-
41 отступать
несов.; сов. - отступи́ть1) çekilmek, gerilemekотступи́ть на не́сколько шаго́в — birkaç adını gerilemek
2) воен. (geri) çekilmek, ricat etmekотступа́ть с боя́ми — muharebe ede ede çekilmek
3) перен. yılmakне отступа́ть пе́ред тру́дностями — güçlüklerden yılmamak
4) dönmek, caymakмы не отсту́пим от э́того ку́рса! — bu politikadan dönmeyeceğiz!
еди́нство рабо́чих заста́вило хозя́ина отступи́ть — işçilerin birliği patronu geriletti
-
42 переходить
несов.; сов. - перейти́1) врз geçmek; aşmakпереходи́ть через мост — köprüyü geçmek
переходи́ть у́лицу — (caddeyi / sokağı) karşıdan karşıya geçmek
перейти́ в пя́тый класс — beşinci sınıfa geçmek
переходи́ть по насле́дству — miras yoluyla geçmek / intikal etmek
перейти́ к друго́й те́ме — başka konuya geçmek
перейти́ в ата́ку — hücuma geçmek
власть перешла́ к трудя́щимся — iktidar emekçilerin eline geçti
переходи́ть из рук в ру́ки — elden ele geçmek / dolaşmak, el değiştirmek
им не дало́сь перейти́ го́ру — dağı aşamadılar
здесь ре́ку вброд не перейдёшь — burada nehir geçit vermiyor
ого́нь перешёл на сосе́днее строе́ние — ateş bitişik yapıya yayıldı / sirayet etti
перейти́ на но́вую кварти́ру — yeni daireye geçmek
перейти́ на сто́рону проти́вника — düşman yanına geçmek, düşmana kaçmak
2) (во что-л. иное) dönüşmek, dönmek; halini almakдождь перешёл в ли́вень — yağmur sağanağa çevirdi
дру́жба перешла́ в любо́вь — dostluk aşka dönüştü
доро́га постепе́нно переходи́ла в тропу́ — yol gittikçe daralarak patika halini alıyordu
-
43 повертеться
сов.( bir süre) dönmek -
44 покружиться
-
45 покрутиться
сов.он мину́т пять покрути́лся вокру́г до́ма и ушёл — üç beş dakika evin çevresinde dolandıktan sonra çekildi gitti
-
46 приходиться
несов.; сов. - прийти́сь1) tam gelmekсапоги́ пришли́сь мне впо́ру / по ноге́ — çizme ayağıma tam geldi
2) (совпадать с чем-л.) düşmek, raslamakпра́здник пришелся на воскресе́нье — bayram pazara düştü
3) безл. ( быть необходимым) gerekmek; zorunda kalmak / olmakпришло́сь до́лго ждать — uzun bir süre beklemek gerekti
мне пришло́сь верну́ться — geri dönmek zorunda kaldım
тогда́ бы тебе́ не пришло́сь е́здить в го́род — o zaman kente gitmene gerek kalmazdı
4) безл. ( случаться)...dığı olmakтебе́ приходи́лось там быва́ть? — oraya gittiğin oldu mu?
вам тру́дно придётся — sıkıntı / güçlük çekeceksiniz
мне ча́сто приходи́лось ждать по ча́су — bir saat beklediğim çok olmuştu
5) безл. ( доставаться) düşmekна одного́ преподава́теля прихо́дится два́дцать ученико́в — bir öğretmene yirmi öğrenci düşüyor
тогда́ уж пришло́сь удивля́ться нам — o zaman şaşırmak sırası bize geldi
6) тк. несов. ( причитаться) alacağı olmakвам прихо́дится с него́ пять рубле́й — ondan beş ruble alacağınız var
ско́лько с меня́ прихо́дится? — ne kadar vereceğim?
7) тк. несов. ( быть в родстве) olmakкем ты ему́ прихо́дишься? — sen nesi oluyorsun?
••уда́р прише́лся ему́ в го́лову — vuruş başına isabet etti
ребя́та игра́ют, где придётся — çocuklar nerede yer bulursa orada oynuyorlar
-
47 пустой
1) boş; (içi) kof ( полый)пусто́й дом — boş ev
пуста́я бо́чка — boş fıçı
пло́щадь была́ пуста́ — meydan boştu / ıssızdı
казна́ была́ соверше́нно пуста́ — hazine tamtakırdı
в за́ле не́ было пусты́х мест — salonda boş yer yoktu
2) ( ограниченный - о человеке) darkafalı3) ( бессодержательный) boş; kuruпуста́я жизнь — boş bir hayat
пуста́я тра́та вре́мени — boşuna vakit harcama
пусты́е слова́ — boş sözler
пусты́е разгово́ры — içi kof / boş konuşmalar
пусты́е обеща́ния — boş / kuru vaitler
пусто́й фильм — sudan bir filim
пуста́я угро́за — kuru sıkı tehdit
э́то для него́ не пусто́й звук — bu, onun için boş bir laf değildir
••пусты́е щи — etsiz lahana çorbası
пусто́е ме́сто — bir hiç
прийти́ с пусты́ми рука́ми — elini kolunu sallaya sallaya gelmek
верну́ться с пусты́ми рука́ми — eli boş dönmek
-
48 родина
ж1) ( отечество) (ana)yurt (-du), (ana)vatan2) (место рождения, происхождения) yurt (-du), memleket, doğum yeri; anavatanтоска́ по ро́дине — yurt / memleket hasreti, sıla özlemi
ро́дина поэ́та — şairin doğum yeri
ро́дина социали́зма — sosyalizmin anavatanı
верну́ться на ро́дину — yurduna / sılaya dönmek
-
49 сгибаться
несов.; сов. - согну́тьсяeğilmek; kıvrılmak; bükülmek; iki büklüm olmak, sırtı kamburlaşmak, çengele dönmek ( горбиться - от возраста)(фото)ка́рточка согну́лась — resim kıvrıldı
согну́ться над кни́гой — kitabın üzerine eğilmek
согну́ться под тя́жестью чего-л. — bir şey(in) altında iki büklüm olmak
-
50 слазить
сов.çıkmak, çıkıp inmek (на крышу и т. п.); inmek, inip dönmek (в погреб и т. п.)сла́зить в подва́л за карто́шкой — bodruma inip patates getirmek
-
51 судить
1) hüküm vermek; yargılamakсуди́те са́ми — kendiniz hüküm verin
не тебе́ суди́ть об э́том — bu hususta hüküm vermek sana düşmez
суди́ть о лю́дях по их положе́нию в о́бществе — insanları toplum içindeki yerlerine göre yargılamak
2) yargılamakего́ суди́ли и оправда́ли — yargılanmış ve beraat etmişti
его́ уже́ три́жды суди́ли за воровство́ — hırsızlıktan artık üç sabıkası var
3) спорт. yönetmek; hakemlik yapmak / etmekсуди́ть игру́ / матч — oyunu / maçı yönetmek
4) безл.ви́дно, так суждено́ — takdir böyle imiş
зна́чит, и э́то суждено́ — demek kaderde bu da varmış
е́сли ему́ не суждено́ верну́ться,... — (onun) kaderinde dönmek yoksa,...
••су́дя по чему-л. — bir şeye göre / bakılırsa
су́дя по её слова́м — onun sözlerine bakılırsa
су́дя по всему́, э́то не так — herşey bunun böyle olmadığını gösterir
-
52 увиваться
разг.(около / вокруг кого-л.) birinin çevresinde / etrafında dört dönmek / pervane kesilmek -
53 угол
köşe* * *м1) köşeу́гол стола́ — masanın köşesi
у́гол платка́ — mendilin köşesi
у́гол ко́мнаты — odanın köşesi
на углу́ у́лицы — caddenin köşe başında
сиде́ть в углу́ — köşede oturmak
заверну́ть за́ у́гол — köşeyi dönmek
в си́нем углу́ (ри́нга) — mavi köşede
обыска́ть все углы́ — köşeyi bucağı aramak
2) (приют, пристанище) barınak (-ğı)не име́ть своего́ угла́ — barınağı / evceği olmamak, barınaksız olmak
3) мат. açıо́стрый у́гол — dar açı
под прямы́м угло́м — dik açı oluşturacak biçimde
••уби́ть кого-л. из-за угла́ — haince öldürmek / vurmak
ходи́ть из угла́ в у́гол — köşeden köşeye gidip gelmek
под э́тим угло́м зре́ния — bu bakış açısından
-
54 что
I мест. - чего́, чему́, чем, о чём1) вопр. neчто с тобо́й? — neyin / nen var?
что у вас с рука́ми? — ellerinizin hali ne?
что с ним происхо́дит? — ne oluyor ona?
в чём де́ло? — ne var? ne oldu?
что тут смешно́го? — bunda gülünecek ne var?
в чём причи́на неуда́чи? — başarısızlığın nedeni nedir?
что тебе́ (в нём / в ней) понра́вилось? — nesini beğendin?
в чём его́ обвини́ли? — ne yapmakla suçlandı?
за что его́ уво́лили? — neden dolayı azledildi?
2) относ. şuсде́лайте вот что:... — şunu yapın:...
вот что я тебе́ скажу́:... — sana diyeceğim şu:...
что ни де́лай, на него́ не угоди́шь — her ne yapsan ona yaranamazsın
что ни говори́,... — sen ne dersen de,...
3) → сказ. nasılчто больно́й? — hasta nasıl?
что пого́да? - По́ртится — hava nasıl? - Bozuyor
4) вопр., → нареч. ( почему) ne, neye, niye, niçinчто / чего́ ты торо́пишься? — ne acele ediyorsun?
чего́ ты ждёшь / ме́длишь? — ne duruyorsun?
а чего́ его́ ждать? — ne var onu bekleyecek?
и чего́ я его́ не послу́шал? — ne dedim de onu dinlemedim?
что ж ты тогда́ не сообщи́л? — öyle de niye haber vermedin?
что он так кричи́т? — neden böyle bağırıyor?
чего́ ты ле́зешь / вме́шиваешься? — sen ne karışıyorsun?
спроси́, чего́ она́ пла́чет? — neye ağlıyor, bir sor
5) вопр., относ., разг. ( сколько) ne, kaçво что э́то обойдётся? — kaça çıkar (bu)?
что возьмёшь за па́ру? — çiftine ne istiyorsun?
что сто́ят все его́ обеща́ния?! — vaitlerinin tümü kaç para eder ki?!
что бы́ло сил — olanca / var gücü ile
что то́лку / про́ку? — neye yarar?
6) относ. ( который)...dakiдом, что стои́т на углу́ — köşe başındaki ev / apartman
7) неопр., разг. ( что-нибудь) bir şeyчуть что - сра́зу сообщи́ — bir şey olursa derhal haber ver
е́сли что зна́ешь - говори́ — bir bildiğin varsa söyle
8) ( очень многое) nelerчего́ там то́лько нет! — orada neler yok neler! orada yok yok!
чего́ он то́лько не наговори́л! — söylemedik lakırdı bırakmadı
чего́ они́ то́лько не де́лали ра́ди э́того! — bunun için neler yapmazlardı ki!
что наро́ду-то на пло́щади! — meydan mahşer gibi! meydan kalabalık mı kalabalık!
9) относ. neрасска́зывай то, что ви́дел — ne gördüysen onu anlat
всё то, что сде́лано... — yapılanların tümü...
всё то, что им напи́сано... — onun yazdıklarının tümü...
пе́рвое, что прихо́дит на ум,... — ilk akla gelen,...
пе́рвое, что броса́ется в глаза́,... — ilk göze çarpan şey...
он сде́лал всё, что мог — yapabileceğini yaptı, elinden ne geldiyse yaptı
здесь есть всё, что ну́жно — ne lazımsa burada hepsi var
он трудолюби́в, чего́ нельзя́ сказа́ть о его́ бра́те — kendisi çalışkandır, kardeşi için ise aynı şey söylenemez
бери́ что хо́чешь — istediğini al, ne istiyorsan onu al
с ним произошло́ то, чего́ он бо́льше всего́ опаса́лся — en çok korktuğu başına geldi
э́то все, что я могу́ сказа́ть — söyleyeceklerim bundan ibaret
и что са́мое ва́жное,... — en önemlisi de,...
и что ещё ху́же,... — daha da kötüsü,...
10) вопр. ( при переспросе) efendim?что ты?, что вы? — efendim?
••э́то ты писа́л? - Да, а что? — sen mi yazdın bunları? - Evet, ne olmuş?
а что, ра́зве непра́вильно? — ne olmuş, yanlış mı?
на что тебе́ э́ти де́ньги? — ne yapacaksın bu parayı?
а адвока́т-то на что? — avukat ne güne duruyor?
уж на что он терпели́в, и то не вы́держал — her ne kadar sabırlıysa da dayanamadı
остава́ться здесь не́ к чему — burada kalmakta bir mana yok, burada kalmaya gerek yok
ни за что не прощу́! — asla affetmeyeceğim!
ни за что на све́те — dünyada
поги́бнуть ни за́ что ни про́ что — güme gitmek
э́то совсе́м ни к чему́ — buna hiç gerek yok
верну́ться ни с чем — eli boş dönmek
при чём тут маши́на? — arabanın bununla ne ilgisi var?
что поде́лаешь / де́лать,... — ne yaparsın,...
что э́то за стано́к? — bu ne tezgahı?
что э́то за стано́к? — bu ne biçim tezgah (böyle)?
ну что ты за челове́к?! — sen ne adamsın be!
ты до́ктор, что ли? — sen doktor musun, nesin?
да что ты?! что ты говори́шь?! — yok canım? deme!
пойти́ (мне) в кино́, что ли? — sinemaya mı gitsem (ne etsem?)
II союзс чего́ бы э́то? — sebebi ne ola ki?
1) kiя хочу́ сказа́ть, что... — şunu söylemek isterim ki,...
изве́стие о том, что он прие́хал — (onun) geldiği haberi
ду́маю, что он вернётся — döner sanırım
я так уста́л, что... — o kadar yoruldum ki,...
река́ така́я широ́кая, что... — nehir o kadar geniştir ki,...
тот факт / то обстоя́тельство, что рабо́та завершена... — işin tamamlanmış olması...
2) kiчто ни день, то дождь — gün geçmez ki yağmur yağmasın
что ни уви́дит, про́сит — her ne görse ister
у него́ что ни удар, то ве́рный гол — bir şut çekti mi sağlam gol
3) уст. ( словно) gibiлёгкий, что пёрышко — tüy gibi hafif
4) (ли... ли) ha... ha...;... olsun,... olsunчто так, что э́так- всё равно́ — ha öyle ha böyle, ikisi de bir
что до́ма, что на рабо́те... — evde olsun, işte olsun...
-
55 циркулировать
dolaşmak, donmek, devretmekТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > циркулировать
-
56 завернуть за угол
köşeyi dönmek -
57 вернуться
qaytıp kelmek, keri qaytmaq, dönmekвернуться с пустыми руками - boş qolnen qaytmaq
См. также в других словарях:
dönmek — nsz, er 1) Kendi ekseni üzerinde veya başka bir şeyin dolayında hareket etmek İçeride anahtarın acı bir gıcırtısıyla döndüğünü duydum. Y. Z. Ortaç 2) den, e Geri gelmek, geri gitmek Ertesi gün aynı yoldan Bodrum a döndük. Halikarnas Balıkçısı 3)… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ters yüz dönmek — ters yüzüne dönmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
yıldırımla vurulmuşa dönmek — yıldırım çarpmışa dönmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
ölmek var, dönmek yok! — neye mal olursa olsun bu iş yapılacak, yapılmasından kaçınılmayacak anlamında kullanılan bir söz Bu defa artık ölmek var, dönmek yoktur. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
ters yüz geri dönmek — gittiği bir yerden istediğini elde edemeden dönmek Bugün hava çok sıcak, başka bir zamana bıraksak olmaz mı? Olur ya, neden olmasın deyip köyün arka tarafından ters yüz geri döndük. Y. K. Karaosmanoğlu … Çağatay Osmanlı Sözlük
izine dönmek — esk. bir karar veya yargıdan geri dönmek, bir karardan vazgeçmek, rücu etmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
sağdan geri dönmek (veya etmek) — geri dönmek, geri dönüp gitmek Binbaşının gayriihtiyari içi sızladı, yaşlı bir kadını dövmeye kalkmış gibi utanma hissi duyarak sağdan geri etti, başı önünde mağlup ve mahcup merdivenleri indi. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
denizden çıkmış balığa dönmek — sudan çıkmış balığa dönmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
eli boş dönmek (veya çevrilmek veya geri gelmek) — umduğunu alamadan dönmek Kaçan aşiretin izlerini bulamadıklarından, eli boş döndüler. A. Mithat … Çağatay Osmanlı Sözlük
ağlama duvarına dönmek — herkesin şikâyetini, derdini dinler duruma gelmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
aleyhe dönmek — karşı durum almak, karşı duruma geçmek … Çağatay Osmanlı Sözlük