Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

dētestābilis

  • 1 detestabilis

    dētestābĭlis, e, adj. [detestor], execrable, abominable, detestable (good prose):

    omen,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    exsecratus populo Romano, detestabilis, etc.,

    id. ib. 2, 26 fin.:

    nihil esse tam detestabile tamque pestiferum quam voluptatem,

    id. de Sen. 12, 41; cf.

    res (with tetra, misera),

    id. Tusc. 3, 11 fin.:

    scelus,

    id. Lael. 8, 27:

    exemplum,

    Liv. 26, 48:

    voce,

    Suet. Vit. 10 et saep.— Comp., Cic. Off. 1, 17, 57; Vulg. Sap. 19, 13.— Sup. appears not to occur.— Adv., dētestābĭlĭter, abominably:

    quod nefarie, quod detestabiliter fecit,

    Lact. 5, 10, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > detestabilis

  • 2 dētestābilis

        dētestābilis e, adj. with comp.    [detestor], execrable, abominable, detestable: omen: nihil esse tam detestabile quam voluptatem: exemplum, L.: detestabilior immanitas.
    * * *
    detestabile, detestabilior -or -us, detestabilissimus -a -um ADJ
    detestable, execrable, abominable; subject to detestatio/curse

    Latin-English dictionary > dētestābilis

  • 3 detestabiliter

    dētestābĭlis, e, adj. [detestor], execrable, abominable, detestable (good prose):

    omen,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    exsecratus populo Romano, detestabilis, etc.,

    id. ib. 2, 26 fin.:

    nihil esse tam detestabile tamque pestiferum quam voluptatem,

    id. de Sen. 12, 41; cf.

    res (with tetra, misera),

    id. Tusc. 3, 11 fin.:

    scelus,

    id. Lael. 8, 27:

    exemplum,

    Liv. 26, 48:

    voce,

    Suet. Vit. 10 et saep.— Comp., Cic. Off. 1, 17, 57; Vulg. Sap. 19, 13.— Sup. appears not to occur.— Adv., dētestābĭlĭter, abominably:

    quod nefarie, quod detestabiliter fecit,

    Lact. 5, 10, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > detestabiliter

  • 4 pestis

        pestis is, f    an infectious disease, plague, pest, pestilence: ibes avertunt pestem ab Aegypto: alii aliā peste absumpti sunt, L.—Destruction, ruin, death: certa, S.: detestabilis: civitatis: servatae a peste carinae, i. e. from fire, V.: populo pestem minitantes, L.—A pest, curse, bane: textilis (the poisoned shirt of Nessus), C. poët.: coluber, Pestis boum, V.: nec saevior ulla Pestis et ira deūm (the Harpies), V.: clade et peste sub illā (Nero), Iu.: quaedam pestes hominum, social pests: corporeae pestes, V.
    * * *
    plague, pestilence, curse, destruction

    Latin-English dictionary > pestis

  • 5 sed

        sed or (old) set, conj.    [old abl. of sui; cf. 2 se].—After a negative clause and introducing a direct opposition, but, on the contrary, but also, but even, but in fact: Non cauponantes bellum, sed belligerantes, Enn. ap. C.: oti fructus est non contentio animi, sed relaxatio: nemo iudicium reprehendit, sed legem.—Introducing a climax, usu. in the formula, non modo or non solum... sed, or sed etiam, not only, not merely... but, but also, but even, but indeed: non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum: iudicetur non verbo, sed re, non modo non consul, sed etiam hostis Antonius, not only not... but even: omnia eius non facta solum, sed etiam dicta meminisset: neque vero se populo solum, sed etiam senatui commisit, neque senatui modo, sed etiam, etc.: multiplicatusque terror non infimis solum, sed primoribus patrum, L.—After non (in the sense of non modo): qui se non opinari, sed scire, non audivisse, sed vidisse dicit: non infimam plebem accendere sed ipsa capita plebis, L.—After ne... quidem (more emphatic than non modo): tu porro ne pios quidem, sed piissimos quaeris, I will not say virtuous men, but the most virtuous.—Restrictive, but, yet, however: est ille quidem valde severus, sed abhorret ab huius saeculi licentiā: paulo sedatiore tempore est accusatus, sed eādem fere lege: difficile factu est, sed conabor tamen: plerique patriae, sed omnes famā atque fortunis expertes, S.—In a transition: non impedio, praesertim quoniam feriati sumus. Sed possumus audire aliquid, an serius venimus?: sed ad instituta redeamus: sed, si placet, in hunc diem hactenus.—Often after a parenthesis, but, now, I say: quos Metellus (facio iniuriam viro mortuo), sed ille consul, tum, etc.—With quid autem, in impatient questions: sed quid pertimui autem belua? but why in the world? T.: Sed quid ego hae autem nequiquam ingrata revolvo? V.—With vero, but in fact, but actually: nec iam cum Aq<*>io, sed vero cum Paullis confe. rendum!; cf. sed enim vero cum detestabilis res sit, quid, etc.? L.—Ellipt., with enim: sed revertor ad crimen; sed enim haec illius viri mentio vocem meam fletu debilitavit, but (I speak with difficulty), for, etc.: Progeniem sed enim Troiano a sanguine duci Audierat, but (she was in dread), for she had heard, etc., V.—In a climax, without a preceding negative, but, but in fact, but also: hic mihi primum meum consilium defuit, sed etiam obfuit.
    * * *
    but, but also; yet; however, but in fact/truth; not to mention; yes but

    Latin-English dictionary > sed

  • 6 gnata

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnata

  • 7 nascor

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > nascor

  • 8 pestis

    pestis, is, f. [perh. for perd-tis, from perdo], a deadly, esp. an infectious or contagious disease, a plague, pest, pestilence; also, a noxious atmosphere, unhealthy weather (class., but rare for pestilentia; cf. contagio, lues).
    I.
    Lit.: hos pestis necuit, Enn. ap. Prisc. p. 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    ibes avertunt pestem ab Aegypto,

    Cic. N. D. 1, 36, 101:

    avertere a populo pestem,

    Liv. 4, 25, 3; 5, 14; 25, 26:

    alii aliā peste absumpti sunt,

    Liv. 25, 19.— Poet.:

    crudelem nasorum interfice pestem,

    i. e. stinking smell, Cat. 69, 9.—In plur.:

    in omnibus morbis ac pestibus,

    Col. 7, 5 fin; 2, 9, 9 sq.—
    II.
    Transf., in gen., destruction, ruin, death (class.): qui alteri exitium parat, Eum scire oportet, sibi paratam pestem ut participet parem, Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39 (Trag. v. 22 Vahl.); so with exitium, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 68 Vahl.):

    quanta pernis pestis veniet!

    Plaut. Capt. 4, 3, 3; Lucr. 3, 347:

    detestabilis pestis,

    Cic. Off. 2, 5, 16:

    pestis ac pernicies civitatis,

    id. Rab. Perd. 1, 2; 9, 25: priusquam oppeto malam pestem (= subeo mortem), Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38 (Trag. v. 15 Vahl.); so,

    occidam oppetamque pestem,

    will seek my death, Plaut. Capt. 3, 3, 11; cf. id. As. 1, 1, 7:

    servatae a peste carinae,

    i. e. from the fire, Verg. A. 5, 699:

    pestem miserrimam importare alicui,

    Cic. Deiot. 15, 43:

    machinari alicui,

    id. N. D. 3, 26, 67:

    minitari,

    Liv. 2, 49.—
    B.
    Concr., of a destructive thing or person, a pest, curse, bane:

    quin unā omnes peste hac populum liberant?

    Plaut. Ps. 1, 2, 70:

    peste interimor textili (of the poisoned and fatal garment of Nessus), Cic. poët. Tusc. 2, 8, 20: coluber, Pestis boum,

    Verg. G. 3, 419:

    illa furia ac pestis patriae (of Clodius),

    id. Sest. 14, 33:

    post abitum hujus importunissimae pestis,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 125:

    nec saevior ulla Pestis et ira deūm (of the Harpies),

    Verg. A. 3, 214:

    pestes frugum,

    Plin. 22, 25, 77, § 160;

    of Nero: clade et peste sub illā,

    Juv. 4, 84.—In plur.:

    quaedam pestes hominum,

    social pests, Cic. Fam. 5, 8, 2:

    variae pestes,

    Verg. G. 1, 181:

    corporeae pestes,

    id. A. 6, 737.

    Lewis & Short latin dictionary > pestis

  • 9 sed

    1.
    sĕd or sĕt, conj. [cf. Freund, Cic. Mil. p. 8 sq.; old and orig. form sedum, acc. to Charis. p. 87 P., and Mar. Vict. p. 2458 P.; but more prob. an ablative from root of the reflexive pron. so- for suo-, and orig. the same with the insep. prep. 2. sēd; prop., by itself, apart; hence, but, only, etc.; cf. Corss. Ausspr. 1, p. 200 sq.], a particle of limitation, exception, or correction (cf. at and autem init.).
    I.
    In gen., but, yet:

    ipsum regale genus civitatis reliquis simplicibus longe anteponendum: sed ita, quoad statum suum retinet, etc.,

    Cic. Rep. 2, 23, 43:

    Neoptolemus apud Ennium Philosophari sibi ait necesse esse, sed paucis: nam omnino haud placere,

    id. Tusc. 2, 1, 1; cf. id. Rep. 1, 18, 33:

    C. Memmius perfectus litteris, sed Graecis,

    id. Brut. 70, 247:

    nactus es (me otiosum), sed mehercule otiosiorem operā quam animo,

    id. Rep. 1, 9, 14:

    quae observanda essent, multa constituit (Numa), sed ea sine impensa,

    id. ib. 2, 14, 27; cf. id. ib. 1, 31, 47:

    miser homo est, qui, etc....sed ille miserior qui, etc.,

    Plaut. Capt. 3, 1, 2:

    vera dico, sed nequicquam, quoniam non vis credere,

    id. Am. 2, 2, 205:

    video te testimoniis satis instructum: sed apud me argumenta plus quam testes valent,

    Cic. Rep. 1, 38, 59:

    (Platonis civitatem) praeclaram illam quidem fortasse, sed a vitā hominum abhorrentem et moribus,

    id. ib. 2, 11, 21; cf. id. ib. 1, 40, 63:

    sed id ubi jam penes sese habent, ex bonis pessumi sunt,

    Plaut. Capt. 2, 1, 37:

    nostri casus plus honoris habuerunt quam laboris, etc....Sed si aliter ut dixi accidisset: qui possem queri? etc.,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    istos captivos sinito ambulare, si foris, si intus volent. Sed uti asserventur magnā diligentiā,

    Plaut. Capt. 1, 2, 6:

    non possum dicere...sed neque his contentus sum,

    Cic. Rep. 1, 22, 36: nec sum in ullā re molestus civitatibus;

    sed fortasse tibi, qui haec praedicem de me,

    id. Att. 5, 21, 7:

    non sum tantopere admiratus, sed posteaquam coepit rationem exponere,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    non perfectum illud quidem, sed tolerabile est,

    id. ib. 1, 26, 42:

    sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    id. ib. 2, 26, 48:

    scio tibi ita placere: sed tamen velim scire, etc.,

    id. ib. 1, 30, 46; cf. Plaut. As. 2, 2, 72:

    difficile factu est, sed conabor tamen,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa natura saepe rationem,

    id. ib. 2, 33, 57: illa quidem tristis, nec adhuc interrita vultu: Sed regina tamen, sed opaci maxima mundi;

    Sed tamen inferni pollens matrona tyranni,

    Ov. M. 5, 507 sq.; cf. id. ib. 7, 718:

    plerique patriae, sed omnes famā atque fortunis expertes,

    Sall. C. 33, 1:

    ipsum quidem regem assecutus non est, sed magnam partem agminis oppresserunt,

    Liv. 36, 19:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi. Sed hoc me beat saltem, quod perduelles vicit,

    Plaut. Am. 2, 2, 15:

    apponam urnam jam ego hanc in mediā viā. Sed autem, quid si hanc hinc abstulerit quispiam?

    but then, id. Rud. 2, 5, 15 (cf. in the foll. II. A. 2.):

    statim Luculli... eum domum suam receperunt. Sed enim hoc non solum ingenii ac litterarum, verum etiam naturae, etc.,

    but indeed, Cic. Arch. 3, 5:

    progeniem sed enim Trojano a sanguine duci Audierat,

    Verg. A. 1, 19; 2, 164; 5, 395;

    6, 28 et saep. (cf. also infra, II. A. 2.): sed enimvero, cum detestabilis altera res sit, quid ad deliberationem dubii superesse?

    Liv. 45, 19, 14.—Very rarely with non (for nec tamen), introducing a qualification of a previous word:

    Academici veteres beatum quidem esse etiam inter hos cruciatus fatentur, sed non ad perfectum,

    Sen. Ep. 71, 18.
    II.
    In partic.
    A.
    Interrupting the discourse by transition to another subject or by ending the speech.
    1.
    In a transition to another subject:

    tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant. Set age, responde: jam vos redistis in gratiam?

    Plaut. Am. 3, 3, 7; cf. id. ib. 5, 1, 20;

    5, 1, 26: non impedio, praesertim quoniam feriati sumus. Sed possumus audire aliquid, an serius venimus?

    Cic. Rep. 1, 13, 20:

    nunc reliquorum oratorum aetates et gradus persequamur. Curio fuit igitur ejusdem aetatis fere, etc.... Scripsit etiam alia nonnulla, etc.... Sed ecce in manibus vir praestantissimo ingenio... C. Gracchus,

    id. Brut. 33, 125; cf.:

    sed eccum Amphitruonem, etc.,

    Plaut. Am. 3, 4, 22; id. Aul. 2, 1, 55; 3, 5, 62; id. Capt. 5, 3, 20; 5, 4, 8 al.:

    sed quid ego cesso?

    id. As. 1, 1, 112: sed ista mox;

    nunc audiamus Philum, quem, etc.,

    Cic. Rep. 1, 13, 20 fin. et saep.—In recurring to a previous subject:

    sed ad instituta redeamus,

    Cic. Brut. 61, 220:

    sed redeamus rursus ad Hortensium,

    id. ib. 84, 291:

    sed jam ad id, unde degressi sumus, revertamur,

    id. ib. 88, 300:

    sed perge de Caesare et redde quae restant,

    id. ib. 74, 258 et saep.—Hence, after parenthetic clauses, but, now, I say, etc.:

    equidem cum audio socrum meam Laeliam (facilius enim mulieres incorruptam antiquitatem conservant, quod multorum sermonis expertes ea tenent semper quae prima didicerunt) sed eam sic audio, ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

    Cic. de Or. 3, 12, 45:

    qui (Pompeius) ut peroravit (nam in eo sane fortis fuit: non est deterritus: dixit omnia, atque interdum etiam silentio, cum auctoritate semper), sed ut peroravit, surrexit Clodius,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2.—
    2.
    In breaking off, discontinuing speech:

    sed satis verborum est: cura quae jussi atque abi,

    Plaut. Capt. 1, 2, 16:

    sed, si placet, in hunc diem hactenus,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    sed haec hactenus,

    id. Off. 1, 39, 140 al.: sed quid ego haec memoro? Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.):

    nec requievit enim, donec Calchante ministro—Sed quid ego haec autem nequicquam ingrata revolvo? Quidve moror?

    Verg. A. 2, 101: sed enim, oikonomia (epistulae) si perturbatior est, tibi assignato: te enim sequor, schediazonta, but indeed, Cic. Att. 6, 1, 11; so,

    sed enim,

    Verg. A. 1, 19.—
    B.
    After negative clauses, to limit the negative statement, i. e. to indicate either that the assertion does not hold good at all, but something else does instead; or else that it is not exclusively true, but something else holds good in addition, but, on the contrary; and in an ascending signif., but also, but even, but in fact, etc.
    1.
    In a simple opposition: non cauponantes bellum, sed belligerantes, Ferro, non auro, vitam cernamus utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 201 Vahl.); cf.: haud doctis dictis certantes, sed maledictis...Non ex jure manu consertum sed magi' ferro Rem repetunt, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 sq. Vahl.):

    non ego erus tibi, sed servus sum,

    Plaut. Capt. 2, 1, 44:

    quae (hominum vestigia) ille (Aristippus) non ex agri consiturā, sed ex doctrinae indiciis interpretabatur,

    Cic. Rep. 1, 17, 29:

    nec leges imponit populo, quibus ipse non pareat, sed suam vitam, ut legem, praefert suis civibus,

    id. ib. 1, 34, 52;

    1, 13, 19: neque hac nos patria lege genuit, ut...sed ut, etc.,

    id. ib. 1, 4, 8:

    non quod...sed quod, etc.,

    id. ib. 1, 18, 30.—With contra:

    non liberis servitutem, sed contra servientibus libertatem afferre,

    Liv. 4, 18 init. —

    Several times repeated: non sibi se soli natum, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45 Madv. ad loc.:

    quod non naturā exoriatur, sed judicio, sed opinione,

    id. Tusc. 3, 34, 82:

    sed publicam, sed ob frumentum decretam, sed a publicanis faenore acceptam,

    id. Verr. 2, 3, 72, § 169; id. Planc. 10, 24:

    non eros nec dominos appellat eos...sed patriae custodes, sed patres et deos,

    id. Rep. 1, 41, 64; Tib. 1, 7, 44 sq.: quam tibi non Perseus, verum si quaeris, ademit;

    Sed grave Nereïdum numen, sed corniger Hammon, Sed quae visceribus veniebat belua ponti Exsaturanda meis,

    Ov. M. 5, 17 sq.:

    sed Pompeium, sed Lepidum,

    Tac. A. 1, 10; Sen. Const. 13, 4; id. Ben. 1, 1, 6; 1, 7, 3:

    non praefectum ab iis, sed Germanicum ducem, sed Tiberium imperatorem violari,

    Tac. A. 1, 38 et saep.—
    2.
    In a climax. [p. 1658]
    a.
    Non modo (solum, tantum, etc.)...sed or sed etiam (et, quoque), not only, not merely...but, but also, but even, but indeed (sed, standing alone, isolates the ascending idea, while an appended etiam, et, or quoque places it in closer connection with the first statement, and thus permits them to be viewed together):

    non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    quod non modo singulis hominibus, sed potentissimis populis saepe contingit,

    id. ib. 5, 8, 11;

    3, 10, 17: id ei perpetuā oratione contigit, non modo ut acclamatione, sed ut convitio et maledictis impediretur,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    unius viri consilio non solum ortum novum populum, sed adultum jam et paene puberem,

    id. Rep. 2, 11, 21; cf.:

    nec vero corpori soli subveniendum est, sed menti atque animo multo magis,

    id. Sen. 11, 36:

    volo ut in scaenā, sic in foro non eos modo laudari, qui celeri motu utantur, sed eos etiam, quos statarios appellant,

    id. Brut. 30, 116; id. Rep. 1, 8, 13:

    omnia ejus non facta solum, sed etiam dicta meminisset,

    id. ib. 6, 10, 10:

    neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

    id. ib. 2, 15, 28; 1, 3, 4;

    1, 34, 51: neque vero se populo solum, sed etiam senatui commisit, neque senatui modo, sed etiam publicis praesidiis et armis, neque his tantum, verum ejus potestati, cui, etc.,

    id. Mil. 23, 61:

    haec non delata solum, sed paene credita,

    id. ib. 24, 64:

    nec mihi soli versatur ante oculos, sed etiam posteris erit clara et insignis,

    id. Lael. 27, 102:

    illum non modo favisse sed et tantam illi pecuniam dedisse honoris mei causā,

    id. Att. 11, 9, 2:

    omnes civiles dissensiones, neque solum eas, quas audistis, sed et has, quas vosmet ipsi meministis et vidistis,

    id. Cat. 3, 10, 24:

    multiplicatusque terror non infimis solum, sed primoribus patrum,

    Liv. 3, 36, 5:

    non responsum solum benigne legatis est, sed Philippi quoque filius Demetrius ad patrem reducendus legatis datus est,

    id. 36, 35 fin.:

    conciti per haec non modo Cherusci, sed conterminae gentes,

    Tac. A. 1, 60; 3, 44:

    via non angusta modo, sed plerumque praerupta,

    Curt. 3, 4, 12; 5, 1, 20 Mützell ad loc.—
    (β).
    Esp., in passing from the part to the whole, from the particular to the universal (usually followed by omnino, or by omnis, cunctus, totus, universus, etc.):

    timebat non ea solum quae timenda erant, sed omnia,

    Cic. Mil. 24, 66:

    neglegere, quid de se quisque sentiat, non solum arrogantis est, sed etiam omnino dissoluti,

    id. Off. 1, 28, 99:

    nec sibi tantum, sed universis singulisque consulere,

    Sen. Ben. 2, 5, 4:

    non consuli modo, sed omnibus civibus enitendum,

    Plin. Pan. 2, 1:

    non initio tantum, sed continuo totius temporis successu,

    Just. 1, 8, 14:

    non modo Italiā, sed toto orbe terrarum,

    Flor. 1, 16, 3.—Etiam is rarely added:

    quotiens non modo ductores nostri, sed universi etiam exercitus ad mortem concurrerunt,

    Cic. Tusc. 1, 37, 89; Curt. 5, 1, 24.—
    b.
    Non modo (solum) non...sed, sed etiam; sed ne... quidem, not only not...but, but even, but indeed, but not even, etc.:

    ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc.,

    Cic. Att. 3, 15, 2; id. Rep. 2, 23, 43:

    judicetur non verbo, sed re non modo non consul, sed etiam hostis Antonius,

    id. Phil. 3, 6, 14:

    hoc non modo non laudari, sed ne concedi quidem potest,

    id. Mur. 3, 8:

    iis non modo non laudi, verum etiam vitio dandum puto,

    id. Off. 1, 21, 71:

    non modo non oppugnator, sed etiam defensor,

    id. Planc. 31, 76:

    ego contra ostendo, non modo nihil eorum fecisse Sex. Roscium, sed ne potuisse quidem facere,

    id. Rosc. Am. 29, 79.—Also, without the second non in the first clause, and with ne quidem, doubly negative (only when both clauses have the same verb;

    v. Zumpt, Gram. § 724 b): quod mihi non modo irasci, sed ne dolere quidem impune licet,

    Cic. Att. 11, 24, 1:

    ea est ratio instructarum navium, ut non modo plures, sed ne singuli quidem possint accedere,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    non modo aeternam, sed ne diuturnam quidem gloriam assequi possumus,

    id. Rep. 6, 21, 23:

    ea sunt demum non ferenda in mendacio, quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,

    id. ib. 2, 15, 28:

    quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,

    id. Lael. 24, 89: non modo facere, sed ne cogitare quidem quicquam audebit, id. Off. 2, 19, 77; cf. with vix:

    verum haec genera virtutum non solum in moribus nostris, sed vix jam in libris reperiuntur,

    id. Cael. 17, 40:

    non modo ad expeditiones, sed vix ad quietas stationes viribus sufficiebant,

    Liv. 3, 6.—After quisquam with ellipsis of non:

    ut non modo praedandi causā quisquam ex agro Romano exiret, sed ultro Fidenates descenderent, etc.,

    Liv. 4, 21, 6 (where Weissenb. supplies non in brackets before exiret); cf.:

    antiqui non solum erant urbes contenti cingere muris, verum etiam loca aspera et confragosa saxis eligebant,

    Hyg. Grom. Limit. p. 197.—
    C.
    As sed, after non modo, acquires an idea of ascent or climax, from the fact that non modo represents a thing as existing (only not existing alone), and thus includes an affirmation, so, too, after purely affirmative clauses, sed sometimes serves as an ascending adjunct, but, but in fact, but also:

    ego te hodie reddam madidum, sed vino, probe,

    Plaut. Aul. 3, 6, 37:

    odore canibus anum, sed multo, replent,

    Phaedr. 4, 17, 19: Dae. Curriculo affer Duas clavas. La. Clavas? Dae. Sed probas:

    propera cito,

    Plaut. Rud. 3, 5, 19.—In good prose usually joined with etiam (or et):

    hic mihi primum meum consilium defuit, sed etiam obfuit,

    Cic. Att. 3, 15, 5; cf. id. ib. 4, 16, c, 10;

    10, 16, 6: Q. Volusium, certum hominem, sed mirifice etiam abstinentem, misi in Cyprum,

    id. ib. 5, 21, 6:

    hoc in genere si eum adjuveris, apud ipsum praeclarissime posueris, sed mihi etiam gratissimum feceris,

    id. Fam. 13, 64, 2:

    ex testamento Tiberii, sed et Liviae Augustae,

    Suet. Calig. 16; 20.
    2.
    sēd = sine, v. sine init. and 2. se.
    3.
    sēd = se; cf. the letter D.

    Lewis & Short latin dictionary > sed

  • 10 torpor

    torpor, ōris, m. [torpeo], numbness, stupefaction, torpor (syn.: languor, veternus).
    I.
    Lit.: tutantur se torpore torpedmes, * Cic. N. D. 2, 50, 127; cf. Cels. 2, 8 med.; Plin. 2, 101, 104, § 223; 19, 8, 44, § 155; 29, 4, 28, § 90:

    illi membra novus solvit formidine torpor,

    Verg. A. 12, 867:

    torpor gravis illigat artus,

    Ov. M. 1, 548; id. P. 1, 2, 30 al. —
    II.
    Trop., sluggishness, listlessness, inactivity (post-Aug.):

    implicitas magno torpore cohortes vidit,

    Luc. 3, 432:

    torpor recens nimiā fortunae indulgentiā,

    Tac. H. 2, 99 med.:

    torpor Vitellii (opp. vigilantia Vespasiani),

    id. ib. 2, 77 fin.:

    procerum,

    id. G. 46:

    utraque res detestabilis est, contractio et torpor,

    Sen. Ep. 82, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > torpor

См. также в других словарях:

  • detestabilis — index heinous Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • détestable — [ detɛstabl ] adj. • 1308; lat. detestabilis 1 ♦ Vx Qu on doit détester, haïr. ⇒ abominable, exécrable, haïssable, odieux. « On verra de David l héritier détestable Abolir tes honneurs, profaner ton autel » (Racine). 2 ♦ (1663) Très désagréable… …   Encyclopédie Universelle

  • detestabil — DETESTÁBIL, Ă, detestabili, e, adj. Vrednic de ură, de dispreţ. ♦ Care este foarte rău, care este cu mult sub nivelul aşteptat sau cerut. – Din fr. détestable, lat. detestabilis. Trimis de RACAI, 21.11.2003. Sursa: DEX 98  Detestabil ≠ onorabil …   Dicționar Român

  • Detestable — De*test a*ble, a. [L. detestabilis: cf. F. d[ e]testable.] Worthy of being detested; abominable; extremely hateful; very odious; deserving abhorrence; as, detestable vices. [1913 Webster] Thou hast defiled my sanctuary will all thy detestable… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • O Fortuna — For the Rhydian Roberts album, see O Fortuna (album). O Fortuna is a medieval Latin Goliardic poem written early in the thirteenth century, part of the collection known as the Carmina Burana. It is a complaint about fate, and Fortuna, a goddess… …   Wikipedia

  • Within Deep Dark Chambers — Infobox Album | Name = Within Deep Dark Chambers Type = Studio album Artist = Shining Released = 2000 Label = Selbstmord Services Last album = Submit to Selfdestruction (1998) This album = Within Deep Dark Chambers (2000) Next album = Livets… …   Wikipedia

  • Traditional English pronunciation of Latin — The traditional English pronunciation of Latin, and of Classical Greek words borrowed through Latin, is the mode in which the Latin language was traditionally pronounced by speakers of English until the early twentieth century.Since the Middle… …   Wikipedia

  • Liste griechischer Phrasen/Iota — Iota Inhaltsverzeichnis 1 Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· 2 ἰδιώτης …   Deutsch Wikipedia

  • Liste lateinischer Phrasen/O — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Within Deep Dark Chambers — est un album du groupe Shining. Liste des titres Shining CD, 2000 Cet album a été réédité en 2003 avec un nouvel artwork. La version australienne contient un morceau bonus, intitulé Endless Solitude (6:32). Reflecting in Solitude; 08:40; Paroles… …   Wikipédia en Français

  • Tegenaria domestica —   Tegenaria domestica …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»