-
1 admoneo
admŏnĕo, ēre, mŏnŭi, mŏnĭtum - tr. - [st2]1 [-] avertir, faire souvenir de, faire songer (à une chose, présente ou passée), rappeler, informer. [st2]2 [-] faire songer (à un fait à venir), inviter, exhorter. [st2]3 [-] donner une leçon, châtier, admonester. - admonere aliquem alicujus rei (aliqua re, aliquid): faire songer à qqn à propos de qqch, avertir qqn de qqch, rappeler qqch à qqn. - admonere alicujus rei (de aliqua re): faire songer à qqch. - admonere + prop. inf.: rappeler que, avertir que. - quanta vis fraterni sit amoris admonere, Cic. Fam. 5, 2: faire comprendre quelle est la puissance de l'amour fraternel. - admonere aeris alieni, Cic. Top. 1, 5: rappeler une dette, sommer un débiteur. - sol ire lavatum admonuit, Hor. S. 1, 6, 125: le soleil nous fit souvenir d'aller au bain. - admoneri ad: être poussé à, être engagé à. - admonere (ut) + subj.: engager à. - me tuis verbis admonuit, ut scriberem, Cic. Fam. 9, 6: il m'a engagé de ta part à écrire. - hunc admonet iter caute faciat: il l’avertit d’être sur ses gardes pendant son trajet. - admonere ne: engager à ne pas. - admonere juvencum flagello, Col.: stimuler un taureau avec le fouet. - admonere liberos verberibus, Sen. Clem. 1, 14: corriger ses enfants en les frappant.* * *admŏnĕo, ēre, mŏnŭi, mŏnĭtum - tr. - [st2]1 [-] avertir, faire souvenir de, faire songer (à une chose, présente ou passée), rappeler, informer. [st2]2 [-] faire songer (à un fait à venir), inviter, exhorter. [st2]3 [-] donner une leçon, châtier, admonester. - admonere aliquem alicujus rei (aliqua re, aliquid): faire songer à qqn à propos de qqch, avertir qqn de qqch, rappeler qqch à qqn. - admonere alicujus rei (de aliqua re): faire songer à qqch. - admonere + prop. inf.: rappeler que, avertir que. - quanta vis fraterni sit amoris admonere, Cic. Fam. 5, 2: faire comprendre quelle est la puissance de l'amour fraternel. - admonere aeris alieni, Cic. Top. 1, 5: rappeler une dette, sommer un débiteur. - sol ire lavatum admonuit, Hor. S. 1, 6, 125: le soleil nous fit souvenir d'aller au bain. - admoneri ad: être poussé à, être engagé à. - admonere (ut) + subj.: engager à. - me tuis verbis admonuit, ut scriberem, Cic. Fam. 9, 6: il m'a engagé de ta part à écrire. - hunc admonet iter caute faciat: il l’avertit d’être sur ses gardes pendant son trajet. - admonere ne: engager à ne pas. - admonere juvencum flagello, Col.: stimuler un taureau avec le fouet. - admonere liberos verberibus, Sen. Clem. 1, 14: corriger ses enfants en les frappant.* * *Admoneo, admones, pen. corr. admonui, admonitum, pen. cor. admonere. Admonnester, Adviser, Advertir.\Admonere ad aurem. Cic. Advertir tout bas à l'oreille.\Admonere aliquem verbis alterius. Cic. L'advertir de par un autre.\Admonere flagello. Columel. Fouetter, Donner du fouet au beuf pour le haster un petit d'aller. -
2 impleo
implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:I.implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:impleris,
Hor. Epod. 17, 59:implerit,
Ov. M. 6, 111:implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:implessem,
Verg. A. 4, 605:implesset,
Ov. M. 9, 667:inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).Lit.A.In gen.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:foros flammis,
id. ib. 4, 605:herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.(γ).compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—With a simple acc.:B.id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—In partic.1.To fill with food, to satisfy, satiate:2.praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —To fill, to make fleshy, fat, stout:3.si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —To fill up, amount to a certain measure:II.mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.Trop.A.Ingen., to fill, make full.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:voce deos,
Val. Fl. 2, 167:aliquem hortatibus,
id. 4, 81:aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:omnia terrore,
id. 9, 24, 8:anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:se caedibus,
Sil. 9, 528:te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—Aliquid ( aliquem) alicujus rei:(γ).celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—With the simple acc.:(δ).acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:ceras capaces,
id. 1, 63:tabulas,
id. 2, 58:vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—B.In partic.1.To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:2.puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:3.ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:munia sua,
Tac. A. 3, 53:incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:consilium,
Tac. H. 1, 16:vera bona,
id. Agr. 44:fata,
Liv. 1, 7, 11:utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56. -
3 inpleo
implĕo ( inpl-), ēvi, ētum, 2 (sync. forms:I.implerunt,
Verg. E. 6, 48; id. G. 4, 461; Pers. 1, 99; Ov. M. 11, 666 al.:impleris,
Hor. Epod. 17, 59:implerit,
Ov. M. 6, 111:implerint,
Cic. Agr. 2, 18, 47:implerat,
Ov. M. 9, 280 al.:implessem,
Verg. A. 4, 605:implesset,
Ov. M. 9, 667:inplesse,
Liv. 4, 41; Tib. 3, 3, 1; Tac. H. 2, 78 al.), v. a. [inpleo], to fill up, fill full, to make full, fill (freq. and class.; cf. expleo, compleo).Lit.A.In gen.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).is vomens frustis esculentis gremium suum et totum tribunal implevit,
Cic. Phil. 2, 25, 63:implevitque mero pateram,
Verg. A. 1, 729:foros flammis,
id. ib. 4, 605:herbarum suco expresso caput impleatur,
i. e. be wet all over with, Cels. 3, 18 med.; so,caput calido oleo,
id. 4, 2, 1 med.:cibis vinoque venas,
Liv. 26, 14, 5: manum pinu flagranti, fills his hand with, i. e. grasps, Verg. A. 9, 72:fusti istorum caput,
Plaut. Aul. 3, 3, 6; cf.in the comic pun: quae (dolia) nisi erunt semper plena, ego te implebo flagris,
id. Cas. 1, 35:tuis oraculis Chrysippus totum volumen implevit,
Cic. Div. 2, 56, 115; cf. in the foll. g:Neptunus ventis implevit vela secundis,
filled, swelled, Verg. A. 7, 23.—Aliquid alicujus rei (in analogy with plenus; cf.(γ).compleo): ollam denariorum implere,
Cic. Fam. 9, 18, 4.—With a simple acc.:B.id mustum coicies in amphoram et implebis ad summum,
Col. 12, 36:alter de ipsa justitia quatuor implevit sane grandes libros,
Cic. Rep. 3, 8; cf. id. Ac. 2, 27, 87.—In partic.1.To fill with food, to satisfy, satiate:2.praeparatā nos implevimus cenā,
Petr. 16:implentur veteris Bacchi pinguisque ferinae,
satisfy, regale themselves, Verg. A. 1, 215; so,vis impleri, mid.,
Juv. 5, 75; cf.:se interdiu,
Cels. 1, 2 fin. —To fill, to make fleshy, fat, stout:3.si aqua inter cutem quem implevit,
Cels. 2, 8 med.:implet corpus modica exercitatio, etc.,
makes fat, id. 1, 3 med.:nascentes implent conchylia lunae,
fill up, fatten, Hor. S. 2, 4, 30:Nomentanae vites se frequenter implent,
Col. 3, 2, 14.—Hence also of women and animals, to make pregnant, impregnate:(Peleus Thetidem) ingenti implet Achille,
Ov. M. 11, 265; 4, 698; 5, 111; 9, 280; so of animals: sues implentur uno coitu, Plin. 8, 51, 77, § 205; 9, 23, 39, § 76; Col. 7, 6, 3. —To fill up, amount to a certain measure:II.mensuraque roboris ulnas Quinque ter implebat,
Ov. M. 8, 748:arboris crassitudo quatuor hominum ulnas complectentium implebat,
Plin. 16, 40, 76, § 202; cf. id. 18, 10, 20, § 92:luna quater junctis implerat cornibus orbem,
Ov. M. 2, 344; 7, 530.Trop.A.Ingen., to fill, make full.(α).Aliquid ( aliquem) aliqua re:(β).impune ut urbem nomine impleris meo,
Hor. Epod. 17, 59:urbem tumultu,
Liv. 24, 26, 12; cf.:voce deos,
Val. Fl. 2, 167:aliquem hortatibus,
id. 4, 81:aliquem spe,
Just. 29, 4 fin.:pectus falsis terroribus,
Hor. Ep. 2, 1, 212:scopulos lacrimosis vocibus,
Verg. A. 11, 274:multitudinem exspectatione vana,
Liv. 36, 29, 3; 41, 5, 2:milites praeda,
satisfy, id. 7, 16, 3; 25, 20, 6:omnia terrore,
id. 9, 24, 8:anxiis curis,
id. 1, 56, 4 et saep.:vacua causarum conviciis,
Quint. 12, 9, 8; 4, 2, 114; Tac. A. 1, 22:rem alioqui levem sententiarum pondere,
Quint. 9, 3, 74; cf. id. 5, 13, 56; Liv. 7, 2, 7:cum sese sociorum, cum regum sanguine implerint,
have filled, covered, Cic. Agr. 2, 18, 47:se caedibus,
Sil. 9, 528:te ager vitibus implet,
enriches, Juv. 9, 56.— Pass.:omnia delubra pacem deum exposcentium virorum turba inplebantur,
were thronged, Liv. 3, 5, 14.—Aliquid ( aliquem) alicujus rei:(γ).celeriter adulescentem suae temeritatis implet,
Liv. 1, 46, 8:omnia erroris mutui,
id. 4, 41, 7:aliquem spei animorumque,
id. 7, 7, 5:aliquem religionis,
id. 5, 28, 4:hostes fugae et formidinis,
id. 10, 14, 20 et saep.—With the simple acc.:(δ).acta magni Herculis implerant terras,
Ov. M. 9, 135; 9, 667; id. F. 1, 93:quod tectum magnus hospes impleveris,
hast filled with thy presence, thy greatness, Plin. Pan. 15, 4; id. Ep. 7, 24 fin.:non semper implet (Demosthenes) aures meas,
does not always satisfy, Cic. Or. 29, 104:odium novercae,
Ov. M. 9, 135: implere ceterorum rudes animos, i. q. to inflame, to poison, Tac. A. 1, 31; cf.:urbs deinde impletur (sc. contagione morbi),
Liv. 4, 30, 8:nondum implevere medullas maturae mala nequitiae,
Juv. 14, 215:vestigia alicujus,
to follow after, imitate, Plin. Ep. 8, 13, 1:ceras pusillas,
i. e. to cover with writing, Juv. 14, 30; cf.:ceras capaces,
id. 1, 63:tabulas,
id. 2, 58:vices,
Claud. VI. Cons. Hon. 432.—With the simple abl.: Minyae clamoribus implent (sc. Jasonem), fill, i. e. spur on, inflame by acclamation, Ov. M. 7, 120.—B.In partic.1.To fill up a portion of time or a number, to make out, complete, finish, end:2.puer, qui nondum impleverat annum,
Ov. M. 9, 338:octavum et nonagesimum annum,
Quint. 3, 1, 14; cf.:me quater undenos sciat implevisse Decembres,
Hor. Ep. 1, 20, 27:vitae cursum,
Plin. 7, 16, 16, § 75:finem vitae sponte an fato,
Tac. A. 2, 42 fin.:impleta ut essent sex milia,
Liv. 33, 14; cf.:cohortes conscripserat ac triginta legionum instar impleverat,
Vell. 2, 20, 4:si numerum, si tres implevero,
Juv. 9, 90.—With the accessory notion of activity, to fulfil, discharge, execute, satisfy, content:3.ne id profiteri videar, quod non possim implere,
Cic. Clu. 18, 51; cf.promissum,
Plin. Ep. 2, 12, 6:munia sua,
Tac. A. 3, 53:incohatas delationes,
Dig. 48, 1, 5:consilium,
Tac. H. 1, 16:vera bona,
id. Agr. 44:fata,
Liv. 1, 7, 11:utinam quam spem ille de me concepit, partes officii,
Plin. Ep. 5, 56, 3; 10, 52, 2 (D):impleverim!
id. ib. 1, 10, 3; Quint. 6, 1, 12:desideria naturae,
Curt. 6, 2, 3:exsequiarum officium,
Just. 23, 2, 8:religionis officium,
Sulp. Sev. Chron. 2, 35, 3:hominis officium, Lact. Op. Dei, 20, 9: officium (opp. suscipere),
id. 6, 6, 15:mandatum,
Gai. Inst. 3, 161:legem,
Vulg. Rom. 13, 8.—Rarely with a personal object:implere censorem,
i. e. to discharge the office of censor, Vell. 2, 95 fin. Ruhnk.—Rhet. t. t., to make emphatic, make prominent:infirma, nisi majore quodam oratoris spiritu implentur,
Quint. 5, 13, 56. -
4 paenitenter
paenĭtĕo (less correctly poen-), ui, no sup., ēre, 2, v. a. and impers. [root in poena, q. v.; Gr. poinê].I.Pers.A.Act., to cause to repent, to displease (anteclass. and late Lat.):B.et me quidem haec conditio nunc non paenitet,
causes me no regret, Plaut. Stich. 1, 1, 50: quod male emptum est semper paenitet, Cat. ap. Plin. 18, 5, 6, § 26:paenitemini et credite Evangelio,
repent, Vulg. Marc. 1, 15; id. Act. 3, 19.—Neutr., to repent, be sorry:II.momenta certaminum assuefaciebant militem minus jam tandem aut virtutis aut fortunae paenitere suae,
Liv. 22, 12, 10:etiam nunc paenitere suā sponte Aequos quam pati hostilia malle,
id. 3, 2, 4:Athenienses primi paenitere coeperunt,
Just. 11, 3, 3:paenituit populus,
Vulg. Ecclus. 48, 16:non vult paenitere,
id. Apoc. 2, 21.—Esp., in part. pres.:Lepidus paenitens consili,
Sall. H. 1, 49 Dietsch:paenitens facti,
Suet. Vit. 15; cf. id. Claud. 43 init.; cf. II. A. e and i infra.—Impers.A. (α).Aliquem alicujus rei:(β).non paenitere me consilii de tuā mansione,
Cic. Att. 9, 10, 8:quem... in eam diem vitae non paenituerat,
Just. 13, 1, 5: neque te, neque quenquam arbitror tuae paeniturum laudis, App. ap. Non. 158, 5: galeatum sero duelli paenitet, Juv. 1, 170.—Alicujus rei alone:(γ).bonae mentis paenituisset,
Sen. Q. N 4, praef. 7:paenitebatque modo consilii, modo paenitentiae ipsius,
Curt. 10, 7, 12.—Aliquem alone:(δ).si eos quidem non paeniteret,
Cic. Fam. 9, 5, 2.—With acc. of person, foll. by inf.:(ε).efficiunt ut me non didicisse minus paeniteat,
Cic. de Or. 2, 19, 77.—With neutr. pron. as subj. (cf. I. B. supra; Zumpt, Gr. § 442, explains the pron. in these passages as acc., but v. Krebs, Antibarb. p. 876):(ζ).sapientis est nihil, quod paenitere possit, facere,
Cic. Tusc. 5, 28, 81:sequitur ut nihil paeniteat,
id. ib. 5, 18, 53:quaeri oportet utrum id facinus sit, quod paenitere fuerit necesse,
id. Inv. 2, 13, 43. —Foll. by rel. adverb. clause:(η).etsi solet eum, cum aliquid fecit, paenitere,
Cic. Att. 8, 5, 1.—With quod:(θ).valde ego ipsi, quod de suā sententiā decesserit, paenitendum puto,
Cic. Att. 7, 3, 6:paenitet quod non ab adultero coepi,
Quint. Decl. 335.—With dat. of agent:(ι).consilii nostri... nobis paenitendum,
Cic. Fam. 9, 5, 2.—Absol.:B.tanta vis fuit paenitendi,
Cic. Tusc. 4, 37, 79: corrigere errorem paenitendo, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:Sallustius usque eo processit, ut non paeniturum pro non acturo paenitentiam dixerit,
Quint. 9, 3, 12:paenitet et torqueor,
Ov. P. 1, 2, 60; Prud. Cath. 2, 26.—It discontents or displeases one, i. e. one is vexed, angry, offended, dissatisfied (class.; cf. taedet).(α).Aliquem alicujus rei:(β). C.ut me imperii nostri paeniteret,
Cic. Rep. 6, 16, 16:num hujusce te gloriae paenitebat?
id. Phil. 1, 13, 33; cf. id. Rep. 3, 35, 47:num igitur, si ad centesimum annum vixisset, senectutis suae eum paeniteret?
id. Sen. 6, 19:paenitere se virium suarum,
Liv. 8, 23:paenituit multos vanae sterilisque cathedrae,
Juv. 7, 203.—It concerns, is a care to, makes anxious, dissatisfies; and with negative, it is enough, satisfies (mostly anteclass.):A. (α).an paenitet te, quanto hic fuerit usui?
are you not satisfied? Plaut. Ps. 1, 3, 71:paenitetne te, quot ancillas alam?
id. Truc. 2, 6, 52: duas dabo, una si parum'st;et si duarum paenitebit, addentur duae,
are not enough, not satisfactory, id. Stich. 4, 1, 34:an paenitebat flagitii te auctore quod fecisset Adulescens?
was it not enough? Ter. Eun. 5, 6, 12; id. Heaut. 1, 1, 20; id. Phorm. 1, 3, 20:an paenitet vos, quod salvum atque incolumem exercitum traduxerim?
Caes. B. C. 2, 32:quod a senatu quanti fiam minime me paenitet,
Cic. Att. 1, 20, 2; cf.:tam diu velle debebis (discere), quoad te quantum proficias non paenitebit,
id. Off. 1, 1, 2. —Hence,Absol.:(β).optimus est portus paenitenti mutatio consilii,
Cic. Phil. 12, 2, 7.—With gen.: Lepidum paenitentem consilii, Sall. ap. Charis. p. 224 P.—(γ).With de:B. 1.signa paenitentis de matrimonio dederat,
Suet. Claud. 43.— Hence, adv.: paenĭtenter, with regret, repentantly (late Lat.):auguria paenitenter omissa,
Min. Fel. Oct. 26.—Affirmatively:2.itaque hic ager sive exercetur, seu cessat, colono est paenitendus,
Col. 3, 2:paenitendae rei recordatio,
Sen. Brev. Vit. 10, 2.—With a negative:sub haud paenitendo magistro,
Liv. 1, 35, 5; 25, 6, 10; 40, 6, 3:dicta non paenitenda,
Gell. 1, 3, 2:gens Flavia reipublicae non paenitenda,
Suet. Vesp. 1. -
5 paeniteo
paenĭtĕo (less correctly poen-), ui, no sup., ēre, 2, v. a. and impers. [root in poena, q. v.; Gr. poinê].I.Pers.A.Act., to cause to repent, to displease (anteclass. and late Lat.):B.et me quidem haec conditio nunc non paenitet,
causes me no regret, Plaut. Stich. 1, 1, 50: quod male emptum est semper paenitet, Cat. ap. Plin. 18, 5, 6, § 26:paenitemini et credite Evangelio,
repent, Vulg. Marc. 1, 15; id. Act. 3, 19.—Neutr., to repent, be sorry:II.momenta certaminum assuefaciebant militem minus jam tandem aut virtutis aut fortunae paenitere suae,
Liv. 22, 12, 10:etiam nunc paenitere suā sponte Aequos quam pati hostilia malle,
id. 3, 2, 4:Athenienses primi paenitere coeperunt,
Just. 11, 3, 3:paenituit populus,
Vulg. Ecclus. 48, 16:non vult paenitere,
id. Apoc. 2, 21.—Esp., in part. pres.:Lepidus paenitens consili,
Sall. H. 1, 49 Dietsch:paenitens facti,
Suet. Vit. 15; cf. id. Claud. 43 init.; cf. II. A. e and i infra.—Impers.A. (α).Aliquem alicujus rei:(β).non paenitere me consilii de tuā mansione,
Cic. Att. 9, 10, 8:quem... in eam diem vitae non paenituerat,
Just. 13, 1, 5: neque te, neque quenquam arbitror tuae paeniturum laudis, App. ap. Non. 158, 5: galeatum sero duelli paenitet, Juv. 1, 170.—Alicujus rei alone:(γ).bonae mentis paenituisset,
Sen. Q. N 4, praef. 7:paenitebatque modo consilii, modo paenitentiae ipsius,
Curt. 10, 7, 12.—Aliquem alone:(δ).si eos quidem non paeniteret,
Cic. Fam. 9, 5, 2.—With acc. of person, foll. by inf.:(ε).efficiunt ut me non didicisse minus paeniteat,
Cic. de Or. 2, 19, 77.—With neutr. pron. as subj. (cf. I. B. supra; Zumpt, Gr. § 442, explains the pron. in these passages as acc., but v. Krebs, Antibarb. p. 876):(ζ).sapientis est nihil, quod paenitere possit, facere,
Cic. Tusc. 5, 28, 81:sequitur ut nihil paeniteat,
id. ib. 5, 18, 53:quaeri oportet utrum id facinus sit, quod paenitere fuerit necesse,
id. Inv. 2, 13, 43. —Foll. by rel. adverb. clause:(η).etsi solet eum, cum aliquid fecit, paenitere,
Cic. Att. 8, 5, 1.—With quod:(θ).valde ego ipsi, quod de suā sententiā decesserit, paenitendum puto,
Cic. Att. 7, 3, 6:paenitet quod non ab adultero coepi,
Quint. Decl. 335.—With dat. of agent:(ι).consilii nostri... nobis paenitendum,
Cic. Fam. 9, 5, 2.—Absol.:B.tanta vis fuit paenitendi,
Cic. Tusc. 4, 37, 79: corrigere errorem paenitendo, id. Fragm. ap. Lact. 6, 24:Sallustius usque eo processit, ut non paeniturum pro non acturo paenitentiam dixerit,
Quint. 9, 3, 12:paenitet et torqueor,
Ov. P. 1, 2, 60; Prud. Cath. 2, 26.—It discontents or displeases one, i. e. one is vexed, angry, offended, dissatisfied (class.; cf. taedet).(α).Aliquem alicujus rei:(β). C.ut me imperii nostri paeniteret,
Cic. Rep. 6, 16, 16:num hujusce te gloriae paenitebat?
id. Phil. 1, 13, 33; cf. id. Rep. 3, 35, 47:num igitur, si ad centesimum annum vixisset, senectutis suae eum paeniteret?
id. Sen. 6, 19:paenitere se virium suarum,
Liv. 8, 23:paenituit multos vanae sterilisque cathedrae,
Juv. 7, 203.—It concerns, is a care to, makes anxious, dissatisfies; and with negative, it is enough, satisfies (mostly anteclass.):A. (α).an paenitet te, quanto hic fuerit usui?
are you not satisfied? Plaut. Ps. 1, 3, 71:paenitetne te, quot ancillas alam?
id. Truc. 2, 6, 52: duas dabo, una si parum'st;et si duarum paenitebit, addentur duae,
are not enough, not satisfactory, id. Stich. 4, 1, 34:an paenitebat flagitii te auctore quod fecisset Adulescens?
was it not enough? Ter. Eun. 5, 6, 12; id. Heaut. 1, 1, 20; id. Phorm. 1, 3, 20:an paenitet vos, quod salvum atque incolumem exercitum traduxerim?
Caes. B. C. 2, 32:quod a senatu quanti fiam minime me paenitet,
Cic. Att. 1, 20, 2; cf.:tam diu velle debebis (discere), quoad te quantum proficias non paenitebit,
id. Off. 1, 1, 2. —Hence,Absol.:(β).optimus est portus paenitenti mutatio consilii,
Cic. Phil. 12, 2, 7.—With gen.: Lepidum paenitentem consilii, Sall. ap. Charis. p. 224 P.—(γ).With de:B. 1.signa paenitentis de matrimonio dederat,
Suet. Claud. 43.— Hence, adv.: paenĭtenter, with regret, repentantly (late Lat.):auguria paenitenter omissa,
Min. Fel. Oct. 26.—Affirmatively:2.itaque hic ager sive exercetur, seu cessat, colono est paenitendus,
Col. 3, 2:paenitendae rei recordatio,
Sen. Brev. Vit. 10, 2.—With a negative:sub haud paenitendo magistro,
Liv. 1, 35, 5; 25, 6, 10; 40, 6, 3:dicta non paenitenda,
Gell. 1, 3, 2:gens Flavia reipublicae non paenitenda,
Suet. Vesp. 1. -
6 commonefacio
commonefăcĭo (conmonefăcĭo), ĕre, fēci, factum - tr. - avertir, faire songer, faire souvenir, rappeler. - commonefacere aliquem alicujus rei: rappeler qqch à qqn. - commonefacere aliquem de aliquâ re: rappeler qqch à qqn. - aliquem commonefacere ut: avertir qqn de, rappeler à qqn de... - commonefacere + prop. inf.: rappeler que...* * *commonefăcĭo (conmonefăcĭo), ĕre, fēci, factum - tr. - avertir, faire songer, faire souvenir, rappeler. - commonefacere aliquem alicujus rei: rappeler qqch à qqn. - commonefacere aliquem de aliquâ re: rappeler qqch à qqn. - aliquem commonefacere ut: avertir qqn de, rappeler à qqn de... - commonefacere + prop. inf.: rappeler que...* * *Commonefacio, commonefacis, pen. corr. commonefeci, pen. prod. commonefactum, commonefacere, Idem quod Admonere. Sallust. Advertir, Admonnester.\Amicitiae veteris aliquem commonefacere. Author ad Herennium. Luy faire souvenir de, etc.\Commonefacere rem aliquam, pro Commemorare. Cic. Racompter. -
7 commoneo
commonĕo, ēre, monŭi, monitum - tr. - faire souvenir, avertir, faire songer, conseiller. - commonere aliquem alicujus rei: faire souvenir qqn de qqch. - commonere aliquem de aliqua re: rappeler qqn au souvenir de qqch. - commonere + prop inf: faire souvenir que. - de periculo aliquem commonere: avertir qqn d’un danger. - commonere + prop inf: avertir que. - commonere ut: avertir de, conseiller de...* * *commonĕo, ēre, monŭi, monitum - tr. - faire souvenir, avertir, faire songer, conseiller. - commonere aliquem alicujus rei: faire souvenir qqn de qqch. - commonere aliquem de aliqua re: rappeler qqn au souvenir de qqch. - commonere + prop inf: faire souvenir que. - de periculo aliquem commonere: avertir qqn d’un danger. - commonere + prop inf: avertir que. - commonere ut: avertir de, conseiller de...* * *Commoneo, commones, pen. corr. commonui, commonitum, pen. corr. commonere. Plaut. Advertir, Admonnester.\Commonere aliquem officium suum. Plaut. L'admonnester de faire son debvoir. -
8 absolvo
ab-solvo, solvī, solūtum, ere1) отделять ( lingua absoluta a gutture PM — о лягушках); отвязывать (sc. asinum Ap; canem Amm); отворять ( valvas stabuli Ap)2)а) освобождать (vinclis T и a vinculis Pl; domum ex pignoribus Dig)loca nebularum noctibus absoluta Pall — места, не знающие ночных тумановб) избавлять (aliquem cura Sl; populum Romanum bello T; aliquem timoris Sen; se a. ab aliquā re C)3) освобождать (от обвинения), оправдывать (по суду) (aliquem alicujus rei, aliquā re и — редко — de aliqua re)a. aliquem suspicione alicujus rei L — снять с кого-л. подозрение в чём-л.a. aliquem capitis Nep — не приговаривать к смертной казни (помиловать) кого-л.4) доводить до конца, заканчивать, завершать (opus Cs; libellos Su; rem inchoatam C)a. beneficium suum L — довести своё благодеяние до конца6) (покороче) излагать, рассказыватьde aliquā re a. uno verbo Pl (paucis Sl) — вкратце рассказать о чём-л.7) выполнять ( promissa Vr)8) ( о должниках) рассчитываться, платить, оплачивать (aliquem Pl, Ter; creditorem Dig) -
9 incuso
incūso, āre, āvi, ātum [in + causa] - tr. - [st1]1 [-] accuser [au sens de faire des reproches à], blâmer. - incusare aliquem vehementer, Caes. BG. 1, 40, 1: accabler qqn de violents reproches. --- cf. G. 2, 15, 5 ; Virg. Fin. 11, 471. - incusare aliquem alicujus rei: accuser qqn de qqch. - incusare aliquem superbiae, Tac. An. 2, 78: accuser qqn d'orgueil. [st1]2 [-] reprocher, se plaindre de qqch. - incusare injurias Romanorum, Liv. 8, 23, 4: reprocher les injustices des Romains. --- cf. Liv. 1,9, 14; Tac. An. 1, 35; 6, 23. - incusare + prop. inf.: articuler comme grief que, comme reproche que. --- Liv. 26, 12, 11; 31, 6, 4 ; Tac. An. 4, 17. - cum Poenus dolo dimissum Romanum incusaret, Liv. 24, 1, 10: comme les Carthaginois se plaignaient de ce qu'on avait laissé s'échapper les Romains. - incusabatur facile toleraturus exilium, Tac. An. 6, 3: on lui faisait ce reproche qu'il supporterait facilement son exil. - [avec quod et subj.] incusat se quod me moretur, Plin. Ep. 6, 20, 12: elle s'accuse, (se reproche) de me retarder.* * *incūso, āre, āvi, ātum [in + causa] - tr. - [st1]1 [-] accuser [au sens de faire des reproches à], blâmer. - incusare aliquem vehementer, Caes. BG. 1, 40, 1: accabler qqn de violents reproches. --- cf. G. 2, 15, 5 ; Virg. Fin. 11, 471. - incusare aliquem alicujus rei: accuser qqn de qqch. - incusare aliquem superbiae, Tac. An. 2, 78: accuser qqn d'orgueil. [st1]2 [-] reprocher, se plaindre de qqch. - incusare injurias Romanorum, Liv. 8, 23, 4: reprocher les injustices des Romains. --- cf. Liv. 1,9, 14; Tac. An. 1, 35; 6, 23. - incusare + prop. inf.: articuler comme grief que, comme reproche que. --- Liv. 26, 12, 11; 31, 6, 4 ; Tac. An. 4, 17. - cum Poenus dolo dimissum Romanum incusaret, Liv. 24, 1, 10: comme les Carthaginois se plaignaient de ce qu'on avait laissé s'échapper les Romains. - incusabatur facile toleraturus exilium, Tac. An. 6, 3: on lui faisait ce reproche qu'il supporterait facilement son exil. - [avec quod et subj.] incusat se quod me moretur, Plin. Ep. 6, 20, 12: elle s'accuse, (se reproche) de me retarder.* * *Incuso, incusas, pen. prod. incusare. Plaut. Se plaindre d'aucun, et le blasmer de quelque mal qu'il a faict.\Quid me incusas Clitipho? Terent. Pourquoy te plains tu de moy?\Quae tute dudum coram me incusaueras. Terent. De quoy tu t'estois plaind à moy.\Intemperiem caeli incusantes. Corn. Tacit. S'excusants sur le mauvais temps, Se plaignants de mauvais temps. -
10 redarguo
redarguo, ĕre, argŭi, argutum - tr. - [st2]1 [-] réfuter (une accusation), repousser comme faux, confondre, contredire. [st2]2 [-] dénoncer en retour, reprocher. [st2]3 [-] montrer la fausseté de, montrer la vanité de. [st2]4 [-] Lact. convaincre de, montrer la culpabilité de. - aliquid, aliquem redarguere: réfuter qqch, qqn. - redarguere inconstantiam, Cic. Dom. 9.21: reprocher l'inconstance. - aliquem alicujus rei redarguere: convaincre qqn de qqch. - aliquem ignorantiae redarguere, Lact. 3, 1, 15: convaincre qqn d'ignorance.* * *redarguo, ĕre, argŭi, argutum - tr. - [st2]1 [-] réfuter (une accusation), repousser comme faux, confondre, contredire. [st2]2 [-] dénoncer en retour, reprocher. [st2]3 [-] montrer la fausseté de, montrer la vanité de. [st2]4 [-] Lact. convaincre de, montrer la culpabilité de. - aliquid, aliquem redarguere: réfuter qqch, qqn. - redarguere inconstantiam, Cic. Dom. 9.21: reprocher l'inconstance. - aliquem alicujus rei redarguere: convaincre qqn de qqch. - aliquem ignorantiae redarguere, Lact. 3, 1, 15: convaincre qqn d'ignorance.* * *Redarguo, redarguis, redargui, redargutum, penul. prod. redarguere. Cic. Reprendre et arguer, Monstrer par arguments que ce qu'on dit n'est pas vray, Redarguer. -
11 commoneo
com-mŏnĕo ( conm-), ŭi, ĭtum, 2, v. a., to remind one forcibly of something, to put in mind, to impress upon, to bring to recollection (in good prose); constr. (cf. admoneo).(α).With aliquem:(β).ut commoneri nos satis sit, nihil attineat doceri,
Cic. Fin. 3, 1, 3:meretricem,
Plaut. Mil. 3, 3, 8:me,
Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57; Quint. 11, 3, 130: commonito pro rostris populo, * Suet. Claud. 22; cf.:quarum (notarum) recordatio commoneat et quasi excitet memoriam,
Quint. 11, 2, 28.—With aliquem alicujus rei:(γ).mearum me absens miseriarum conmones,
Plaut. Rud. 3, 4, 38:grammaticos officii sui,
Quint. 1, 5, 7:te ejus matrimonii,
Auct. Her. 4, 33, 44; cf.:ut hic modo me commonuit anulus quod totum effluxerat,
Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57.—With aliquem de aliquā re:(δ).de avaritiā tuā,
Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154:de periculo,
id. Part. Or. 27, 96. —With aliquem aliquid:(ε).officium vostrum ut vos malo cupiatis conmonerier,
Plaut. Ps. 1, 2, 17.—Simply with aliquid:cum amice aliquid commonemus,
Quint. 6, 1, 50:quae commonet usus,
Sil. 13, 111.—With rel.-clause:(ζ).quam hic mihi sit facile atque utile, Aliorum exempla commonent,
Ter. And. 4, 5, 17; so,commonere aliquem cur, etc.,
Quint. 11, 2, 30; and pass.:hoc qui venerit mi in mentem, re conmonitus sum modo,
Plaut. Trin. 4, 3, 47 Fleck. (Brix.: hoc qui in mentem venerit mi? Re ipsā conmonitus sum).—With ut or ne:(η).ut neque me consuetudo, neque amor commoneat, ut servem fidem,
Ter. And. 1, 5, 45:qui ut ordini rerum animum intendat, etiam commonendus est,
Quint. 4, 1, 78:commoneo tamen, ne quis hoc cottidianum habeat,
Cels. 1, 3.—With alicujus rei: horum tamen utcumque commonet locus, Quint. 11, 2, 24. -
12 conmoneo
com-mŏnĕo ( conm-), ŭi, ĭtum, 2, v. a., to remind one forcibly of something, to put in mind, to impress upon, to bring to recollection (in good prose); constr. (cf. admoneo).(α).With aliquem:(β).ut commoneri nos satis sit, nihil attineat doceri,
Cic. Fin. 3, 1, 3:meretricem,
Plaut. Mil. 3, 3, 8:me,
Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57; Quint. 11, 3, 130: commonito pro rostris populo, * Suet. Claud. 22; cf.:quarum (notarum) recordatio commoneat et quasi excitet memoriam,
Quint. 11, 2, 28.—With aliquem alicujus rei:(γ).mearum me absens miseriarum conmones,
Plaut. Rud. 3, 4, 38:grammaticos officii sui,
Quint. 1, 5, 7:te ejus matrimonii,
Auct. Her. 4, 33, 44; cf.:ut hic modo me commonuit anulus quod totum effluxerat,
Cic. Verr. 2, 4, 26, § 57.—With aliquem de aliquā re:(δ).de avaritiā tuā,
Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154:de periculo,
id. Part. Or. 27, 96. —With aliquem aliquid:(ε).officium vostrum ut vos malo cupiatis conmonerier,
Plaut. Ps. 1, 2, 17.—Simply with aliquid:cum amice aliquid commonemus,
Quint. 6, 1, 50:quae commonet usus,
Sil. 13, 111.—With rel.-clause:(ζ).quam hic mihi sit facile atque utile, Aliorum exempla commonent,
Ter. And. 4, 5, 17; so,commonere aliquem cur, etc.,
Quint. 11, 2, 30; and pass.:hoc qui venerit mi in mentem, re conmonitus sum modo,
Plaut. Trin. 4, 3, 47 Fleck. (Brix.: hoc qui in mentem venerit mi? Re ipsā conmonitus sum).—With ut or ne:(η).ut neque me consuetudo, neque amor commoneat, ut servem fidem,
Ter. And. 1, 5, 45:qui ut ordini rerum animum intendat, etiam commonendus est,
Quint. 4, 1, 78:commoneo tamen, ne quis hoc cottidianum habeat,
Cels. 1, 3.—With alicujus rei: horum tamen utcumque commonet locus, Quint. 11, 2, 24. -
13 arcesso
(accerso), īvī, ītum, ere (īre)1) звать, вызывать, приглашать, призывать (a. aliquem auxilio Cs)litteris arcessitus est L — он вызван письменноa. auxilia ab aliquo Cs — требовать помощи от кого-л.somnum medicamentis a. CC — вызывать сон лекарствамиa. bellum L — накликать войну2) доставлять, присылатьCaesar ex continenti alios fabros arcessiri (= arcessi) jubet Cs — Цезарь приказывает вызвать (доставить) с материка других мастеров (рабочих)sin melius quid habes, arcesse H — если есть у тебя (вино) получше, пришли3) привлекать к судебной ответственности, предавать суду, обвинять (aliquem alicujus rei, nomine alicujus rei или crimine alicujus rei C)a. capitis C — обвинять в уголовном преступленииa. pecuniae captae Su — привлекать к ответственности за кражу денег -
14 admoneo
ad-mŏnĕo, ui, ĭtum, 2, v. a., to bring up to one's mind, to put one in mind of ( in a friendly manner), to remind, suggest, advise, warn, admonish (by influencing more directly the reason and judgment; while in adhortor the admonition is addressed immediately to the will, Doed. Syn. 1, 164: “Moneo, et admoneo hoc differunt, quod monemus futura, admonemus praeterita; illa ut caveamus et discamus, haec ut recordemur,” Aus. Popma, p. 29; cf. Ellendt ad Cic. Brut. 3, 11: “in monente benevolentia, in admonente memoria,” Ernest. no. 1663).I.In gen., constr. absol. and with aliquem alicujus rei or de aliqua re, aliquam rem (Sallust employs them all); with ut or ne. when an action follows; with acc. and inf. or a rel. clause, when merely an historical [p. 42] fact is brought to view, Zumpt, § 439 and 615.(α).Absol.:(β).qui admonent amice, docendi sunt,
Cic. N. D. 1, 3:amicissime admonere,
id. Att. 7, 26:si sitis admoneret, profluente aquā vitam tolerat,
Tac. A. 15, 45 fin.:admonitus in somnis,
Vulg. Matt. 2, 22.—Aliquem alicujus rei:(γ).admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suae,
Sall. C. 21:quoniam nos tanti viri res admonuit,
id. J. 95:admonere aliquem foederis,
Liv. 35, 13; 5, 51:judices legum et religionis,
Suet. Tib. 33:admonitus hujus aeris alieni,
Cic. Top. 1, 5:aetatis et condicionis admoneri,
Suet. Dom. 2; cf. Drak. ad Liv. 2, 36, 6.—And with acc. of person omitted:adversae res admonuerunt religionum,
Liv. 5, 51; 5, 46, 6:veterum recentiumque admonens,
Tac. H. 3, 24.—Aliquem de aliqua re:(δ).de aede Telluris et de porticu Catuli me admones,
Cic. Q. Fr. 3, 1, 4:ut aliquid aliquando de doctrinae studiis admoneamur,
id. Rep. 1, 9:de moribus civitatis tempus admonuit,
Sall. C. 5:admonuit eos de auxiliis Dei,
Vulg. 2 Macc. 8, 19.—Sometimes in passing from a subject already discussed to a new one, = docere, dicere, to treat of, to speak of:de multitudine (verborum) quoniam quod satis esset admonui, de obscuritate pauca dicam,
Varr. L. L. 6, § 40 Müll.—With two acc. (in gen., only with illud, istuc, quod, multa, res, etc.):(ε).ridiculum est te istuc me admonere,
Ter. Heaut. 2, 3, 112:illud te esse admonitum volo,
Cic. Cael. 3, 8:jam illud non sunt admonendi, ut, etc.,
id. Off. 2, 19, 68:illud me praeclare admones,
id. Att. 9, 9:sin quippiam essem admonitus,
id. Fam. 5, 8:multa praeterea ostentis, multa extis admonemur,
id. N. D. 2, 66:eam rem nos locus admonuit,
Sall. J. 79.—With acc. and inf.:(ζ).admonuisti etiam dictum aliquod in petitionem tuam dici potuisse,
Cic. Planc. 34, 85 B. and K.:et meminerant et admonebant alii alios, supplicium ex se, non victoriam peti,
Liv. 28, 19: nostri detrimento admonentur diligentius stationes disponere, Auct. B. G. 8, 12.—With a rel. clause:(η).meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet,
Cic. Fam. 5, 2.—With ut or ne:(θ).admonebat me res, ut, etc.,
Cic. Off. 2, 19, 67:Caninius noster me tuis verbis admonuit, ut scriberem,
id. Fam. 9, 6:ea res admonet, ut, etc.,
Tac. A. 3, 25; so,corresp. with moneo,
Sen. Ep. 24, 16.—With the simple subj. (in the historians):(ι).simulque admonerent liberis suis prospiceret,
Nep. Ph. 1:nisi Seneca admonuisset venienti matri occurreret,
Tac. A. 13, 5:admonuit negotiis abstineret,
Suet. Tib. 50:illud me admones, cum illum videro, ne nimis indulgenter, et cum gravitate potius loquar,
Cic. Att. 9, 9, 2 (where ut is to be supplied from the preceding ne).—With a simple inf. (so most freq. after the Aug. per., but also in Cic.):(κ).ut mos erat istius atque ut eum suae libidines facere admonebant,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63:easdem decedere campis admonuit,
Verg. G. 4, 186; so,Matrem Admonuit ratibus sacris depellere taedas,
id. A. 9, 109:sol acrior ire lavatum admonuit,
Hor. S. 1, 6, 125; so Ov. M. 3, 601; 6, 150:nihil agere quod non prosit, fabella admonet,
Phaedr. 3, 17; Tac. A. 15, 67:regrediendum (sc. esse sibi),
Tac. Agr. 25.—With ad and the gerund.:(λ).ad thesaurum reperiendum,
Cic. Div. 2, 65, 134.—With abl. of means or cause:II.de quibus (discordiis) ipsis his prodigiis a dis immortalibus admonemur,
Cic. Har. Resp. 21, 44:proximi diei casu admoniti omnia ad defensionem paraverunt,
Caes. B. C. 2, 14:divinā admonitus plagā,
Vulg. 2 Macc. 9, 11.—Esp.A.To recall a thing to memory, to bring to remembrance (without any accessory notion of admonition); with acc. or gen.:B.cum memor anteactos semper dolor admonet annos,
Tib. 4, 1, 189 Müll. (some read here admovet):admonuit dominae deseruitque Venus,
id. 1, 5, 40:nomen, quod possit equorum Admonuisse,
Ov. M. 15, 543.—Of a creditor, to remind a debtor of his debt, to ask payment, to dun:C.cum tibi cotidie potestas hominis fuisset admonendi, verbum nullum facis,
Cic. Quint. 12; so id. Top. 1 fin. —In the poets and in later Lat., to urge or incite to action (cf. admonitor):telo admonuit bijugos,
Verg. A. 10, 586; so Spart. Sever. 11 fin.:liberos verberibus,
Sen. Clem. 1, 14; id. Const. Sap. 12 fin. -
15 expleo
ex-plĕo, ēvi, ētum, 2 (archaic form explenunt, for explent, acc. to Fest. p. 80; cf.: solinunt, nequinunt, danunt, for solent, nequeunt, dant; v. do, redeo and soleo init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.—I. A.Contracted form expleris,
Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. [PLEO, whence plenus, compleo, suppleo].Lit.:B.fossam aggere,
Caes. B. G. 7, 79 fin.:fossas,
id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.:paludem cratibus atque aggere,
Caes. B. G. 7, 58, 1:neque inferciens verba, quasi rimas expleat,
Cic. Or. 69, 231:vulnera,
Plin. 35, 6, 21, § 38:cicatrices,
id. 36, 21, 42, § 156:alopecias,
id. 34, 18, 55, § 177:bovem strictis frondibus,
i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28:se,
to fill, cram one's self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.:edim atque ambabus malis expletis vorem,
Plaut. Trin. 2, 4, 74:ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant,
Caes. B. C. 1, 21, 3:locum (cohortes),
i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4:explevi totas ceras quattuor,
have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40:deum bonis omnibus explere mundum,
Cic. Univ. 3:expleti (voce) oris janua raditur,
filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.:aliquem numerum,
Caes. B. C. 3, 4 fin.:numerum,
Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545:centurias,
to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7:tribus,
id. 3, 64, 8:justam muri altitudinem,
Caes. B. G. 7, 23, 4:His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur,
is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1:sic explevit, quod utrique defuit,
Cic. Brut. 42, 154.—Trop.1.In gen., to fill up, complete, finish:2.id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam,
make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf.damnationem,
id. Caecin. 10, 29:partem relictam,
id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5:explet concluditque sententias,
Cic. Or. 69, 230; cf.:sententias mollioribus numeris,
id. ib. 13, 40:animum gaudio,
Ter. And. 2, 2, 2.—In partic.a.To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food):b.quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens,
Cic. de Sen. 8, 26:famem,
Phaedr. 4, 18, 5; cf.:jejunam cupidinem,
Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.:explere cupiditates, satiare odium,
id. Part. Or. 27, 96:libidinem,
id. Cael. 20, 49:odium factis dictisque,
Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52:desiderium,
Liv. 1, 9, 15:iram,
id. 7, 30, 15; cf.:omnem exspectationem diuturni desiderii nostri,
Cic. de Or. 1, 47, 205:avaritiam pecuniā,
id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13:spem omnium,
Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.:me,
Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.:non enim vereor, ne non scribendo te expleam,
Cic. Fam. 2, 1, 1:se caede diu optata,
Liv. 31, 24, 11:tantum regem (divitiis),
Just. 9, 2:aliquem muneribus,
Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50:omnis suos divitiis,
Sall. C. 51, 34:animum suum (amore),
Ter. And. 1, 2, 17:animum gaudio,
id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19:corda tuendo,
Verg. A. 8, 265; cf.:expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa,
id. ib. 1, 713:expletur lacrimis dolor,
Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.— And reflex.:ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,
Cic. Verr. 2, 3, 42 fin. — Poet.:aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae,
to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.—To fulfil, discharge, execute, perform a duty:c.amicitiae munus,
Cic. Lael. 19, 67:susceptum rei publicae munus,
Cic. Prov. Cons. 14, 35:excusatione officium scribendi,
id. Fam. 16, 25:mandatum,
Dig. 17, 1, 27.—Of time, to complete, finish, bring to a close:* II.tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto,
Cic. Rep. 6, 22 fin.:fatales annos,
Tib. 1, 3, 53:quosdam in Aetolia ducentos annos explere,
Plin. 7, 48, 49, § 154:explebat annum trigesimum,
Tac. H. 1, 48.( Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).—Hence, ex-plētus, a, um, P. a., full, complete, perfect:quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus,
Cic. N. D. 2, 13, 37:undique expleta et perfecta forma honestatis,
id. Fin. 2, 15, 48:ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere,
id. Off. 2, 5, 18:expletum omnibus suis partibus,
id. Fin. 3, 9, 32:vita animi corporisque expleta virtutibus,
id. ib. 5, 13, 37:expleta rerum comprehensio,
id. Ac. 2, 7, 21.— Absol.:parum expleta desiderant,
Quint. 9, 4, 116. -
16 miror
mīror, ātus, 1 ( act. collat. form, v. miro), v. dep. a. and n. [Sanscr. smi, smile; Gr. meidaô; cf.: mirus, nimīrum], to wonder or marvel at, to be astonished or amazed at a thing; to admire; constr. with acc., acc. with inf., with quod, si, quā ratione, quid, unde, etc., with de, and poet.; in Greek constr. also aliquem alicujus rei (class.).(α).With acc.:(β).neglegentiam hominis,
Cic. Att. 10, 5, 59:illud jam mirari desino, quod ante mirabar,
id. de Or. 2, 14, 59:signa, tabulas pictas, vasa caelata,
Sall. C. 11, 6:praemia,
Verg. G. 3, 49:patrem,
to honor admiringly, Stat. S. 5, 2, 75:alia digna miratu,
of admiring wonder, Sen. Ep. 94, 56:mirari se,
to admire one's self, be in love with one's self, be vain, Cat. 22, 17.—With object-clause:(γ).si quis forte miratur, me ad accusandum descendere,
Cic. Div. in Caecil. 1, 1.—With quod:(δ).mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset,
Cic. Div. 2, 24, 51.—With si:(ε).idne tu miraris, si patrissat filius?
Plaut. Ps. 1, 5, 27: miror si, I should wonder, be surprised, if:miror, in illā superbiā et importunitate si quemquam amicum habere potuit,
Cic. Lael. 15, 54.—With rel.-clause:(ζ).ne miremini, quā ratione hic tantum potuerit,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134:ejus rei quae causa esset miratus,
Caes. B. G. 1, 32:miror, quid ex Piraeo abierit,
Ter. Eun. 2, 2, 59:satis mirari non possum, unde, etc.,
Cic. N. D. 1, 34, 95:si quis antea mirabatur, quid esset, quod, etc.,
id. Sest. 1.—With de:(η).de singulari impudentiā,
Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6.—With cum: ne quis miretur, cum tam clare tonuerit, Pompon. ap. Non. 473, 3 (Com. Rel. v. 4 Rib.).—(θ).Poet. in Greek constr. (thaumazô tina tinos), aliquem alicujus rei:II.(te) justitiaene prius mirer belline laborum,
Verg. A. 11, 126.—Trop.A.To have a regard for:B.familiaritates... amantium nos amicorum et nostra mirantium,
Cic. Off. 2, 8, 30.—Of inanim. subjects ( poet.):(arbos) miraturque novas frondes et non sua poma,
Verg. G. 2, 82.—Hence, mīran-dus, a, um, P. a., wonderful, strange, singular (class.):in mirandam altitudinem depressum,
Cic. Verr. 2, 5, 27, § 68:mirandum in modum,
in a wonderful manner, id. Att. 9, 7, 3:cliens,
Juv. 10, 161:fides,
Stat. S. 1, 3, 20.— Neutr. absol.: mirandum est, unde, etc., the wonder is, etc., Juv. 10, 32. -
17 condemno
con-demno, āvī, ātum, āre [ damno ]1) осуждать (aliquem alicujus rei или de aliquā re C etc.; c. aliquem innocentem C)aliis criminibus condemnatus est C — он был осуждён на основании других обвинений (за другие преступления)c. aliquem sibi C — осудить кого-л. в свою пользуc. quadrupli Cato и quadruple C — наложить штраф в четверном размереc. certam pecuniam и certā pecuniā Dig — приговорить к уплате определённой суммыc. aliquem capitis C, capite и capitali poenā Su или ad mortem Lact — приговорить кого-л. к смертной казниPublias Cn. Pisonem accusavit condemnavitque Su — Публий обвинил Гнея Пизона и добился его осуждения3) обвинять, винить ( aliquem uno hoc crimine C); порицать ( factum alicujus C)c. aliquem inertiae C — порицать кого-либо за бездействие -
18 Порицать
- insectari (vitia); vituperare (aliquem, aliquid in aliqua re, propter aliquid); castigare (improbos); retaxare (aliquem); culpare; accusare (aliquem de epistularum neglegentia, infrequentia); increpare (aliquem; perfidiam, ignaviam alicujus; immensas moras); damnare (libros; scriptorem); infamare (aliquem alicujus rei); taxare (aliquem); arguere; calumniari; laniare;• справедливо (заслуженно) порицать - bene reprehendere;
-
19 miror
mīror, ātus sum, ārī depon. [ mirus ]1) дивиться, удивляться, поражатьсяm. aliquid C etc. и alicujus rei V, тж. de aliqua re C — удивляться чему-л.miror quod hoc fecit (faceret) или eum hoc fecisse C — удивляюсь тому, что он это сделал2) задаваться вопросом, недоумевать, спрашивать, желать знатьmiror quae causa sit Cs — желал бы я знать, какова причина3) с удивлением осматривать, любоваться, восхищаться (aliquem C; aliquem alicujus rei V; tabulas pictas Sl) -
20 commonefacio
commŏnĕ-făcĭo ( conm-), fēci, factum ( pass. -fio, -factus sum, -fieri), 3, v. a. [commoneo], to remind one forcibly (of something), to put in mind, to admonish, to impress upon (in good prose, most freq. in Cic.); constr. with acc. (personae or rei), a rel.clause, ut or acc. and inf.:te propter magnitudinem provinciae etiam atque etiam esse commonefaciendum,
Cic. Fam. 13, 72, 1; cf.humorously: commonefacere aliquem monimentis bubulis,
to give one a remembrance, Plaut. Stich. 1, 2, 6.—With aliquem alicujus rei:cum ipse te veteris amicitiae commonefaceret, Auct,
Her. 4, 24, 35; so,quemque beneficii sui,
Sall. J. 49, 4; and pass., Cic. Verr. 2, 5, 43, § 112.—With aliquem de aliquā re, Cod. Th. 1, 1, 3: simul commonefacit, quae ipso praesente in concilio Gallorum de Dumnorige sint dicta, * Caes. B. G. 1, 19 fin.; so with a rel.-clause, Metell. ap. Cic. Fam. 5, 3, 2: simul commonefecit, sanxisse Augustum, etc., * Tac. A. 6, 12:illi eum commonefaciunt, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 2, 17, § 41.—With acc. rei:istius turpem praeturam,
Cic. Verr. 2, 4, 64, § 144:mores vetustatis,
Vitr. 2, 1, 5.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Латинский
- Русский
- Французский