-
1 ampliare
amplificare, расширять, увеличивать, умножать, ampliatae facultates. amplificatae opes (1. 56 § 1 D. 35, 2. 1. 3 C. 5, 27);ampliari infulis consulatus (1. 66 pr. C. 10, 31);
ampl. aetatem, стареть (1. 16 § 1 D. 34, 1); расширять, ripas (1. 1 § 5 D. 43, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > ampliare
-
2 amplio
amplĭo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] augmenter, accroître, agrandir, rehausser, illustrer, élever (au pr. et au fig.). [st2]2 [-] remettre, ajourner, renvoyer (un jugement pour accroître les informations). - ampliare causam: renvoyer une cause jusqu'à plus amples informations.* * *amplĭo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] augmenter, accroître, agrandir, rehausser, illustrer, élever (au pr. et au fig.). [st2]2 [-] remettre, ajourner, renvoyer (un jugement pour accroître les informations). - ampliare causam: renvoyer une cause jusqu'à plus amples informations.* * *Amplio, amplias, ampliare. Accroistre, Augmenter, Amplier. vt Ampliare aetatis spatium. Martial. Prolonger sa vie.\Ampliat vrbem. Luca. Le cerne.\Ampliare plagam. Cels. Faire la playe plus grande.\Ampliare rem. Horat. Accroistre son bien.\Ampliare seruitia. Tacit. Le nombre des serfs.\Ampliare reum. Cic. Faire un avant que proceder. -
3 seruitium
Seruitium, seruitii. Terent. Service, Servitude, Servage.\Gladiatores, qui e seruitio Blaesi erant. Tacitus. Qui estoyent des serfs de Blesus.\Seruitium, et frequentius Seruitia, in plurali. Cic. La mesgnie et famille des serfs, Les serfs.\Ampliare seruitia. Tacit. Accroistre le nombre de ses serfs. -
4 vulnus
vulnus, (volnus), ĕris, n. [st2]1 [-] blesssure, plaie, coup, lésion, morsure. [st2]2 [-] coup (porté aux objets), entaille, coupure. [st2]3 [-] trait, fer, flèche, projectile. [st2]4 [-] blessure (morale), atteinte, douleur, affliction. - vulnus inferre (infligere, facere, dare): faire une blessure, porter un coup. - vulnus accipere (excipere): recevoir une blessure, recevoir un coup. - vulnus mortis: coup mortel. - vulnus in vulnere facere, Ov.: retourner le fer dans la plaie. - ex vulnere, Cic.: par suite d'une blessure. - vulnus Ulyssei, Virg.: coup porté par Ulysse. - vulnus aratri, Ov.: sillon tracé par la charrue. - vulnus obligare: panser une blessure, bander une blessure. - vulnus refricare: rouvrir et faire saigner une blessure. - vulnus calcei, Ov.: déchirure du soulier. - vulnus scuti, Ov.: trou dans un bouclier. - occisus est cum magno reipublicae vulnere: il fut tué au grand dommage du peuple romain. - post vulnus acceptum, Just.: après avoir essuyé cette défaite. - vulnus reipublicae inurere, Cic.: porter un coup à la république. - nova vulnera addit, Cic.: il accumule d'autres charges (sur son client). - vulnus domesticum, Tac.: deuil de famille.* * *vulnus, (volnus), ĕris, n. [st2]1 [-] blesssure, plaie, coup, lésion, morsure. [st2]2 [-] coup (porté aux objets), entaille, coupure. [st2]3 [-] trait, fer, flèche, projectile. [st2]4 [-] blessure (morale), atteinte, douleur, affliction. - vulnus inferre (infligere, facere, dare): faire une blessure, porter un coup. - vulnus accipere (excipere): recevoir une blessure, recevoir un coup. - vulnus mortis: coup mortel. - vulnus in vulnere facere, Ov.: retourner le fer dans la plaie. - ex vulnere, Cic.: par suite d'une blessure. - vulnus Ulyssei, Virg.: coup porté par Ulysse. - vulnus aratri, Ov.: sillon tracé par la charrue. - vulnus obligare: panser une blessure, bander une blessure. - vulnus refricare: rouvrir et faire saigner une blessure. - vulnus calcei, Ov.: déchirure du soulier. - vulnus scuti, Ov.: trou dans un bouclier. - occisus est cum magno reipublicae vulnere: il fut tué au grand dommage du peuple romain. - post vulnus acceptum, Just.: après avoir essuyé cette défaite. - vulnus reipublicae inurere, Cic.: porter un coup à la république. - nova vulnera addit, Cic.: il accumule d'autres charges (sur son client). - vulnus domesticum, Tac.: deuil de famille.* * *Vulnus, vulneris, pen. corr. n. g. Liu. Une playe, Navrure.\Glutinatio vulneris. Cels. Consolidation de la playe.\Impetus vulnerum. Pli. La vehemente douleur que fait une playe.\Orae vulneris. Cels. Les bords.\Tardus vulnere. Virgil. Boiteux à cause d'une playe.\Altum vulnus. Cels. Creux, Profond.\Cruda vulnera. Iuuenal. Cruelles playes.\Lethale. Virgil. Playe mortelle.\Melius. Cels. Moins dangereux.\Purum vulnus. Cels. Qui est bien mondifié.\Recentia vulnera. Plin. Playes fraisches, ou nouvelles.\Sanabile vulnus. Iuuenal. Curable, Guarissable.\Senilia vulnera. Cels. De vieilles gents.\Subiecta oculis vulnera. Cels. Qu'on voit à l'oeil.\Tutissimum omnium vulnus quod in carne est. Cels. Le moins dangereux de touts.\Accipere vulnera. Varro. Estre blessé, Recevoir quelque playe.\Accipere vulnera tergo. Virgil. Estre blessé sur le dos, Recevoir quelque coup sur, etc.\Adurere vulnus. Cels. Cauterizer.\Aggrauantur vulnera introitu eorum, etc. Cels. Les playes se rengregent et empirent.\Agere humorem in vulnus. Cels. Faire entrer dedens.\Ampliare vulnus. Cels. Aggrandir.\Cadere per mutua vulnera. Ouid. S'entretuer.\Colligat vulnera bitumen cum farina hordeacea. Plinius. Consolide.\Vulnera conglutinat holosteon. Plin. Consolide.\Conglutinantur vulnera decocto graminis. Plin. On consolide les playes par, etc.\Deligare vulnus. Quintil. Lier, ou bender une playe.\Detegere vulnus. Cels. Descouvrir.\Explet vulnera creta Eretria. Plin. Incarne.\Exugere vulnus. Cels. Sucer.\Fouere vulnus aqua calida. Cels. Fomenter, Estuver.\Imponere vulnus. Cic. Blesser, Navrer, Bailler un coup.\Incidere vulnus. Cels. Inciser.\Incidere circa vulnus scalpello. Cels. Scarifier.\Lenire vulnera. Sil. Addoulcir ou appaiser la douleur.\Mouere aliquem in vulnera alicuius. Claud. Inciter aucun de navrer un autre.\Mulcere vulnera. Sil. Addoulcir ou appaiser la douleur.\Patet vulnus. Cels. La playe est ouverte.\Purgare vulnera. Plin. Mondifier.\Refricare vulnus. Cic. Renouveler la playe.\Repetitum vulnus. Quintil. Reiteree.\Resoluere vulnera. Quintil. Deslier, Desbender.\Sanare vulnus iniuriae. Cic. Guarir la playe d'une injure faicte.\Largo satiatur vulnere conus. Claud. Du sang qui sortoit des playes.\Vrere vulnus, et Vstum vulnus. Cels. Cauterizer.\Mutua vulnera. Ouid. Amour mutuel.\AEternum seruans sub pectore vulnus. Virgil. Un courroux.\Vulnera tabularum recentia, pro Lituris. Cic. Effaceures. -
5 ampliō
ampliō āvī, ātus, āre [amplus], to widen, extend, increase, enlarge, amplify: rem, H.: servitia, Ta.—In law, to delay a judgment, adjourn, reserve a decision (by the technical word amplius): causam: potestas ampliandi. — With acc. person, to defer one's business, put off the case of: bis ampliatus tertio absolutus est reus, L.* * *ampliare, ampliavi, ampliatus V TRANSenlarge, augment, intensify, widen; ennoble, glorify; postpone, adjourn -
6 ariditas
I.A.. Lit.:B.ariditatem ampliare,
Plin. 11, 35, 41, § 117:myrtus siccata usque in ariditatem,
id. 15, 29, 37, § 123:ariditas aquae,
Vulg. Judith, 11, 10.—In the plur.:ariditatibus temperamenta ferre,
Arn. 2, 69.—In Pall. meton. (abstr. pro concr.), any thing dry, withered, or parched:II.cum fimi ariditate miscenda est, i. e. fimo arido,
Pall. 3, 4:ariditatem recidere,
the dry, dead wood, id. 3, 21, 2.—Trop., a being withered, dryness:stipula ariditate plena,
Vulg. Nah. 1, 10:bracchium ejus ariditate siccabitur,
ib. Zach. 11, 17; and meton. (abstr. for concr.), of meagre, scanty food, Salv. 1, 1 sq. -
7 differo
dif-fĕro, distŭli, dīlātum, differre ( inf. differrier, Lucr. 1, 1088. In tmesi:I.disque tulissent,
Plaut. Trin. 4, 1, 14), v. a. and n.Act., to carry different ways; to spread abroad, scatter, disperse, separate (cf.: reicere, proferre, procrastinare, producere, ampliare, prorogare—class.).A.Lit.:B.scintillas agere ac late differre favillam,
Lucr. 2, 675; cf.:favillam longe (ventus),
id. 6, 692:nubila (vis venti),
id. 1, 273; Verg. G. 3, 197:ignem (ventus),
Caes. B. C. 2, 14, 2:casae venti magnitudine ignem distulerunt,
id. B. G. 5, 43, 2:majorem partem classis (vis Africi),
Vell. 2, 79, 2:rudentes fractosque remos (Eurus),
Hor. Epod. 10, 6 et saep.; cf. Plaut. Trin. 4, 1, 14:nos cum scapha tempestas dextrovorsum Differt ab illis,
id. Rud. 2, 3, 39; cf. Lucr. 1, 1088: cytisum, to plant apart, in separate rows = disserere, digerere, Varr. R. R. 1, 43; Col. 11, 3, 30 sq.; 38; 42 al.; cf.:ulmos in versum,
Verg. G. 4, 144:ut formicae frustillatim (te) differant,
Plaut. Curc. 4, 4, 20; cf.:insepulta membra (lupi),
Hor. Epod. 5, 99; and:Mettum in diversa (quadrigae),
Verg. A. 8, 643. —Trop.1.To distract, disquiet, disturb a person (only ante-class.): vorsor in amoris rota miser, Exanimor, feror, differor, distrahor, diripior, Plaut. Cist. 2, 1, 5:2.differor clamore,
id. Ep. 1, 2, 15:cupidine ejus,
id. Poen. 1, 1, 28; cf.:amore istius,
id. Mil. 4, 4, 27:laetitia,
id. Truc. 4, 1, 3:doloribus,
Ter. Ad. 3, 4, 40.—Less freq. act.:aliquem dictis,
to confound, Plaut. Ps. 1, 3, 125; cf. Ter. And. 2, 4, 5 Ruhnk.—To spread abroad, publish, divulge; with a personal object, to cry down, to defame (mostly anteclass. and post-Aug.; not in Cic., Caes., or Sall.).(α).With acc. rei: cum de me ista foris sermonibus differs, Lucil. ap. Non. 284, 16; cf.:(β).rumores famam differant licebit nosque carpant,
Varr. ib. 18:commissam libertatem populo Rom. sermonibus,
Liv. 34, 49:promissum jus anulorum fama distulit,
Suet. Caes. 33.—With acc. and inf.:ne mi hanc famam differant, Me dedidisse, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 63; Ter. Heaut. prol. 16; Nep. Dion. 10; Val. Fl. 1, 753.—With quasi and dependent clause:rumore ab obtrectatoribus dilato, quasi eundem mox et discruciatum necasset,
Suet. Aug. 14 et saep.— Pass. impers.:quo pertinuit differri etiam per externos, tamquam veneno interceptus esset,
Tac. A. 3, 12; cf. id. ib. 4, 25.—With acc. pers.:3.aliquem pipulo,
Plaut. Aul. 3, 2, 32 (cf. Varr. L. L. 7, § 103 Müll., and see pipulum): aliquem maledicendo sermonibus, Lucil. ap. Non. 284, 24:dominos variis rumoribus,
Tac. A. 1, 4:te circum omnes alias puellas,
to bring into disrepute with them, Prop. 1, 4, 22.—In the pass.: differor sermone miser, Caecil. ap. Gell. 2, 93, 10:alterna differor invidia,
Prop. 1, 16, 48.—With reference to time, to defer, put off, protract, delay any thing; with a personal object also to put off, amuse with promises, get rid of (class. and very freq.).(α).With acc. rei:(β).cetera praesenti sermoni reserventur: hoc tamen non queo differre, etc.,
Cic. Q. Fr. 2, 8:differre quotidie ac procrastinare rem,
id. Rosc. Am. 9 fin.:saepe vadimonia,
id. Quint. 5 fin.:iter in praesentia,
Caes. B. C. 3, 85, 4:pleraque (with omittere in praesens tempus),
Hor. A. P. 44:distulit ira sitim,
Ov. M. 6, 366 et saep.:differri jam hora non potest,
Cic. Phil. 6, 7, 19:tempus,
id. ib. 8, 8; id. Prov. Cons. 11 fin.; Liv. 3, 46; Ov. M. 1, 724 al.:diem de die,
Liv. 25, 25 et saep.—With inf.:quaerere distuli,
Hor. Od. 4, 4, 21; so Liv. 42, 2 (but not Suet. Caes. 81, where agere belongs to proposuerat, cf. id. Aug. 72; id. Calig. 49).—With quin:nihil dilaturi, quin periculum summae rerum facerent,
Liv. 6, 22 fin.; so Suet. Caes. 4; with in and acc.:reliqua in crastinum,
Cic. Rep. 2, 44 fin.:in posterum diem,
id. Deiot. 7, 21; cf. Caes. B. C. 1, 65 fin.:in posterum,
Cic. Verr. 2, 1, 32; Caes. B. G. 7, 11, 5:in aliud tempus,
Cic. Brut. 87; Caes. B. C. 1, 86, 2:in adventum tuum,
Cic. Fam. 2, 3 fin.:diem edicti in a. d. IV. Kal. Dec.,
id. Phil. 3, 8, 20:curandi tempus in annum,
Hor. Ep. 1, 2, 39 et saep. — Poet.:tropaea in pueros suos,
to reserve for, Prop. 4, 6, 82.—Rarely with ad:aliquid ad crudelitatis tempus,
Cic. Vat. 11 fin.; cf. the foll.—With acc. pers.:(γ).sin autem differs me in tempus aliud,
Cic. Fam. 5, 12, 10; Liv. 26, 51; 41, 8:differri non posse adeo concitatos animos,
id. 7, 14:dilatus per frustrationem,
id. 25, 25; cf.:aliquem variis frustrationibus,
Just. 9, 6 fin.:Campanos,
Liv. 26, 33:aliquem petentem,
Suet. Vesp. 23 Ern.:caros amicos (opp. properare),
Mart. 13, 55 et saep.— Poet.: vivacem anum, to preserve alive, i. e. to postpone her death, Ov. M. 13, 519; cf.:decimum dilatus in annum (belli) Hector erat,
id. ib. 12, 76:aliquem in spem impetrandi tandem honoris,
Liv. 39, 32:aliquem in septimum diem,
Suet. Tib. 32; id. Caes. 82 Oud.; id. Aug. 44 fin. et saep.— Rarely with ad:legati ad novos magistratus dilati,
Liv. 41, 8:aliquem ad finem muneris,
Suet. Vit. 12:quas (legationes) par tim dato responso ex itinere dimisit, partim distulit Tarraconem,
Liv. 26, 51.—Once with post:aliquid post bellum differre,
Liv. 4, 6, 4.—Absol. Prov.: differ;II.habent parvae commoda magna morae,
Ov. F. 3, 394.Neut., to differ, be different (esp. freq. since the Ciceron. period—cf.:(β).discrepare, distare, interesse): qui re consentientes vocabulis differebant,
Cic. Fin. 4, 2 fin.; cf.:naturis differunt, voluntate autem similes sunt,
id. de Or. 2, 23: verbo [p. 575] differre, re esse unum, id. Caecin. 21, 59:distare aliquid aut ex aliqua parte differre,
id. ib. 14:nihil aut non fere multum differre,
id. Brut. 40 fin.:paulum differre,
id. Agr. 2, 31, 85 et saep.:nec quicquam differre, utrumne... an, etc.,
Hor. S. 2, 3, 251; cf.:quid enim differt, barathrone Dones quicquid habes, an? etc.,
id. ib. 166.—With ab:(γ).ita ut pauxillum differat a cavillulis,
Plaut. Truc. 3, 2, 18:quidnam esset illud, quo ipsi (poëtae) differrent ab oratoribus,
Cic. Or. 19, 66; id. Off. 1, 27 fin.:quid hoc ab illo differt?
id. Caecin. 14:non multum ab hostili expugnatione,
id. de Imp. Pomp. 5 fin.:multum a Gallica consuetudine,
Caes. B. G. 5, 14; cf. ib. 6, 21; 6, 28, 5:hoc fere ab reliquis differunt, quod, etc.,
id. ib. 6, 18, 3 et saep.—With inter (esp. impers.):(δ).si nihil inter deum et deum differt,
Cic. N. D. 1, 29, 80; id. Off. 1, 28, 99; id. Fin. 4, 25, 70:nequid inter privatum et magistratum differat,
id. Rep. 1, 43:ut non multum differat inter summos et mediocres viros,
id. Off. 2, 8, 30: multa sunt alia, quae inter locum et locum plurimum differunt (for which, shortly before, inter locorum naturas quantum intersit), id. Fat. 4:haec cogitatione inter se differunt, re quidem copulata sunt,
id. Tusc. 4, 11: inter se aliqua re, id. Opt. gen. 2, 6; id. N. D. 1, 7, 16; Caes. B. G. 1, 1, 2; 6, 11, 1; Quint. 12, 10, 22; 34; 67 et saep.:quae quidem inter se plurimum differunt,
id. 5, 14, 27.—Rarely with cum:(ε).occasio cum tempore hoc differt,
Cic. Inv. 1, 27:hoc genus causae cum superiore hoc differt, quod, etc.,
id. ib. 2, 30, 92 Orell. N. cr. —Likewise rarely, differre in aliqua re, Lucr. 3, 314; Nep. Ages. 7 fin. —(ζ).Rarely, and only poet. or in post-Aug. prose, with dat.:quod pede certo Differt sermoni sermo merus,
Hor. S. 1, 4, 48:tragico differre colori,
id. A. P. 236; Quint. 2, 21, 10; Plin. 9, 35, 54, § 107; cf. id. 9, 8, 7, § 23.—Hence, diffĕ-rens, entis, P. a., different, superior:differentius nomen,
a more excellent name, Vulg. Heb. 1, 4; in Quintilian subst. n. (opp. proprium), a difference, Quint. 5, 10, 55; 58; 6, 3, 66; 7, 3, 3; 25 sq.— -
8 amplio
, ampliavi, ampliatum, ampliare 1расширять, увеличивать
См. также в других словарях:
ampliare — /am pljare/ [dal lat. ampliare, der. di amplus ampio ] (io àmplio, ecc.). ■ v. tr. 1. [rendere più ampio] ▶◀ allargare, espandere, estendere, ingrandire, slargare. ◀▶ restringere, ridurre, rimpiccolire. 2. (fig.) [di conoscenze e sim., renderle… … Enciclopedia Italiana
ampliare — index adjourn, compound Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
ampliare — am·pli·à·re, am·plià·re v.tr. (io àmplio) CO 1. rendere più ampio, allargare: ampliare la carreggiata di una strada Sinonimi: accrescere, allargare, amplificare, arricchire, 1dilatare, ingrandire, slargare. Contrari: 2limitare, restringere,… … Dizionario italiano
ampliare — {{hw}}{{ampliare}}{{/hw}}o ampliare A v. tr. (io amplio ) Rendere più ampio | (fig.) Accrescere, aumentare; SIN. Estendere. B v. intr. pron. Allargarsi, ingrandirsi … Enciclopedia di italiano
ampliare — A v. tr. (anche fig.) allargare, slargare, ingrandire, dilatare, estendere, accrescere, aumentare, amplificare, espandere, sviluppare, incrementare CONTR. restringere, stringere, impiccolire, rimpicciolire, rimpiccolire, diminuire, ridurre,… … Sinonimi e Contrari. Terza edizione
ampliare — See amplificatio … Ballentine's law dictionary
ampliare jurisdictionem — To enlarge the jurisdiction … Ballentine's law dictionary
Boni judicis est ampliare jurisdictionem. — Boni judicis est ampliare jurisdictionem. (jur.)… См. Разум закона … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
boni judicis est ampliare jurisdictionem — /bownay jiiwdasas est aempliyeriy jurasdikshiyownam/ It is the part of a good judge to enlarge (or use liberally) his remedial authority or jurisdiction … Black's law dictionary
boni judicis est ampliare justitiam — /bownay juwdasas est aempliyeriy jastishiyam/ It is the duty of a good judge to enlarge or extend justice … Black's law dictionary
boni judicis est ampliare jurisdictionem — /bownay jiiwdasas est aempliyeriy jurasdikshiyownam/ It is the part of a good judge to enlarge (or use liberally) his remedial authority or jurisdiction … Black's law dictionary