Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

aliquem+in+integrum+restituere

  • 1 integer

    gra, grum [из intager от in + tango ]
    1)
    а) нетронутый, незатронутый, невредимый, целый (i. intactusque L; lintea H); свежий (mālum Su; sc. caro H); неубавившийся, неуменьшившийся ( amnis T); незадетый (existimatio C; fama Sl); пощажённый, непострадавший ( gens a cladibus belli intĕgra L); неистощённый, неослабленный (exercitus Nep; vires Cs, L); чистый, несмешанный (fons Lcr, H; vinum Col); безукоризненный (valetudo C, Su); здоровый (corpus CC, O); цветущий (aetas Ter, Su)
    i. aevi V — в цвете лет, юный
    integro die H — с самого утра, ранним утром (когда весь день ещё впереди)
    rebus integris Cs, VP (re integra C) — когда дело ещё было в исходном положении или не было решено
    de (ex, ab) integro C, V, Su etc.сызнова
    aliquem in integrum restituere юр. C, Cs — восстановить кого-л. в прежнем положении (правах)
    2) неиспользованный, непереведённый ( comoedia Ter)
    3) несведущий, неопытный, незнающий ( discipulus C)
    i. alicujus rei VF — незнакомый с кем-л.
    4)
    а) здравый, лишённый предрассудков, непредубеждённый (i. mentis, animi H; mens integra H); беспристрастный ( integrum se servare C); честный, правдивый (vir, testis C); незаинтересованный, бескорыстный (i. laudo H; judicium intĕgrum T — ср. 6.); неиспорченный (ingenium Sl, natura T); неподкупный ( judex C); безупречный, невинный, нравственно чистый
    б) невиновный (i. a conjuratione T)
    5) неприкосновенный, нерушимый ( jus C); непоколебимый, неизменный, незыблемый (fides T; veritas Su); непорочный, девственный, целомудренный (filia Pl; virgo Ter, Ctl)
    de aliquā re res est in integro C — вопрос о чём-л. ещё не решён
    est mihi integrum Cя ещё не решил (т. е. за мной ещё остаётся свобода решения)
    sibi integrum reservare de aliquā re C — оставить за собой свободу действий в чём-л.
    judicium integrum alicujus rei T — право решать что-л. по своему усмотрению (ср. 4.)

    Латинско-русский словарь > integer

  • 2 restituo

    restituo, ĕre, stitŭi, stitutum [re + statuere] - tr. - [st2]1 [-] replacer, remettre à sa place, remettre en état, rétablir, réparer. [st2]2 [-] rendre, remettre, redonner, restituer. [st2]3 [-] ramener, rappeler, rappeler d'exil, ramener d'exil, rétablir dans ses biens, réhabiliter (un condamné). [st2]4 [-] relever, restaurer. [st2]5 [-] annuler, casser.    - restituere tribunos plebis in suam dignitatem, Caes. BC. 1, 22: rétablir les tribuns de la plèbe dans leur dignité.    - restituere aciem, Liv. 5, 18: rétablir le combat.    - unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84: un seul homme, par ses temporisations, a rétabli notre situation.    - nonnullos ambitus Pompeia lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: il rétablit dans leur état antérieur quelques personnes qui avaient été condamnées pour brigue en vertu de la loi Pompéia.    - restituere aliquem in integrum, Cic. Clu. 36, 98: remettre qqn dans son entier et primitif état.    - restituere civibus bona: rendre aux citoyens leurs biens.    - restituere bona: réparer les pertes.    - restituere aliquid ad aliquem: rendre qqch à qqn.    - restituere comam, Ov.: remettre ses cheveux en ordre.    - restitui vim factam jubet, Cic.: il fait réparer les violences commises.    - judicia restituta sunt, Cic.: des jugements furent cassés.
    * * *
    restituo, ĕre, stitŭi, stitutum [re + statuere] - tr. - [st2]1 [-] replacer, remettre à sa place, remettre en état, rétablir, réparer. [st2]2 [-] rendre, remettre, redonner, restituer. [st2]3 [-] ramener, rappeler, rappeler d'exil, ramener d'exil, rétablir dans ses biens, réhabiliter (un condamné). [st2]4 [-] relever, restaurer. [st2]5 [-] annuler, casser.    - restituere tribunos plebis in suam dignitatem, Caes. BC. 1, 22: rétablir les tribuns de la plèbe dans leur dignité.    - restituere aciem, Liv. 5, 18: rétablir le combat.    - unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84: un seul homme, par ses temporisations, a rétabli notre situation.    - nonnullos ambitus Pompeia lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: il rétablit dans leur état antérieur quelques personnes qui avaient été condamnées pour brigue en vertu de la loi Pompéia.    - restituere aliquem in integrum, Cic. Clu. 36, 98: remettre qqn dans son entier et primitif état.    - restituere civibus bona: rendre aux citoyens leurs biens.    - restituere bona: réparer les pertes.    - restituere aliquid ad aliquem: rendre qqch à qqn.    - restituere comam, Ov.: remettre ses cheveux en ordre.    - restitui vim factam jubet, Cic.: il fait réparer les violences commises.    - judicia restituta sunt, Cic.: des jugements furent cassés.
    * * *
        Restituo, restituis, restitui, restitutum, pen. prod. restituere, Ex re, et statuo, statuis, compositum. Terent. Remettre, Restituer, Restablir.
    \
        Oppida, vicosque, quos incenderant, restituere iussit. Caesar. Rendre, Restituer.
    \
        Restituere aliquem. Curt. Luy pardonner sa faulte, et le remettre en ses estats, Le rehabiliter.
    \
        Corruptum adolescentem restituere. Plaut. Le reduire.
    \
        Rem perditam restituere. Terent. Remettre en estat.
    \
        Fores effractas restituere. Teren. Rabiller, Raccoustrer, Refaire.
    \
        Restituere aedes. Cic. Refaire, Raccoustrer, Reparer, Rabiller, Restaurer.
    \
        Aciem restituere. Liu. Remettre sus, Ramasser ses gensdarmes, et les mettre en ordre comme devant.
    \
        Animum alicui restituere. Liu. Rebailler courage.
    \
        Damnatum restituere. Cic. Restablir, Remettre en son premier estat.
    \
        Fraudata restituere. Caesar. Rendre, Restituer.
    \
        In gaudium restituere. Plaut. Remettre en joye.
    \
        In gratiam restituere. Cic. Remettre en grace.
    \
        In integrum restituere. Cic. Remettre en son entier et premier estat.
    \
        Restitui in integrum. Terent. Estre relevé.
    \
        Veteri patientiae aliquem restituere. Tacitus. Le remettre en l'ancienne obeissance et subjection.
    \
        Praelium, siue pugnam restituere. Liu. Recommencer le combat comme devant.
    \
        Reipublicae restitui. Cic. Estre remis en l'estat qu'on avoit devant son bannissement.
    \
        Sanitatem restituere, et sanitati. Plin. Guarir et remettre en santé.
    \
        Restitui sibi dicuntur vina. Plin. Quand apres qu'ils ont esté tournez, reviennent en leur premier estat.

    Dictionarium latinogallicum > restituo

  • 3 restituo

    rē-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo], to put or set up again, i. e. either to replace in its former position, or (more freq.) to restore to its former condition, to rebuild, revive, etc. (freq. and class.; syn.: restauro, renovo, reficio).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    senatus decrevit, ut Minerva nostra, quam turbo dejecerat, restitueretur,

    Cic. Fam. 12, 25, a, 1:

    arborem,

    Verg. G. 2, 272:

    luxatum femur ex toto,

    Cels. 8, 20: aedes (with reficere), Cic. Top. 3, 15:

    domum a Clodio disjectam,

    i. e. to rebuild, Vell. 2, 45, 3; cf.

    domum,

    Suet. Ner. 31:

    theatrum,

    id. Claud. 21:

    statuas (disjectas),

    id. Calig. 34:

    tropaea disjecta,

    id. Caes. 11:

    fores effractas,

    Ter. Ad. 1, 2, 40:

    oppida vicosque, quos incenderant,

    Caes. B. G. 1, 28:

    fontes et Flumina,

    Ov. M. 2, 407:

    turbatas comas,

    id. F. 3, 16:

    ordines,

    Sall. J. 51, 3; cf.

    aciem,

    Liv. 5, 18; 29, 2 al.:

    inclinatam aciem,

    Suet. Caes. 62:

    (eos, qui) quaedam contra naturam depravata habent, restituere et corrigere,

    Cic. Div. 2, 46, 96:

    oculos (luminibus orbati),

    Suet. Vesp. 7:

    visum,

    Plin. 25, 8, 50, § 89:

    pilos,

    id. 32, 10, 40, § 119:

    se (apes, with reviviscere),

    Varr. R. R. 3, 16 fin.; cf.:

    aliquem a limine mortis,

    Cat. 68, 4; Verg. Cul. 223;

    and restinctos,

    to raise the dead, Ov. P. 3, 6, 35:

    apes restituunt se ac reviviscunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 38.—
    B.
    Trop., to restore, revive, renew, reform, etc.: unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84; Cic. Att. 2, 19, 2; Liv. 30, 26; Verg. A. 6, 846 Serv.; Macr. S. 6, 1; Ov. F. 2, 242; Aug. ap. Suet. Tib. 21 al. (Ann. v. 313 Vahl.); cf.:

    rem prolapsam,

    Liv. 2, 63:

    res perditas,

    id. 25, 37; 6, 22:

    rem impeditam et perditam,

    Ter. And. 3, 5, 13;

    and simply rem,

    Liv. 3, 12 Drak.; 8, 11;

    25, 37: veteres clientelas,

    Caes. B. G. 6, 12:

    veterem tuam illam calliditatem atque prudentiam,

    Cic. Rosc. Am. 22, 61:

    tribuniciam potestatem,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    tribuniciam intercessionem armis,

    Caes. B. C. 1, 7: proelium, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 23, 52; Caes. B. G. 7, 87; 1, 53; Liv. 6, 8; cf.:

    pugnam omnibus locis,

    id. 4, 38 fin.; 2, 19:

    damna Romano accepta bello,

    id. 31, 43:

    sanitatem,

    Just. 6, 4, 13:

    bellum,

    id. 35, 1, 10; Plin. 20, 6, 23, § 56; cf.

    vires,

    Val. Fl. 2, 70:

    adulescentem corruptum,

    to reform, Plaut. Trin. 1, 2, 81:

    suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi,

    restored, revived, Liv. 35, 27:

    consolando aliquorum restituere voluntatem aut benevolentiam in dominum,

    Varr. R. R. 1, 17, 7.—
    II.
    In partic., to give back, deliver up, return, restore a thing belonging to a person or place (syn. reddo).
    A.
    Lit.: Mi. Paterna oportet reddi filio bona. Ha. Restituentur omnia, Plaut. Poen. 5, 2, 122:

    tribuni vobis amissa reddent ac restituent?

    Liv. 3, 68.—

    With a personal object: virginem suis Restituere ac reddere,

    Ter. Eun. 1, 2, 67; 4, 6, 8:

    alicui filium,

    id. Heaut. 3, 1, 83; id. And. 3, 3, 38; id. Hec. 5, 3, 20:

    amissa cuique,

    Caes. B. C. 1, 87:

    bona iis,

    id. ib. 2, 21:

    majorum locum huic,

    id. B. G. 5, 25:

    agrum Veientibus,

    Liv. 2, 13 et saep.:

    alicui suum familiarem et hospitem, ereptum e manibus hostium,

    Caes. B. G. 1, 53:

    Sextus Pompeius civitati restitutus,

    Cic. Phil. 5, 15, 41:

    captum victori,

    Liv. 9, 11:

    apibus fructum suum,

    Phaedr. 3, 13, 15:

    Caesaris imperio restituendus erat,

    Ov. P. 4, 13, 38:

    illum restituam huic, hic autem in Alidem me meo patri,

    Plaut. Capt. 3, 4, 56:

    aliquem natalibus,

    to set free, Dig. 40, tit. 11;

    v. natalis.— With abstr. object: sed etiam meam vocem et auctoritatem et vobis et rei publicae conservatam ac restitutam puto,

    Cic. Marcell. 1, 2:

    lucem salutemque redditam sibi ac restitutam,

    id. Dom. 28, 75.—Without dat.:

    amissa (opp. adimere),

    Caes. B. C. 1, 7:

    fraudata,

    id. ib. 3, 60 fin. al.:

    Arpi restituti ad Romanos,

    Liv. 24, 47; cf.:

    (Cloelia) sospites omnes Romam ad propinquos restituit,

    id. 2, 13; 49:

    aliquem in aliquem locum,

    Ter. And. 4, 1, 58; cf. Plaut. Mil. 3, 1, 108:

    (Siciliam) in antiquum statum,

    Cic. Verr. 1, 4, 12; cf.:

    civitates afflictas in melius,

    Suet. Vesp. 17. —
    2.
    Publicists' and jurid. t. t., to bring back or restore to his previous state or condition; to recall, reinstate a person condemned, banished, deprived of his property, etc. (cf. reduco):

    restituebat multos calamitosos... Licinium Denticulam de aleā condemnatum restituit,

    Cic. Phil. 2, 23, 56:

    omnes, qui lege Pompeiā condemnati essent,

    id. Att. 10, 4, 8:

    quae fuisset justa causa restituendi mei, nisi fuisset injusta eiciendi?

    id. Mil. 14, 36; cf. id. ib. 15, 39:

    aliquem (damnatum),

    Suet. Caes. 41; id. Calig. 15:

    exsulem,

    id. Claud. 12:

    legionem totam cum ignominiā missam,

    id. Caes. 69:

    neque enim praetor, si ex eo fundo essem dejectus, ita me restitui jussit,

    Cic. Caecin. 29, 82; cf. id. ib. 8, 23: nonnullos ambitus Pompeiā lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1:

    aliquem in integrum,

    Cic. Clu. 36, 98; Dig. 4, 1, 4; 4, 15 (cf. the whole section, ib. 4, 1: De in integrum restitutionibus); cf.:

    Sampsiceramum restitui in eum locum cupere, ex quo decidit,

    Cic. Att. 2, 23, 2:

    equites Romanos in tribunicium honorem,

    Caes. B. C. 1, 77 fin.:

    tribunos plebis in suam dignitatem,

    id. ib. 1, 22:

    restitutus in patriam (Camillus) patriam ipsam restituit,

    Liv. 7, 1 fin.; so,

    in patriam,

    Suet. Ner. 3.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of things, to deliver up again, to make restitution of, restore:

    in utriusque bonis nihil erat, quod restitui posset, nisi quod moveri loco non poterat,

    Cic. Verr. 2, 2, 25, § 62; Dig. 43, 8, 2, § 34; 43, 12, 1, § 19 al.—
    (β).
    Of a previous judicial sentence or of injustice committed, to reverse, i. e. to make null and void, to make good again, repair (cf.:

    rescindo, resolvo): alia judicia Lilybaei, alia Agrigenti, alia Panhormi restituta sunt,

    Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    qui (praetor) dies totos aut vim fieri vetat aut restitui factam jubet, etc.,

    id. Caecin. 13, 36:

    ut si ego eum condemnaro, tu restituas,

    id. Fam. 9, 10, 2; cf.:

    restitui in integrum aequom est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 11.—
    (γ).
    To compensate for, make good (rare):

    damnum,

    Liv. 31, 43, 4; Vulg. Exod. 22, 12:

    jacturam,

    Col. 11, 1, 28. —
    B.
    Trop., to restore to a former condition, to re-establish, etc.:

    ut anno XVI. post reges exactos secederent, leges sacratas ipsi sibi restituerent,

    restored for themselves, re-established, Cic. Corn. 1, Fragm. 23, p. 450 fin. Orell.:

    restituit his animos parva una res,

    Liv. 25, 18; cf. id. 21, 53:

    ut interfecto Punico praesidio restituerent se Romanis,

    join themselves again to the Romans, id. 23, 7:

    ulcera sanitati restituens,

    restoring, Plin. 20, 6, 23, § 51; cf. id. 14, 18, 22, § 118:

    Bacchus peccasse fatentem Restituit,

    restored to his former condition, Ov. M. 11, 135; cf.:

    cum semel occideris... Non, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas,

    Hor. C. 4, 7, 24:

    restituam jam ego te in gaudia,

    Plaut. Merc. 5, 2, 44:

    haud facile te in eundem rursus restitues locum,

    Cic. Prov. Cons. 9, 23; Plaut. Mil. 3, 1, 108; cf.:

    cives ex servitute in libertatem,

    Liv. 28, 39:

    poëtam in locum, Ter. Hec. prol. alt. 13: aliquem rursus in gratiam,

    id. ib. 3, 1, 11; cf.:

    fratrem in antiquum locum gratiae et honoris,

    Caes. B. G. 1, 18:

    fratrem (sc. in gratiam),

    Curt. 8, 6, 26:

    Acarnanas in antiquam formulam jurisque ac dicionis eorum,

    Liv. 26, 24:

    vos in amicitiam societatemque nostram,

    id. 31, 31 fin. et saep.:

    cum praecipitata raptim consilia neque revocari neque in integrum restitui possint,

    id. 31, 32:

    patientiae veteri (Britanniam),

    Tac. Agr. 16.

    Lewis & Short latin dictionary > restituo

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»