-
1 minister
mĭnister, tra, trum, adj. ( gen. plur. ministrūm, Stat. S. 3, 1, 86) [a double comp. in form, from minus and comp. ending -ter, Gr. ter-os; cf.: magister, sinister], that is at hand, that serves, ministers (as an adj. only poet. and later): lumina (i. e. oculi) propositi facta ministra tui, that further, promote; promotive, or in a subst. sense, Ov. H. 21, 114:II.minister Grex,
Sil. 11, 274:ardor,
Lucr. 5, 297:ministro baculo,
with the aid of a staff, Ov. Ib. 261.—Subst.A.mĭnister, tri, m., an attendant, waiter, servant; also a priest's attendant or assistant; likewise an inferior officer, underofficial; hence, transf., an aider in a good or bad sense, a furtherer, promoter, helper, an abettor, accomplice:B.centum aliae (famulae), totidemque pares aetate ministri,
Verg. A. 1, 705:Phrygius,
the cup-bearer Ganymede, Val. Fl. 5, 691; Mart. 12, 15, 7:Falerni,
a cup -bearer, Cat. 27, 1:ministri publici Martis,
Cic. Clu. 15, 43:hostia Inter cunctantes cecidit moribunda ministros,
Verg. G. 3, 488:ministri imperii tui,
inferior officers, under-officials, Cic. Q. Fr 1, 1, 3:regni,
an assistant in the regal government, a minister, Just. 16, 1, 3:infimi homines ministros se praebent in judiciis oratoribus,
i. e. inform the orators what the law is, Cic. de Or 1, 45, 146:legum,
a minister, administrator, id. Clu. 53, 198:sermonum,
a mediator, negotiator, Tac. H. 2, 99:consiliorum suorum,
Vell. 2, 129, 3:Tiberius Alexander... minister bello datus,
Tac. A. 15, 28:ministri ac servi seditionum,
Cic. Fam. 1, 9, 13:ministri ac satellites cupiditatum,
id. Verr 2, 3, 8, § 21; so,furoris alieni,
agents, instruments, Lact. 5, 11:libidinis, Cic Lael. 10, 35: socii scelerum atque ministri,
Lucr. 3, 61:Calchante ministro,
with the help of Calchas, Verg. A. 2, 100:ministrum esse in maleficio,
Cic. Clu. 22, 60:minister fulminis ales,
i. e. the eagle, Hor. C. 4, 4, 1:calidae gelidaeque (aquae) minister,
one who serves, Juv. 5, 63:me nemo ministro fur erit,
by my aid, id. 3, 46.—Esp. (eccl. Lat.), a minister of religion, a preacher of Christ:ut sim minister Christi,
Vulg. Rom. 15, 16; id. Eph. 3, 7:fidelis,
id. ib. 6, 21:Dei,
id. 2 Cor. 6, 4:optimus,
Aug. Conf. 10, 26.—Of inanimate things:sit anulus tuus non minister alienae voluntatis,
Cic. Q. Fr 1, 1, 4:taedae, ardore ministro, suppeditant novum lumen,
Lucr. 5, 297.—mĭnistra, ae, f., a female attendant, maid-servant; a female assistant or minister, at religious worship (class. only in the trop. signif.).1.Lit.:2.una ministrarum,
Ov. M. 9, 90; 306; 14, 705:accipiat missas apta ministra notas,
Ov. A. A. 3, 470:ara deae certe tremuit, pariente ministrā,
i. e. the Vestal Sylvia, id. F. 3, 47.—Also among Christians:ancillae, quae ministrae dicebantur,
i. e. deaconesses, Plin. Ep. 10, 97, 8.—Trop., a servant, handmaid; in a bad sense, an aider, accessory, abettor:ministra et famula corporis res familiaris,
Cic. Tusc. 1, 31, 75:voluptatum satellites et ministrae,
id. Fin. 2, 12, 37:Camilla delegit pacisque bonas bellique ministras,
Verg. A. 11, 658. -
2 minister
minister tra, trum, adj. [3 MAN-], subordinate, that serves, ministering: Lumina (i. e. oculi) propositi facta ministra tui, furthering, O.: ministro baculo, with the aid of a staff, O.—As subst m., an attendant, waiter, servant, aider, furtherer, promoter, helper: quibus ministris ea egerit, by whose agency, S.: me ministro, by my aid, Iu.: ministri publici Martis: ministri imperi tui, under officers: ministros se praebent in iudiciis oratoribus, i. e. prompters: legum, administrator: ministri ac satellites cupiditatum: Calchante ministro, with the help of Calchas, V.: fulminis ales, i. e. the eagle, H.: calidae gelidaeque (aquae), one who serves, Iu.: sit anulus tuus non minister alienae voluntatis.* * *Iattendant, servant, waiter; agent, aide; accompliceII -
3 adjutor
1.adjūtor, ātus, 1, v. dep., i. q. adjuto, and also ante-class. (found in Pac., Afran., and Lucil.): adjutamini et defendite, Pac. ap. Non. 74, 2; Rib. Trag. Rel. p. 89; Pac. ap. Non. 477, 26: me adjutamini, Afran. ib.: magna adjutatus diu, Lucil. ib.2.adjūtor, ōris, m. [adjuvo], one who helps, a helper, assistant, aider, promoter (class. through all periods).I.In gen.:II.hic adjutor meus et monitor et praemonstrator,
Ter. Heaut. 5, 1, 2:ejus iracundiae,
id. Ad. 1, 1, 66:ad hanc rem adjutorem dari,
id. Phorm. 3, 3, 26:adjutores ad me restituendum multi fuerunt,
Cic. Quint. 9:in psaltria hac emunda,
Ter. Ad. 5, 9, 9:honoris,
Cic. Fl. 1:ad praedam,
id. Rose. Am. 2, 6; so id. de Or. 1, 59; id. Tusc. 1, 12:tibi venit adjutor,
id. N. D. 1, 7:L. ille Torquatus auctor exstitit,
id. Sull. 34; id. Off. 2, 15; 3, 33; id. Fin. 5, 30; id. Att. 8, 3; 9, 12; Caes. B. C. 1, 7; Sall. J. 82; Liv. 29, 1, 18:nolite dubitare libertatem consule adjutore defendere,
with the aid of the consul, Cic. Leg. Agr. 16;and so often,
id. Verr. 1, 155; id. Font. 44; id. Clu. 36; id. Mur. 84.—Esp., a common name of a military or civil officer, an aid, adjutant, assistant, deputy, secretary, etc.:comites et adjutores negotiorum publicorum,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:dato adjutore Pharnabazo,
Nep. Con. 4; so id. Chabr. 2; Liv. 33, 43; Suet. Aug. 39; id. Tib. 63; id. Calig. 26:rhetorum (i. e. hypodidascali),
Quint. 2, 5, 3; Gell. 13, 9; and in the inscriptions in Orell. 3462, 3200 al.; under the emperors an officer of court, minister (v. Vell. 2, 127; cf. Suet. Calig. 26); usu. with ab and the word indicative of the office (v. ab fin.):adjutor a rationibus, Orell. Inscr. 32: a sacris,
ib. 2847:a commentariis ornamentorum,
ib. 2892.— Also with gen.:adjutor cornicularii,
ib. 3517:haruspicum imperatoris,
ib. 3420 al. —In scenic language, adjutor is the one who, by his part, sustains or assists the hero of the piece (prôtagônistês), to which the class. passage, Cic. Div. in Caecil. 15, refers; cf. Heind. ad Hor. S. 1, 9, 46:in scena postquam solus constitit sine apparatu, nullis adjutoribus,
with no subordinate actors, Phaedr. 5, 5, 14; Suet. Gramm. 18; Val. Max. 2, 4, no. 4. -
4 opitulator
ŏpĭtŭlātor ( ŏpĭtŭlus), ōris, m. [id.], a helper, aider, succorer (post-class.): opitulus Juppiter, et opitulator dictus est, quasi opis lator, Paul. ex Fest. p. 184 Müll.: sodalis opitulator, App. Flor. 3, p. 353, 25; Hier. in Isa. 7, 17, § 10.
См. также в других словарях:
aider — [ ede ] v. tr. <conjug. : 1> • aidier Xe; lat. adjutare I ♦ V. tr. dir. Appuyer (qqn) en apportant son aide. ⇒ assister, épauler, 1. patronner , protéger, seconder, secourir, soulager, soutenir (cf. Donner un coup de main). Son fils l a… … Encyclopédie Universelle
aider — Aider, Iuuare, Adiuuare, Adiutare, Opitulari, Adiumento esse, Adiumentum dare, Adiumentum afferre, Adiumenta importare, Auxilium afferre, Adesse alicui, Auxilium portare, Opem ferre, siue afferre, Operam alicui dare, Operam praebere, Opem referre … Thresor de la langue françoyse
aider — Aider. v. act. Secourir, donner du secours, de l assistance. Il regit le datif & l accusatif de la personne qui est aidée. Aider quelqu un. aider à quelqu un. on est obligé d aider les pauvres, d aider aux pauvres. Dieu ma bien aidé. j espere que … Dictionnaire de l'Académie française
aider — AIDER. v. a. Donner secours, assister. Aider quelqu un dans ses besoins. Aider les pauvres dans leur nécessité. Dieu les a bien aidés. Aider quelqu un de son bien, l aider de sa bourse, l aider de son crédit. Les lunettes de longue vue ont fort… … Dictionnaire de l'Académie Française 1798
Aider — Aid er, n. One who, or that which, aids. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
aider — index abettor, accessory, accomplice, assistant, backer, benefactor, coactor, coadjutant, confederate … Law dictionary
aider — (ê dé) 1° V. a. Donner de l aide. Aider quelqu un de ses conseils, de sa bourse. Ainsi donc aidez moi. Il l aida à sortir d embarras. Cette méthode aide la mémoire. Le télescope aide les astronomes dans leurs découvertes. • Parlez, mes frères … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
aider — vt. /vi. ; contribuer ; favoriser : ÉDÂ (Aix, Albanais 001, Annecy, Arvillard 228, Balme Sillingy, Beaufort, Bellecombe Bauges, Chambéry 025, Côte Aime, Gruffy, Hauteville Savoie, Megève, Montagny Bozel, Peisey, St Pierre Albigny, Table, Thônes,… … Dictionnaire Français-Savoyard
AIDER — v. a. Donner plus ou moins de secours, prêter plus ou moins d assistance, seconder, servir. Aider quelqu un dans ses besoins. Aider les pauvres. Aider quelqu un de son bien, de son crédit. Je l ai aidé toutes les fois qu il a eu recours à moi. Il … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 7eme edition (1835)
AIDER — v. tr. Seconder de son assistance, de son secours. Aider quelqu’un dans ses besoins. Aider les pauvres. Aider quelqu’un de son bien, de son crédit. Je l’ai aidé toutes les fois qu’il a eu recours à moi. Je vous aiderai pour ce travail. Se faire… … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)
aider and abettor — index accomplice, coactor, cohort, colleague, conspirer, copartner (coconspirator) Burton s Legal Thesaurus. William C. B … Law dictionary