Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

ad+látere

  • 21 légat (a latere)

    m
    папский [апостолический] легат (посланник папы римского, выполняющий особую миссию)

    Dictionnaire de droit français-russe > légat (a latere)

  • 22 legado a látere

    сущ.
    церк. легат

    Испанско-русский универсальный словарь > legado a látere

  • 23 légat a latere

    сущ.
    2) церк. папский легат, избранный из ближайшего окружения

    Французско-русский универсальный словарь > légat a latere

  • 24 consigliere a latere

    Итальяно-русский универсальный словарь > consigliere a latere

  • 25 legato a latere

    сущ.

    Итальяно-русский универсальный словарь > legato a latere

  • 26 lagate a latere

    نماينده‌پاپ‌ كه‌داراي‌اختيارات‌ كامل‌ باشد

    English to Farsi dictionary > lagate a latere

  • 27 legado a látere

    • mimořádný papežský vyslanec

    Diccionario español-checo > legado a látere

  • 28 in latere

    лат.
    член суда, сидящий рядом с судьёй, председательствующим в судебном процессе

    Англо-русский юридический словарь > in latere

  • 29 Legatus a latere

    Latin Quotes (Latin to English) > Legatus a latere

  • 30 terror

    English-Haitian dictionary > terror

  • 31 latér(o)-,

    -latère (съставна част на сложни думи) от латински latus, lateris "страна".

    Dictionnaire français-bulgare > latér(o)-,

  • 32 latér(o)-,

    -latère (съставна част на сложни думи) от латински latus, lateris "страна".

    Dictionnaire français-bulgare > latér(o)-,

  • 33 Спрятаться

    - latere; abdere se; abscondi; celari; occultare se; occultari;

    • спрятаться в закрытое место и в тень - succedere tecto et umbrae;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Спрятаться

  • 34 terror

    laterè

    English-Kreyol dictionary > terror

  • 35 бок

    latere
    flanco.

    Словарь интерлингвы > бок

  • 36 сторона

    latere
    interessato
    \сторона ник advocato
    partisano
    \сторонаник активных мер activista
    \сторонаник натурализма филос. naturalista
    \сторонаник нейтралитета или невхождения в блоки neutralista.

    Словарь интерлингвы > сторона

  • 37 latus

    1.
    lātus, a, um, adj. [old Lat. stlātus, Paul. ex Fest. p. 313; Sanscr. root star-, strnāmi = sterno; Gr. stor- in stornumi, stratos; Lat. sterno, stratus, torus; cf. strāges, struo; not connected with platus, nor with 3. lātus = tlêtos], broad, wide.
    I.
    Lit.:

    fossa,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    mare,

    id. Verr. 2, 4, 46, § 103:

    via,

    id. ib. 2, 4, 53, §

    119: agri,

    id. Rep. 5, 2, 3:

    clavus,

    Quint. 11, 3, 138 (v. clavus):

    umeri,

    Verg. A. 9, 725; cf.:

    artus barbarorum,

    Tac. A. 2, 21:

    lati et lacertosi viri,

    broad-shouldered, Col. 1, 9, 4; Cic. Rep. 6, 20, 21:

    rana bove latior,

    Phaedr. 1, 24, 5:

    palus non latior pedibus quinquaginta,

    Caes. B. G. 7, 19:

    latissimum flumen,

    id. ib. 2, 27:

    latissimae solitudines,

    id. ib. 6, 22:

    comesse panem tris pedes latum,

    Plaut. Bacch. 4, 1, 8:

    fossae quindecim pedes latae,

    Caes. B. G. 7, 72:

    areas latas pedum denum facito,

    Col. 2, 10, 26:

    populi,

    Verg. A. 1, 225:

    moenia lata videt,

    id. ib. 6, 549:

    latis otia fundis,

    id. G. 2, 468: ne latos fines parare studeant. Caes. B. G. 6, 21:

    ager,

    Liv. 23, 46:

    orbis,

    Hor. C. 1, 12, 57:

    terrae,

    Ov. M. 2, 307:

    lata Polyphemi acies,

    wide eye, Juv. 9, 64.— Neutr. absol.:

    crescere in latum,

    to increase in width, widen, Ov. M. 1, 336.— Absol.:

    per latum,

    Vulg. Ezech. 46, 22:

    in lato pedum centum,

    Lampr. Alex. Sev. 26, 7.—
    B.
    Transf., poet., for proud, swelling (cf. Eng. vulg. spreading):

    latus ut in circo spatiere,

    that you may stalk along largely, proudly, Hor. S. 2, 3, 183:

    lati incesserunt et cothurnati (histriones),

    Sen. Ep. 76, 31. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., broad, wide, wide-spread, extended (mostly post-Aug.):

    vox,

    Quint. 11, 3, 82; cf.:

    verba,

    pronounced broadly, Cic. de Or. 3, 12, 46:

    gloria,

    widespread, Plin. Ep. 4, 12, 7:

    lato Murrus caligat in hoste,

    Sil. 1, 499:

    interpretatio,

    broad, not strict, lenient, Dig. 22, 1, 1:

    culpa,

    great, ib. 50, 16, 213; 11, 6, 1 fin.:

    fuga,

    a kind of banishment, whereby all places are forbidden to the exile but one, ib. 48, 22, 5.—
    B.
    In partic., of style, diffuse, detailed, copious, prolix:

    oratio Academicorum liberior et latior (opp. Stoicorum oratio astrictior et contractior),

    Cic. Brut. 31, 120:

    latum atque fusum,

    Quint. 11, 3, 50:

    latiore varioque tractatu,

    id. 7, 3, 16:

    latiore quadam comprehensione,

    id. 2, 5, 14:

    genus orandi latum et sonans,

    Tac. H. 1, 90:

    Aeschines his latior et audentior,

    Quint. 12, 10, 23.— Hence, adv.: lātē, broadly, widely, extensively; with longe, on all sides, far and wide, everywhere.
    1.
    Lit.:

    late longeque diffusus,

    Cic. Leg. 1, 12, 34:

    omnibus longe lateque aedificiis incensis,

    Caes. B. G. 4, 35:

    minus late vagari,

    id. ib. 1, 2:

    regnare,

    Just. 13, 7:

    populus late rex,

    Verg. A. 1, 21; cf.:

    diu Lateque victrix,

    Hor. C. 4, 4, 23:

    cladem inferre,

    Tac. H. 3, 23.— Comp.:

    latius demum operaest pretium ivisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 156:

    itaque latius quam caedebatur ruebat (murus),

    Liv. 21, 11:

    possidere (agros),

    Ov. M. 5, 131:

    metui,

    Tac. A. 12, 43. — Sup.:

    ager latissime continuatus,

    Cic. Agr. 2, 26, 70:

    quam latissime possint, ignes faciant,

    Nep. Eum. 9, 3.—
    2.
    Trop.: ars late patet, widely. Cic. de Or. 1, 55, 235:

    Phrygiae late refer primordia gentis,

    Ov. H. 17, 57.— Comp.:

    latius loquuntur rhetores, dialectici compressius,

    Cic. Fin. 2, 6, 17: quod [p. 1042] pateat latius, of rather extensive application, Cic. Off. 3, 4, 19:

    latius perscribere,

    Caes. B. C. 2, 17:

    uti opibus,

    more lavishly, Hor. S. 2, 2, 113.— Sup.:

    fidei bonae nomen latissime manat,

    Cic. Off. 3, 17, 70:

    latissime patere,

    id. ib. 3, 17, 69.
    2.
    lătus, ĕris, n. [cf. Gr. platus; Lat. lăter, Latium, plautus or plotus], the side, flank of men or animals.
    I.
    Lit.:

    ego vostra faciam latera lorea,

    Plaut. Mil. 2, 1, 2: quid conminatu's mihi? Con. Istud male factum arbitror, quia non latus fodi, id. Aul. 3, 2, 4:

    occidisse ex equo dicitur, et latus offendisse vehementer,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cujus latus ille mucro petebat,

    id. Lig. 3, 9:

    laterique accommodat ensem,

    Verg. A. 2, 393; Quint. 2, 13, 12; 11, 3, 69; 118:

    laterum inclinatione forti ac virili,

    id. 1, 11, 18: vellere latus digitis, to twitch one by the side (in order to attract attention), Ov. A. A. 1, 606; cf.:

    si tetigit latus acrior,

    Juv. 7, 109:

    tum latus ei dicenti condoluisse... dieque septimo est lateris dolore consumptus,

    pleurisy, Cic. de Or. 3, 2, 6; so,

    lateris dolor,

    Cato, R. R. 125; Cels. 2, 7; 8; Plin. 21, 21, 89, § 155:

    lateris vigili cum febre dolor,

    Juv. 13, 229; cf.:

    laterum dolor aut tussis,

    Hor. S. 1, 9, 32: artifices lateris, i. e. those who make skilful side movements or evolutions, ballet-dancers, Ov. A. A. 3, 351:

    latus tegere alicui,

    to walk by the side of one, Hor. S. 2, 5, 18:

    claudere alicui,

    Juv. 3, 131; and:

    mares inter se uxoresque contendunt, uter det latus illis (sc. pantomimis),

    Sen. Q. N. 7, 32, 3.—Of animals:

    equorum,

    Lucr. 5, 1324:

    cujus (equi aënei) in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38.—
    2.
    Of orators, the lungs:

    lateribus aut clamore contendere,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    quae vox, quae latera, quae vires, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 30, § 67:

    ut lateris conatus sit ille, non capitis,

    Quint. 1, 11, 8; cf.:

    lateris pectorisve firmitas an capitis etiam plus adjuvet,

    id. 11, 3, 16; so id. 11, 3, 40:

    dum vox ac latus praeparetur,

    id. 10, 7, 2; 11, 3, 13:

    voce, latere, firmitate (constat orator),

    id. 12, 11, 2:

    neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis,

    Cic. de Sen. 9, 27:

    cum legem Voconiam voce magna et bonis lateribus suasissem,

    id. ib. 5, 14:

    illa adhuc audaciora et majorum, ut Cicero existimat, laterum,

    Quint. 9, 1, 29.—
    3.
    Poet., in mal. part., Lucil. ap. Non. 260, 30; Ov. H. 2, 58; 19, 138; Prop. 2, 2, 12:

    lateri parcere,

    Juv. 6, 37.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    The side, flank, lateral surface of a thing (opp. frons and tergum;

    v. h. vv.): collis ex utraque parte lateris dejectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planiciem redibat,

    on each side, Caes. B. G. 2, 8; cf. Plin. 17, 23, 35, § 202:

    terra angusta verticibus, lateribus latior,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    latus unum castrorum,

    Caes. B. G. 2, 5:

    insula, cujus unum latus est contra Galliam,

    id. ib. 5, 13:

    et (Fibrenus) divisus aequaliter in duas partis latera haec (insulae) adluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6.—Of a maritime country, the coast, seaboard:

    Illyricum,

    Juv. 8, 117:

    castelli,

    Sall. J. 93:

    tum prora avertit et undis Dat latus,

    the ship's side, Verg. A. 1, 105:

    ubi pulsarunt acres latera ardua fluctus,

    Ov. M. 11, 529:

    nudum remigio,

    Hor. C. 1, 14, 4; id. Epod. 10, 3:

    dextrum (domus),

    id. Ep. 1, 16, 6:

    mundi,

    id. C. 1, 22, 19:

    crystallus sexangulis nascitur lateribus,

    surfaces, Plin. 37, 2, 9, § 26.—Of an army, the flank, Tac. Agr. 35:

    reliquos equites ad latera disponit,

    Caes. B. G. 6, 7:

    ex itinere nostros latere aperto aggressi,

    id. ib. 1, 25; cf. id. ib. 2, 23 fin.:

    ad latus apertum hostium constitui,

    id. ib. 4, 25:

    ne simul in frontem, simul in latera, pugnaretur,

    Tac. Agr. 35.—So in fighting: latus dare, to expose one's side or flank to the adversary, Val. Fl. 4, 304 (v. II. A. infra).—
    b.
    Esp. freq.: a (ab) latere, on or at the side or flank; a or ab lateribus, on or at the sides or flanks (opp. a fronte, in front, before, and a tergo, at the back, behind):

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    Cic. Phil. 3, 13, 32:

    a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat,

    Caes. B. C. 1, 25 fin.; id. B. G. 2, 25:

    ab omni latere securus,

    Amm. 16, 9, 3:

    ab latere aggredi,

    Liv. 27, 48:

    disjectos ab tergo aut lateribus circumveniebant,

    Sall. J. 50 fin.:

    ne quis inermibus militibus ab latere impetus fieri posset,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Sulla profligatis iis, quos advorsum ierat, rediens ab latere Mauris incurrit,

    Sall. J. 101, 8: si ex hac causa unda prorumperet, a lateribus undae circumfunderentur, Sen. Q. N. 6, 6, 4:

    a lateribus, a fronte, quasi tria maria prospectat,

    Plin. Ep. 2, 17, 5.—
    c.
    Less freq. with ex:

    latere ex utroque,

    Lucr. 2, 1049:

    ex lateribus aggredi aliquem,

    Sall. C. 60:

    tribus ex lateribus (locus) tegebatur,

    Hirt. B. Alex. 28, 4:

    ex alio latere cubiculum est politissimum,

    Plin. Ep. 2, 17, 10:

    omni ex latere armorum molibus urgeri,

    Amm. 19, 7, 7.—
    d.
    With de:

    de latere ire,

    Lucr. 6, 117.—Without prep.:

    alio latere,

    Tac. A. 3, 74.—
    2.
    Poet. (pars pro toto), the body:

    penna latus vestit, tenet,

    Ov. M. 2, 376:

    nunc latus in fulvis niveum deponit harenis,

    id. ib. 2, 865; cf. id. ib. 3, 23;

    14, 710: forte,

    Hor. Ep. 1, 7, 26:

    fessum longā militiā,

    id. C. 2, 7, 18:

    credidit tauro latus,

    id. ib. 3, 27, 26:

    liminis aut aquae Caelestis patiens latus,

    id. ib. 3, 10, 20.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: in latera atque in terga incurrere, to attack the sides, i. e. the unguarded points, Quint. 9, 1, 20:

    aliena negotia centum Per caput et circa saliunt latus,

    encompass on every side, Hor. S. 2, 6, 34:

    ut a sems latere numquam discederem,

    never left his side, Cic. Lael. 1, 1; cf.: aliquem lateri alicujus adjungere, to attach to his side, i. e. to give him for a companion, Quint. 1, 2, 5; so,

    alicui latus dare, of a client,

    Sen. Q. N. 7, 32, 3 (cf. B. 1. infra):

    lateri adhaerere gravem dominum,

    hung about them, threatened them, Liv. 39, 25:

    Illyriorum rex, lateri ejus haerens, assiduis precibus promissa exigebat,

    Just. 29, 4, 8; cf.:

    Agathocles regis lateri junctus, civitatem regebat,

    id. 30, 2, 5:

    circumfusa turba lateri meo,

    Liv. 6, 15.—Esp.:

    sacpe dabis nudum latus,

    expose, Tib. 1, 4, 52:

    la. tus imperii nudum,

    Flor. 3, 5, 4:

    nec adulatoribus latus praebeas,

    expose yourself, lay yourself open to, Sen. Q. N. 4 praef.: latere tecto abscedere, i. e safe, unharmed, Ter. Heaut. 4, 2, 5:

    hic fugit omnes Insidias nullique malo latus obdit apertum,

    Hor. S. 1, 3, 59:

    ex uno latere constat contractus,

    on one side, Dig. 19, 1, 13 fin.; so ib. 3, 5, 5:

    nulla ex utroque latere nascitur actio,

    ib. 3, 5, 6, § 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To express intimacy, attachment:

    latus alicui cingere,

    to cling to, Liv. 32, 39, 8; esp. in the phrase: ab latere, at the side of, i. e. in intimate association with (rare, and perh. not ante-Aug.):

    ab latere tyranni: addit eos ab latere tyranni,

    Liv. 24, 5, 13; Curt. 3, 5, 15; cf.:

    ille tuum, Castrice, dulce latus,

    your constant associate, Mart. 6, 68, 4.—
    2.
    Relationship, kindred, esp. collateral relationship (post-Aug.):

    quibus (liberis) videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter relicturus,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    sunt et ex lateribus cognati ut fratres sororesque,

    Dig. 38, 10, 10, § 8:

    ex latere uxorem ducere,

    ib. 23, 2, 68:

    latus omne divinae domus,

    Stat. S. 5 praef.: omnes personae cognatorum aut supra numerantur, aut infra, aut ex transverso, sive a latere... a latere, fratres et sorores, liberique eorum; item parentium fratres et sorores liberique eorum, (Ulp.) de Grad. Cogn. 2 ap. Huschke, Jurisp. Antejust. p. 530.
    3.
    lātus, a, um, Part., v. fero.

    Lewis & Short latin dictionary > latus

  • 38 latus

    [st1]1 [-] lătus, ĕris, n.: a - flanc, côté; aile, flanc (d'une armée).    - dolor lateris: point de côté, pleurésie.    - ad latus alicujus sedere: être assis à côté de qqn.    - latere aperto: **du côté qui n’est pas protégé par le bouclier**= sur le flanc droit.    - aggredi latere (aggredi ex latere): prendre en flanc (une armée).    - ex itinere nostros ab latere aperto adgressi circumvenere, Caes. BG. 1, 25: immédiatement ils prirent les nôtres en flanc et nous enveloppèrent.    - mutare latus, Virg.: changer de côté (quand on est couché).    - latus offendit, Cic Clu. 175: il s'est blessé au flanc.    - a latere alicujus numquam discedere, Cic. Lael. 1: ne pas quitter les côtés de qqn.    - latus dare, V.-FL. 4, 304: prêter le flanc, donner prise.    - latus praebere adulatoribus, Sen. Nat. 4, pr. 3: prêter le flanc aux adulateurs.    - alicui latus tegere, Hor. R. S. 2, 5, 18: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - alicui latus claudere Juv. 3, 131: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - alicui latus cingere Liv. 32, 29, 8: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, Cic. Phil. 3, 13, 32: de front, par derrière, sur ses flancs, il se verra cerné.    - a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat, Caes. BC. 1, 25: en avant et de chaque côté des fascines et des mantelets assuraient la protection. b - poumons, reins; corps.    - au plur. latera, Cic. Verr. 4, 67; CM. 14; de Or. 1, 255: les poumons.    - laterum contentio, Cic. Br. 313: effort des poumons.    - au sing. Quint. 10, 7, 2; 12, 11, 2.    - poét. latus fessum longā militiā, Hor. 0. 2, 7, 18: les membres fatigués par une longue campagne. c - côté (des choses), flanc; bord, partie latérale; direction oblique, biais.    - latus unum castrorum, Caes. BG. 2, 5, 5: un des côtés du camp.    - latus insulae, Caes.: bord d'une île.    - latera putei, Plin.: parois d'un puits.    - latus montis, Virg.: flanc d'une montagne.    - latus, Quint. 1, 10, 3 ; Plin. 37, 26: côté (d'un angle, d'un triangle). d - société, entourage, compagnon, ami inséparable, acolyte.    - ab latere tyranni, Liv. 24, 5, 13: de l'entourage du tyran.    - ille tuum dulce latus, Mart. 6, 68, 4: lui, ton compagnon chéri.    - sollicitare a latere alicujus, Curt.: chercher à corrompre les amis de qqn. e - ligne collatérale, côté, parenté, famille.    - a meo tuoque latere, Plin. Ep. 8, 10, 3: de mon côté comme du tien.    - ex lateribus cognati, Dig.: les collatéraux.    - ex latere uxorem ducere, Dig.: épouser une parente collatérale. [st1]2 [-] lātus, a, um [arch. stlatus]:    - [gr]gr. τλητός. a - large, étendu, vaste, spacieux, ample.    - latum mare, Cic. Verr. 4, 103: large mer.    - palus non latior pedibus quinquaginta, Caes. BG. 7, 19, 1: marais dont la largeur ne dépasse pas cinquante pieds.    - fossae quindecim pedes latae, Caes. BG. 7, 72, 3: fossés de quinze pieds de large.    - au fig. lata gloria, Plin. Ep. 4, 12, 7: une gloire qui s'étend au loin.    - latum, i, n.: largeur.    - in latum crescere, Ov.: s'élargir.    - lati fines, Caes. BG. 6, 22, 3: propriétés étendues. b - en tenant un large espace en personnage important, qui se rengorge, fier, superbe.    - latus ut in circo spatiere, Hor. S. 2, 3, 183: pour te promener en te rengorgeant dans le Cirque.    - cum praesente populo lati incesserunt, Sen. Ep. 76, 31: devant le peuple ils ont marché fièrement. c - ample, riche, abondant (en parl. du style).    - oratio Academicorum liberior et latior, quam patitur consuetudo judiciorum et fori, Cic. Brut. 120: chez les Académiciens, langage trop libre et trop lâche pour s'accommoder à la pratique des tribunaux et du forum.    - nonne Aeschines his latior et audentior, Quint. 12, 10, 23: Eschine n'a-t-il pas plus d'ampleur et de hardiesse qu'eux. d - lent (en parl. du débit).    - Cotta noster, cujus tu illa lata non numquam imitaris, Cic.: notre ami Cotta, dont tu imites quelquefois la prononciation traînante. [st1]3 [-] lātus, a, um: part. passé de fero; porté.    - condiciones latae: conditions proposées.    - lato ad populum ut... Liv.: la proposition ayant été faite au peuple que...
    * * *
    [st1]1 [-] lătus, ĕris, n.: a - flanc, côté; aile, flanc (d'une armée).    - dolor lateris: point de côté, pleurésie.    - ad latus alicujus sedere: être assis à côté de qqn.    - latere aperto: **du côté qui n’est pas protégé par le bouclier**= sur le flanc droit.    - aggredi latere (aggredi ex latere): prendre en flanc (une armée).    - ex itinere nostros ab latere aperto adgressi circumvenere, Caes. BG. 1, 25: immédiatement ils prirent les nôtres en flanc et nous enveloppèrent.    - mutare latus, Virg.: changer de côté (quand on est couché).    - latus offendit, Cic Clu. 175: il s'est blessé au flanc.    - a latere alicujus numquam discedere, Cic. Lael. 1: ne pas quitter les côtés de qqn.    - latus dare, V.-FL. 4, 304: prêter le flanc, donner prise.    - latus praebere adulatoribus, Sen. Nat. 4, pr. 3: prêter le flanc aux adulateurs.    - alicui latus tegere, Hor. R. S. 2, 5, 18: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - alicui latus claudere Juv. 3, 131: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - alicui latus cingere Liv. 32, 29, 8: couvrir le côté de qqn, marcher à sa gauche.    - a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, Cic. Phil. 3, 13, 32: de front, par derrière, sur ses flancs, il se verra cerné.    - a fronte atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat, Caes. BC. 1, 25: en avant et de chaque côté des fascines et des mantelets assuraient la protection. b - poumons, reins; corps.    - au plur. latera, Cic. Verr. 4, 67; CM. 14; de Or. 1, 255: les poumons.    - laterum contentio, Cic. Br. 313: effort des poumons.    - au sing. Quint. 10, 7, 2; 12, 11, 2.    - poét. latus fessum longā militiā, Hor. 0. 2, 7, 18: les membres fatigués par une longue campagne. c - côté (des choses), flanc; bord, partie latérale; direction oblique, biais.    - latus unum castrorum, Caes. BG. 2, 5, 5: un des côtés du camp.    - latus insulae, Caes.: bord d'une île.    - latera putei, Plin.: parois d'un puits.    - latus montis, Virg.: flanc d'une montagne.    - latus, Quint. 1, 10, 3 ; Plin. 37, 26: côté (d'un angle, d'un triangle). d - société, entourage, compagnon, ami inséparable, acolyte.    - ab latere tyranni, Liv. 24, 5, 13: de l'entourage du tyran.    - ille tuum dulce latus, Mart. 6, 68, 4: lui, ton compagnon chéri.    - sollicitare a latere alicujus, Curt.: chercher à corrompre les amis de qqn. e - ligne collatérale, côté, parenté, famille.    - a meo tuoque latere, Plin. Ep. 8, 10, 3: de mon côté comme du tien.    - ex lateribus cognati, Dig.: les collatéraux.    - ex latere uxorem ducere, Dig.: épouser une parente collatérale. [st1]2 [-] lātus, a, um [arch. stlatus]:    - [gr]gr. τλητός. a - large, étendu, vaste, spacieux, ample.    - latum mare, Cic. Verr. 4, 103: large mer.    - palus non latior pedibus quinquaginta, Caes. BG. 7, 19, 1: marais dont la largeur ne dépasse pas cinquante pieds.    - fossae quindecim pedes latae, Caes. BG. 7, 72, 3: fossés de quinze pieds de large.    - au fig. lata gloria, Plin. Ep. 4, 12, 7: une gloire qui s'étend au loin.    - latum, i, n.: largeur.    - in latum crescere, Ov.: s'élargir.    - lati fines, Caes. BG. 6, 22, 3: propriétés étendues. b - en tenant un large espace en personnage important, qui se rengorge, fier, superbe.    - latus ut in circo spatiere, Hor. S. 2, 3, 183: pour te promener en te rengorgeant dans le Cirque.    - cum praesente populo lati incesserunt, Sen. Ep. 76, 31: devant le peuple ils ont marché fièrement. c - ample, riche, abondant (en parl. du style).    - oratio Academicorum liberior et latior, quam patitur consuetudo judiciorum et fori, Cic. Brut. 120: chez les Académiciens, langage trop libre et trop lâche pour s'accommoder à la pratique des tribunaux et du forum.    - nonne Aeschines his latior et audentior, Quint. 12, 10, 23: Eschine n'a-t-il pas plus d'ampleur et de hardiesse qu'eux. d - lent (en parl. du débit).    - Cotta noster, cujus tu illa lata non numquam imitaris, Cic.: notre ami Cotta, dont tu imites quelquefois la prononciation traînante. [st1]3 [-] lātus, a, um: part. passé de fero; porté.    - condiciones latae: conditions proposées.    - lato ad populum ut... Liv.: la proposition ayant été faite au peuple que...
    * * *
    I.
        Latus, Participium a fero, fers, Vide FERO. Qui est porté.
    \
        Latus, latior, latissimus: cuius contrarium est Angustus. Terent. Large, De grande estendue, Lay.
    \
        Buccina tortilis in latum. Ouid. En eslargissant.
    II.
        Latus, lateris, pen. corr. n. g. Virgil. Le costé, Lez, ou Lé.
    \
        Adiungere aliquem lateri filii. Quintil. Luy bailler et deputer aucun qui soit ordinairement avec luy pour le gouverner et conduire.
    \
        Haeret lateri lethalis arundo. Virgil. La fleiche mortelle est fichee au costé.
    \
        Latus ense peregit. Ouid. Il luy a trespercé, ou traversé le costé d'une espee.
    \
        Resoluit latus ense. Ouid. Il desceinct son espee, Il oste son espee de son costé.
    \
        Submittere latus. Ouid. Se coucher sur le costé.
    \
        Latus. Cic. Force, et longue haleine.
    \
        Homines a latere. Curtius. Les grands et familiers amis qu'on ha tousjours à son costé.

    Dictionarium latinogallicum > latus

  • 39 latus [3]

    3. latus, eris, n. (viell. zu 2. lātus), die Seite, I) am menschlichen u. tierischen Körper (Ggstz. frons u. tergum), 1) im allg.: α) am Menschen, lateris dolor, Cic. u.a., od. laterum dolor, Hor. u. Cels., Seitenstechen: u. latus ei doluisse, Cic.: accommodare ensem lateri, Verg.: latus offendere vehementer, Cic.: vellere latus digitis, an der Seite zupfen, ziehen (als Erinnerung), Ov.: mutare latus, sich auf die andere Seite werfen, Verg.: lateri adhaerere gravem dominum, an ihrer Seite hafte (ihnen auf dem Nacken sitze) der drückende Gewaltherr, Liv.: u. so lateri alcis haerere od. iunctum esse, jmdm. nicht von der Seite gehen, Iustin.: offendit te circumfusa turba lateri meo, Liv.: iuxta se latere dextro alqm collocare, Suet.: imaginem alcis latere tantum altero ostendere, Quint. – bei den Gesten des Redners, virili laterum flexione, Cic.: lateris inflexione hāc forti ac virili, Cic.: in sinistrum latus... in alterum, Quint.: in dextrum ac laevum latus, Quint. – artifices lateris, Künstler in Seitenbewegungen, Ballettänzer, Ov. art. am. 3, 351. u. in der Fechterspr., latus dare, die S. (dem Gegner) bloßgeben, eine Blöße geben, Val. Flacc. 4, 304 (versch. undis dat latus, gibt die Seite den W. preis, Verg. Aen. 1, 104 sq.): u. so bildl., saepe dabis latus nudum, Tibull.; u. ne adulatoribus latus praebeas, Sen.: malo latus obdere apertum, Hor.: u. nudum latus imperii, Flor.: u. dagegen latus alcis od. alci tegere, Liv., Auct. b. Alex. u. Hor., od. latus alci claudere, Iuven., jmdm. die Seite decken, ihm begleitend zur (linken) Seite gehen (bes. v. Klienten): ähnlich alci latus dare, Sen. nat. qu. 7, 32, 3: u. alci latus cingere (v. zweien od. mehreren), Liv. u. Ov.: alcis latera cingere (v. zweien), Liv.: patriciis iuvenibus latera saepire, sich zur Seite gehen lassen, Liv.: tecto latere abscedere, sprichw. = mit heiler Haut davonkommen, Ter. heaut. 672. – ab alcis latere numquam discedere (weichen), Cic. – β) am Tiere, latera ac ventres equorum, Lucr.: cuius (equi aenei) in lateribus fores essent, Cic. – 2) insbes.: a) die Seite als Sitz der Kraft u. Stärke, wir: Hüften, Brust, beim Redner auch Lunge, Kraft, neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis, v. Athleten Milo, Cic.: vocis sonus, latera, vires, Cic.: laterum magna contentio, Cic.: cum legem Voconiam voce magnā et bonis lateribus suasissem, aus voller Brust (sehr laut), Cic. – b) meton. (poet.) = Leib, Körper, latus fessum longā militiā, Hor.: latus submittere in herba, Ov.: penna latus vestit, Ov.: brevi latere (kurzstämmig) et pede longo est, Hor. – c) übtr.: α) v. der nächsten Umgebung, den Vertrauten u. intimen Freunden jmds., insontes ab latere tyranni, Liv.: cum ad perniciem eius a latere ipsius pecuniā sollicitaret hostis, die Leute seiner Umgebung durch Geld zu bestechen suchte, Curt.: ille tuum dulce latus, der so warm an dir hing, Mart. – β) die Seite = Verwandtschaft, Plin. ep. 8, 10, 3: bes. Seitenverwandtschaft, Seitenlinie, latus omne divinae domus, Stat. silv. 5. praef. p. 94 ed. Queck: ex lateribus cognati, Seitenverwandte, Paul. dig. 38, 10, 10. § 8: ex latere uxorem ducere, Paul. dig. 23, 2, 68.

    II) v. der örtlichen Seite eines Gegenstandes, Seitenfläche, Flanke (Ggstz. frons, tergum, w. vgl.), 1) im allg.: latus unum castrorum, Caes.: ex utraque parte lateris, eines Hügels, Caes.: ab utroque viae latere, Liv.: insula, cuius unum latus est contra Galliam, Caes.: Macedoniae latus, quod ab Illyrico patet, Liv.: procul a latere castelli, Sall.: latus dextrum domus, Hor.: cum ex omni latere circumplexa (turris) igni foret, Gell.: ut incrementum aquarum quotiens navigia desidunt in lateribus maxime appareat, Sen.: u. so prora avertit et undis dat latus, Verg. – ab lateribus terrae, auf den Seiten, Sen.: u. so latere ex utroque, infraque superque, Lucr. – übtr., ex uno latere, auf, von einer Seite, ICt.: u. so ex utroque latere, ICt. – 2) insbes.: a) als milit. t. t. = die Seite, Flanke eines Heeres (Ggstz. frons), ad latus apertum hostium constitui, Caes.: naves ad latera disponit, Caes.: nostros latere aperto aggressi, Caes.: veritus, ne in frontem simul et latera suorum pugnaretur, Tac.: dah. a (ab) latere, a lateribus, von (auf) der Seite, von den Seiten (Ggstz. a fronte, a tergo), Caes., Cic. u.a.: u. so ex lateribus, Sall.: de latere, Lucr. – b) als mathem. t. t. = die Seite eines Dreiecks, Vierecks usw., in data linea triangulum aequis lateribus constituere, Quint.: in ea linea quattuor trigona paribus lateribus et intervallis scribere, Vitr.: striaturae paribus lateribus quadratum describere, Vitr.: triangula plus aequis lateribus, quam inaequalibus, Quint.; vgl. crystallus sexangulis nascitur lateribus, Plin.

    lateinisch-deutsches > latus [3]

  • 40 latus

    1. lātus, a, um, Partic. v. fero, w. s.
    ————————
    2. lātus, a, um (altlat. stlātus, urspr. Partiz. zu stla, ausbreiten), breit (Ggstz. angustus, brevis, contractus), I) eig.: a) übh.: via, Cic.: frons (Stirn), Plin. ep.: umeri, Verg.: ratis, Liv.: clavus, s. clavus: flumen latissimum, Caes. – m. folg. Angabe der Breite im Acc., fossa XV pedes lata, Caes.: od. im Genet., pedum denûm, Colum., od. im Abl., pede, Plin., pedibus octo, Veget. mil.: so auch non latior pedibus L, Caes. – latus ab umeris, breitschulterig, Suet.: u. so lati et lacertosi viri, Colum. – subst., lātum, ī, n., die Breite, in latum crescere, Ov. met. 1, 336: seni pedes in latum, Veget. mil. 4, 15: quadraginta duo pedes in latum et mille passus in longum, ibid.: in lato pedum centum, in longo pedum mille, Lampr. Alex. Sev. 26, 7: promunturium angustis cervicibus reliqua extendit in latius, Mela 1, 17, 3 (1. § 89). – b) sich weit und breit erstreckend, weit, von großem Umfange, moenia, fundus, fenestra, Verg.: fines, Caes.: locus, Cic.: regnum, Liv.: – c) prägn., v. Stolzen, sich breit machend, sich spreizend, hostis, Sil.: lati incesserunt, v. trag. Schauspielern, Sen.: latus (breitspurig) ut in circo spatiere, Hor. sat. 2, 3, 183. – II) übtr.: 1) im allg.: gloria, weit verbreiteter, Plin. ep. 4, 12, 7: latior interpretatio, nicht allzu strenge, mildere, billigere, ICt.: culpa (Ggstz. levis c.), grobe, belastende, ICt.: fuga, die weite Verweisung (so daß dem Ver-
    ————
    bannten alle Orte außer einem bestimmten verboten werden), ICt – 2) insbes.: a) der Aussprache nach breit, cuius tu illa lata (Breite, breite Aussprache) non numquam imitaris, Cic. de or. 3, 46. – b) dem Ausdrucke nach breit, weitläufig, ausführlich, reichhaltig, oratio, disputatio, Cic.: u. so lata oratio et magnifica et excelsa (Ggstz. amputata et abscisa), Plin. ep.: latior quaestio, Liv.: materia, quae modo latior est modo angusta, Sen.: latiore varioque tractatu, Quint.: v. Redner, nonne his latior et audentior et excelsior (Aeschines), Quint.
    ————————
    3. latus, eris, n. (viell. zu 2. lātus), die Seite, I) am menschlichen u. tierischen Körper (Ggstz. frons u. tergum), 1) im allg.: α) am Menschen, lateris dolor, Cic. u.a., od. laterum dolor, Hor. u. Cels., Seitenstechen: u. latus ei doluisse, Cic.: accommodare ensem lateri, Verg.: latus offendere vehementer, Cic.: vellere latus digitis, an der Seite zupfen, ziehen (als Erinnerung), Ov.: mutare latus, sich auf die andere Seite werfen, Verg.: lateri adhaerere gravem dominum, an ihrer Seite hafte (ihnen auf dem Nacken sitze) der drückende Gewaltherr, Liv.: u. so lateri alcis haerere od. iunctum esse, jmdm. nicht von der Seite gehen, Iustin.: offendit te circumfusa turba lateri meo, Liv.: iuxta se latere dextro alqm collocare, Suet.: imaginem alcis latere tantum altero ostendere, Quint. – bei den Gesten des Redners, virili laterum flexione, Cic.: lateris inflexione hāc forti ac virili, Cic.: in sinistrum latus... in alterum, Quint.: in dextrum ac laevum latus, Quint. – artifices lateris, Künstler in Seitenbewegungen, Ballettänzer, Ov. art. am. 3, 351. u. in der Fechterspr., latus dare, die S. (dem Gegner) bloßgeben, eine Blöße geben, Val. Flacc. 4, 304 (versch. undis dat latus, gibt die Seite den W. preis, Verg. Aen. 1, 104 sq.): u. so bildl., saepe dabis latus nudum, Tibull.; u. ne adulatoribus latus praebeas, Sen.: malo latus obdere apertum, Hor.: u. nudum
    ————
    latus imperii, Flor.: u. dagegen latus alcis od. alci tegere, Liv., Auct. b. Alex. u. Hor., od. latus alci claudere, Iuven., jmdm. die Seite decken, ihm begleitend zur (linken) Seite gehen (bes. v. Klienten): ähnlich alci latus dare, Sen. nat. qu. 7, 32, 3: u. alci latus cingere (v. zweien od. mehreren), Liv. u. Ov.: alcis latera cingere (v. zweien), Liv.: patriciis iuvenibus latera saepire, sich zur Seite gehen lassen, Liv.: tecto latere abscedere, sprichw. = mit heiler Haut davonkommen, Ter. heaut. 672. – ab alcis latere numquam discedere (weichen), Cic. – β) am Tiere, latera ac ventres equorum, Lucr.: cuius (equi aenei) in lateribus fores essent, Cic. – 2) insbes.: a) die Seite als Sitz der Kraft u. Stärke, wir: Hüften, Brust, beim Redner auch Lunge, Kraft, neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis, v. Athleten Milo, Cic.: vocis sonus, latera, vires, Cic.: laterum magna contentio, Cic.: cum legem Voconiam voce magnā et bonis lateribus suasissem, aus voller Brust (sehr laut), Cic. – b) meton. (poet.) = Leib, Körper, latus fessum longā militiā, Hor.: latus submittere in herba, Ov.: penna latus vestit, Ov.: brevi latere (kurzstämmig) et pede longo est, Hor. – c) übtr.: α) v. der nächsten Umgebung, den Vertrauten u. intimen Freunden jmds., insontes ab latere tyranni, Liv.: cum ad perniciem eius a latere ipsius pecuniā sollicitaret hostis, die Leute seiner Umgebung durch Geld zu
    ————
    bestechen suchte, Curt.: ille tuum dulce latus, der so warm an dir hing, Mart. – β) die Seite = Verwandtschaft, Plin. ep. 8, 10, 3: bes. Seitenverwandtschaft, Seitenlinie, latus omne divinae domus, Stat. silv. 5. praef. p. 94 ed. Queck: ex lateribus cognati, Seitenverwandte, Paul. dig. 38, 10, 10. § 8: ex latere uxorem ducere, Paul. dig. 23, 2, 68.
    II) v. der örtlichen Seite eines Gegenstandes, Seitenfläche, Flanke (Ggstz. frons, tergum, w. vgl.), 1) im allg.: latus unum castrorum, Caes.: ex utraque parte lateris, eines Hügels, Caes.: ab utroque viae latere, Liv.: insula, cuius unum latus est contra Galliam, Caes.: Macedoniae latus, quod ab Illyrico patet, Liv.: procul a latere castelli, Sall.: latus dextrum domus, Hor.: cum ex omni latere circumplexa (turris) igni foret, Gell.: ut incrementum aquarum quotiens navigia desidunt in lateribus maxime appareat, Sen.: u. so prora avertit et undis dat latus, Verg. – ab lateribus terrae, auf den Seiten, Sen.: u. so latere ex utroque, infraque superque, Lucr. – übtr., ex uno latere, auf, von einer Seite, ICt.: u. so ex utroque latere, ICt. – 2) insbes.: a) als milit. t. t. = die Seite, Flanke eines Heeres (Ggstz. frons), ad latus apertum hostium constitui, Caes.: naves ad latera disponit, Caes.: nostros latere aperto aggressi, Caes.: veritus, ne in frontem simul et latera suorum pugnaretur, Tac.: dah. a (ab) latere, a lateribus, von (auf) der Seite, von den
    ————
    Seiten (Ggstz. a fronte, a tergo), Caes., Cic. u.a.: u. so ex lateribus, Sall.: de latere, Lucr. – b) als mathem. t. t. = die Seite eines Dreiecks, Vierecks usw., in data linea triangulum aequis lateribus constituere, Quint.: in ea linea quattuor trigona paribus lateribus et intervallis scribere, Vitr.: striaturae paribus lateribus quadratum describere, Vitr.: triangula plus aequis lateribus, quam inaequalibus, Quint.; vgl. crystallus sexangulis nascitur lateribus, Plin.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > latus

См. также в других словарях:

  • latere — index abscond, lurk Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • latere (à) — (a la té ré), voy. légat. ÉTYM. Lat. latus, lateris, côté …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • LATERE volentes — vide infra Palliolum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LATERE Legati (A) — A LATERE Legati s. Apostolici, dicuntur in Communione Rom. delegati a Pontifice in provincias cum amplissima auctoritate, quae tanta est, ut toto legationis tempore ii non secus, ac ipse Pontifex, honorentur et surpemâ in rebus Ecclesiasticis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • -latère — latér(o) , latère ♦ Éléments, du lat. latus, eris « côté ». latér , latéro , latère ❖ ♦ Éléments, du lat. latus, eris « côté ». REM. 1. Outre ces formes, traitées à l ordre alphab. (latéro ), on peut signaler : latéro abdominal, ale, aux, adj.;… …   Encyclopédie Universelle

  • latere — la·té·re, là·te·re v.intr. OB stare nascosto {{line}} {{/line}} DATA: av. 1348. ETIMO: dal lat. latēre. NOTA GRAMMATICALE: forme attestate: 3Є pers. sing. e pl. dell ind. pres., inf. pres …   Dizionario italiano

  • latere — See ex latere …   Ballentine's law dictionary

  • LATERE — (À) Expression latine. Voyez LÉGAT …   Dictionnaire de l'Academie Francaise, 7eme edition (1835)

  • LATERE (A) — n. m. T. de Botanique Suc végétal, laiteux et propre à certaines plantes, telles que le pavot, le figuier, etc …   Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)

  • latere — bakawan …   Woordenlijst Sranan

  • a látere — (Del lat. ad latere.) ► locución adjetiva Se aplica a la persona que trabaja al lado de otra. TAMBIÉN adlátere * * * a latere (lat.; pronunc. [a látere]) 1 adj. V. «legado a latere». 2 n. Adlátere. * * * a látere. (Loc. lat.; literalmente, de… …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»