-
1 integer
gra, grum [из intager от in + tango ]1)а) нетронутый, незатронутый, невредимый, целый (i. intactusque L; lintea H); свежий (mālum Su; sc. caro H); неубавившийся, неуменьшившийся ( amnis T); незадетый (existimatio C; fama Sl); пощажённый, непострадавший ( gens a cladibus belli intĕgra L); неистощённый, неослабленный (exercitus Nep; vires Cs, L); чистый, несмешанный (fons Lcr, H; vinum Col); безукоризненный (valetudo C, Su); здоровый (corpus CC, O); цветущий (aetas Ter, Su)i. aevi V — в цвете лет, юныйintegro die H — с самого утра, ранним утром (когда весь день ещё впереди)i. famā et fortunis Sl — окружённый славой и богатствомrebus integris Cs, VP (re integra C) — когда дело ещё было в исходном положении или не было решеноde (ex, ab) integro C, V, Su etc. — сызноваaliquem in integrum restituere юр. C, Cs — восстановить кого-л. в прежнем положении (правах)2) неиспользованный, непереведённый ( comoedia Ter)3) несведущий, неопытный, незнающий ( discipulus C)i. alicujus rei VF — незнакомый с кем-л.4)а) здравый, лишённый предрассудков, непредубеждённый (i. mentis, animi H; mens integra H); беспристрастный ( integrum se servare C); честный, правдивый (vir, testis C); незаинтересованный, бескорыстный (i. laudo H; judicium intĕgrum T — ср. 6.); неиспорченный (ingenium Sl, natura T); неподкупный ( judex C); безупречный, невинный, нравственно чистыйi. vitae H — человек непорочной жизниб) невиновный (i. a conjuratione T)5) неприкосновенный, нерушимый ( jus C); непоколебимый, неизменный, незыблемый (fides T; veritas Su); непорочный, девственный, целомудренный (filia Pl; virgo Ter, Ctl)6) нерешённыйde aliquā re res est in integro C — вопрос о чём-л. ещё не решёнest mihi integrum C — я ещё не решил (т. е. за мной ещё остаётся свобода решения)sibi integrum reservare de aliquā re C — оставить за собой свободу действий в чём-л.judicium integrum alicujus rei T — право решать что-л. по своему усмотрению (ср. 4.) -
2 restituo
restituo, ĕre, stitŭi, stitutum [re + statuere] - tr. - [st2]1 [-] replacer, remettre à sa place, remettre en état, rétablir, réparer. [st2]2 [-] rendre, remettre, redonner, restituer. [st2]3 [-] ramener, rappeler, rappeler d'exil, ramener d'exil, rétablir dans ses biens, réhabiliter (un condamné). [st2]4 [-] relever, restaurer. [st2]5 [-] annuler, casser. - restituere tribunos plebis in suam dignitatem, Caes. BC. 1, 22: rétablir les tribuns de la plèbe dans leur dignité. - restituere aciem, Liv. 5, 18: rétablir le combat. - unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84: un seul homme, par ses temporisations, a rétabli notre situation. - nonnullos ambitus Pompeia lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: il rétablit dans leur état antérieur quelques personnes qui avaient été condamnées pour brigue en vertu de la loi Pompéia. - restituere aliquem in integrum, Cic. Clu. 36, 98: remettre qqn dans son entier et primitif état. - restituere civibus bona: rendre aux citoyens leurs biens. - restituere bona: réparer les pertes. - restituere aliquid ad aliquem: rendre qqch à qqn. - restituere comam, Ov.: remettre ses cheveux en ordre. - restitui vim factam jubet, Cic.: il fait réparer les violences commises. - judicia restituta sunt, Cic.: des jugements furent cassés.* * *restituo, ĕre, stitŭi, stitutum [re + statuere] - tr. - [st2]1 [-] replacer, remettre à sa place, remettre en état, rétablir, réparer. [st2]2 [-] rendre, remettre, redonner, restituer. [st2]3 [-] ramener, rappeler, rappeler d'exil, ramener d'exil, rétablir dans ses biens, réhabiliter (un condamné). [st2]4 [-] relever, restaurer. [st2]5 [-] annuler, casser. - restituere tribunos plebis in suam dignitatem, Caes. BC. 1, 22: rétablir les tribuns de la plèbe dans leur dignité. - restituere aciem, Liv. 5, 18: rétablir le combat. - unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84: un seul homme, par ses temporisations, a rétabli notre situation. - nonnullos ambitus Pompeia lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: il rétablit dans leur état antérieur quelques personnes qui avaient été condamnées pour brigue en vertu de la loi Pompéia. - restituere aliquem in integrum, Cic. Clu. 36, 98: remettre qqn dans son entier et primitif état. - restituere civibus bona: rendre aux citoyens leurs biens. - restituere bona: réparer les pertes. - restituere aliquid ad aliquem: rendre qqch à qqn. - restituere comam, Ov.: remettre ses cheveux en ordre. - restitui vim factam jubet, Cic.: il fait réparer les violences commises. - judicia restituta sunt, Cic.: des jugements furent cassés.* * *Restituo, restituis, restitui, restitutum, pen. prod. restituere, Ex re, et statuo, statuis, compositum. Terent. Remettre, Restituer, Restablir.\Oppida, vicosque, quos incenderant, restituere iussit. Caesar. Rendre, Restituer.\Restituere aliquem. Curt. Luy pardonner sa faulte, et le remettre en ses estats, Le rehabiliter.\Corruptum adolescentem restituere. Plaut. Le reduire.\Rem perditam restituere. Terent. Remettre en estat.\Fores effractas restituere. Teren. Rabiller, Raccoustrer, Refaire.\Restituere aedes. Cic. Refaire, Raccoustrer, Reparer, Rabiller, Restaurer.\Aciem restituere. Liu. Remettre sus, Ramasser ses gensdarmes, et les mettre en ordre comme devant.\Animum alicui restituere. Liu. Rebailler courage.\Damnatum restituere. Cic. Restablir, Remettre en son premier estat.\Fraudata restituere. Caesar. Rendre, Restituer.\In gaudium restituere. Plaut. Remettre en joye.\In gratiam restituere. Cic. Remettre en grace.\In integrum restituere. Cic. Remettre en son entier et premier estat.\Restitui in integrum. Terent. Estre relevé.\Veteri patientiae aliquem restituere. Tacitus. Le remettre en l'ancienne obeissance et subjection.\Praelium, siue pugnam restituere. Liu. Recommencer le combat comme devant.\Reipublicae restitui. Cic. Estre remis en l'estat qu'on avoit devant son bannissement.\Sanitatem restituere, et sanitati. Plin. Guarir et remettre en santé.\Restitui sibi dicuntur vina. Plin. Quand apres qu'ils ont esté tournez, reviennent en leur premier estat. -
3 restituo
rē-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo], to put or set up again, i. e. either to replace in its former position, or (more freq.) to restore to its former condition, to rebuild, revive, etc. (freq. and class.; syn.: restauro, renovo, reficio).I.In gen.A.Lit.:B.senatus decrevit, ut Minerva nostra, quam turbo dejecerat, restitueretur,
Cic. Fam. 12, 25, a, 1:arborem,
Verg. G. 2, 272:luxatum femur ex toto,
Cels. 8, 20: aedes (with reficere), Cic. Top. 3, 15:domum a Clodio disjectam,
i. e. to rebuild, Vell. 2, 45, 3; cf.domum,
Suet. Ner. 31:theatrum,
id. Claud. 21:statuas (disjectas),
id. Calig. 34:tropaea disjecta,
id. Caes. 11:fores effractas,
Ter. Ad. 1, 2, 40:oppida vicosque, quos incenderant,
Caes. B. G. 1, 28:fontes et Flumina,
Ov. M. 2, 407:turbatas comas,
id. F. 3, 16:ordines,
Sall. J. 51, 3; cf.aciem,
Liv. 5, 18; 29, 2 al.:inclinatam aciem,
Suet. Caes. 62:(eos, qui) quaedam contra naturam depravata habent, restituere et corrigere,
Cic. Div. 2, 46, 96:oculos (luminibus orbati),
Suet. Vesp. 7:visum,
Plin. 25, 8, 50, § 89:pilos,
id. 32, 10, 40, § 119:se (apes, with reviviscere),
Varr. R. R. 3, 16 fin.; cf.:aliquem a limine mortis,
Cat. 68, 4; Verg. Cul. 223;and restinctos,
to raise the dead, Ov. P. 3, 6, 35:apes restituunt se ac reviviscunt,
Varr. R. R. 3, 16, 38.—Trop., to restore, revive, renew, reform, etc.: unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84; Cic. Att. 2, 19, 2; Liv. 30, 26; Verg. A. 6, 846 Serv.; Macr. S. 6, 1; Ov. F. 2, 242; Aug. ap. Suet. Tib. 21 al. (Ann. v. 313 Vahl.); cf.:II.rem prolapsam,
Liv. 2, 63:res perditas,
id. 25, 37; 6, 22:rem impeditam et perditam,
Ter. And. 3, 5, 13;and simply rem,
Liv. 3, 12 Drak.; 8, 11;25, 37: veteres clientelas,
Caes. B. G. 6, 12:veterem tuam illam calliditatem atque prudentiam,
Cic. Rosc. Am. 22, 61:tribuniciam potestatem,
id. Agr. 2, 14, 36:tribuniciam intercessionem armis,
Caes. B. C. 1, 7: proelium, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 23, 52; Caes. B. G. 7, 87; 1, 53; Liv. 6, 8; cf.:pugnam omnibus locis,
id. 4, 38 fin.; 2, 19:damna Romano accepta bello,
id. 31, 43:sanitatem,
Just. 6, 4, 13:bellum,
id. 35, 1, 10; Plin. 20, 6, 23, § 56; cf.vires,
Val. Fl. 2, 70:adulescentem corruptum,
to reform, Plaut. Trin. 1, 2, 81:suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi,
restored, revived, Liv. 35, 27:consolando aliquorum restituere voluntatem aut benevolentiam in dominum,
Varr. R. R. 1, 17, 7.—In partic., to give back, deliver up, return, restore a thing belonging to a person or place (syn. reddo).A.Lit.: Mi. Paterna oportet reddi filio bona. Ha. Restituentur omnia, Plaut. Poen. 5, 2, 122:2.tribuni vobis amissa reddent ac restituent?
Liv. 3, 68.—With a personal object: virginem suis Restituere ac reddere,
Ter. Eun. 1, 2, 67; 4, 6, 8:alicui filium,
id. Heaut. 3, 1, 83; id. And. 3, 3, 38; id. Hec. 5, 3, 20:amissa cuique,
Caes. B. C. 1, 87:bona iis,
id. ib. 2, 21:majorum locum huic,
id. B. G. 5, 25:agrum Veientibus,
Liv. 2, 13 et saep.:alicui suum familiarem et hospitem, ereptum e manibus hostium,
Caes. B. G. 1, 53:Sextus Pompeius civitati restitutus,
Cic. Phil. 5, 15, 41:captum victori,
Liv. 9, 11:apibus fructum suum,
Phaedr. 3, 13, 15:Caesaris imperio restituendus erat,
Ov. P. 4, 13, 38:illum restituam huic, hic autem in Alidem me meo patri,
Plaut. Capt. 3, 4, 56:aliquem natalibus,
to set free, Dig. 40, tit. 11;v. natalis.— With abstr. object: sed etiam meam vocem et auctoritatem et vobis et rei publicae conservatam ac restitutam puto,
Cic. Marcell. 1, 2:lucem salutemque redditam sibi ac restitutam,
id. Dom. 28, 75.—Without dat.:amissa (opp. adimere),
Caes. B. C. 1, 7:fraudata,
id. ib. 3, 60 fin. al.:Arpi restituti ad Romanos,
Liv. 24, 47; cf.:(Cloelia) sospites omnes Romam ad propinquos restituit,
id. 2, 13; 49:aliquem in aliquem locum,
Ter. And. 4, 1, 58; cf. Plaut. Mil. 3, 1, 108:(Siciliam) in antiquum statum,
Cic. Verr. 1, 4, 12; cf.:civitates afflictas in melius,
Suet. Vesp. 17. —Publicists' and jurid. t. t., to bring back or restore to his previous state or condition; to recall, reinstate a person condemned, banished, deprived of his property, etc. (cf. reduco):b.restituebat multos calamitosos... Licinium Denticulam de aleā condemnatum restituit,
Cic. Phil. 2, 23, 56:omnes, qui lege Pompeiā condemnati essent,
id. Att. 10, 4, 8:quae fuisset justa causa restituendi mei, nisi fuisset injusta eiciendi?
id. Mil. 14, 36; cf. id. ib. 15, 39:aliquem (damnatum),
Suet. Caes. 41; id. Calig. 15:exsulem,
id. Claud. 12:legionem totam cum ignominiā missam,
id. Caes. 69:neque enim praetor, si ex eo fundo essem dejectus, ita me restitui jussit,
Cic. Caecin. 29, 82; cf. id. ib. 8, 23: nonnullos ambitus Pompeiā lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1:aliquem in integrum,
Cic. Clu. 36, 98; Dig. 4, 1, 4; 4, 15 (cf. the whole section, ib. 4, 1: De in integrum restitutionibus); cf.:Sampsiceramum restitui in eum locum cupere, ex quo decidit,
Cic. Att. 2, 23, 2:equites Romanos in tribunicium honorem,
Caes. B. C. 1, 77 fin.:tribunos plebis in suam dignitatem,
id. ib. 1, 22:restitutus in patriam (Camillus) patriam ipsam restituit,
Liv. 7, 1 fin.; so,in patriam,
Suet. Ner. 3.—Transf.(α).Of things, to deliver up again, to make restitution of, restore:(β).in utriusque bonis nihil erat, quod restitui posset, nisi quod moveri loco non poterat,
Cic. Verr. 2, 2, 25, § 62; Dig. 43, 8, 2, § 34; 43, 12, 1, § 19 al.—Of a previous judicial sentence or of injustice committed, to reverse, i. e. to make null and void, to make good again, repair (cf.:(γ).rescindo, resolvo): alia judicia Lilybaei, alia Agrigenti, alia Panhormi restituta sunt,
Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:qui (praetor) dies totos aut vim fieri vetat aut restitui factam jubet, etc.,
id. Caecin. 13, 36:ut si ego eum condemnaro, tu restituas,
id. Fam. 9, 10, 2; cf.:restitui in integrum aequom est,
Ter. Phorm. 2, 4, 11.—To compensate for, make good (rare):B.damnum,
Liv. 31, 43, 4; Vulg. Exod. 22, 12:jacturam,
Col. 11, 1, 28. —Trop., to restore to a former condition, to re-establish, etc.:ut anno XVI. post reges exactos secederent, leges sacratas ipsi sibi restituerent,
restored for themselves, re-established, Cic. Corn. 1, Fragm. 23, p. 450 fin. Orell.:restituit his animos parva una res,
Liv. 25, 18; cf. id. 21, 53:ut interfecto Punico praesidio restituerent se Romanis,
join themselves again to the Romans, id. 23, 7:ulcera sanitati restituens,
restoring, Plin. 20, 6, 23, § 51; cf. id. 14, 18, 22, § 118:Bacchus peccasse fatentem Restituit,
restored to his former condition, Ov. M. 11, 135; cf.:cum semel occideris... Non, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas,
Hor. C. 4, 7, 24:restituam jam ego te in gaudia,
Plaut. Merc. 5, 2, 44:haud facile te in eundem rursus restitues locum,
Cic. Prov. Cons. 9, 23; Plaut. Mil. 3, 1, 108; cf.:cives ex servitute in libertatem,
Liv. 28, 39:poëtam in locum, Ter. Hec. prol. alt. 13: aliquem rursus in gratiam,
id. ib. 3, 1, 11; cf.:fratrem in antiquum locum gratiae et honoris,
Caes. B. G. 1, 18:fratrem (sc. in gratiam),
Curt. 8, 6, 26:Acarnanas in antiquam formulam jurisque ac dicionis eorum,
Liv. 26, 24:vos in amicitiam societatemque nostram,
id. 31, 31 fin. et saep.:cum praecipitata raptim consilia neque revocari neque in integrum restitui possint,
id. 31, 32:patientiae veteri (Britanniam),
Tac. Agr. 16.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Русский
- Французский