Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

caeci

  • 61 conserte

    1.
    con-sĕro, sēvi, sĭtum or sătum, 3, v. a. ( perf. conseruerit, Col. 3, 4, 2; Aur. Vict. Epit. 37, 3; Dig. 6, 1, 38; v. 1. sero).
    I. A.
    Lit.:

    agros,

    Cic. N. D. 2, 52, 130; Verg. E. 1, 73; Cato, R. R. 6, 1; Dig. 7, 1, 9, § 6; cf.:

    ager diligenter consitus,

    Cic. Sen. 17, 59:

    ager arbustis consitus,

    Sall. J. 53, 1; and:

    consitus an incultus (locus),

    Quint. 5, 10, 37:

    Ismara Baccho (i. e. vino),

    Verg. G. 2, 38:

    vineam malleolo,

    Col. 5, 5, 6:

    arva frumento,

    Curt. 7, 4, 26.— Absol.:

    in alieno fundo,

    Dig. 6, 1, 38:

    in alienum fundum,

    ib. 41, 1, 9.—
    2.
    Transf.:

    arva mūliebria (Venus),

    Lucr. 4, 1107; cf. Sol. 9 fin. —Hence, conserentes dii, who preside over generation, Arn. 5, 169.—
    B.
    Transf., of columns, to plant, set:

    aera (rostra) columnis consita,

    Claud. VI. Cons. Hon. 49.—
    C.
    Trop.:

    (sol) lumine conserit arva,

    strews, fills, Lucr. 2, 211: consitus sum Senectute, * Plaut. Men. 5, 2, 4: caeca mentem caligine Theseus consitus, * Cat. 64, 208.—
    II.
    To sow, plant:

    olivetum,

    Varr. R. R. 1, 24:

    hoc genus oleae,

    Cato, R. R. 6, 1:

    arborem,

    Liv. 10, 24, 5; Curt. 6, 5, 14; 7, 2, 22:

    zizyphum,

    Pall. Apr. 4:

    palmas,

    id. Oct. 12:

    (vitem) Narbonicam,

    Plin. 14, 3, 4, § 43; Cato ap. Plin. 14, 4, 5, § 46.—
    B.
    Transf. (cf. I. B. supra): extra vallum stili caeci, mirabilem in modum consiti, set, Auct. B. Afr. 31.
    2.
    con-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3 ( perf. consevisti, Fronto, Ep. ad Ver. 8), v. a., to connect, entwine, tie, join, fit, bind into a whole (syn.: conecto, conjungo, contexo, etc.; class. in prose and poetry; most freq. in the signif. II. B., and in the histt.).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.
    (α).
    With acc. with or without abl.:

    lorica conserta hamis auroque,

    Verg. A. 3, 467; cf.:

    tegumen spinis,

    id. ib. 3, 594 (illigatum spinis, Serv.); cf. Tac. G. 17: monile margaritis gemmisque, * Suet. Galb. 18:

    vincula, quīs conserta erant vehicula,

    Curt. 9, 1, 17; cf.:

    conserta navigia,

    entangled, id. 4, 3, 18:

    scutis super capita consertis,

    overlapping, id. 5, 3, 23:

    rudis arbor conseritur (for navigating),

    Luc. 3, 512; cf. id. 4, 136.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    alium (truncum) alii quasi nexu conserunt,

    Curt. 6, 5, 15.—
    B.
    Trop.:

    quid juvat nocti conseruisse diem?

    Ov. Am. 3, 6, 10:

    exodia conserta fabellis Atellanis,

    Liv. 7, 2, 11;

    v. exodium: virtutes consertae et inter se cohaerentes,

    Sen. Ep. 90, 3: ita ordo rerum tribus momentis consertus est, * Quint. 5, 10, 71:

    sermonem,

    to interchange words, converse, Curt. 8, 12, 5; Fronto l. l.—
    II.
    In partic.
    A.
    To join, connect, unite together:

    teneros sinus,

    Tib. 1, 8, 36:

    femur femori,

    id. 1, 8, 26; cf.:

    latus lateri,

    Ov. H. 2, 58.—
    B.
    Esp., to unite in hostility, for contest, to bring together; so most freq. manum or manus, to engage in close combat, to join hand to hand, to join battle:

    signa contulit, manum conseruit, magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20; so Plaut. Mil. 1, 1, 3; Sall. J. 50, 4; Nep. Dat. 8, 4; id. Ages. 3, 6; Liv. 21, 41, 4 al.:

    manum cum hoste,

    Varr. L. L. 6, § 64 Müll.; Cic. Att. 7, 20, 1; Nep. Hann. 4, 2:

    manus inter se,

    Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch; Liv. 7, 40, 14; Ov. H. 12, 100:

    manus cum imparibus,

    Liv. 6, 12, 8:

    cum hoste manus,

    id. 21, 39, 3:

    consertis deinde manibus,

    id. 1, 25, 5:

    dextras,

    Stat. S. 1, 6, 60:

    pugnam,

    Liv. 21, 50, 1; cf. id. 21, 8, 7; Tac. A. 2, 10:

    pugnam inter se,

    Liv. 32, 10, 8:

    pugnam seni,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 43:

    proelia,

    Verg. A. 2, 398; Liv. 5, 36, 5; Curt. 8, 13, 12:

    certamen,

    Liv. 35, 4, 2:

    bella,

    Val. Fl. 3, 31:

    bella bellis,

    Luc. 2, 442:

    acies,

    Sil. 1, 339; cf.:

    conserta acies,

    hand-to-hand fighting, Tac. A. 6, 35.— Mid.:

    navis conseritur,

    enters the fight, Liv. 21, 50, 3:

    duo acerrimā pugnā conserti exercitus,

    Val. Max. 3, 2, 1.—Rarely absol.:

    levis armatura ab lateribus cum levi armaturā,

    Liv. 44, 4, 6.—
    2.
    Trop.:

    haud ignotas belli artes inter se conserebant,

    Liv. 21, 1, 2.—
    3.
    Transf., of judicial controversy: manum in jure or ex jure conserere, to make a joint seizure (this was done by the litigant parties laying hands at the same time upon the thing in dispute, each one claiming it as his own): si qui in jure manum conserunt, XII. Tab. ap. Gell. 20, 10, 7: non ex jure manum consertum sed mage ferro rem repetunt, Enn. ib. § 4 (Ann. v. 276 Vahl.); cf. also Varr. L. L. 6, § 64 Müll., and Cic. Fam. 7, 13, 2: ibi ego te ex jure manum consertum voco, etc., I summon you in an action for possession, etc., a judic. formula in Cic. Mur. 12, 26; id. de Or. 1, 10, 41.—Hence, * con-sertē, adv., from consertus, a, um (acc. to I. A.), not used as P. a., as if bound or fastened together, in connection:

    omnia necesse est conligatione naturali conserte contexteque fieri,

    Cic. Fat. 14, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > conserte

  • 62 convexo

    con-vexo, āvi, ātum, 1, v. a., to press or squeeze together (post-class., and perh. only in the foll. exs.): (multitudo) me male [p. 465] miseram convexavit, Soror Appii Caeci in Gell. 10, 6, 2:

    animal,

    Veg. Art. Vet. 3, 18, 6:

    membra,

    id. ib. 4, 25, 1:

    ilia cursu nimio,

    id. ib. 3, 65, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > convexo

  • 63 Cupido

    cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).
    I.
    In gen.
    A.
    In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:

    Romulum cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2; and with inf.:

    cupido incessit Aethiopiam invisere,

    Curt. 4, 8, 3:

    aquae,

    Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:

    laticum frugumque,

    Lucr. 4, 1093:

    gloriae,

    Sall. C. 7, 3:

    aeternitatis perpetuaeque famae,

    Suet. Ner. 55:

    lucis,

    Quint. 6, prooem. §

    13: placendi,

    id. 10, 7, 17 al. —
    2.
    Trop., of things:

    res medii cuppedine victae,

    overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—
    B.
    In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
    (α).
    With gen.:

    honorum caeca (with avarities),

    Lucr. 3, 59; cf.

    honoris,

    Sall. C. 3, 5:

    mala vitaï,

    Lucr. 3, 1077:

    immitis uvae (i. e. virginis immaturae),

    Hor. C. 2, 5, 9:

    praedae caeca,

    Ov. M. 3, 620:

    intempestiva concubitūs,

    id. ib. 10, 689; cf.

    Veneris,

    id. ib. 14, 634 et saep.:

    difficilia faciundi,

    Sall. J. 93, 3:

    ejus (oppidi) potiundi,

    id. ib. 89, 6:

    quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,

    Liv. 6, 35, 6:

    populos ad cupidinem novae fortunae erigere,

    id. 21, 19, 7.—In plur.:

    malae dominationis cupidinibus flagrans,

    Tac. A. 13, 2.—
    (β).
    Absol.:

    homines cupidine caeci,

    Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:

    cuppedinis acres curae,

    id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:

    femineus,

    Ov. M. 9, 734; cf.

    muliebris,

    Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:

    eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,

    id. ib. 14, 35.—
    II.
    In partic.
    A.
    The desire that springs from love, desire, love:

    differor Cupidine ejus,

    Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:

    visae virginis,

    Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:

    me, Contactum nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2.—Hence,
    2.
    Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;

    in the form CVPEDO,

    Inscr. Orell. 1367.—In plur.:

    mater saeva Cupidinum,

    Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.

    of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,

    Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,
    (β).
    Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):

    tela,

    Ov. Tr. 4, 10, 65:

    sagittae,

    id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—
    B.
    In animals, the sexual impulse:

    equina,

    Col. 6, 27, 3:

    equi cupidine sollicitati,

    id. 6, 27, 8.—
    C.
    (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:

    Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,

    Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—
    * 2.
    Personified:

    Cupido sordidus,

    sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > Cupido

  • 64 cupido

    cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).
    I.
    In gen.
    A.
    In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:

    Romulum cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2; and with inf.:

    cupido incessit Aethiopiam invisere,

    Curt. 4, 8, 3:

    aquae,

    Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:

    laticum frugumque,

    Lucr. 4, 1093:

    gloriae,

    Sall. C. 7, 3:

    aeternitatis perpetuaeque famae,

    Suet. Ner. 55:

    lucis,

    Quint. 6, prooem. §

    13: placendi,

    id. 10, 7, 17 al. —
    2.
    Trop., of things:

    res medii cuppedine victae,

    overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—
    B.
    In a bad sense, desire, passion, lust, greed.
    (α).
    With gen.:

    honorum caeca (with avarities),

    Lucr. 3, 59; cf.

    honoris,

    Sall. C. 3, 5:

    mala vitaï,

    Lucr. 3, 1077:

    immitis uvae (i. e. virginis immaturae),

    Hor. C. 2, 5, 9:

    praedae caeca,

    Ov. M. 3, 620:

    intempestiva concubitūs,

    id. ib. 10, 689; cf.

    Veneris,

    id. ib. 14, 634 et saep.:

    difficilia faciundi,

    Sall. J. 93, 3:

    ejus (oppidi) potiundi,

    id. ib. 89, 6:

    quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,

    Liv. 6, 35, 6:

    populos ad cupidinem novae fortunae erigere,

    id. 21, 19, 7.—In plur.:

    malae dominationis cupidinibus flagrans,

    Tac. A. 13, 2.—
    (β).
    Absol.:

    homines cupidine caeci,

    Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:

    cuppedinis acres curae,

    id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:

    femineus,

    Ov. M. 9, 734; cf.

    muliebris,

    Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:

    eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,

    id. ib. 14, 35.—
    II.
    In partic.
    A.
    The desire that springs from love, desire, love:

    differor Cupidine ejus,

    Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:

    visae virginis,

    Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:

    me, Contactum nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2.—Hence,
    2.
    Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;

    in the form CVPEDO,

    Inscr. Orell. 1367.—In plur.:

    mater saeva Cupidinum,

    Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.

    of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,

    Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,
    (β).
    Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):

    tela,

    Ov. Tr. 4, 10, 65:

    sagittae,

    id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—
    B.
    In animals, the sexual impulse:

    equina,

    Col. 6, 27, 3:

    equi cupidine sollicitati,

    id. 6, 27, 8.—
    C.
    (Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:

    Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,

    Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—
    * 2.
    Personified:

    Cupido sordidus,

    sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > cupido

  • 65 dispicio

    di-spĭcĭo, spexi, spectum, 3, v. n. and a., to see through all parts (cf. Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 236 and 237), to see with an effort, to open wide the eyes in order to see, to look through, to see; to glance, to gaze; and actively, to descry, discern, perceive (class.; esp. freq. in Cic. Lachm. l. l. prefers dispicere in many passages where the best editions have despicere, e. g. Verg. A. 1, 224; id. G. 2, 187; Ov. M. 2, 178; 3, 44; 7, 223; id. F. 4, 569; Col. 1, 6, 23; cf. Conington ad Verg. A. 1, 224; Munroad Lucr. 4, 418 N. cr.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    isti autem tantis effusis tenebris ne scintillam quidem ullam ad dispiciendum reliquerunt,

    Cic. Ac. 2, 19, 61; cf.:

    tanta oborta caligo est ut dispicere non posset,

    Suet. Ner. 19; Cic. Tusc. 1, 19 fin.:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi, qui modo nati,

    id. Fin. 4, 23 fin.:

    ut primum dispexit,

    id. ib. 2, 30, 97:

    ad terram aspice et dispice, Oculis investigans astute augura,

    Plaut. Cist. 4, 2, 25.—
    (β).
    Act.:

    nubila,

    Lucr. 4, 418 Lachm.:

    longe cunctas in partis,

    id. 6, 648:

    dispecta est et Thule,

    Tac. Agr. 10:

    ut nequit ullam dispicere oculus rem,

    Lucr. 3, 564.—
    B.
    Transf., to investigate, make an examination:

    dispicientibus consistorianis et militaribus,

    Amm. 15, 5, 12.—
    II.
    Trop., to perceive mentally, discern, discover (commonly as act.):

    si imbecilli animi verum dispicere non possint,

    Cic. Div. 2, 39; cf. Liv. 44, 6 fin.:

    mentem principis,

    Tac. A. 3, 22:

    merita,

    id. ib. 13, 27:

    in ea re Pompeius quid velit, non dispicio,

    Cic. Q. Fr. 2, 2 fin.:

    sine jam aliquid dispiciam,

    to find out, Ter. And. 3, 5, 16; cf. Cic. Att. 2, 20.—
    B.
    Meton. (mostly in the imperat.), to consider, think, reflect upon:

    nunc velim dispicias res Romanas,

    Cic. Att. 6, 8:

    discerne et dispice insidiatorem et petitum insidiis,

    Liv. 40, 10; Just. Inst. 1, 8 pr.:

    dispice, an tu, etc.,

    Plin. Ep. 1, 18, 5:

    dispice, ne sit, etc.,

    id. ib. 2, 10, 5:

    prius dispiciamus de his, quae, etc.,

    Gai. Inst. 1, § 143; cf. Dig. 14, 1, 1; and absol.:

    virtus est, ubi occasio admonet, dispicere,

    Plaut. Pers. 2, 3, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > dispicio

  • 66 etiam

    ĕtĭam, conj. [cf. Gr. eti; with ending -am, as in quoniam, nunciam, etc.; cf. Brix ad Plaut. Trin. prol. 3], annexes a fact or thought to that which has already been said, and also, and furthermore, also, likewise, besides (syn. quoque).
    I.
    In gen.:

    hoc etiam ad malum accersebatur malum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 22; cf. Ter. And. 1, 3, 10; Cic. de Sen. 6, 16; id. N. D. 2, 52, 130:

    tute istic (dixisti) etiam astante hoc Sosia,

    Plaut. Am. 2, 2, 115:

    sed etiam est, paucis vos quod monitos voluerim,

    id. Capt. prol. 53; cf. id. Bacch. 3, 6, 17; Cic. Ac. 2, 12, 38:

    atque alias etiam dicendi quasi virtutes sequetur,

    id. Or. 40 fin.:

    unum etiam vos oro, ut, etc.,

    one thing more, Ter. Eun. 5, 8, 54; cf. id. Heaut. 5, 1, 22; id. Phorm. 5, 5, 3; Verg. A. 11, 352; Suet. Caes. 24 al.:

    etiamne hoc negabis?

    Plaut. Am. 2, 2, 128; cf. id. Bacch. 2, 3, 40:

    mihi quidem etiam Appii Caeci carmen... Pythagoreorum videtur. Multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis,

    Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf. id. N. D. 2, 58:

    hei mihi! Etiam de sorte nunc venio in dubium miser?... Etiam insuper defrudet?

    Ter. Ad. 2, 2, 38; cf. Suet. Caes. 10 fin.:

    caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis: caret ergo etiam vinolentia et cruditate et insomniis,

    Cic. de Sen. 13, 44:

    etiam tu quoque assentaris huic?

    Plaut. Am. 2, 2, 70; so,

    etiam quoque,

    id. As. 2, 4, 95; id. Ps. 1, 1, 120; 1, 3, 118; Lucr. 3, 292; 5, 517 al.; Varr. R. R. 1, 1, 3; Gell. 18, 12, 9; cf.:

    quoque etiam,

    Plaut. Am. prol. 30; 2, 2, 85; 121; id. Ep. 4, 2, 19; Ter. Hec. 4, 1, 28; 5, 1, 7; Cic. Fam. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 88 fin.;

    v. quoque.— Esp. freq. in the connection: non modo (or solum)... sed (or verum) etiam: tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    inveteratas non solum familiaritates exstingui solere, sed odia etiam gigni sempiterna,

    id. Lael. 10 fin.:

    neque solum ut quieto, sed etiam ut magno animo simus hortantur, neque auxilium modo defensioni meae, verum etiam silentium pollicentur,

    id. Mil. 1 fin. Conversely:

    tantum... non etiam: si vultum tantum, non etiam animum accommodavimus,

    Quint. 6, 2, 26:

    periculum tantum, non etiam offensa vitatur,

    id. 9, 2, 67; 7, 4, 35 al.; cf.:

    quasi vero oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

    Cic. Fin. 2, 6, 17.
    II.
    In partic.
    A.
    To annex a more important idea, and even, nay, even:

    quae omnes docti atque sapientes summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt,

    Cic. Deiot. 13, 37:

    nos enim defendimus, etiam insipientem multa comprehendere,

    id. Ac. 2, 47, 144:

    si infantes pueri, mutae etiam bestiae paene loquuntur,

    id. Fin. 1, 21:

    quis mortalium tolerare potest, illis divitias superare, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse?

    Sall. C. 20, 11:

    illiteratum, iners ac paene etiam turpe est non putare, etc.,

    Plin. Ep. 2, 3, 8 et saep.—Freq. after negative sentences, for immo, potius, nay, rather, even: Mamertina civitas improba antea non erat;

    etiam erat inimica improborum,

    Cic. Verr. 2, 4, 10; id. Deiot. 11, 31:

    hoc idem nostri saepius non tulissent, quod Graeci laudare etiam solent,

    id. Or. 45, 153:

    quid, si ne dives quidem? quid, si pauper etiam?

    id. Par. 6, 1, 42 et saep.:

    tantum abesse dicebat, ut id consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret,

    id. Ac. 2, 9, 28; cf. Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Cic. Fin. 2, 17; 5, 20 fin.:

    immo etiam, hoc qui occultari facilius credas, dabo,

    Ter. Hec. 5, 4, 29:

    quin etiam insuper vestem omnem miserae discidit,

    id. Eun. 4, 3, 4; v. immo and quin.—Freq. with comparatives for the sake of intensity, yet, still (in later Lat. replaced by adhuc): He. Mane, nondum audisti, Demea, Quod est gravissimum. De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 22:

    ut enim in corporibus magnae dissimilitudines sunt: sic in animis exsistunt majores etiam varietates,

    Cic. Off. 1, 30, 107:

    sunt autem etiam clariora vel plane perspicua,

    id. Fin. 5, 20:

    dic, dic etiam clarius,

    id. Verr. 2, 3, 75 fin.:

    plusculum etiam quam concedet veritas,

    id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 9, 4, 36:

    Athos mons est adeo elatus, ut credatur altius etiam quam unde imbres cadunt surgere,

    Mel. 2, 2, 10.—Rarely with a comp. in contrast with its own posit.:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Cat. 4, 7, 14:

    ad Alesiam magna inopia, multo etiam major ad Avaricum,

    Caes. B. C. 3, 47, 5.—
    B.
    With the demonstrative notion of the jam predominating, used as an affirmative, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes:

    ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut etiam, aut non respondere possit,

    Cic. Ac. 2, 32, 104; cf. id. ib. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70; id. Rosc. Com. 3, 9: Jupp. Numquid vis? Al. Etiam;

    ut actutum advenias,

    Plaut. Am. 1, 3, 46: Th. Numquid processit ad forum hodie novi? Si. Etiam. Th. Quid tandem? id. Most. 4, 3, 8; Ter. Hec. 5, 3, 13:

    misericordia commotus ne sis. Etiam,

    Cic. Mur. 31, 65; Plin. Ep. 2, 3, 9:

    Zeno in una virtute positam beatam vitam putat. Quid Antiochus? Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam,

    Cic. Ac. 2, 43, 134; id. Planc. 26 fin.:

    quid? etiam,

    id. Att. 4, 5; cf. id. ib. 1, 13, 6; 2, 6 fin.; id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24: An. Num quid patri subolet? Ge. Nihil etiam, nothing at all, Ter. Phorm. 3, 1, 10:

    nihil etiam audio,

    id. Heaut. 5, 5, 13. —
    C.
    With the idea of time predominating, yet, as yet, even yet, still, even now:

    etsi admodum In ambiguo est etiam, nunc quid de hac re fuat,

    Plaut. Trin. 2, 4, 193; cf. Ter. Hec. 4, 3, 8:

    olim fano consumebatur omne quod profanum erat, ut etiam fit,

    Varr. L. L. 6, § 54 Müll.:

    cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est,

    Cic. Verr. 2, 3, 23:

    invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi,

    Verg. G. 3, 189; cf. id. A. 6, 485; Sall. C. 61, 4:

    sed tu etiamne astas?

    Plaut. Most. 2, 2, 89; cf. Ter. Eun. 2, 2, 55; id. Hec. 3, 4, 16; id. Heaut. 4, 4, 20:

    quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?

    how much longer? Cic. Cat. 1, 1.—With negatives:

    quia tibi minas viginti pro amica etiam non dedit,

    not yet, never yet, Plaut. Ps. 1, 3, 46:

    non satis pernosti me etiam, qualis sim,

    Ter. And. 3, 2, 23:

    non dico fortasse etiam quod sentio,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12:

    nec plane etiam abisse ex conspectu,

    Caes. B. G. 6, 43, 4:

    improbum facinus, sed fortasse adhuc in nullo etiam vindicatum,

    Cic. Verr. 2, 3, 84:

    nihil suspicans etiam mali,

    Ter. And. 1, 1, 89:

    hunc ego numquam videram etiam,

    id. Eun. 5, 8, 6; 5, 9, 62:

    quid egerint inter se, nondum etiam scio,

    id. Hec. 1, 2, 117; 5, 1, 18; id. Heaut. 3, 3, 35; id. And. 1, 2, 30:

    haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi,

    Cic. Cat. 1, 4 fin.
    D.
    In familiar lang., in interrogations, esp. when made indignantly, like our what? pray? etc.:

    etiam caves, ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens?

    are you on your guard, pray? Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    etiam tu, here, istinc amoves abs te?

    Plaut. As. 3, 3, 124:

    etiam clamas, carnufex?

    what? do you bawl? Plaut. Am. 1, 1, 220; cf. id. ib. 225; 2, 1, 21; id. Most. 2, 1, 30; Ter. Eun. 5, 7, 16; Petr. 21 fin. al.: is mihi etiam gloriabitur se omnes magistratus sine repulsa assecutum? what? and will he boast to me? etc., Cic. Pis. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 59; 2, 2, 42 fin.
    E.
    In familiar lang., with imperatives, again, once more: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est. Tr. Circumspice etiam, Plaut. Most. 2, 2, 43; 4, 2, 3:

    etiam tu, homo nihili, quod di dant boni, cave culpa tua amissis,

    id. Bacch. 5, 2, 70; cf. Ter. And. 5, 2, 8; id. Hec. 5, 4, 1.—In impatient questions:

    scelerate, etiam respicis?

    are you going to look round? Plaut. Pers. 2, 4, 4:

    etiam vigilas?

    at once, immediately, id. Most. 2, 1, 35:

    etiam aperis?

    id. ib. 4, 2, 28:

    etiam tu taces?

    id. Trin. 2, 4, 113; Ter. Ad. 4, 2, 11:

    etiam tu hinc abis?

    id. Phorm. 3, 3, 9; cf.:

    etiamne abis?

    Plaut. Poen. 1, 3, 22:

    etiamne ambulas?

    id. As. 1, 1, 95.—
    F.
    Etiam atque etiam denotes that an action is done uninterruptedly, incessantly; whence it also conveys the idea of intensity, constantly, perpetually; repeatedly, again and again, over and over; pressingly, urgently: temo superat cogens sublime etiam atque etiam noctis iter, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 Müll. (Trag. v. 246 ed. Vahlen):

    etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare,

    Cic. Div. 1, 4; cf. id. Fam. 16, 15:

    optimus quisque confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam atque etiam esse discenda,

    id. Tusc. 3, 28, 69:

    dicere,

    id. Fam. 13, 28:

    commonefacere,

    id. ib. 13, 72:

    affirmare promissa,

    Liv. 22, 13:

    curare, ut, etc.,

    id. 41, 19:

    consulere,

    id. 38, 9: se avertere, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 2:

    queri,

    Cat. 63, 61 et saep.:

    te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes,

    Plaut. Trin. 3, 2, 48:

    cogitare,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    considerare,

    Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.; Liv. 3, 45 fin. Drak.:

    reputare,

    Sall. J. 85, 28:

    videre,

    Cic. Div. in Caecil. 12; id. Ac. 2, 19, 62; Liv. 36, 28:

    aspicere,

    Hor. Ep. 1, 18, 76 et saep.:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 5, fin.; 13, 28 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 72:

    haec quamquam nihilo meliora sunt, nunc etiam atque etiam multo desperatiora,

    constantly more desperate from day to day, id. Fam. 6, 22 (B. and K. read nunc atque):

    quare etiam atque etiam sunt venti corpora caeca,

    i. e. most positively, Lucr. 1, 295. Vid. Hand Turs. II. pp. 545-578.

    Lewis & Short latin dictionary > etiam

  • 67 fabula

    1.
    fābŭla, ae, f. [fari], a narration, narrative, account, story; the subject of common talk.
    I.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    syn.: narratio, fasti, annales, res gestae, historia): additur fabulae, quo vulgo Sabini aureas armillas brachio laevo habuerint, pepigisse eam, etc.,

    Liv. 1, 11, 8:

    poëticae (opp. incorrupta rerum gestarum monumenta), id. praef. § 6: Ummidius, qui tam (non longa est fabula) dives, ut, etc.,

    Hor. S. 1, 1, 95; id. Ep. 1, 2, 6:

    mutato nomine de te fabula narratur,

    id. S. 1, 1, 70:

    asinaeque paternum Cognomen vertas in risum et fabula flas,

    the common talk, town's talk, id. Ep. 1, 13, 9; cf.:

    heu me, per urbem Fabula quanta fui!

    id. Epod. 11, 8:

    fabula (nec sentis) tota jactaris in urbe,

    you are talked of all over the city, Ov. Am. 8, 1, 21; cf. Suet. Aug. 70; id. Dom. 15; Mart. 3, 14:

    habes omnes fabulas urbis,

    Plin. Ep. 8, 18, 11:

    nova fabula,

    the news, Juv. 1, 145:

    semper formosis fabula poena fuit,

    Prop. 2, 32, 26 (3, 30, 26 M.):

    a diverticulo repetatur fabula,

    let us return to our story, Juv. 15, 72.—
    B.
    Transf., conversation (post-Aug.):

    ut fabulas quoque eorum et disputationes et arcana semotae dictionis penitus exciperem,

    conversations, Tac. Or. 2:

    praeceptores cum auditoribus suis fabulas habent,

    id. ib. 29; cf.:

    cum inter fabulas privatas sermo esset ortus, quanti, etc.,

    in private conversation, Lampr. Heliog. 25.—With a dependent clause:

    ne id accidat, quod cuipiam Thraco venisse usu, fabula est,

    is related, Gell. 19, 12, 6.—
    2.
    In vulg. lang. (like the Germ. Geschichte), affair, concern, matter:

    sed quid ego aspicio? quae haec fabula'st?

    what sort of an affair is this? Plaut. Pers. 5, 2, 11; Ter. And. 4, 4, 8.
    II.
    In partic. (freq. and class.), a fictitious narrative, a tale, story (syn.: apologus, narratio): narrationum tris accepimus species, fabulam, quae versatur in tragoediis atque carminibus non a veritate modo, sed etiam a forma veritatis remota, argumentum... historiam, etc., Quint. 2, 4, 2:

    haec res agetur nobis, vobis fabula,

    Plaut. Capt. prol. 52:

    peregrino narrare fabulas,

    id. Men. 5, 1, 24:

    num igitur me cogis etiam fabulis credere? quae delectationis habeant quantum voles... auctoritatem quidem nullam debemus nec fidem commenticiis rebus adjungere, etc.,

    Cic. Div. 2, 55, 113; cf.:

    fictis fabulis,

    id. Mil. 3, 8:

    antiquitas recepit fabulas, fictas etiam nonnumquam incondite,

    id. Rep. 2, 10; cf.:

    a fabulis ad facta venire,

    id. ib. 2, 2 fin.:

    minor fabulis habetur fides,

    id. ib. 2, 10:

    saepe fabulis fidem firmare (consuerant),

    Suet. Rhet. 1 med.;

    Liv. praef. § 6: non fabula rumor Ille fuit,

    Ov. M. 10, 561:

    fabulam inceptat,

    Ter. And. 5, 4, 22:

    quid tamen ista velit sibi fabula, ede,

    Hor. S. 2, 5, 61:

    fabulae!

    mere stories! stuff! nonsense! Ter. Heaut. 2, 3, 95; id. And. 1, 3, 19:

    ne convivialium fabularum simplicitas in crimen duceretur,

    Tac. A. 6, 11 fin.:

    sufficiunt duae fabulae, an tertiam poscis?

    Plin. Ep. 2, 20, 9.—In apposition:

    jam te premet nox fabulaeque Manes (= fabulosi, inanes),

    Hor. C. 1, 4, 16:

    civis et manes et fabula fies,

    Pers. 5, 152:

    nos jam fabula sumus,

    Ter. Hec. 4, 3, 14.—So of idle tales:

    ineptas et aniles fabulas devita,

    Vulg. 1 Tim. 4, 7 al.—
    B.
    Of particular kinds of poetry.
    1.
    Most freq., a dramatic poem, drama, play (syn.:

    ludus, cantus, actio, etc.): in full, fabula scaenica,

    Amm. 28, 1, 4;

    or, theatralis,

    id. 14, 6, 20:

    fabula ad actum scenarum composita,

    Quint. 5, 10, 9; cf. id. 11, 3, 73 sq.:

    Livianae fabulae non satis dignae, quae iterum legantur. Atque hic Livius primus fabulam, C. Clodio Caeci filio et M. Tuditano Cos. docuit,

    produced, Cic. Brut. 18, 72; v. doceo, II. init.; cf.: fabulam dare, under do, II. H.; so,

    facere,

    Varr. L. L. 5, 8:

    neque histrioni ut placeat, peragenda fabula est,

    Cic. de Sen. 19, 70:

    securus, cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176:

    neve minor neu sit quinto productior actu Fabula,

    id. A. P. 190:

    M. Pacuvii nova fabula,

    Cic. Lael. 7, 24:

    Terentii,

    Hor. S. 1, 2, 21:

    Attae,

    id. Ep. 2, 1, 80 et saep.:

    in fabulis stultissima persona,

    Cic. Lael. 26, 100 et saep.— Transf.:

    non solum unum actum, sed totam fabulam confecissem,

    Cic. Phil. 2, 14, 34.—
    2.
    A fable (cf. apologus):

    fabularum cur sit inventum genus Brevi docebo, etc.,

    Phaedr. 3, prol. 33:

    quae (res) vel apologum, vel fabulam vel aliquam contineat irrisionem,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    nota illa de membris humanis adversus ventrem discordantibus fabula,

    Quint. 5, 11, 19 (shortly before, fabella) et saep.—Prov.: Lupus in fabula (like the Engl., talk of the devil, and he will appear), of a person who comes just as we are talking about him, Ter. Ad. 4, 1, 21; Cic. Att. 13, 33, 4; so,

    lupus in sermone,

    Plaut. Stich. 4, 1, 71.
    2.
    făbŭla, v. fabulus.

    Lewis & Short latin dictionary > fabula

  • 68 Fontes Mattiaci

    ăqua, ae (ACVA, Inscr. Grut. 593, 5; gen. aquāï, Plaut. Mil. 2, 6, 71; Lucr. 1, 284; 1. 285; 1, 307; 1, 454 et saep.; Verg. A. 7, 464; poët. ap. Cic. Div. 1, 9, 15; Cic. Arat. 179; Prud. Apoth. 702; the dat. aquaï also was used acc. to Charis. p. 538; v. Neue, Formenl. I. pp. 9, 11, 12; pp. 14 sq.;

    aquae, as trisyl.,

    Lucr. 6, 552 Lachm.), f. [cf. Sanscr. ap = water; Wallach. apa, and Goth. ahva = river; old Germ. Aha; Celt. achi; and the Gr. proper names Mess-api-oi and gê Api-a, and the Lat. Apuli, Apiola; prob. ultimately con. with Sanscr. ācus = swift, ācer, and ôkus, from the notion of quickly, easily moving. Curtius.].
    I.
    A.. Water, in its most gen. signif. (as an element, rainwater, river-water, sea-water, etc.; in class. Lat. often plur. to denote several streams, springs, in one place or region, and com. plur. in Vulg. O. T. after the Hebrew):

    aër, aqua, terra, vapores, Quo pacto fiant,

    Lucr. 1, 567: SI. AQVA. PLVVIA. NOCET, Fragm. of the XII. Tab. ap. Dig. 40, 7, 21; cf. Dirks. Transl. p. 486; so also of titles in the Digg. 39, 3; cf. ib. 43, 20:

    pluvialis,

    rain-water, Ov. M. 8, 335, and Sen. Q. N. 3, 1; so,

    aquae pluviae,

    Cic. Mur. 9, 22; Plin. 2, 103, 106, § 233; Quint. 10, 1, 109 (and pluviae absol., Cic. Att. 15, 16, B; Lucr. 6, 519; Verg. G. 1, 92; Ov. F. 2, 71; Plin. 2, 106, 110, § 227); so,

    caelestes aquae,

    Hor. Ep. 2, 1, 135; Liv. 4, 30, 7; 5, 12, 2; Plin. 17, 2, 2, § 14; so,

    aquae de nubibus,

    Vulg. 2 Reg. 22, 12: aquae nivis, snow-water, ib. Job, 9, 30:

    fluvialis,

    river-water, Col. 6, 22; so,

    aqua fluminis,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    aquaï fons,

    Lucr. 5, 602:

    fons aquae,

    Vulg. Gen. 24, 13:

    fontes aquarum, ib. Joel, 1, 20: flumen aquae,

    Verg. A. 11, 495:

    fluvius aquae,

    Vulg. Apoc. 22, 1:

    rivus aquae,

    Verg. E. 8, 87:

    rivi aquarum,

    Vulg. Isa. 32, 2:

    torrens aquae,

    ib. Macc. 5, 40; and plur., ib. Jer. 31, 9: dulcis, fresh-water, Fr. eau douce, Lucr. 6, 890:

    fons aquae dulcis,

    Cic. Verr. 4, 118; and plur.:

    aquae dulces,

    Verg. G. 4, 61; id. A. 1, 167: marina, sea-water (v. also salsus, amarus), Cic. Att. 1, 16; so,

    aquae maris,

    Vulg. Gen. 1, 22; ib. Exod. 15, 19:

    dulcis et amara aqua,

    ib. Jac. 3, 11:

    perennis,

    never-failing, Liv. 1, 21; and plur.:

    quo in summo (loco) est aequata agri planities et aquae perennes,

    Cic. Verr. 4, 107:

    aqua profluens,

    running-water, id. Off. 1, 16, 52; so,

    currentes aquae,

    Vulg. Isa. 30, 25; so,

    aqua viva,

    living-water, Varr. L. L. 5, 26, 35; Vulg. Gen. 26, 19; and plur.:

    aquae vivae,

    ib. Num. 19, 17;

    and in a spiritual sense: aqua viva,

    ib. Joan. 4, 10; so,

    vitae,

    ib. Apoc. 22, 17:

    aquae viventes,

    ib. Lev. 14, 5:

    stagna aquae,

    standing-water, Prop. 4, 17, 2; and plur., Vulg. Psa. 106, 35; so, stativae aquae, Varr. ap. Non. p. 217, 2:

    aquae de puteis,

    well-water, Vulg. Num. 20, 17:

    aqua de cisternā,

    cisternwater, ib. 2 Reg. 23, 16; so,

    aqua cisternae,

    ib. Isa. 36, 16:

    aquae pessimae,

    ib. 4 Reg. 2, 19:

    aqua recens,

    Verg. A. 6, 636:

    turbida,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    crassa,

    ib. 2 Macc. 1, 20:

    munda,

    ib. Heb. 10, 22:

    purissima,

    ib. Ezech. 34, 18:

    aquae calidae,

    warm-water, ib. Gen. 36, 24; and absol.:

    calida,

    Cato, R. R. 156, 3; Plin. 25, 7, 38, § 77; Tac. G. 22;

    and contr.: calda,

    Col. 6, 13; Plin. 23, 4, 41, § 83: aqua fervens, boiling-water:

    aliquem aquā ferventi perfundere,

    Cic. Verr. 1, 67:

    aqua frigida,

    cold-water, Plaut. Cist. 1, 1, 37; Vulg. Prov. 25, 23; ib. Matt. 10, 42; and absol.:

    frigida,

    Cels. 1, 5; Plin. Ep. 3, 5, 11; Quint. 5, 11, 31: aqua decocta, water boiled and then cooled with ice or snow, Mart. 14, 116; and absol.:

    decocta,

    Juv. 5, 50; Suet. Ner. 48 al.—
    B.
    Particular phrases.
    1.
    Praebere aquam, to invite to a feast, to entertain (with ref. to the use of water at table for washing and drinking), Hor. S. 1, 4, 88 (cf. id. ib. 2, 2, 69).—
    2.
    Aquam aspergere alicui, to give new life or courage, to animate, refresh, revive (the fig. taken from sprinkling one who is in a swoon):

    ah, adspersisti aquam! Jam rediit animus,

    Plaut. Truc. 2, 4, 15.—
    3.
    Aqua et ignis, to express the most common necessaries of life:

    non aquā, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur quam amicitiā,

    Cic. Lael. 6, 22.—Hence aquā et igni interdicere alicui, to deny intercourse or familiarity with one, to exclude from civil society, to banish, Cic. Phil. 1, 9; so the bride, on the day of marriage, received from the bridegroom aqua et ignis, as a symbol of their union: aquā et igni tam interdici solet damnatis quam accipiunt nuptae, videlicet quia hae duae res humanam vitam maxime continent, Paul. ex Fest. p. 3 Müll. (this custom is differently explained in [p. 148] Varr. L. L. 5, 9, 18): aquam et terram petere, of an enemy (like gên kai hudôr aitein), to demand submission, Liv. 35, 17:

    aquam ipsos (hostes) terramque poscentium, ut neque fontium haustum nec solitos cibos relinquerent deditis,

    Curt. 3, 10, 8.— Provv.
    a.
    Ex uno puteo similior numquam potis Aqua aquaï

    sumi quam haec est atque ista hospita,

    you can't find two peas more like, Plaut. Mil. 1, 6, 70 sq. —
    b.
    In aquā scribere = kath hudatos graphein, to write in water, of something transient, useless:

    cupido quod dicit amanti, In vento et rapidā scribere oportet aquā,

    Cat. 70, 4 (cf. Keats' epitaph on himself: here lies one whose name was writ in water; and the Germ., etwas hinter die Feueresse schreiben).—
    II.
    Water, in a more restricted sense.
    A.
    The sea:

    coge, ut ad aquam tibi frumentum Ennenses metiantur,

    on the sea-coast, Cic. Verr. 2, 3, 83:

    laborum quos ego sum terrā, quos ego passus aquā,

    Ov. P. 2, 7, 30:

    findite remigio aquas!

    id. F. 3, 586.— Trop.: Venimus in portum... Naviget hinc aliā jam mihi linter aquā, in other waters let my bark now sail (cf. Milton in the Lycidas:

    To-morrow to fresh woods and pastures new),

    Ov. F. 2, 864.—
    B.
    = la. cus, a lake:

    Albanae aquae deductio,

    Cic. Div. 1, 44 fin.
    C.
    A stream, a river. in Tuscae gurgite mersus aquae, i. e. Albula, Ov. F. 4, 48:

    alii in aquam caeci ruebant,

    Liv. 1, 27:

    sonitus multarum aquarum,

    of many streams, Vulg. Isa. 17, 12; ib. Apoc. 1, 15; 19, 6:

    lignum, quod plantatum est secus decursus aquarum,

    along the watercourses, ib. Psa. 1, 3.—
    D.
    Rain:

    cornix augur aquae,

    Hor. C. 3, 17, 12:

    deūm genitor effusis aethera siccat aquis,

    Ov. F. 3, 286:

    multā terra madescit aquā,

    id. ib. 6, 198:

    aquae magnae bis eo anno fuerunt,

    heavy rains, a flood, inundation, Liv. 24, 9; 38, 28.—
    E.
    In the plur., medicinal springs, waters, baths.
    1.
    In gen.:

    ad aquas venire,

    Cic. Planc. 27, 65; id. Fam. 16, 24, 2:

    aquae caldae,

    Varr. L. L. 9, 69, p. 219 Müll.:

    aquae calidae,

    Plin. 2, 103, 106, § 227:

    aquae medicatae,

    Sen. Q. N. 3, 25:

    aquae Salutiferae,

    Mart. 5, 1.—Hence,
    2.
    As prop. noun, Waters. Some of the most important were.
    a.
    Ăquae Ăpollĭnāres, in Etruria, prob. the Phoebi vada of Mart. 6, 42, 7, now Bagni di Stigliano, Tab. Peut.—
    b. c.
    Ăquae Baiae, in Campania, Prop. 1, 11, 30; earlier called Ăquae Cūmānae, Liv. 41, 16.—
    d. (α).
    In Britain, now Bath; also called Ăquae Sōlis, Itin Anton.—
    (β).
    In Zeugitana on the Gulf of Carthage, now Hammam Gurbos, Liv. 30, 24, 9; Tab. Peut.—
    (γ).
    In Gallia, now Vichy on the Allier, Tab. Theod.—
    e. f.
    Ăquae Mattĭăcae, among the Mattiaci in Germany, now Wiesbaden, Amm. 29, 4, also called Fontes Mattĭăci in Plin. 31, 2, 17, § 20.—
    g.
    Ăquae Sextĭae, near Massilia, once a famous watering-place, now Aix, Liv Epit 61; Vell. 1, 15; Plin. 3, 4, 5, § 36.—
    h.
    Ăquae Tauri or Tauri Thermae, in Etruria, now Bagni di Ferrata, Plin. 3, 5, 8, § 52. V. Smith, Dict. Geog., s. v. Aquae.—
    F.
    The water in the water-clock. From the use of this clock in regulating the length of speeches, etc. (cf. clepsydra), arose the tropical phrases,
    (α).
    Aquam dare, to give the advocate time for speaking, Plin. Ep. 6, 2, 7.—
    (β).
    Aquam perdere, to spend time unprofitably, to waste it, Quint. 11, 3, 52.—
    (γ).
    Aqua haeret, the water stops, i.e. I am at a loss, Cic. Off. 3, 33, 117:

    in hac causā mihi aqua haeret,

    id. ad Q. Fr. 2, 7.—
    G.
    Aqua intercus, the water under the skin of a dropsical person;

    hence, as med. t.,

    the dropsy, Plaut. Men. 5, 4, 3:

    medicamentum ad aquam intercutem dare,

    Cic. Off. 3, 24, 92:

    decessit morbo aquae intercutis,

    Suet. Ner 5; cf. Cels. 2, 8.— Trop.: aquam in animo habere intercutem, Lucil. ap. Non. p. 37, 3.—
    III.
    Aqua, the name of a constellation, Gr. Hudôr:

    hae tenues stellae perhibentur nomine Aquāī,

    Cic. Arat. 179 (as translation of tous pantas kaleousin Hudôr); v. Orell. ad h. l.

    Lewis & Short latin dictionary > Fontes Mattiaci

  • 69 Furor

    1.
    fūror, ātus, 1, v. dep. a. ( act. inf. furasse, Fulg. Myth. 2, 6; sup. furatum, Plaut. Rud. 1, 2, 23; id. Trin. 4, 2, 22: furatus, in pass. signif., App. M. 10, p. 220) [fur], to steal, purloin, pilfer (syn.: latrocinor, clepo, rapio).
    I.
    Lit. (class.):

    solet haec, quae rapuit et furatus est dicere se emisse,

    Cic. Verr. 2, 1, 22, § 60:

    furatur aliquid aut eripit,

    id. Off. 2, 11, 40; id. N. D. 2, 63, 157:

    pecuniam ex templo,

    Quint. 3, 6, 41; Suet. Caes. 54.— Absol.:

    ad furandum venire,

    Plaut. Ps. 3, 2, 61; so of pillaging, military raids:

    ille robore exercitus inpar, furandi melior,

    Tac. A. 3, 74 init.;

    of literary theft: ut iste in furando manibus suis uteretur,

    Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    si ego tuum (librum) ante legissem, furatum me abs te esse diceres,

    id. Att. 2, 1, 1; cf. Poët. ap. Quint. 8, 3, 29.—
    II.
    Transf., in gen., to take away by stealth, remove secretly, to withdraw:

    pone caput, fessosque oculos furare labori,

    Verg. A. 5, 845:

    membra,

    Sil. 10, 74:

    sese,

    id. 14, 561:

    vultus veste,

    i. e. to hide, Sen. Agam. 914:

    non enim furatus esse civitatem, non genus suum ementitus dicitur,

    Cic. Balb. 2, 5:

    speciem furabor Iacchi,

    will represent, personate, Prop. 4 (5), 2, 31:

    audiendi facultatem,

    to obtain by stealth, Amm. 14, 11, 15.
    2.
    fŭror, ōris, m. [furo], a raging, raving (in sickness or violent passion), rage, madness, fury.
    I.
    Prop.: hanc insaniam (manian), quae juncta stultitiae patet latius, a furore disjungimus... Quem nos furorem, melancholian illi (Graeci) vocant... Qui ita sit affectus, eum dominum esse rerum suarum vetant duodecim tabulae. Itaque non est scriptum:

    Si INSANVS, sed: SI FVRIOSVS ESCIT. Stultitiam enim censuerunt insaniam, constantiā, id est sanitate vacantem... furorem autem esse rati sunt mentis ad omnia caecitatem: quod cum majus esse videatur quam insania, tamen ejusmodi est, ut furor in sapientem cadere possit, non possit insania,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11; id. Ac. 2, 27, 88:

    ira furor brevis est,

    Hor. Ep. 1, 2, 62; cf.:

    fere ira et concitatio furori sunt similia,

    Quint. 7, 4, 31:

    hic si mentis esset suae, nisi poenas patriae furore atque insania penderet,

    Cic. Pis. 21, 50; cf.:

    furore atque amentiā impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4; cf. id. ib. 7, 42:

    Catilinae,

    Sall. C. 24, 2:

    versatur mihi ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    caeci furore,

    Liv. 28, 22, 14; cf. Cat. 64, 197:

    rabidus,

    id. 63, 38:

    caecus,

    Hor. Epod. 7, 13:

    nec se comitem illius furoris, sed ducem praebuit,

    Cic. Lael. 11, 37; cf. id. Rep. 1, 28 fin.: si decima legio ad eundem furorem redierit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 2;

    so of political excitement,

    Caes. B. G. 2, 3, 5; Liv. 2, 29, 11; 25, 4, 5; 28, 25, 12; Hor. C. 4, 15, 17; of the fierce passion of love, Prop. 1, 13, 20; Verg. A. 4, 101; Ov. H. 9, 145.—In plur.:

    mille puellarum, puerorum mille furores,

    Hor. S. 2, 3, 325; of the inspired frenzy of prophets and poets (as translation of the Gr. mania):

    ea (praesagitio) si exarsit acrius, furor appellatur, cum a corpore animus abstractus divino instinctu concitatur,

    Cic. Div. 1, 31, 66:

    negat sine furore Democritus quemquam poëtam magnum esse posse,

    id. ib. 1, 37, 88:

    ille furor (Cassandrae) patriae fuit utilis,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 65.—In plur.:

    fatidicos concepit mente furores,

    Ov. M. 2, 640:

    ad hunc impendiorum furorem,

    Suet. Ner. 31.—Prov.:

    furor fit laesa saepius patientia,

    Pub. Syr. 178 Rib.— Poet. also in a good sense:

    vidi animos, mortesque virŭm, decorisque furorem,

    vehement desire, Sil. 2, 324.—In plur.:

    nec tamen incautos laudum exhorresce furores,

    Sil. 3, 146.— Poet., of things:

    caeli furor aequinoctialis,

    the raging storms, Cat. 46, 2.—
    (β).
    Furor est, it is madness or folly; with inf. ( poet. and in post-Aug. prose):

    quis furor est, census corpore ferre suo?

    Ov. A. A. 3, 172:

    furor est, mensuram ejus (mundi) animo quosdam agitasse atque prodere ausos... furor est, profecto furor, egredi ex eo, etc.,

    Plin. 2, 1, 1, § 3:

    magno furor (leonis) est in sanguine mergi,

    raging desire, Stat. Th. 8, 596:

    simplexne furor (est) sestertia centum perdere et, etc.,

    is it not worse than folly, Juv. 1, 92.—
    II.
    Transf., the cause of wrath ( poet.):

    non ita saeva ira mea ut tibi sim merito semper furor,

    Prop. 1, 18, 15.—
    III.
    Fŭror, personified, Verg. A. 1, 294; cf. v. 348; as a deity, the companion of Mars, Sil. 4, 327; Stat. Th. 3, 424; 7, 52; cf. Petr. S. 124.

    Lewis & Short latin dictionary > Furor

  • 70 furor

    1.
    fūror, ātus, 1, v. dep. a. ( act. inf. furasse, Fulg. Myth. 2, 6; sup. furatum, Plaut. Rud. 1, 2, 23; id. Trin. 4, 2, 22: furatus, in pass. signif., App. M. 10, p. 220) [fur], to steal, purloin, pilfer (syn.: latrocinor, clepo, rapio).
    I.
    Lit. (class.):

    solet haec, quae rapuit et furatus est dicere se emisse,

    Cic. Verr. 2, 1, 22, § 60:

    furatur aliquid aut eripit,

    id. Off. 2, 11, 40; id. N. D. 2, 63, 157:

    pecuniam ex templo,

    Quint. 3, 6, 41; Suet. Caes. 54.— Absol.:

    ad furandum venire,

    Plaut. Ps. 3, 2, 61; so of pillaging, military raids:

    ille robore exercitus inpar, furandi melior,

    Tac. A. 3, 74 init.;

    of literary theft: ut iste in furando manibus suis uteretur,

    Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    si ego tuum (librum) ante legissem, furatum me abs te esse diceres,

    id. Att. 2, 1, 1; cf. Poët. ap. Quint. 8, 3, 29.—
    II.
    Transf., in gen., to take away by stealth, remove secretly, to withdraw:

    pone caput, fessosque oculos furare labori,

    Verg. A. 5, 845:

    membra,

    Sil. 10, 74:

    sese,

    id. 14, 561:

    vultus veste,

    i. e. to hide, Sen. Agam. 914:

    non enim furatus esse civitatem, non genus suum ementitus dicitur,

    Cic. Balb. 2, 5:

    speciem furabor Iacchi,

    will represent, personate, Prop. 4 (5), 2, 31:

    audiendi facultatem,

    to obtain by stealth, Amm. 14, 11, 15.
    2.
    fŭror, ōris, m. [furo], a raging, raving (in sickness or violent passion), rage, madness, fury.
    I.
    Prop.: hanc insaniam (manian), quae juncta stultitiae patet latius, a furore disjungimus... Quem nos furorem, melancholian illi (Graeci) vocant... Qui ita sit affectus, eum dominum esse rerum suarum vetant duodecim tabulae. Itaque non est scriptum:

    Si INSANVS, sed: SI FVRIOSVS ESCIT. Stultitiam enim censuerunt insaniam, constantiā, id est sanitate vacantem... furorem autem esse rati sunt mentis ad omnia caecitatem: quod cum majus esse videatur quam insania, tamen ejusmodi est, ut furor in sapientem cadere possit, non possit insania,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11; id. Ac. 2, 27, 88:

    ira furor brevis est,

    Hor. Ep. 1, 2, 62; cf.:

    fere ira et concitatio furori sunt similia,

    Quint. 7, 4, 31:

    hic si mentis esset suae, nisi poenas patriae furore atque insania penderet,

    Cic. Pis. 21, 50; cf.:

    furore atque amentiā impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4; cf. id. ib. 7, 42:

    Catilinae,

    Sall. C. 24, 2:

    versatur mihi ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    caeci furore,

    Liv. 28, 22, 14; cf. Cat. 64, 197:

    rabidus,

    id. 63, 38:

    caecus,

    Hor. Epod. 7, 13:

    nec se comitem illius furoris, sed ducem praebuit,

    Cic. Lael. 11, 37; cf. id. Rep. 1, 28 fin.: si decima legio ad eundem furorem redierit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 2;

    so of political excitement,

    Caes. B. G. 2, 3, 5; Liv. 2, 29, 11; 25, 4, 5; 28, 25, 12; Hor. C. 4, 15, 17; of the fierce passion of love, Prop. 1, 13, 20; Verg. A. 4, 101; Ov. H. 9, 145.—In plur.:

    mille puellarum, puerorum mille furores,

    Hor. S. 2, 3, 325; of the inspired frenzy of prophets and poets (as translation of the Gr. mania):

    ea (praesagitio) si exarsit acrius, furor appellatur, cum a corpore animus abstractus divino instinctu concitatur,

    Cic. Div. 1, 31, 66:

    negat sine furore Democritus quemquam poëtam magnum esse posse,

    id. ib. 1, 37, 88:

    ille furor (Cassandrae) patriae fuit utilis,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 65.—In plur.:

    fatidicos concepit mente furores,

    Ov. M. 2, 640:

    ad hunc impendiorum furorem,

    Suet. Ner. 31.—Prov.:

    furor fit laesa saepius patientia,

    Pub. Syr. 178 Rib.— Poet. also in a good sense:

    vidi animos, mortesque virŭm, decorisque furorem,

    vehement desire, Sil. 2, 324.—In plur.:

    nec tamen incautos laudum exhorresce furores,

    Sil. 3, 146.— Poet., of things:

    caeli furor aequinoctialis,

    the raging storms, Cat. 46, 2.—
    (β).
    Furor est, it is madness or folly; with inf. ( poet. and in post-Aug. prose):

    quis furor est, census corpore ferre suo?

    Ov. A. A. 3, 172:

    furor est, mensuram ejus (mundi) animo quosdam agitasse atque prodere ausos... furor est, profecto furor, egredi ex eo, etc.,

    Plin. 2, 1, 1, § 3:

    magno furor (leonis) est in sanguine mergi,

    raging desire, Stat. Th. 8, 596:

    simplexne furor (est) sestertia centum perdere et, etc.,

    is it not worse than folly, Juv. 1, 92.—
    II.
    Transf., the cause of wrath ( poet.):

    non ita saeva ira mea ut tibi sim merito semper furor,

    Prop. 1, 18, 15.—
    III.
    Fŭror, personified, Verg. A. 1, 294; cf. v. 348; as a deity, the companion of Mars, Sil. 4, 327; Stat. Th. 3, 424; 7, 52; cf. Petr. S. 124.

    Lewis & Short latin dictionary > furor

  • 71 ruo

    rŭo, ŭi, ŭtum (ruiturus, a, um, Ov. M. 4, 459; Luc. 7, 404; Mart. 1, 88, 4; Plin. Ep. 7, 19, 8; gen. plur. part. ruentum, Verg. A. 11, 886), 3, v. n. and a., to fall with violence, rush down; to fall down, tumble down, go to ruin (cf.: labor, procumbo, cado).
    I.
    Neutr. (very freq. and class.).
    A.
    Lit. Rarely of persons:

    caedebant pariter pariterque ruebant Victores victique,

    Verg. A. 10, 756; so Val. Fl. 7, 642.—Of things:

    ruere illa non possunt, ut haec non eodem labefacta motu concidant,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    spectacula runnt,

    fell down, tumbled down, Plaut. Curc. 5, 2, 47; cf.:

    parietes ruunt,

    id. Most. 1, 2, 36:

    lateres veteres,

    id. Truc. 2, 2, 50; so,

    aedes,

    id. Am. 5, 1, 43; id. Most. 1, 2, 69:

    omnia tecta (supra aliquem),

    Lucr. 4, 403; Liv. 4, 21, 5; Quint. 8, 3, 68 al.:

    altae turres,

    Lucr. 5, 307:

    moles et machina mundi,

    id. 5, 96:

    murus,

    Liv. 21, 11:

    templa deum,

    Hor. S. 2, 2, 104;

    aulaea,

    id. ib. 2, 8, 71:

    acervus,

    id. Ep. 2, 1, 47:

    murus latius quam caederetur,

    Liv. 21, 11:

    tecta in agris,

    id. 4, 21:

    silices a montibus altis,

    Lucr. 5, 314:

    alto a culmine Troja,

    Verg. A. 2, 290.— Poet.:

    caeli templa,

    Lucr. 1, 1105: ruit arduus aether, it rains, or the rain descends in torrents, Verg. G. 1, 324; cf. id. A. 8, 525:

    caelum imbribus immodicis,

    Mart. 3, 100, 3; cf.:

    caelum in se,

    Liv. 40, 58:

    ruit imbriferum ver,

    i.e. is ending, hastening to its close, Verg. G. 1, 313; cf.:

    turbidus imber aquā,

    id. A. 5, 695:

    tempestas,

    Tac. A. 1, 30.
    1.
    Prov.: caelum ruit, the sky is falling; of any thing very improbable: Cl. Quid tum, quaeso, si hoc pater resciverit? Sy. Quid si nunc caelum ruat? Ter. Heaut. 4, 3, 41. —
    2.
    Transf., of rapid, hasty movements, to hasten, hurry, run, rush (cf.:

    volo, curro): id ne ferae quidem faciunt, ut ita ruant atque turbentur,

    Cic. Fin. 1, 10, 34; cf. id. Att. 7, 7, 7:

    (Pompeium) ruere nuntiant et jam jamque adesse,

    id. ib. 7, 20, 1:

    huc omnis turba ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    Aeneadae in ferrum ruebant,

    id. ib. 8, 648:

    per proelia,

    id. ib. 12, 526:

    quidam inermes ultro ruere ac se morti offerre,

    Tac. Agr. 37:

    contis gladiisque ruerent,

    id. A. 6, 35:

    in aquam caeci ruebant,

    Liv. 1, 27 fin.:

    in castra fugientes,

    id. 24, 16, 2: in vulnera ac tela, id. 26, 44:

    promiscue in concubitus,

    id. 3, 47:

    eques pedesque certatim portis ruere,

    id. 27, 41:

    ad urbem infesto agmine,

    id. 3, 3:

    ad portas,

    Tac. A. 1, 66:

    ad convivium,

    id. H. 2, 68 fin.:

    per vias,

    id. ib. 5, 22:

    destinatā morte in proelium,

    Flor. 2, 18, 12:

    ruebant laxatis habenis aurigae,

    Curt. 4, 15, 3:

    de montibus amnes,

    Verg. A. 4, 164:

    flumina per campos,

    Ov. M. 1, 285:

    in Galliam Rhenus,

    Tac. H. 5, 19.— Poet., of time:

    vertitur interea caelum et ruit Oceano Nox,

    i.e. hastens up, sets in, Verg. A. 2, 250:

    revoluta ruebat dies,

    was advancing, hastening on, id. ib. 10, 256; cf. of the setting of the sun, Val. Fl. 1, 274; App. M. 3, p. 136, 19.— Of sound, to break forth:

    antrum, unde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae,

    Verg. A. 6, 44.—
    B.
    Trop.
    1.
    (Acc. to A. 1.) To fall, fail, sink (very rare):

    ratio ruat omnis,

    Lucr. 4, 507:

    quae cum accidunt nemo est quin intellegat, ruere illam rem publicam,

    Cic. Verr. 2, 5, 6, § 12:

    Vitellium ne prosperis quidem parem, adeo ruentibus debilitatum,

    by his falling fortunes, Tac. H. 3, 64:

    tam florentes Atheniensium opes ruisse,

    Just. 5, 1, 9.—
    2.
    (Acc. to A. 2.) To rush, dash, hurry, hasten, run, etc. (freq. and class.):

    tamquam ad interitum ruerem voluntarium,

    Cic. Marcell. 5, 14:

    emptorem pati ruere et per errorem in maximam fraudem incurrere,

    to act hastily, commit an oversight, id. Off. 3, 13, 55; cf. Liv. 3, 11:

    cum cotidie rueret,

    Cic. Sest. 64, 133; id. Att. 2, 14, 1; Quint. 2, 20, 2:

    compescere ruentes,

    Tac. H. 1, 56; 2, 63 fin.; cf. id. ib. 2, 34:

    ad seditiones et discordias et bella civilia,

    id. ib. 1, 46:

    crudelitatis odio in crudelitatem ruitis,

    Liv. 3, 53:

    in servitium,

    Tac. A. 1, 7:

    in exitium,

    id. H. 1, 84:

    in sua fata,

    Ov. M. 6, 51:

    omnia fatis In pejus,

    Verg. G. 1, 200:

    quo scelesti ruitis?

    Hor. Epod. 7, 1:

    quo ruis,

    Verg. A. 10, 811; Ov. M. 9, 428:

    multos video, quā vel impudentiā vel fames duxit, ruentes,

    Quint. 2, 20, 2.— Poet., with inf.:

    quo ruis imprudens, vage, dicere fata?

    Prop. 4 (5), 1, 71:

    scire ruunt,

    Luc. 7, 751; Stat. Th. 7, 177; Claud. Rapt. Pros. 3, 387.— Impers. pass.:

    ut ferme fugiendo in media fata ruitur,

    Liv. 8, 24.—
    II.
    Act., to cast down with violence, to dash down, tumble down, hurl to the ground, prostrate (except the jurid. phrase ruta caesa, perh. only poet. and in post-Aug. prose, for in the passage, Cic. Att. 2, 15, 2, seu ruet seu eriget rem publicam, ruet might be neutr.)
    A.
    Lit.:

    imbres fluctusque... frangere malum, Ruere antennas, etc.,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18:

    naves (vis venti),

    Lucr. 1, 272:

    res impetibus crebris (venti),

    id. 1, 293:

    ceteros ruerem, agerem, raperem, funderem et prosternerem,

    Ter. Ad. 3, 2, 21:

    immanem molem volvuntque ruuntque,

    Verg. A. 9, 516:

    cumulos ruit pinguis harenae,

    breaks down, levels, id. G. 1, 105: sese superne in praedam, to cast one ' s self upon, App. Flor. 1, p. 341, 6.—
    B.
    Poet., transf., to cast up from the bottom, to turn up, throw up, rake up: cum mare permotum ventis, ruit intus harenam, casts up (syn. eruit), Lucr. 6, 726; cf.:

    totum (mare) a sedibus imis (venti),

    Verg. A. 1, 85:

    spumas salis aere,

    id. ib. 1, 35:

    cinerem et confusa Ossa focis,

    id. ib. 11, 211:

    atram nubem ad caelum (ignis),

    id. G. 2, 308:

    unde Divitias aerisque ruam, dic, augur, acervos,

    Hor. S. 2, 5, 22.—Hence, rŭtus, a, um, P. a., found only in the phrase rūta et caesa or rūta caesa (acc. to Varro, the u was pronounced long, although it is short in the compounds erutus, obrutus, etc.:

    in venditionis lege fundi ruta caesa ita dicimus, ut U producamus,

    Varr. L. L. 9, § 104).—In jurid. lang., every thing dug up (ruta) and cut down (caesa) on an estate without being wrought, and which is reserved by the owner at a sale; the timber and minerals: si ruta et caesa excipiantur in venditione, ea placuit esse ruta, quae eruta sunt, ut harena, creta et similia;

    caesa ea esse, ut arbores caesas, et carbones et his similia, etc.,

    Dig. 19, 1, 17:

    in rutis caesis ea sunt, quae terrā non tenentur, quaeque opere structili tectoriove non continentur,

    ib. 50, 16, 241:

    ruta caesa dicuntur, quae venditor possessionis sui usus gratiā concidit ruendoque contraxit,

    Fest. p. 262 Müll.:

    ut venditores, cum aedes fundumve vendiderint rutis caesis receptis, concedant tamen aliquid emptori, quod ornandi causā apte et loco positum esse videatur,

    Cic. Top. 26, 100: dicet te ne in rutis quidem et caesis solium tibl fraternum recepisse, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 55, 226.

    Lewis & Short latin dictionary > ruo

  • 72 stilus

    stĭlus (not stylus), i, m. [for stiglus; Gr. stizô, to stick, puncture; stigma, mark, point; Sanscr. tig, to be sharp; tigmas, sharp; cf. Engl. stick, sting; Lat. stimulus; not connected with stulos].
    I.
    In gen., a stake, pale: extra vallum stili caeci, concealed stakes, Auct. B. Afr. 31, 5; cf. Sil. 10, 415 (for which stimuli, Caes. B. G. 7, 73 fin.):

    ligneus,

    Amm. 23, 4, 5; 15, 10, 5.—In agriculture, a pointed instrument for freeing plants from worms or from shoots which grow too rankly, etc., Col. 11, 3, 53; Pall. Mart. 10, 20.—Of the stem or stalk of many plants (e. g. of the asparagus), Col. 11, 3, 46; 11, 3, 58; 5, 10, 13; 5, 10, 21.—
    II.
    In partic.
    A.
    A style used by the Romans for writing on waxen tablets (pointed, and usually made of iron):

    effer cito stilum, ceram et tabellas et linum,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 64; cf. id. ib. 4, 4, 76; 4, 9, 73; Quint. 1, 1, 27:

    cum otiosus stilum prehenderat, flaccebat oratio,

    Cic. Brut. 24, 93:

    orationes paene Attico stilo scriptae,

    with an Attic pen, id. ib. 45, 167; so,

    (comoediae quaedam) resipiant stilum Plautinum,

    Gell. 3, 3, 13.—And with reference to the ecenomical use, in a double sense, Cic. de Or. 2, 23, 96.—Writing on wax was erased with the broad upper end of the style; hence the phrase stilum vertere, for to erase what one has written, Cic. Verr. 2, 2, 41, § 101:

    saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sint, Scripturus,

    Hor. S. 1, 10, 73.—But cf.:

    et mihi vertenti stilum in Gallias,

    i. e. turning to write of, Amm. 29, 3, 1.—Comically:

    stilis me totum usque ulmeis conscribito,

    i. e. with elm switches, Plaut. Ps. 1, 5, 131 (cf. conscribo).—
    B.
    Transf.
    1.
    = scriptio and scriptura, a setting down in writing, composing, composition; the practice of composing; manner of writing, mode of composition:

    stilus optimus et praestantissimus dicendi effector ac magister,

    Cic. de Or. 1, 33, 150; 1, 60, 257; cf. id. ib. 3, 49, 190; Quint. 1, 9, 2; cf.:

    multus stilus et assidua lectio,

    id. 10, 7, 4:

    stilus exercitatus,

    i. e. a practised pen, Cic. Or. 44, 150:

    tardior stilus cogitationem moratur,

    Quint. 1, 1, 28:

    neglegens,

    id. 2, 4, 13:

    multus,

    id. 10, 1, 1:

    tardus,

    id. 10, 3, 5:

    rudis et confusus,

    id. 1, 1, 28:

    fidelis,

    id. 10, 7, 7:

    stilo incumbere,

    Plin. Ep. 7, 29, 9:

    aliquid stilo prosequi,

    id. ib. 1, 8, 8;

    2, 3, 3: signare stilo,

    Vell. 1, 16, 1:

    non ita dissimili sunt argumento, sed tamen Dissimili oratione sunt factae ac stilo,

    in speech and writing, Ter. And. prol. 12 (for which:

    oratione et scripturā,

    id. Phorm. prol. 5); cf.:

    unus sonus est totius orationis et idem stilus,

    the same tone and the same style of composition run through the whole speech, Cic. Brut. 26, 100:

    artifex stilus,

    an artistic style, id. ib. 25, 96:

    familiares opes velut supremo distribuens stilo,

    i. e. by his last will, Amm. 25, 3, 21.—
    2.
    A manner of speaking, mode of expression, style in speaking (post-Aug. and very rare; not as early as Quint.;

    in class. Lat. sermo, oratio, dictio, dicendi modus, ars, genus or forma): stilus pressus demissusque,

    Plin. Ep. 1, 8, 5:

    pugnax et quasi bellatorins,

    id. ib. 7, 9, 7:

    laetior,

    id. ib. 3, 18, 10; cf.:

    diligentis stili anxietas,

    Tac. Or. 39:

    (Octavius) tragoediam magno impetu exorsus, non succedente stilo, abolevit,

    Suet. Aug. 85:

    affectatione obscurabat stilum,

    id. Tib. 70:

    stili dicendi duo sunt: unus est maturus et gravis, alter ardens erectus et infensus, etc.,

    Macr. S. 5, 1; 6, 3.—
    * 3.
    A decision, verdict, opinion, App. M. 10, p. 242, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > stilus

  • 73 Tauri Thermae

    ăqua, ae (ACVA, Inscr. Grut. 593, 5; gen. aquāï, Plaut. Mil. 2, 6, 71; Lucr. 1, 284; 1. 285; 1, 307; 1, 454 et saep.; Verg. A. 7, 464; poët. ap. Cic. Div. 1, 9, 15; Cic. Arat. 179; Prud. Apoth. 702; the dat. aquaï also was used acc. to Charis. p. 538; v. Neue, Formenl. I. pp. 9, 11, 12; pp. 14 sq.;

    aquae, as trisyl.,

    Lucr. 6, 552 Lachm.), f. [cf. Sanscr. ap = water; Wallach. apa, and Goth. ahva = river; old Germ. Aha; Celt. achi; and the Gr. proper names Mess-api-oi and gê Api-a, and the Lat. Apuli, Apiola; prob. ultimately con. with Sanscr. ācus = swift, ācer, and ôkus, from the notion of quickly, easily moving. Curtius.].
    I.
    A.. Water, in its most gen. signif. (as an element, rainwater, river-water, sea-water, etc.; in class. Lat. often plur. to denote several streams, springs, in one place or region, and com. plur. in Vulg. O. T. after the Hebrew):

    aër, aqua, terra, vapores, Quo pacto fiant,

    Lucr. 1, 567: SI. AQVA. PLVVIA. NOCET, Fragm. of the XII. Tab. ap. Dig. 40, 7, 21; cf. Dirks. Transl. p. 486; so also of titles in the Digg. 39, 3; cf. ib. 43, 20:

    pluvialis,

    rain-water, Ov. M. 8, 335, and Sen. Q. N. 3, 1; so,

    aquae pluviae,

    Cic. Mur. 9, 22; Plin. 2, 103, 106, § 233; Quint. 10, 1, 109 (and pluviae absol., Cic. Att. 15, 16, B; Lucr. 6, 519; Verg. G. 1, 92; Ov. F. 2, 71; Plin. 2, 106, 110, § 227); so,

    caelestes aquae,

    Hor. Ep. 2, 1, 135; Liv. 4, 30, 7; 5, 12, 2; Plin. 17, 2, 2, § 14; so,

    aquae de nubibus,

    Vulg. 2 Reg. 22, 12: aquae nivis, snow-water, ib. Job, 9, 30:

    fluvialis,

    river-water, Col. 6, 22; so,

    aqua fluminis,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    aquaï fons,

    Lucr. 5, 602:

    fons aquae,

    Vulg. Gen. 24, 13:

    fontes aquarum, ib. Joel, 1, 20: flumen aquae,

    Verg. A. 11, 495:

    fluvius aquae,

    Vulg. Apoc. 22, 1:

    rivus aquae,

    Verg. E. 8, 87:

    rivi aquarum,

    Vulg. Isa. 32, 2:

    torrens aquae,

    ib. Macc. 5, 40; and plur., ib. Jer. 31, 9: dulcis, fresh-water, Fr. eau douce, Lucr. 6, 890:

    fons aquae dulcis,

    Cic. Verr. 4, 118; and plur.:

    aquae dulces,

    Verg. G. 4, 61; id. A. 1, 167: marina, sea-water (v. also salsus, amarus), Cic. Att. 1, 16; so,

    aquae maris,

    Vulg. Gen. 1, 22; ib. Exod. 15, 19:

    dulcis et amara aqua,

    ib. Jac. 3, 11:

    perennis,

    never-failing, Liv. 1, 21; and plur.:

    quo in summo (loco) est aequata agri planities et aquae perennes,

    Cic. Verr. 4, 107:

    aqua profluens,

    running-water, id. Off. 1, 16, 52; so,

    currentes aquae,

    Vulg. Isa. 30, 25; so,

    aqua viva,

    living-water, Varr. L. L. 5, 26, 35; Vulg. Gen. 26, 19; and plur.:

    aquae vivae,

    ib. Num. 19, 17;

    and in a spiritual sense: aqua viva,

    ib. Joan. 4, 10; so,

    vitae,

    ib. Apoc. 22, 17:

    aquae viventes,

    ib. Lev. 14, 5:

    stagna aquae,

    standing-water, Prop. 4, 17, 2; and plur., Vulg. Psa. 106, 35; so, stativae aquae, Varr. ap. Non. p. 217, 2:

    aquae de puteis,

    well-water, Vulg. Num. 20, 17:

    aqua de cisternā,

    cisternwater, ib. 2 Reg. 23, 16; so,

    aqua cisternae,

    ib. Isa. 36, 16:

    aquae pessimae,

    ib. 4 Reg. 2, 19:

    aqua recens,

    Verg. A. 6, 636:

    turbida,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    crassa,

    ib. 2 Macc. 1, 20:

    munda,

    ib. Heb. 10, 22:

    purissima,

    ib. Ezech. 34, 18:

    aquae calidae,

    warm-water, ib. Gen. 36, 24; and absol.:

    calida,

    Cato, R. R. 156, 3; Plin. 25, 7, 38, § 77; Tac. G. 22;

    and contr.: calda,

    Col. 6, 13; Plin. 23, 4, 41, § 83: aqua fervens, boiling-water:

    aliquem aquā ferventi perfundere,

    Cic. Verr. 1, 67:

    aqua frigida,

    cold-water, Plaut. Cist. 1, 1, 37; Vulg. Prov. 25, 23; ib. Matt. 10, 42; and absol.:

    frigida,

    Cels. 1, 5; Plin. Ep. 3, 5, 11; Quint. 5, 11, 31: aqua decocta, water boiled and then cooled with ice or snow, Mart. 14, 116; and absol.:

    decocta,

    Juv. 5, 50; Suet. Ner. 48 al.—
    B.
    Particular phrases.
    1.
    Praebere aquam, to invite to a feast, to entertain (with ref. to the use of water at table for washing and drinking), Hor. S. 1, 4, 88 (cf. id. ib. 2, 2, 69).—
    2.
    Aquam aspergere alicui, to give new life or courage, to animate, refresh, revive (the fig. taken from sprinkling one who is in a swoon):

    ah, adspersisti aquam! Jam rediit animus,

    Plaut. Truc. 2, 4, 15.—
    3.
    Aqua et ignis, to express the most common necessaries of life:

    non aquā, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur quam amicitiā,

    Cic. Lael. 6, 22.—Hence aquā et igni interdicere alicui, to deny intercourse or familiarity with one, to exclude from civil society, to banish, Cic. Phil. 1, 9; so the bride, on the day of marriage, received from the bridegroom aqua et ignis, as a symbol of their union: aquā et igni tam interdici solet damnatis quam accipiunt nuptae, videlicet quia hae duae res humanam vitam maxime continent, Paul. ex Fest. p. 3 Müll. (this custom is differently explained in [p. 148] Varr. L. L. 5, 9, 18): aquam et terram petere, of an enemy (like gên kai hudôr aitein), to demand submission, Liv. 35, 17:

    aquam ipsos (hostes) terramque poscentium, ut neque fontium haustum nec solitos cibos relinquerent deditis,

    Curt. 3, 10, 8.— Provv.
    a.
    Ex uno puteo similior numquam potis Aqua aquaï

    sumi quam haec est atque ista hospita,

    you can't find two peas more like, Plaut. Mil. 1, 6, 70 sq. —
    b.
    In aquā scribere = kath hudatos graphein, to write in water, of something transient, useless:

    cupido quod dicit amanti, In vento et rapidā scribere oportet aquā,

    Cat. 70, 4 (cf. Keats' epitaph on himself: here lies one whose name was writ in water; and the Germ., etwas hinter die Feueresse schreiben).—
    II.
    Water, in a more restricted sense.
    A.
    The sea:

    coge, ut ad aquam tibi frumentum Ennenses metiantur,

    on the sea-coast, Cic. Verr. 2, 3, 83:

    laborum quos ego sum terrā, quos ego passus aquā,

    Ov. P. 2, 7, 30:

    findite remigio aquas!

    id. F. 3, 586.— Trop.: Venimus in portum... Naviget hinc aliā jam mihi linter aquā, in other waters let my bark now sail (cf. Milton in the Lycidas:

    To-morrow to fresh woods and pastures new),

    Ov. F. 2, 864.—
    B.
    = la. cus, a lake:

    Albanae aquae deductio,

    Cic. Div. 1, 44 fin.
    C.
    A stream, a river. in Tuscae gurgite mersus aquae, i. e. Albula, Ov. F. 4, 48:

    alii in aquam caeci ruebant,

    Liv. 1, 27:

    sonitus multarum aquarum,

    of many streams, Vulg. Isa. 17, 12; ib. Apoc. 1, 15; 19, 6:

    lignum, quod plantatum est secus decursus aquarum,

    along the watercourses, ib. Psa. 1, 3.—
    D.
    Rain:

    cornix augur aquae,

    Hor. C. 3, 17, 12:

    deūm genitor effusis aethera siccat aquis,

    Ov. F. 3, 286:

    multā terra madescit aquā,

    id. ib. 6, 198:

    aquae magnae bis eo anno fuerunt,

    heavy rains, a flood, inundation, Liv. 24, 9; 38, 28.—
    E.
    In the plur., medicinal springs, waters, baths.
    1.
    In gen.:

    ad aquas venire,

    Cic. Planc. 27, 65; id. Fam. 16, 24, 2:

    aquae caldae,

    Varr. L. L. 9, 69, p. 219 Müll.:

    aquae calidae,

    Plin. 2, 103, 106, § 227:

    aquae medicatae,

    Sen. Q. N. 3, 25:

    aquae Salutiferae,

    Mart. 5, 1.—Hence,
    2.
    As prop. noun, Waters. Some of the most important were.
    a.
    Ăquae Ăpollĭnāres, in Etruria, prob. the Phoebi vada of Mart. 6, 42, 7, now Bagni di Stigliano, Tab. Peut.—
    b. c.
    Ăquae Baiae, in Campania, Prop. 1, 11, 30; earlier called Ăquae Cūmānae, Liv. 41, 16.—
    d. (α).
    In Britain, now Bath; also called Ăquae Sōlis, Itin Anton.—
    (β).
    In Zeugitana on the Gulf of Carthage, now Hammam Gurbos, Liv. 30, 24, 9; Tab. Peut.—
    (γ).
    In Gallia, now Vichy on the Allier, Tab. Theod.—
    e. f.
    Ăquae Mattĭăcae, among the Mattiaci in Germany, now Wiesbaden, Amm. 29, 4, also called Fontes Mattĭăci in Plin. 31, 2, 17, § 20.—
    g.
    Ăquae Sextĭae, near Massilia, once a famous watering-place, now Aix, Liv Epit 61; Vell. 1, 15; Plin. 3, 4, 5, § 36.—
    h.
    Ăquae Tauri or Tauri Thermae, in Etruria, now Bagni di Ferrata, Plin. 3, 5, 8, § 52. V. Smith, Dict. Geog., s. v. Aquae.—
    F.
    The water in the water-clock. From the use of this clock in regulating the length of speeches, etc. (cf. clepsydra), arose the tropical phrases,
    (α).
    Aquam dare, to give the advocate time for speaking, Plin. Ep. 6, 2, 7.—
    (β).
    Aquam perdere, to spend time unprofitably, to waste it, Quint. 11, 3, 52.—
    (γ).
    Aqua haeret, the water stops, i.e. I am at a loss, Cic. Off. 3, 33, 117:

    in hac causā mihi aqua haeret,

    id. ad Q. Fr. 2, 7.—
    G.
    Aqua intercus, the water under the skin of a dropsical person;

    hence, as med. t.,

    the dropsy, Plaut. Men. 5, 4, 3:

    medicamentum ad aquam intercutem dare,

    Cic. Off. 3, 24, 92:

    decessit morbo aquae intercutis,

    Suet. Ner 5; cf. Cels. 2, 8.— Trop.: aquam in animo habere intercutem, Lucil. ap. Non. p. 37, 3.—
    III.
    Aqua, the name of a constellation, Gr. Hudôr:

    hae tenues stellae perhibentur nomine Aquāī,

    Cic. Arat. 179 (as translation of tous pantas kaleousin Hudôr); v. Orell. ad h. l.

    Lewis & Short latin dictionary > Tauri Thermae

См. также в других словарях:

  • CAECI — vide infra Excaecare: it. voce Typblocomium …   Hofmann J. Lexicon universale

  • caeci- — I. see caec II. combining form see cec …   Useful english dictionary

  • Ectopia caeci — aklosios žarnos ektopija statusas T sritis gyvūnų raida, augimas, ontogenezė, embriologija atitikmenys: lot. Ectopia caeci; Ectopia ceci ryšiai: platesnis terminas – virškinimo kanalo defektai …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

  • Ectopia caeci — neįprasta aklosios žarnos padėtis statusas T sritis embriologija atitikmenys: lot. Ectopia caeci ryšiai: platesnis terminas – virškinimo kanalo ydos …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • Coram publico — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Liste lateinischer Phrasen/C — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 …   Deutsch Wikipedia

  • КИШЕЧНИК — КИШЕЧНИК. Сравнительно анатомические данные. Кишечник (enteron) представляет собой б. или м. длинную трубку, начинающуюся ротовым отверстием на переднем конце тела (обычно с брюшной стороны) и кончающуюся у большинства животных особым, анальным… …   Большая медицинская энциклопедия

  • Cäcilienschule Oldenburg — Schulform Gymnasium Gründung 1867 Ort Oldenburg Land Niedersachsen Staat Deutschland Koordinaten …   Deutsch Wikipedia

  • Buxheimer Orgelbuch — Buxheimer Orgelbuch, f°169r.jpg Le Buxheimer Orgelbuch est un manuscrit en tablatures du XVe siècle, contenant des pièces originales ou des transcriptions pour orgue. Sommaire 1 …   Wikipédia en Français

  • Caecilius de Calé Acté — (en grec ancien Καικίλιος Καλακτῖνος / Kaikilios Kalaktinos ; avec l ethnique de Καλὴ Ἀκτή / Kalè Akté, cité localisée près de Caronia) ou Caecilius Calactensis[1], est un orateur et critique littéraire sicilien de l époque d Auguste (fin… …   Wikipédia en Français

  • Amyand's hernia — is a rare form of inguinal hernia (less than 1%) which occurs when the appendix is included in the hernial sac and becomes incarcerated. The condition is an eponymous disease named after an English surgeon, Claudius Amyand (1680 1740), who… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»