dē-tego

* * *

* * *

    Tego, tegis, texi, tectum, tegere. Plin. Couvrir.

\

    Sepulchro tegi. Lucan. Estre enterré et ensepulturé.

\

    Lumina tegere somno. Virg. S'endormir, Clorre les yeulx pour dormir.

\

    Tegere. Martial. Cacher, Celer.

\

    Vultu dolorem animi tenere. Cic. Dissimuler.

\

    Sententiam suam tegere. Cic. Cacher son opinion.

\

    Tegere aliquem ac tueri. Cic. Aider et secourir.

\

    Armis parentes tegere. Sallust. Defendre.

tego, tēxi, tēctum, ere (altind. sthágati, verhüllt, griech. στέγω, Decke, στέγη, τέγη, Dach, Haus, ahd. decchin, Decke), I) decken, bedecken, A) im allg.: aedem, mit Ziegeln decken, Liv.: corpus eins (seinen Leichnam) suo pallio, Cic.: casas stramentis, Caes.: aedificia rudere, Auct. b. Alex.: arbores fronde tectae, Curt.: tabulata muros tegebant, Curt.: quarum (animantium) aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae, Cic.: poet., lumina somno, schließen, Verg. – B) insbes.: 1) bekleidend bedecken, horrida villosā corpora veste, Tibull. 2, 3, 76: purpurā vestiri, auro tegi, Sen. de ira 1, 21, 1; vgl. Sen. ep. 16, 8: equites Romani Astenses, argento prope tecti, Auct. b. Hisp. 26, 2. – 2) begrabend bedecken, terrā, Prop.: ossa tegebat humus, Ov.: ossa tegit tumulus, Ov.: Sicanio tegitur sepulchro, Lucan.: vivum sepulchro non tegi, Sedul. – 3) verbergend bedecken, verdecken, verbergen, a) eig.: ferae latibulis se tegunt, Cic.: se post cratera, Verg.: fugientem silvae texerunt, Caes.: servili veste tegi, Tac.: sidera texit, verhüllte, Lucan.: nebula matutina texerat inceptum, hatte den Blicken entzogen, Liv.: supplicia tegere, seine Wunden zu verhehlen suchen, Verg. – b) übtr., verdecken, verhüllen, verheimlichen, flagitia parietibus tegebantur, Cic.: triumphi nomine tegere atque celare cupiditatem suam, Cic.: crudelissimum nomen tyranni humanitate tege-

————

bat, Nep.: quod ne mendacio quidem tegere possis, Cic.: ut turpia facta oratione tegant, Sall.: ut sententiam tegeremus, Cic.: tegere commissa, Hor. – tegens adversum proximos, hinter dem Berge haltend, voll Heimlichkeit, *Tac. ann. 4, 69 Draeg. u. Nipp. (Halm reticens). – 4) schützend decken, schützen, verteidigen, a) eig.: alqm, Caes.: alqm armis, Sall.: patriam, Cic.: alcis salutem atque vitam suā benevolentiā praesidio custodiāque, Cic.: ianuā se ac parietibus tegere, hinter Schloß u. Riegel seine Sicherheit suchen, Cic.: miles muro tectus, Caes.: tecto latere abscedere, mit heiler Haut, Ter.: konstr. mit ab u. Abl., ponte ab incĭdentibus teils tegebatur, Hirt. b.G.: ius gentium ab ira impetuque hominum tegere, Liv. – dah. tegere latus alci u. latus alcis, jmdm. zur Seite gehen, Hor. sat. 2, 5, 18. Auct. b. Alex. 52, 2: tegere alqm, jmd. umgeben, Stat. silv. 5, 1, 26, jmd. begleiten, Verg. Aen. 11, 12. – b) übtr., schützen, in Schutz nehmen, alqd excusatione amicitiae, Cic.: legatos ab (gegen) ira, Liv.: a patrum crudelibus atque impiis suppliciis liberos, Liv. – II) daraufdecken, veste prius tectā, Arnob. 5, 7.

* * *

tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).

Lit.

In gen.:

amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,

Cic. Div 2, 69, 143:

capite se totum tegit,

Plaut. Trin. 4, 2, 9:

(tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,

id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:

bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

Cic. N. D. 2, 47, 121:

ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,

id. ib. 2, 69, 150:

corpora veste villosā,

Tib. 2, 3, 76:

caput galea,

Prop. 4 (5), 3, 44:

Mars tunicā adamantinā tectus,

Hor. C. 1, 6, 13:

ensis Vaginā tectus,

id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:

primā tectus lanugine malas,

Ov. M. 12, 291:

cucullo caput tectus,

Mart. 5, 14, 6:

quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,

Caes. B. G. 5, 43:

tectas casas testudinum superficie,

Plin. 6, 24, 28, § 109:

musculum,

Caes. B. C. 2, 10:

domum,

Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);

31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,

Caes. B. C. 3, 100:

incepto tegeret cum lumina somno,

Verg. G. 4, 414:

utne tegam spurco Damae latus?

i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,

latus alicui,

Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:

omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —

In partic.

To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;

syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,

Caes. B. G. 7, 45:

fugientem silvae texerunt,

id. ib. 6, 30:

oves (silva),

Ov. M. 13, 822:

quas (tabellas) tegat in tepido sinu,

id. A. A. 3, 622:

ferae latibulis se tegunt,

Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:

nebula matutina texerat inceptum,

Liv. 41, 2, 4:

Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,

Vop. prol. 2. —

To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:

qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,

Caes. B. C. 3, 26:

ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,

Hirt. B. G. 8, 9:

aliquem conservare et tegere,

id. ib. 1, 85:

tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,

Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:

triumpho, si licet me latere tecto abscedere,

i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:

tegi magis Romani quam pugnare,

Liv. 4, 37, 11.—

To cover over, bury, enclose ( poet.):

te modo terra tegat,

Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):

sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,

Mart. 9, 29, 11:

ossa tegebat humus,

Ov. M. 15, 56:

ossa tegit tumulus,

id. Am. 2, 6, 59:

Sicanio tegitur sepulcro,

Luc. 2, 548. —

Trop.

In gen., to cover (very rare):

tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,

Plaut. Most. 1, 3, 7. —

In partic.

(Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):

triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,

Cic. Pis. 24, 56:

multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,

id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,

id. Rab. Perd. 7, 21:

animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,

id. Sest. 9, 22:

summam prudentiam simulatione stultitiae,

id. Brut. 14, 53:

honestā praescriptione rem turpissimam,

Caes. B. C. 3, 32; cf.:

turpia facta oratione,

Sall. J. 85, 31:

aliquid mendacio,

Cic. Quint. 26, 81:

nomen tyranni humanitate,

Nep. Dion, 1:

commissum,

Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:

non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,

Caes. B. C. 2, 31:

nostram sententiam,

Cic. Tusc. 5, 4, 11:

dira supplicia,

Verg. A. 6, 498:

causam doloris,

Ov. M. 13, 748:

pectoribus dabas multa tegenda meis,

id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —

(Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:

aliquid excusatione amicitiae,

Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:

quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,

id. Planc. 1, 1:

nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,

id. de Or. 1, 59, 253:

pericula facile innocentiā tecti repellemus,

id. Imp. Pomp. 24, 70:

qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,

Liv. 1, 53, 8:

aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,

Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:

legationisque jure satis tectum se arbitraretur,

Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.

Lit.:

cuniculi,

Hirt. B. G. 8, 41. —

Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:

sermo verbis tectus,

covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.

verba (opp. apertissima),

id. ib. 9, 22, 5:

occultior atque tectior cupiditas,

id. Rosc. Am. 36, 104:

amor,

Ov. R. Am. 619. —

Of persons: occultus et tectus,

Cic. Fin. 2, 17, 54:

tecti esse ad alienos possumus,

id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:

tectior,

id. Phil. 13, 3, 6:

te in dicendo mihi videri tectissimum,

id. de Or. 2, 73, 296:

silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,

Verg. A. 2, 126; cf.:

quis consideratior illo? Quis tectior?

Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:

et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,

Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:

tectius,

Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

1) крыть ( casas stramentis Cs); покрывать (ossa tegebat humus O; tenĕbris teguntur omnia O); прикрывать, закрывать ( gladium clipeo L)

2) укрывать ( fugientem Cs); скрывать, прятать ( turpia facta oratione Sl)

3) защищать ( se jure legum C); охранять ( alicujus senectutem C)

4) хранить в тайне (commissa H; commissum arcanum H)

5) окутывать, смыкать ( lumina somno V). — см. тж. tectus

, texi, tectum

to cover, bury, conceal, hide, protect, shield.

, texi, tectum,ere

покрывать

, texi, tectum, tegere 3

  1) покрывать, скрывать;

  2) защищать