-
1 clarus
clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).I.Lit.A. (α).Absol.:(β).luce clarā et candidā,
Plaut. Am. 1, 3, 49:ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat,
open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.:frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari,
id. Cael. 20, 47:lumen,
Lucr. 3, 1:oculorum lumina,
id. 4, 825; cf.:mundi lumina (i.e. sol et luna),
Verg. G. 1, 5:oculi,
Cato, R. R. 157, 10:incendia,
Verg. A. 2, 569:lucerna,
Hor. S. 2, 7, 48:scintillae ignis,
Lucr. 6, 163:fulmina,
id. 6, 84:vestis splendor,
id. 2, 52:color,
id. 5, 1258; cf.:color clarissimus,
id. 2, 830:candor,
id. 4, 232:loca,
id. 5, 779 al.:caelum,
Tac. A. 1, 28:nox,
id. Agr. 12:pater omnipotens clarus intonat,
in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4:sidus,
Hor. C. 4, 8, 31:clarissimae gemmae,
Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf.lapides,
Hor. C. 4, 13, 14:vitrum,
Ov. M. 4, 355:purpurarum sidere clarior usus,
Hor. C. 3, 1, 42.—With abl.:* 2.speculo,
Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.:argento clari delphines,
Verg. A. 8, 673:rutilis squamis,
id. G. 4, 93:ferrugine,
id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.:auro gemmisque corona,
Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359:albo Lucifer exit Clarus equo,
id. ib. 15, 190:claraeque coruscis Fulguribus taedae,
Lucr. 5, 295 al. —Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. lampros anemos; v. Lidd. and Scott under lampros), making clear, i. e. bringing fair weather:B.aquilo,
Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—Relating to the hearing, clear, loud, distinct:II.clarā voce vocare,
Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703:lectio,
Cels. 1, 2:clariore voce,
Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19:sonor,
Lucr. 4, 567:clamor,
Plaut. Poen. 5, 3, 27:plausus,
id. As. Grex. 6:plangor,
Ov. M. 4, 138:latratus,
id. ib. 13, 806:ictus,
id. ib. 2, 625:strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa),
Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.:spiritus,
id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82:syllabae clariores,
id. 8, 3, 16.—Trop.A.Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.:B.planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris,
Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.:omnia non properanti clara certaque erunt,
Liv. 22, 39, 22:clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima,
Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78:luce sunt clariora nobis tua consilia,
id. Cat. 1, 3, 6:id quod est luce clarius,
id. Tusc. 1, 37, 90:si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt,
id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6:caecis hoc satis clarum est,
Quint. 12, 7, 9:lumen eloquentiae,
id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75:in narrando (T. Livius) clarissimi candoris,
id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.:Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est,
Plin. 7, 14, 12, § 61:somno clarius,
Ov. F. 3, 28:exempla,
Tac. Or. 8; id. A. 4, 11:documenta,
id. ib. 6, 22.—Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.):(β).nobilitas,
Plaut. Rud. 4, 2, 28;opp. to obscurus,
Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144:certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,
Cic. de Or. 2, 37, 154:vir fortissimus et clarissimus,
id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134:exempla clara et inlustria,
id. Div. 2, 3, 8:pugna clara et commemorabilis,
Plaut. Ps. 1, 5, 111:pax clarior majorque quam bellum fuerat,
Liv. 10, 37, 4:animus abunde pollens potensque et clarus,
Sall. J. 1, 3; so,facundia clara pollensque,
id. ib. 30, 4:clara et magnifica,
id. ib. 4, 8:clari potentesque fieri,
id. C. 38, 1:familia,
Tac. A. 2, 37; 3, 76:majores,
id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. [p. 350] Ep. 2, 13, 4:clarissimi consules,
id. ib. 7, 33, 8:generis clarissimus auctor,
Ov. P. 2, 9, 19:clarissima civitas,
Nep. Thras. 2, 1:apud Germanicos quoque (Titus),
Tac. H. 2, 77:scriptores,
id. A. 1, 1.—With abl.:(γ).clariores gloriā,
Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra:arte medicinae,
Quint. 3, 6, 64:eloquendi suavitate,
id. 10, 1, 83:sententiis,
id. 10, 1, 90:Juppiter giganteo triumpho,
Hor. C. 3, 1, 7:agendis causis,
id. Ep. 1, 7, 47:Ajax toties servatis Achivis,
id. S. 2, 3, 194:bello,
Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44:gens memoriā nominis,
id. ib. 1, 67:Cluvius Rufus eloquentiā,
id. ib. 4, 43.—With in:* (δ).in arte tibiarum,
Quint. 2, 3, 3; cf.:clarissimi in eā scientiā,
Plin. 36, 5, 4, § 11:in litteris,
Quint. 1, 6, 35:in agendo,
id. 12, 10, 49:in foro,
id. 10, 5, 14:in contionibus,
id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.—With ex:(ε).ex doctrinā nobilis et clarus,
Cic. Rab. Post. 9, 23.—With ob:(ζ).ob obscuram linguam,
Lucr. 1, 639:ob id factum,
Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.:urbs clara ob insignem munimento naturali locum,
Liv. 24, 39, 8.—With ab:(η).Trojanoque a sanguine clarus Acestes,
Verg. A. 1, 550.—With gen.:2.artis ejus,
Plin. 37, 1, 4, § 8.—As a title:b.clarissimus vir,
Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1:clarissimi consules,
Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4;Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,
Plin. Ep. 9, 13, 19; so,ordo = senatorius,
Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—Meton., of the wives of such distinguished public characters:c.clarissimae feminae,
Dig. 1, 9, 8.—In a bad sense, notorious:I.minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,
Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29:ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,
id. ib. 2, 5, 7, §16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,
Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).Lit.1.Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly:2.clare oculis video,
Plaut. Mil. 3, 1, 35:clare fulgens caesaries,
Cat. 66, 9:occidere,
of a star, Col. 11, 2, 52.— Comp.:clarius micare,
Plin. 10, 20, 22, § 43:nitere,
Stat. S. 4, 1, 4. — Sup.:clarissime lucere,
Vitr. 9, 4.—Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud:II.clare recitare,
Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.:dic,
Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.:gemere,
Cic. Att. 2, 20, 3:res clare enuntiare,
Quint. 8, 3, 62:sonare,
id. 11, 3, 55:exscreare,
id. 11, 3, 160:maledicere,
Suet. Vit. 14 et saep.:palam et clare,
id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.— Comp.:clarius fabulari,
Suet. Calig. 22.— Sup.:pisces clarissime audiunt,
Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—Trop.1.Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly:2.clare atque evidenter ostendere,
Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1:aliquid intellegere,
Plin. 37, 2, 6, § 16. — Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so,clarius intellegi,
Quint. 2, 5, 7:clarius elucebit,
id. 12, 1, 26:clarius ostendemus,
id. 2, 17, 25 al. — Sup., Quint. 9, 1, 19.—Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare):clarius exsplendescebat,
Nep. Att. 1, 3. -
2 clarus
clārus, a, um1) ясный, светлый, блестящий (lumen Lcr; stella C; sol Q; vitrum O)2) проясняющий, разгоняющий тучи ( Aquilo V)3) ясный, громкий, внятный, отчётливый (plangor, latratus O; vox C, Cs, Q; clamor Pl)4) очевидный, ясный, понятный ( res C)clarum est PM etc. — ясно, известно5) славный, знаменитый, знатный (arte и in arte, in litteris Q)c. genere et factis L — знатный родом и славный деламиc. eloquendi suavitate Q — знаменитый изяществом (своего) красноречия6) известный (superbiā luxuriāque L; ex doctrinā C; ob obscuram linguam Lcr)
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский