-
1 antegredior
antĕ-grĕdĭor, gressus, 3, v. dep. [-gradior], to go before, to precede (perh. only in Cic.):stella Veneris cum antegreditur solem,
Cic. N. D. 2, 20, 53:quicquid est quod deceat, id tum adparet, cum antegressa est honestas,
id. Off. 1, 27, 94; id. Fat. 10; id. Div. 1, 14. -
2 progredior
prō-grĕdĭor, gressus, 3 (collat. form, acc. to the fourth conj., inf. progrediri, Plaut. Cas. 5, 1, 9; imp. progredimino, id. Ps. 3, 2, 70; act. collat. form, v. infra fin.), v. dep. a. [gradior], to come or go forth, to go or march forward, go on, advance, proceed (class.; syn.: prodeo, proficiscor).I.Lit.:II.ut regredi quam progredi mallent,
Cic. Off. 1, 10, 33:si quo hic gradietur, pariter progrediminor,
Plaut. Ps. 3, 2, 70:foras,
id. Men. 1, 1, 33; id. Bacch. 4, 2, 29:pedetemptim,
Lucr. 5, 533:ex domo,
Cic. Cael. 24, 60:longius a castris,
Caes. B. G. 7, 14:in locum iniquum,
id. B. C. 1, 45:tridui viam progressi,
id. B. G. 4, 4; 5, 47; 7, 61: ad Inalpinos cum exercitu, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 4, 1:ante signa,
Liv. 7, 41:obviam alicui,
id. 7, 10 fin. —Trop.:nunc ad reliqua progrediar,
will proceed, Cic. de Or. 3, 30, 119:procedere et progredi in virtute,
id. Fin. 4, 23, 64: cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita ut progredi possit longius, id. [p. 1461] ib. 5, 15, 43; so,longius progredi,
to go on, id. Phil. 2, 4, 9:quoad progredi potuerit feri hominis amentia,
id. ib. 11, 3, 6:videamus, quatenus amor in amicitiā progredi debeat,
id. Lael. 11, 36:divinatio conjecturā nititur, ultra quam progredi non potest,
id. Div. 1, 14, 24:progredientibus aetatibus,
id. Fin. 5, 15, 41:paulum aetate progressus,
advanced in age, become older, id. Sen. 10, 33:in adulationem progressus,
Tac. A. 3, 47:quo amentiae progressi sunt,
Liv. 28, 27:paulum aliquid ultra primas litteras progressi,
Quint. 1, 1, 8; cf.:incipientibus aut paulum progressis,
id. 11, 3, 149.—Hence, prōgressus, a, um, P. a., advanced:progressā aetate,
Suet. Claud. 2.— Comp.:ut progressior reverteretur anima,
Tert. Anim. 31:progressioris aetatis sum,
Vulg. Josh. 23, 2.— Act. collat. form, prōgrĕdĭo, īre, to go forward, etc. (ante-class.): age, move te, in navem primus progredi, Nov. ap. Non. 473, 27. -
3 egredior
I. A.Lit.1.In gen., with e or ex:b.foras e fano,
Plaut. Rud. 2, 3, 4; cf.:e fano huc,
id. ib. 3, 2, 49:e cubiculo,
Cic. Rep. 1, 12:ex oppido,
Caes. B. G. 2, 13, 2; 7, 11, 7:ex suis finibus,
id. ib. 6, 31, 4:ex castris,
id. ib. 6, 36, 2:e curia,
Liv. 2, 48; 7, 31 et saep.—With a or ab:ab sese,
Plaut. Truc. 4, 3, 78; id. Epid. 3, 2, 44; Ter. And. 1, 3, 21; id. Ph. 5, 1, 5; Suet. Claud. 23; cf.:a nobis foras,
Ter. Heaut. 3, 2, 50. —With simple abl.:domo,
Plaut. Aul. 1, 2, 1:portă,
Cic. Tusc. 1, 7; Caes. B. G. 7, 28, 3; Liv. 9, 16:Romă,
Cic. Quint. 6, 24; Hor. S. 1, 5, 1; cf. Suet. Aug. 53; id. Tib. 40:tabernaculo,
id. Aug. 91:triclinio,
id. Calig. 36 et saep.; cf.:domo foras,
Plaut. Merc. 4, 6, 5.—With adv.:hinc,
Plaut. Men. 2, 2, 74:intus,
id. Pers. 2, 4, 30:unde,
Caes. B. G. 5, 37, 4 et saep.— Absol.:placide egredere,
Plaut. Curc. 1, 3, 1; so id. Cas. 3, 2, 6; id. Mil. 2, 6, 59; id. Poen. 3, 2, 36 sq. et saep.:foras,
Plaut. Am. 5, 1, 27; id. Curc. 4, 1, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Mil. 4, 1, 40; 4, 5, 16 et saep.:obviam,
Liv. 9, 16:per medias hostium stationes,
id. 5, 46; cf. poet.:per Veneris res,
Lucr. 2, 437:extra munitiones,
Caes. B. G. 6, 35, 9; 6, 36, 1; id. B. C. 3, 65, 4:extra fines, terminos, cancellos,
Cic. Quint. 10, 35 sq.:extra portam,
Liv. 3, 68; cf.: ad portam, i. e. out to the gate. id. [p. 634] 33, 47 fin.:in vadum,
id. 8, 24 et saep.—In an upward direction, to go up, climb, mount, ascend:2.scalis egressi,
Sall. J. 60, 6 Kritz.; cf.:ad summum montis,
id. ib. 93, 2:in tumulum,
Liv. 26, 44:in altitudinem,
id. 40, 22:in vallum,
Tac. H. 3, 29:in tectum,
id. ib. 3, 71:in moenia,
id. ib. 4, 29:in sublime (liquor),
Plin. 2, 42, 42, § 111:altius,
Ov. M. 2, 136.—In partic.a.Milit. t. t.(α). (β).To move out, march out:b.e castris,
Caes. B. G. 7, 36, 7; 7, 58, 2 al.:castris,
id. ib. 2, 11, 1; Sall. J. 91, 3.— Absol., Caes. B. C. 3, 77, 1; Sall. J. 91, 2; 106, 4; cf.also: in pacata,
Liv. 10, 32:ad proelium,
Caes. B. C. 2, 35, 5:ad oppugnandum,
Sall. J. 59, 1.—Naut. t. t.(α).(Ex) navi or absol., to disembark from a vessel, to land:(β).ex navi,
Cic. Vatin. 5, 12; Caes. B. G. 4, 26, 2; id. B. C. 3, 106, 4:navi,
id. B. G. 4, 21, 9; Liv. 45, 13; cf.ratibus,
Ov. M. 8, 153; and absol., Caes. B. G. 4, 23, 4; Liv. 1, 1; Ov. H. 21, 91; cf.:in terram,
Cic. Verr. 2, 5, 51; Front. Strat. 2, 5, 44:in litus,
id. ib. 1, 5, 7.—E portu, or absol., to set sail, Cic. Att. 6, 8, 4; Quint. 10, 7, 23; Ov. Tr. 1, 10, 6.—B.Trop. in speaking, to digress, depart, deviate, wander (rarely):II.a proposito ornandi causa,
Cic. Brut. 21, 82; cf.:ex quibus,
Quint. 3, 9, 4.— Absol., Quint. 4, 3, 15:extra praescriptum,
id. 1, 1, 27.Act., to go beyond, to pass out of, to leave (freq. in the historians, partic. since the Aug. per.; not ante-class., nor in Cic.).A.Lit.:B.fines,
Caes. B. G. 1, 44, 7:munitiones nostras,
id. B. C. 3, 52 fin.:flumen Mulucham,
Sall. J. 110 fin.:urbem,
Liv. 1, 29 fin.; 3, 57 fin.; 22, 55 fin. al.:tecta,
Plin. Ep. 6, 20, 8:tentoria,
Tac. A. 1, 30; Luc. 5, 510 et saep.:navem,
Front. Strat. 1, 12, 1 Oud. N. cr.:portum (navis),
Quint. 4, 1, 61. —Trop., to overstep, surpass, exceed:per omnia fortunam hominis egressus,
Vell. 2, 40, 2; so,vetus familia neque tamen praeturam egressa,
yet had attained no higher honor than, Tac. A. 3, 30:quintum annum,
Quint. 6 prooem. §6: modum,
id. 8, 6, 16; 9, 4, 146; Tac. A. 13, 2:sexum,
id. ib. 16, 10 fin.:clementiam majorum suasque leges,
id. ib. 3, 24:relationem,
id. ib. 2, 38:medios metus,
Val. Fl. 2, 277 et saep.:tecta altitudinem moenium egressa,
Tac. H. 3, 30 fin. -
4 ingredior
in-grĕdĭor, essus 3, (in tmesi:I.ut velit ire inque gredi,
Lucr. 4, 888), v. dep. n. and a. [1. in-gradior]Prop., to go into, to enter (class.; syn. intro, introeo).1.With in and acc.:2.in stadium,
Cic. de Or. 1, 32, 147:in templum,
id. Phil. 14, 5, 12:in navem,
id. Verr. 2, 5, 62, § 160:cum in antiquum fundum ingredi vellet, frequentes armati obstiterunt,
id. Caecin. 8, 21; 11, 31:in castra,
Liv. 38, 27, 5:in urbem,
id. 9, 7, 10.—With acc.:3.iter pedibus,
Cic. Sen. 10, 34:domum,
id. Phil. 2, 27, 68:pontem Mulvium,
id. Cat. 3, 2, 6:via, quam nobis quoque ingrediendum sit,
id. Sen. 2, 6:hoc mare,
Quint. 12 prooem. §4: mare,
Sall. H. 3, 77:regnum,
id. ib. 2, 45:curiam,
Liv. 44, 19, 7; 40, 8, 1; Curt. 4, 7, 6; 9, 10, 1 al.—With intra:4.ingrediens intra finem ejus loci,
Cic. Caecin. 8, 22:ingredi intra munitiones,
Caes. B. G. 5, 9, 6:intra fines,
id. ib. 2, 4, 2.—With dat.:5.castris ingressus Etruscis,
Verg. A. 10, 148. —With ad:B. 1.ad quos (sc. deos penates) paulo ante ingressus hospitaliter fecerat,
Just. 8, 3, 4.—With in and acc. (so most freq.):2.in vitam paulo serius, tanquam in viam, ingressus,
Cic. Brut. 96, 330:jam ingrediar in disputationem,
id. Rep. 1, 24, 38: in eam rationem, id. de Or. 2, 53, 213:in spem libertatis,
id. Fam. 12, 25:in orationem,
id. Phil. 7, 3:in bellum,
id. Cat. 2, 6:in causam,
id. Div. in Caecin. 12, 40; id. Fam. 6, 1, 4; id. Planc. 3, 8:in sermonem,
Caes. B. C. 3, 18:in rem publicam,
to engage in public affairs, Hirt. B. Afr. 22.—With simple acc.:3.quam quisque viam vivendi sit ingressurus,
Cic. Off. 1, 32, 118:disputationem mecum,
id. Caecin. 28, 79:vitam,
id. Off. 3, 2, 6; id. Ac. 2, 36, 114:magistratum,
Sall. J. 43, 2:consulatum,
Quint. 6, 1, 35:eadem pericula,
Cic. Mur. 2, 4:hanc partem,
Quint. 4, 3, 1:studia,
id. 1, 10, 2:hunc video mihi principem ad ingrediendam rationem horum studiorum exstitisse,
Cic. Arch. 1, 1:eloquendi rationem,
Quint. 12 prooem. § 3.—With ad:C. 1.ad discendum,
Cic. de Or. 1, 21, 94.—With inf.:2.posteaquam sum ingressus eas res mandare monumentis,
Cic. Ac. 1, 1, 3:dicere,
id. Att. 15, 11, 2:describere aliquid,
id. de Sen. 14, 49:scribere,
id. Div. 2, 1, 3; Quint. 1, 3, 18:versare dolos,
Verg. A. 11, 704.—Absol.: sic contra est ingressa Venus, thus began Venus (to speak), Verg. A. 4, 107:3.Anchises lacrimis ingressus obortis,
id. ib. 6, 867.—With acc.:4.quam orationem cum ingressus essem,
Cic. Att. 15, 11, 1:tibi res antiquae laudis et artis Ingredior,
Verg. G. 2, 175:longinquam profectionem,
Suet. Aug. 92.—With in and acc.:D.quem ingressum in sermonem Pompeius interpellavit,
at the beginning of his speech, Caes. B. C. 3, 18, 3; cf. 1, 2, 2.—Of time, to enter upon, begin, commence:II. 1.Caesar decimum nonum annum ingressus,
Vell. 2, 61, 1: ingresso vere, when spring has begun or arrived, Luc. 10, 224.—Absol.: si stas, ingredere;2.si ingrederis, curre,
Cic. Att. 2, 23, 3.—With per:3.rex pedes per nivem et glaciem ingredi coepit,
Curt. 5, 7, 8.—With adv.:4.tardius,
Cic. Tusc. 1, 31, 75:quacumque,
Ov. F. 4, 481:elephanti gregatim ingrediuntur,
Plin. 8, 5, 5, § 11.—With abl.:B.campo,
Verg. A. 10, 763:solo,
id. ib. 4, 177; 10, 767.—Fig., to walk, go.1.With abl.:2. 3.vestigiis patris,
Cic. Rep. 6, 24, 26; for which,With per:4.per titulos ingredimurque tuos,
Ov. F. 2, 16.—Absol.:sublimia debent ingredi, lenia duci, acria currere, delicata fluere,
to march majestically, Quint. 9, 4, 139:nec tragoedia socco ingreditur,
id. 10, 2, 22.
См. также в других словарях:
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia