque deficerent,
Cic. Verr. 2, 1, 11:nisi memoria forte defecerit,
id. Fin. 2, 14, 44; id. Rep. 1, 3:non deficiente crumena,
Hor. Ep. 1, 4, 11 et saep.; Juv. 11, 38:quod plena luna defecisset,
was eclipsed, Cic. Rep. 1, 15; cf.:solem lunae oppositum solere deficere,
id. ib. 1, 16 al.; also simply to set:qua venit exoriens, qua deficit,
Prop. 4, 4, 27: lunā deficiente, waning (opp. crescente), Gell. 20, 8, 5; of fire and light, to go out, expire, become extinct:ignis,
Verg. G. 352:lumen,
Petr. 111, 4:progenies Caesarum in Nerone deficit,
becomes extinct, dies out, Suet. Galb. 1; cf. Plin. Pan. 39, 6; Just. 7, 2, 4; Sen. Suas. 2, 22;but deficit ignis,
does not extend, Verg. A. 2, 505:in hac voce defecit,
he departed, expired, Suet. Aug. 99; Quint. 6 prooem. § 11: deficit omne quod nascitur, comes to an end, Quint. 5, 10, 79; cf.:mundum deficere,
id. ib.:deficit vita,
Plaut. Asin. 3, 3, 19;quod multi Gallicis tot bellis defecerant,
had been lost, Caes. B. C. 3, 2 fin.:ultima jam passi comites bello Deficiunt,
grow faint, Ov. M. 14, 483:deficit Matho,
fails, becomes bankrupt, Juv. 7, 129:debitores,
Dig. 49, 14, 3, § 8:munimenta defecerant,
yielded, surrendered, Curt. 4, 4, 19.— Trop.:ne negotio desisteret neu animo deficeret,
nor be disheartened, Caes. B. C. 3, 112 fin.; so,animo,
id. B. G. 7, 30; id. B. C. 1, 19; 2, 43; Cic. Rosc. Am. 4, 10;for which, ne deficiant (apes) animum,
Varr. R. R. 3, 16, 34; and in a like sense absol.:ne una plaga accepta patres conscripti conciderent, ne deficerent,
Cic. Att. 1, 16, 9; so Caes. B. C. 2, 31 fin.; Sall. J. 51, 4:deficit ars,
Ov. M. 11, 537: illis legibus populus Romanus prior non deficiet: si prior defexit publico consilio dolo malo, tu illo die, Juppiter, etc., to depart from, violate the conditions of a treaty, an old formula used in taking an oath, Liv. 1, 24 fin.:pugnando deficere,
i. e. to be deficient, wanting, Caes. B. C. 2, 6, 3; cf. poet. with foll. inf.:suppeditare Materies,
Lucr. 1, 1039; Sil. 3, 112; Tib. 4, 1, 191.— Hence, dēfectus, a, um, P. a. (acc. to no. III.), weak, weakened, worn out, enfeebled (not ante-Aug.):quod sibi defectis illa tulisset opem,
Ov. F. 3, 674:defectus annis et desertus viribus,
Phaedr. 1, 21, 3; cf.:defectissimus annis et viribus,
Col. 1 prooem. §12: senio (arbor),
id. 5, 6, 37:laboribus,
Val. Fl. 2, 285:vadit incerto pede, jam viribus defecta,
Sen. Hippol. 374:defectae senectutis homine,
Dig. 7, 1, 12, § 3:in tumidis et globosis (speculis) omnia defectiora (corresp. with paria and auctiora),
smaller, App. Mag. p. 283.— Plur. subst.: dēfecti, ōrum, m.:sidera obscura attributa defectis,
the weak, Plin. 2, 8, 6, § 28. -
9 desum
dē-sum, fŭi, esse (ee in deest, deesse, deerit, etc., in the poets per synaeresin as one syll., Lucr. 1, 44; Cat. 64, 151; Verg. G. 2, 233; id. A. 7, 262; 10, 378; Hor. Ep. 1, 12, 24; Ov. M. 15, 354 et saep.; praes. subj., desiet, Cato R. R. 8; perf., defuerunt, trisyl., Ov. M. 6, 585; fut. inf., commonly defuturum esse, as Cic. Div. in Caecil. 1, 2, etc.;I.also defore,
id. Fam. 13, 63; Caes. B. G. 5, 56; Sil. 9, 248; imperf. subj., deforent, Ambros. Hexaem. 3, 13), v. n., to be away, be absent; to fail, be wanting (for syn. cf.: absum, deficio, descisco, negligo; freq. in all periods).In gen.(α).Absol.:(β).non ratio, verum argentum deerat,
Ter. Ph. 2, 1, 69:frigore enim desunt ignes ventique calore Deficiunt,
Lucr. 6, 360: cf. id. 3, 455; Cato R. R. 8:omnia deerant, quae, etc.,
Caes. B. G. 4, 29 fin.:semper paullum ad summam felicitatem defuisse,
id. ib. 6, 43, 5:ibi numquam causas seditionum et certaminis defore,
Liv. 45, 18:quod non desit habentem, etc.,
Hor. Ep. 2, 2, 52 et saep.:non desunt qui, for sunt qui,
Quint. 4, 5, 11; 8, 3, 85; Plin. 2, 109, 112, § 248.—With dat. (so most freq.):(γ).metuo mihi in monendo ne defuerit oratio,
Plaut. Bac. 1, 1, 3 and 4:cui nihil desit, quod, etc.,
Cic. Rep. 1, 17; cf. id. Lael. 14, 51:sive deest naturae quippiam, sive abundat atque affluit,
id. Div. 1, 29, 61:quantum alteri sententiae deesset animi, tantum alteri superesse,
Caes. B. C. 2, 31; so,opp. superesse,
Cic. Fam. 13, 63; cf.opp. superare,
Sall. C. 20, 11:neu desint epulis rosae,
Hor. Od. 1, 36, 15; id. Ep. 1, 1, 58 et saep.:hoc unum ad pristinam fortunam Caesari defuit,
Caes. B. G. 4, 26 fin.; cf. id. B. C. 3, 2, 2; 3, 96, 2. —With in:(δ).ut neque in Antonio deesset hic ornatus orationis, neque in Crasso redundaret,
Cic. de Or. 3, 4 fin.; id. Rep. 2, 33:in C. Laenio commendando,
id. Fam. 13, 63 al. —With inf. ( poet. and in postAug. prose):(ε).et mihi non desunt turpes pendere corollae,
Prop. 1, 16, 7; Sil. 6, 10; Tac. H. 4, 1 al.—With quominus:(ζ).duas sibi res, quominus in vulgus et in foro diceret, defuisse,
Cic. Rep. 3, 30 fin. (ap. Non. 262, 23); Tac. A. 14, 39.—With quin:(η).nihil contumeliarum defuit, quin subiret,
Suet. Ner. 45.—With ut:II.non defuit, ut, etc.,
Capitol. Gord. III. 31.—Pregn., to fail, be wanting in one's duty, as in rendering assistance, etc.; not to assist or serve, to desert one, to neglect a person or thing.(α).With dat.:(β).tantum enitor, ut neque amicis neque etiam alienioribus opera, consilio, labore desim,
Cic. Fam. 1, 9, 17; cf. id. Mur. 4 fin.:ne tibi desis,
that you be not wanting to yourself, neglect not your own advantage, id. Rosc. Am. 36, 104; id. Fam. 5, 12, 2; cf. Hor. S. 1, 9, 56; 2, 1, 17; 1, 4, 134:senatu reique publicae,
Caes. B. C. 1, 1, 3 sq.:communi saluti nulla in re,
id. B. G. 5, 33, 2:Timotheo de fama dimicanti,
Nep. Timoth. 4, 3:huic rei,
Caes. B. C. 3, 93, 2:negotio,
id. ib. 2, 41, 3:decori vestro,
Cic. Rep. 6, 24:officio et dignitati meae,
id. Att. 7, 17, 4; Liv. 3, 50:tempori,
id. 21, 27; cf.:occasioni temporis,
Caes. B. C. 3, 79 et saep.—Without dat.:B.non deest reipublicae consilium... nos, nos, dico aperte, consules desumus,
Cic. Cat. 1, 1 fin.; id. Rep. 3, 21:qui non deerat in causis,
id. Brut. 34, 130:nec deerat Ptolemaeus,
Tac. H. 1, 22 fin. —To fall short of, miss, fail to obtain:ne quis desit gratiae Dei,
Vulg. Heb. 12, 15. -
10 rebello
rĕ-bello, āvi, ātum, 1, v. n., to wage war again (said of the conquered), to make an insurrection, to revolt, rebel (mostly postAug.; not in Cic. or Cæs.; syn.: descisco).I.Lit.:II.Volsci rebellarunt,
Liv. 2, 42; 4, 31; 40, 35;8, 14, 5: crebrius,
Suet. Aug. 21; Quint. 8, 5, 16 (but very dub. ap. Hirt. B. G. 8, 44, 1).— Poet.:tauro mutatus membra rebello,
renew the combat, Ov. M. 9, 81; so id. ib. 13, 619.—Trop.:credunt rebellare quae curaverint vitia,
to break out again, Plin. 25, 13, 109, § 174: rebellat saepe umor, offers resistance (to writing), id. 13, 12, 25, § 81; cf.:Pudor rebellat,
resists, Sen. Agam. 138:ille divus callidi monstri cinis in nos rebellat,
i. e. the sphinx, id. Oedip. 106. -
11 secedo
sē-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go apart, go away, separate, withdraw (class.; not in Cæs.; but cf. secessio).I.Lit.A.In gen., absol.:2.secedant improbi, secernant se a bonis,
Cic. Cat. 1, 13, 32; Ov. M. 6, 490:prosecutus eram viatico secedentem,
Plin. Ep. 3, 21, 2:abite et de viā secedite,
Plaut. Curc. 2, 3, 2:de coetu,
Ov. M. 2, 465:a vestro potui secedere lusu,
Prop. 1, 10, 9:utinam nostro secedere corpore possem!
Ov. M. 3, 467.—Poet., of inanim. subjects, to remove, withdraw; and in the perf., to be distant:B.(luna) quantum solis secedit ab orbe,
Lucr. 5, 705:ab imis terra,
Ov. F 6, 279:(villa) decem et septem milibus passuum ab urbe secessit,
Plin. Ep. 2, 17, 2; Claud. Epith. Pall. et Cell. 63.—In partic.1.To go aside, withdraw, [p. 1652] retire:b.secede huc nunc jam procul,
Plaut. Capt. 2, 1, 23; so,huc,
id. Am. 2, 2, 139; id. As. 3, 3, 49; id. Capt. 2, 2, 13:in abditam partem aedium,
Sall. C. 20, 1:in utraque latera (cohortes),
Front. Strat. 6, 6, 3:ad deliberandum,
Liv. 45, 36:ad consultandum,
Suet. Ner. 15:lex Spartana vetat secedere amantes,
Prop. 3, 14 (4, 13), 21:secedit humumque Effodit,
Ov. M. 11, 185. —In post-Aug. authors (esp. in Suet.), to retire from public into private life; absol.:c.integrā aetate ac valetudine statuit repente secedere seque e medio quam longissime amovere,
Suet. Tib. 10:illuc e comitatu suo,
id. Aug. 98; so Plin. Ep. 1, 9, 3:ab Urbe,
Suet. Gram. 3:in insulam, etc.,
Quint. 3, 1, 17; Suet. Vesp. 4; id. Gram. 5; cf.Rhodum,
id. Caes. 4.—To seek the exclusive society of any one, to retire from the world:2.ad optimos viros,
Sen. Ot. Sap. 1, 1. —Polit., to separate one's self by rebellion, to revolt, secede (syn.:II.deficio, descisco): ut anno XVI. post reges exactos propter nimiam dominationem potentium secederent,
Cic. Corn. 1, p. 450 Orell.:saepe ipsa plebes armata a patribus secessit,
Sall. C. 33, 3; Suet. Tib. 2:injussu consulum in Sacrum Montem secessisse,
to have marched out in rebellion, Liv. 2, 32; so,in Sacrum Montem,
id. 7, 40; Flor. 1, 23:in Janiculum (plebs),
Plin. 16, 10, 15, § 37.—Trop. (very rare; perh. only poet. and in post-Aug. prose):antequam ego incipio secedere et aliā parte considere,
to dissent from the opinion, Sen. Ep. 117, 4:a fesso corpore sensus,
Cat. 64, 189:qui solitarius separatusque a communi malo civitatis secesserit,
has withdrawn himself, Gell. 2, 12, 1:cum ad stilum secedet,
shall give himself up to writing, Quint. 1, 12, 12:in te ipse secede,
retire within yourself, Sen. Ep. 25, 7. -
12 BREAK ALLEGIANCE
[V]DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM) -
13 DEFECT
[N]VITIUM (-I) (N)MENDUM (-I) (N)MENDA (-AE) (F)LITURA (-AE) (F)[V]DEFICIO (-ERE -FECI -FECTUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM) -
14 DESERT
[A]DESERTUS (-A -UM)VASTUS (-A -UM)INCULTUS (-A -UM)EREMUS (-A -UM)HEREMUS (-A -UM)[N]ARENA (-AE) (F)HARENA (-AE) (F)VASTITAS (-ATIS) (F)VASTATIO (-ONIS) (F)MERITUM (-I) (N)AVIUM (-I) (N)DESERTUM (-I) (N)DESOLATIO (-ONIS) (F)EREMUS (-I) (M)HEREMUS (-I) (M)[V]DESERO (-ERE -SERUI -SERTUM)DERELINQUO (-ERE -LIQUI -LICTUM)DESOLO (-ARE -AVI -ATUM)RELINQUO (-ERE -LIQUI -LICTUM)DESTITUO (-ERE -STITUI -STITUTUM)DEFICIO (-ERE -FECI -FECTUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM)TRANSFUGIO (-ERE -FUGI -FUGITUM)- DESERTS -
15 DEVIATE
[V]ABERRO (-ARE -AVI -ATUM)PRAEVARICOR (-ARI -ATUS SUM)DIGREDIOR (-GREDI -GRESSUS SUM)DISCEDO (-ERE -CESSI -CESSUM)ABEO (-IRE -II -ITUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM)DECLINO (-ARE -AVI -ATUM)DEFLECTO (-ERE -FLEXI -FLEXUM)DEPELLO (-ERE -PULI -PULSUM)REJECTO (-ARE -AVI -ATUM)REIECTO (-ARE -AVI -ATUM)REJICIO (-ERE -JECI -JECTUM)REICIO (-ERE -IECI -IECTUM)DECELLO (-ERE)- DEVIATING FROM THE RIGHT STATE -
16 FALL AWAY
[V]SUBSIDO (-ERE -SEDI -SESSUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM)APOSTATO (-ARE -AVI -ATUS) -
17 PARTY: GO OVER TO ANOTHER PARTY
[V]DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM) -
18 REBEL
[A]REBELLIS (-E)REBELLATRIX (-TRICIS)SEDITIOSUS (-A -UM)TUMIDUS (-A -UM)APOSTATICUS (-A -UM)[N]DEFECTOR (-ORIS) (M)[V]REBELLO (-ARE -AVI -ATUM)INSURGO (-ERE -SURREXI -SURRECTUM)REBELLIO: REBELLIONEM FACIOREBELLATIO: REBELLATIONEM FACIORELUCTOR (-ARI -ATUS SUM)DEFICIO (-ERE -FECI -FECTUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM)INDIGNOR (-ARI -ATUS SUM) -
19 REVOLT
[N]REBELLIO (-ONIS) (F)REBELLIUM (-I) (N)REBELLATIO (-ONIS) (F)DEFECTIO (-ONIS) (F)DEFECTUS (-US) (M)[V]REBELLO (-ARE -AVI -ATUM)DESCISCO (-ERE -SCII -SCITUM)RELUCTOR (-ARI -ATUS SUM)CIRCUMLABOR (-LABI -LAPSUS SUM)
См. также в других словарях:
ԱՊՍՏԱՄԲԵՄ — (եցի.) NBH 1 0278 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 12c չ. որ եւ ԱՊՍՏԱՄԲԻԼ. ἁφίσταμαι, ἁποστατέω , ἁθετέω deficio, desro, descisco, rebellis fio, praevaricor, rebello Յետս կալ. ընդվզիլ. վտարանջել. հեստել. անսաստել.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
skē̆ i- — skē̆ i English meaning: to cut, separate Deutsche Übersetzung: ‘schneiden, trennen, scheiden” Note: extension from sek ; initial sound partly also sk̂ , skh , sk̂h , as in the continuing formation Material: I. O.Ind. chyati “… … Proto-Indo-European etymological dictionary