-
1 decuriō
decuriō āvī, ātus, āre [decuria], to divide into decuriae: decuriati equites, L. — To divide into companies, enroll in clubs (for bribery): cum vicatim homines decuriarentur: improbos.* * *Idecuriare, decuriavi, decuriatus V TRANSmake (cavlary) squads of ten; organize in military fashion; enrol in decuriaIIdecurion, officer commanding a decuria (calvary squad); (also naval); foreman; member of municipal senate/governing committee of decuria; councillor -
2 decuriō
decuriō ōnis, m [decuria], the chief of a decuria, commander of a decuria of cavalry, Cs.— A member of a municipal senate: decurionum decretum, Cs.* * *Idecuriare, decuriavi, decuriatus V TRANSmake (cavlary) squads of ten; organize in military fashion; enrol in decuriaIIdecurion, officer commanding a decuria (calvary squad); (also naval); foreman; member of municipal senate/governing committee of decuria; councillor -
3 decurio
[st1]1 [-] dĕcŭrĭo, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - distribuer par décuries, enrôler par décuries. - [abcl]b - former des factions, former des cabales.[/b] [st1]2 [-] dĕcŭrĭo, ōnis, m.: décurion. - [abcl][b]a - officier primitivement à la tête de dix cavaliers. - [abcl]b - sénateur dans une ville d'Italie. - [abcl]c - chef du personnel à la cour.[/b] - voir hors site decurio.* * *[st1]1 [-] dĕcŭrĭo, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - distribuer par décuries, enrôler par décuries. - [abcl]b - former des factions, former des cabales.[/b] [st1]2 [-] dĕcŭrĭo, ōnis, m.: décurion. - [abcl][b]a - officier primitivement à la tête de dix cavaliers. - [abcl]b - sénateur dans une ville d'Italie. - [abcl]c - chef du personnel à la cour.[/b] - voir hors site decurio.* * *I.Decurio, huius decurionis. Decuriones. Cic. Les conseilliers anciennement de chascune ville, qui estoyent ordonnez à la semblance et exemple des Senateurs à Romme.\Decurio. Vegetius. Un capitaine de trente deux hommes d'armes.\Decurio AElianus. Un dizenier en guerre.II.Decurio, decurias, pen. prod. decuriare. Cic. Diviser et separer par bandes, Assembler par bandes. -
4 decurio
1. decurio, āvī, ātum, āre (decuria), nach Dekurien (Rotten von zehn Mann) abteilen, in Dekurien einteilen, a) als milit. t. t.: suā voluntate ipsi inter se equites decuriati, centuriati pedites coniurabant etc., Liv. 22, 38, 3. – b) als. publiz. t. t., das Volk, um es in einzelnen Abteilungen zu bestechen, aufzuwiegeln usw., homines vicatim, Cic.: tribules, Cic.: rursus improbos, Cic.: ut sodalitates decuriatique discederent, Cic.: absol., decuriasse Plancium, Cic.————————2. decurio, ōnis, m. (decuria), der Vorsteher einer Dekurie, der Dekurio, a) als Führer einer Reiterdekurie (Rotte), der Rottmeister (s. Varro LL. 5, 19. Veget. mil. 2, 14), d. equitum Gallorum, Caes. b. G. 1, 23, 2: d. equitum, Auct. b. Afr. 29, 4. Tac. ann. 13, 40; hist. 2, 29. – b) als Senator in Munizipien u. Kolonien, Ratsherr, Plur. = Senat, Cic. u.a.: decurionem (zum D.) facere alqm, Fronto: decuriones, quibus est ius dicendae sententiae, Stadtrichter, Apul. de mund. 35. – c) (= praefectus) als Vorsteher des Personals einer Hofscharge, cubiculariorum, Kammerherr, Suet. Dom. 17, 2. -
5 decurio
1.dĕcŭrĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [decuria], to divide into decuriae.I.Prop.:* II.equites decuriati, centuriati pedites,
Liv. 22, 38, v. preced. art.—Esp. to divide the people into companies or clubs for purposes of bribery and corruption:servorum delectus habebatur... cum vicatim homines conscriberentur, decuriarentur,
Cic. Sest. 15:decuriasse Plancium, conscripsisse, etc.,
id. Planc. 18, 45; cf. ib. 19, 47; id. Phil. 7, 6, 18; id. Q. Fr. 2, 3, 5, and v. decuriatio.—Trop.:2.vertex incrementis lustralibus decuriatus,
i. e. of a man ten lustres old, Mart. Cap. 1, p. 1.dĕcŭrĭo, ōnis (also DECURES decuriones, Paul. ex Fest. p. 71, 22, and 75, 9 Müll.;and DECVRIONVS, the same,
ib. 49, 16), m. [id.], the head or chief of a decuria, a decurion. The name was first given by Romulus to the head of the tenth part of a curia (cf. Nieb. Röm. Gesch. 1, p. 354). In the army, the commander of a decuria of cavalry, Varr. L. L. 5, § 91 Müll.; Veget. Mil. 2, 14; Caes. B. C. 1, 23; 1, 13; Tac. A. 13, 40; id. H. 2, 29. After the extension of the Roman dominion, the members of the senate of the municipia and the colonies were called decuriones, Dig. 50, 16, 239; 50, 2; Cod. Just. 10, 31; Cic. Sest. 4, 10; id. Rosc. Am. 9, 25; id. Clu. 14, 41; Vulg. Marc. 15, 43.—Sometimes i. q. praefectus, applied to the overseer of the persons employed in any duty about the court, e. g. a head-chamberlain:cubiculariorum,
Suet. Dom. 17, PROCVLVS DECVRIO GERMANORVM (i. e. custodum corporis) TI. GERMANICI, Inscr. Orell. 2923. -
6 decurio
I āvī, ātum, āre [ decuria ]2) разбивать народ на группы (d. tribules C)II decurio, ōnis m. [ decuria ]1) декурион, командир декурии Cs, T etc.2) сенатор, советник (в римск. муниципиях и колониях) C etc.; pl. сенат (там же) C etc. -
7 decurio [1]
1. decurio, āvī, ātum, āre (decuria), nach Dekurien (Rotten von zehn Mann) abteilen, in Dekurien einteilen, a) als milit. t. t.: suā voluntate ipsi inter se equites decuriati, centuriati pedites coniurabant etc., Liv. 22, 38, 3. – b) als. publiz. t. t., das Volk, um es in einzelnen Abteilungen zu bestechen, aufzuwiegeln usw., homines vicatim, Cic.: tribules, Cic.: rursus improbos, Cic.: ut sodalitates decuriatique discederent, Cic.: absol., decuriasse Plancium, Cic.
-
8 decurio [2]
2. decurio, ōnis, m. (decuria), der Vorsteher einer Dekurie, der Dekurio, a) als Führer einer Reiterdekurie (Rotte), der Rottmeister (s. Varro LL. 5, 19. Veget. mil. 2, 14), d. equitum Gallorum, Caes. b. G. 1, 23, 2: d. equitum, Auct. b. Afr. 29, 4. Tac. ann. 13, 40; hist. 2, 29. – b) als Senator in Munizipien u. Kolonien, Ratsherr, Plur. = Senat, Cic. u.a.: decurionem (zum D.) facere alqm, Fronto: decuriones, quibus est ius dicendae sententiae, Stadtrichter, Apul. de mund. 35. – c) (= praefectus) als Vorsteher des Personals einer Hofscharge, cubiculariorum, Kammerherr, Suet. Dom. 17, 2.
-
9 decurio
1) член курии (см. s. 2), сенатор в муниципальн. городах и колониях (1. 239 § 5 D. 50, 16. tit. D. 50, 2. C. 31 - 34), (Gai. II. 195). Decurionatus, должность сенатора (1. 2 § 8. 1. 3 рг. § 2. 1. 7 § 3. 1. 12. 13 § 2 D. cit.). 2) председатель т. н. silentiarii, тайных советниковимператора (tit. C. 12, 16). 3) десятник, начальник декурии (1. 1. C. Th. 7, 12).Латинско-русский словарь к источникам римского права > decurio
-
10 decuriatus
[st1]1 [-] dĕcŭrĭātus, a, um: part. passé de decurio. - [abcl][b]a - distribué par centuries. - [abcl]b - au fig. qui accuse la cinquantaine.[/b] [st1]2 [-] dĕcŭrĭātŭs, ūs, m.: division par décuries, division par dizaines, peloton de dix hommes.* * *[st1]1 [-] dĕcŭrĭātus, a, um: part. passé de decurio. - [abcl][b]a - distribué par centuries. - [abcl]b - au fig. qui accuse la cinquantaine.[/b] [st1]2 [-] dĕcŭrĭātŭs, ūs, m.: division par décuries, division par dizaines, peloton de dix hommes.* * *Decuriatus, huius decuriatus, pen. prod. Ipsa decuriatio. Liu. Vbi ad decuriatum et centuriatum conuenissent. Apres qu'ils estoyent assemblez et ordonnez par bandes, les gens de cheval en leurs decuries, et les gens de pied par centuries. -
11 cubicularius
I cubiculārius, a, um M, PM = cubicularis II cubiculārius, ī m.спальник (слуга) C, Pt, Sudecurio cubiculariorum Su — начальник над слугами, старший служитель -
12 D
dчетвёртая буква латинского алфавита; в сокращениях (преим. в надписях)dabam — я дал, учинил, написал ( перед указанием даты)D. D. = dono (donum) dedit — принес в дарD. O. M. — deo Optimo maxumo (maximo)D. M. = dis manibus — божественным теням ( в надгробных надписях), т. е. душе, памяти (такого-то)D. P. S = de pecuniā suā — на свои средства, своим иждивениемD. N. — dominus noster ( при упоминании одного из последних цезарей)D. D. D. = dat, dicat (или donat), dedĭcat — даёт, дарит, посвящает (такой-то)a. d. = ante diem — до (такого-то) дня ( в датах) -
13 decuriatio
decuriātio, ōnis f. [ decurio ] -
14 decurionatus
decuriōnātus, ūs m. [ decurio II \]1) воен. звание декуриона, декурионат Cato2) ( в муниципиях и колониях) звание сенаторов и советниковdecurionatum alicui expedire M — доставить кому-л. звание декуриона -
15 aliqui [1]
1. ali-quī, aliquae, aliquod (alius u. qui), Pron. indef. adi. irgend ein, -eine, -ein, a) masc.: aliqui morbus, Cato r.r. 157, 7: dolor aliqui, Cic. ep. 7, 1, 1: casus aliqui u. aliqui casus, Cic. off. 1, 115; 3, 33: repentinus aliqui casus, Gell. 1, 13, 3: consensus aliqui patrum, Liv. 7, 13, 8: aliqui paries, Vitr. 7, 4, 1: aliqui locus, Vitr. 8, 6 (7), 6: aliqui vultus hominis, Apul. met. 6, 29: cibus aliqui, Sulp. Sev. dial. 1, 11, 1: von Pers., deus aliqui, Cic. Ac. 2, 19: magistratus aliqui, Cic. Verr. 4, 146; facinorosus aliqui, Fronto de nep. am. 2. p. 233, 2 N.: quasi novus aliqui. Min. Fel. 5, 2: anachoreta aliqui, Sulp. Sev. dial. 1, 17, 3: aliqui palatii decurio, Amm. Sen. 20, 4, 20: subst., Plaut. Stich. 67. Cic. Clu. 113; ep. 109, 1 u. 5. Vopisc. Prob. 8, 4. Firm. Mat. 12, 5 u. 28, 4: m. ex u. Abl., aliqui ex nostris, Caes. b.G. 5, 26, 4: aliqui ex vobis, Cic. Cael. 7: m. Genet., aliqui vestrum, Gell. 11, 13, 5. – b) fem.: aliquae res, Lucr. 4, 261: quaepiam aliquae, Fest. 254 (b), 29. – c) neutr.: nomen aliquod beluae, Enn. tr. 276 (200): aliquod magnum malum, Ter. adelph. 509: simulacrum aliquod, Cic. legg. 1, 59: aliquod bellum, Caes. b.G. 6, 15, 1: aliquod bellum inexpiabile, Cic. Phil. 13, 2: detrimentum aliquod, Nep. Att. 2, 3: delictum aliquod, Val. Max. 2, 6, 3: verbum aliquod, Quint. 9, 3, 58: sive plura sunt (argumenta) sive aliquod unum, Cic. de or. 2, 292: aliquod satureiae semen, Col. 11, 3, 57: ex quibus si unum aliquod (irgend eine einzige Eigenschaft) in te cognoveris, Cic. div. in Caec. 27: unum aliquod de nefariis istius factis eligam, Cic. II. Verr. 1, 62. – / Für die übrigen Kasus s. ali-quis.
-
16 canaba
canaba (kanaba, cannaba, canava, canapa), ae, f., ein leichtes, für kürzere od. längere Zeit hergerichtetes Gebäude, Schoppen, Stadel, Bude, a) für Vorräte, α) Niederlage eines Großhändlers für Wein, Öl u. dgl., Corp. inscr. Lat. 6, 29722 u. 13, 1954. – β) außerhalb des Hauses gelegene Vorratskammer für Wein in Fässern u. Krügen, Ps. Hier. app. serm. 142, 2 u. 237, 1. Ennod. carm. 2, 43 lemm. – b) als Verkaufslokal, α) Weinbude, Weinschenke, Corp. inscr. Lat. 6, 1585b, 8. – β) außerhalb des Lagers aufgeschlagene Bude eines dem Heere folgenden Händlers, Krämerbude, und, da diese canabae bei stehendem Lager (castra stativa) auch stehend wurden, der Plur. canabae = Krämerrevier od. -bezirk, später feste Ansiedelungen mit Korporationsrechten, kanabae legionis X III, Corp. inscr. Lat. 3. p. 941, 19: decurio kanabarum legionis XIII geminae, ibid. 3, 1100, 4: vicus canabarum, ibid. 13, 5967. Vgl. übh. Th. Mommsen im Hermes 7, 303 ff. I. I. P. Ioergensen, de municipiis et coloniis ex canabis legionum ortis. Berol. 1871.
-
17 colonicus
colōnicus, a, um (colonus), I) den Ackerbau, die Landwirtschaft betreffend, leges, Varr. r. r. 1, 17, 2: ovium genus, auf allen Landgütern gezogene, gewöhnliche, Plin. 8, 189: u. so ovis, Plin. 26, 96. – subst., colōnica, ae. f., die Meierei, Auson. ep. 4, 7. p. 159 Schenkl. – II) zu den Kolonien gehörig, cohortes, in röm. Kolonien ausgehoben, Caes. b. c. 2, 19, 4: decurio, in der Kolonie, Suet. Aug. 46.
-
18 condecurio
con-decurio, ōnis, m., der Mitdekurio, frühere Waffengefährte eines Dekurio, Corp. inscr. Lat. 8, 1647 u. ö.
-
19 cubicularius
cubiculārius, a, um (cubiculum), zum Wohn- u. Schlafzimmer gehörig, fores, Fulg. myth. 1. praef. p. 25 M.; vgl. cubicularis. – subst., cubiculārius, iī, m., der Kammerdiener, Cic. Verr. 3, 8. Petron. 53, 10. Suet. Caes. 4, 1. Amm. 16, 6, 3: decurio cubiculariorum, der Oberkammerdiener, Suet. Dom. 17, 2. – / Nbf. cubuculārius, Corp. inscr. Lat. 6662 u. 9308: synk. cubīclārius, Corp. inscr. Lat. 6, 6615: cubūclārius, Corp. inscr. Lat. 3, 7152.
-
20 D [1]
1. D, d, vierter Buchstabe des lateinischen Alphabets, I) als Abkürzung gew. = Vorname Decimus, seltener auch = Deus, Divus, Dominus, Decurio etc. – D. M. = Dis Manibus. – D. O. M. = Deo Optimo Maxumo. – D. D. = dono od. donum dedit: D. D. D. = dat, donat, dedicat. – D. P. S. = de pecunia sua: D. S. = de suo. – von den Kaisern, D. N. = dominus noster: u. DD. NN. = domini nostri: DD. = domus divina (das Kaiserhaus). – bei Briefdaten D = dabam (unser »gegeben«), od. = dies, dah. a. d. = ante diem. – II) d wechselt in Wörtern, 1) mit t: quadraginta, quadra aus quatuor. – 2) mit r: ar neben ad, apor neben apud. – 3) mit l: lacrima aus δακρυμα. – 4) mit s: Claudius aus dem sabin. Clausus, medius neben μέσος u. umgekehrt rosa neben ῥόδον.
См. также в других словарях:
Decurio — („Zehnschaftsführer“, von lat. decem = zehn), in altgriechischen Quellen als Dekarch bezeichnet, war im römischen Reich ein militärischer Dienstgrad mit zeitweise unterschiedlicher Bedeutung und auch ein ziviles Amt. Inhaltsverzeichnis 1… … Deutsch Wikipedia
Decurio — was an official title in Ancient Rome, used in various connections: A member of the senatorial order in the Italian towns under the administration of Rome, and later in provincial towns organized on the Italian model (see Cuai. 4). The number of… … Wikipedia
Decurio — Saltar a navegación, búsqueda Un Decurio era un oficial de caballería de las unidades montadas auxiliares del ejército romano, al mando de una turma o escuadrón de 30 jinetes. Estela de Flavius Bassus, jinete del Ala Noricorum, que indica que… … Wikipedia Español
Decurio — (röm. Ant.), 1) Vorsteher einer Decurie, s. Decuria; 2) in Municipalstädten u. Colonien so v.w. Senator … Pierer's Universal-Lexikon
Decurio — Decurio, bei den alten Römern das Haupt des zehnten Theiles einer Curie, Decurie, welche laut Niebuhr aus 10 Geschlechtern, gentes bestand, dann Befehlshaber der 10 Soldaten, welche jede Decurie stellte. Der Name ging allmälig auf die Häupter u.… … Herders Conversations-Lexikon
Decurio — Decurio, römischer Amtstitel, Dekurio … Universal-Lexikon
decurio — ▪ ancient Roman official plural decuriones in ancient Rome, the head of a group of 10. The title had two applications, one civil, the other military. In the first usage decurio was applied to a member of the local council or senate of a… … Universalium
decurió — de|cu|ri|ó Mot Agut Nom masculí … Diccionari Català-Català
decurio — de·cù·rio s.m. LE var. → decurione … Dizionario italiano
DECURIO — decurionum … Abbreviations in Latin Inscriptions
decurio — /dakyuriyow/ A decurion. In the provincial administration of the Roman empire, the decurions were the chief men or official personages of the large towns. Taken as a body, the decurions of a city were charged with the entire control and… … Black's law dictionary