Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

confectus

  • 41 morbus

    morbus, ī, m. (zu morior; als Grundform *morodho-s, was sterben macht), die Krankheit, I) physische: a) leb. Wesen: gravis, levis, Cels.: longinquus, Liv., od. longus, Liv. u. Cels., Ggstz. acutus, Cels.: insanabilis, Cic.: inexplicabilis, Plin. ep.: irremediabilis, Salv.: impudicus, Vitr.: articularis, Gicht, Plin. u.a.: maior, Cels. u. Apul.: m. comitialis, die Epilepsie, Cels.: dass. caducus, Apul., od. divinus, Apul., od. sacer, Lucan.: regius od. arquatus, die Gelbsucht, Cels.: gravis et periculosus, Liv.: perniciosior, Cic.: peniciosissimus, Veget. mil.: pernicialis, Liv.: mortifer, Cic.: morbi viriles, Sen. – morbo affectus (befallen), Gell.: aeger morbo gravi od. gravi et periculoso, Liv., gravi corporis morbo Tac.: diutinis morbis aegra corpora, Liv.: homo miser et cum corporis morbo tum animi dolore confectus, Cic. – morbi ingruunt, Curt., ingruunt in agrestes, Liv., ingruunt universis populis, Plin.: vulgati contactu in homines morbi, Liv.: stranguriae morbum contrahere, Plin.: contrahere morbum ex dolore od. ex aegritudine, Iustin.: perniciosissimus morbus nascitur, Veget. mil.: morbum nancisci, Nep.: in morbum cadere od. incĭdere od. delabi, Cic.: in morbum de integro incĭdere einen Rückfall bekommen, Cic.: implicari morbo, Caes., od. in morbum, Nep.: gravi morbo afflictari, Liv.: morbo corripi, s. cor-ripiono. I, 2, d: morbo opprimi, Cic.: vi morbi opprimi, Cic.: uno genere morbi affligi, Cic.: in morbo esse, Cic.: morbo laborare, Cic.: morbo gravi et mortifero affectum esse, Cic.: morbo conflictari, Nep.: mortifero morbo urgeri, Cic.: morbo decedere, mit Tode abgehen (sterben), Eutr.: u. so morbo aquae intercutis, Suet.: morbo perire, Nep., od. mori, Nep. u. Liv.: hoc morbo mori, Cic.: morbo absumi od. confici, Sall.: levare alci morbum, Plaut.: morbum depellere, Cic.: morbo levari, Cic.: ex morbo evadere, Cic.: ex morbo convalescere, Cic.: assurgere ex morbo, Liv., e gravi corporis morbo, Tac.: e gravi morbo recreari, Cic.: nondum ex longinquitate gravissimi morbi recreatus, Cic.: defunctā civitate plurimorum morbis, paucis funeribus, Liv.: a morbo valui, ab animo aeger fui, Plaut. – morbum simulare, sich krank stellen, Cic. – alci morbum optare, Sen., precari, Cic. – in morbo consumat, möge er es (das Geld) in Krankheit aufzehren, eine Verwünschungsformel, Sen. de ben. 4, 39, 2. – b) die Krankheit der Bäume u. Pflanzen, infestantur et arbores morbis, Plin. 17, 216 (vgl. ibid. § 218 u. 224). – c) personif. als Gottheit, Sen. Herc. fur. 694: im Plur., Verg. Aen. 6, 275. Claud. VI. cons. Hon. 323. – II) (wie νόσος) die geistige Krankheit, a) Verdruß, Kummer, id illi morbo, id illi seniost, darüber wird sie verdrießlich u. mürrisch, Plaut. truc. 466: si in te aegrotant artes antiquae tuae, omnibus amicis morbum tu incuties gravem, ut te videre audireque aegroti sient, Plaut. trin. 72 sqq. – b) die Leidenschaft, Sucht, krankhafte Leidenschaft (Liebhaberei), animi morbi (Seelenkrankheiten) sunt cupiditates immensae et inanes divitiarum, gloriae etc., Cic. de fin. 1, 59: venio nunc ad istius, quem ad modum ipse appellat, studium, ut amici eius, morbum (krankhafte Passion) et insaniam (rasende Leidenschaft), Cic. Verr. 4, 1: ut ad meum te morbum vocem, Sen. exc. contr. 3. praef. § 10: morbo proditor, ein Verräter aus Passion, Vell. 2, 83, 1. – auch von unreiner Leidenschaft, Wollust der Verschnittenen, turpium virorum, Hor. carm. 1, 37, 10.

    lateinisch-deutsches > morbus

  • 42 perpastus

    per-pāstus, a, um (per u. pasco), wohl gefüttert, wohl genährt, canis (Ggstz. macie confectus lupus), Phaedr. 3, 7, 2.

    lateinisch-deutsches > perpastus

  • 43 satio [1]

    1. satio, āvī, ātum, āre ( vom Adi. *satius zum St. sati –; vgl. satis), zur Genüge anfüllen, satt machen, sättigen, I) eig.: u. übtr.: 1) eig.: mit Speise u. Trank, turtures, Colum.: agnos, Lucr.: se, Plin.: satiati canes sanguine erili, Ov.: satiatus vultur humano corpore, Plin.: satia te sanguine, quem sitisti, Iustin.: cibus, quem occuparunt, satiat, sättigt zur Genüge, Curt. – 2) übtr.: a) v. Befriedigung körperlicher Bedürfnisse, sättigen = befriedigen, stillen, desideria naturae, Cic.: famem, Ov.: sitim, Mart. – b) v. Farben, sättigen, color Tyrius pelagio satiatur, Plin. – c) vom hinlänglichen Düngen des Ackers, sättigen, solum stercore, Colum. u. Plin. – d) von anderen Dingen, terra satiata, mit Wasser gesättigt (Ggstz. arida), Sen.: ignes satiantur odoribus (i.e. ture), Ov.: loca (aegra) oleo, recht einschmieren, Veget. – II) bildl.: 1) = sättigen, hinlänglich stillen, befriedigen, ex longa fame se auro, Curt.: aviditatem legendi, Cic.: animum, Cic.: mentem oculosque alcis non sanguine et vulneribus suis, Cic.: oculis non satiari posse, sich nicht satt sehen können, Sen. rhet.: u. so nequaquam se esse satiatum, habe sich nicht satt gesehen, Cic.: Romanus satiatus somno, der hinlänglichen Schlaf genossen hat, Liv.: satiatum esse prosperis adversisque, Glück und Unglück im vollsten Maße genossen haben, Tac. – 2) bis zum Überdrusse sättigen, mit Überdruß erfüllen, übersättigen, im Passiv = etwas satt haben, überdrüssig sein, numerus agnoscitur, deinde satiat, Cic.: assiduo satiatus aratro, der sich satt u. müde gepflügt hat, Tibull.: vitā satiatus (lebenssatt, -müde) et senectute confectus, Lact.: m. Genet., cum satiata ferinae dextera caedis erat. Ov. met. 7, 808: satiatus et aevi et decoris, Sil. 16, 604.

    lateinisch-deutsches > satio [1]

  • 44 saucius

    saucius, a, um, verwundet, verletzt, I) eig. (Ggstz. integer), graviter saucius, Cic., Suet. u. Curt.: leviter saucius, Cic. u. (Ggstz. multis vulneribus confossus) Sen.: letaliter saucius, Amm.: gladiator ille confectus et saucius, Cic.: L militibus amissis, paucis sauciis, Caes.: laevo umero (an der l. Sch.) leviter saucius, Curt.: mit Acc. resp. (an), saucius ense latus, Prop.: sat saucia pectus, von der Bellona, Tibull. (vgl. Quint. 9, 3, 18). – Plur. subst., saucii, ōrum, m., die Verwundeten, Cic. u.a. – II) übtr.: a) übh., v. Lebl.: securi saucia trabs ingens, Ov.: malus saucius Africo, Hor.: tellus saucia vomeribus, Ov.: glacies saucia sole, wenn es zu schmelzen beginnt, Ov. – b) angerissen = betrunken, Iustin., Mart. u.a. – c) angegriffen von Krankheit, Prop. u. Apul. – v. Hunger, fauces fame sauciae, Apul.: belua male saucia, hungrig, Sil. – m. Genet., fatigationis hesternae saucius, angegriffen von der Reise, Apul. met. 2, 15. – d) v. einem Angeklagten, schon halb geschlagen = schon halb verurteilt, Cael. in Cic. ep. 8, 8, 3. – e) verwundet, verletzt im Gemüte, α) übh., beleidigt, verstimmt, betrübt, bekümmert, usw., animus eius, Cic.: animi iactatione saucius, Dict.: saucius dolore, Prud.: Iuno saucia dictis, Stat.: exstat nemo saucius ore meo, Ov.: mit Genet., animi, Apul. 4, 32: clientes saucii famae et salutis, Auson. prof. 5, 18. – β) insbes., verwundet von der Liebe, regina saucia curā (amore), Verg.: saucius a nostro igne, Ov.

    lateinisch-deutsches > saucius

  • 45 senium

    senium, iī, n. (senex), das (hohe) Alter, die Betagtheit als Altersschwäche, Entkräftung, I) eig. u. übtr.: a) eig.: senium et orbitas principis, Tac.: omni morbo seniove carere, Cic.: senio confectus, Suet.: anus quaedam curvata gravi senio, Apul.: curvata senio membra, Tac. – b) übtr., das Hinschwinden, Abnehmen, Verfallen, der Verfall, lunae, Plin.: lentae velut tabis, Liv.: senio proficiens vini eius vita, Plin.: famae, Veralten, Schwinden, Stat.: mundus se ipse consumptione et senio alebat sui, Cic.: passus enim est leges istas se tam immodico supplicio situ atque senio emori, als gleichs. vermodert außer Kraft traten u. ausstarben (= gänzlich in Vergessenheit gerieten), Gell. – II) meton.: 1) abstrakt: a) das finstere Wesen, der finstere Ernst, Camenae, Hor.: morum, Sen. poët. – b) der Verdruß, das Ärgernis, id illi senio est, Plaut.: tota civitas confecta senio est, Leidwesen, Cic. – c) die Trägheit, Sen. de ben. 7, 26, 4. Sil. 16, 14. – 2) konkret: a) der Alte, als Schmähwort, te, senium atque insulse sophista, Lucil.: illum, senium, Ter. – ohne gehässigen Nebenbegriff, aequabat senium, Sil. 8, 467. – b) alter Schmutz, Sil. 3, 20.

    lateinisch-deutsches > senium

  • 46 squalor

    squālor, ōris, m. (squaleo), I) das Starren, die Rauheit (Ggstz. levor), Lucr. 2, 425. – bildl.: rudis saeculi, Quint. 2, 5, 23. – II) insbes., das Starren vor Schmutz, die Unsauberkeit, Unreinlichkeit, der Schmutz, 1) eig.: homo squaloris plenus ac pulveris, Cic.: senex macie et squalore confectus, Plin. ep.: illuvie, squalore enecti, Liv.: obsita erat squalore vestis, Liv.: ignavis et imbellibus manet squalor, Tac. – 2) übtr.: a) die schmutzige äußere Erscheinung als Zeichen der Trauer, der schmutzige Aufzug, die äußere Trauer ( während luctus = Trauer in der Haltung, maeror = innere Trauer), squalor et maeror, Cic.: squalor sordesque sociorum, Cic.: sordes et squalor et propinquorum similis habitus, Quint.: coniugis miserae squalor et luctus atque optimae filiae maeror assiduus, Cic.: ea multitudo in squalore et luctu supplex vobis, Cic.: in luctu et squalore sum, Metell. in Cic. ep.: luctum suum sordium ac squaloris foeditate irritare, Sen.: senatus eum tonderi et squalorem deponere iussit, Cic. – b) das wüste, unwirtliche, schauerliche Aussehen, die Unwirtlichkeit einer Örtlichkeit usw., locorum squalor et solitudines inviae, Curt. 5, 6 (21), 13: silva squalore tenebrarum horrenda, schauerliche Finsternis, Amm. 17, 1, 18: u. so crassae caliginis squalor, Amm. 17, 7, 2. – c) das Traurige, Armselige der Lage, ex squalore nimio miseriarum ad principale culmen provectus, Amm. 14, 1, 1.

    lateinisch-deutsches > squalor

  • 47 stupeo

    stupeo, uī, ēre (zu Wz. *stup-, schlagen, stoßen in stuprum usw.), I) betäubt sein, A) physisch betäubt-, erstarrt sein, Partiz. stupēns, betäubt, erstarrt, starr, cum semisomnus stuperet, sich nicht recht besinnen konnte, Cic.: animo relictos (Ohnmächtige) stupentesque (u. Besinnungslose) frigidā aquā spargere, Sen.: torpescunt stupentque pallentes, Plin.: stupentia (steife, starre) membra, Curt.: oculi, Sen. rhet. u.a. – m. ad u. Akk., vini natura non gelascit; alias ad frigus stupet tantum, ist nur erstarrt (dick), Plin. 14, 132. – B) geistig: 1) lahm sein, quantum stupere atque frigere Caecilius visus est, Gell. 2, 23, 7. – 2) starr-, verdutzt-, verblüfft-, betreten sein, stutzen, staunen, haec cum loqueris, nos stupemus, Cic.: animus lassus curā confectus stupet, Ter. – mit Abl. (durch = über), gaudio, Cael. bei Quint.: illis carminibus, Hor.: aere, Hor.: novitate, Quint.: tam saevā dominatione, Iustin. – m. in u. Abl., in Turno, Verg.: in ducibus, Val. Flacc.: in titulis et imaginibus, Hor. – m. ad u. Akk., ad auditas voces, Ov.: ad raptus tuos, Mart.: ad supervacua, Sen. ep. 87, 5. – m. Acc., donum exitiale Minervae, anstaunen, erstaunen über usw., Verg.: plena horrea, Plin. pan.: superbi regis delicias, Mart.: omnia (v. einer Pers.), Val. Flacc.: stupent omnia, stutzen vor allem (v. Hirschen), Solin.: mirantur haec homines et stupent qui nesciunt ea, Augustin. – m. folg. Acc. u. Infin., Verg. ecl. 6, 37; Aen. 12, 707. Mart. 4, 35, 3. Prud. dittoch. 184. Corp. inscr. Lat. 8, 212. v. 15 u. 48. – Partiz. adj., a) stupēns, stutzend, stutzig, verdutzt, quae cum tuerer stupens, Cic.: attoniti et stupentibus similes, Curt.: m. Genet. loc., capti et stupentes animi, Liv. 6, 38, 8. – b) stupendus, a, um, erstaunenswert, bewunderswert, erstaunlich, virtutibus et vitae meritis stupendus, Val. Max. 5, 7, 1: Porus stupendus satis supra hominum magnitudines, Itin. Alex. 48 (111): venire ad ingentium virtutum stupenda penetralia, Nazar. pan. 6, 1. – II) übtr., von lebl. Subjj., die keine od. eine schwere Bewegung haben, die ermattet zu sein, zu ruhen scheinen, stocken, stillstehen, stupuit Ixionis orbis, Ov.: unda, quae stupet pigro lacu, stehendes Wasser, Mart.: stupente seditione, Liv.: stupuerunt verba palato, erstarben, Ov.

    lateinisch-deutsches > stupeo

  • 48 vinum

    vīnum, ī, n. (οινος aus Ϝοινος, dah. in der Vulgärspr. auch vīnus, ī, m., Petron. 41, 12; vgl. Schol. Bern. Verg. georg. 2, 98), I) eig. u. meton.: 1) eig.: vinum album, Plaut. u. Varro fr.: vinum alienigena (Ggstz. vinum patriae), SC. vet.: asperum, Ter.: atrum, Plaut.: russum, Vopisc.: austerum, Colum.: bonum, Varro u. Gell.: Chium, Scrib. Larg.: cibarium, ordinärer, Varro fr.: doliare, Faßwein = junger, noch nicht abgezogener Wein, ICt.: dulce, Hor.: Falernum, Cic.: firmum, Gell.: fugiens, in Gärung übergehender, Cic.: indigena, Plin.: iucundum, Gell.: lene, Ter.: leve, Cic.: mensale, gewöhnlicher Tischwein, Vopisc.: mutatum, umgeschlagener, Hor.: nigrum, Varro fr.: novum, Varro fr. u. Cic.: odoratum, Plin. u. Lact.: semen vino proximum gustu, von weinartigem Geschmack, Plin.: vinum tenue, Ov.: vetus, Varro fr., Cic. u. Lact. – vini, somni, stupri plenus, Cic.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen) = betrunken od. angetrunken, Macr. – vini minister, Mundschenk, Sen. ep. 47, 5 (7): a vinis, Aufseher der Weinvorräte, Corp. inscr. Lat. 6, 8527: u. so adiutor a vinis, Gehilfe des Aufsehers über die Weinvorräte, Vizeaufseher, Corp. inscr. Lat. 6, 5062 u. 9091. – vinus (s. oben) mihi in cerebrum abiit, Petron.: bibere vinum, Sen.: defaecare vinum, Colum. u. Plin.: non omne vinum vetustate coacescit, Cic.: suave vinum de duro fieri, Pallad.: defundere (abgießen, abziehen) mutatum vinum, Hor.: defundere vinum e pleno (vom vollen Fasse), Lucil. fr.: degustare vinum, Cato u. ICt.: diffundere vinum de doliis, de seriis, auf mehrere Gefäße abziehen, umfüllen, Colum.: u. so vinum in amphoras, in cados, ICt.: edormire nocturnum omne vinum, Gell.: evanescit vinum vetustate, Cic.: exhalare vinum, Cic.: exhausisse tantum vini in Hippiae nuptiis, ut etc., Cic.: male ferre (schlecht vertragen) vinum, Cic.: incalescere vino, Liv.: vino madere, Plaut. u. Sen.: obruere se vino, sich im W. überladen, Cic.: u. so vino epulisque obrui (v. einem Knaben), Nep.: in convivio procedere in multum vini, im Weine ziemlich viel tun, Liv.: redolere vinum (v. Speisebrocken), Cic.: servare vinum in vetustatem, bis er alt wird, Cato: sumere (zu sich nehmen) vinum, vinum meracius, Cic. – Plur. vina, teils = Weinsorten, zB. Cato r.r. 147 u. 148, 2. Cic. Tusc. 5, 13. Plin. 13, 27. Hor. sat. 2, 8, 38: vina tot consulum regionumque, Sen. ep. 114, 26; teils übh. Wein, zB. Sen. nat. qu. 4, 13, 3. Plin. 14, 35. Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 19 N. Lucr. 2, 391. Verg. ecl. 5, 71. Hor. carm. 1, 11, 6. Ov. met. 8, 274. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 600. Fritzsche Hor. sat. 2, 8, 15. – 2) meton.: a) der Wein = die Weintrauben, vinum pendens, Cato r.r. 147 (148): vinum priusquam coctum est pendet putidum, Plaut. trin. 526: vinum legere (lesen), Varro LL. 5, 94 u. 6, 16. – b) der Wein = die Weinstöcke, locus vino optimus, Cato r.r. 6, 4: vinum conserere, serere, Cato r.r. 6, 4 (u. daraus Varro r.r. 1, 25. Plin. 14, 46). – c) der Wein = das Weintrinken, intemperantia vini, Liv.: vino lustrisque confectus, Cic.: in vino immodestus, Ter.: vini parcus, Suet. u. (Ggstz. ad cibum promptus) Treb. Poll.: vini parcissimus, Suet.: in vinum pronior, Liv.: vino ultra modum deditum esse, Sen.: ad vinum diserti, Cic.: in vino ridere, Cic.: ex vino vacillare, Cic. fr.: in popinis, alea, vino tempus aetatis omne consumpsisse, Cic.: festo die invitatio benigna et hilaritas iuvenalis utrosque in vinum traxit, machte, daß beide Gesellschaften wacker tranken, Liv.: oft per vinum, infolge des Weintrinkens, in der Trunkenheit, zB. neque per vinum umquam ex me exoritur discidium in convivio, Plaut.: quae fieri solere concedimus sive in quiete sive per vinum sive per insaniam, Cic.: Demetrius per vinum, quod excluderetur, paulisper vociferatus in convivium redit, Liv.: per vinum lapsus est, Sen. – II) übtr., aus Früchten usw. gemachter Wein, Fruchtwein, Obstwein, vinum palmeum, Plin.: vinum ex fico, Plin.: ex malis, Pallad.: de malis granatis, Pallad.: de piris, Pallad.: vinum palmis exprimere, Plin.

    lateinisch-deutsches > vinum

  • 49 aetas

    aetās, ātis, f. (abrév. de aevitas; gén. plur. aetatum, qqf. aetatium) [st2]1 [-] âge, partie de la vie. [st2]2 [-] durée de la vie, vie d'un homme. [st2]3 [-] génération. [st2]4 [-] temps, siècle, époque, période.    - in flore aetatis: à la fleur de l'âge.    - ab ineunte aetate: dès le jeune âge.    - aetas provecta: âge avancé.    - homines omnium aetatum, Cic.: des hommes de tous les âges.    - aetate provectus: avancé en âge.    - ejusdem aetatis: de même âge; contemporain.    - aetatem agere (gerere): vivre, passer sa vie.    - aetate nostrā: de nos jours.    - aetate, adv.: depuis longtemps; avec le temps.    - in aetate, adv.: de temps en temps, quelquefois.    - aetatem, adv.: toujours, toute la vie; longtemps.    - mala aetas, Plaut. Men.: la vieillesse.    - aetas, aevitas = senectus: la vieillesse.
    * * *
    aetās, ātis, f. (abrév. de aevitas; gén. plur. aetatum, qqf. aetatium) [st2]1 [-] âge, partie de la vie. [st2]2 [-] durée de la vie, vie d'un homme. [st2]3 [-] génération. [st2]4 [-] temps, siècle, époque, période.    - in flore aetatis: à la fleur de l'âge.    - ab ineunte aetate: dès le jeune âge.    - aetas provecta: âge avancé.    - homines omnium aetatum, Cic.: des hommes de tous les âges.    - aetate provectus: avancé en âge.    - ejusdem aetatis: de même âge; contemporain.    - aetatem agere (gerere): vivre, passer sa vie.    - aetate nostrā: de nos jours.    - aetate, adv.: depuis longtemps; avec le temps.    - in aetate, adv.: de temps en temps, quelquefois.    - aetatem, adv.: toujours, toute la vie; longtemps.    - mala aetas, Plaut. Men.: la vieillesse.    - aetas, aevitas = senectus: la vieillesse.
    * * *
        AEtas, aetatis, pen. prod. f. g. Aage.
    \
        AEtas in vino. Pli. Sua cuique aetas vino gratissima. Touts vins ont leur boisson et saison d'estre beuz.
    \
        AEtas. Ouid. Les hommes de quelque aage, ou de quelque temps.
    \
        AEtas. Cic. Jeunesse.
    \
        AEtas. Virgil. Un an.
    \
        AEtatem vix decimam ingressus. Varro. Qui venoit à grand peine sur le dixiesme an.
    \
        Nostra aetate. De nostre temps.
    \
        AEtas pro Seculo, Id est, centum annis. Cic. Cent ans.
    \
        AEtas pro Vita hominis. Plaut. La vie.
    \
        Attulit aliquando optantibus aetas auxilium. Virgil. Le temps.
    \
        Lanuginis primae aetas. Ouid. Quand le poil follet ou la barbe commence à poindre, ou venir.
    \
        Fabulam aetatis peragere. Cic. Parachever ou accomplir touts les aages et degrez de la vie humaine.
    \
        Flexus aetatis. Cic. Quand l'aage commence à se tourner et decliner à vieillesse.
    \
        Flore aetatis frui. Lucret. Estre en fleur d'aage.
    \
        Florem aetatis tangere. Lucret. Parvenir à la fleur d'aage.
    \
        Id aetatis homo, Id aetatis sumus, pro Eius aetatis. Cice. De cest aage.
    \
        Idem aetatis, pro Eiusdem aetatis. Tacit. De ce mesme aage.
    \
        Peractio aetatis. Cic. Parachevement, Accomplissement.
    \
        Progressus aetatis. Cic. L'advancement, ou accroissement d'aage.
    \
        Robur aetatis. Tacit. La force de l'aage.
    \
        Specie aetatis vti. Ouid. Employer la beaulté de son aage, User de la beaulté, etc.
    \
        Ver breue aetatis. Ouid. L'adolescence, ou Premiere jeunesse.
    \
        Adulta aetate filius. Cic. Qui est parcreu.
    \
        Annua aetas. Plin. L'aage d'un an.
    \
        Aurea. Ouid. L'aage doree, quand ne regnoit aucun vice parmi le monde.
    \
        Constans. Ci. L'aage de virilité, quand l'aage est arresté, et l'homme ne croist plus, Aage moyen entre jeunesse et vieillesse.
    \
        Crastina. Stat. Le temps à venir.
    \
        Decrepita. Cic. Extreme vieillesse.
    \
        Dura. Horat. Hoc est ferrea. Le contraire de l'aage doree.
    \
        Edax. Lucan. Qui mange et consume toutes choses.
    \
        Flexibilis. Cic. Flexible, Aisee et facile à flechir et tourner à bien ou à mal.
    \
        Futilis. Sil. Inutile.
    \
        Heroicis aetatibus Vlyssem et Nestorem accepimus et fuisse et habitos esse sapientes. Cic. Du temps des preux et semidieux.
    \
        Impensa aetas labori. Lucan. Employee à travail.
    \
        Incuriosa suorum aetas. Tacit. Qui ne se soucie point des siens, Qui n'en prend point de soing.
    \
        Inertior. Ouid. Vieillesse.
    \
        Integra. Terent. Fleur d'aage, Quand l'homme est en sa pleine force.
    \
        Irreuocabilis. Lucret. Qui ne peult retourner.
    \
        Lubrica. Claud. Adolescence en laquelle il est facile de griller et trebucher en quelque vice.
    \
        Mauortia. Claud. Belliqueuse, propre et idoine à la guerre.
    \
        AEtas militaris, pro Iuuenibus. Liuius. Jeunes gents idoines à la guerre.
    \
        Mobilis. Virg. Qu'on peult mener ou tourner et gouverner comme on veult.
    \
        Mollis. Ouid. Maniable, Aisee à gouverner.
    \
        Nubilis. Claud. Mariable.
    \
        Omnis aetas. Tacit. Toutes sortes d'aage.
    \
        Otiosam aetatem et quietam traducere. Cic. Vivre oisivement, En oisiveté, ou repos.
    \
        Opportunissima aetas. Cic. Aage propre et convenable à faire quelque chose.
    \
        Rudis. Tacit. Aage ignorant, et qui n'est point encore faconné.
    \
        Senatoria. Taci. Aage legitime et suffisant pour estre senateur.
    \
        Senecta aetate. Lucret. En vieil aage, En vieillesse.
    \
        Sera. Ouid. Vieillesse.
    \
        Superior honeste acta. Cic. Aage passé et employé en choses honnestes.
    \
        Vinosior. Ouid. Aimant fort le vin.
    \
        Volatilis. Ouid. Qui vole et passe legierement.
    \
        Accedit illi plus aetatis. Cic. Il vieillit plus.
    \
        Adoleuit aetas. Tacit. L'aage est parcreu.
    \
        Affecta iam aetate Mutius. Cic. Desja vieil et caduque.
    \
        Agere aetatem desidiose. Lucret. Passer son aage en oisiveté, et à rien faire.
    \
        AEtatem agere in aliquo loco, vel in re aliqua. Cic. Vivre, Passer ses jours, Finer ses jours, User sa vie.
    \
        Acta aetas, vel Exacta, pro Extrema senectute, quae decrepitudo dicitur. Plaut. Cic. Aage passé.
    \
        Exacta aetate Camillus. Liu. Vieil.
    \
        AEtas anteacta. Lucret. L'aage desja passé.
    \
        Antecellere aetate. Cic. Estre plus vieil et plus aagé.
    \
        Coacescit aetas. Cic. Se gaste et corrompt.
    \
        Composita aetas. Tacit. Aage rassis et posé.
    \
        Confectus aetate. Cic. Fort vieil, Cassé, ou usé de vieillesse.
    \
        Confirmata aetas. Cic. Quand on est devenu homme.
    \
        Conterere aetatem in re aliqua. Cicero. User son temps et son aage en quelque chose.
    \
        Deficit me aetas. Ouid. Je vieillis et me meurs.
    \
        Degere aetatem. Lucret. Vivre.
    \
        Deuexa aetas a laboribus ad otium. Cic. Declinee de travail à repos, Tendant à se reposer, Demandant repos.
    \
        Ducere aetatem. Horat. Vivre.
    \
        Ea aetate est. Cic. Il est de ceste aage là.
    \
        Exacta aetas. Cic. Aage passé.
    \
        Exacta aetate est. Cic. Il est fort vieil.
    \
        Excessit illi aetas ex magisterio. Plaut. Il n'est plus en aage pour estre soubs un maistre.
    \
        Firmata aetas. Cic. Ferme et robuste.
    \
        Formare aetatem. Quintil. Faconner et endoctriner.
    \
        Frangitur aetas. Cic. Affoiblit, Devient debile.
    \
        Gerere aetatem cum aliquo. Seru. Ciceroni. Vivre avec aucun.
    \
        Satis aetatis habere. Cic. Avoir assez d'aage.
    \
        Ingrauescens aetas. Cic. L'aage qui s'appesantit desja, qui tire sur la vieillesse.
    \
        Iniens aetas. Cic. Le commencement d'aage, Quand un enfant commence à avoir quatorze ou quinze ans.
    \
        Numerare aetatem. Propert. Compter son aage, ses ans.
    \
        AEtas praecipitata. Matius ad Ciceronem. Vieillesse.
    \
        Praecurrere aliquem aetate. Ci. Estre plus vieil et aagé que luy, Le passer d'aage.
    \
        Praeterita aetas. Cic. L'aage passee.
    \
        Procedere aetate vsque ad. Cic. Vivre jusques à.
    \
        Processisse aetate. Cic. Avoir de l'aage d'avantage, Estre plus avancé en aage.
    \
        Progrediens aetas. Cic. Qui s'avance.
    \
        Progressa aetas. Sueton. Avancé.
    \
        Progressus aetate. Cic. Qui est avancé en aage, Aagé.
    \
        Prouecta aetate mortua est. Cic. Ja aagee.
    \
        Prouectus aetate. Cic. Aagé.
    \
        Senescit aetas. Cic. L'aage vieillit.
    \
        Succedit aetas aetati. Cic. Une aage vient apres l'autre.
    \
        Tardus aetate. Ouid. Pesant à cause de l'aage.
    \
        Traducere aetatem. Cic. Vivre, Passer son aage.
    \
        Transcendere aetate aeuum. Sen. Vivre plus que perpetuellement.
    \
        Vergit aetas. Tacit. Decline.
    \
        Viuere tertiam hominum aetatem. Cic. Vivre trois cens ans.
    \
        Per aetatem posse. Cic. Avoir aage idoine et suffisant pour povoir faire quelque chose.
    \
        AEtatem, Aduerbium temporis. Terent. Iandudum aetatem lites sunt inter eos factae maxumae. Il y a fort long temps.
    \
        Neque ille hoc animo erit aetatem. Terent. Ceste volunté ou fantasie ne luy durera pas long temps, ou tousjours et toute sa vie.

    Dictionarium latinogallicum > aetas

  • 50 aeuum

        AEuum, aeui, n. g. sine plurali. Ung temps qui dure à tousjours, Ung jamais.
    \
        AEuum, pro aetate. Virgil. Aage.
    \
        AEuum, pro tempore. Virgil. - aeuoque sequenti Cum canibus timidi venient ad pocula damae. Le temps à venir, le temps qui viendra.
    \
        In nostro aeuo peritissimus. Pli. Le plus scavant de nostre temps.
    \
        Illius aeui confessione optimus. Plin. Par la confession des gents de ce temps là.
    \
        AEuo nostro accidit. Plin. De nostre temps.
    \
        Ad hoc aeui. Plin. Jusques à ce temps.
    \
        Confectus aeuo. Virgil. Fort aagé, Cassé ou usé de vieillesse.
    \
        Flos aeui. Ouid. Fleur d'aage.
    \
        AEuo iam grauior. Virgil. Desja vieil et pesant.
    \
        Maturus aeui. Virgil. Aagé.
    \
        In aeuum. Callistus. A tousjours.
    \
        Ab aeuo condito. Plin. Depuis que le monde est monde.
    \
        Placidum aeuum degere. Lucret. Vivre plaisamment.
    \
        AEuo sempiterno frui. Cic. Jouir d'immortalité.
    \
        Tenerum aeuum. Claud. L'aage de premiere jeunesse.
    \
        Agere aeuum securum. Lucret. Vivre sans soulci.
    \
        Defunctum aeuum. Claud. Passé.
    \
        AEuis durare. Plin. Durer tousjours, ou fort long temps.
    \
        Exigere aeuum studiis virilibus. Ouid. User son aage, ou Consumer son temps en, etc.
    \
        Ex ineunte aeuo. Lucret. Dés, ou Depuis la naissance et nativité.
    \
        Labens aeuum. Sil. Qui se coule.
    \
        Notare aeuum. Virg. Noter l'aage.
    \
        Pati aeuum, Vide PATIOR. Estre de duree et de garde.
    \
        Renouare aeuum. Ouid. Rajeunir.
    \
        Terere aeuum. Claud. User son aage.
    \
        Transigere aeuum in armis. Claud. Passer ou user son aage et son temps aux armes, en la guerre.
    \
        Vergit aeuum. Plin. Decline.

    Dictionarium latinogallicum > aeuum

  • 51 consumptus

    consumptus, a, um part. passé de consumo.
    * * *
    consumptus, a, um part. passé de consumo.
    * * *
        Consumptus, Participium: vt Consumptus a peste. Plin. Mort de peste.
    \
        Confectus et consumptus cibus. Cic. Viande digeree.
    \
        Consumpta oratio. Sallust. Multa oratione consumpta, frustra legati discessere. Apres avoir employé beaucoup de parolles qui ne leur servirent de rien.

    Dictionarium latinogallicum > consumptus

  • 52 senecta

    senecta, ae, f. (s.-ent. aetas) vieillesse, grand âge.    - senectam exuere, Plin.: dépouiller sa vieille peau ( → serpent).
    * * *
    senecta, ae, f. (s.-ent. aetas) vieillesse, grand âge.    - senectam exuere, Plin.: dépouiller sa vieille peau ( → serpent).
    * * *
        Senecta, senectae. Virgil. Vieillesse.
    \
        Lenior, et melior fis accedente senecta. Horat. Quand vieillesse approche, Quand tu deviens vieil.
    \
        Longa senecta confectus. Ouid. Usé de vieillesse.
    \
        Grauis senecta. Ouid. Pesant à cause de sa vieillesse.
    \
        Senecta. Pli. La peau dont les serpents et couleuvres se despouillent par chascun an au printemps et renouveau.

    Dictionarium latinogallicum > senecta

  • 53 aevum

    aevum (arch. aevom), i, n. [st2]1 [-] durée (sans fin), longue durée, éternité, temps, époque, siècle. [st2]2 [-] vie, durée de la vie. [st2]3 [-] vieillesse.    - [gr]gr. αἰών, ῶνος.    - agitare (agere, degere, exigere) aevum: passer le temps, vivre.    - in aevum, Hor. C. 4: pour toujours, à jamais.    - integer aevi, Virg (integri aevi, Enn.): qui est dans la force de l'âge, à la fleur de l'âge.    - primum aevum, Val. Fl. 7, 338: la jeunesse.    - nimis paene animo es molli, qui consuetus in armis aevom agere, Cic. Tusc. 2, 49: tu es d'un caractère un peu trop sensible, toi qui es pourtant habitué à passer ta vie sous les armes.    - aevo confectus, Virg. En. 11: accablé par l'âge, accablé par la vieillesse.

    Dictionarium latinogallicum > aevum

  • 54 arch. aevom

    aevum (arch. aevom), i, n. [st2]1 [-] durée (sans fin), longue durée, éternité, temps, époque, siècle. [st2]2 [-] vie, durée de la vie. [st2]3 [-] vieillesse.    - [gr]gr. αἰών, ῶνος.    - agitare (agere, degere, exigere) aevum: passer le temps, vivre.    - in aevum, Hor. C. 4: pour toujours, à jamais.    - integer aevi, Virg (integri aevi, Enn.): qui est dans la force de l'âge, à la fleur de l'âge.    - primum aevum, Val. Fl. 7, 338: la jeunesse.    - nimis paene animo es molli, qui consuetus in armis aevom agere, Cic. Tusc. 2, 49: tu es d'un caractère un peu trop sensible, toi qui es pourtant habitué à passer ta vie sous les armes.    - aevo confectus, Virg. En. 11: accablé par l'âge, accablé par la vieillesse.

    Dictionarium latinogallicum > arch. aevom

  • 55 adulterium

    adulterium, ī, n. (adulter), I) der Ehebruch, die Buhlschaft, adulterium facere, Catull., inire, Vell., committere, Sen. rhet.: adulteria exercere, Suet.: suspicionem adulterii habere, in Verdacht des E. stehen, Nep.: in adulterio uxorem suam prehendere, Cato fr.: in adulterio deprehendi, Cic.: lenociniis adulteriisque confectus, Cic.: quae vasa adulteriis caelata, was für unsittliche Szenen sieht man in getriebener Arbeit dargestellt, Plin. 14, 140: ad. Mutiliae, ehebrecherisches Verhältnis mit der M., Tac. ann. 4, 12: v. Tieren, nec adulteria novēre, Plin. 8, 13. – übtr., v. Einpropfen, Kopulieren der Bäume, Plin. 17, 8. – II) die Verfälschung, mercis adulteria, Plin.: colorum adulteria, Cypr.: adulteria naturae adulterare, die schon verfälschte Natur noch einmal verfälschen, Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > adulterium

  • 56 aetas

    aetās, ātis, f. (zsgz. aus dem alten aevitas, v. aevum), die Zeitlichkeit, I) der einer Person od. Sache ihrer innern Natur nach zufallende Zeitteil, 1) die Lebenszeit, das Dasein, das Leben in seiner Zeitdauer betrachtet (während vita = das Leben nach seiner Lebenskraft), a) übh.: omnis aetas, das ganze Leben, Plaut. (s. Spengel Plaut. truc. 1, 1, 1): breve tempus aetatis, Cic.: cum in aetate grandiuscula esse coepisset, Augustin.: in aetate hominum, Plaut.: aetatis spatio probati, durch eine lange Lebensdauer, Cic.: volat aetas, Cic.: aetatem agere nudam, Cic., od. regio cultu, Sall., od. desidiose, Lucr., od. in litteris, Cic., od. domi, Enn. fr., od. sub ipsis septentrionibus, Gell., od. procul a republica, Sall.: aetas pure et eleganter et quiete acta, Cic.: aetatem degere cum alqo, Komik., od. inter feras, Cic.: omnem aetatem degere in tranquillitate sine dolore, Cic.: degere omne tempus aetatis sine molestia, Cic.: gerere aetatem cum alqo, Sulpic. in Cic. ep.: aetatem conterere in alqa re, Cic.: aetatem consumere in alqa re, Cic.: se suamque aetatem curant, Plaut. – aetatem, das liebe lange Leben hindurch, zeitlebens, für immer, Komik. u. Lucil. fr. (vgl. Brix Plaut. Men. 717. Lorenz Plaut. Pseud. 493. Wagner Ter. heaut. 716). – in aetate (hominum), im (menschlichen) Leben, je zuweilen (s. Brix Plaut. trin. 24), Plaut.: verb. in vita atque in aetate, Plaut.:
    ————
    u. in aetate sua, Plaut. – dah. aetas mea, tua = ich, du (s. Brix Plaut. Men. 675. Lorenz Plaut. Pseud. 110), in te nunc omnes spes sunt aetati meae, Plaut.: vae aetati tuae, vae capiti atque aetati tuae, Plaut.: aliquid tulisse mali capiti atque aetati illorum, Ter. – b) ein Menschenalter (von 30, selten u. nur bei Dichtern von 100 Jahren), eine Generation, tertiam iam aetatem hominum vivebat (Nestor), Cic.: hominis aetatem durare, Liv.: vixi annos bis centum; nunc tertia vivitur aetas, Ov. – 2) die Lebenszeit, in der jmd. gerade steht, das Lebensalter, die Jahre, das Alter, u. die einzelne Altersstufe, a) eig.: α) ohne nähere Bestimmung: aetas succedit aetati, Cic.: amicitia incepta a parvis cum aetate (mit den Jahren) accrevit, Ter.: filius id aetatis, Cic.: sumus id aetatis, Cic.: u. so hoc, illuc, istuc aetatis, Komik. (s. Brix Plaut. trin. 787): aetate superiores (Ggstz. pueri), Varr. – auch (v. mehreren) im Plur., vincunt numero, vincunt aetatibus, Cic.: ambo florentes aetatibus, Verg.: homines omnium aetatium, Gell. – aetas ( wie tempus) est mit Infin., Verg.: aetas desinit, incipit mit final. Infin., Verg. – u. insbes. bald = Jugend, forma (Schönheit) atque aetas, Ter.: neque sciebat neque per aetatem (wegen der J.) potis erat, Ter.: u. so amici regis, qui propter aetatem eius in curatione erant regni, Caes.: dedecora, quae aetas ipsius (seine Jugend = er in seiner J.) pertulit, Cic.: aetatis maxime paenitebat, an
    ————
    seine J. stieß man sich am meisten, Liv.: qui aliquid formae, aetatis artificiique habebant (Ggstz. qui senes ac deformes erant), Cic.: carus eris Romae, donec te deseret aetas, Hor. – bald = höheres od. hohes Alter, aetatis vacatio, Nep.: aetatis excusatio, Curt.: morbo atque aetate confectus, Sall.: aetate gravis, Liv.: nusquam tantum tribuitur aetati, nusquam senectus est honoratior, Cic.: aetate (vor A.) non quis obtuerier, Plant. – bald = das gereiftere, mannbare (heiratsfähige) Alter, in aetatem venire, Liv. 42, 34, 3, pervenire, Corp. inscr. Lat. 10, 5056. – v. Lebl., aetas populorum et civitatum, Cic. de legg. 2, 9: aetates aedificiorum, Papin. dig. 30, 58: aetates tabularum, Petr. 88, 1: aetatem ferre (v. Wein), das hohe Alter vertragen, alt werden können (und doch nicht verderben), Cic. fr. bei Macr. sat. 2, 3, 2 (= Cic. fr. G. b 10 p. 344, 22 M.): so auch aetatem pati, Sen. ep. 36, 3. – β) mit näherer Bestimmung: iniens aetas, der Eintritt ins Leben (der Beginn der praktischen Wirksamkeit), Cic.: ab initio aetatis oder ab ineunte aetate, Cic.: a primo tempore oder a primis temporibus aetatis, Cic.: a prima aetate, Cic.: flos aetatis od. florens aetas, die Jugend, Cic.: bona aetas, die guten Jahre, Cic.: mala aetas, die bösen Jahre, Plaut. – ad petendum (magistratum) legitima aetas, Liv.: aetas militaris, das gesetzliche Jahr für den Kriegsdienst (das 17te), Sall.: quaestoria (das 31ste, unter Augustus das 25ste),
    ————
    Quint.: senatoria (das 25ste), Tac.: consularis (das 43ste), Cic. – aetas nova, die frische Jugend (Ggstz. aetas serior (das reifere Alter), Ov.: aetas integra, Afran, fr. u. Tac. (bes. aetate integrā, in der Blüte der Jugend, Pacuv. fr., Komik, u.a., s. Spengel Ter. Andr. 72): aetas iam constans, Cic., nondum constans, Suet.: media, Plaut. u. Cic. (s. Wagner Plaut. aul. 157): u. media aetas Falerni, Plin. 23, 34: firmata, Cic.: imbecilla, Sall., infirma, Cic.: pubes, Liv.: aetas iuvenilis, Augustin. ep. 36, 1: aetas virilis, s. virilis: tenera, Liv.: adulta, Cic.: grandior, Cic.: ingravescens, Cic.: extrema, Cic.: fessa aetas, Altersschwäche, Tac.: aetate iam affectā, schon in die Jahre, Cic.: aetate exactā, im hohen Alter, Pacuv. fr., Cic. u.a.: ebenso actā aetate, Cic.: aetas decrepita, Cic.: aetas senecta, Plaut., Sall. fr. u.a.: aetas grandaeva, Aur. Vict. epit. 41, 25: longissima, Cic.: inferior, superior aetas, Cic.: aetas maior, Gell.: si iam satis aetatis ac roboris esset, Cic.: quid aetatis tibi videor? Plaut.: quibus aetas ad militandum gravior esset, schon zu alt zum Kriegsdienst, Liv.: aetatem habes opportunissimam, du stehst im besten Alter, Cic. – b) meton. = die Menschen einer Altersstufe, die Altersklasse (s. Ticher Cic. de sen. 46): vestra, Leute eueres Alters, Cic.: puerilis aetas, das Knabenalter = die Knaben, Cic.: senilis aetas, das Greisenalter = die Greise, Cael. Aur. acut. 2, 13, 90: aetas
    ————
    robustior, Liv.: haec aetas nostra iuris ignara est, Cic.: omnes aetates, ordines, die Leute jedes Alters, jung u. alt, Cic.: u. so omnis aetas, Liv.: puellis ut saltem parcerent, a qua aetate etiam hostes abstinerent, Liv. – II) der einer Person od. Sache nur äußerlich zufallende Anteil an der Zeit, a) im engern Sinne, das Zeitalter, die Zeit, Romuli aetas, Cic.: ab aetatis huius memoria, Cic.: clarissimus imperator suae aetatis, Liv.: nostrā aetate, Quint.: heroicis aetatibus, Cic.: illustrium hominum aetates et tempora, Cic. – meton., das Zeitalter, die Zeit = die Menschen eines Zeitalters, das Geschlecht, nostra aetas, Liv.: secuta aetas, Plin.: incuriosa suorum aetas, Tac.: quid nos dura refugimus aetas? Hor.: impia perdemus devoti sanguinis aetas, Hor.: disce tamen, veniens aetas, Ov. – poet. übtr., verborum vetus aetas, die alten Geschlechter der Wörter, die altgewordenen Wörter, Hor. de art. poët. 61. – b) im weitern Sinne, der Zeitabschnitt, die Zeit übh., aurea aetas, das goldene Zeitalter, Ov.: sempiternae saeculorum aetates, Cic. – omnia fert aetas, Verg.: quidquid sub terra est, in apricum proferet aetas, Hor.: longa aetas, die Länge der Zeit, Hor.: aetate tam longā, Flor.: aetate, durch die Länge der Zeit, infolge der Verjährung, Flor. 3, 13, 7. – Genet. Plur. gew. aetatum; doch auch nicht selten aetatium, Liv. u.a.; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 409.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aetas

  • 57 aevum

    aevum, ī, n., altl. aevom, griech. αἰών, altind. yuḥ, Leben, gotisch aiws, Zeit, ahd. ēwa, I) die schrankenlose, ewige Zeit, die Ewigkeit, Lucr. u.a. Dicht.: in aevum, für alle Zeit, Hor. u. Plin.: ex aevo, von Ewigkeit her, von jeher, Vitr.: ab aevo condito, seit Anbeginn der Welt, Plin. – dah. die ewige Dauer, Unvergänglichkeit, Unsterblichkeit, populis donare mortalibus aevum, Lucan. 9, 981. – II) die Zeitlichkeit, A) der einer Pers. od. Sache ihrer innern Natur nach zufallende Zeitteil, 1) die Lebenszeit, die natürliche Lebensdauer, das Leben, a) im allg.: longissimi humani aevi (Menschenalters) termini, Sen.: imbecilla (natura hominum) atque aevi brevis, Sall.: agitare aevum, Enn. fr.: aevum agitare sub legibus, Verg.: aevum agere in armis, Pacuv. fr.: in beatorum insulis immortale aevum degere, Cic. fr.: aevum exigere studiis, Ov.: aevum traducere leniter, Hor.: impendere omne aevi sui spatium in id solum opus, Vell.: si tanta cupiditas longioris aevi te tenet, Sen.: interiit anno aevi quarto et quadragesimo, Aur. Vict. epit.: toto aevo suo alqd accipere, Vopisc. – v. Lebl., perbrevis aevi Carthaginem esse, Liv. 28, 35, 11. – b) insbes. ein Menschenalter (von 30 Jahren), eine Generation, ter aevo functus, Hor. carm. 2, 9, 13. – 2) die Lebenszeit, in der jmd. gerade steht, das Lebensalter, die Jahre, das Alter, die Altersstufe, a)
    ————
    übh.: meum, Hor.: iuvenile, Sen.: omnis aevi homines, Menschen jedes Alters, jung und alt, Suet.: aevo florente puella, Lucr.: flos aevi, die Jugend, Lucr. u. Ov.: integer aevi, in der Blüte der Jahre, Verg.: bass. aevi integri, Enn. tr. fr.: primo exstinguor in aevo, Ov.: u. übtr.: das Alter, die Dauer der Tiere u. Pflanzen, piscium, arborum, Plin.: crescit, occulto velut arbor aevo, fama Marcelli, unvermerkt, Hor. – b) insbes., das hohe Alter, aevo macieque senescunt, Lucr.: aevo confectus, Verg.: aevo iam graves, Lampr.: annis aevoque soluti, Ov.: aevi maturus, hochbejahrt, Verg.: grandis aevo, Tac. – B) der einer Pers. od. Sache nur äußerlich zufallende Anteil an der ewigen Zeit, 1) die Zeit = das Zeitalter, omnis aevi clari viri, Liv.: intra tam brevis aevi memoriam, Liv.: ingenia nostri aevi, die in unserer Zeit leben, Vell.: nostro aevo, Vell.: eius aevi rex, Plin.: Plur. omnibus aevis, Ov.: omnibus ex eo aevis, Plin.: tot aevis, Plin. – 2) die Zeit übh., veteris non inscius aevi, Ov.: aevum (die Jahrhunderte) animo percurrere, Sen.: qui praesenti potentiā credunt exstingui posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac.: corpus aevo (durch die Länge der Zeit) terrāque putrefactum, Plin. ep.: rursus aevo durat, hält wieder lange Zeit, Plin. – Nbf. aevos, ī, m., Akk. om, m., Plaut. Poen. 1187. Lucr. 2, 561; 3, 603. Verg. georg. 3, 100 u. 4, 154; Aen. 9, 609.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aevum

  • 58 annus

    annus, ī, m. (aus *atnos, gotisch athn, das Jahr; vgl. altindisch átati, ›geht‹), eig. der Umlauf der Zeit, der Kreislauf, die periodische Wiederkehr, wie das griech. ενιαυτός; dah. das Jahr, I) eig.: 1) übh.: annus solaris, Sonnenjahr, Mart. Cap. 8. § 866: anni tempus, Caes.: anni principium, Liv.: principio anni, Liv.: initio anni, Liv.: exitu anni, Tac.: ineunte anno, Suet.: exeunte anno, Cic.: anno superiore, Cic.: postero anno, Cic.: extremo anno, Liv.: anno vertente, Cic.: abhinc annos D, Cic.: abhinc amplius annis XX V, Cic.: anno ante, Liv.: lex anno post, quam lata sit, abrogata, Cic.: nondum centum et decem anni sunt, cum (seitdem) lex lata est, Cic.: paucis annis, Caes.: omnibus annis, alljährlich, Caes.: multis annis, in vielen J., in einer Reihe von J., Cic.: indutiae annorum octo, Liv.: vinum huius anni, diesjähriger, Porphyr. Hor.: Falernum centum annorum, Petr.: multorum annorum laetitia, Cic.: multorum annorum tyrannis, Nep.: superioris anni (vorjährigen) munitiones, Caes.: consul anni prioris (Ggstz. consul novus), Liv.: idem annus gravi igne urbem afficit, Tac. – der Genet. anni bei dies u. tempus, zB. ad hunc diem anni, bis heutigestags, Gell. 20, 1, 6: tempus anni (Jahreszeit, Witterung), Cic., Caes. u.a.: ex anni tempore, Sall.: hiberno tempore anni, Auct. b. Afr.: durissimo tempore anni, Caes.: extremo anni tempore, Iustin.: u. bei Jah-
    ————
    reszeiten u. Witterung, aestas anni, Gell. 2, 21, 2; 19, 5, 1.: aestate anni novi, Gell. 18, 1, 3: hiems anni, Suet. Caes. 35, 1. Gell. 3, 10, 5. Apul. apol. 72. Serv. Verg. Aen. 1, 125: aestu anni, Gell. 1, 2, 2; 17, 10, 1: anni verno, Amm. 15, 10, 4. – Adverbial-Ausdrücke: a) anno, vorm Jahre (Ggstz. horno, Lucil. 28, 23), Plaut. Amph. 91; Men. 205. – od. innerhalb eines ganzen Jahres, ein volles Jahr, Liv. 25, 16, 5 zw. Liv. epit. 2. – od. in jedem Jahre, jährlich, Liv.: häufig auch in anno, wenn angegeben wird, wie oft etw. im Jahre geschieht, zB. semel anno, in anno, Plin.: in anno bis, Varr.: ter in anno, Plaut. u. Cic.: tres in anno stati dies, Liv.: tribus in anno diebus, Liv. – b) annum, ein Jahr lang, ein volles Jahr, Cic. u.a. – c) in annum, auf ein Jahr, Liv.: so auch in hunc annum, für dieses Jahr, Cic.: in annos, auf Jahre hinaus, Caes.: u. so in multos annos, Cic. – aber in annum auch = übers Jahr, fürs nächste Jahr, Varr. r.r. 2, 2, 12. – d) ad annum, übers Jahr, künftiges Jahr, Lucil. fr. u. Cic.: u. so ad decem annos, über 10 J., Cic. – e) ante annum, ein Jahr vorher, Col. u. Plin. ep. – f) intra annum, innerhalb eines Jahres, Liv. 6, 4, 6. – 2) v. den Jahren des menschl. Lebens, (vollst. annus aetatis erst Hier. in Dan. 6, 1), annos LXX natus, Cic.: Hannibal annorum ferme novem, als Knabe von fast 9 Jahren, Liv.: u. so primum stipendium meruit annorum decem sep-
    ————
    temque, als junger Mensch von 17 Jahren, Nep.: habere annos viginti, Cic.: annum agere quartum et octogesimum, im 84. Jahre stehen, Cic.: centum complevisse annos, volle 100 Jahre alt geworden sein, Cic. – dah. anni = die Jahre, in denen jmd. steht, das Alter, anni pueriles, Quint.: iuveniles, Ov. u. Sen. (selten so Sing. annus, wie Prop. 4, 5, 57: rugis integer annus). – u. wie aetas = die Jahre = das höhere od. hohe Alter, confectus annis, Sall.: gravis annis, Liv.: corpus infirmum annis, Sall.: per annos, vermöge der Jahre, Ter. adelph. 931. Hier. in Matth. 3, 18, 3. Vgl. übh. Fabri Sall. Cat. 6, 6 u. Iug. 11, 5. die Auslgg. zu Hor. sat. 1, 1, 4. – 3) das Altersjahr, in dem jmd. zuerst um eine Ehrenstelle sich bewerben durfte (vgl. Caes. b.c. 3, 1: is enim erat annus, quo per leges ei consulem fieri liceret), annus meus, tuus, suus, Cic.; vgl. die Auslgg. zu Cic. Mil. 24. – u. das Amtsjahr, prorogare annum, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 10. § 30. – 4) das Jahr in bezug auf seine Beschaffenheit, auf die Ereignisse in ihm, sterilis aut fertilis, Sen.: locuples frugibus, Hor.: gravis, Sen.: gravissimus et pestilentissimus, Cic.: turbulentior inde annus excepit, Liv.: magnanimi heroës nati melioribus annis, in besseren J., besseren Zeiten, Verg.: anni famis, Hungerjahre (Ggstz. anni ubertatis), Oros. 1, 8, 11. – 5) ein Jahr = ein langer Zeitraum, eine lange Zeit, dum moliuntur, dum conantur, annus est (vergeht), Ter.
    ————
    heaut. 240: dum venit huc rumor, annus abisse potest, Ov. ex Pont. 3, 4, 59: differs curandi tempus in annum, Hor. ep. 1, 2, 39. – 6) annus magnus od. maximus, das große Weltjahr, ein Zeitraum von ungefähr 25800 gewöhnlichen Jahren, ann. magnus, Cic., maximus, Censor.: dass. ann. mundanus, Macr. – II) meton. (poet.): 1) die Jahreszeit, frigidus, Verg.: formosissimus, v. Frühling, Verg.: pomifer, hibernus, Hor.; vgl. Orelli Hor. carm. 3, 23, 8. – 2) der Ertrag des Jahres, Jahrwuchs, unius anni quaestus, Cic. I. Verr. 40; u. oft bei nachaug. Dichtern u. Prof., s. die Auslgg. zu Tac. Germ. 14, 9 u. Stat. silv. 3, 2, 22. Schwarz Plin. pan. 29, 3. – Dat. od. Abl. Plur. anneis, Corp. inscr. Lat. 1, 1008.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > annus

  • 59 attentus

    1. attentus (adtentus), a, um, I) Partic. v. attendo u. attineo, w. s. – II) Adi. m. Compar. u. Superl. (attendo), 1) gespannt, a) gespannt (Ggstz. lassus), ut animus in spe atque in timore usque antehac attentus fuit, ita, postquam adempta spes est, lassus curā confectus stupet, Ter. Andr. 303 sq. – b) = starr, visus, Cael. Aur. acut. 1, 2, 32: oculi, Cael. Aur. chron. 1, 5, 152. Veget. mul. 3, 43, 1. – c) = aufmerksam, animus, Ter. u. Cic.: auris, Hor.: attentissima cogitatio, Cic.: attentissimo consilio, Val. Max.: attentissimā curā, Val. Max. – v. Pers., auditor, Cic.: iudex, Cic. – 2) aufmerksam = sorgfältig bedacht auf usw., m. Genet., continentiae (auf Enthaltsamkeit), Val. Max. 2, 5, 5: communis boni, Sen. de clem. 2, 5, 3. – bes. = aufmerksam auf Erhaltung seines Vermögens, genau (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 6, 82), attentior od. nimium attentus ad rem, Ter.: asper et attentus quaesitis (Dat.), Hor.: u. absol., paterfamilias, Cic.: pater, Hor.: attenta vita et rusticana, Cic.
    ————————
    2. attentus (adtentus), Abl. ū, m. (attendo), die Spannung, das Gespannthalten, cum oculorum suspenso attentu, Cael. Aur. chron. 3, 1, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > attentus

  • 60 conquisitio

    conquīsītio, ōnis, f. (conquiro), die Beisuchung, Aufsuchung, Beitreibung von etw., die Nachsuchung, Nachspürung nach etw., a) auf mater. Wege: α) übh.: pecuniarum, Tac.: cum conquisitio priore anno ex senatus consulto talium librorum fieret, Liv.: u. absol., diligentissimā conquisitione fecit, ut etc., Tac. – β) als milit. t. t., eine strengere Art Aushebung, Werbung, eine Art Pressen der Soldaten (vgl. Drak. Liv. 29, 35, 10), edixit, ut conquisitio volonum fieret, Liv.: conquisitionem ingenuorum per agros habere, Liv.: in Piceno agro conquisitionem militum habere, Liv. – u. absol., per conquisitionem numerum equitum augere, Liv.: intentissimā conquisitione triginta milia peditum conficere, Liv.: exercitus durissimā conquisitione confectus, Cic. – b) auf nicht mater. Wege: piaculorum, Liv. 7, 3. § 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conquisitio

См. также в других словарях:

  • Libellus de dictis quator ancillarum sanctae Elisabeth confectus — Das Libellus de dictis quator ancillarum sanctae Elisabeth confectus (Büchlein der Aussagen der vier Dienerinnen, im weiteren als Libellus bezeichnet) ist eine der wichtigsten Quellen über das Leben der Elisabeth von Thüringen, die als Heilige… …   Deutsch Wikipedia

  • Havelock Vetinari — Lord Vetinari Description A tall, pale, thoughtful man who dresses in dusty black, primarily due to having better things to think about than what to wear. In his youth he favoured grey or dark greens instead of the traditional black of the… …   Wikipedia

  • Elisabeth-Jahr — Elisabeth von Thüringen; Kreidelithographie nach dem Gemälde von Hans Holbein, d. Ä., frühes 19. Jahrhundert Landgräfin Elisabeth von Thüringen (* 7. Juli 1207 auf Burg Sárospatak in Ungarn; † 17. November 1231 in …   Deutsch Wikipedia

  • конфеты — (от лат. confectus  изготовленный), кондитерские изделия с содержанием сахара 60 75%, имеющие обычно мягкую консистенцию. Различают конфеты глазированные (шоколадной, жировой и другой глазурью), неглазированные (ирис, помадные, батончики и др.) и …   Энциклопедический словарь

  • Juan el Apóstol — «San Juan el Evangelista», por El Greco. 1600. Museo del Prado (Madrid). Apóstol y Evangelista …   Wikipedia Español

  • confetti — [ kɔ̃feti ] n. m. • 1852; mot niçois désignant les boulettes de plâtre lancées au carnaval; mot it., plur. de confetto « dragée », lat. confectus « préparé »; cf. confit ♦ Petite rondelle de papier coloré qu on lance par poignées pendant le… …   Encyclopédie Universelle

  • gaster — Gaster, Il vient de Vastare, u mutato in g. Conspurcare, Deprauare, Disperdere, Deterrere, Deturpare, Euastare, Foedare, Resignare, Spurcare, Deuenustare, Lutare, Violare, Inquinare. Blesser et gaster sa force, Carpere vires. Gaster et corrompre …   Thresor de la langue françoyse

  • proces — Proces, Controuersia, Dica dicae, Lis. Proces criminel, Iudicium capitis. Un proces verbal, Renuntiatio. Un proces où il est question de la liberté ou servage d aucun, Liberalis causa. Proces pour raison de succession, Haereditaria controuersia.… …   Thresor de la langue françoyse

  • КОНФЕТЫ — (от лат. confectus изготовленный) кондитерские изделия с содержанием сахара 60 75%, имеющие обычно мягкую консистенцию. Различают конфеты глазированные (шоколадной, жировой и др. глазурью), неглазированные (ирис, помадные, батончики и др.) и… …   Большой Энциклопедический словарь

  • Confect — Con*fect , v. t. [imp. & p. p. {Confected}; p. pr. & vb. n. {Confecting}.] [L. confectus, p. p. of conficere to prepare. See {Comfit}.] 1. To prepare, as sweetmeats; to make a confection of. [Obs.] [1913 Webster] Saffron confected in Cilicia. W.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Confected — Confect Con*fect , v. t. [imp. & p. p. {Confected}; p. pr. & vb. n. {Confecting}.] [L. confectus, p. p. of conficere to prepare. See {Comfit}.] 1. To prepare, as sweetmeats; to make a confection of. [Obs.] [1913 Webster] Saffron confected in… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»