-
101 allego
I.Allego, allegas, pen. prod. allegare. Cic. Envoyer vers aucun pour ambassade, ou pour estre moyen de quelque chose.\Allegare ad aliquem. Plaut. Cic. Envoyer vers quelcun.\Allegare aliquem alicui rei. Plaut. Envoyer aucun pour faire quelque chose.\Allegare. Quintil. Alleguer ses moyens, causes et raisons.\Allegare. Plin. iunior. Alleguer pour tesmoignage et probation.\Allegare, pro Appellare. Nommer. Cic. In quo inter allegatos, Oppianici nomen primum esse constabat. Oppianicus estoit nommé tout le premier entre les complices.II.Allego, allegis, pen. corr. allegi, pen. prod. allectum, allegere. Adjouster quelcun de nouveau en une compagnie. -
102 admoveo
ad-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2, v. a. (admōram, admōrim, etc., sync. for admoveram, admoverim, etc., Verg. A. 4, 367; Ov. P. 3, 7, 36), to move a person or thing; to bring, conduct, lead, carry, etc., to or toward a place (syn.: adduco, adicio, adhibeo, appello).I.Lit.A.In gen., constr. with ad or with dat. (in the histt., of an army, implements for besieging, etc.; class. at all periods): dum ne exercitum propius urbem Romam CC milia admoveret, Cic. Phil. 6, 3, 5:B.copias in locum,
Liv. 42, 57:signa Achradinae,
id. 25, 24 ext.; so Flor. 1, 24, 3, 23:castra,
Sil. 1, 296.—Hence, also, sometimes absol., to draw near, to approach, to bring near:jam admovebat rex,
Curt. 9, 4:jam opera admoventi deditio est facta,
Liv. 32, 32:scalas moenibus,
Tac. A. 13, 39. — Trop.:quot admovi illi fabricas! quot fallacias!
Plaut. Cist. 2, 2, 5 (where formerly admoenivi was erroneously read):tamquam aliquā machinā admotā, capere Asinii adulescentiam,
Cic. Clu. 13;so also: ignes ardentesque laminae ceterique cruciatus admovebantur (sc. civi Romano),
id. Verr. 2, 5, 63:dolorum faces,
id. Off. 2, 10, 37:cumque quasi faces ei doloris admoverentur,
id. Tusc. 2, 25, 61:fasciculum ad nares,
id. ib. 3, 18 fin.:pecus flagrantibus aris,
Verg. A. 12, 171:admotae hostiae (sc. aris),
Tac. A. 2, 69; so Suet. Calig. 32; Luc. 7, 165: Hannibalem admotum, i. e. adductum altaribus, led or conducted to, Liv. 21, 1:labra poculis,
Verg. E. 3, 43:ignes templis,
Tib. 3, 5, 11:exercitum Ariminum,
Liv. 28, 46:vultum ad auditores,
Auct. Her. 3, 15:animam admotis fugientem sustinet herbis,
Ov. M. 10, 188:(opes) Stygiis admoverat umbris,
id. ib. 1, 139:manus operi,
to apply, id. ib. 10, 254:capiti diadema,
Suet. Caes. 79:digitum scripturae,
id. Aug. 80:oscula,
to give a kiss, Ov. M. 10, 644:aliquem ad munera publica,
to promote, advance, Suet. Tib. 10:infantes papillae,
to put to, id. Tib. 44 al.:gressum,
to approach nearer, Stat. Th. 11, 560 (cf.: addere gressum).—Esp.1.To bring one thing near to another, and in the pass. poet. of places, to lie or be situated near:2.nocturna ad lumina linum nuper ubi extinctum admoveas,
Lucr. 6, 901:quae nisi admoto igne ignem concipere possit,
Cic. de Or. 2, 45 fin.: culina ut sit admota, i. e. near or close by, Varr. R. R. 1, 13, 2:genus admotum Superis,
nearly related, Sil. 8, 295:admota Nilo Africa,
Juv. 10, 149.—Hence, aliquem alicui, to bring one near another, i. e. to make friends, to reconcile:mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari,
Vell. 2, 96.—With the access. idea of regard to an object to be attained, to move, bring, or apply a thing to; e. g. admovere aures (or aurem), to lend an ear to: manus (or manum) operi, to put one's hand to a work, etc.: accessi, adstiti, animam ( my breath) compressi, aurem admovi, Ter. Phorm. 5, 6, 28:II.admovere aures et subauscultando excipere voces,
Cic. de Or. 2, 36 (cf.:aures adhibere,
id. Arch. 3:praebere aures,
Ov. Tr. 3, 7, 25; and:tenere aures,
id. ib. 4, 10, 49); and aures, poet. for auditores:cum tibi sol tepidus plures admoverit aures,
Hor. Ep. 1, 20, 19:admovent manus vectigalibus populi Rom.,
Cic. Agr. 1, 4; Ov. M. 15, 218; Liv. 5, 22, 4:in marmoribus, quibus Nicias manum admovisset,
which he had put his hand to, Plin. 35, 11, 40, § 133; Curt. 6, 7:ruderibus purgandis manus primus admovit,
Suet. Vesp. 8. But sometimes manus admovere signif., to lay violent hands on, to attack or assault:numquam deos ipsos admovere nocentibus manus,
Liv. 5, 11 fin. al.—Fig., of mental objects, to put, apply, or direct to any thing:quid praedicem... quot stimulos admoverit homini,
put the goad to, Cic. Sest. 5, 12:mulier saevissima est, Cum stimulos odio pudor admovet,
Juv. 10, 328:num admoveri possit oratio ad sensus animorum inflammandos,
Cic. de Or. 1, 14, 60:animis judicum admovere orationem, tamquam fidibus manum,
id. Brut. 54, 200: sed alia quaedam sit ad eum admovenda curatio (just before: adhibenda oratio; cf.adhibeo),
id. Tusc. 4, 28, 61: mentem ad voces alicujus, to direct to, attend to, Auct. Harusp. Resp. 10: serus enim Graecis admovit acumina chartis, not until late did ( the Roman) apply his wits to Greek literature, Hor. Ep. 2, 1, 161:terrorem,
to strike with terror, Liv. 6, 10; 41, 17:spes est admota,
Ov. M. 11, 454:spes cupiditati admota occaecavit animum,
Liv. 43, 10; id. 27, 43: desiderium patriae, to instil or infuse, Curt. 6, 2 al. -
103 coaequo
cŏ-aequo, āvi, ātum, 1, v. a., to make one thing equal or even with another, to even, level (rare but in good prose).I.Prop.:II.aream,
Cato, R. R. 91 and 129:montes,
Sall. C. 20, 11:pastinatum,
Col. 3, 16, 1:sulcum,
id. 11, 3, 48:glaebas,
id. 2, 17, 4; cf. Pall. 1, 13 fin. —Trop.A.To make equal in worth, dignity, power, etc., to bring to the same level, place on the same footing, equalize: ad libidines injuriasque tuas omnia coaequasti, * Cic. Verr 2, 3, 41, § 95:B.gratiam omnium,
Sall. Rep. Ord. 2, 11, 3:coaequati dignitate, pecuniā, virtute, etc.,
id. ib. 2:primogenito tuo,
Vulg. Sir. 36, 14:pedes meos cervis,
id. 2 Reg. 22, 34.—To compare (late Lat.):aliquem cum aliquo, Lact. de Ira Dei, 7: aliquem alicui,
Hier. in Isa. 5, 17, 14. -
104 impendeo
impendĕo ( inp-), ēre, v. n. and (anteclass.) a. [in-pendeo], to hang over any thing, to overhang (class.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. immineo).I.Lit.a.Neutr.:b.arbor in aedes illius impendet,
Dig. 43, 26, 1:ut (gladius) impenderet illius beati cervicibus,
Cic. Tusc. 5, 21, 62:poëtae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,
id. ib. 4, 16, 35; id. Fin. 1, 18, 60; cf. Lucr. 3, 980: nucem impendere super tegulas, Plaut. Fragm. ap. Macr. S. 2, 14; Lucr. 6, 564; cf.:impendentium montium altitudines,
Cic. N. D. 2, 39, 98.—Act.:II. a. (α).nec, mare quae impendent, vesco sale saxa peresa, etc.,
Lucr. 1, 326.—With in aliquem:(β).tantae in te impendent ruinae,
Plaut. Ep. 1, 1, 77:licet undique omnes in me terrores impendeant,
Cic. Rosc. Am. 11, 31.—With dat.:(γ).nunc jam alia cura impendet pectori,
Plaut. Ep. 1, 2, 32:omnibus semper aliqui talis terror impendet,
Cic. Tusc. 4, 16, 35:poenas impendere iis, a quibus, etc.,
id. Rep. 3, 11 fin.:quid sibi impenderet, coepit suspicari,
id. Clu. 24, 66.—Absol.:b.nimborum nocte coortā Inpendent atrae formidinis ora superne,
Lucr. 4, 174; 6, 254:quae vero aderant jam et impendebant, quonam modo ea depellere potuissetis?
Cic. Mil. 28, 76; cf.:ut ea, quae partim jam assunt, partim impendent moderate feramus,
id. Fam. 4, 14, 1:dum impendere Parthi videbantur,
id. Att. 6, 6, 3: tanta malorum impendet Ilias, id. ib. 8, 11, 3:belli magni timor impendet,
id. Fam. 2, 11, 1; cf.:ille quidem semper impendebit timor, ne, etc.,
id. Rep. 2, 28:Ea contentio quae impendet,
id. Att. 2, 22, 3:vento impendente,
Verg. G. 1, 365:pluviā,
id. ib. 4, 191:magnum bellum impendet a Parthis,
Cic. Att. 6, 2, 6; cf. id. Verr. 2, 5, 60, § 157; id. Prov. Cons. 17, 42:impendentia ex ruinis et commutatione status publici pericula,
Vell. 2, 35, 3.—Act.:quae res me impendet, Lucil. ap. Fest. s. v. me, p. 16 Müll.: tanta te impendent mala,
Ter. Phorm. 1, 4, 2.► Part. pass.: impensus, a, um; poet. for impendens:tempestas atque tenebrae coperiunt maria ac terras inpensa superne,
Lucr. 6, 491 Munro ad loc.; cf.:impensum ferrum,
Sen. Herc. Oet. 1592. -
105 inpendeo
impendĕo ( inp-), ēre, v. n. and (anteclass.) a. [in-pendeo], to hang over any thing, to overhang (class.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. immineo).I.Lit.a.Neutr.:b.arbor in aedes illius impendet,
Dig. 43, 26, 1:ut (gladius) impenderet illius beati cervicibus,
Cic. Tusc. 5, 21, 62:poëtae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,
id. ib. 4, 16, 35; id. Fin. 1, 18, 60; cf. Lucr. 3, 980: nucem impendere super tegulas, Plaut. Fragm. ap. Macr. S. 2, 14; Lucr. 6, 564; cf.:impendentium montium altitudines,
Cic. N. D. 2, 39, 98.—Act.:II. a. (α).nec, mare quae impendent, vesco sale saxa peresa, etc.,
Lucr. 1, 326.—With in aliquem:(β).tantae in te impendent ruinae,
Plaut. Ep. 1, 1, 77:licet undique omnes in me terrores impendeant,
Cic. Rosc. Am. 11, 31.—With dat.:(γ).nunc jam alia cura impendet pectori,
Plaut. Ep. 1, 2, 32:omnibus semper aliqui talis terror impendet,
Cic. Tusc. 4, 16, 35:poenas impendere iis, a quibus, etc.,
id. Rep. 3, 11 fin.:quid sibi impenderet, coepit suspicari,
id. Clu. 24, 66.—Absol.:b.nimborum nocte coortā Inpendent atrae formidinis ora superne,
Lucr. 4, 174; 6, 254:quae vero aderant jam et impendebant, quonam modo ea depellere potuissetis?
Cic. Mil. 28, 76; cf.:ut ea, quae partim jam assunt, partim impendent moderate feramus,
id. Fam. 4, 14, 1:dum impendere Parthi videbantur,
id. Att. 6, 6, 3: tanta malorum impendet Ilias, id. ib. 8, 11, 3:belli magni timor impendet,
id. Fam. 2, 11, 1; cf.:ille quidem semper impendebit timor, ne, etc.,
id. Rep. 2, 28:Ea contentio quae impendet,
id. Att. 2, 22, 3:vento impendente,
Verg. G. 1, 365:pluviā,
id. ib. 4, 191:magnum bellum impendet a Parthis,
Cic. Att. 6, 2, 6; cf. id. Verr. 2, 5, 60, § 157; id. Prov. Cons. 17, 42:impendentia ex ruinis et commutatione status publici pericula,
Vell. 2, 35, 3.—Act.:quae res me impendet, Lucil. ap. Fest. s. v. me, p. 16 Müll.: tanta te impendent mala,
Ter. Phorm. 1, 4, 2.► Part. pass.: impensus, a, um; poet. for impendens:tempestas atque tenebrae coperiunt maria ac terras inpensa superne,
Lucr. 6, 491 Munro ad loc.; cf.:impensum ferrum,
Sen. Herc. Oet. 1592. -
106 antehabeo
ante-habeo, —, —, ērea. quieta turbīdis T — предпочитать покой волнениям -
107 antepono
ante-pōno, posuī, positum, ere1) выставлять вперёд ( vigilias T); ставить впереди (кого-л.), помещать перед (кем-л.)equitum locos sedilibus plebis anteposuit T — (Нерон) расположил места всадников впереди сидений для народа2) ( о кушаньях) ставить перед, подавать ( prandium pransoribus Pl)a. mortem servituti C — предпочитать смерть рабству; иногда с abl. comparationis (aliquid aliquā re a. Ap); для подчеркивания приставка иногда отделяется -
108 comprecor
com-precor, ātus sum, ārī depon.молить, взывать (deos Ter; fidem caelestium Ctl; Jovi Pl); молиться, выпрашивать ( mortem sibi Sen); призыватьiratum aliquem alicui c. PJ — призывать кого-л. обратить свой гнев против кого-л -
109 concrucifigo
con-crucifigo, —, —, āreодновременно или вместе распинать на кресте ( aliquem alicui Sid) -
110 disciplina
disciplīna, ae f. [ disco I ]1) учение, обучение, образованиеtradere aliquem alicui in disciplinam C — отдать кого-л. кому-л. в учениеdisciplinae causā concurrĕre Cs — съезжаться для того, чтобы учитьсяres, quarum d. est C — предметы, которые преподаются (предметы обучения)disciplinae (dat.) aliis esse Pl — быть примером для других2) наставление, воспитание (d. pueritiae и puerīlis C)3) учение, теория, система или искусство (d. Stoicorum C); наука ( animum disciplinis meliorem fieri Q)d. dicendi C — риторикаd. populorum C — искусство управлять народамиd. juris civilis C — наука гражданского права4) строгий порядок, организация, дисциплина (d. domestica Su)d. rei publicae C — государственное устройство5) обыкновения, навыки, тж. принципы, политические приёмыd. Macedonum regum QC — политика македонских царейd. vivendi C — образ жизни -
111 gemino
āvī, ātum, āre [ geminus ]1) удваивать, сдваиватьgeminati consulatus T — два консульства подряд (т. е. консульская власть в течение двух лет)g. peccatum PS — совершать двойной проступок, усугублять свою вину2) соединять попарно ( legionum castra Su); спаривать ( aliquem alicui H)3) быть двойным (парным), двоиться (в глазах) Lcr -
112 jugo
I jūgo, āvī, ātum, āre [ jugum ]1) привязывать, подвязывать (vineas Vr, Col)2) связывать, соединять, объединять ( virtutes inter se jugatae sunt C); сочетать браком (aliquem alicui Ctl, V etc.)II jugo —, —, ereкричать (о коршуне Vr) -
113 obstricte
-
114 κατα-χαρίζομαι
κατα-χαρίζομαι, Etwas aus Gunst oder Gefälligkeit gegen Einen thun, einen Gefallen erzeigen; τινί, Lys. 6, 3; τὰ ὑμέτερα 27, 14; μὴ καταχαριζόμενον, ἀλλὰ διαμαχόμενον Plat. Gorg. 513 d; οὐδενὶ καταχαρισάμενοι τῶν κοινῶν δικαίων Din. 1, 105; καταχαρίσασϑαι καὶ προέσϑαι τι Dem. 26, 20; καταχαρίζεσϑαι τὰ δίκαια, das Recht nach Gunst sprechen, Plat. Apol. 35 c; Sp.; τἀληϑὲς τοῖς πολίταις Ael. V. H. 14, 9, die Wahrheit aus Gefälligkeit gegen die Bürger verhehlen; – schenken, διένειμε καὶ κατεχαρίσατο τοῖς φίλοις ἅπασαν τὴν λείαν D. Hal. 1, 63; τινά τινι, condonare aliquem alicui, Plut. Popl. 7.
-
115 iugo
Iugo, iugas, iugare. Cic. Lier et attacher ensemble, Conjoindre, Accoupler.\Iugare aliquem alicui. Virgil. Les marier ensemble.\Iugatae virtutes. Cic. Qui s'entretiennent ensemble, et ne sont point l'une sans l'autre.\Iugari vineae dicuntur. Columel. Quand on lie la vigne à eschalas ou perches qui sont de travers liees à d'autres perches fichees enterre. -
116 adludo
alludo (adludo), ĕre, lūsi, lūsum intr. et qqf. tr. [st2]1 [-] jouer, badiner, plaisanter. [st2]2 [-] se jouer (en parl. des choses). [st2]3 [-] faire allusion à. [st2]4 [-] favoriser. - ad aliquem (alicui) adludere: badiner avec qqn. - Galba adludens varie, Cic. de Or. 1, 56, 240: Galba plaisantant de mille manières. -
117 adpōno
appōno (adpōno), ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] placer auprès, placer sur; mettre sur la table, servir. [st2]2 [-] placer qqn auprès d'un autre, aposter. [st2]3 [-] ajouter, mettre en ligne de compte. - arch. appŏsīvi = apposui. - apponere modum vitiis, Cic.: mettre des bornes aux vices. - apponere diem et signum, Cic.: dater et cacheter. - apponere mensam, Plaut.: mettre le couvert. - custodem aliquem alicui apponere: mettre qqn comme gardien auprès de qqn. - ad rem aliquid apponere: ajouter qch à qch. - appositum est ut: il fut décidé en outre que. - manus ad os apponere, Cic.: mettre la main devant la bouche (pour dire qqch de secret). - appositā secundā mensā, Cic. Att. 14, 6: au second service. - convivis panem apponere: (faire) servir du pain aux convives. - apponere aprum in epulis, Cic.: servir sur table un sanglier. -
118 Мирить
- placare (aliquem alicui); reconciliare; pacificare; inimicitias sedare; -
119 Подсылать
- submittere (aliquem alicui); -
120 Попечение
- tutela (tenuiorum); curatio; cura; procuratio; observatio;• вверять кого-л. чьему-л. попечению - tradere aliquem alicui de manu in manum;
См. также в других словарях:
charge — Charge, ou fardeau, Onus. Une charge et charté, Vehes, vehis. La charge qu on baille à aucun pour faire quelque chose, Actus, Mandatum, Ministerium, Negotium, Onus. Toute charge qu on prend, ou qu on baille à faire, Prouincia. Une charge… … Thresor de la langue françoyse
commettre — Commettre, Il vient de Committere. Commettre quelque chose à aucun. Le commettre sur quelque affaire, Demandare aliquid alicui, Delegare aliquem alicui negotio, Delegare officium alicui, Designare, Constituere, Commettre aucun sur quelque affaire … Thresor de la langue françoyse
deleguer — Deleguer, Delegare, Mandare, Committere. Deleguer et commettre aucun à quelque affaire, Delegare aliquem alicui negotio, Delegare prouinciam alicui, vel curam rei alicuius. Deleguer ou commettre jurisdiction, ou puissance de cognoistre et juger,… … Thresor de la langue françoyse
mesler — Mesler, act. penac. Miscere, Turbare. Mesler de l eauë parmi le vin, Miscere aquam vino. Mesler l art d oratorie avec le droict civil, ou en user, Assumere copiam dicendi cum iure ciuili. Mesler l un parmi l autre, Admiscere, Confundere,… … Thresor de la langue françoyse
duire — Duire, Est accoustumer, Assuescere. Se duire et façonner à quelque chose, Consuetudinem nancisci alicuius rei. Duire petit à petit à faire le labeur entier et ordinaire, ou accoustumer par chacun jour à faire la tasche, Ad iusta perducere. Duire… … Thresor de la langue françoyse
mettre — Mettre, Ponere. Il vient de Mittere, par syncope et antiptose, Inde Mittere in possessionem. Mettre en possession. Mettre à bord, Naues ad terram applicare, Appellere nauem. Mets toy à dextre, Concede ad dexteram. Mettre à feu et à sang, Incendia … Thresor de la langue françoyse
tuer — Tuer, Il vien de {{t=g}}tuô,{{/t}} id est macto, occido. Tuer aucun, Aliquem caedere, Occidere, Exanimare, Necare, Abnecare, Enecare, Obtruncare, Perimere, Animam alicui adimere, Vitam adimere, Interimere, Extinguere animam alicui, Mortem inferre … Thresor de la langue françoyse
aller — I. Aller, Ambulare, Ingredi, Incedere, Ire, Iter facere, Obire, Pergere, Proficisci, Vadere. S en aller, Auferre se, Abire, Discedere, Abscedere, Digredi. Il commence à aller à Phavorinus, Pergit ire ad Phauorinum. Qui doit aller, Iturus. Je te… … Thresor de la langue françoyse
honneur — Honneur, m. acut. Vient de ce Latin, Honor, et en retient la signification: Mais il a esté usité aussi par les anciens pour la dignité qu a le vassal d estre fieffé par un Roy ou grand Seigneur, et consequemment pour le fief mesme duquel le… … Thresor de la langue françoyse
aider — Aider, Iuuare, Adiuuare, Adiutare, Opitulari, Adiumento esse, Adiumentum dare, Adiumentum afferre, Adiumenta importare, Auxilium afferre, Adesse alicui, Auxilium portare, Opem ferre, siue afferre, Operam alicui dare, Operam praebere, Opem referre … Thresor de la langue françoyse
louer — I. Louer, c est et bailler et prendre à louage, Tum locare, tum conducere, comme, Je luy ay loué ma boutique, Tabernam meam illi locaui, Et j ay loué sa maison, AEdes illius conduxi. Louer une maison, Conducere domum. Louer et marchander la peine … Thresor de la langue françoyse