Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

cŏlŭmen/la

  • 1 columen

    cŏlŭmen, ĭnis, n., and contr. cul-men, mis, n. [root cel- of excello; cf.: celsus, culmus, calamus, collis], lit., that which rises in height, is prominent, projects; hence the point, top, summit, ridge.
    I.
    Form columen, inis, n. (only this form is used by Plautus, v. Ritschl, prol. ad Plaut. p. 65).
    A.
    An elevated object, a pillar, column: ego vitam agam sub altis Phrygiae columinibus, the lofty buildings, or perh. the mountain-heights, Cat. 63, 71 Ellis ad loc.; and of a pillar of fire: Phoebi fax, tristis nunt a belli, quae magnum ad columen flammato ardore volabat, like an ascending column, Cic. poët. Div. 1, 11, 18.—
    B.
    The highest part or top of an object, e. g. of a wall; the coping; Fr. le chaperon, Cato, R. R. 15, 1; of a building, a ridge, a roof, a gable:

    in turribus et columinibus villae,

    Varr. R. R. 3, 7, 1:

    aulae,

    Sen. Herc. Fur. 1000; id. Thyest. 54 Gron.; so of the Capitol, Cic. poët. Div. 1, 12, 20, and of the culmination of heavenly bodies: oritur Canicula cum Cancro, in columen venit cum Geminis, Nigid. ap. Serv. ad Verg. G. 1, 218. —
    2.
    Trop., the top, crown, summit, first, chief, the height, etc.:

    columen amicorum Antonii, Cotyla Varius,

    Cic. Phil. 13, 12, 26:

    pars haec vitae jam pridem pervenit ad columen,

    Plin. 15, 15, 17, § 57; Col. 3, 4, 3:

    audaciae,

    the crown of impudence, Plaut. Am. 1, 1, 211.—
    G.
    An elevated object that supports, sustains something; in archit., the top of a gable-end, a gable pillar, a prop, Vitr. 4, 2, 1; 4, 7, 5.—Esp. freq.,
    2.
    Trop., a support, prop, stay:

    familiae,

    Ter. Phorm. 2, 1, 57; Cic. Verr. 2, 3, 76, § 176:

    senati, praesidium popli,

    Plaut. Cas. 3, 2, 6; cf. id. Ep. 2, 2, 7:

    rei publicae,

    Cic. Sest. 8, 19; Curt. 9, 6, 8:

    imperii Romani, Div 38, 51, 3: regni Ausonii,

    Sil. 15, 385:

    Asiae,

    Sen. Troad. 6:

    rerum mearum (Maecenas),

    Hor. C. 2, 17, 4:

    doctrinarum, artium (Varro et Nigidius),

    Gell. 19, 14, 1; Col. 3, 4, 3.—
    II.
    culmen, ĭnis, n. (in Cic. only once; cf. the foll. B.; not in Cat., Lucr., or Hor.; in gen. first freq. since the Aug. per.).
    * A.
    Any thing high; poet., of the stalk of a bean, Ov. F. 4, 734.—
    B.
    The top, summit, e. g. of a building, a roof, gable, cupola, etc.:

    columen in summo fastigio culminis,

    Vitr. 4, 2, 1; Ov. M. 1, 295; 1, 289; Verg. E. 1, 69:

    tecta domorum,

    id. A. 2, 446; 2, 458; 4, 186:

    culmina hominum, deorum,

    i. e. of houses and temples, id. ib. 4, 671; Liv. 27, 4, 11; 42, 3, 7.—Of the dome of heaven, * Cic. Arat. 26. —Of mountain summits:

    Alpium,

    Caes. B. G. 3, 2:

    Tarpeium,

    Suet. Dom. 23.—Of the crown of the head of men, Liv. 1, 34, 9.—Of the top of the prow of a ship, Luc. 3, 709.—
    2.
    Trop., the summit, acme, height, point of culmination (perh. not ante-Aug.):

    a summo culmine fortunae ad ultimum finem,

    Liv. 45, 9, 7:

    principium culmenque (columenque, Sillig) omnium rerum pretii margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106:

    ruit alta a culmine Troja,

    Verg. A. 2, 290 (Hom. Il. 13, 772: kat akrês); cf. id. ib. 2, 603:

    de summo culmine lapsus,

    Luc. 8, 8:

    regale,

    Claud. VI. Cons. Hon. 64. pastorale, id. B. Get. 355:

    honoris,

    App. Flor. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > columen

  • 2 columen

    columen, minis, n. (*cello; eig. das in die Höhe Getriebene, Hervorragende, u. zwar:) I) die Höhe, der Gipfel, A) eig.: 1) im allg. poet. vom Gebirge, alta Phrygiae columina, Catull. 63, 71. – 2) insbes.: a) die Haube einer Mauer, Cato r. r. 15, 1. – b) der Giebel, First eines Gebäudes, turres et columina villae, Varr.: so des Kapitols, Cic. poët. – c) vom höchsten Punkt in der Sternenbahn, Nigid. b. Serv. Verg. georg. 1, 218. – B) übtr., die Spitze, der Gipfel = das Vornehmste, Höchste usw., c. amicorum Antonii Cotyla Varius, Cic.: c. audaciae, Ausbund von Verwogenheit, Plaut. Amph. 367: aetas Ciceronis et Caesaris doctrinarum multiformium variarumque artium columina (Matodore) habuit M. Varronem et P. Nigidium, Gell.: id quasi caput et c. est impensarum, Col. – II) die Säule, der Balken als Pfeiler, A) eig., Cic. poët. de div. 1, 18. – als t. t. der Baukunst, der bis zum First hinaufreichende Ständer, der Giebelspieß, die Giebelsäule, Dachstuhlsäule, Vitr. 4, 2, 1 u. 4, 7, 5. – B) übtr., die Säule, der Grundpfeiler = die Stütze, der Stützpunkt, bes. v. Pers. (vgl. Ruhnken Ter. Phorm. 2, 1, 57), c. senati, Plaut.: familiae, Ter.: c. rei publicae, Cic.: caput columenque imperii Romani, Liv.: columina iustitiae prisca, Amm.: consulatum superesse plebeiis; eam esse arcem libertatis, id columen, Liv.

    lateinisch-deutsches > columen

  • 3 columen

    columen, minis, n. (*cello; eig. das in die Höhe Getriebene, Hervorragende, u. zwar:) I) die Höhe, der Gipfel, A) eig.: 1) im allg. poet. vom Gebirge, alta Phrygiae columina, Catull. 63, 71. – 2) insbes.: a) die Haube einer Mauer, Cato r. r. 15, 1. – b) der Giebel, First eines Gebäudes, turres et columina villae, Varr.: so des Kapitols, Cic. poët. – c) vom höchsten Punkt in der Sternenbahn, Nigid. b. Serv. Verg. georg. 1, 218. – B) übtr., die Spitze, der Gipfel = das Vornehmste, Höchste usw., c. amicorum Antonii Cotyla Varius, Cic.: c. audaciae, Ausbund von Verwogenheit, Plaut. Amph. 367: aetas Ciceronis et Caesaris doctrinarum multiformium variarumque artium columina (Matodore) habuit M. Varronem et P. Nigidium, Gell.: id quasi caput et c. est impensarum, Col. – II) die Säule, der Balken als Pfeiler, A) eig., Cic. poët. de div. 1, 18. – als t. t. der Baukunst, der bis zum First hinaufreichende Ständer, der Giebelspieß, die Giebelsäule, Dachstuhlsäule, Vitr. 4, 2, 1 u. 4, 7, 5. – B) übtr., die Säule, der Grundpfeiler = die Stütze, der Stützpunkt, bes. v. Pers. (vgl. Ruhnken Ter. Phorm. 2, 1, 57), c. senati, Plaut.: familiae, Ter.: c. rei publicae, Cic.: caput columenque imperii Romani, Liv.: columina iustitiae prisca, Amm.: consulatum superesse plebeiis; eam esse arcem libertatis, id columen, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > columen

  • 4 columen

        columen inis, n    [2 CEL-], a pillar, column: fax, quae magnum ad columen volabat, like an ascending column: excelsum, a pedestal: Phrygiae columina (of mountains), Ct. — Fig., of persons, the crown, summit, first, chief: amicorum.—A support, prop, stay: familiae: rerum mearum, H.
    * * *
    height, peak, summit, zenith; roof, gable, ridge-pole; head, chief; "keystone"

    Latin-English dictionary > columen

  • 5 columen

    [st1]1 [-] columĕn, ĭnis, n.: - [abcl][b]a - faîte, sommet. - [abcl]b - comble (d'un toit), pièce de bois sur laquelle sont posés les chevrons. - [abcl]c - comble, faîte, point capital, le principal, le fort, apogée. - [abcl]d - colonne. - [abcl]e - appui, soutien; qui est à la tête.[/b] [st1]2 [-] Columĕn, ĭnis, n.: Columen (lieu près de l'Algide).
    * * *
    [st1]1 [-] columĕn, ĭnis, n.: - [abcl][b]a - faîte, sommet. - [abcl]b - comble (d'un toit), pièce de bois sur laquelle sont posés les chevrons. - [abcl]c - comble, faîte, point capital, le principal, le fort, apogée. - [abcl]d - colonne. - [abcl]e - appui, soutien; qui est à la tête.[/b] [st1]2 [-] Columĕn, ĭnis, n.: Columen (lieu près de l'Algide).
    * * *
        Columen, penult. corr. huius columinis, a columus, id est culmus. Varro. Une colomne.
    \
        Columen in summo fastigio culminis ponitur. Vitruuius. Le comble.
    \
        Alta columina. Catul. Haultes montaignes.
    \
        Columen, Le soustenement et la force de quelque chose. vnde Columen familiae. Terent. Le support et appuy d'une race, Le pilier.
    \
        Amicorum Antonii columen Cotyla Varius. Cic. Le principal de ses amis.
    \
        Columen actionis. Cic. L'appuy de toute l'accusation.
    \
        Id enim quasi caput et columen impensarum est. Colum. Là gist le poinct du bon ou mauvais employ. C'est le poinct qui fait congnoistre que l'argent est bien ou mal employé.

    Dictionarium latinogallicum > columen

  • 6 columen

    inis n. [одного корня с celsus ]
    2) верх, фронтон, шипец, конёк (turres et columina villae Vr; Capitolii C)
    3) высшая степень, верх (ad c. pervenire PM — v. l.)
    c. audaciae Plверх дерзости
    4) подпора, столб, стойка C, Vtr
    5) перен. столп, устой, опора (familiae Ter; rei publicae C; artium columina AG); защитник ( rerum alicujus H)

    Латинско-русский словарь > columen

  • 7 columen

    , inis n
      вершина; фронтон; опора

    Dictionary Latin-Russian new > columen

  • 8 two-belt drive-columen vert...

    • mašina za provlačenje na dva v

    English-Serbian dictionary > two-belt drive-columen vert...

  • 9 Фронтон

    - columen;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Фронтон

  • 10 Säule

    Säule, columna (als runder Pfeiler zur Unterstützung und Verzierung eines Gebäudes, als Ehrensäule, als Schandpfahl und als Grenzsäule). – signum. statua (als Standbild, das jmdm. zu Ehren aufgestellt wird, und zwar signum gew. einer Gottheit, stat. eines Menschen). – colŭmen (Stütze, auf der etwas ruht, dah. nur bildl. von Menschen, z.B. columen rei publicae). – ein Koloß von einer S. aus Stein, moles lapidea.

    deutsch-lateinisches > Säule

  • 11 Vertreter

    Vertreter, vicarius (Stellvertreter im Amt). – patrōnus (Beschützer, Verteidiger, z.B. plebis). – defensor (Verteidiger vor Gericht u. sonst). – auctor (der Einsteher für etw., z.B. fundi). – colŭmen (Hauptstütze, z.B. Socrates, Graecae doctrinae clarissimum columen). – der V. von etw. sein, s. etw. vertreten no. II, b.

    deutsch-lateinisches > Vertreter

  • 12 audacia

    audacĭa, ae, f. [st2]1 [-] audace, hardiesse, présomption. [st2]2 [-] acte audacieux, coup d’audace.    - audacia in translationibus, Suet.: hardiesse dans les métaphores.    - audaciai (= audaciae) columen, Plaut. Am. 1: comble de l'effronterie.    - audaciae (= audacter facta): traits d'audace, coups d'audace.    - quantas audacias reperietis! Cic. Sull. 27: quels traits d'audace n'y trouverez-vous pas!
    * * *
    audacĭa, ae, f. [st2]1 [-] audace, hardiesse, présomption. [st2]2 [-] acte audacieux, coup d’audace.    - audacia in translationibus, Suet.: hardiesse dans les métaphores.    - audaciai (= audaciae) columen, Plaut. Am. 1: comble de l'effronterie.    - audaciae (= audacter facta): traits d'audace, coups d'audace.    - quantas audacias reperietis! Cic. Sull. 27: quels traits d'audace n'y trouverez-vous pas!
    * * *
        Audacia, audaciae, f. g. Cic. Audace, Presomption, Oultrecuidance, Trop grande hardiesse, ou hardement.
    \
        Titubans audacia. Claudian. Craintive hardiesse.
    \
        Adhibere audaciam. Cic. Prendre courage et hardiesse.
    \
        Comprimere audaciam. Cic. Reprimer.
    \
        Contundere audaciam. Cic. Rompre.
    \
        Audacia prouectus. Quintil. Moult audacieux, Temeraire.

    Dictionarium latinogallicum > audacia

  • 13 Columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Columella

  • 14 columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > columella

  • 15 columna

    cŏlumna, ae, f. [root cel- of excello; v. columen, of which it is orig. a collat. form].
    A.
    A projecting object, a column, pillar, post (very freq.), Vitr. 4, 1, 1 sq.; 3, 3; Varr. R. R. 3, 5, 11:

    columnae et templa et porticus sustinent, tamen habent non plus utilitatis quam dignitatis,

    Cic. de Or. 3, 46, 180; id. Verr. 2, 1, 51, §§ 133 and 134; Quint. 5, 13, 40:

    columnae Doricae, Ionicae, Tuscanicae, Corinthiae, Atticae,

    Plin. 36, 22, 56, § 178 sq.; Vitr. 4, 1, 1 sqq.: Rostrata, a column ornamented with beaks of ships, erected in honor of Duellius, the conqueror of the Carthaginians, Quint. 1, 7, 12 Spald.; fragments of the inscription on it are yet extant, v. in the Appendix: Maenia, also absol. Columna, a pillory in the Forum Romanum, where thieves, criminal slaves, and debtors were judged and punished, Cic. Div. in Caecil. 16, 50 Ascon.— Absol.: ad columnam pervenire. Cic. Clu. 13, 39:

    adhaerescere ad columnam,

    id. Sest. 8, 18; cf. Dict. of Antiq. s. v. columna.— Plur.:

    columnae, as the sign of a bookseller's shop,

    Hor. A. P 373 Orell. ad loc.—From the use of pillars to designate boundaries of countries:

    Columnae Protei = fines Aegypti,

    Verg. A. 11, 262; and:

    Columnae Herculis, i. e. Calpe et Abyla,

    Mel. 1, 5, 3; 2, 6, 8; Plin. 3, prooem. § 4; Tac. G. 34.—Prov.:

    incurrere amentem in columnas,

    Cic. Or. 67, 224.—
    * 2.
    Trop., a pillar, support; of Augustus, Hor. C. 1, 35, 14.—
    3.
    Transf., of objects resembling a pillar; so,
    a.
    Of the arm (comice):

    ecce autem aedificat: columnam mento suffigit suo,

    Plaut. Mil. 2, 2, 54. —
    b.
    A water-spout, Lucr. 6, 426; 6, 433; Plin. 2, 49, 50, § 134.—
    c.
    Of fire, a meteor, Sen. Q. N. 7, 20, 2; cf.

    of the pillar of cloud and of fire which guided the Exodus,

    Vulg. Exod. 13, 21 sq. —
    d.
    Membrum virile, Mart. 6, 49; 11, 51; Auct. Priap. 9, 8.—
    e.
    Narium recta pars eo quod aequaliter sit in longitudine et rotunditate porrecta, columna vocatur, Isid. Orig. 11, 1, 48.—
    * B.
    The top, summit; so only once of the dome of heaven, Cic. poët. Div. 1, 12, 21; cf. columen.

    Lewis & Short latin dictionary > columna

  • 16 culmen

    inis n. [из columen, см. celsus I ]
    1) верх, вершина, верхушка, высшая точка ( culmina Alpium Cs); макушка (c. summum hominis L)
    c. tecti V, QCконёк (кровли)
    3) дом, жильё
    4) кульминационная точка, зенит, высшая степень ( fortunae L)
    5) (= culmus) стебель ( fabae O)

    Латинско-русский словарь > culmen

  • 17 supersum

    super-sum, fuī, esse
    1) оставаться в живых, уцелеть ( ex pugnā bH)
    2) пережить, жить после
    3) быть ещё в живых, сохраниться
    supersint aliqui nuntii et hostium cladis et nostrae virtutis L — пусть сохранятся некоторые вестники и поражения врагов, и нашей доблести ( слова консула Ливия)
    4) оставаться, быть в остатке ( supersunt labes et luctus VF)
    non multum aestatis supererat C — лета оставалось немного, т. е. лето близилось к концу
    5) быть в избытке, изобиловать ( verba alicui supersunt C)
    cui tanta erat res et supererat? Ter — (Демифон,) у которого было столько денег, да ещё в избытке?
    6) быть лишним, ненужным
    7) быть сильнее, совладать
    8) превосходить, быть выше ( aliquā re VF)
    9) не хватать, недоставать (quid superest ad honoris mei tribunal et columen? Ap)
    10) оказывать поддержку, помогать Su
    11) находиться во главе, управлять (alicui и alicui rei Su etc.)

    Латинско-русский словарь > supersum

  • 18 tribunal

    tribūnal, ālis n. [ tribunus ]
    2) кресло, седалище (судьи, полководца) L, T, Su
    3) памятник (в честь умершего) T
    5) плотина, насыпь (t. struere PM)
    6) величие, возвышенность (t. et columen honoris Ap)

    Латинско-русский словарь > tribunal

  • 19 Aristarchus

    Aristarchus, ī, m. (Ἀρίσταρχος), aus Samothrake, ein zu Alexandrien gebildeter Grammatiker, bes. durch die neue Rezension der homerischen Gedichte als strenger Kritiker bekannt, Varr. LL. 9, 1 u. 43. Cic. ep. 3, 11, 4. Ov. ex Pont. 3, 9, 24: appell. = ein strenger Kritiker, mearum orationum tu A. es, Cic. ad Att. 1, 14, 3 (vgl. Hor. de art. poët. 450. Cic. Pis. 75): quid ais, o columen litterarum et nostrorum temporum Aristarche! Hier. ep. 57, 12. – Dav. Aristarchēī, ōrum, m., die Anhänger-, Nachfolger des Aristarchus = strenge Kritiker, Varr. LL. 8, 63.

    lateinisch-deutsches > Aristarchus

  • 20 arx

    arx, arcis, f. (v. Stamme ARC in arceo; vgl. Varr. LL. 5, 151), ein von Natur od. durch Kunst fester, hoher Punkt, der eine Stadt, eine Gegend deckt od. beherrscht, eine feste Höhe, -Anhöhe, -Berghöhe, Feste, Zitadelle, Burg, Zwingburg, griech. ἄκρα, ερυμα, I) eig.: A) im engern Sinne: iam montani signo dato ex castellis ad stationem solitam conveniebant, cum repente conspiciunt alios, arce occupatā suā, super caput imminentes, alios viā transire hostes, Liv.: Ianiculum quoque adiectum non inopiā loci, sed ne quando arx hostium esset, Liv.: nocte occupat collem imminentem urbi (Larissam eam arcem vocant), Liv. – v. der Arx von Rom, zunächst die (nördl.) Höhe des kapitol. Berges (j. Höhe von Araceli), dann auch der ganze Berg mit der Burg u. dem Kapitol, vobis (communis patria) arcem et Capitolium commendat, Cic.: ne quis patricius in arce aut in Capitolio habitaret, Liv.: Romana, Liv.: Capitolina, Liv., od. Capitolii, Tac.: Tarpeia, Kapitol, Verg.: dass. arces Tarpeiae, Ov.: u. als Ort, wo die Auspizien angestellt wurden, cum in arce augurium augures acturi essent, Cic.: quia (domus) auguribus ex arce augurium capientibus officiebat, Val. Max. – v. der Arx griech. Städte = ἄκρα, ἀκρόπολις, der höher gelegene u. befestigte Teil einer Stadt, die Akropolis, die Burg, feste Oberstadt, Tarentina arx, Liv.: non est (hoc opus), ut in arce (A. v. Athen) poni possit, quasi illa Minerva Phidiae, Cic.: arx (A. von Korinth) inter omnia in immanem altitudinem edita, Liv.: qui (Salinator) amisso oppido (Tarent) fugerat in arcem, Cic.: potitus est urbis Syracusarum, praeter arcem et insulam adiunctam oppido, Nep. – v. der Arx eines Reiches = erste Festung, Hauptbollwerk, Hauptwaffenplatz, quod Gentius eam (Scodram) sibi ceperat velut regni totius arcem, Liv.: ad caput arcem que regni Pergamum ducit oppugnandam, Liv. – Sprichw., arcem facere e cloaca, aus einer Mücke einen Elefanten machen, Cic. Planc. 95.

    B) im weitern Sinne, v. Jupiters Himmelsburg, quae pater ut vidit summā Saturnius arce, Ov.: siderea arx, Ov.: Plur. v. Himmel selbst, aethereae arces, Ov.: igneae arces, Hor. – v. Götterwohnungen, d.i. Tempeln, sacras iaculatus arces, Hor. – v. Städten (vgl. Korte Lucan. 3, 84. Voß Verg. georg. 2, 172. p. 341), Romanae arces, v. Arpi in Apulien, Ov.: arces Bacchi, v. Dionysopolis am Pontus, Ov.: beatae arces, v. Korinth, Hor.: exustae Phocidos arces, v. Phokäa, Lucan. v. Berg- u. Gebirgshöhen (vgl. Drak. Sil. 15, 305. Voß Verg. georg. 1, 240. p. 123), Parnassi arx, Ov.: Plur., Roma septem una sibi muro circumdedit arces (Hügel), Verg.: Rhodopeiae arces, Verg.: inexpertae arces, v. den Alpen, Sil. – v. jedem Gipfel, jeder Spitze (vgl. Drak. Sil. 15, 305), corporis, das Haupt, der Kopf, Sen. poët.; vgl. alta capitis, Claud.: galeae corusca, Stat.

    II) übtr.: A) wie unser Burg, Schirmfeste = Hort, Schutz, Schutzwehr, Zuflucht, v. Örtl., haec urbs lux orbis terrarum atque arx omnium gentium, Cic.: templum illud fuit te consule arx civium perditorum, receptaculum veterum Catilinae militum, castellum forensis latrocinii, Cic.: cis Iberum castra Romana esse, arcem tutam perfugium que novas volentibus res, Liv.: tyranni nuper eos (muros) arcem et munimentum sibi, non civitati paraverunt, Liv.: hic locus (forum) est igitur unus, quo perfugiant: hic portus, haec arx, haec ara sociorum, Cic. – v. Pers., ipsam arcem finitimorum, Campanos, adorti, Liv. – v. Abstr., munite communem arcem bonorum, obstruite perfugium improborum, Cic.: consulatum superesse plebeiis: eam esse arcem libertatis, id columen, Liv.: hanc (legem repetundarum) habent arcem, minus aliquanto nunc munitam, quam antea, verumtamen etc., Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 33, 2.

    B) = der eigentliche Sitz, Hauptsitz, die Hauptschanze, quae visa species... arcem eam (das Kapitol) imperii atque caput rerum portendebat, Liv.: urbem magnam et in ea parte, quā sita erat, arcem regni Zamam statuit oppugnare, Sall.: v. Pers., ubi Hannibal sit, ibi caput atque arcem totius belli esse, Liv. – v. Abstr., arcem Stoicorum defendis, die Hauptschanze = den Hauptbeweisgrund, Cic.: num potui magis in arcem illius causae invadere? Cic.

    C) (von der Arx als hohem Punkte) = Höhepunkt, Gipfel, quae te via... ad summas laudum perduxerit arces, Sil.: celsā mentis ab arce despicis errantes, Stat.: tecum mihi res non est, quod, cum natura tua in ipsam arcem eloquentiae ferat, errare mavis, Tac. dial.: qui (Pollio et Messala) Cicerone arcem iam tenente eloquentiae agere coeperunt, Quint.: Caesar... nondum attigit arcem iuris (der höchsten Gewalt) et, humanum culmen egressus, meruit etc., Lucan. 7, 593.

    D) (v. der Arx als dem gewöhnl. Sitz der Herrscher, s. Nep. Tim. 3, 3. Sen. contr. 4 [8], 27. § 1) = Herrschaft, Thron, cupidi arcium, Sen. poët.: evertit arces respectus honesti, Lucan.

    lateinisch-deutsches > arx

См. также в других словарях:

  • COLUMEN — loci nomen, apud Livium, l. 3. c. 23. Aliquot menses Tusculi bellatum, parte exercitus Consul castra Aequorum oppugnabat Victor ad Columen (id loco nomen est) exercitu relictô, castra locat. Et alter Consul, postquam maenibus Romanis iam pulsô… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Columen — En haut, columen simulé de la tombe 5513 de Monterozzi. La Columen est un terme antique utilisé en architecture, désignant la plus haute poutre dans la charpente d un toit, formant la pièce qui couronne tout le reste[1] …   Wikipédia en Français

  • ACTOR — I. ACTOR Neptuni fil. ex Agamede, Augei filia. Hyginus Fab. 157. II. ACTOR comes Herculis contra Amazonas, in quo bello vulneratus, cum retro domum abire vellet, in itinere mortuus est. Item Astyoches pater. Hom. Il. ss. Item, Menoetii, ex Aegina …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MAJOR Domus — I. MAJOR Domus in Aula Principum, triplici gradu reperitur. Primo is sic dictus, qui rem in domo curat ad victum solum pertinentem; alias olim Eleater, Praefectus mensae, Architriclinus, Dapifer et Princeps coquorum. Secundo, qui rem omnem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Tombe des Plafonds sculptés — La tombe des Plafonds sculptés (en italien: Tomba dei Soffitti intagliati) est une des tombes étrusque, datant du VIIe siècle av. J.‑C., situées dans la nécropole de L Osteria près de la ville de Vulci dans la province de Viterbe, dans… …   Wikipédia en Français

  • Attached column — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Clustered column — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Columella — Col u*mel la, n. [L., dim. of columen column. See {Column}.] 1. (Bot.) (a) An axis to which a carpel of a compound pistil may be attached, as in the case of the geranium; or which is left when a pod opens. (b) A columnlike axis in the capsules of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Column — Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling, statue, etc …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Column rule — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • column — noun Etymology: Middle English columne, from Anglo French columpne, from Latin columna, from columen top; akin to Latin collis hill more at hill Date: 15th century 1. a. a vertical arrangement of items printed or written on a page b. one of two… …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»