-
1 augeo
augĕo, ēre, auxi, auctum - arch. inf. passif augerier, Plaut. Merc. 48 --- auxitis = auxeritis Liv. 29, 27. 3 --- [décad.] formes de la 3e conj.: augĕre Commod. Apol. 607, etc. - [gr]gr. αὔξω, αὐξάνω. - tr. - [st1]1 [-] faire croître, accroître, augmenter. - numerum pugnantium augere, Caes. BG. 7, 48, 2: augmenter le nombre des combattants. - aucto exercitu, Cic. Fam. 10, 8, 4: l'armée étant accrue. - copiis auctus, Curt.: ayant reçu des renforts. - res familiaris augeatur parsimonia, Cic. Off. 1, 92: que le patrimoine s'accroisse par l'épargne. - stipendii augendi causā, Caes. BC. 3, 110, 5: en vue d'une augmentation de solde. - de urbe augenda, Cic. Att. 13, 20: au sujet de l'accroissement de la ville. - (res) quas natura alit, auget, tuetur, Cic. Fin. 5, 26: (les choses) que la nature nourrit, fait croître et conserve. [st1]2 [-] au fig. augmenter, développer [rendre plus fort, plus intense...]; aggraver. - nostris animus augetur, Caes. BG. 7, 70, 3: chez les nôtres le courage s'accroît. - suspicionem augere, Cic. Clu. 79: augmenter un soupçon. - plebis libertatem et commoda tueri atque augere, Cic. Sest. 137: protéger, développer la liberté et le bien-être du peuple. - hujus dignitas in dies augebatur, Caes. BG. 7, 30, 3: son prestige croissait de jour en jour. - dies non modo non levat luctum, sed etiam auget, Cic. Att. 3, 15, 2: le temps, bien loin de soulager mon affliction, ne fait même que l'augmenter. - spem augere, Cic. Phil. 12, 2: augmenter l'espoir. - periculum augere, Caes. BG. 5, -31, 5: augmenter le danger. - terrorem augere, Caes. BC. 3, 64, 2: augmenter l'effroi. - non verbi neque criminis augendi causā complector omnia, Cic. Verr. 4, 2: ce n'est point par manière de parler ni pour grossir l'accusation que j'embrasse tout cet ensemble. - (aer) humorem colligens terram auget imbribus, Cic. Nat. 2, 101: (l'air) se chargeant d'eau développe (fertilise) la terre par les pluies. - triumphis auxit nomen populi Romani, Cic. Dom. 19: par ses triomphes il accrut le renom du peuple romain. - ne omnia me nimis augere atque ornare arbitrentur, Cic. Verr. 4, 124: pour qu'ils ne croient pas que je grossis et embellis tout à l'excès. - rem augere laudando vituperandoque rursus affligere, Cic. Br. 47: faire valoir une chose en la vantant et inversement, en la critiquant, la déprécier. - auget adsentator id, quod is, cujus ad voluntatem dicitur, vult esse magnum, Cic. Lael. 98: le flatteur grossit ce que l'homme à qui il veut plaire désire qu'on trouve grand. - Acesines Indum auget, Curt. 8: l'Acésinés grossit l'Indus (l'Acésinès est un affluent de l'Indus). [st1]3 [-] exalter (par la parole), rehausser, glorifier, exagérer; enrichir, améliorer. - aliquem augere: rehausser qqn, aider qqn à se développer, honorer qqn, enrichir qqn... - quaecumque homines homini tribuunt ad eum augendum atque honestandum, Cic. Off. 2, 21: tout ce que les hommes font pour rehausser et honorer un de leurs semblables, cf. Fam. 7, 12, 2 ; Att. 8, 3, 3. - quod ab eo genere celebratus auctusque erat, Sall. J. 86, 3: parce qu'il devait la diffusion de son nom et son élévation à cette catégorie de citoyens. - auctus adjutusque a Demosthene, Nep. Phoc. 2, 3: poussé et soutenu par Démosthène. - aliquem (aliquid) aliqua re augere: faire croître qqn (qqch) par qqch, rehausser par qqch, etc. - filiolo me auctum scito, Cic. Att. 1, 2, 1: sache que je suis augmenté d'un petit garçon [que ma famille s'est augmentée]. - Di me augent, Plaut.: les dieux me comblent. - solum te auget temporis spatium, Plin. Pan. 24: pour toi seul le temps ajoute du prix au mérite. - aut honoribus aucti aut re familiari, Cic. Nat. 3, 86: ayant reçu un accroissement ou de dignités ou de biens. - scientiā aliquem augere, Cic. Off. 1, 1: faire faire des progrès à qqn en savoir (l'enrichir de connaissances). - quibus non modo non orbari, sed etiam augeri senectus solet, Cic. CM 17: et ces dons, d'ordinaire, non seulement la vieillesse n'en est pas privée, mais elle en tire même du prestige. - Sullanos possessores divitiis augere, Cic. Agr. 2, 69: enrichir les propriétaires créés par Sylla. - veteranos augere commodis, Cic. Phil. 11, 37: améliorer le sort des vétérans. - spoliis ornati auctique, Cic. Amer. 8: pourvus et enrichis de dépouilles, cf. Verr. 3, 138 ; 4, 21; 5, 80, etc. - rem publicam augere imperio, agris, vectigalibus, Cic. Off. 2, 85: grandir l'état en domination, en territoires, en tributs. [st1]4 [-] pourvoir richement, honorer (t. de la langue religieuse). - augere aram (donis): honorer l'autel par des offrandes. - intr. - [st1]5 [-] croître, s'agrandir. - Cat. Orig. 20 d. GELL. 18, 2, 7; Sall. Phil. 6 (H. 1, 77).* * *augĕo, ēre, auxi, auctum - arch. inf. passif augerier, Plaut. Merc. 48 --- auxitis = auxeritis Liv. 29, 27. 3 --- [décad.] formes de la 3e conj.: augĕre Commod. Apol. 607, etc. - [gr]gr. αὔξω, αὐξάνω. - tr. - [st1]1 [-] faire croître, accroître, augmenter. - numerum pugnantium augere, Caes. BG. 7, 48, 2: augmenter le nombre des combattants. - aucto exercitu, Cic. Fam. 10, 8, 4: l'armée étant accrue. - copiis auctus, Curt.: ayant reçu des renforts. - res familiaris augeatur parsimonia, Cic. Off. 1, 92: que le patrimoine s'accroisse par l'épargne. - stipendii augendi causā, Caes. BC. 3, 110, 5: en vue d'une augmentation de solde. - de urbe augenda, Cic. Att. 13, 20: au sujet de l'accroissement de la ville. - (res) quas natura alit, auget, tuetur, Cic. Fin. 5, 26: (les choses) que la nature nourrit, fait croître et conserve. [st1]2 [-] au fig. augmenter, développer [rendre plus fort, plus intense...]; aggraver. - nostris animus augetur, Caes. BG. 7, 70, 3: chez les nôtres le courage s'accroît. - suspicionem augere, Cic. Clu. 79: augmenter un soupçon. - plebis libertatem et commoda tueri atque augere, Cic. Sest. 137: protéger, développer la liberté et le bien-être du peuple. - hujus dignitas in dies augebatur, Caes. BG. 7, 30, 3: son prestige croissait de jour en jour. - dies non modo non levat luctum, sed etiam auget, Cic. Att. 3, 15, 2: le temps, bien loin de soulager mon affliction, ne fait même que l'augmenter. - spem augere, Cic. Phil. 12, 2: augmenter l'espoir. - periculum augere, Caes. BG. 5, -31, 5: augmenter le danger. - terrorem augere, Caes. BC. 3, 64, 2: augmenter l'effroi. - non verbi neque criminis augendi causā complector omnia, Cic. Verr. 4, 2: ce n'est point par manière de parler ni pour grossir l'accusation que j'embrasse tout cet ensemble. - (aer) humorem colligens terram auget imbribus, Cic. Nat. 2, 101: (l'air) se chargeant d'eau développe (fertilise) la terre par les pluies. - triumphis auxit nomen populi Romani, Cic. Dom. 19: par ses triomphes il accrut le renom du peuple romain. - ne omnia me nimis augere atque ornare arbitrentur, Cic. Verr. 4, 124: pour qu'ils ne croient pas que je grossis et embellis tout à l'excès. - rem augere laudando vituperandoque rursus affligere, Cic. Br. 47: faire valoir une chose en la vantant et inversement, en la critiquant, la déprécier. - auget adsentator id, quod is, cujus ad voluntatem dicitur, vult esse magnum, Cic. Lael. 98: le flatteur grossit ce que l'homme à qui il veut plaire désire qu'on trouve grand. - Acesines Indum auget, Curt. 8: l'Acésinés grossit l'Indus (l'Acésinès est un affluent de l'Indus). [st1]3 [-] exalter (par la parole), rehausser, glorifier, exagérer; enrichir, améliorer. - aliquem augere: rehausser qqn, aider qqn à se développer, honorer qqn, enrichir qqn... - quaecumque homines homini tribuunt ad eum augendum atque honestandum, Cic. Off. 2, 21: tout ce que les hommes font pour rehausser et honorer un de leurs semblables, cf. Fam. 7, 12, 2 ; Att. 8, 3, 3. - quod ab eo genere celebratus auctusque erat, Sall. J. 86, 3: parce qu'il devait la diffusion de son nom et son élévation à cette catégorie de citoyens. - auctus adjutusque a Demosthene, Nep. Phoc. 2, 3: poussé et soutenu par Démosthène. - aliquem (aliquid) aliqua re augere: faire croître qqn (qqch) par qqch, rehausser par qqch, etc. - filiolo me auctum scito, Cic. Att. 1, 2, 1: sache que je suis augmenté d'un petit garçon [que ma famille s'est augmentée]. - Di me augent, Plaut.: les dieux me comblent. - solum te auget temporis spatium, Plin. Pan. 24: pour toi seul le temps ajoute du prix au mérite. - aut honoribus aucti aut re familiari, Cic. Nat. 3, 86: ayant reçu un accroissement ou de dignités ou de biens. - scientiā aliquem augere, Cic. Off. 1, 1: faire faire des progrès à qqn en savoir (l'enrichir de connaissances). - quibus non modo non orbari, sed etiam augeri senectus solet, Cic. CM 17: et ces dons, d'ordinaire, non seulement la vieillesse n'en est pas privée, mais elle en tire même du prestige. - Sullanos possessores divitiis augere, Cic. Agr. 2, 69: enrichir les propriétaires créés par Sylla. - veteranos augere commodis, Cic. Phil. 11, 37: améliorer le sort des vétérans. - spoliis ornati auctique, Cic. Amer. 8: pourvus et enrichis de dépouilles, cf. Verr. 3, 138 ; 4, 21; 5, 80, etc. - rem publicam augere imperio, agris, vectigalibus, Cic. Off. 2, 85: grandir l'état en domination, en territoires, en tributs. [st1]4 [-] pourvoir richement, honorer (t. de la langue religieuse). - augere aram (donis): honorer l'autel par des offrandes. - intr. - [st1]5 [-] croître, s'agrandir. - Cat. Orig. 20 d. GELL. 18, 2, 7; Sall. Phil. 6 (H. 1, 77).* * *Augeo, auges, auxi, auctum, augere, Accroistre, Faire plus grand.\Augere et amplificare. Cic. Augmenter et multiplier.\Animum inimicorum augere. Plaut. Augmenter leur courage, Les enhardir.\Animos augere. Stat. Prendre grand courage.\Aliquem augere. Tacit. Enrichir aucun.\Augere, atque honestare aliquem. Cic. Luy augmenter ses biens et ses estas.\Augere et ornare aliquem. Cicero. Luy accroistre ses biens et honneurs.\Articulos auxerat macies. Ouid. Avoit faict les joinctures plus grosses et plus apparentes.\Auxilia augere. Plaut. Envoyer secours, Envoyer du renfort.\Ciuitatem augere procreatione liberorum. Plaut. Peupler.\Cognomento aliquo augeri. Tacit. Estre honoré de quelque surnom ou tiltre honorable.\Culpam suam augere. Plin iunior. Accroistre sa coulpe.\Dignitatem augere et nomen alicuius. Cic. Accroistre.\Diuitiis augere aliquem. Cic. Enrichir aucun.\Dona precibus augere. Ouid. Prier en faisant un present.\Exercitationes animi augere. Cic. Se habituer, De plus en plus prendre exercices.\Gratiam augere. Plin. Faire trouver meilleur.\Industriam alicuius augere. Terent. Bailler courage de faire de mieulx en mieulx.\Iracundiam alterius augere. Terent. L'enflamber et inciter de plus en plus, Le courroucer d'advantage.\Laetitia augeri. Cic. Recevoir accroissement de joye.\Memoriam immortalem posteritatis augere. Cic. Rendre la memoire de son hoirie immortelle.\Munus verbis augere. Cic. Enrichir de parolles un present.\Nominibus imperatoriis augere aliquem. Tacit. L'honorer de nom et tiltre d'empereur.\Numerum augere. Plaut. Accroistre.\Opes augere. Cic. Profiter en biens.\Opinionem timoris augere. Caes. Accroistre la paour d'autruy.\Peculium augere. Plaut. Accroistre ses biens.\Pretia rerum commentis augere. Plin. Encherir, Vendre plus cher.\Religione merces augere. Plin. Les faire plus valoir.\Rem augere. Horat. Cic. Accroistre son bien.\Scientia augere aliquem. Cic. Faire plus scavant.\Spem augere. Caes. Donner plus grande esperance.\Suspicionem augere rei alicuius. Cic. Bailler plus grand souspecon.\Terrorem augere. Caes. Espovanter et effrayer de plus en plus.\Vectigalia belli augere. Caesar. Haulser ou accroistre.\Vias fortunae augere. Propert. Trouver nouveauls moyens d'acquerir richesses. -
2 augeo
augeo augeo, auxi, auctum, ere увеличивать -
3 augeo
augeo augeo, auxi, auctum, ere умножать -
4 augeo
augeo, auxī, auctum, ēre (got. bi-aukan, griech. αυξάνω), wachsen machen, I) wachsen od. gedeihen machen od. lassen, im Wachstum fördern, befruchten, quidquid est hoc, omnia animat, format, alit, auget, Pacuv. fr.: quodcumque alias ex se res auget alitque, Lucr.: aër umorem colligens terram auget imbribus, Cic.: Aegyptus alendis augendisque seminibus ita gloriata est, ut etc., Plin. pan.: corpus augere volentibus (die beleibt werden wollen) conducit inter cibos bibere, Plin.: cum incremento lunae augeri conchylia, Plin.: aucta (gewachsen) silex in altitudinem, Sall. – II) im weitern Sinne, etw. größer machen, a) dem Umfange, der Weite, Dicke od. Höhe nach, α) Bauten erweitern, erhöhen, verstärken, Esquilias, Liv.: pomerium urbis, Tac.: has munitiones, Caes.: muros civitatis, Tac.: vallum turresque castrorum, Tac.: naves turribus auctae, Tac. – β) Gewässer vergrößern, steigen machen, gew. Passiv augeri = steigen, anschwellen (Ggstz. decrescere, minui), Acesines Indum auget, fällt in den Indus, Curt.: Inopus fons eodem quo Nilus modo ac pariter cum eo decrescit augeturve, Plin.: fons inclusus ad putei modum alias simul cum oceano augetur minuiturque, Plin.: neque iam sustineri poterat immensum aucto mari et vento gliscente, Sall. fr.: amnis nimbis hiemalibus auctus, Ov. – γ) eine Wunde erweitern, secando vulnus, Curt. 9, 5 (22), 23. – δ) Glieder usw. an Dicke mehr hervortreten lassen, auxerat articulos macies, ließ sie dicker erscheinen, Ov.: formam cultu augebat, hob hervor, Ov.: forma aucta est fugā, trat mehr hervor, Ov. – ε) ein Wort in der Aussprache dehnen, cognomentum in barbarum, Tac. hist. 5, 2. – b) der Zahl, Menge, dem Gehalt nach vergrößern, vermehren, verstärken (Ggstz. minuere), numerum, höher od. zu hoch angeben, Plaut.: numerum dierum, Cic.: numerum legatorum, Cic.: caelestium numerum, Liv.: numerum ad infinitum, Plin.: annos, Ov.: exercitum, copias eius, Sall. (u. so nondum satis aucto exercitu, Tac.): volucrum turbam, Ov.: Cycladas, Ov.: magnum quendam cumulum aeris alieni, Cic. fr.: alcis censum (Ggstz. extenuare), Cic.: pretium, am Pr. zulegen, Plin.: summam pecuniae, Liv.: vectigalia, Caes.: tributa provinciis, Suet.: peculium ex pauxillo, Plaut.: patrimonium, Cic.: possessiones suas, Nep.: rem (sein Vermögen), Cic. u. Nep.: rem bene, Ter.: linguam, die Spr. bereichern, Cic.: munus cumulatius, Cic.: divitias a patre relictas tyranni muneribus, Nep.: dona suis venatibus, neue Geschenke hinzufügen, Verg.: urbem novam asylo facto inter duos lucos, an Einwohnerzahl vermehren, Vell.: u. so eae urbes brevi multum auctae, Sall.: copiis auctus, verstärkt, Curt. – c) dem Grade nach vergrößern, verstärken, stärken (Ggstz. minuere), α) physisch: flammam, Ov.: incendium, Curt.: vires, Lucr. u. Ov.: vires eloquentiae, Quint.: vocem, Suet.: clamorem, Sall.: orationem, den Ton der Rede heben (Ggstz. summittere, herabstimmen), Quint.: vitium ventris et gutturis, Cic.: vim morbi, Liv. – u. so als gramm. t. t. = den höheren Grad ( Komparativ) bilden, si augere volumus, dicamus magis mane, si superferre (s. super-fero no. III), maxime mane, Serg. expl. in Donat. 512, 35 K. – β) politisch, verstärken, heben, fördern, Passiv augeri = verstärkt od. gehoben werden, erstarken, wachsen, opes, Nep. (im Passiv, in singulas dies nostrae opes augentur, Cic.): quibus rebus opes augeantur, Caes.: u. Ggstz., opes nostrae contusae, hostium auctae, Sall.: rem publicam, Sall. u. Cic.: populi Romani imperium, Cic.: omnia bonis auctibus (Fortgang), Formul. vet. b. Liv.: res (Gemeinwesen) eorum civibus, moribus (an Einrichtungen), agris aucta, Sall.: Civilis societate Agrippinensium auctus (sc. opibus), an Macht verstärkt, Tac.: novis ex rebus aucti, durch die neuen Verhältnisse gehoben, Tac.: defectione Aeduorum cognitā bellum augetur, gewinnt an Ausdehnung, Caes. – d) moralisch u. geistig, vergrößern, vermehren, heben, erhöhen, fördern, steigern (Ggstz. minuere), α) im guten Sinne, auctoritatem alcis, Cic.: dignitatem alcis, Suet.: eloquentiam, der B. förderlich sein, Quint.: orandi facultatem, Quint.: benevolentiam, Cic.: familiaritatem inter mulieres, Liv.: favorem, Vell.: gloriam, Cic. u. Suet.: gloriam a patre acceptam virtutibus, Nep.: alci ingenium, Sall. fr.: industriam poëtae ad scribendum, Ter.: laetitiam, Suet.: spem, Cic. u. Caes.: animum alcis (jmds. Mut), Cic.: u. so suis animum, Sall.: animos Samnitibus, Liv.: aucto animo, in gehobener Stimmung, Tac.: auctus (ermutigt) omine, Tac. ann. 2, 14. – β) im üblen Sinne (Ggstz. minuere, levare), eius amentiam, Sall.: crimen, Cic.: culpam, s. culpa: alcis dolorem (Ggstz. consolando levare), Cic.: luctum (Ggstz. levare), Cic.: alci licentiam, Caes.: periculum, Caes.: dimicationis metum, Cic.: metum utriusque partis, Curt.: terrorem, Curt., terrorem alcis, Caes.: timorem alcis, Cic.: u. alci timorem (Ggstz. minuere), Liv.: simultatem eius, Nep.: suspicionem, Cic.: alcis suspiciones, Liv.: metuens, ne augerentur in maius, daß es damit nur noch ärger würde, Amm. 20, 4, 1. – e) durch die Rede etwas vergrößern, α) übh. vergrößert darstellen, übertreiben, proelium Dyrrhachinum multis partibus, Caes.: falsa per metum, Curt. 4, 10 (40), 10: multitudinem de industria, Curt. 9, 3 (12), 12: aucta est apud hostes eius rei fama, Tac. ann. 12, 40: cuncta ut ex longinquo aucta in deterius afferebantur, Tac. ann. 2, 82: modica de moribus adulescentis neque in falsum aucta rettulit, Tac. ann. 3, 56. – β) vom Redner, durch die Rede vergrößern, hervorheben, mit starken Farben auftragen, stei gern (Ggstz. extenuare, minuere), augere amplificareque res, Cic.: aug. alterum, aut minuere se, Cic.: aug. hostium vim et copias et felicitatem, Cic.: aug. peccati atrocitatem, Cornif. rhet.: aug. verbis munus suum (Ggstz. extenuare), Cic.: aug. principis munus, von einer noch rühmlicheren Seite darstellen, Plin. ep.: aug. quod infra est, Quint. – f) mit etw. mehren = α) reichlich versehen, überhäufen, beglücken, bereichern, verherrlichen, cives suos copiā rerum, Cic.: alqm divitiis, Cic.: u. augeri divitiis, Augustin.: alqm scientiā, Cic.: cives suos agro atque urbibus augeri maluit, quam etc., Nep.: augeri liberis, Plaut., od. filiolo, Cic., od. filiolā, Tac.: augeri honore, gratulatione, Cic.: augeri largitione, liberalitate, Tac.: augeri nomine imperatorio, Tac.: augeri cognomento Augustae, Tac.: auctus praedā, Cic.: spoliis ornatus auctusque, Cic.: urbs antiqua et omnibus rebus aucta et ornata, Cic.: aucta hereditate viri, Erbin ihres Mannes, Macr. – dah. als t. t. der Opferspr., aram alqā re, bereichern = durch dargebrachte Opfer verherrlichen, Plaut. merc. 676. – auch ohne Abl., jmdm. zu Vermögen, Ansehen u. Ehren verhelfen, ihn befördern, emporbringen, verherrlichen, häufig verb. alqm augere atque ornare, Cic., od. augere adiuvareque, Cic.: solum te commendat augetque temporis spatium, Plin. pan. – β) im üblen Sinne, augeri alqā re, αα) von einem Übel heimgesucht werden, augeri maerore, Plaut. Stich. 55: augeri damno, Ter. heaut. 628. – ββ) eines Ggstds. verlustig gehen, iam libertā auctus es? hast nun keine Fr. mehr? Plaut. Pers. 484. – / Archaist. auxitis = auxeritis, alte Formel b. Liv. 29, 27, 3. – Formen nach der 3. Konj., Fut. augeam, Itala gen. 17, 3: auges, Iren. 1. praef. 3: Infin. Präs. augere, Commod. apol. 602. – parag. Infin. augerier, Plaut. merc. 50.
-
5 augeo
augeo, auxī, auctum, ēre (got. bi-aukan, griech. αυξάνω), wachsen machen, I) wachsen od. gedeihen machen od. lassen, im Wachstum fördern, befruchten, quidquid est hoc, omnia animat, format, alit, auget, Pacuv. fr.: quodcumque alias ex se res auget alitque, Lucr.: aër umorem colligens terram auget imbribus, Cic.: Aegyptus alendis augendisque seminibus ita gloriata est, ut etc., Plin. pan.: corpus augere volentibus (die beleibt werden wollen) conducit inter cibos bibere, Plin.: cum incremento lunae augeri conchylia, Plin.: aucta (gewachsen) silex in altitudinem, Sall. – II) im weitern Sinne, etw. größer machen, a) dem Umfange, der Weite, Dicke od. Höhe nach, α) Bauten erweitern, erhöhen, verstärken, Esquilias, Liv.: pomerium urbis, Tac.: has munitiones, Caes.: muros civitatis, Tac.: vallum turresque castrorum, Tac.: naves turribus auctae, Tac. – β) Gewässer vergrößern, steigen machen, gew. Passiv augeri = steigen, anschwellen (Ggstz. decrescere, minui), Acesines Indum auget, fällt in den Indus, Curt.: Inopus fons eodem quo Nilus modo ac pariter cum eo decrescit augeturve, Plin.: fons inclusus ad putei modum alias simul cum oceano augetur minuiturque, Plin.: neque iam sustineri poterat immensum aucto mari et vento gliscente, Sall. fr.: amnis nimbis hiemalibus auctus, Ov. – γ) eine Wunde erweitern, secando vul-————nus, Curt. 9, 5 (22), 23. – δ) Glieder usw. an Dicke mehr hervortreten lassen, auxerat articulos macies, ließ sie dicker erscheinen, Ov.: formam cultu augebat, hob hervor, Ov.: forma aucta est fugā, trat mehr hervor, Ov. – ε) ein Wort in der Aussprache dehnen, cognomentum in barbarum, Tac. hist. 5, 2. – b) der Zahl, Menge, dem Gehalt nach vergrößern, vermehren, verstärken (Ggstz. minuere), numerum, höher od. zu hoch angeben, Plaut.: numerum dierum, Cic.: numerum legatorum, Cic.: caelestium numerum, Liv.: numerum ad infinitum, Plin.: annos, Ov.: exercitum, copias eius, Sall. (u. so nondum satis aucto exercitu, Tac.): volucrum turbam, Ov.: Cycladas, Ov.: magnum quendam cumulum aeris alieni, Cic. fr.: alcis censum (Ggstz. extenuare), Cic.: pretium, am Pr. zulegen, Plin.: summam pecuniae, Liv.: vectigalia, Caes.: tributa provinciis, Suet.: peculium ex pauxillo, Plaut.: patrimonium, Cic.: possessiones suas, Nep.: rem (sein Vermögen), Cic. u. Nep.: rem bene, Ter.: linguam, die Spr. bereichern, Cic.: munus cumulatius, Cic.: divitias a patre relictas tyranni muneribus, Nep.: dona suis venatibus, neue Geschenke hinzufügen, Verg.: urbem novam asylo facto inter duos lucos, an Einwohnerzahl vermehren, Vell.: u. so eae urbes brevi multum auctae, Sall.: copiis auctus, verstärkt, Curt. – c) dem Grade nach vergrößern, verstärken, stärken (Ggstz. minuere), α) physisch: flammam,————Ov.: incendium, Curt.: vires, Lucr. u. Ov.: vires eloquentiae, Quint.: vocem, Suet.: clamorem, Sall.: orationem, den Ton der Rede heben (Ggstz. summittere, herabstimmen), Quint.: vitium ventris et gutturis, Cic.: vim morbi, Liv. – u. so als gramm. t. t. = den höheren Grad ( Komparativ) bilden, si augere volumus, dicamus magis mane, si superferre (s. superfero no. III), maxime mane, Serg. expl. in Donat. 512, 35 K. – β) politisch, verstärken, heben, fördern, Passiv augeri = verstärkt od. gehoben werden, erstarken, wachsen, opes, Nep. (im Passiv, in singulas dies nostrae opes augentur, Cic.): quibus rebus opes augeantur, Caes.: u. Ggstz., opes nostrae contusae, hostium auctae, Sall.: rem publicam, Sall. u. Cic.: populi Romani imperium, Cic.: omnia bonis auctibus (Fortgang), Formul. vet. b. Liv.: res (Gemeinwesen) eorum civibus, moribus (an Einrichtungen), agris aucta, Sall.: Civilis societate Agrippinensium auctus (sc. opibus), an Macht verstärkt, Tac.: novis ex rebus aucti, durch die neuen Verhältnisse gehoben, Tac.: defectione Aeduorum cognitā bellum augetur, gewinnt an Ausdehnung, Caes. – d) moralisch u. geistig, vergrößern, vermehren, heben, erhöhen, fördern, steigern (Ggstz. minuere), α) im guten Sinne, auctoritatem alcis, Cic.: dignitatem alcis, Suet.: eloquentiam, der B. förderlich sein, Quint.: orandi facultatem, Quint.: benevolentiam, Cic.: familiaritatem inter mu-————lieres, Liv.: favorem, Vell.: gloriam, Cic. u. Suet.: gloriam a patre acceptam virtutibus, Nep.: alci ingenium, Sall. fr.: industriam poëtae ad scribendum, Ter.: laetitiam, Suet.: spem, Cic. u. Caes.: animum alcis (jmds. Mut), Cic.: u. so suis animum, Sall.: animos Samnitibus, Liv.: aucto animo, in gehobener Stimmung, Tac.: auctus (ermutigt) omine, Tac. ann. 2, 14. – β) im üblen Sinne (Ggstz. minuere, levare), eius amentiam, Sall.: crimen, Cic.: culpam, s. culpa: alcis dolorem (Ggstz. consolando levare), Cic.: luctum (Ggstz. levare), Cic.: alci licentiam, Caes.: periculum, Caes.: dimicationis metum, Cic.: metum utriusque partis, Curt.: terrorem, Curt., terrorem alcis, Caes.: timorem alcis, Cic.: u. alci timorem (Ggstz. minuere), Liv.: simultatem eius, Nep.: suspicionem, Cic.: alcis suspiciones, Liv.: metuens, ne augerentur in maius, daß es damit nur noch ärger würde, Amm. 20, 4, 1. – e) durch die Rede etwas vergrößern, α) übh. vergrößert darstellen, übertreiben, proelium Dyrrhachinum multis partibus, Caes.: falsa per metum, Curt. 4, 10 (40), 10: multitudinem de industria, Curt. 9, 3 (12), 12: aucta est apud hostes eius rei fama, Tac. ann. 12, 40: cuncta ut ex longinquo aucta in deterius afferebantur, Tac. ann. 2, 82: modica de moribus adulescentis neque in falsum aucta rettulit, Tac. ann. 3, 56. – β) vom Redner, durch die Rede vergrößern, hervorheben, mit starken Farben auftragen, stei-————gern (Ggstz. extenuare, minuere), augere amplificareque res, Cic.: aug. alterum, aut minuere se, Cic.: aug. hostium vim et copias et felicitatem, Cic.: aug. peccati atrocitatem, Cornif. rhet.: aug. verbis munus suum (Ggstz. extenuare), Cic.: aug. principis munus, von einer noch rühmlicheren Seite darstellen, Plin. ep.: aug. quod infra est, Quint. – f) mit etw. mehren = α) reichlich versehen, überhäufen, beglücken, bereichern, verherrlichen, cives suos copiā rerum, Cic.: alqm divitiis, Cic.: u. augeri divitiis, Augustin.: alqm scientiā, Cic.: cives suos agro atque urbibus augeri maluit, quam etc., Nep.: augeri liberis, Plaut., od. filiolo, Cic., od. filiolā, Tac.: augeri honore, gratulatione, Cic.: augeri largitione, liberalitate, Tac.: augeri nomine imperatorio, Tac.: augeri cognomento Augustae, Tac.: auctus praedā, Cic.: spoliis ornatus auctusque, Cic.: urbs antiqua et omnibus rebus aucta et ornata, Cic.: aucta hereditate viri, Erbin ihres Mannes, Macr. – dah. als t. t. der Opferspr., aram alqā re, bereichern = durch dargebrachte Opfer verherrlichen, Plaut. merc. 676. – auch ohne Abl., jmdm. zu Vermögen, Ansehen u. Ehren verhelfen, ihn befördern, emporbringen, verherrlichen, häufig verb. alqm augere atque ornare, Cic., od. augere adiuvareque, Cic.: solum te commendat augetque temporis spatium, Plin. pan. – β) im üblen Sinne, augeri alqā re, αα) von einem Übel heimgesucht werden, augeri maerore,————Plaut. Stich. 55: augeri damno, Ter. heaut. 628. – ββ) eines Ggstds. verlustig gehen, iam libertā auctus es? hast nun keine Fr. mehr? Plaut. Pers. 484. – ⇒ Archaist. auxitis = auxeritis, alte Formel b. Liv. 29, 27, 3. – Formen nach der 3. Konj., Fut. augeam, Itala gen. 17, 3: auges, Iren. 1. praef. 3: Infin. Präs. augere, Commod. apol. 602. – parag. Infin. augerier, Plaut. merc. 50. -
6 augeō
augeō auxī (auxitis for auxeritis, L.), auctus, ēre [AVG-], to increase, augment, enlarge, spread, extend: in augendā re, accumulating: industriam, T.: benevolentiam: vim morbi, L.: numerum: annos, O: copias, S.: flammam, feed, O.: volucrum turbam, to be changed into birds, O.: rem bonis rationibus: gratiā possessiones, N.: (dona) meis venatibus, i. e. offered additional gifts, V.: terram imbribus, to enrich: secando volnus, Cu.: amnis imbribus auctus, O.: aucto in barbarum cognomento, lengthened, Ta. — Supin. acc.: licentiam auctum properatis, S. — Fig., to magnify, exalt, praise, extol: quae vellet: munus suum: hostium vim. — To exaggerate: fama (proelium) multis auxerat partibus, had exaggerated, Cs.: multitudinem, Cu.: aucta est apud hostes fama, Ta.— To furnish abundantly, enrich, load: bonis auctibus (ea omnia) auxitis L. (old prayer): te scientiā: auctus praedā: senectus augeri solet consilio: augeaturi isto honore is vir: damno auctus, enriched by a loss, T. — To honor, advance: te augendum, putavi: honoribus auctus, H.* * *augere, auxi, auctus V TRANSincrease, enlarge, augment; spread; honor, promote, raise; exalt; make a lot of -
7 augeo
augĕo, auxi, auctum, 2, v. a. and n. ( perf subj. auxitis = auxeritis, Liv. 29, 27: auceta: saepe aucta, Paul. ex Fest. p. 25 Müll.; v. Müll. ad h. l.) [Gr. auxô auxanô; Lith. augu, and augmu = growth; Sanscr. vaksh; Goth. vahsjan, and auka = growth; Germ. wachsen; Engl. wax; also allied to vegeo vegetus, vigeo vigor, vigil [p. 204] v. Curt. pp. 67, 186 sq., and Bopp, Gloss. p. 304 b].I.Act., to increase, to nourish (orig., to produce, bring forth that not already in existence; in which signification only the derivative auctor is now found).A.1.. To increase, enlarge, augment, strengthen, advance that which is already in existence (class. in prose and poetry; syn.: adaugeo, amplio, amplifico): Quicquid est hoc, omnia animat, format, alit, auget, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131:2.cibus auget corpus alitque,
Lucr. 1, 859:redductum (animale genus) daedala tellus alit atque auget generatim pabula praebens,
id. 1, 229; 5, 220; 5, 322;6, 946: virīs,
id. 6, 342:in augendā re,
Cic. Rab. Post. 2; 14; so,in augendā obruitur re,
Hor. Ep. 1, 16, 68:rem strenuus auge,
increase your gains, id. ib. 1, 7, 71:opes,
Nep. Thras. 2, 4:possessiones,
id. Att. 12, 2:divitias,
Vulg. Prov 22, 16:dotem et munera,
ib. Gen. 34, 12:rem publicam agris,
Cic. Rosc. Am. 18; so Tac. H 1, 79:aerarium,
id. A. 3, 25:vallum et turres,
id. H. 4, 35:classem,
Suet. Ner. 3:tributa,
id. Vesp. 16:pretium,
Vulg. Ezech. 16, 31:numerum,
Suet. Aug. 37, and Vulg. Deut. 20, 19 al.:morbum,
Ter. Hec. 3, 1, 54:suspitionem,
id. Eun. 3, 1, 46; Suet. Tit. 5:industriam,
Ter. Ad. prol. 25:molestiam,
Cic. Fl. 12:dolorem alicui,
id. Att. 11, 22 vitium ventris, id. Cael. 19:peccatum,
Vulg. Exod. 9, 34:furorem,
ib. Num. 32, 14:benevolentiam,
Cic. Lael. 9, 30: animum alicujus, to increase one ' s courage, id. Att. 10, 14; so,animos,
Stat. Th. 10, 23:vocem,
to strengthen, raise, Suet. Claud. 33; id. Ner. 20' hostias, to increase, multiply, id. Aug. 96:ego te augebo et multiplicabo,
Vulg. Gen. 48, 4 al. — Poet.:nuper et istae Auxerunt volucrum victae certamine turbam,
i. e. have been changed into birds, Ov. M. 5, 301.—Trop., to magnify, to exalt, to extol, embellish, to praise (syn.:B.laudo, laude afficere, verbis extollere, orno): homo tenuis non verbis auget suum munus, sed etiam extenuat,
Cic. Off. 2, 20, 70:aliquid augere atque ornare,
id. de Or. 1, 21, 94; so,rem laudando,
id. Brut. 12, 47:munus principis,
Plin. Pan. 38 al. —Aliquem (aliquid) aliquā re, to furaish abundantly with something, to heap upon, give to, to enrich, endow, bless, load with: lunae pars ignibus aucta, the part that is entirely filled with fire, Lucr 5, 722: 3. 630: Tantā laetitiā auctus sum, ut nil constet, poët, ap. Cic. Fin. 2, 4, 14 oaque vos omnia bene juvetis, bonis auctibus auxitis, old form of prayer in Liv. 29, 27:C.alter te scientia augere potest, altera exemplis,
the one can enrich you with learning, the other furnish you with examples, Cic. Off. 1, 1, 1:aliquid divitiis,
id. Agr. 2, 26, 69:commodis,
id. Phil. 11, 14 fin.:senectus augeri solet consilio, auctoritate, sententiā,
id. Sen. 6, 17:gratulatione,
id. Phil. 14, 6:honore,
id. ib. 9, 6:honoribus,
Hor. S. 1, 6, 11; so Tac. A. 6, 8:honoribus praemiisque,
Suet. Caes. 52; id. Vit. 5: augeri damno, to be enriched with a loss (said comically), Ter. Heaut. 4, 1, 15:liberalitate,
Tac. A. 3, 8:largitione,
id. ib. 13, 18:nomine imperatorio,
id. ib. 1, 3:cognomento Augustae,
id. ib. 12, 26 et saep.—Also without abl.:Di me equidem omnes adjuvant, augent, amant,
Plaut. Men. 3, 3, 27, and id. Ep. 2, 2, 8:aliquem augere atque ornare,
to advance, Cic. Fam. 7, 17:aut augendi alterius aut minuendi sui causā aliquid dicere,
id. Part. Or. 6, 22 solum te commendat augetque temporis spatium, honors, Plin. Pan. 24; so id. ib. 26; Suet. Claud. 12.—In the lang. of religion, t. t. (like mactare, adolere, etc.), to honor, reverence, worship by offerings:II.Aliquid cedo, Qui vicini hanc nostram augeam aram [Apoliinis],
Plaut. Merc. 4, 1, 10:si quā ipse meis venatibus auxi, etc.,
Verg. A. 9, 407.—Neutr., to grow, increase, become greater (rare; syn.: augesco, cresco, incresco; on this use of vbs. com. act., v. Ellis ad Cat. 22, 11): eo res eorum auxit, Cato ap. Gell. 18, 12, 7:usque adeo parcunt fetus augentque labore,
Lucr. 2, 1163:ignoscendo populi Romani magnitudinem auxisse,
Sall. H. 1 (Fragm. Orat. Philipp. contra Lepid. §6): O decus eximium magnis virtutibus augens,
Cat. 64, 323:balnea Romae ad infinitum auxere numerum,
Plin. 36, 15, 24, § 122; 2, 16, 13, § 71:veram potentiam augere,
Tac. A. 4, 41 (Halm, augeri).—Hence, auctus, a, um, P. a., enlarged, increased, great, abundant; in posit. only as subst.:auctum vocabatur spatium, quod super definitum modum victoriae adjungitur,
Paul. Ex Fest. p. 14 Müll. — Comp.:tanto mi aegritudo auctior est in animo,
Plaut. Capt. 4, 2, 2:auctior est animi vis,
Lucr. 3, 450:auctior et amplior majestas,
Liv. 4, 2; 3, 68; 25, 16:auctius atque Di melius fecere,
Hor. S. 2, 6, 3.—* Sup.: auctissima basis, Treb. Gall. 18.— Adv. probably not in use, for in App. Met. 4, p. 290 Oud., altius is the correct reading. -
8 augeo
augeo, 2, add, increase, A. 2:47; 5:14; 2 C. 9:10.* -
9 augeo
auxī, auctum, ēre1)а) (при)умножать, увеличивать, расширять (opes, possessiones Nep; numerum pugnantium Cs)б) усиливать, усугублять ( dolorem C)suis animum, hostibus terrorem a. Sl — придать бодрости своим, нагнать ещё больший страх на враговв) укреплять, оснащать ( naves turribus T); укреплять, усиливать, развивать (rem publicam imperio, agris, vectigalibus C)aliquid in majus a. L — преувеличивать что-л.г) наделять, обогащать (aliquem agro Nep; scientiā C)libertā auctus Pl — обзаведшийся вольноотпущенницей, т. е. отпустивший рабыню на волюres auctae Ap — приобретения, завоеванияaliquem imperatorio nomine auxisse T — присвоить кому-л. звание полководцаsermonis aviditatem alicui auxisse C — развить в ком-л. любовь к собеседованиям3) содействовать, покровительствовать, поддерживать ( auctus adjutusque ab aliquo Nep)4) причинять5) культ. чтить, славить ( deos venatibus V)6) увеличиваться, расти (res eorum auxit Cato ap. AG). — см. тж. auctus -
10 augeo
I.to increase, strengthenII.increase, enlarge -
11 augeo
, auxi, auctum, augere 21) умножать, увеличивать;2) расти, увеличиваться -
12 ad-augeō
ad-augeō auxī, auctus, ēre, to increase by adding, augment: ne tua duritia adaucta sit, T.: maleficia aliis nefariis: crimen, magnify. -
13 ex-augeō
ex-augeō —, —, ēre, to increase greatly, confirm: opinionem mihi animo, T. -
14 αέξετ'
ἀ̱έξετο, ἀέξωaugeo: imperf ind mp 3rd sg (doric aeolic)ἀ̱έξετε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 2nd pl (doric aeolic)ἀέξετε, ἀέξωaugeo: pres imperat act 2nd plἀέξετε, ἀέξωaugeo: pres ind act 2nd plἀέξεται, ἀέξωaugeo: pres ind mp 3rd sgἀέξετο, ἀέξωaugeo: imperf ind mp 3rd sg (homeric ionic)ἀέξετε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 2nd pl (homeric ionic) -
15 ἀέξετ'
ἀ̱έξετο, ἀέξωaugeo: imperf ind mp 3rd sg (doric aeolic)ἀ̱έξετε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 2nd pl (doric aeolic)ἀέξετε, ἀέξωaugeo: pres imperat act 2nd plἀέξετε, ἀέξωaugeo: pres ind act 2nd plἀέξεται, ἀέξωaugeo: pres ind mp 3rd sgἀέξετο, ἀέξωaugeo: imperf ind mp 3rd sg (homeric ionic)ἀέξετε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 2nd pl (homeric ionic) -
16 άεξον
ἄ̱εξον, ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd pl (doric aeolic)ἄ̱εξον, ἀέξωaugeo: imperf ind act 1st sg (doric aeolic)ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd pl (homeric ionic)ἀέξωaugeo: imperf ind act 1st sg (homeric ionic) -
17 ἄεξον
ἄ̱εξον, ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd pl (doric aeolic)ἄ̱εξον, ἀέξωaugeo: imperf ind act 1st sg (doric aeolic)ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd pl (homeric ionic)ἀέξωaugeo: imperf ind act 1st sg (homeric ionic) -
18 αεξήθην
ἀέξωaugeo: aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic)ἀέξωaugeo: aor ind pass 1st sg (homeric doric ionic aeolic)ἀ̱εξήθην, ἀέξωaugeo: aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic)ἀ̱εξήθην, ἀέξωaugeo: aor ind pass 1st sg (doric aeolic) -
19 ἀεξήθην
ἀέξωaugeo: aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic)ἀέξωaugeo: aor ind pass 1st sg (homeric doric ionic aeolic)ἀ̱εξήθην, ἀέξωaugeo: aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic)ἀ̱εξήθην, ἀέξωaugeo: aor ind pass 1st sg (doric aeolic) -
20 άεξ'
ἄ̱εξε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd sg (doric aeolic)ἄεξε, ἀέξωaugeo: pres imperat act 2nd sgἄεξε, ἀέξωaugeo: imperf ind act 3rd sg (homeric ionic)
См. также в других словарях:
Augeo — Logo de Augeo Slogan « Take Control » Activité Informatique … Wikipédia en Français
ἀέξετ' — ἀ̱έξετο , ἀέξω augeo imperf ind mp 3rd sg (doric aeolic) ἀ̱έξετε , ἀέξω augeo imperf ind act 2nd pl (doric aeolic) ἀέξετε , ἀέξω augeo pres imperat act 2nd pl ἀέξετε , ἀέξω augeo pres ind act 2nd pl ἀέξεται , ἀέξω augeo pres ind mp 3rd sg ἀέξετο … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀεξήθην — ἀέξω augeo aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic) ἀέξω augeo aor ind pass 1st sg (homeric doric ionic aeolic) ἀ̱εξήθην , ἀέξω augeo aor ind pass 3rd pl (epic doric aeolic) ἀ̱εξήθην , ἀέξω augeo aor ind pass 1st sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἄεξον — ἄ̱εξον , ἀέξω augeo imperf ind act 3rd pl (doric aeolic) ἄ̱εξον , ἀέξω augeo imperf ind act 1st sg (doric aeolic) ἀέξω augeo imperf ind act 3rd pl (homeric ionic) ἀέξω augeo imperf ind act 1st sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀεξήσουσιν — ἀέξω augeo aor subj act 3rd pl (epic) ἀέξω augeo fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) ἀέξω augeo fut ind act 3rd pl (attic epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀέξῃ — ἀέξω augeo pres subj mp 2nd sg ἀέξω augeo pres ind mp 2nd sg ἀέξω augeo pres subj act 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἄεξ' — ἄ̱εξε , ἀέξω augeo imperf ind act 3rd sg (doric aeolic) ἄεξε , ἀέξω augeo pres imperat act 2nd sg ἄεξε , ἀέξω augeo imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἄεξε — ἄ̱εξε , ἀέξω augeo imperf ind act 3rd sg (doric aeolic) ἀέξω augeo pres imperat act 2nd sg ἀέξω augeo imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
Auction — Auctioneer redirects here. For the DC Comics supervillain, see Auctioneer (comics). An auctioneer and her assistants scan the crowd for bidders. An auction is a process of buying and selling goods or services by offering them up for bid, taking… … Wikipedia
Auctoritas — is a Latin word and is the origin of English authority . While historically its use in English was restricted to discussions of the political history of Rome, the beginning of phenomenological philosophy in the twentieth century changed the use… … Wikipedia