-
101 väterlicherseits
väterlicherseits [-zaıts] advbaba tarafından;meine Großeltern \väterlicherseits baba tarafından büyükanne ve büyükbabam -
102 بابا
-
103 والد
-
104 father
v.baba ol:n.baba -
105 власть
iktidar; egemenlik* * *ж1) iktidarсове́тская власть — Sovyet iktidarı
госуда́рственная власть — devlet iktidarı
о́рганы госуда́рственной власти — yasama organları
прийти́ к власти — iktidara / işbaşına gelmek, iktidar olmak
2) (вла́сти) мн. makamlar, otoritelerме́стные власти — yerli makamlar
порто́вые власти — liman otoriteleri
3) egemenlikроди́тельская власть — ana baba hükmü / otoritesi
власть монопо́лий — tekellerin egemenliği
власть челове́ка над приро́дой — insanın doğa üzerindeki egemenliği
•• -
106 дед
-
107 дом
ev,apartman; soy,hanedan* * *м1) врз ev; apartman ( многоквартирный)строи́тельство жилы́х домов — konut yapımı
о́тчий дом — baba evi
всем до́мом — ailece, evcek
на ней / нём де́ржится весь дом — evin direği odur
он бои́тся вы́йти и́з дому — sokağa çıkmaya korkuyor
дом о́тдыха — dinlenme evi
Дом культу́ры — Kültür merkezi / evi
дом Рома́новых — Romanov hanedanı
••по́мощь на дому́ — evde bakım
рабо́тать на дому́ — evde çalışmak
дава́ть уро́ки на дому́ — özel ders vermek
брать рабо́ту на́ дом — eve iş almak
-
108 дочерний
в соч.доче́рняя любо́вь — kız evladın ana baba sevgisi
доче́рние кле́тки — биол. yavru hücreler
-
109 когда
ne zaman* * *1) нареч. ne zamanкогда́ он вернётся? — ne zaman dönecek?
вот когда́ (тебе́) на́до бы́ло вмеша́ться! — işte o zaman işe karışacaktın!
он вспо́мнил, но когда́! — hatırladı amma, neden sonra!
2) нареч., разг.когда́ пешко́м, когда́ на авто́бусе — kimi zaman yayan, kimi zaman da otobüsle
когда́ угро́зой, когда́ обеща́ниями — kimi zaman tehditle, kimi zaman vaitlerde bulunarak
3) союз...dığı zaman,...dığında; iken;...dıktan sonra ( после того как)ка́ждый / вся́кий раз, когда́... — her...dıkça
когда́ ему́ бы́ло пять лет... — beş yaşındayken...
когда́ он стал отцо́м... — baba olduğunda...
сейча́с, когда́ мы... —...dığımız şu sırada
в часы́, когда́ музе́й откры́т — müzenin açık olduğu saatlerde
4) союз...saкогда́ б я знал, что... —...dığını bilseydim
••когда́ бы ты ни пришёл — ne zaman gelirsen gel
бо́льше, чем когда́ бы то ни́ было — her zamankinden çok
есть когда́! — прост. ( некогда) vakit mi var?
ре́дко когда́ — çok / pek seyrek
не дожида́ясь, когда́ он придёт — gelmesini beklemeden
-
110 нежность
ж1) şefkat; sevecenlikс отцо́вской не́жностью — baba sevecenliğiyle
2) (не́жности) мн., разг. ( нежные слова) (gönül) okşayıcı sözler -
111 отчество
-
112 отчим
мüvey baba; babalık -
113 папа
-
114 по
1) ...da, üzerinde;...a, üzerineпо всей стране́ — tüm ülkede
пое́здка по стране́ — yurt / memleket gezisi
турне́ по Евро́пе — Avrupa turnesi
гуля́ть по са́ду — bahçede gezmek
соверша́ть прогу́лку по́ ле́су — ormanda bir gezinti yapmak
прое́хать по мосту́ — köprüden geçmek
идти́ по гря́зи — çamurun içinden yürümek
сле́дуй по пути́ отца́ — перен. babanın yürüdüğü yoldan git
2) в соч.резьба́ по де́реву — tahta oymacılığı
3) ...aуда́р по мячу́ — topa vuruş
уда́рить / бить кого-л. по лицу́ — birinin yüzüne vurmak
откры́ть ого́нь по... —...a ateş açmak
стреля́ть по... —...a... üzerine ateş etmek
4) ( согласно) göre; ile;...dan; olarakпо пла́ну — plana göre
по про́сьбе кого-л. — birinin isteği / arzusu üzerine
по уста́ву — tüzük uyarınca
по протоко́лу — protokol gereğince
по тради́ции — geleneğe uygun olarak
по мои́м часа́м — saatime göre, benim saatimle
по сего́дняшнему ку́рсу (валю́ты) — bugünkü rayiçle
по сове́ту врача́ — doktorun tavsiyesi üzerine
по приглаше́нию прави́тельства — hükümetin daveti üzerine / davetlisi olarak
вы́платы по проце́нтам (на займы) — faiz ödemeleri
продава́ть по междунаро́дным це́нам — uluslararası fiyatlardan satmak
шить по ме́рке — ölçü üzerine dikmek
одева́ться по мо́де — modaya uygun giyinmek
тогда́ хлеб был по ка́рточкам — o zamanlar ekmek karne ile idi
знать что-л. по со́бственному о́пыту — kendi tecrübesiyle bilmek
стано́к произво́дится по шве́дскому пате́нту — tezgah İsveç patenti ile üretiliyor
по како́й статье́ его́ су́дят? — kaçıncı maddeden yargılanıyor?
статья́ зако́на, по кото́рой его́ обвиняют — suçlandığı yasa maddesi
по э́тому де́лу его́ оправда́ли — bu davadan beraat etti
он вы́шёл из тюрьмы́ по амни́стии — genel afla hapisten çıktı
фильм снят по его́ сцена́рию — filim onun senaryosundan çekilmişti
от ка́ждого - по спосо́бностям, ка́ждому - по труду́ — herkesten yeteneğine göre, herkese emeğine göre
5) (посредством чего-л.) ile;...danпо звонку́ буди́льника — çalar saatin sesiyle / sesine
по свистку́ судьи́ / арби́тра — спорт. hakemin düdüğü ile
выступле́ние по ра́дио — radyo konuşması
слу́шать что-л. по ра́дио — radyodan dinlemek
что сего́дня передаю́т по ра́дио? — bugün radyoda neler var?
заявле́ние бы́ло пе́редано по ра́дио — demeç radyoda yayınlandı
смотре́ть ма́тчи по телеви́дению — televizyonda maç izlemek
переда́ча идёт / ведётся по двум кана́лам — yayın iki kanaldan yapılıyor
говори́ть по телефо́ну — telefonla konuşmak / görüşmek
об э́том по телефо́ну не ска́жешь — telefonda söylenmez
я получи́л сто рубле́й по по́чте — postadan yüz ruble aldım
вы́играть что-л. по лотере́е — piyangoda kazanmak
по су́ше — karadan, kara yoluyla
э́тот (подъёмный) кран хо́дит / дви́жется по ре́льсам — bu vinç raylar üstünde ileri geri gider
объясни́ть вое́нное положе́ние по ка́рте — askeri durumu harita üzerinden anlatmak
6) (вследствие чего-л.) ile;...dan ötürü,...dığından, dolayısıylaпо рассе́янности — dalgınlıkla
по ста́рой привы́чке — eski alışkanlıkla
по ли́чным моти́вам — kişisel nedenlerden
по состоя́нию здоро́вья — sağlık / sıhhi durumu dolayısıyla
по слу́чаю пра́здника — bayram vesilesiyle
по той же причи́не — aynı nedenden ötürü
7) ( при указании на цель) gereğiпо дела́м слу́жбы — görev gereği / icabı
он вы́ехал по рабо́те / по де́лу — iş gereği / icabı gitti
ме́ры по предотвраще́нию чего-л. — bir şeyi önleme tedbirleri, önleyici tedbirler
8) (в области, в сфере чего-л.)...da, часто передается изафетным сочетаниемспециализи́роваться по фи́зике — fizikte uzmanlaşmak
литерату́ра по ша́хматам — satranç kitapları
сбо́рная СССР по футбо́лу — SSCB futbol karması
конфере́нция по разоруже́нию — silahsızlanma konferansı
четырехсторо́нние соглаше́ния по Берли́ну — Berlin'e ilişkin dörtlü antlaşmalar
чемпиона́т Европы по бо́ксу — Avrupa boks şampiyonası
пе́рвенство по стрельбе́ из лу́ка — okçuluk birincilikleri
тре́нер по пла́ванию — yüzme antrenörü
расхожде́ния во взгля́дах по да́нному вопро́су — bu sorundaki görüş ayrılıkları
9) (на основании каких-л. признаков)...lı;...ca;...danчелове́к по и́мени Ю́рий — Yuri adlı biri
окли́кнуть кого-л. по и́мени — birinin adını seslenmek
звать кого-л. по и́мени — ismiyle çağırmak
споко́йный по хара́ктеру — sakin tabiatlı
ста́рший по во́зрасту — yaşça büyük (olan)
ра́вный по социа́льному положе́нию — sosyal durumca eşit
ро́дственник по отцу́ — baba tarafından akraba
э́то был его́ това́рищ по шко́ле — okuldan arkadaşıydı
това́рищ по кома́нде кого-л. — спорт. takım arkadaşı
я зна́ю его́ по Оде́ссе — onu Odesa'dan tanırım
по своему́ географи́ческому положе́нию — coğrafi konumu / yeri bakımından / itibariyle
задо́лженность по нало́гам — vergi borçları
о́тпуск по бере́менности — gebelik izni
статьи́ разли́чны и по фо́рме и по су́ти — yazılar biçimce de özce de ayrıdır
найти́ рабо́ту по специа́льности — mesleğiyle ilgili iş bulmak
рабо́тать по специа́льности — mesleğinde çalışmak
по лицу́ ви́дно, что он дово́лен — memnun olduğu yüzünden belli
10) ( при указании на меру времени или срок)...ları;...larcaпо вто́рникам — Salı günleri
ка́ждый ве́чер по вто́рникам — her Salı akşamı
по вечера́м — akşamları
по утра́м и вечера́м — akşamlı sabahlı
по це́лым часа́м — saatlerce
не писа́ть (пи́сем) по месяца́м — aylarca yazmamak
по весне́ — bahar gelince, baharla beraber
11) ( в сочетании с числительными)...(ş)arпо одному́ — birer
коло́нна по́ два — ikişerle kol
по́ двое — ikişer ikişer
12) (указывает на количество чего-л. при распределении, обозначении цены и т. п.)...dan;...yaпо рублю́ шту́ка — tanesi bir rubleye
я́блоки продава́лись по рублю́ за килогра́мм — elmanın kilosu bir rubleden satılıyordu
дать всем по я́блоку — hepsine birer elma vermek
13) ( вплоть до) kadar, dekпо по́яс — beline kadar
сне́гу бы́ло по коле́но — diz boyu kar vardı
вы́ставка бу́дет откры́та с 10 по 20 ма́я — sergi 10-20 Mayıs tarihleri arasında açık kalacak
14) (после чего-л.)...dıktan sonra,...ıncaпо истече́нии сро́ка — süre dolunca
по прибы́тии — gelince
по возвраще́нии из Ленингра́да — Leningrad dönüşü
••э́то пальто́ как раз по тебе́ — bu palto tam sana göredir
что мы не де́лали - все не по нём — ne yaptıksa bir türlü beğendiremedik
по мне никто́ не запла́чет — benim ardımdan ağlayanım yok
фру́кты мы ку́пим по доро́ге — meyvayı yoldan alırız
-
115 разбойник
м1) haydut, eşkıya; harami ( в сказках)разбо́йник с большо́й доро́ги — yolkesen, haydut
Али́-баба́ и со́рок разбо́йников — Ali baba ve kırk haramiler
ребя́та игра́ли в разбо́йников — çocuklar eşkıyalık oynuyordu
2) разг. haydutах ты, ста́рый разбо́йник! — koca haydut seni!
-
116 родители
-
117 родительский
-
118 роль
ж, врзrol (-lü)игра́ть роль отца́ — baba rolünü oynamak
выступа́ть в ро́ли Оте́лло — Otello'ya çıkmak
ро́ли исполня́ют:... — oynayanlar:...
взять на себя́ роль адвока́та — avukat rolünü üstlemek
роль наро́дных масс в исто́рии — tarihte halk yığınlarının rolü
пре́мия за лу́чшее исполне́ние же́нской ро́ли — en iyi kadın oyuncu ödülü
••э́то никако́й ро́ли не игра́ет — bunun hiç bir önemi yoktur
-
119 с
1) ...danвста́ть со сту́ла — sandalyeden kalkmak
прие́хать с ю́га — güneyden gelmek
вход с у́лицы — sokaktan girilir
ве́тер с мо́ря — denizden esen rüzgar
прыжки́ с трампли́на — tramplen atlama
прыгуны́ с вы́шки — kule atlayıcıları
2) ( при указании на причину)...dan; ileсо стра́ха — korkudan
с непривы́чки — alışık olmadığından
с позволе́ния роди́телей — ana babanın izniyle
3) (при временны́х оборотах)...dan,...dan beriс утра́ до ве́чера — sabahtan akşama kadar
с де́тских лет — çocuk yaşındanberi
с ка́ждым днём — gün geçtikçe her geçen gün
вста́ть с рассве́том — şafakla kalkmak
4) (при обозначении лица, предмета, с которого получают, требуют что-л.)...dan; başına ( при обозначении единиц)брать по́шлину с това́ра — maldan gümrük resmi almak
со́рок це́нтнеров с гекта́ра — hektar başına kırk kental
5) (при обозначении манеры, способа действия) ileкорми́ть с ло́жечки — kaşıkla yedirmek
взять с бо́ю — savaşla almak / zaptetmek
со ско́ростью зву́ка — ses hızıyla
6) ( при выражении совместности) ile, veмы с ним друзья́ — onunla dostuz
в бесе́де с на́ми он... — bizimle yaptığı görüşmede...
он дал пять конце́ртов с орке́стром — beş orkestra konseri verdi
оте́ц с сы́ном — baba (ile) oğul
взять с собо́й — yanına almak
7) ( при обозначении дополнительного количества) не переводится в соч.два с полови́ной — iki buçuk
8) ( при обозначении содержимого) doluкорзи́на с клубни́кой — çilek dolu sepet, çilek sepeti
грузови́к с песко́м — kum yüklü kamyon, kum kamyonu
балло́н с кислоро́дом — oksijen balonu
9) (при обозначении обоюдного действия, взаимоотношения) ileссо́риться с сосе́дом — komşusuyla kavga etmek
мы познако́мились с ним — onunla tanıştık
10) ( при обозначении цели действия) ile; içinс э́той це́лью — bu amaçla
с тем, что́бы он не опа́здывал — geç kalmaması için, geç kalmasın diye
обрати́ться с про́сьбой — ricada bulunmak
он при́был с официа́льным визи́том — resmi bir ziyaretle geldi
11) (приблизительно, почти) kadarотдохну́ть с полчаса́ — yarım saat kadar dinlenmek
с год тому́ наза́д — bundan bir yıl kadar önce
у него́ сын с тебя́ ро́стом — boyun kadar / beraber oğlu var
ка́мень величино́й с кула́к — yumruk kadar taş
величино́й с двухэта́жный дом — iki katlı bir ev büyüklüğünde
12) ( при указании на сопутствующее действие) ile,...arakс огорче́нием — üzüntü ile, üzülerek
с удово́льствием — memnuniyetle
смотре́ть на кого-л. с жа́лостью — acıyarak bakmak
13) (при указании на смежность, близость, связь, соединение) ileграни́чить с Фра́нцией — Fransa ile sınırı olmak
име́ть телефо́нную связь с це́нтром — merkezle telefon bağlantısı olmak
смесь ге́лия с кислоро́дом — helyum-oksijen karşımı
созда́ние междунаро́дной организа́ции с це́нтром в Пари́же — merkezi Paris'te bulunan bir uluslararası örgütün kurulması
14) ( при указании на посредствующий предмет) ileмыть с мы́лом — sabunla yıkamak
охо́титься с соба́кой — köpekle avlamak
15) (с наступлением чего-л.) ile;...dıkçaумне́ть с во́зрастом — yaşlandıkça akıllanmak
с года́ми вку́сы у них меня́лись — onlar yaşlandıkça zevkleri değişiyordu
с весно́й потепле́ло — baharla beraber havalar ısındı
с прие́здом его́ отца́ — babasının gelmesiyle, babası gelince
привы́чка, обретённая с года́ми — yılların verdiği alışkanlık
16) (при обозначении объекта, на который распространяется действие, состояние) ileборо́ться с враго́м — düşmanla savaşmak
борьба́ с эро́зией — erozyona karşı / erozyonla mücadele
положе́ние с за́нятостью — эк. istihdam durumu
спра́виться с тру́дностями — güçlüklerin üstesinden gelmek, güçlükleri yenmek
поспеши́ть с отъе́здом — gitmekte acele etmek
как у тебя́ с давле́нием? — tansiyonun ne âlemde
17) (при указании на наличие чего-л., на обладание чем-л.)...lıкни́га с иллюстра́циями — resimli kitap
бутербро́д с сы́ром — peynirli sandviç
се́мьи со сре́дним дохо́дом — orta gelirli aileler
человек с тала́нтом — istidatlı / istidat sahibi bir kişi
-
120 смотреть
несов.; сов. - посмотре́ть1) bakmakсмотре́ть в окно́ — pencereden bakmak
смотре́ть в бино́кль — dürbünle bakmak
он удивлённо посмотре́л на меня́ — yüzüme hayretle baktı
2) тк. несов., в соч. bakmakо́кна смо́трят во двор — pencereler avluya bakar
3) görmek, seyretmek, izlemekсмотре́ть но́вый фильм — yeni filmi seyretmek
матч смотре́ли ты́сячи — maçı binlerce kişi izledi / seyretti
мы идём смотре́ть Кремль — Kremlin Sarayını gezmeye gidiyoruz
посмотре́л бы ты на эту дере́вню сейча́с! (об изменении в лучшую или худшую сторону) — bu köyü şimdi görme!
4) muayene etmek; bakmakсмотре́ть больно́го — hastayı muayene etmek
посмотри́ и ты э́ти счета́ — bu faturalara sen de bak
мо́жет, посмо́трим и ста́рые пи́сьма? — eski mektupları da gözden geçirsek?
5) bakmak, gözetmekсмотре́ть за са́дом — bahçeye bakmak
смотре́ть за ребёнком — çocuğa bakmak, çocuğu gözetmek
6) разг. ( брать пример) örnek almakты смотри́ на ста́рших — (yaşça) büyüklerden örnek al
7) перен. görmek; karşılamakкак вы смо́трите на э́то собы́тие? — bu olayı nasıl görüyorsunuz?
как посмо́трит на э́то дире́ктор? — müdür bunu nasıl karşılar? müdür buna ne gözle bakar?
что ж, так и бу́дем смотре́ть на э́ти беззако́ния?! — bu yolsuzluklara seyirci mi kalacağız?!
8) перен. gözü ile bakmak; sanmakон смотре́л на Вас как на отца́ — Size baba gözü ile bakıyordu
на него́ смотре́ли, как на пья́ного — onu sarhoş sanıyorlardı
••смотри́, никому́ не говори́! — sakın kimseye söyleme!
смотри́, что выде́лывает! — bak bak, neler kıvırıyor!
смо́тришь, а он уже́ здесь (пришёл) — bir de bakmışsın, gelivermiş
смотря́ кто — adamına göre
смотря́ по пого́де — havasına göre
а ты куда́ смотре́л?! — senin gözün neredeydi?!
вы смотри́те за свое́й соба́кой! — köpeğinize sahip olun!
смотрю́, и он молчи́т... — baktım ki o da ağzını açmıyor...
смотре́ть за собо́й — kendine (iyi) bakmak
посмо́трим, разбира́ется ли он в те́хнике — teknikten anlayıp anlamadığını görelim
См. также в других словарях:
Bába — Baba ist eine Bezeichnung für: heilige Derwische Anhänger des Sufismus die Werkbundsiedlung Prag einen ägyptischen Gott, siehe Babi (Ägyptische Mythologie) eine sumerische Göttin: siehe Baba (Göttin) Baba Jaga, eine Hexe der slawischen Mythologie … Deutsch Wikipedia
Baba — (arabisch:بابا) ist eine Bezeichnung für: in mehreren orientalischen Sprachen (Sanskrit, Hindi, Persisch, Türkisch) „Vater“ bzw. „Großvater“, daher als ehrender Namenszusatz gebraucht, vor allem bei indischen Asketen, Derwischen und Sufi… … Deutsch Wikipedia
Baba — may refer to: *Baba (goddess) or Bau, a Sumerian goddess depicted with the head of a dog *Baba ( The Kite Runner ), a character in The Kite Runner media *Baba ( Dragon Ball ), a character in Dragon Ball media *Baba ( F Zero ), a character in the… … Wikipedia
babă — BÁBĂ, babe, s.f. I. Femeie în vârstă înaintată; femeie trecută de tinereţe; băbătie, babetă1. ♦ spec. Femeie bătrână care vindecă bolile prin mijloace empirice, prin vrăji, prin descântece etc. ♢ Zilele babei (sau babelor) sau babele = primele… … Dicționar Român
baba — baba, caérsele la baba a uno expr. gusB tar mucho, entusiasmarse, rogocijarse. ❙ «Se te cae la baba cuando sueñas estar tumbado en un solarium inundado de cuerpos Danone...» Juanma Iturriaga, Con chandal y a lo loco. ❙ «Él no lo quiere decir,… … Diccionario del Argot "El Sohez"
baba — BABÁ, babale, s.f. Dispozitiv de 40 60 cm în formă de mosor, fixat pe puntea navelor sau pe cheiuri, de care se leagă parâmele navelor acostate. – Din tc. baba. Trimis de paula, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 babá s. f., art. babáua, g. d. art.… … Dicționar Român
baba — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. bababie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} lekceważące określenie kobiety : {{/stl 7}}{{stl 10}}Baba za kierownicą. Nieprzyjemna baba. Same baby uczą w… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
baba — sustantivo femenino 1. (no contable) Saliva que cae de la boca: Limpié la baba al niño con el pañuelo. El perro llenó la alfombra de babas. 2. (no contable) Líquido viscoso de algunos animales o plantas: la baba que segrega el caracol. Locuciones … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Babà — Saltar a navegación, búsqueda El Babà es un dulce elaborado en el horno muy tradicional de la ciudad de Nápoles. Tiene una forma de seta (algo similar a una magdalena alargada) de diámetro que puede variar entre los 5 7 cm hasta los 35 40 cm. Una … Wikipedia Español
baba — s. f. 1. Saliva que escorre da boca. = BABUGEM 2. Mucosidade que soltam alguns animais, como a lesma. 3. Espuma que se aglomera na boca de alguns animais, por exemplo no cavalo quando morde o freio. 4. [Figurado] Asquerosidade. 5. Erupção… … Dicionário da Língua Portuguesa
Baba Sy — (1935 1978) was a Senegalese draughts player and the first world champion from Africa.He is said to have been discovered by a French player visiting Dakar. In 1959 Baba Sy won the French championship in Châtellerault. A dispute in 1963 64 World… … Wikipedia