Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

amaritudine

  • 1 amaritudine

    amaritùdine f lett v. amarezza

    Большой итальяно-русский словарь > amaritudine

  • 2 amaritudine

    Большой итальяно-русский словарь > amaritudine

  • 3 amaritudine

    книжн.
    см. amarezza

    Большой итальяно-русский словарь > amaritudine

  • 4 amaritudo

    amāritūdo, dinis, f. (amarus), I) die Bitterkeit als natürl. Beschaffenheit u. deshalb der bittere Geschmack, den etw. hat, Varr. r.r. 1, 66. Plin. 21, 160 u.ö.: Plur. b. Plin. 24, 105. Lact. 4, 26, 18: ciborum amaritudines, Ambr. de off. 3, 1, 61. – meton. = bitterer Stoff, circumlinunt papillas suas aliquā amaritudine, Augustin. serm. 311, 14. – II) übtr., von allem, was eine bittere, herbe Empfindung erregt, a) das Widerliche, Unangenehme, ne amaritudinem semel perceptam etiam ultra rudes annos reformidet, Quint. 1, 1, 20: dah. das Widrige, die Ohren Beleidigende eines Lautes, πικρία, Quint. 11, 3, 169. – b) die Bitterkeit des Gemüts, das bittere Gefühl, das aus Kummer usw. entspringt, cum illarum frons hilaris multis intus amaritudinibus sit referta, manchen bittern Kummer in sich verschließt, Val. Max. 4, 4 prooem. extr. – c) die Bitterkeit eines gekränkten, gereizten Gemüts, die Gereiztheit, Erbitterung, sine amaritudine pectoris, Lampr.: cui sententiae tantum bilis, quantum amaritudinis inest, Plin. ep.: quas (facetias) ne in bilem et amaritudinem vertat iniuria, Plin. ep.: amaritudine odii adversus alqm uti, jmd. mit bitterem Haß verfolgen, Val. Max.: Plur. amaritudines, bitteres Wesen, Vulg. Os. 12, 14. – d) die Bitterkeit der Rede, des Witzes, das Bittere, Kränkende, verborum, Sen. rhet: verborum maledictorumque, Sen.: carminum, Plin.: decretorum, Iustin.: iniuriae, Mam. Claud.: Plur., mendacia et amaritudines, Apul. apol. 8. – e) Plur., amaritudines, Bitterkeiten = ernste Beherzigungen, Vulg. Ier. 31, 21.

    lateinisch-deutsches > amaritudo

  • 5 amaritudo

    amāritūdo, dinis, f. (amarus), I) die Bitterkeit als natürl. Beschaffenheit u. deshalb der bittere Geschmack, den etw. hat, Varr. r.r. 1, 66. Plin. 21, 160 u.ö.: Plur. b. Plin. 24, 105. Lact. 4, 26, 18: ciborum amaritudines, Ambr. de off. 3, 1, 61. – meton. = bitterer Stoff, circumlinunt papillas suas aliquā amaritudine, Augustin. serm. 311, 14. – II) übtr., von allem, was eine bittere, herbe Empfindung erregt, a) das Widerliche, Unangenehme, ne amaritudinem semel perceptam etiam ultra rudes annos reformidet, Quint. 1, 1, 20: dah. das Widrige, die Ohren Beleidigende eines Lautes, πικρία, Quint. 11, 3, 169. – b) die Bitterkeit des Gemüts, das bittere Gefühl, das aus Kummer usw. entspringt, cum illarum frons hilaris multis intus amaritudinibus sit referta, manchen bittern Kummer in sich verschließt, Val. Max. 4, 4 prooem. extr. – c) die Bitterkeit eines gekränkten, gereizten Gemüts, die Gereiztheit, Erbitterung, sine amaritudine pectoris, Lampr.: cui sententiae tantum bilis, quantum amaritudinis inest, Plin. ep.: quas (facetias) ne in bilem et amaritudinem vertat iniuria, Plin. ep.: amaritudine odii adversus alqm uti, jmd. mit bitterem Haß verfolgen, Val. Max.: Plur. amaritudines, bitteres Wesen, Vulg. Os. 12, 14. – d) die Bitterkeit der Rede, des Witzes, das Bittere, Kränkende, verborum, Sen. rhet: verborum maledictorumque,
    ————
    Sen.: carminum, Plin.: decretorum, Iustin.: iniuriae, Mam. Claud.: Plur., mendacia et amaritudines, Apul. apol. 8. – e) Plur., amaritudines, Bitterkeiten = ernste Beherzigungen, Vulg. Ier. 31, 21.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > amaritudo

  • 6 amaritudo

    amāritūdo, inis f. [ amarus ]
    1) горький вкус, горечь (olearum Vr; absinthii PM)
    2) горькое вещество (aliqua amaritudine circumlinere aliquid Aug)
    3) неприятное качество (a. semel percepta Q); резкость ( vocis Q)
    4) раздражённость, досада, злоба или язвительность ( verborum maledictorumque Sen)
    amaritudine odii uti adversus aliquem PJ — обрушивать на кого-л. свой гнев

    Латинско-русский словарь > amaritudo

  • 7 amarezza

    Большой итальяно-русский словарь > amarezza

  • 8 circumlino

    circum-lino, litum, ere, u. circumlinio, liniī, īre, I) alqd alci rei, etw. um etw. schmieren, kleben, etwas einer Sache umschmieren, umkleben, sulfura taedis, Ov.: alqd vulneribus, Plin. – II) alqd alqā re, etw. mit etw. umschmieren, umkleben, 1) übh.: c. oculum pice liquidā, Col.: oculos stibio, Vulg.: papillas suas aliquā amaritudine, Augustin.: circumlitum fictile argillā, Plin.: circumlitus (Midas) auro, überzogen, Ov.: u. so circumlita saxa musco, Hor. – 2) insbes., durch Umstreichen mit Farbe hervorheben, heben, markieren, oculum modo dextrum modo sinistrum (ein Kunstgriff der Redner nachaug. Zeit), Plin. ep.: pictura, in qua nihil circumlitum est, Quint.: im Bilde, extrinsecus adductis ea rebus circumlinunt, heben sie gleichs. durch starkes Auftragen (v. den Rednern), Quint. 12, 9, 8: simplicem vocis naturam pleniore quodam sono circumliniri, quod Graeci καταπεπλασμένον dicunt (v. Musiker), Quint. 1, 11, 6: nisi (mendacium) ornatu aliunde quaesito circumlitum fuerit ac politum, Lact. 3, 1, 3. – / Formen v. circumlinio Perf. circumlinisti, Vulg. Ezech. 23, 40: Infin. circumliniri, Quint. 1, 11, 6: Partiz. circumliniendus, Col. 6, 17, 9 ( doch cod. Sang. circumlinendus).

    lateinisch-deutsches > circumlino

  • 9 noceo

    noceo, cuī, citum, ēre (verwandt mit neco), I) intr. schaden, Schaden (Abbruch) tun, ein Leid zufügen, Unheil anrichten od. stiften, v. Lebl. auch schädlich-, nachteilig-, hinderlich sein (Ggstz. prodesse), a) v. leb. Wesen: α) absol., prodesse enim eos (daemonas) putant, cum nocere desinunt, qui nihil aliud possunt quam nocere, Lact. 2, 15, 1: tempus nocendi (Unheil zu stiften), Verg. Aen. 7, 511: nocendi acerbitate conflagrans, bis zur Leidenschaft schadenfroh, Amm. 26, 10, 2: nocendi artes, Künste des Unheils, Verg. Aen. 7, 338: ne sit vis magna nocendi, Ov. met. 5, 457: nocendo prosum, Ov. met. 2, 519: providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermitteretur (dem Feinde weniger Abbruch zu tun), quam cum aliquo militum detrimento noceretur, Caes. b. G. 6, 34, 7. – mit Abl. (durch), feminas omnes ubique visu nocere, quae duplices pupillas habeant, Cic. fr. b. Plin. 7, 18: interdum persona ut exemplo nocet, ita invidiam auget aut levat, Vell. 2, 31, 4. – β) m. Dat.: nemini, Plaut. mil. 1414 (vgl. 1411 iura te non nociturum esse homini de hac re nemini). Caes. b. c. 1, 85, 12: ut non liceat sui commodi causā nocere alteri, Cic. de off. 3, 23: is, qui eorum cuiquam nocuerit, Liv. 3, 55, 8. – m. allg. Acc., nihil iis, Caes. b. c. 3, 28, 4: ne quid sibi ac rei publicae nocere posset, Caes. b. G. 5, 7, 2: quantum illi nocuere greges durique venenum dentis, Verg. georg. 2, 378. – b) v. Lebl., absol., ne boa noxit, Lucil. 1195: ne fluctus, ne vadus, ne piscis aliquā noxit, Trag. vet. fr. bei Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N.: quae nocuere sequar, fugiam quae profore credam, Hor. ep. 1, 8, 11: hic (homo) prodesse vult, illa (ira) nocere, Sen. de ira 1, 5, 2: et desinunt prodesse, cum opus est, quae cotidie in usu fuere, aeque quam nocere, Plin. 27, 144: prohibet nocere venenum quod tibi datur, Sall. hist. fr. inc. 30 (fr. 5, 3 Kr.): qui (venti) si umidi sunt nocent, Vitr. 1, 6, 1: sicut in corporibus aegris nihil quod nociturum est medici relinquunt, Curt. 6, 3 (8), 11: ferox impatiensque natura irritamenta nociturae libertatis evitet, Sen. de tranqu. anim. 6, 3. – mit Dat. od. (einmal) m. adversus u. Akk., nocent et frugibus umbrae, Verg. ecl. 10, 76: maior sum quam cui possit fortuna nocere, Ov. met. 6, 195: haec nocuere mihi, Ov. met. 9, 613: ei materiae nec caries nec tempestas nec vetustas potest nocere, Vitr. 1, 5, 3: si modo sic faciat, ut lumini noceat (hinderlich sei), Ulp. dig. 10, 2, 15: ne conspectae opes vitae nocerent, sein L. gefährdeten, Iustin. 32, 4, 5. – m. Abl. (mit, durch), neque enim his (navibus) nostrae (naves) rostro nocere poterant, Caes. b. G. 3, 13, 8. – m. Abl. u. Dat., nec alio loco (durch den Aufenthalt an einem anderen Orte) disciplinae militari magis nocuit, Curt. 5, 1 (6), 36. – m. adversus u. Akk., quod adversus eum non nocuit, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2 (s. unten no. II die ganze Stelle). – m. allg. Acc., quam metui, ne quid Libyae tibi regna nocerent! Verg. Aen. 6, 694: diurnae nocturnaeque vicissitudines nulli naturae umquam mutatae quicquam nocuerunt, Cic. de inv. 1, 59 Friedr.: si uredo aut grando quippiam nocuit, Cic, de nat. deor. 3, 86: de quo nihil nocuerit si aliquid cum Balbo eris locutus, und es wird nichts schaden, wenn du darüber ein paar Worte mit Balbus sprichst, Cic. ad Att. 12, 47, 1: cui plus suspicio concupitae dominationis nocuit, quam tres magnifici consulatus ac duo speciosissimi triumphi profuerunt, Val. Max. 6, 3, 1. p. 287, 2 H. – sed corpus tetigisse nocet, Tibull. 1, 8, 25: quid temptare nocebit? was kann ein Versuch noch schaden? Ov. met. 1, 397: nocet esse deum, zu meinem Nachteil bin ich ein Gott, Ov. met. 1, 662: nocet esse sororem, es ist mir hinderlich, daß ich Schw. bin, Ov. met. 9, 478. – Passiv unpers., neque diem decet remorari neque nocti nocerier, Plaut. Curc. 352 G.: ut ne cui noceatur, Cic. de off. 1, 31: nocere ei quem odit, non noceri vult, daß ihm (von anderen) geschadet werde, Sen. de ira 3, 5, 5: noceri enim ei, cui hāc lege non liceat, Liv. 3, 55, 9: noceri eis (ciconiis) omnibus locis nefas ducunt (hält man aller Orten für Frevel), Solin. 40, 27. – m. ab u. Abl., nec ea (materies) patitur ab eo (igni) sibi cito noceri, Vitr. 2, 9, 14. – m. bl. Abl., (mit, durch), rostro noceri non posse cognoverant, Caes. b. G. 3, 14, 4: quibus haut multo secus quam ferro noceri poterat, Sall. hist. fr. 3, 67, 1 (3, 77, 1): quatenus exemplo non nocebatur, Vell. 2, 114, 3. – m. in u. Abl. Gerund., ut tantum in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus noceretur, im Sengen und Brennen, Caes. b. G. 5, 19, 3. – m. allg. Acc., ne quid eis noceatur, Caes. b. c. 1, 86, 3: quamquam mihi quidem ipsi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 27: ipsi nihil nocitum iri, werde kein Leid geschehen, Caes. b. G. 5, 36, 2: si vivet nocitumque ei esse dicatur, Edict. praet. b. Ulp. dig. 9, 3, 1.

    II) tr. (vgl. Prisc. 18, 236): 1) schädigen, beschädigen, quem nocuit serpens, Ser. Samm. 834 codd. optt. (Vulg. cum): rogo te, viator, ni nocias (= ne noceas) meos, Corp. inscr. Lat. 10, 4053: nec ullus atrox (eum) insequentem dente aper albicanti ausus fuit nocere, Carm. epigr. 1522: iudica (richte), domine, nocentes me, Vulg. psalm. 34, 1: si quid voluerit eos nocere, Itala (Fuld.) apoc. 11, 5 (vgl. Rönsch Itala 441 mehr dergl.): v. lebl. Subjj., ut quod tibi prodest adversarium noceat, Veget. mil. 3, 26 in.: boves morbus ne noceat, Gargil. cura boum § 2. – im Passiv, aequum non est nos noceri hoc, quod adversus eum non nocuit, in cuius locum successimus, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2: eapropter capitale, si pars altera noceatur, Solin. 1, 62 (doch nach Mommsen unecht): itaque cum non solum non noceretur (ihm kein Leid zugefügt wurde), verum etiam quarundam (suum) uberibus aleretur, ad ultimum in oceanum abici iussit, Iustin. 44, 4, 6. – m. ab u. Abl., larix ab suci vehementi amaritudine (wegen der heftigen Bitterkeit seines Saftes) ab carie aut tinea non nocetur, Vitr. 2, 9, 14: neque a tempestatibus neque ab ignis vehementia nocentur, Vitr. 2, 7, 2. – 2) prägn., schädigend begehen od. zufügen, m. homogen, od. allg. Acc., noxam, eine Schuld auf sich laden, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: noxiam, Iulian. bei Gaius dig. 9, 4, 2. § 1: non sancto Cypriano aliquid nocitum, Augustin, serm. 309, 2. – / Parag. Infin. nocerier, Plaut. Curc. 352. – Archaist. noxit = nocuerit, Tragic. vet. fr. b. Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N. Lucil. 1195 (s. oben no. I die Stellen vollst.) – Nbf. nocio, s. oben no. II, 1 aus Corp. inscr. Lat. 10, 4053.

    lateinisch-deutsches > noceo

  • 10 tractus [2]

    2. tractus, ūs, m. (traho), das Ziehen, I) eig. u. übtr.: 1) das Ziehen (wenn ein Gegenstand im Raume sich fortbewegt), der Zug, a) eig.: tractu gementem ferre rotam, Verg.: modicus tractus (v. Netze), Plin.: in spiram tractu se colligit anguis, Verg.: longoque per aëra tractu fertur, Ov.: corporis, Bewegung, Quint.: flammarum, Lucr. u. Verg.: Nili, Lucan.: venti, Val. Flacc.: aequalis (siderum) tractus, Manil.: 1, 532: v. der Schrift, si qua incerto fallet te littera tractu, Prop. 4, 3, 5. – b) übtr.: α) der Zug, den ein Gegenstand nimmt, die Ausdehnung, die Lage, qui tractus castrorum esset, Liv.: is est tractus ductusque muri, Cic.: cum mediae iaceant immensis tractibus Alpes, Lucan.: ut arborum tractu equitatus hostium impediretur, durch die Ausdehnung der (einzeln stehenden) Bäume, durch die lange Reihe der Bäume, Nep. Milt. 5, 3. – β) meton., v. Örtl., der Strich, Erd-, Landstrich, die Gegend, tractus Laurens, Liv.: Ponticus, Vopisc.: Belgicae et Armorici, Eutr.: totus, Cic.: in tractu pisce viventium, in der Gegend (im Lande) usw., Plin.: hoc tractu oppidi erat regia, Caes. – corruptus caeli tractus, verpestete Luft des Landstriches, Verg. Aen. 3, 138. – 2) das Ziehen, Einziehen, aquae, Trinken, Lucan. 4, 368. – 3) das Fortschleppen, Syrtes ab tractu nominatae, vom griech. σύρειν = fortschleppen, fortschwemmen, Sall. Iug. 78, 3. – II) bildl.: 1) der Zug, die Bewegung, a) von der Darstellung: α) die ruhige Bewegung, die ruhige Haltung, der gehaltene Stil, tractus orationis lenis et aequabilis, Cic.: cetera quae continuo magis orationis tractu decurrunt, Quint.: haec (oratio) vel maxime vi, amaritudine, instantiā, haec (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet, Plin. ep. – β) die Wendung des Ausdruckes, pares elocutionum tractus, Quint. 4, 2, 118. – b) von der Zeit, der Lauf, Verlauf, eodem tractu temporis, zu derselben Zeit, Vell.: hoc tractu temporum, Vell.: aetatis, i.e. senectus, Val. Max.: perpetuo aevi tractu, beständig, Lucr.: tractum habere, einen Zeitraum haben, ICt. – 2) insbes., die Dehnung, a) die Dehnung, langsame Bewegung der Worte, quanta haesitatio tractusque verborum! Cic. de or. 2, 202. – b) v. der Zeit, die Zögerung, Langsamkeit, belli, Tac. ann. 15, 10: tractu et lentitudine mortis, ibid. 15, 64. – c) in der Gramm., die derivative Verlängerung (wenn zB. aus beatitas beatitudo wird), Quint. 8, 3, 32.

    lateinisch-deutsches > tractus [2]

  • 11 execratus

    exsecratus (execratus), a, um part. passé de exsecror. [st2]1 [-] qui a maudit. [st2]2 [-] sens passif: maudit, détesté, exécré.    - exsecratissima auguria, Plin. 28, 2, 5, § 27: augures très menaçants, très sinistres.
    * * *
    exsecratus (execratus), a, um part. passé de exsecror. [st2]1 [-] qui a maudit. [st2]2 [-] sens passif: maudit, détesté, exécré.    - exsecratissima auguria, Plin. 28, 2, 5, § 27: augures très menaçants, très sinistres.
    * * *
        Execratus, pen. prod. Nomen ex participio. Mauldict: vt Execratissima auguria. Plin.
    \
        Execratum malum odore et amaritudine. Plin. Hay.

    Dictionarium latinogallicum > execratus

  • 12 placeo

    plăcĕo, ēre, plăcŭi, plăcĭtum    - intr. avec dat. [st2]1 [-] plaire, complaire, être agréable, satisfaire. [st2]2 [-] impers. il plaît, on trouve bon, on est d'avis, on décide.    - si dis placet: s'il plaît aux dieux.    - non ita dis placuit, Virg.: les dieux ne l'ont pas voulu.    - placere sibi, Cic.: être content de soi.    - placere alicui, Cic.: plaire à qqn.    - fabulae placitae sunt, Ter.: ces pièces ont été goûtées du public.    - placet alicui + inf., ou prop. inf., ou ut et subj.: qqn trouve bon, est d'avis, décide de ou que.    - placet Epicuro esse deos, Cic.: Epicure accepte l'existence des dieux.    - placet mihi (tibi, etc.), ou placet: il (me, te...) semble bon, il (me, te...) plaît.    - placet mihi: je pense, je suis d'avis, je crois.    - placuit (placitum est): on décida, on trouva bon, on a décidé.    - Veneri placet + inf. Hor.: Vénus aime à...    - parum placebat discere, Sall.: je me souciais peu d'apprendre.    - Carneadi placet + prop. inf. Cic.: Carnéade veut que...    - placebat imperatorem mitti, Liv.: on était d'avis d'envoyer un général.    - senatui placet ut... Cic.: le sénat ordonne que...    - voir placitus et placitum
    * * *
    plăcĕo, ēre, plăcŭi, plăcĭtum    - intr. avec dat. [st2]1 [-] plaire, complaire, être agréable, satisfaire. [st2]2 [-] impers. il plaît, on trouve bon, on est d'avis, on décide.    - si dis placet: s'il plaît aux dieux.    - non ita dis placuit, Virg.: les dieux ne l'ont pas voulu.    - placere sibi, Cic.: être content de soi.    - placere alicui, Cic.: plaire à qqn.    - fabulae placitae sunt, Ter.: ces pièces ont été goûtées du public.    - placet alicui + inf., ou prop. inf., ou ut et subj.: qqn trouve bon, est d'avis, décide de ou que.    - placet Epicuro esse deos, Cic.: Epicure accepte l'existence des dieux.    - placet mihi (tibi, etc.), ou placet: il (me, te...) semble bon, il (me, te...) plaît.    - placet mihi: je pense, je suis d'avis, je crois.    - placuit (placitum est): on décida, on trouva bon, on a décidé.    - Veneri placet + inf. Hor.: Vénus aime à...    - parum placebat discere, Sall.: je me souciais peu d'apprendre.    - Carneadi placet + prop. inf. Cic.: Carnéade veut que...    - placebat imperatorem mitti, Liv.: on était d'avis d'envoyer un général.    - senatui placet ut... Cic.: le sénat ordonne que...    - voir placitus et placitum
    * * *
        Placeo, places, placui, placitum, pe. corr. placere. Colu. Plaire.
    \
        Placet amaritudine. Plin. Il est aggreable à cause de l'amertume, Il semble bon.
    \
        Placet, fere in tertiis personis, pro Videtur, censet. Cic. Il est de ceste opinion, Son advis est que, etc.
    \
        Senatui placet C. Cassium Proconsulem prouinciam Syriam obtinere. Cic. Le Senat ordonne que, etc.
    \
        Placitum est mihi, vel Placitum est vt illud fiat. Cic. J'ay esté d'advis et d'opinion, Il me plait ainsi.
    \
        Sic placitum, Impersonale. Virgil. Il luy a ainsi pleu, ou Il a esté de cest advis et opinion.
    \
        Placere sibi. Quintil. Se plaire, Estre glorieux, Se bien contenter de sa personne.

    Dictionarium latinogallicum > placeo

  • 13 circumlino

    circum-lino, litum, ere, u. circumlinio, liniī, īre, I) alqd alci rei, etw. um etw. schmieren, kleben, etwas einer Sache umschmieren, umkleben, sulfura taedis, Ov.: alqd vulneribus, Plin. – II) alqd alqā re, etw. mit etw. umschmieren, umkleben, 1) übh.: c. oculum pice liquidā, Col.: oculos stibio, Vulg.: papillas suas aliquā amaritudine, Augustin.: circumlitum fictile argillā, Plin.: circumlitus (Midas) auro, überzogen, Ov.: u. so circumlita saxa musco, Hor. – 2) insbes., durch Umstreichen mit Farbe hervorheben, heben, markieren, oculum modo dextrum modo sinistrum (ein Kunstgriff der Redner nachaug. Zeit), Plin. ep.: pictura, in qua nihil circumlitum est, Quint.: im Bilde, extrinsecus adductis ea rebus circumlinunt, heben sie gleichs. durch starkes Auftragen (v. den Rednern), Quint. 12, 9, 8: simplicem vocis naturam pleniore quodam sono circumliniri, quod Graeci καταπεπλασμένον dicunt (v. Musiker), Quint. 1, 11, 6: nisi (mendacium) ornatu aliunde quaesito circumlitum fuerit ac politum, Lact. 3, 1, 3. – Formen v. circumlinio Perf. circumlinisti, Vulg. Ezech. 23, 40: Infin. circumliniri, Quint. 1, 11, 6: Partiz. circumliniendus, Col. 6, 17, 9 ( doch cod. Sang. circumlinendus).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > circumlino

  • 14 noceo

    noceo, cuī, citum, ēre (verwandt mit neco), I) intr. schaden, Schaden (Abbruch) tun, ein Leid zufügen, Unheil anrichten od. stiften, v. Lebl. auch schädlich-, nachteilig-, hinderlich sein (Ggstz. prodesse), a) v. leb. Wesen: α) absol., prodesse enim eos (daemonas) putant, cum nocere desinunt, qui nihil aliud possunt quam nocere, Lact. 2, 15, 1: tempus nocendi (Unheil zu stiften), Verg. Aen. 7, 511: nocendi acerbitate conflagrans, bis zur Leidenschaft schadenfroh, Amm. 26, 10, 2: nocendi artes, Künste des Unheils, Verg. Aen. 7, 338: ne sit vis magna nocendi, Ov. met. 5, 457: nocendo prosum, Ov. met. 2, 519: providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermitteretur (dem Feinde weniger Abbruch zu tun), quam cum aliquo militum detrimento noceretur, Caes. b. G. 6, 34, 7. – mit Abl. (durch), feminas omnes ubique visu nocere, quae duplices pupillas habeant, Cic. fr. b. Plin. 7, 18: interdum persona ut exemplo nocet, ita invidiam auget aut levat, Vell. 2, 31, 4. – β) m. Dat.: nemini, Plaut. mil. 1414 (vgl. 1411 iura te non nociturum esse homini de hac re nemini). Caes. b. c. 1, 85, 12: ut non liceat sui commodi causā nocere alteri, Cic. de off. 3, 23: is, qui eorum cuiquam nocuerit, Liv. 3, 55, 8. – m. allg. Acc., nihil iis, Caes. b. c. 3, 28, 4: ne quid sibi ac rei publicae nocere posset, Caes. b. G. 5, 7, 2: quantum illi nocuere greges duri-
    ————
    que venenum dentis, Verg. georg. 2, 378. – b) v. Lebl., absol., ne boa noxit, Lucil. 1195: ne fluctus, ne vadus, ne piscis aliquā noxit, Trag. vet. fr. bei Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N.: quae nocuere sequar, fugiam quae profore credam, Hor. ep. 1, 8, 11: hic (homo) prodesse vult, illa (ira) nocere, Sen. de ira 1, 5, 2: et desinunt prodesse, cum opus est, quae cotidie in usu fuere, aeque quam nocere, Plin. 27, 144: prohibet nocere venenum quod tibi datur, Sall. hist. fr. inc. 30 (fr. 5, 3 Kr.): qui (venti) si umidi sunt nocent, Vitr. 1, 6, 1: sicut in corporibus aegris nihil quod nociturum est medici relinquunt, Curt. 6, 3 (8), 11: ferox impatiensque natura irritamenta nociturae libertatis evitet, Sen. de tranqu. anim. 6, 3. – mit Dat. od. (einmal) m. adversus u. Akk., nocent et frugibus umbrae, Verg. ecl. 10, 76: maior sum quam cui possit fortuna nocere, Ov. met. 6, 195: haec nocuere mihi, Ov. met. 9, 613: ei materiae nec caries nec tempestas nec vetustas potest nocere, Vitr. 1, 5, 3: si modo sic faciat, ut lumini noceat (hinderlich sei), Ulp. dig. 10, 2, 15: ne conspectae opes vitae nocerent, sein L. gefährdeten, Iustin. 32, 4, 5. – m. Abl. (mit, durch), neque enim his (navibus) nostrae (naves) rostro nocere poterant, Caes. b. G. 3, 13, 8. – m. Abl. u. Dat., nec alio loco (durch den Aufenthalt an einem anderen Orte) disciplinae militari magis nocuit, Curt. 5, 1 (6), 36. – m. adversus u. Akk., quod adversus eum non nocuit, Ulp.
    ————
    dig. 43, 19, 3. § 2 (s. unten no. II die ganze Stelle). – m. allg. Acc., quam metui, ne quid Libyae tibi regna nocerent! Verg. Aen. 6, 694: diurnae nocturnaeque vicissitudines nulli naturae umquam mutatae quicquam nocuerunt, Cic. de inv. 1, 59 Friedr.: si uredo aut grando quippiam nocuit, Cic, de nat. deor. 3, 86: de quo nihil nocuerit si aliquid cum Balbo eris locutus, und es wird nichts schaden, wenn du darüber ein paar Worte mit Balbus sprichst, Cic. ad Att. 12, 47, 1: cui plus suspicio concupitae dominationis nocuit, quam tres magnifici consulatus ac duo speciosissimi triumphi profuerunt, Val. Max. 6, 3, 1. p. 287, 2 H. – sed corpus tetigisse nocet, Tibull. 1, 8, 25: quid temptare nocebit? was kann ein Versuch noch schaden? Ov. met. 1, 397: nocet esse deum, zu meinem Nachteil bin ich ein Gott, Ov. met. 1, 662: nocet esse sororem, es ist mir hinderlich, daß ich Schw. bin, Ov. met. 9, 478. – Passiv unpers., neque diem decet remorari neque nocti nocerier, Plaut. Curc. 352 G.: ut ne cui noceatur, Cic. de off. 1, 31: nocere ei quem odit, non noceri vult, daß ihm (von anderen) geschadet werde, Sen. de ira 3, 5, 5: noceri enim ei, cui hāc lege non liceat, Liv. 3, 55, 9: noceri eis (ciconiis) omnibus locis nefas ducunt (hält man aller Orten für Frevel), Solin. 40, 27. – m. ab u. Abl., nec ea (materies) patitur ab eo (igni) sibi cito noceri, Vitr. 2, 9, 14. – m. bl. Abl., (mit, durch), rostro noceri non
    ————
    posse cognoverant, Caes. b. G. 3, 14, 4: quibus haut multo secus quam ferro noceri poterat, Sall. hist. fr. 3, 67, 1 (3, 77, 1): quatenus exemplo non nocebatur, Vell. 2, 114, 3. – m. in u. Abl. Gerund., ut tantum in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus noceretur, im Sengen und Brennen, Caes. b. G. 5, 19, 3. – m. allg. Acc., ne quid eis noceatur, Caes. b. c. 1, 86, 3: quamquam mihi quidem ipsi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 27: ipsi nihil nocitum iri, werde kein Leid geschehen, Caes. b. G. 5, 36, 2: si vivet nocitumque ei esse dicatur, Edict. praet. b. Ulp. dig. 9, 3, 1.
    II) tr. (vgl. Prisc. 18, 236): 1) schädigen, beschädigen, quem nocuit serpens, Ser. Samm. 834 codd. optt. (Vulg. cum): rogo te, viator, ni nocias (= ne noceas) meos, Corp. inscr. Lat. 10, 4053: nec ullus atrox (eum) insequentem dente aper albicanti ausus fuit nocere, Carm. epigr. 1522: iudica (richte), domine, nocentes me, Vulg. psalm. 34, 1: si quid voluerit eos nocere, Itala (Fuld.) apoc. 11, 5 (vgl. Rönsch Itala 441 mehr dergl.): v. lebl. Subjj., ut quod tibi prodest adversarium noceat, Veget. mil. 3, 26 in.: boves morbus ne noceat, Gargil. cura boum § 2. – im Passiv, aequum non est nos noceri hoc, quod adversus eum non nocuit, in cuius locum successimus, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2: eapropter capitale, si pars altera noceatur, Solin. 1, 62 (doch nach Mommsen unecht):
    ————
    itaque cum non solum non noceretur (ihm kein Leid zugefügt wurde), verum etiam quarundam (suum) uberibus aleretur, ad ultimum in oceanum abici iussit, Iustin. 44, 4, 6. – m. ab u. Abl., larix ab suci vehementi amaritudine (wegen der heftigen Bitterkeit seines Saftes) ab carie aut tinea non nocetur, Vitr. 2, 9, 14: neque a tempestatibus neque ab ignis vehementia nocentur, Vitr. 2, 7, 2. – 2) prägn., schädigend begehen od. zufügen, m. homogen, od. allg. Acc., noxam, eine Schuld auf sich laden, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: noxiam, Iulian. bei Gaius dig. 9, 4, 2. § 1: non sancto Cypriano aliquid nocitum, Augustin, serm. 309, 2. – Parag. Infin. nocerier, Plaut. Curc. 352. – Archaist. noxit = nocuerit, Tragic. vet. fr. b. Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N. Lucil. 1195 (s. oben no. I die Stellen vollst.) – Nbf. nocio, s. oben no. II, 1 aus Corp. inscr. Lat. 10, 4053.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > noceo

  • 15 tractus

    1. tractus, a, um, PAdi. (v. traho), I) hergezogen, hergenommen, herkommend, herstammend, entsprungen, venae a corde tractae, Cic.: sermo ab isto initio tractus, Cic. – II) in einem fortgehend, fließend, nicht holperig, sermonis genus, Cic.: oratio tracta et fluens, Cic.
    ————————
    2. tractus, ūs, m. (traho), das Ziehen, I) eig. u. übtr.: 1) das Ziehen (wenn ein Gegenstand im Raume sich fortbewegt), der Zug, a) eig.: tractu gementem ferre rotam, Verg.: modicus tractus (v. Netze), Plin.: in spiram tractu se colligit anguis, Verg.: longoque per aëra tractu fertur, Ov.: corporis, Bewegung, Quint.: flammarum, Lucr. u. Verg.: Nili, Lucan.: venti, Val. Flacc.: aequalis (siderum) tractus, Manil.: 1, 532: v. der Schrift, si qua incerto fallet te littera tractu, Prop. 4, 3, 5. – b) übtr.: α) der Zug, den ein Gegenstand nimmt, die Ausdehnung, die Lage, qui tractus castrorum esset, Liv.: is est tractus ductusque muri, Cic.: cum mediae iaceant immensis tractibus Alpes, Lucan.: ut arborum tractu equitatus hostium impediretur, durch die Ausdehnung der (einzeln stehenden) Bäume, durch die lange Reihe der Bäume, Nep. Milt. 5, 3. – β) meton., v. Örtl., der Strich, Erd-, Landstrich, die Gegend, tractus Laurens, Liv.: Ponticus, Vopisc.: Belgicae et Armorici, Eutr.: totus, Cic.: in tractu pisce viventium, in der Gegend (im Lande) usw., Plin.: hoc tractu oppidi erat regia, Caes. – corruptus caeli tractus, verpestete Luft des Landstriches, Verg. Aen. 3, 138. – 2) das Ziehen, Einziehen, aquae, Trinken, Lucan. 4, 368. – 3) das Fortschleppen, Syrtes ab tractu nominatae, vom griech. σύρειν = fortschleppen, fortschwemmen, Sall. Iug. 78,
    ————
    3. – II) bildl.: 1) der Zug, die Bewegung, a) von der Darstellung: α) die ruhige Bewegung, die ruhige Haltung, der gehaltene Stil, tractus orationis lenis et aequabilis, Cic.: cetera quae continuo magis orationis tractu decurrunt, Quint.: haec (oratio) vel maxime vi, amaritudine, instantiā, haec (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet, Plin. ep. – β) die Wendung des Ausdruckes, pares elocutionum tractus, Quint. 4, 2, 118. – b) von der Zeit, der Lauf, Verlauf, eodem tractu temporis, zu derselben Zeit, Vell.: hoc tractu temporum, Vell.: aetatis, i.e. senectus, Val. Max.: perpetuo aevi tractu, beständig, Lucr.: tractum habere, einen Zeitraum haben, ICt. – 2) insbes., die Dehnung, a) die Dehnung, langsame Bewegung der Worte, quanta haesitatio tractusque verborum! Cic. de or. 2, 202. – b) v. der Zeit, die Zögerung, Langsamkeit, belli, Tac. ann. 15, 10: tractu et lentitudine mortis, ibid. 15, 64. – c) in der Gramm., die derivative Verlängerung (wenn zB. aus beatitas beatitudo wird), Quint. 8, 3, 32.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > tractus

  • 16 amaritudo

    ămārĭtūdo, ĭnis, f. [id.], bitterness.
    I.
    Lit., of taste (opp. dulcedo;

    not in Cic. or the poets),

    Varr. R. R. 1, 66; so Plin. 21, 21, 92, § 16; 24, 14, 77, § 125; 24, 11, 64, § 105:

    Mara, id est, Amaritudinem,

    Vulg. Exod. 15, 23.—
    II.
    Trop., bitterness, severity, acrimoniousness, sadness, sorrow, trouble:

    ne in bilem et amaritudinem vertat injuria,

    Plin. Ep. 6, 8: quantum illis (versibus) leporis, dulcedinis, amaritudinis, amoris! id ib. 1, 16, 5:

    vocis,

    Quint. 11, 3, 169 Spald. in amaritudine animi meae, Vulg. Isa. 38, 15; ib. Thren. 1, 4.—In plur.:

    divitiarum frons hilaris, multis intus amaritudinibus (i. e. miseriis) referta,

    Val. Max. 4, 4; Vulg. Job, 9, 18; ib. Jer. 31, 21 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > amaritudo

  • 17 infesto

    infesto, āvi, ātum, 1, v. a. [infestus], to attack, trouble, molest, disturb, infest (mostly post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    Scylla latus dextrum, laevum Charybdis infestant,

    Ov. M. 13, 730:

    eas insulas infestari beluis,

    Plin. 6, 32, 37, § 205:

    morbis,

    id. 17, 24, 37, § 216:

    mari infestato latrociniis,

    Vell. 2, 73:

    vulnera et nimius calor et nimium frigus infestant,

    Cels. 5, 26, 6 fin.:

    hostem,

    Front. Strat. 2, 3, 16:

    sagittis infestari,

    id. ib. 2, 13, 7; Sen. Ep. 71, 18; Lact. Epit. 59, 7.—
    II.
    Transf., in gen., to attack, destroy, injure, impair:

    vinum minus infestat nervos,

    Plin. 23, 1, 22, § 39:

    aloë non infestat stomachum,

    id. 27, 4, 5, § 16:

    saporem,

    id. 15, 23, 25, § 92:

    fons amaritudine infestatur,

    id. 2, 103, 106, § 228:

    rem familiarem,

    to impair, Col. 1, 5, 7:

    animos,

    to destroy, id. 11, 1, 22:

    animam,

    Sen. Contr. 3, 18, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > infesto

  • 18 instantia

    instantĭa, ae, f. [insto].
    I.
    Lit., a being near or close upon, hence presence:

    futura quorum consequenti tempore vera erit instantia, ea vera dicimus,

    Cic. Fat. 12, 27 B. and K.: infestus dicitur ab instantia atque imminentia fraudis, the immediate and threatening character of the injury, Nigid. ap. Gell. 9, 12, 6.—
    II.
    Trop., steadiness, constancy, perseverance; force, vehemence in speaking; earnestness in supplication, importunity, urgency (post-Aug.):

    quid est enim, quod haec instantia non possit efficere?

    Plin. Ep. 3, 5, 18:

    oratio maxime vi, amaritudine, instantiā placet,

    id. ib. 5, 8, 10;

    opp. tarditas,

    Sol. 2, 46:

    repetendi debiti instantia,

    Dig. 32, 1, 32:

    sed instantia Byrrhaenae perfecit, ut vellet,

    App. M. 2, p. 123, 38:

    pertinaci negare instantia,

    Amm. 28, 1, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > instantia

  • 19 persuadeo

    per-suādĕo, si, sum, 2, v. a., to bring over by talking, to convince of the truth of any thing, to persuade (cf. convinco).
    I.
    In gen., constr. absol., with an obj.-clause and dat., rarely with acc. of the person:

    oratoris officium est dicere ad persuadendum accommodate,

    Cic. de Or. 1, 31, 138:

    imprimis hoc volunt persuadere, non interire animas,

    Caes. B. G. 6, 14:

    velim tibi ita persuadeas, me, etc.,

    Cic. Fam. 11, 5, 3:

    hoc cum mihi non modo confirmasset, sed etiam persuasisset,

    id. Att. 16, 5, 2:

    ne si forte de paupertate non persuaseris, sit aegritudini concedendum,

    id. Tusc. 4, 27, 59; Hor S. 1, 6, 8; Verg. G. 2, 315: quis te persuasit, Enn. ap. Serv. Verg. A. 10, 10 (p. 175, n. 4 Vahl.).— Pass. pers. (rare):

    cum animus auditoris persuasus esse videtur ab eis, qui, etc.,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    si persuasus auditor fuerit,

    id. ib. 1, 6, § 10: si scit et persuasus est, quid irascitur, etc., Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 2.— Pass. impers.:

    corrupti sunt quibus persuasum sit foedissimum hostem justissimo bello prosequi,

    Cic. Phil. 13, 17, 35:

    mihi persuaderi numquam potuit, animos... vivere, etc.,

    id. Sen. 22, 80. persuasum habere, v. P. a. infra.—
    II.
    In partic., to prompt, induce, prevail upon, persuade to do any thing (class.); usually constr. with alicui, ut, or ne; rarely (and post-Aug.) aliquem or with an obj.-clause:

    persuasit nox, amor, adulescentia,

    Ter. Ad. 3, 4, 24:

    metuebat ne sibi persuaderes, ut, etc.,

    Plaut. Truc. 1, 2, 98:

    huic magnis praemiis pollicitationibusque persuadent, uti, etc.,

    Caes. B. G. 3, 18:

    huic Albinus persuadet, regnum ab senatu petat,

    Sall. J. 35, 2:

    duo sunt tempora, quibus aliquid contra Caesarem Pompeio suaserim, unum, ne, etc.... alterum ne, etc.... quorum si utrumvis persuasissem, etc.,

    Cic. Phil. 2, 10, 24:

    numquam tamen haec felicitas illi persuasit neglegentiam,

    led him into negligence, Sen. Exc. Contr. 3, praef. 5:

    omnia nobis mala solitudo persuadet,

    Sen. Ep. 25, 5:

    persuasit ei tyrannidis finem facere,

    Nep. Dion. 3, 3:

    nec arare terram aut expectare annum tam facile persuaseris, etc.,

    Tac. G. 14 fin.:

    quis Romanis primus persuaserit navem conscendere?

    Sen. Brev. Vit. 13, 4:

    frigidāque etiam hibernis algoribus persuasit,

    Plin. 29, 1, 5, § 10:

    aliquā die te persuadeam, ut, etc.,

    Petr. 46.— Impers. pass.:

    his persuaderi, ut, etc., non poterat,

    Caes. B. G. 2, 10:

    persuasum est facere,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 93; cf.:

    tibi quidquam persuaderi potuisse,

    Cic. Fam. 11, 28, 1:

    tibi persuasum habere, for sibi persuaderi: ea loca provinciae adjungere sibi persuasum habebant,

    Caes. B. G. 3, 2 fin.; v. Zumpt, Gr. § 407, n. 1; § 634.—Hence, P. a.: persuāsus, a, um, fixed, established, settled. —Sup.: quod mihi persuasissimum est, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 9, 2.—Esp., in phrase persuasum habere, to be convinced, regard as settled:

    quia persuasum habuerunt, animas hominum immortalis esse,

    Val. Max. 2, 6, 10: comperi persuasissimum habuisse eum, with obj.clause, Suet. Ner. 29:

    at nos e diverso fumi amaritudine vetustatem indui persuasum habemus,

    Plin. 23, 1, 22, § 40:

    persuasum habeo posse fieri ut, etc.,

    Plin. Ep. 1, 20, 9; Col. 1, 1, 4; 4, 3, 3 al.

    Lewis & Short latin dictionary > persuadeo

См. также в других словарях:

  • amaritudine — a·ma·ri·tù·di·ne s.f. LE 1. sapore amaro Sinonimi: amarezza, amaro. 2. fig., amarezza, tristezza Sinonimi: amarezza, dolore, tristezza. {{line}} {{/line}} DATA: 2Є metà XIII sec. ETIMO: dal lat. amaritūdĭne(m), v. anche amaro …   Dizionario italiano

  • amaritudine — pl.f. amaritudini …   Dizionario dei sinonimi e contrari

  • amaritudine — s. f. (lett.) amarezza …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • amertume — [ amɛrtym ] n. f. • XIIe; lat. amaritudo, inis 1 ♦ Saveur amère. La légère amertume des endives. ♢ Maladie des vins, qui les rend amers. 2 ♦ Sentiment durable de tristesse mêlée de rancœur, lié à une humiliation, une déception, une injustice du… …   Encyclopédie Universelle

  • Echter Hopfen — (Humulus lupulus), Illustration Systematik Rosiden Eurosiden I …   Deutsch Wikipedia

  • Gewöhnlicher Hopfen — Echter Hopfen Echter Hopfen (Humulus lupulus), Illustration Systematik Klasse: Dreifurchenpollen …   Deutsch Wikipedia

  • Humulus lupulus — Echter Hopfen Echter Hopfen (Humulus lupulus), Illustration Systematik Klasse: Dreifurchenpollen …   Deutsch Wikipedia

  • Humulus lupus — Echter Hopfen Echter Hopfen (Humulus lupulus), Illustration Systematik Klasse: Dreifurchenpollen …   Deutsch Wikipedia

  • Canons and Canonesses Regular — • According to St. Thomas Aquinas, a canon regular is essentially a religious cleric Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Canons and Canonesses Regular     Canons and Canonesses Regular …   Catholic encyclopedia

  • AMAXAMPEUS — Scythiae fons, qui Hyparium fluv. amaritudine inficit. Graecis ἱεραὶ ὁδοὶ sacrae viae, ex Herodot. l. 4 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CANELLA — apud Myrepsum, Gall. Canelle, vox recentioris aevi, cinnamomum Veterum notare creditur haud paucis; sed Veteres omnes cinnamum a casia statuunt diversum: atqui casia veterum hodierna Canella est, quod nomen ipsum aperte ostendit. Casiam enim… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»