Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

anc

  • 101 fructus

    [st1]1 [-] fructus, a, um: anc. part. passé de fruor. [st1]2 [-] fructŭs, ūs, m. [fruor]:    - arch.: gén. fructi, Cato. Agr. 4; Ter. Ad. 870 et fructuis, Varr, Men. 295, 530; R. 1, 2, 29, cf. Gell. 4, 16. a - droit de percevoir et utiliser les fruits d'une chose dont la propriété reste à un autre, servitude d'usufruit.    - sum χρήσει μὲν tuus, κτήσει δὲ Attici nostri; ergo fructus est tuus, mancipium illius, Cic. Fam. 7, 29, 1: je suis à toi au titre de l'usage, à notre Atticus au titre de la possession; donc tu as l'usufruit, lui, la propriété.    - cf. Cic. Fin. 1, 12; Dig. 7, 8, 14.    - cf. usus fructus. b - ce dont on jouit, produit, rapport, profit, bénéfice, revenu.    - praediorum fructus, Cic. Cat. 2, 18: revenus des propriétés.    - pecuniae fructibus alere exercitum, Cic. Off. 1, 25: entretenir une armée avec ses revenus.    - cum fructibus superiorum temporum, Caes. BG. 6, 19, 2: avec les revenus des années précédentes.    - aurum ex metallorum fructu coacervatum, Liv. 45, 40, 2: or accumulé avec le produit des mines.    - publicos fructus agitare, Tac. An. 4, 6: exploiter les revenus publics.    - fructui esse alicui: être de rapport pour qqn.    - fuerat ei magno fructui mare, Liv. 34, 36, 3: il avait tiré de grands profits de la mer.    - cf. Cic. Pomp. 16; Fam. 10, 5, 2.    - fructum ferre alicui, Cic. Agr. 2, 83: donner un revenu à qqn, rapporter à qqn.    - Asia multos annos vobis fructum non tulit, Cic. Agr. 2, 30, 83: L'Asie est restée plusieurs années sans rien nous rapporter.    - vacca a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr.: la vache commence à produire à deux ou trois ans. c - fruits des arbres et de la terre, productions.    - frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 12: la récolte des grains et des autres productions de la terre.    - fructus demetere, percipere Cic. CM 70: moissonner, recueillir les fruits. d - au fig. fruit, utilité, avantage, résultat, effet, récompense.    - fructus vestri in me amoris, Cic. Pis. 31: la récompense qui consiste dans votre affection pour moi.    - cf. Cic. Arch. 23 ; Mur. 40.    - fructus diligentiae, Cic. Br. 222: la récompense du zèle.    - cf. Cic. Sull. 1 ; Pis. 57.    - fructus ou fructum ex aliqua referre, capere, consequi, percipere: recueillir de qqch des avantages, des bénéfices, une récompense.    - cf. Cic. Planc. 92; Rep. 1, 7; Pomp. 2; Arch. 23. e - jouissance, plaisir, charme, douceur.    - animi mei fructus, Cic.: le bonheur de ma vie.    - expleri vitae fructibus, Lucr.: se rassasier des plaisirs de la vie.    - fructum oculis (au dat.) ex ejus casu capere, Nep.: repaître leurs yeux de son malheur.    - extremus tam longi fructus amoris, Luc. 5: les dernières douceurs d'un amour si constant.    - voir pendulus.
    * * *
    [st1]1 [-] fructus, a, um: anc. part. passé de fruor. [st1]2 [-] fructŭs, ūs, m. [fruor]:    - arch.: gén. fructi, Cato. Agr. 4; Ter. Ad. 870 et fructuis, Varr, Men. 295, 530; R. 1, 2, 29, cf. Gell. 4, 16. a - droit de percevoir et utiliser les fruits d'une chose dont la propriété reste à un autre, servitude d'usufruit.    - sum χρήσει μὲν tuus, κτήσει δὲ Attici nostri; ergo fructus est tuus, mancipium illius, Cic. Fam. 7, 29, 1: je suis à toi au titre de l'usage, à notre Atticus au titre de la possession; donc tu as l'usufruit, lui, la propriété.    - cf. Cic. Fin. 1, 12; Dig. 7, 8, 14.    - cf. usus fructus. b - ce dont on jouit, produit, rapport, profit, bénéfice, revenu.    - praediorum fructus, Cic. Cat. 2, 18: revenus des propriétés.    - pecuniae fructibus alere exercitum, Cic. Off. 1, 25: entretenir une armée avec ses revenus.    - cum fructibus superiorum temporum, Caes. BG. 6, 19, 2: avec les revenus des années précédentes.    - aurum ex metallorum fructu coacervatum, Liv. 45, 40, 2: or accumulé avec le produit des mines.    - publicos fructus agitare, Tac. An. 4, 6: exploiter les revenus publics.    - fructui esse alicui: être de rapport pour qqn.    - fuerat ei magno fructui mare, Liv. 34, 36, 3: il avait tiré de grands profits de la mer.    - cf. Cic. Pomp. 16; Fam. 10, 5, 2.    - fructum ferre alicui, Cic. Agr. 2, 83: donner un revenu à qqn, rapporter à qqn.    - Asia multos annos vobis fructum non tulit, Cic. Agr. 2, 30, 83: L'Asie est restée plusieurs années sans rien nous rapporter.    - vacca a bima aut trima fructum ferre incipit, Varr.: la vache commence à produire à deux ou trois ans. c - fruits des arbres et de la terre, productions.    - frugum fructuumque reliquorum perceptio, Cic. Off. 2, 12: la récolte des grains et des autres productions de la terre.    - fructus demetere, percipere Cic. CM 70: moissonner, recueillir les fruits. d - au fig. fruit, utilité, avantage, résultat, effet, récompense.    - fructus vestri in me amoris, Cic. Pis. 31: la récompense qui consiste dans votre affection pour moi.    - cf. Cic. Arch. 23 ; Mur. 40.    - fructus diligentiae, Cic. Br. 222: la récompense du zèle.    - cf. Cic. Sull. 1 ; Pis. 57.    - fructus ou fructum ex aliqua referre, capere, consequi, percipere: recueillir de qqch des avantages, des bénéfices, une récompense.    - cf. Cic. Planc. 92; Rep. 1, 7; Pomp. 2; Arch. 23. e - jouissance, plaisir, charme, douceur.    - animi mei fructus, Cic.: le bonheur de ma vie.    - expleri vitae fructibus, Lucr.: se rassasier des plaisirs de la vie.    - fructum oculis (au dat.) ex ejus casu capere, Nep.: repaître leurs yeux de son malheur.    - extremus tam longi fructus amoris, Luc. 5: les dernières douceurs d'un amour si constant.    - voir pendulus.
    * * *
        Fructus, huius fructus, vel fructuis et fructi, datiuo fructui, m. g. a fruendo dicitur. Varro et Donatus. Fruict.
    \
        Breuis. Lucret. Petit, De petite duree.
    \
        Fructus. Terent. Prouffit.
    \
        In illis fructus est. Terent. Il y a du prouffit.
    \
        Fructus. Vlpian. Usufruict.
    \
        Alere suis fructibus exercitum. Cic. De son revenu.
    \
        Fructum capere ex aliquo. Cic. Recevoir prouffit.
    \
        Terra exculta, fructus creat. Quintil. Produit.
    \
        Edunt nullum fructum ex se sine hominum cultu oues. Cic. Ne font aucun prouffit, Ne produisent aucun fruict.
    \
        Ferre fructum ex aliquo. Pollio Ciceroni. Remporter, Recevoir.

    Dictionarium latinogallicum > fructus

  • 102 illic

    [st1]1 [-] illīc, adv. (anc. loc. de ille): - [abcl][b]a - là-bas, là (sans mouv.). - [abcl]b - (= in illo) auprès de lui, de chez lui; en lui; en cela, en ce cas-là, à cette occasion-là.[/b]    - illic ubi, Ov.: là où.    - illic... illic... Ov.: ici... là...    - civile bellum a Vitellio coepit, et... armis initium illic fuit, Tac. H. 2: la guerre civile a commencé par Vitellius, et c'est de lui que vint l'initiative (de...).    - res publica et milite illic (= in illo bello) et pecuniā vacet, Liv. 2: que l'Etat n'ait ni soldats ni argent pour cette guerre. [st1]2 [-] illĭc, illaec, illuc, arch. (Plaut. Ter.) [ille-ce]: c. ille, illa, illud.    - ubi illic est scelus qui perdidit me? Ter.: où est-il, ce scélérat qui m'a perdu?    - illuc aetatis, Plaut.: à cet âge.    - gravidam ego illanc heic reliqui, quom abeo, Plaut. Amph.: je l'ai laissée enceinte en partant.    - ludebat numero modo hoc modo illoc, Catul.: il s'amusait tantôt dans un mètre, tantôt dans un autre.    - cancer et hoc et illoc quadrat, Petr.: le Cancer s'adapte aux deux éléments (à la mer et à la terre).    - avec la particule ne - illicine est? Plaut.: est-ce lui?    - illancin' mulierem alere cum illa familia? Ter. Heaut.: avoir à nourrir cette femme avec toute sa famille!
    * * *
    [st1]1 [-] illīc, adv. (anc. loc. de ille): - [abcl][b]a - là-bas, là (sans mouv.). - [abcl]b - (= in illo) auprès de lui, de chez lui; en lui; en cela, en ce cas-là, à cette occasion-là.[/b]    - illic ubi, Ov.: là où.    - illic... illic... Ov.: ici... là...    - civile bellum a Vitellio coepit, et... armis initium illic fuit, Tac. H. 2: la guerre civile a commencé par Vitellius, et c'est de lui que vint l'initiative (de...).    - res publica et milite illic (= in illo bello) et pecuniā vacet, Liv. 2: que l'Etat n'ait ni soldats ni argent pour cette guerre. [st1]2 [-] illĭc, illaec, illuc, arch. (Plaut. Ter.) [ille-ce]: c. ille, illa, illud.    - ubi illic est scelus qui perdidit me? Ter.: où est-il, ce scélérat qui m'a perdu?    - illuc aetatis, Plaut.: à cet âge.    - gravidam ego illanc heic reliqui, quom abeo, Plaut. Amph.: je l'ai laissée enceinte en partant.    - ludebat numero modo hoc modo illoc, Catul.: il s'amusait tantôt dans un mètre, tantôt dans un autre.    - cancer et hoc et illoc quadrat, Petr.: le Cancer s'adapte aux deux éléments (à la mer et à la terre).    - avec la particule ne - illicine est? Plaut.: est-ce lui?    - illancin' mulierem alere cum illa familia? Ter. Heaut.: avoir à nourrir cette femme avec toute sa famille!
    * * *
        Illic, Aduerbium in loco. Terent. En ce lieu là, Là, Ila, Ilec.

    Dictionarium latinogallicum > illic

  • 103 CNA

    m.
    CNA, Canadian Nurses Association.
    * * *
    SM ABR
    = Congreso Nacional Africano ANC
    * * *
    (= Consejo Nacional Africano) ANC

    Spanish-English dictionary > CNA

  • 104 do

    1. dō (δῶ d.i. δῶμα) = (Acc.) domum, Enn. b. Auson. Technop. (XXVII) 13, 18. p. 139 Schenkl.
    ————————
    2. do, dedī, datum, dare (altind. dádā-ti, er gibt, griech. δίδωμι), I) geben, reichen (Ggstz. accipere, annehmen, empfangen, reddere, zurück-, abgeben, remittere, zurück-, dagegenschicken, adimere, nehmen, ferre, davontragen, auferre, mit sich nehmen, entziehen, detrahere, entziehen, eripere, entreißen, poscere, fordern), I) alqd: A) eig.: I) die Hand od. mit der Hand geben, reichen, hergeben, herreichen, hingeben, hinreichen, darreichen, überreichen, schenken, dare (alci) manum, Ov. u. Quint.: dare dextram, Nep. (vgl. dextra unter dexter): alci primum digitum, Catull.: alci assem, Phaedr.: (alci) librum, Hor. u. Nep.: poculum veneni, Cic.: frumentum plebi, Vell.: alci triremem, Nep.: populo Romano hunc vestitum atque arma, Cic.: (alci) viaticum, Plaut. u. Plin. ep.: alci vinum, Verg. – m. Ang. von wo? u. dgl., ut quodcumque opus esset sciret unde daret et meminisset atque annotaret quid et quando et cui dedisset, Col. 12, 3, 4: pretium dedit. Cui dedit? per quem dedit? unde aut quantum dedit? Cic. Rosc. Am. 74: de pane tuo da esurienti et de vestimentis tuis nudis, Ambros. de Tob. 4. – m. Ang. auf welchem Wege? alci per fenestras gladium, Nep. Dion. 9, 6. – m. Ang. wofür? praemium pro pietate, Cic.: cum praemia mihi tanta pro hac industria sint data, Cic. – m. Ang. als was? durch Acc., dextram fidei suae pig-
    ————
    nus, Curt. 8, 12 (43), 10: pabula utilitatis eorum praemia (als B.) causā, Lucr. 5, 867: merces mihi gloria detur, Ov. fast. 3, 389: od. durch Partiz. Fut. Pass., alci librum ad alqm perferendum dare, Cic. ad Att. 2, 1, 1: saepe ferenda dedit blandis sua verba tabellis, gab zu bestellen, Ov. met. 14, 707. – m. Ang. zu welchem Zweck? fruges in (zur) segetem, Acc. tr. 672. Hyg. fab. 2. – quid do m. folg. ne u. Konj., was gäbe ich darum, daß usw., Sen. contr. 9 (3), 26. § 11 u. 12. Insbes.: a) Geschenke od. Mitgift od. als (zum) Geschenk od. zur Mitgift geben, bescheren, überreichen, schenken, dare donum, Ter. u. Cic.: alci dona, Plaut.: dona amicis ceterisque pro cuiusque merito, Curt.: (alci) munus, Verg. u.a.: dotes, Nep.: paulum des crebro, Nov. com. fr.: ut haberet quod statim daret, Nep.: si suum munus qui dedissent (die Geber) adimere vellent, Liv. – m. Ang. als was? alci canem munus (als G.), Ov.: alqd (alci) dotem (als M.), Komik. – mit Ang. zu welchem Zweck? maestas munus in (zu) exsequias, Tibull. 2, 4, 44. – m. Ang. wozu? durch Dat., alci alqd dono, Ter. u. Nep.: muneri alqd, Nep. u. Quint.: doti alci alqd, Nep. – quod praesens tamquam in manus datur iucundius est, Geschenke, die uns gleichsam bar in die Hand gedrückt werden, Cic. de off. 2, 60. – absol., illos qui dant, eos derides, Plaut.: prior ad dandum qui est, Ter. – Partiz. subst., α) dāns, antis, m., der Geber,
    ————
    Hor. ep. 2, 1, 246. – β) datum, ī, n., die Gabe, das Geschenk, Sing. bei Augustin. solil. 18, 5 (Liv. 22, 10, 3 Glossem); Plur. bei Plaut. asin. 166 u. Pseud. 306. Ov. met. 6, 463. Prop. 3, 15, 6.
    b) den Göttern, Manen od. übh. jmdm. ein Weihgeschenk, Opfer u. dgl. geben, bringen, darbringen, weihen, opfern, α) den Göttern, munera, Ov.: Apollini donum, Nep.: Apollini signa inaurata, Liv.: alci templum, Ov.: alci victimam, porcam, Ov.: alci piaculum porco, Macr.: sacra piaculaque apud lucum Dianae per pontifices, Tac.: more Romano suovetaurilia, Tac.: exta deo, Ov.: exta perperam, Liv.: tus, Ov.: tura, Tibull.: divis tura benignis, Hor.: tura focis vinumque, Ov.: Oceano libamenta, Iustin. – β) den Manen u. Toten, inferias manibus, Ov. u. Suet. (vgl. inferiae): germanae iusta ante suae, Ov. – γ) jmdm.: alci lacrimam od. lacrimas, Ov.: o quantum patriae sanguinis ille dedit! Ov.
    c) Briefe usw. jmdm. geben, u. zwar; α) jmdm. (zur Bestellung) geben, einhändigen, mitgeben, litteras od. epistulam alci, Cic.: alci litteras ad alqm, Cic.: datis iam epistulis diem commutare, Cic.: erit cotidie cui des, du wirst ja täglich Gelegenheit finden, Cic. – β) jmdm. geben = an jmd. abgeben, jmdm. einhändigen, alci litteras, Cic.: epistulam accubanti in convivio, Nep. – γ) (v. Briefschreiber) an jmd. geben, senden, absenden, tres epistulae eodem
    ————
    abs te datae tempore, Cic.: litteras ex Trebulano a Pontio, Cic.: litteras Trallibus (zu T., von T. aus), Cic.: ut quo dem (wir: wohin ich adressiere) posthac litteras sciam, Cic.: litteras publicas sine subscriptione ad alqm dare, Suet.: ante lucem V III. Kal. litteras ad alqm, Cic.: discedens dabo ad te aliquid, Cic.: data pridie Kal. Decembr., Cic.: datum VI. Id. Ian., Cic.
    d) Geld usw. (u. übtr. Strafe) geben, beitragen, zahlen, bezahlen, auszahlen, entrichten, für jmd. od. etw. ausgeben, α) eig.: symbolam, Ter.: aes u. aera, Hor. u. Ov.: pecuniam, Cic.: decies centena huic parco, Hor.: quantum quisque daret, Nep.: huic aliquid paulum prae manu, Ter.: dic, quid vis dari tibi in manum? Ter. – mit Ang. als was? alci magnam pecuniam mutuam, Cic. ad Att. 11, 3, 3: huic salarium (als B.) de nostro privato aerario annuos frumenti modios tria milia, Treb. Poll. Claud. 14, 3. – m. Ang. woher? pecuniam a se, Plaut, trin. 182 (vgl. im folg. aus Monum. Anc.): omnia ex sua re familiari, Nep. Att. 7, 1. – m. Ang. wofür? pecuniam pro praediis a se, Monum. Anc. col. I, 1, 19. p. LXVIII ed. Momms.: quantum pro Caesaris ipse avolsa cervice daret, Lucan. 8, 11: cogitans et in pontibus pro transitu dari, Passierzoll gegeben werde, Sen. de const. sap. 14, 2. – m. Ang. wozu? durch Dat., dare milia terna macello, Hor. sat. 2, 4, 76. – Partiz. subst, data, ōrum, n., die Ausgaben (Ggstz. accepta, die Einnah-
    ————
    men), ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. de amic. 58. – β) übtr., Strafe usw. geben, dare poenas, Str. leiden, bestraft werden (Ggstz. poenas accipere, büßen lassen, bestrafen), Cic. u.a. (s. poena das Nähere): d. damnum, s. damnum: pretium pro noxa, Liv. Andr. fr.: Novio Prisco et Glitio Gallo data exsilia, traf das Los der v., Tac.: daturos quod Lars Tolumnius dedisset responderi iussit. Liv.
    e) einen Stoff spenden, liefern, volucres mella daturae, Ov. fast. 5, 271: nec scombris tunicas (Hüllen zum Einpacken) dabis molestas, Mart. 4, 86, 8: u. so et laxas scombris saepe dabunt (Volusi annales) tunicas, Catull. 95, 8: im Bilde, materiam dare invidiae, Cic. Phil. 11, 21: materiam omnem sermonem eorum, qui de te detrahere vellent, Statium dedisse, Cic. ad Q. fr. 1, 2. 3.
    f) als publiz. t.t., dem Richter die Stimmtäfelchen einhändigen, an die Richter austeilen, tabellam dare de alqo, Cic.: alci dare in iudicando litteram salutarem od. tristem (ein Stimmtäfelchen mit A = absolvo, od. mit C = condemno), Cic.: tabellae ministrabantur ita, ut nulla daretur UTI ROGAS, Cic.
    g) als t.t. des Brettspiels, dare calculum, einen Stein ziehen (Ggstz. reducere, zurückziehen), Cic. Hortens. fr. 60 M. Quint. 11, 2, 88.
    h) eine Klageschrift abgeben, einreichen, dare libellum, s. libellus.
    ————
    i) (v. Reiter, Wagenlenker) die Zügel schießen lassen (Ggstz. premere), dare lora, Verg.: frena, Ov.: laxas habenas, die Z. verhängen, Verg.
    k) Speisen auf die Tafel geben, setzen, aufsetzen, austragen lassen, vorsetzen, partem ceteram (carnium) mensis, Ov.: alci turdum, Hor.: semesi lardi frusta, Hor.: absol., quid dem? quid non dem? renuis tu, quod iubet aster, Hor.: ›sume, catelle‹, negat; si non des, optat, Hor.
    l) Nahrung usw. od. zur Nahrung usw. reichen, α) übh., alimenta lactis puero, Ov.: u. (übtr.) ali menta igni, Curt.: de mensa sua ossa, Phaedr. – m. Ang. wozu? durch Dat., alqd esui dare, Plin.: potioni dare aquam, Cels. – m. Infin., dare bibere, Plaut. u. Cato: bibere da usque plenis cantharis, Plaut. – β) Arznei usw. reichen, geben, eingeben, beibringen, pueris absinthia taetra, Lucr.: abrotonum aegro, Hor.: aliquid potionis, Plaut.: alci potionem, Cels. u. Quint., potiones, Scrib.: alci medicamentum, Cels. u.a.: patri soporem, Nep.: alci venenum, Curt. u.a. (vgl. venenum).
    m) eine Mahlzeit, Festlichkeit geben, anstellen, veranstalten, alci cenam, Komik., Cic. u.a.: alci epulum, Cic. u.a. (dah. dans epulum, der Gastgeber, Sen.): alci epulas, Tac.: (alci) prandium, Cic. u.a.: nataliciam in hortis, Cic.: exsequias, Ov.: ludos, Suet.: munus (gladiatorium), s. munus: fabulam, zur
    ————
    Aufführung bringen, Ter. u. Cic.: so auch Menandri Phasma, Ter.
    n) einen Schlag geben, Wunden beibringen (Ggstz. accipere, ferre), dare alci alapam, Vulg., colaphum, Spart.: (alci) vulnus, vulnera, Ov. u.a. (vgl. vulnus).
    o) etw. einer Sache übergeben, überlassen, preisgeben, corpus quieti, Acc. fr.: ventis colla comasque, Verg.: undis latus (v. Schiffe), Verg.: boum caesorum membra palato, Ov.: telo pectus inermum, Verg. – bes. vela dare ventis, die Segel den Winden überlassen, preisgeben, Verg. u.a.: ebenso dare classem ventis, Pacat. pan. – u. vela od. lintea dare (die Segel richten) m. Advv. u. dgl., s. velum u. linteum.
    p) wohin geben, bringen, legen, tun, werfen, α) m. Advv., scripta foras, herausgeben, Cic. ep.: alqd praeceps (bildl. = in Gefahr bringen, famam), Tac.: retro capillos, Ov.: iugulum retro, Cels.: arida circum nutrimenta, Verg.: d. pessum, s. pessum. – β) m. Dat., bald = auf etw. od. in etw. werfen, vagae arenae ossibus particulam, Hor.: ignibus ista, Prop. – bald = in etw. legen, corpus tumulo, Ov.: urnae ossa, Pers. – bald = etw. an od. um etw. legen, einer Sache anlegen, brachia collo, Verg.: brachia nitidis virginibus, Hor.: alci rei frenos (bildl.), Liv. 34, 2, 13: posti florida serta, Tibull.: septena fila lyrae, Ov.: picta carinae vela (poet. = die Segel aufhissen), Ov. – γ) m.
    ————
    Praepp.: αα) m. in od. m. circum od. m. super u. Akk., funera in altos rogos, Ov.: in fluvios gelidos ardentia morbo membra, tauchen, Lucr.: pleraque secum in profundum, stürzen lassen, Curt.: in aurem castoreum cum aceto, Cels.: id in suam sedem, in seine gehörige Lage, Cels.: Tyrias circum illota toralia vestes, breiten um usw., Hor.: alteram fasciam ab altera parte super caput, führen, Cels.: u. so a (von) sinistro (iugulo) ad (bis zu) dextram alam rursusque sub ala sana (unter der gef. A. durch) fasciam d., Cels. – ββ) m. ad u. Akk., ad intortos brachia funes, ausstrecken nach usw., Ov. met. 3, 679.
    q) m. prädik. Acc. des Adi. = etw. so u. so geben, stellen, saepe dabis nudum latus, Tibull. 1, 4, 52.
    2) ein Zeichen (Kennzeichen, Merkmal) mit der Hand, mit einem Blasinstr. od. sonstwie geben, s. signum, indicium, nota.
    3) die Kehle, den Nacken, den Rücken geben, hinreichen, reichen, hinhalten, iugulum (alci), Cic.: alci cervices, Cic.: cervicem ad ictum alcis, Vell.: cervices crudelitati nefariae, bildl. = sich fügen od. schmiegen unter usw., Cic.: terga verberibus, Pacat. pan. 30, 5. – insbes., als milit. t.t. u. übtr., terga dare, den Rücken wenden, fliehen, s. tergum.
    4) den Mund, einen Kuß geben, dare (alci) oscula, Ov. (vgl. osculum): alci basium, Petron., basia mille, Catull.: alci savium, Komik, u. Cic.
    ————
    B) übtr.: 1) geben, gewähren, verleihen, bestimmen, erweisen, a) übh.: α) im guten Sinne: da, nate, petenti, quod etc., Verg.: quod petis a nobis, obrutus ille dabit, Ov.: dare alci somnum (v. der Arbeit), Ov.: (alci) quietem, Cic. u. Curt.: requiem terrae, Ov.: tres horas exercitui ad quietem, Caes.: alci vitam, Cic.: his lacrimis vitam, schenken, Verg.: dare beneficia (Ggstz. reddere od. accipere), Cic. u. Sall.: merita (Ggstz. accipere), Cic.: alci civitatem (das Bürgerrecht), Vell.: nomen alci, Hor., alci rei, Liv. (vgl. nomen): alci cognomen pingui, Hor.: alci od. facto impunitatem, Iustin.: servis libertatem, Iustin.: honores, Hor.: alci caelestes honores, Curt.: alci od. huic consilio palmam, Cic. u. Ter.: alci pro tantis meritis honoris coronam, Nep.: alci caelum, Ov. u. Curt., aditum ad caelum, Cic.: alci victoriam, s. victoria: hanc gratiam, Ter.: alci multa solacia, Cic.: alci laetitiam, Cic.: soli et lunae divinitatem, Cic.: precibus eventum vestris, Liv.: mobilibus decorem naturis, Hor.: famam rebus, Pacat. pan.: novum his erroribus orbem, Tibull.: alci veniam, s. venia. – datum hoc nostro generi est, ut etc., es ist Bestimmung unseres G., daß usw., Liv. 10, 28, 13. – m. folg. Infin., est cui cognomen corvus habere dedit, Prop. 3, 11, 64: mihi multa vetustas scire dedit, Ov. met. 14, 696: u. so auch Lucan. 6, 775. Pers. 5, 104. – Partiz. subst., dāns, antis, m., der Geber (Ggstz. accipiens, der Empfänger), si
    ————
    summa petantur, et dantem et accipientem praegravatura, Liv. 35, 42, 14. – β) im üblen Sinne, jmdm. etw. bescheren, einbrocken, heimgeben (s. Brix Plaut, capt. 463. Lorenz Plaut. Pseud. 151. p. 94, b. Spengel Plaut. truc. 2, 8, 4), observa quid dabo, Plaut.: specta quid dedero, Plaut.: sic datur, da hast du deinen Lohn! Plaut.; od. so wird's gelohnt! da haben wir's! Plaut.
    b) insbes.: α) v. den Göttern: quod boni di mihi danunt, Plaut.: dato quae precamur tempore sacro, Hor.: si di dare cuncta potestis, Ov.: hoc tantum boni, quod vobis a dis immortalibus oblatum et datum est, Cic.: d. alci augurium, Ov.: nobis victoriam, Liv.: alci mentem, ut faciat huic insidias, Cic. – m. folg. Infin., di tibi dent captā classem reducere (al. deducere) Troiā, Hor. sat. 2, 3, 191: u. so Lucr. 3, 1028. Verg. Aen. 1, 79 u.ö. Ov. met. 1, 486 u.ö. Plin. ep. 6, 16, 3. – m. folg. ut u. Konj., quod nostrae aetati dii dederunt, ut videremus, Liv. 1, 19, 3: u. so Liv. 1, 54, 5; 30, 12, 12. – m. folg. ne u. Konj., da femina ne sim, Ov. met. 12, 202: u. so ibid. 12, 206.
    β) v. Schicksal usw., Cinarae breves annos fata dederunt, Hor.: ea fato quodam data nobis sors est, ut etc., Liv.: principatum fato dari, Suet.: quotiens fortuna contra daret, Tac. – m. folg. Infin., si vivere nobis fata diu dederint, Ov. met. 7, 692: u. so ibid. 14, 843. Sil. 13, 144: v. der Parze, Hor. carm. 2, 16, 39. – m.
    ————
    folg. ut u. Konj., quod mihi si tantum fata dedissent, ut etc., Prop. 2, 1, 17: u. so Plin. ep. 8, 18, 5. – absol., si fors dedit, Calp.: sat patriae Priamoque datum est, ist geschehen für usw., Verg.
    γ) v. der Natur, verleihen, oculos natura nobis ad motus animorum declarandos dedit, Cic.: illis maiorem natura modum dedit, his breve pondus, Hor.: leges, quae naturā sunt omnibus datae, Quint.: noli affectare quod tibi non est datum, Phaedr.: quod paucis datum est, Plin.: pennis non homini datis, Hor. – m. folg. Infin., varieque datum sit membra movere, Lucr. 4, 875: si modo senescere datum est, Plin. ep. 3, 1, 1; vgl. Hor. ep. 1, 1, 32.
    2) ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt usw. jmdm. geben, übergeben, zuteilen, erteilen, übertragen, überweisen, a) ein Geschäft, einen Auftrag, dare alci negotium, s. negotium; alci mandata, s. mandatum. – u. bl. dare alci m. folg. Infin., datum (es wurde der Auftrag gegeben) posthac C. Cassio deducere iuvenem ripam ad Euphratis, Tac. ann. 12, 11. – b) ein Amt usw., dare alci potestatem, imperium, legationem u. dgl., s. potestas usw.: dare alci fasces, Cic. u. Hor.: alci summam imperii, Nep.: alci provinciam, Cic.: alci Cappadociam, Nep.: alci regnum, Eutr.: alci diadema, Curt.
    3) einen Ort, eine Zeit usw. jmdm. anweisen, zuweisen, bestimmen, alci sedem inter inferos, Suet.:
    ————
    alci locum in theatro, Suet.: alci locum in theatro inter viatores tribunicios, Tac.: eum locum colloquio, Liv.: media acies Ubiis Lingonibusque data, Tac.: mille pedes in fronte, trecentos in agrum, Hor.: requiem modumque voce remis, gebieten, Ov.: detur nobis locus, hora, custodes, Hor.: nuptiis hanc diem, Pacuv. fr.: relicum noctis utrimque quieti datum, Liv.
    4) etw. bieten, α) darbieten, praeclare convenit, aut da melius, Cic.: accipio quod datur, Cic. – β) anheimgeben, ultionem privato odio magis quam publicae vindictae, Vell. 2, 7, 6.
    5) Zeit, Studium usw. einer Sache widmen, auf etw. verwenden, α) m. Dat.: corpori omne tempus, Cic.: agris tempus, Pacat. pan.: lucis partem ultimam mensae, Ov.: noctem somno, Ov.: prima tempora illis, Ov.: aestivos menses reliquos rei militari, hibernos iurisdictioni, Cic.: reliquam partem diei tribunali, Plin. ep.: studiis annos septem. Hor.: iis artibus a primis temporibus aetatis studium suum, Cic.: ingenium illustre altioribus studiis, Tac.: u. insbes., operam dare m. Dat. (wem?), s. opera. – β) m. ad od. in u. Akk., aliquid temporis ad ludum aetatis, Cic.: plus in hoc studii, Quint.
    6) einräumen = zugeben, zugestehen, das Zugeständnis machen, willfahren, nachlassen, a) übh.: id gratiae, Liv.: id misericordiae, Cic.: id precibus Artabani, Tac.: hoc precibus meis, Curt.: consanguinitati
    ————
    hoc, ut etc., Liv.: aliquid famae, Hor.: multa famae, Sen.: quantum autem consuetudini famaeque dandum sit, id curent vivi, Cic.: nihil neque gratiae dari neque de iure patriae decīdi posse, Iustin.: m. folg. ut u. Konj., dabat et famae (auch der öffentlichen Meinung tat er es zuliebe), ut etc., Tac. ann. 1, 7. – b) als philos t.t., einräumen, zugeben, zugestehen, si das hoc, Hor.: da supremum tempus, nimm das äußerste Lebensziel an, Cic.: id quoque damus et libenter quidem, Cic.: quem tibi hoc daturum putas? Cic.: quae dederam supra relego (nehme ich zurück), Pers. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Acad. 2, 50; de fin. 2, 86; Verr. 3, 218. Lucr. 3, 539. Hor. sat. 1, 4, 39. – m. folg. ut u. Konj., da nunc, ut crimine manifesto prematur dux bonus, Quint. 12, 1, 43. – c) als publiz. t.t., v. Behörden, bewilligen, zugestehen, überlassen, gewähren, anordnen, dare alci senatum, Sall. u.a.: alci contionem, Cic.: iudicium iniuriarum, actionem rei, Cic.: alci pacem, Liv. u.a.: foedus et amicitiam, Sall.: alci indutias, Liv. (s. indutiae das Nähere). – bes. v. Prätor, dessen Vefugnis ist do (ich gewähre, näml. Klagen, Rechte), dico (ich spreche, näml. das Urteil), addico (ich spreche zu, näml. das Eigentum), Varro LL. 6, 30. Macr. sat. 1, 16, 14. – d) obszön, leisten, quod nec das et fers saepe, facis facinus, Catull. 110, 4: quando notum est, et quid ille tibi et quid illi tute dederis, Cic. fr. bei Suet. Caes.
    ————
    49, 3: absol., nulla est poscendi, nulla est reverentia dandi, Prop. 3, 13, 13.
    7) einräumen = gestatten, zugestehen, bewilligen, überlassen, lassen, dare locum, spatium, viam, aditum, accessum, ascensum u. dgl., dare otium, tempus u. dgl., dare copiam, potestatem, facultatem, occasionem, optionem u. dgl., dare usum, usuram, s. alle diese Substst. – dah. dare m. Infin., da mihi fallere, Hor. ep. 1, 16, 61: u. so Iuven. 14, 30. Amm. 16, 12, 11. – dare (alci) m. ut u. Konj., Cic. Acad. 1, 24; ad Att. 14, 13. litt. A. § 3. Liv. 41, 8, 9. Tac. ann. 3, 69. – m. bl. Konj., Orest. tr. 15. – u. datur, es wird od. ist verstattet, erlaubt, man darf, man kann, m. Infin., Verg. Aen. 1, 409. (u.a. Dichter). Quint. 10, 7, 22. Plin. ep. 1, 10, 5. Tac. ann. 3, 67: m. folg. ut u. Konj., Tac. ann. 2, 53 u.a.: m. folg. ne u. Konj., Tac. ann. 3, 23. – absol., coëant in foedera dextrae, quā datur, Verg.: in quantum praeumbrante imperatoris fastigio datur, clarus, Tac. ann. 14, 47 in.
    8) alci m. prädik. Dat. (zu), zu od. als etw. anrechnen, in den Redensarten laudi, vitio, crimini dare od. dari, s. laus, vitium, crimen.
    9) einem Zustande aussetzen, preisgeben, überlassen, anheimgeben, dare alqd exitio, Lucr.: summas arces Italûm excidio, Verg.: urbem excidio ac ruinis, Liv.: captum oppidum praedae, Liv.: alia oblivioni aut neglegentiae, Liv. – m. in u. Akk., in praedas
    ————
    stantem urbem, Sil. 1, 455.
    10) m. in od. ad u. Akk., a) in eine Lage usw. bringen, stellen, alqd in conspectum, zur Schau stellen, Curt.: alqd in medium, der Öffentlichkeit übergeben, verraten, Lucr.: alqd ad populi partes, der Teilnahme des V. eröffnen, Cic. – b) in einen Zustand versetzen, in splendorem bullas has foribus nostris, Plaut. asin. 426.
    11) m. prädik. Partiz. Perf. od. Gerundivum, übergeben, darbieten, überlassen, lassen, Caere intactum inviolatumque crimine belli hospitio Vestalium cultisque diis darent, Liv. 7, 20, 7. – d. vineas colendas, Eutr.: diripiendam urbem, Cic.: laceranda suae viscera matri, Ov.: id alci cogitandum, zu bedenken geben, Cic.: tantas res alci scribendas, Cic.: librum ipsi legendum, Nep.: omnia in medium discenda, allen zum Lernen darbieten, Ov.
    II) alqm (auch corpus, membra, animum): A) eig.: 1) im allg., geben, überweisen, hanc mi in manum dat, sie legt unsere Hände ineinander, Ter. Andr. 297: alqm dare mancipio, s. mancipium.
    2) wohin bringen, infans aliorsum (anderswohin, aus dem Hause) datus, Gell. 12, 1, 22: alqm in hanc domum, Ter. eun. 365: hostem in medium, in die Mitte nehmen, einschließen, Lucan. 7, 366. – od. wohin stecken, m. Dat., catenis fatale monstrum, Hor. carm. 1, 37, 20: mollibus ora capistris, Verg. georg.
    ————
    3, 188: m. in u. Akt., alqm in caveam, Plaut. capt. 124. – od. wo hinein tauchen, in fluvios gelidos ardentia morbo membra, Lucr. 6, 1171. – od. wohin strecken, stürzen, maerore dari in lectum, Lucr.: u. dare alqm ad terram, Plaut. u. Suet.: alqm in terram, Lucr.: alqm praecipitem ad terram, Liv.: u. bl. dare alqm praecipitem, zu Falle bringen, Ter., od. aus dem Hause werfen, Ter. (vgl. bildl., postea ambitione praeceps datus est, kam zu Falle, Sall. Iug. 63, 6): eoque ictu me ad casum dari, zum Falle gebracht werden, Acc. fr.
    3) jmd. (einem) in irgend einer Eigenschaft geben, a) geben = beigeben, stellen, vatem, Hor.: duos collegas, Nep.: alci uxorem, s. uxor: comites, Curt.: duces itineris de captivis, Curt.: obsides (alci), Caes.: milites, Eutr.: nullum militem dare posse, Liv.: dare arbitrum, Cic.: iudicem, praedem, testem, vadem, s. iudex, praes, testis, vas: alci custodem et paedagogum, Sen.: alci tutorem, Eutr.: alci successorem, Suet.: alqm alci in consilium, Nep.: dabo, cui credas, Tac. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu usw.), alqm comitem, Curt.: Phrygias catervas comites, Lucr.: alqm arbitrum inter etc., Cic.: libertinum militem, Vell.: obsidem filium, Eutr.: alqm alci coheredem, Suet.: alqm alci successorem, Suet. u. Iustin.: alqm vicarium, Traian. in Plin. ep. – im Passiv m. dopp. Nom., Hadrianus decemvir litibus iudicandis datus, Spart.:
    ————
    u. im Abl. absol. m. dopp. Abl., dato adiutore Pharnabazo, Nep. Con. 4, 2. – b) geben, verleihen, übergeben, anvertrauen, alci cognatos (v. der Natur), Hor.: natam od. filiam genero, Verg. u. Ov.: infantem nutrici, Ov.: alqm grammatico, Capit.: u. poet., fidibus divos puerosque deorum, Hor. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu), alci alqm virum (zum M. = zum Gatten), Ter.: alqm alci socerum, Ov.: nobilem virginem servo suo pelicem, Curt. – m. 1. Supin., dare alqam alci nuptum, eine an jmd. verheiraten, Komik., Nep. u.a. (s. Drak. Liv. 1, 49, 9). – u. alqm alci m. Gerundiv, dilaceranda feris dabor alitibusque, Catull.: datur mihi custodiendus, Afran. fr.: exsulibusne datur ducenda (wird hingegeben, um sie als Frau heimzuführen) Teucris? Verg. – zugl. m. dopp. Acc., equites pignora (als U.) pacis custodiendos Luceriam, Liv. 9, 15, 7.
    4) jmdm. geben = über jmd. setzen, an die Spitze stellen von usw., Albanis regem, Eutr.: Orienti Caesarem, Eutr.: principem Romanae rei publicae, Spart. – m. dopp. Acc. (jmd. als od. zu), alqm tribunum quintae legioni, Treb. Poll.: trecentos exsules iudices rectoresque civitati, Iustin.: im Passiv mit dopp. Nom., leviter armatis dux (als A.) datus est Mullinus, Curt. B) übtr.: 1) in ein Verhältnis, eine Lage geben, hingeben, illam sine dote in tantas divitias (in ein so reiches Haus), Plaut.: filiam in sortem, der Losung
    ————
    unterwerfen, zum Losen stellen, Suet.: alqm in adoptionem, zur A. entlassen, Quint.: in adoptionem od. in familiam alcis dari, von jmd. adoptiert werden, Vell.: alqm aut vivum aut mortuum in potestatem, Liv.: alqam in matrimonium, zur Frau geben od. geben wollen (anbieten), Caes. u. Liv.: alqm in omnem memoriam, dem ewigen G. übergeben, Sen.
    2) jmd. in eine schlimme Lage bringen, alqm in praeceps (Gefahr), Liv.
    3) jmd. in einen andern äußern od. innern Zustand versetzen (s. Brix Plaut. capt. 959), alqm in ruborem dare totum, Plaut.: alqm in timorem, Plaut.: animum in luctus, in Tr. versenken, Ov.: alqm ad languorem, Komik.
    4) jmd. einem Zustande überlassen, placido sua corpora somno, Ov. met. 6, 489: caput et ceterum truncum sepulturae, begraben, Suet. Galb. 20, 2.
    5) jmd. einem Zustande aussetzen, preisgeben, im Passiv = anheimfallen, alqm tormentis, Capit.: alqm exitio, Lucr. u. Ov.: alqm morti, Hor.: catervatim morbo mortique dari, Lucr.: alqm neci, Acc. fr. u. Verg.: alqm leto, Enn. fr., Pacuv. fr., Ov. u.a. ( leto datus auch Cic. de legg. 2, 22 im archaist. Gesetzstil): fortia corpora leto, Verg. – m. ad u. Akk., alqm ad iniurias alcis, Cic.
    6) jmd. in einen Zustand nötigen, hostes in fugam, zur Fl. nötigen, in die Fl. schlagen, Caes.: Sestum
    ————
    incolentes in deditionem, zur Üb. zwingen, Liv.
    III) dare se (u. im Passiv dari), v. Pers.u.v. Lebl., A) eig.: 1) sich in den Bereich jmds. od. einer Örtl. begeben, sich jmdm. od. wo zeigen, det mihi se, käme er nur in meinen Bereich, mir zu nahe, Ov. met. 12, 12, 594: mi ipsum iam dudum optabam te dari, daß ich dich antreffe, Ter. heaut. 758: dare populo se et coronae, Cic. Verr. 3, 49: da te urbi, da te curiae, zeige dich in der St., zeige dich in der K., Vopisc. Florian. 16 (6), 5: non aequo dare se campo, sich nicht in das Blachfeld wagen, sich nicht zum Kampfe stellen, Verg. Aen. 9, 56: spumantem dari votis optat aprum, in seinen Jagdbereich komme, anlaufe, Verg. Aen. 4, 158. – mit in u. Akk., se in medias acies, mitten hinein in das Heer treten, Verg. Aen. 12, 227. – m. prädik. Acc., da mihi te talem, zeige dich (erscheine mir) als solcher, Ov. met. 3, 295.
    2) sich dem Feinde ergeben, dare se ultro, Amm. 15, 2, 60: sponte se propriā, Amm. 17, 2, 3.
    3) sich wohin begeben, werfen, stürzen, m. Advv., se intro, Cic. Caecin. 13: se super (sc. in ignem), Verg. Aen. 4, 606: exinde se ilico protenam, Plaut. Curc. 363: dari alci obviam, begegnen, Ter. adelph. 311: v. Lebl., hāc se foras, Lucr. 1, 1105 (1113). – m. Dat., pedibus se protinam, sich auf die Beine machen (Fersengeld geben), Naev. com. 35. – sese fluvio, Verg. Aen. 11, 565: u. (im Bilde) se civi-
    ————
    libus fluctibus, Nep. Att. 6, 1. – m. Praepp., sese in pedes, sich auf die Beine machen (Fersengeld geben), Plaut.: se in viam, Cic.: e scopulo se in pontum, Ov.: se iactu aequor in altum, Verg.: v. Lebl., dabit se in tormenta vita beata, wird mit auf die Folter gehen, Cic. Tusc. 5, 80. – zugl. m. prädik. Nom. od. Acc., praeceps saltu sese dedit in fluvium, Verg.: semet ipsi in pelagus ex certa rupe praecipites dant, Mela: quo nunc me praecipitem darem, Ter.: hic se praecipitem tecto dedit, Hor.: dare se (alci) obvium, jmdm. entgegenkommen, -treten, Liv. 1, 16, 6, u. in den Wurf kommen = einfallen (v. Versen), Macr. 5, 3, 1: u. so (v. leb. Wesen) obvium dari, entgegen-, in den Wurf kommen, Liv. 26, 27, 12.
    4) sich einer Sache hingeben, α) tätig, v. Pers., an etw. teilnehmen, dare se convivio, Suet. Caes. 31: se haec in bella, Verg. Aen. 12, 633. – β) passiv, v. Schiffen, vento dare se, vor dem W. fahren, Caes. b.G. 3, 13, 9.
    B) übtr.: dare se, 1) sich fügen, sich hingeben, da modo te, Ov. her. 15, 57 R. (16, 161): dent modo se superi, seien mir gnädig, Sil. 3, 150: si se dant, wenn sie sich fügen, d.i. empfänglich sind, Cic. de or. 2, 187.
    2) sich zeigen, sich finden, sich darbieten, sich einstellen, v. Lebl., quocumque tempore se dabunt vires, Verg. Aen. 4, 627: an nesciebas, quam eius
    ————
    modi homini raro tempus se daret? sich die Gelegenheit uns bietet, Plaut. Bacch. 676: uni se ex Sabinis fors dare visa est privato consilio imperii recuperandi, Liv. 1, 45, 3.
    3) sich jmdm. hingeben, ergeben, sich an jmd. anschließen, jmdm. zu Willen sein, sich in jmds. Willen fügen, se alci, Komik., Cic. u.a.: se regibus, Cic.: se legionibus, Tac. – m. prädik. Acc. des Gerundiv, demus nos huic excolendos (zur Ausbildung), Cic. Tusc. 4, 84. 4) sich einer Lage, einem Zustande hingeben, überlassen, dare se somno, Cic.: se quieti, Caes. u. Plin. ep.: iterum se quieti et somno, Val. Max. (dah. im Passiv quieti datus, eingeschlummert, Arnob. 2, 21): se fugae, sich auf die Fl. begeben, Cic.: se gemitui, Cic. – m. in u. Akk., sese in fugam, Fersengeld geben, Cic. Verr. 4, 95: se in casum irrevocabilem, Liv.: se rempublicamque in casus, Tac. – m. ad u. Akt., se ad lenitatem, Milde eintreten lassen, Cic. ep. 13, 1, 4.
    5) sich in etw., bes. in ein Verhältnis einlassen, in etw. eintreten, treten, dare se in sermonem, Comic. fr. bei Cic.: familiariter se in eorum sermonem insinuare ac dare, Cic.: dare se in consuetudinem sic, ut etc., Cic.: bene penitus in istius familiaritatem sese dare, Cic.: u. dare alci se in adoptionem, sich von jmd. adoptieren lassen, Suet.
    6) sich einer Sache ergeben, hingeben, widmen,
    ————
    sich an etw. machen, sich auf etw. legen, α) m. Dat., se labori et itineribus, Cic.: se duritiae, Nep.: se rei familiari vitaeque rusticae, Cic.: se voluptatibus, Turpil. fr. u. Cic.: se iucunditati, Cic.: se historiae, Cic.: se philosophiae, Capit.: se huic generi litterarum, Cic.: se auctoritati senatus, das A. des S. zu sördern suchen, Cic.: mit prädik. Acc. eines Adi., se totos libidinibus, Cic. Tusc. 1, 72: des Gerundivi, non se luxu neque inertiae corrumpendum dare, Sall. Iug. 6, 1. – β) m. in u. Akk., in eam exercitationem ita se studiose, ut etc., Cic. Tusc. 1, 7. – γ) m. ad u. Akk., se ad συντάξεις, Cic. ad Att. 15, 14, 1. – bes. m. ad u. Akk. des Gerundii u. Gerundivi, se ad docendum, Cic.: se ad ius respondendum, Cic.: se ad defendendos homines, Cic.: se non modo ad legendos libros, sed etiam ad totam philosophiam pertractandam, Cic.
    7) dare se m. prädik. Acc., α) eines Subst., sich hergeben zu usw., temeritatis me omnium potius socium (zum G.) quam unius prudentiae dedi, Liv. 6, 24, 9. – β) eines Adi., sich so u. so zeigen, dare se facilem, Ter.: se alci hilarum, Plaut.: se alci placidum, Ov.
    8) dare se m. Adv., a) v. Pers., sich so u. so geben, -halten, -benehmen, mirum ni ego me turpiter hodie hic dabo, mich blamiere, Ter. eun. 230: usque quaque, inquis, se Domitii male dant, bringen uns Unglück, Cael. in Cic. ep. 8, 15, 2. – b) v. Lebl., sich
    ————
    so u. so machen, sich so u. so gestalten, ut se initia dederint perscribat, Cic. ad Att. 3, 23, 5: omnibus nobis ut res dant sese, ita etc., Ter. Hec. 380: ita dat se res, ut operam dabit, Enn. fr. scen. 269: eaque ferme se dedēre melius consultoribus quam etc., *Afran. com. 332: multa adeo gelidā melius se nocte dedēre, macht sich (wird getan) vorteilhafter, Verg. georg. 1, 287: omnibus feliciter hic locus se dedit, kam glücklich zustatten, Sen. ep. 79, 5: negotia ingentia nec se dant facile et etc., Sen. de ira 3, 7, 1.
    II) von sich geben, A) eig.: 1) aus sich hervorgeben, castum cruorem, vergießen, Ov.: u. so lacrimas, Tr. vergießen, weinen, Ov.: ore colores, strahlen lassen, Verg.: v. Lebl., ara dabat fumos, ließ aufsteigen, Ov.
    2) Töne od. Worte von sich geben, a) Töne von sich geben, hören-, verlauten-, vernehmen lassen, sonum, Verg.: sonitum, Lucr. u. Ov.: fragorem, Ov.: balatus, Hyg.; mugitum, mugitus, Ov.: plausum, Cic. u. Hor.: clamorem, Verg.: cantus, Verg.: Phrygios modos, Ov.: gemitum u. gemitus, Ov.: sibila vibratā linguā, Ov.: felices cantus ore sonante, Tibull.
    b) Worte von sich geben, hören-, vernehmen lassen, lingua vix tales icto dedit aëre voces, hauchte kaum hörbar solcherlei Worte, Ov.: talia dicta dabat (dedit), er ließ sich also vernehmen, Verg. u. Ov.: u. so haec dicta dabat, Liv.
    ————
    3) in Worten von sich geben, a) angeben, anzeigen, mitteilen, nennen, sagen, berichten, erzählen, ipsa quod res dedit ac docuit nos, Lucr.: cum auctoribus hoc dedi, quibus dignius credi est, Liv.: unum da mihi ex oratoribus illis, qui dicat etc., Cic. – m. dopp. Acc., qualem te fama dabat videmus, Val. Flacc. 5, 506. – m. folg. inoir. Fragesatz, da, si grave non est, quae prima iratum ventrem placaverit esca, Hor.: sed tamen iste qui deus sit, da nobis, Verg.: da, dea, quem sciter, Ov.: nunc quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo, Ter.: immo etiam dabo, quo (damit du) magis credas, Ter.: m. Acc. u. mit indir. Fragesatz, dabis igitur tribunatum (das Jahr des Tr.) et, si poteris, Tubulus quo crimine (sc. accusatus fuerit), Cic. ad Att. 12, 5, 3. – datur mit folg. Nom. u. Infin., Aeneas eripuisse datur, Ov. fast. 6, 434 M. (Riese ferunt): quis tot templa, tot aras promeruisse datur, Stat. silv. 3, 3, 80; u. so auch Stat. Theb. 7, 315; 11, 572. Claud. rapt. Pros. 3, 337.
    b) mündlich verbreiten, hic primo sensim temptantium animos sermo per totam civitatem est datus, Liv. 2, 2, 4: sceleris data fama per urbes finitimas, Stat. Theb. 3, 10: inde dato passim varias rumore per urbes, Stat. Ach. 2, 352.
    c) mündlich geben, erteilen, lehren, dare alci consilium, Ter., Cic. u.a. (s. consilium no. II, b, S. 1531): dare (alci) responsum, Cic., Hor. u.a.: dare
    ————
    (alci) praecepta, Cic. u.a. (s. praeceptum das Nähere): alci haec promissa, Catull.: dare testimonium, s. testimonium: dare legem, leges, s. lex: dare ius, iura, s. ius: alci fidem, s. fides (= Wort, Versprechen, sicheres Geleit; versch. alci rei fidem dare, Glauben verschaffen, bestätigen, s. fides = Glaubwürdigkeit). – dah. als t.t., α) ein Orakel, eine Weissagung geben, abgeben, erteilen, sortem, Ov. u. Suet.: oracula, Spart.: data dictio erat, caveret etc., Liv.: prägn., data fata, das (durch das Orakel) verheißene Geschick, Verg. Aen. 1, 382. – β) als jurist. t.t., dare alci diem, Frist geben, Plin. ep. 3, 9, 32. – dare litem secundum alqm, den Prozeß zugunsten jmds. entscheiden, Cic. u. Liv.: u. so bl. dare secundum alqm, zugunsten jmds. entscheiden, Sen. rhet. u.a. – γ) als geschäftl. t.t., dare rationem, Rechnung ablegen, Plaut. u. Cic.: übtr., dare rationem alcis rei, von etwas Rechenschaft geben, Plaut. u. Cornif. rhet.
    d) als milit. u. publiz. t.t., anmelden, melden, nomen dare, sich melden, v. Soldaten zum Kriegsdienst, Cic. u.a., von neuen Kolonisten, Plaut, u. Liv., u. zu andern Diensten, Tac. (s. nomen das Nähere).
    4) schaffend hervorbringen, a) erzeugen, α) v. leb. Wesen, αα) leb. Wesen: geminam partu prolem, Verg.: fetus, Tibull.: liberos, Catull.: progeniem vitiosiorem, Hor.: Augustos multos de se daturum, Treb.
    ————
    Poll. – ββ) lebl. Objj., entstehen lassen, non fumum ex fulgore, sed ex fumo lucem, Hor. de art. poët. 143. – β) v. Lebl., hervorbringen, erzeugen, entstehen lassen, aus sich liefern, quod sol atque imbres dederant, Lucr.: tellus dedit ferarum ingentia corpora partu, Lucr.: terra fabas tantum duraque farra dabat, Ov.: cum segetes occat tibi mox frumenta daturas, Hor.: quercus singulos ramos a frutice dedit (trieb), Suet.
    b) machen, bilden, α) im engern Sinne: cuneum, Verg.: sinum in medio, Liv.: gremium (v. der Erde), Mela: locum, Platz machen (Raum geben), Ov.: viam, einen Weg bahnen, Platz machen, Plaut., alci, Liv. u. Curt. – β) im weitern Sinne, umschreibend, αα) m. Objj., die den Begriff einer Bewegung enthalten, machen, tun, si quid proprio dat corpore motus, Lucr.: nullos audet dare corpore motus, wagt nicht sich zu rühren, Ov.: haud indecoros motus more Tusco dabant, Liv.: longos dat corpore tortus, krümmt sich in langen Windungen, Verg.: amplexus od. complexus d., umarmen, auch alci (jmd.), Ov.: dare saltum, Ov., dare undique saltus, Ov., in aëra saltus, Ov.: dare fugam, die Flucht ergreifen, Verg.: cursum in medios, eilen, stürmen, Verg.: impetum, Liv., impetum od. impetus in alqm, Liv.: impressionem, Liv. – ββ) m. Partiz. Perf. (f. Brix Plaut. capt. 342. Spengel Ter. Andr. 683), alqd effectum dare, Plaut.:
    ————
    perfectum hoc negotium, Plaut.: iam hoc tibi inventum dabo, Ter.: sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum etc., will so niederstrecken, Liv. 8, 6, 6: te mea dextra bello defensum dabit, wird dir Schutz gewähren im Kr., Verg. Aen. 12, 437: hanc mactatam victimam legatorum manibus dabo, will ich fällen als Sühnopfer für usw., Liv. 4, 19, 3. – γγ) m. Gerundiv, ego mecum hostium legiones mactandas Telluri et diis manibus dabo, will zum Sühnopfer für die T. usw. machen, Liv. 10, 28, 13. – δδ) m. prädik. Adi., anni multi me dubiam danunt, Plaut. Epid. 544: cautumque dabant exempla sequentem, Claud. IV. cons. Hon. 77. – alterum geminata victoria ferocem in certamen tertium dabat, Liv. 1, 25, 11.
    B) übtr.: 1) von sich geben, ablegen, geben, documentum dare m. folg. Akk. u. Infin., Liv.: documenta dare m. folg. indir. Fragesatz, Cic. u. Liv.: documenta sui dare, Curt.. legis in se documenta dare, Iustin.: u. so dare exemplum, ex-perimenfcum, specimen, w.s. – 2) geben, schaffen, verschaffen, beibringen, einflößen, animos (Mut), Ov.: spiritus, Liv.: vires, s. vis: spem, s. spes: suspicionem, s. suspicio: eo sibi minus dubitationis dari, quod etc., er könne sich um so weniger bedenken, sei vollkommen entschieden, Caes. – 3) bringen, bereiten, machen, verursachen, veranlassen, alci tussim, Catull.: risus, risus iocosque, Stoff geben zu usw., Hor.: sonitum,
    ————
    ein Geräusch erregen, Verg.: alci somnum, Hor.: alci curas, Cornif. rhet.: damnum, malum, ruinam, stragem u. dgl., w.s.: funera, Verg.: alci dolorem, Cic.: proelio od. bello finem, ein Ende machen, Eutr.: finem animae, ein Ende bereiten, Iuven..: causam bello, Veranlassung zum Kr. geben, Eutr. – 4) machen, bewirken, m. Infin., dat posse moveri, Ov. met. 11, 177: sed haec vetusta dent recordari, quemadmodum etc., Mamert. pan. Iulian. 19, 3.
    Nbf. dano, ere, wov. danunt, Naev. b. Pun. 4. fr. 4. Plaut, capt. 819 u.ö. Caecil. com. 176. Corp. inscr. Lat. 1, 1175; vgl. Paul. ex Fest. 68, 12. Non. 97, 14. – Archaist. Konj. Präs. duas, duat, Plaut. – archaist. Konj. Präs. duim, duis, duit, duint, Trag. u. Comic. vett., Cato u.a.; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 311 u. 312 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 224 u. 225 u. (für Terenz) Spengel Ter. Andr. 666. – Archaist. Imperat. duitor, XII tabb. bei Plin. 21, 7 D. (wo Schöll XII tabb. X, 7 arduitur). – Synkop. Formen dan = dasne, Plaut. asin. 671 u. truc. 373: datin = datisne. Plaut. Curc. 311; truc. 631: dabin = dabisne, Plaut. Bacch. 883; Pseud. 536 u. 1078. – Apokop. Form dedistin = dedistine, Plaut. Curc. 345; trin. 127 u. 129 – Archaist. Infin. Präs. Pass. darei, Corp. inscr. Lat. 1, 205 sq. u.ö. – Parag. Infin. Präs. Pass. darier, Lex vet. bei Fest. 189 (a), 14. – Nach Diom. 379, 25 ist. Pers. Präs. Pass. dor
    ————
    selten, nach Macr. de diff. 23, 8 gar nicht gebräuchlich.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > do

  • 105 अदद्र्यञ्च्


    adadry-añc
    aṅ, īcī, ak (fr. adas + añc), inclining orᅠ going to that L.

    Sanskrit-English dictionary > अदद्र्यञ्च्

  • 106 अदमुयञ्च्


    adamuy-añc
    adamūy-añc
    id. L.

    Sanskrit-English dictionary > अदमुयञ्च्

  • 107 अदमूयञ्च्


    adamuy-añc
    adamūy-añc
    id. L.

    Sanskrit-English dictionary > अदमूयञ्च्

  • 108 नीच


    nīca
    mf (ā)n. (ni +2. añc) low, not high, short, dwarfish Mn. MBh. etc.;

    deep, depressed (navel) Pañc. ;
    short (hair, nails) Suṡr. ;
    deep, lowered (voice) Prāt. ;
    low, vile, inferior (socially orᅠ morally), base, mean (as a man orᅠ action orᅠ thought) Var. MBh. Kāv. etc.;
    m. a kind of perfume (= coraka) L. ;
    n. (in astrol.) the lowest point of a planet (= ταπείνωμα), the 7th house from the culminating point Var. (cf. 2. ny-añc)
    - नीचकदम्ब
    - नीचकर्मन्
    - नीचकुल
    - नीचकेशनख
    - नीचकेशश्मश्रुनख
    - नीचग
    - नीचगत
    - नीचगामिन्
    - नीचगृह
    - नीचजाति
    - नीचता
    - नीचत्व
    - नीचनखरोमन्
    - नीचपथ
    - नीचभोज्य
    - नीचयोनिन्
    - नीचरत
    - नीचर्क्ष
    - नीचवज्र
    - नीचशाख

    Sanskrit-English dictionary > नीच

  • 109 न्यक्


    nyak

    in comp. for 2. ny-añc below

    Sanskrit-English dictionary > न्यक्

  • 110 पर्यक्


    pary-ak
    ind. (orig. n. of an unusual pary-añc;

    cf. praty-añc etc.) round about, in every direction BhP.

    Sanskrit-English dictionary > पर्यक्

  • 111 सम्यञ्च्


    samy-áñc
    mfn. (fr. sami = 2. sam + 2. añc cf. Pāṇ. 6-3, 93 ;

    nom. samyán, samīcī́, orᅠ samī́cī, samyák)
    going, long with orᅠ together, turned together orᅠ in one direction, combined, united (acc. with dhā, to unite orᅠ provide with <acc. orᅠ dat. of pers. andᅠ instr. orᅠ acc. of thing>), entire, whole, complete, all
    ( samyañcaḥ sarve, « all together») RV. Br. ṠāṇkhṠr. ;
    turned towards each other, facing one another RV. VS. Br. ;
    lying in one direction, forming one line (as foot steps) ṠBr. ;
    correct, accurate, proper, true, right BhP. ;
    uniform, same, identical W. ;
    pleasant, agreeable ib. ;
    (ī́cī) f. praise, eulogy L. ;
    a doe Uṇ. IV, 92 Sch. ;
    N. of a divine female TBr. ;
    of an Apsaras MBh. Hariv. ;
    (ák) ind. in one orᅠ the same direction, in the same way, at the same time, together (with sthā, « to associate with») RV. MBh. ;
    in one line, straight (opp. to akshṇayā, « obliquely») ṠBr. KātyṠr. ;
    completely, wholly, thoroughly, by all means (with na, « by no means, not at all») Mn. MBh. etc.;
    correctly, truly, properly, fitly, in the right way orᅠ manner, well, duly (with kṛi, « to make good < a promise>») Up. Mn. MBh. etc.;
    distinctly, clearly MW.

    Sanskrit-English dictionary > सम्यञ्च्

  • 112 सर्वद्र्यञ्च्


    sarvadry-añc
    mfn. ( seeᅠ 2. añc) turned towards all Vop. ;

    honouring all MW.

    Sanskrit-English dictionary > सर्वद्र्यञ्च्

  • 113 balancing figure

    ˈbal·anc·ing item, ˈbal·anc·ing fig·ure
    n ECON Ausgleichsposten m; FIN Restposten m

    English-german dictionary > balancing figure

  • 114 balancing item

    ˈbal·anc·ing item, ˈbal·anc·ing fig·ure
    n ECON Ausgleichsposten m; FIN Restposten m

    English-german dictionary > balancing item

  • 115 copeau

    nm. (copeau produit par le rabot ou la varlope): bèlivra nf., beloucha (Juvigny), bèlouha (Saxel.002), bèluiza (Albanais.001, Thônes.004), bèlyourna (Albertville.021), byourna (Ugines) ; bushlyà nf. (Cordon.083), bussilyon nm. (Thonon.AVG.62), R.4 Bûche ; vula anc. (002) ; bôba (001, Ansigny, Chambéry, PPA.) ; dolissa (Larringes), R.1 ; rguèlyon nm. (Samoëns).
    A1) copeau // petit éclat de bois copeau enlevé par la hache ou la serpe (quand on abat un arbre, coupe du bois): kopon nm. (004) ; éklyapô nm. (021,228), ékl(y)apon (Montagny-Bozel | 001) ; r(e)talyon nm. (083, Morzine.081 | 002, Samoëns). - E.: Joseph.
    A2) bûchette pour allumer le feu: bushilya nf. (081), R.4. - E.: Brindille.
    A3) copeau épais provenant de l'équarrissage d'une pièce de bois à la hache: busheulye < buchille> nf. (002), bushulye (Samoëns), R.4 ; éklyapa nf. (001,021).
    A4) petit copeau provenant de l'équarrissage d'une pièce de bois à la hache: bushlyon < buchillon> nm. (002), R.4.
    A5) déchet provenant de la rectification d'une planche: délinyura nf. (002).
    --R.1-------------------------------------------------------------------------------------------------
    - dolissa < l. dolabra <dolabre, outil à deux faces, hache et pioche à la fois> < dolare < façonner avec la dolabre> < dolo < bâton ferré> / fr. NDE. dard < aiguillon> < l. dardus < fc.
    Sav.darod < anglo-saxon daroth / anc. all. tart « chose pointue < pie.
    Sav.tar < montagne>, D. => Branche, Pressoir (doloir, vis)
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Dictionnaire Français-Savoyard > copeau

  • 116 mon

    MA, MES, adj. poss. 1ère p. sing.: - ms.: MON dc., MON-N dv., MN dv. pno. (Aillon-Jeune, Aillon-Vieux 273, Aix 017, Albanais 001, Albertville 021, Annecy 003, Arvillard 228, Attignat-Oncin, Balme-Sillingy 020, Bellecombe-Bauges 153, Bellevaux 136, Billième 173, Bogève 217, Chambéry 025, Chaucisse, Compôte- Bauges 271, Cordon 083, Côte-Aime, Doucy-Bauges, Flumet 198, Giettaz 215, Jarrier 262, Juvigny 008, Marthod 078, Montendry 219, Morzine 081 JCH, Notre- Dame-Bellecombe 214, Praz-Arly, Reyvroz 218, St-Jean-Arvey 224, St-Pancrace 243, St-Pierre-Albigny, Ste-Reine 272, Saxel 002, Table 290, Thoiry 225, Thônes 004, Thonon 036, Villards-Thônes 028, Viviers-Lac 226), mon dc., mô-n dv. (St-Martin-Porte 203), mounh dc. (Aussois, Macôt-Plagne 189, Lanslevillard 286, Peisey 187, Tignes 141) || m' dv. (Montagny-Bozel 026).
    Fra. Mon homme: mn omo (001), m'omwo (026). - mpl. dc. (dv.): mè(z) (224), meu(z) (173, 225), mo(z) (021, 078, 203, 243a, Foncouverte, Villarembert-Corbier), MÔ(Z) (001, 003, 017, 020, 025, 203, 226, 243b, 286), MOU(Z) (002, 004, 008, 028, 036, 081, 083, 136, 153, 198, 214, 215, 218, 219, 228, 271, 273, 290, Megève 201), mu(z) (187). - fs.: MA dc. (141, 203, 286,...) || dv., MON-N, MN (pno.) (...), mô-n, anc. m' (203), m' (dv. a) (002), n (dv. a, dans une vieille chanson) (COD 255a11).
    Fra. Mon assiette: m' (002) / mn (001) mon assita.
    Fra. Mon écuelle: m'ikwòlo (203). - fpl. dc. (dv.): MÉ(Z) (141,...), mè(z) (021, 026, 187, 173, 224), me(z) ou meu(z) (203b, 228, 262), m' dv. anc. (203a), m' devant sh (228), mi(z) (271, 272), mz dv. (001, Draillan).
    A1) ce qui est à moi: => Appartenir.

    Dictionnaire Français-Savoyard > mon

  • 117 son

    SA, SES adj. poss. 3ème p. sing.: - ms.: SON dc., SON-N dv., SN pno. dv. dgm. ou e2v. (Aillon-Jeune, Aillon-Vieux 273, Aix 017, Albanais 001, Albertville 021, Annecy 003, Arvillard 228, Attignat-Oncin 253, Balme-Sillingy 020, Bellecombe- Bauges 153, Bellevaux 136, Billième 173, Bogève 217, Bourget-Huile, Chambéry 025, Chamonix 044, Compôte-Bauges 271, Cordon 083, Côte-Aime, Doucy-Bauges 114, Flumet 198, Giettaz 215, Hauteville-Savoie, Jarrier 262, Juvigny 008, Marthod 078, Megève 201, Montagny-Bozel 026, Montendry 219, Morzine 081, Notre-Dame- Bellecombe 214, Praz-Arly, Reyvroz 218, St-Alban-Hurtières 261, St-Jean-Arvey 224, St-Nicolas-Chapelle 125, St-Pierre-Albigny 060b, Ste-Reine, Saxel 002, Table 290, Thoiry 225, Thônes 004, Thonon 036, Villards-Thônes 028, Viviers-Lac 226), son dc., sô-n dv. (St-Martin-Porte 203), seu-n dv. (060a), sounh (Aussois, Lanslevillard 286, Macôt-Plagne 189, Peisey 187, Tignes 141) ; fa., stron dc., stronn dv. (001, 003) ; lò (203). - mpl. dc. (dv.): se(z) ou seu(z) (173, 225), SÔ(Z) (001a, 003a, 017, 020, 025, 203, 226, 286), so(z) (021, 078, 203, 261), strô(z) fa. (001b, 003b), sou(z) (002, 004, 008, 026, 028, 036, 044, 081, 083, 114, 125, 136, 153, 198, 201, 214, 215, 217, 218, 219, 228, 271, 273, 290), sé(z) (189), sè(z) (224), su(z) (187). - fs.: dc. SA (001, 203, 286,...) || dv. SON-N (...), SN pno. (001, 002b, 214,...) / seun (253) / sin (201) / s' (dv. a) (002a), sô-n, anc. s' (203), sou-n (141) ; fa., stra dc., stron-n dv. (001, 003). - fpl. dc. (dv.): SÉ(Z) (060, 141,...), sè(z) (021, 026, 187, 173, 224, 261), se(z) ou seu(z) (203b, 228, 262), si(z) (271, 272), s' dv. anc. (203a) ; fa., strè(z) (001, 003).
    A1) ce qui est à son lui /// elle: => Appartenir.
    nm. (en général), son grossier issu d'une première mouture et d'un premier son blutage // tamisage, bran, enveloppe extérieure des céréales (blé, maïs) qui reste après une mouture et un blutage ; son séparé du gruau: bran nm. (Alex 019, Cordon 083, Roche 048, Samoëns 010), nmpl. (Saxel 002), BRÊ (Albanais, Annecy 003, Albertville 021, Chambéry 025b, Balme-Sillingy 020, Leschaux 006, Montagny- Bozel), bré-n (Aussois), brin (025a, Thônes 004, GEC 274) ; (ta)chanda nf. (004, Villards-Thônes)
    A1) son grossier issu d'une première mouture et d'un premier son blutage // tamisage: krushe nf. (002, 083), kruche (010).
    A2) (le son, issu de la première mouture et du premier blutage, subit une deuxième mouture et un deuxième blutage, ce qui donne les son recoupes // reculées // remoulages: la recoupe de son et la recoupe de farine):
    A3) recoupe de son, deuxième son, plus fin, issu de la deuxième mouture ; recoupe // remoulage // remoulure (fl.) son de farine, farine issue de la deuxième mouture, farine de son, farine tirée du son séparé du gruau, griot, farine grossière: r(e)prin nm. (souvent employé au pl.) (001, Bellecombe-Bauges | 002, 004, 021, Genève, Tignes, Villards-Thônes), R. => Regain ; (a)rkolâ nf. (souvent employé au pluriel (a)rkolé) (001, 003, 004, Ansigny) ; rklwé nfpl. (006), R. => Regain ; rkopa nf. (001, 003, 004), R. => Regain ; rmolura nf. (003, 004) ; rpassa nf.. (001), R. Repasse.
    A4) son plus fin, qui mélangé à de la farine sert d'aliment au bétail: gri < gris> nm. (083).
    nm. (de cloche): san (Thônes, Villards-Thônes), SON (Aix, Albanais 001, Annecy 003, Arvillard, Montagny-Bozel, St-Nicolas-Chapelle), sou-nh (Lanslevillard).
    A1) son sourd => Sourd.
    A2) son, musique, flonflon, (d'un ou plusieurs instruments de musique): fyon nm. (Samoëns), flyonflyon (001 AMA).
    B1) v., produire un son son perçant // aigu // strident: pyoûlâ < piauler> (001, 003, Albertville) ; vyulâ (001).

    Dictionnaire Français-Savoyard > son

  • 118 ton

    TA, TES, adj. poss. 2ème p. sing.: - ms.: TON dc., TON-N dv., TN pno. (dv. dgm. / e2v.) (Aillon-V.273, Aix.017, Albanais.001, Albertville.021, Annecy.003, Arvillard.228, Balme-Si.020, Bellecombe-Bauges.153, Bellevaux.136, Billième.173, Bogève.217, Chable.232, Chambéry.025, Chaucisse, Compôte.271, Cordon.083, Côte-Aime, Flumet.198, Giettaz.215, Jarrier.262, Juvigny.008, Marthod.078, Montendry.219, Morzine.081, Notre-Dame-Be.214, Praz-Arly, Reyvroz.218, StFrançais - Savoyard 1634 Jean-Arvey.224, Ste-Reine.272, Saxel.002, Table.290, Thoiry.225, Thônes.004, Thonon.0036, Villards-Thônes.028, Viviers-Lac.226), ton dc., tô-n dv. (St-Martin- Porte.203), tou-n (Aussois, Macôt-Plagne.189, Peisey.187, Tignes.141), tou-nh dc. (Lanslevillard.286). - mpl. dc. (dv.): teu(z) (173,225), TÔ(Z) (001,003,017,020,203,226,232,286), to(z) (021,078), tou(z) (002,004,008,028,036,081,083, 136,153,198, 214,215,217,218,219, 228,271,273,290, Doucy-Bauges, Megève.201, Montagny-Bozel), tè(z) (224), té (189), tu(z) (187).
    Fra. Tous tes amis: to tôz ami (001), tô toz ami (021). - fs.: TA dc. (001,002b,141,203,...) || dv., TON-N, TN pno. (001,002,...), tô-n, anc. t' (203), t' (dv. a) (002a).
    Fra. Ton assiette: t / tn ton assita (002 / 001). - fpl. dc. (dv.): TÉ(Z) (028,141,...), tè(z) (021,173,187,224), te(z) ou teu(z) (203b,228,262,286), ti(z) (271,272), t' dv. anc. (203a).
    Fra. Tes galoches: t'ôkê (203).
    A1) ce qui est à toi: => Appartenir.
    nm. ; voix ; couleur: TON (Albanais, Annecy, Arvillard). - E.: Air, Hausser.

    Dictionnaire Français-Savoyard > ton

  • 119 llank'ay

    s. Trabajo, labor, tarea, ocupación. SINÓN: ruway. Pe.Anc: rurana. || v. Trabajar, laborar, ocuparse. EJEM: allin kawsayta munaspaqa llank'ay, trabaja, si quieres vivir bien. Pe.Anc: ruray. Pe.Aya: llankay.

    Diccionario Quechua-Espanol > llank'ay

  • 120 joven

    mujer. s. Sipas. Pe.Jun: wambla. Pe.Anc: hipash.
    varón. s. Wayna. Pe.Jun: walas. Pe.Anc: wanbra.

    Diccionario Quechua-Espanol > joven

См. также в других словарях:

  • ANC — usually refers to:* African National Congress, an anti apartheid movement which became the ruling political party in South Africa in the 1994 election. * African Nations Cup , or African Cup of Nations, an international football tournament * Ted… …   Wikipedia

  • ANC — 〈Abk. für engl.〉 African National Congress, 1912 gegr. Organisation des schwarzen Freiheitskampfes in Südafrika, von 1960 1990 verboten, seit den Parlamentswahlen 1994 stärkste Partei * * * ANC [a:|ɛn t̮se:], der; [s] [Abk. für: African National… …   Universal-Lexikon

  • anc — anc; bal·anc·er; con·vey·anc·er; con·vey·anc·ing; …   English syllables

  • Anc — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. {{{image}}}   Sigles d une seule lettre   Sigles de deux lettres > Sigles de trois lettres …   Wikipédia en Français

  • ANC — Saltar a navegación, búsqueda Congreso Nacional Africano Obtenido de ANC …   Wikipedia Español

  • ANC — Abreviatura de recuento absoluto de neutrófilos. Siglas de Army Nurse Corps. Abreviatura de alteración del nivel de conciencia. Diccionario Mosby Medicina, Enfermería y Ciencias de la Salud, Ediciones Hancourt, S.A. 1999 …   Diccionario médico

  • anc — Mot Monosíl·lab Adverbi …   Diccionari Català-Català

  • ANC — sigla 1. Alleanza Nazionale dei Contadini 2. Alleanza Nazionale Carabinieri 3. ES ingl. African National Congress, congresso nazionale africano, movimento contro l apartheid sudafricano nato nel 1912 …   Dizionario italiano

  • ANC — 〈m.; Gen.: ; Pl.: unz.; Abk. für engl.〉 African National Congress (afrikan. Nationalkongress), 1912 gegründete Organisation des schwarzen Freiheitskampfes in Südafrika, die von 1960 1990 verboten war u. seit den Parlamentswahlen 1994 die stärkste …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • ANC — ANC, the the African National Congress a political group in South Africa that was originally established to fight for political rights for the black population. For many years it was an illegal organization, but it later became the government of… …   Dictionary of contemporary English

  • ANC — (African National Congress) major political party in South Africa that fought against apartheid formerly led by Nelson Mandela …   English contemporary dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»