Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

abunde

  • 1 abunde

    ăbundē, adv. [st1]1 [-] copieusement, abondamment, amplement.    - Cic. CM 48 ; Div. 2, 3 ; Fam. 10, 23, 6.    - alia omnia abunde erant Sall. J. 63, 2, il avait abondamment toutes les autres qualités. [st1]2 [-] suffisamment.    - ad beatam vitam praecepta abunde sunt, Sen. Ep. 95, 6: pour faire le bonheur les préceptes suffisent.    - abunde magna praesidia, Sall. J. 14, 18: secours suffisamment grands. --- cf. J. 1, 3; Sen. Clem. 1, 13, 4.    - abunde similis, Quint.: entièrement semblable.    - abunde est + inf.: c'est bien assez de, il suffit de.    - interim abunde est si epistulae non sunt molestae, Plin. Ep. 7, 2: en attendant ce serait bien assez de savoir que mes lettres ne sont pas ennuyeuses.    - mihi abunde est, si satis expressi quod efficitur, Plin. Ep. 4: pour moi, je m'estime satisfait si j'ai bien expliqué ce phénomène.    - avec gén. fraudis abunde est, Virg.: c'est assez de ruses.    - et eruditio in eo mira et libertas atque inde acerbitas et abunde salis, Quint.: chez lui, il y a à la fois une érudition admirable et un franc-parler qui lui donne du mordant et beaucoup de sel.
    * * *
    ăbundē, adv. [st1]1 [-] copieusement, abondamment, amplement.    - Cic. CM 48 ; Div. 2, 3 ; Fam. 10, 23, 6.    - alia omnia abunde erant Sall. J. 63, 2, il avait abondamment toutes les autres qualités. [st1]2 [-] suffisamment.    - ad beatam vitam praecepta abunde sunt, Sen. Ep. 95, 6: pour faire le bonheur les préceptes suffisent.    - abunde magna praesidia, Sall. J. 14, 18: secours suffisamment grands. --- cf. J. 1, 3; Sen. Clem. 1, 13, 4.    - abunde similis, Quint.: entièrement semblable.    - abunde est + inf.: c'est bien assez de, il suffit de.    - interim abunde est si epistulae non sunt molestae, Plin. Ep. 7, 2: en attendant ce serait bien assez de savoir que mes lettres ne sont pas ennuyeuses.    - mihi abunde est, si satis expressi quod efficitur, Plin. Ep. 4: pour moi, je m'estime satisfait si j'ai bien expliqué ce phénomène.    - avec gén. fraudis abunde est, Virg.: c'est assez de ruses.    - et eruditio in eo mira et libertas atque inde acerbitas et abunde salis, Quint.: chez lui, il y a à la fois une érudition admirable et un franc-parler qui lui donne du mordant et beaucoup de sel.
    * * *
        Abunde, Aduerb. quantitatis. Plin. Abunde pulchrum. Fort beau.
    \
        Abunde magna praesidia. Sallu. Assez grands, Grands à suffisance.
    \
        Terrorum et fraudis abunde est. Virgil. C'est assez de, etc.
    \
        Potentiae adeptus abunde Suet. Assez de puissance, et d'authorité.
    \
        Abunde est alterum efficere. Plin. iunior. Il doibt suffire, C'est grandement assez.
    \
        Satisfacere abunde. Cic. Amplement.
    \
        Parentes abunde habemus. Sallust. Force parents et en grand nombre. \ Libertatem abunde rati. Sallust. Assez de liberté.
    \
        Abunde est arboribus altitudo quatuor pedum. Col. Il suffit aux arbres d'avoir quatre pieds de bonne terre en parfondeur.

    Dictionarium latinogallicum > abunde

  • 2 abunde

    ăbundē, adv. [as if from an obs. abundis, e], in great profusion or abundance, abundantly, exceedingly, very; constr.,
    A.
    With verbs: perfuse atque abunde usi magnum pondus auri, Sisenn. ap. Non. 516, 31:

    abunde satis facere quaestioni,

    Cic. Div. 2, 1, 3:

    quibus mala abunde omnia erant,

    Sall. C. 21;

    so with esse (like satis, frustra, bene est, etc.),

    id. ib. 58, 9; id. J. 63, 2; cf.:

    mihi abunde est, si satis expressi, etc.,

    I am more than satisfied, Plin. Ep. 4, 30 fin.; so,

    abunde est, si,

    id. ib. 7, 2 fin.; cf.:

    cum sit satis abundeque, si, etc.,

    id. Pan. 44, 7; and: abunde est, with a subject-clause:

    hoc dixisse abunde est,

    Col. 4, 19, 1; so id. 5, 3, 9; Cels. 1, 3; Plin. Ep. 5, 8, 7 al.:

    sufficere,

    Liv. 4, 22, 3:

    contingere,

    Hor. Ep. 1, 4, 10:

    cavere,

    Ov. M. 15, 759:

    persequi aliquid,

    Vell. 2, 103, 3:

    abunde agnoscere,

    id. 2, 116, 3:

    mirari,

    id. 1, 16, 2; 2, 116, 3 al.—
    B.
    With adj.:

    abunde magna,

    Sall. J. 14, 18:

    abunde pollens potensque,

    id. ib. 1, 3:

    par,

    Liv. 8, 29, 4:

    constans,

    Curt. 6, 17, 13:

    pulchrum atque magnificum, Plin. H. N. praef. § 15: abunde similes,

    Quint. 10, 1, 25:

    disertus,

    id. 11, 1, 36:

    elatus spiritus,

    id. 10, 1, 104 al. —
    C.
    With adv.:

    abunde satis est,

    Hor. S. 1, 2, 59; so Quint. 12, 11, 19:

    abunde dixit bene,

    id. 12, 9, 7.—
    D.
    With gen. (like satis, affatim, etc.; cf.

    Rudd. II. p. 317): terrorum et fraudis abunde est,

    Verg. A. 7, 552:

    potentiae gloriaeque,

    Suet. Caes. 86: honorum, Front. ap. Charis. p. 177 P.:

    quibus abunde et ingenii et otii et verborum est,

    Gell. 6, 8, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > abunde

  • 3 abundē

        abundē adv.    [abundus], in profusion, more than enough, abundantly, amply: facundus, S.: abunde magna praesidia, S.: favere, O.: cui gratia, fama, valetudo contingat abunde, H.: terrorum et fraudis abunde est, there is more than enough, V.
    * * *
    abundantly; in profusion/abundance; more than enough; amply, exceedingly, very

    Latin-English dictionary > abundē

  • 4 abunde

    abunde abunde вдоволь

    Латинско-русский словарь > abunde

  • 5 abunde

    abunde abunde вполне

    Латинско-русский словарь > abunde

  • 6 abunde

    abundē [ abundus ]
    1) вдоволь, вполне (felix VM; mirari VP)
    3) в изобилии, с избытком

    Латинско-русский словарь > abunde

  • 7 abunde

    abunde, Adv. (vgl. abundo), reichlich, im Überfluß, mehr als hinreichend od. genug, übergenug, überschwenglich, gar sehr, promittere, Lucr.: satisfacere, Cic.: vituperare, mirari, Vell.: ab. cavere, Ov.: parentes ab. habemus, Sall. – bei Adjj., ab. magnus, Sall.: ab. Samnitibus par, Liv.: ab. disertus, Quint.: ab. felix, Val. Max.: ab. misera res, Plin. ep. – m. esse, zB. mihi ab. est, si etc., ich bin gar sehr zufrieden, Plin. ep.: an tibi ab. personam satis est evitare? Hor.: huic ab. est demittere se in aquam calidam, Cels.: ut ab. sit alterum efficere, Plin. ep.: ab. (sc. esse) libertatem ratus (im Glauben mehr als hinlänglich frei zu sein), quia etc., Sall. fr.: so ab. ratus (vollkommen zufrieden), si etc., Tac. – subst. m. Genet., ab. salis, Quint.: terrorum ac fraudis ab. est, Verg.: se potentiae gloriaeque ab. adeptum, Suet: quibus ab. ingenii est, Gell.

    lateinisch-deutsches > abunde

  • 8 abunde

    abunde, Adv. (vgl. abundo), reichlich, im Überfluß, mehr als hinreichend od. genug, übergenug, überschwenglich, gar sehr, promittere, Lucr.: satisfacere, Cic.: vituperare, mirari, Vell.: ab. cavere, Ov.: parentes ab. habemus, Sall. – bei Adjj., ab. magnus, Sall.: ab. Samnitibus par, Liv.: ab. disertus, Quint.: ab. felix, Val. Max.: ab. misera res, Plin. ep. – m. esse, zB. mihi ab. est, si etc., ich bin gar sehr zufrieden, Plin. ep.: an tibi ab. personam satis est evitare? Hor.: huic ab. est demittere se in aquam calidam, Cels.: ut ab. sit alterum efficere, Plin. ep.: ab. (sc. esse) libertatem ratus (im Glauben mehr als hinlänglich frei zu sein), quia etc., Sall. fr.: so ab. ratus (vollkommen zufrieden), si etc., Tac. – subst. m. Genet., ab. salis, Quint.: terrorum ac fraudis ab. est, Verg.: se potentiae gloriaeque ab. adeptum, Suet: quibus ab. ingenii est, Gell.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > abunde

  • 9 abunde

    adv
    abondamment, abondance (en abunde)

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > abunde

  • 10 abunde

    (adv.) изобильно, ab patrimonium relinquere (1. 89 § 1 D. 31. § 1I. 2, 8).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > abunde

  • 11 adfatim

    affătim (also adf-), adv. [Serv. ad Verg. A. 1, 123, cites fatim = abundanter; cf.: fatiscor, defatiscor, fatigo; Corss. Ausspr. I. p. 158, refers fatim to the same root as chatis, chêros].
    I.
    To satisfaction, sufficiently, abundantly, enough (so that one desires no more, therefore subjective; while satis signifies sufficient, so that one needs nothing more, therefore objective, Doed. Syn. I. p. 108 sq.): adfatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. p. 11 Müll., after Hom. Od. 15, 372 (Com. Rel. p. 4 Rib.):

    edas de alieno quantum velis, usque adfatim,

    till you have enough, Plaut. Poen. 3, 1, 31: miseria una uni quidem homini est adfatim, id. Trin. 5, 2, 61 (where adfatim, as sometimes also satis, abunde, frustra, is constr. as an adj.):

    eisdem seminibus homines adfatim vescuntur,

    Cic. N. D. 2, 51:

    adfatim satiata (aquila),

    id. Tusc. 2, 10, 24:

    adfatim satisfacere alicui,

    id. Att. 2, 16:

    parare commeatum adfatim,

    Sall. J. 43:

    de cytiso adfatim diximus,

    Plin. 18, 16, 43, § 148.—Acc. to Fest. p. 11, Terence uses it (in a passage not now extant) for ad lassitudinem, to weariness, satiety, which may be derived from the etym. above given.—Sometimes, like abunde and satis, as subst. with gen.; v. Roby, §§

    1294, 1296, and Rudd. II. p. 317: divitiarum adfatim est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 33:

    hominum,

    id. Men. 3, 1, 10:

    copiarum,

    Liv. 34, 37:

    vini,

    Just. 1, 8.—
    II.
    In later Lat. before an adj. (cf. abunde), sufficiently, enough:

    adfatim onustus,

    App. M. 9, p. 221, 31 Elm.:

    feminae adfatim multae,

    Amm. 14, 6.
    The poet and gram.
    Annianus, in Gell. 7, 7, 1, accented the word a/dfatim, while at an earlier period it was pronounced adfa/tim, since it was considered as two words; cf. Doed. Syn. I. p. 110.

    Lewis & Short latin dictionary > adfatim

  • 12 affatim

    affătim (also adf-), adv. [Serv. ad Verg. A. 1, 123, cites fatim = abundanter; cf.: fatiscor, defatiscor, fatigo; Corss. Ausspr. I. p. 158, refers fatim to the same root as chatis, chêros].
    I.
    To satisfaction, sufficiently, abundantly, enough (so that one desires no more, therefore subjective; while satis signifies sufficient, so that one needs nothing more, therefore objective, Doed. Syn. I. p. 108 sq.): adfatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. p. 11 Müll., after Hom. Od. 15, 372 (Com. Rel. p. 4 Rib.):

    edas de alieno quantum velis, usque adfatim,

    till you have enough, Plaut. Poen. 3, 1, 31: miseria una uni quidem homini est adfatim, id. Trin. 5, 2, 61 (where adfatim, as sometimes also satis, abunde, frustra, is constr. as an adj.):

    eisdem seminibus homines adfatim vescuntur,

    Cic. N. D. 2, 51:

    adfatim satiata (aquila),

    id. Tusc. 2, 10, 24:

    adfatim satisfacere alicui,

    id. Att. 2, 16:

    parare commeatum adfatim,

    Sall. J. 43:

    de cytiso adfatim diximus,

    Plin. 18, 16, 43, § 148.—Acc. to Fest. p. 11, Terence uses it (in a passage not now extant) for ad lassitudinem, to weariness, satiety, which may be derived from the etym. above given.—Sometimes, like abunde and satis, as subst. with gen.; v. Roby, §§

    1294, 1296, and Rudd. II. p. 317: divitiarum adfatim est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 33:

    hominum,

    id. Men. 3, 1, 10:

    copiarum,

    Liv. 34, 37:

    vini,

    Just. 1, 8.—
    II.
    In later Lat. before an adj. (cf. abunde), sufficiently, enough:

    adfatim onustus,

    App. M. 9, p. 221, 31 Elm.:

    feminae adfatim multae,

    Amm. 14, 6.
    The poet and gram.
    Annianus, in Gell. 7, 7, 1, accented the word a/dfatim, while at an earlier period it was pronounced adfa/tim, since it was considered as two words; cf. Doed. Syn. I. p. 110.

    Lewis & Short latin dictionary > affatim

  • 13 parens

    [st1]1 [-] părens, entis, m. f. [pario]: - [abcl][b]a - le père, la mère. - [abcl]b - père, mère (des animaux). - [abcl]c - grand-père, grand-mère, aïeul. - [abcl]d - père, inventeur, auteur, fondateur; au fig. souche. - [abcl]e - père (titre honorifique). - [abcl]f - parent, proche.[/b]    - gén. plur. - um; qqf. -ium.    - parens tuus, Torquate, consul, Cic.: Torquatus, ton père, qui était consul.    - per speciem honorandae parentis, Liv. 8, 22: sous prétexte d'honorer sa mère.    - quo nos cumque feret melior fortuna parente, ibimus, Hor. O. 1, 7, 25: où que nous mène la Fortune plus clémente que mon père, nous irons.    - parens Idaea deum, Virg. En. 10, 252: Ida, mère des dieux.    - au plur. parentes: - [abcl]a - le père et la mère, les parents. - [abcl]b - les proches. - [abcl]c - les ascendants, les aïeux, les ancêtres. [st1]2 [-] pārens, entis: part. présent de pareo; qui obéit, obéissant.    - pārentes, ĭum: les sujets, les peuples soumis.    - parentes abunde habemus, Sall. J. 102, 7: nous avons des sujets en grand nombre.
    * * *
    [st1]1 [-] părens, entis, m. f. [pario]: - [abcl][b]a - le père, la mère. - [abcl]b - père, mère (des animaux). - [abcl]c - grand-père, grand-mère, aïeul. - [abcl]d - père, inventeur, auteur, fondateur; au fig. souche. - [abcl]e - père (titre honorifique). - [abcl]f - parent, proche.[/b]    - gén. plur. - um; qqf. -ium.    - parens tuus, Torquate, consul, Cic.: Torquatus, ton père, qui était consul.    - per speciem honorandae parentis, Liv. 8, 22: sous prétexte d'honorer sa mère.    - quo nos cumque feret melior fortuna parente, ibimus, Hor. O. 1, 7, 25: où que nous mène la Fortune plus clémente que mon père, nous irons.    - parens Idaea deum, Virg. En. 10, 252: Ida, mère des dieux.    - au plur. parentes: - [abcl]a - le père et la mère, les parents. - [abcl]b - les proches. - [abcl]c - les ascendants, les aïeux, les ancêtres. [st1]2 [-] pārens, entis: part. présent de pareo; qui obéit, obéissant.    - pārentes, ĭum: les sujets, les peuples soumis.    - parentes abunde habemus, Sall. J. 102, 7: nous avons des sujets en grand nombre.
    * * *
    I.
        Parens, parentis, priore correpta, com. gen. a Pario fit. Paulus. Le pere ou la mere.
    \
        Parentes. Caius. Pere et mere, et autres personnes en montant en ligne directe jusques au bisayeul de nostre bisayeul.
    \
        Rigidus parens. Ouid. Severe, Rude.
    \
        Facere parentem pulchra prole. Virg. Faire un homme pere, Luy enfanter de beaulx enfants.
    \
        Parens cunctorum, terra. Pli. La mere et nourrice de touts.
    \
        Parens eloquentiae. Colum. Le pere d'eloquence.
    \
        Lyrae parens, Mercurius. Horat. Inventeur de, etc.
    \
        Parens vrbis, Romulus. Liu. Le premier fondateur de Rome.
    II.
        Parens, Particip. siue Nomen ex participio. Cic. Parentiores habuerunt exercitus. Plus obeissants.

    Dictionarium latinogallicum > parens

  • 14 subficio

    suf-fĭcĭo ( subf-), fēci, fectum, 3, v. a. and n. [facio].
    I.
    Act.
    A.
    To put under or among.
    1.
    Of a building, to lay the foundation for: opus. Curt. 5, 1, 29 Zumpt. —
    2.
    Esp., to put into, dip in, dye, impregnate, imbue, tinge, lanam medicamentis, to impregnate, imbue, tinge, Cic. ap. Non. 386, 10, and 521, 19:

    (angues) ardentes oculos suffecti sanguine et igni,

    suffused, colored, Verg. A. 2, 210:

    maculis suffecta genas,

    Val. Fl. 2, 105:

    suffecta leto lumina,

    id. 1, 822; cf.:

    nubes sole suffecta,

    i. e. shone through, irradiated, Sen. Q. N. 1, 5, 11.—
    3.
    To give, affard, furnish, supply = suppeditare, hupechein (mostly poet.):

    (nebulae) sufficiunt nubes,

    Lucr. 6, 480:

    ut cibus aliam naturam sufficit ex se,

    id. 3, 704:

    haec aëra rarum Sufficiunt nobis,

    id. 2, 108:

    tellus Sufficit umorem,

    Verg. G. 2, 424:

    aut illae (salices) pecori frondem aut pastoribus umbras Sufficiunt saepemque satis et pabula melli,

    id. ib. 2, 435:

    ut (Hispania) Italiae cunctarum rerum abundantiam sufficiat,

    Just. 44, 1, 4:

    dux agmina sufficit unus turbanti terras,

    Sil. 1, 36; cf.:

    Horatius eos excursionibus sufficiendo adsuefacerat sibi fidere,

    by permitting to take part in, Liv. 3, 61, 12 Weissenb. ad loc.; Petr. 27.— Trop.:

    ipse pater Danais animos viresque secundas Sufficit,

    gives courage and strength, Verg. A. 2, 618; 9, 803.—
    4.
    To occupy with, employ in: Horatius eos (milites) excursionibus (dat.) sufficiendo proeliisque levibus experiundo assuefecerat sibi fidere, by employing them in sallies, etc., Liv. 3, 61.—
    B.
    To put in the place of, to substitute for another; and esp., to choose or elect in the place of any one (class.; esp. freq. of magistrates, e. g. of consuls;

    syn. subrogo): suffectus in Lucretii locum M. Horatius Pulvillus,

    Liv. 2, 8, 4: in Appii locum suffectus, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    consul in sufficiendo collegā occupatus,

    Cic. Mur. 39, 85; cf.:

    ne consul sufficiatur,

    id. ib. 38, 82:

    censorem in demortui locum,

    Liv. 5, 31, 7:

    suffectis in loca eorum novis regibus,

    Just. 11, 10, 7:

    ipsae (apes) regem parvosque Quirites Sufficiunt,

    Verg. G. 4, 202:

    seu tribunos modo seu tribunis suffectos consules quoque habuit,

    Liv. 4, 8, 1:

    quia collegam suffici censori religio erat,

    id. 6, 27, 4; 6, 38, 10:

    quibus vitio creatis suffecti,

    id. 9, 7, 14; 10, 47, 1:

    filius patri suffectus,

    Tac. A. 4, 16:

    Conon Alcibiadi suffectus,

    Just. 5, 6, 1:

    sperante heredem suffici se proximum,

    Phaedr. 3, 10, 12.—Esp. in the phrase suffectus consul, a consul elected after the regular time, a vice-consul:

    quando duo ordinarii consules ejus anni alter morbo, alter ferro periisset, suffectum consulem negabant recte comitia habere posse,

    Liv. 41, 18, 16 Weissenb. ad loc.; Lampr. Alex. Sev. 43, 2; Tac. A. 3, 37 fin.; cf.:

    consulatus suffectus,

    Aus. Grat. Act. 14, 2, § 32.—
    2.
    Transf., to cause to take the place of, to supply instead of, to furnish as a substitute ( poet. and in post-Aug. prose):

    atque aliam ex aliā generando suffice prolem,

    Verg. G. 3, 65:

    septimo eosdem (dentes) decidere anno, aliosque suffici,

    Plin. 7, 16, 15, § 68:

    quattuor caeli partes in ternas dividunt et singulis ventos binos suffectos dant,

    Sen. Q. N. 5, 16, 2.—
    II.
    Neutr., to be sufficient, to suffice, avail for, meet the need of, satisfy (freq. and class.; syn. suppeto); constr. absol., with dat., ad, adversus, in, with inf., ut or ne; rarely with si.
    (α).
    Absol.:

    quamquam nec scribae sufficere nec tabulae nomina illorum capere potuerunt,

    Cic. Phil. 2, 7, 16:

    nec jam sufficiunt,

    Verg. A. 9, 515:

    idque (ferrum) diu Suffecit,

    id. ib. 12, 739:

    Romani quoad sufficere remiges potuerunt, satis pertinaciter secuti sunt,

    Liv. 36, 45, 2:

    non sufficiebant oppidani,

    id. 21, 8, 4:

    haec exempli gratiā sufficient,

    Quint. 9, 2, 56:

    non videntur tempora suffectura,

    id. 2, 5, 3:

    pro magistratibus, qui non sufficerent,

    Suet. Aug. 43:

    quīs non sufficientibus,

    Curt. 9, 4, 33.—With subject-clause:

    sufficit dicere, E portu navigavi,

    Quint. 4, 2, 41:

    non, quia sufficiat, non esse sacrilegium, sed quia, etc.,

    id. 7, 3, 9:

    suffecerit haec retulisse,

    Suet. Ner. 31; Mart. 9, 1, 8.—
    (β).
    With dat.: nec jam vires sufficere cuiquam, * Caes. B. G. 7, 20; cf.:

    vires concipit suffecturas oneri,

    Plin. 17, 22, 35, § 173:

    nec iis sufficiat imaginem virtutis effingere,

    Quint. 10, 2, 15:

    ac mihi quidem sufficeret hoc genus,

    id. 5, 10, 90:

    paucorum cupiditati cum obsistere non poterant, tamen sufficere aliquo modo poterant,

    Cic. Verr. 2, 5, 48, § 127:

    mons, hominum lacte et carne vescentium abunde sufficiebat alimentis,

    Liv. 29, 31, 9:

    hae manus suffecere desiderio meo,

    Curt. 4, 1, 25; 3, 6, 19:

    vires quae sufficiant labori certaminum,

    Quint. 10, 3, 3; cf.:

    summis operibus suffecturi vires,

    id. 2, 4, 33:

    pronuntiatio vel scenis suffectura,

    id. 10, 1, 119:

    quod opus cuicumque discendo sufficiet,

    id. 1, 9, 3:

    dominis sufficit tantum soli, ut relevare caput possint,

    Plin. Ep. 1, 24, 4.— Poet.:

    nec sufficit umbo Ictibus,

    Verg. A. 9, 810.—
    (γ).
    With ad: terra ingenito umore egens vix ad [p. 1792] perennes suffecit amnes, Liv. 4, 30:

    inopi aerario nec plebe ad tributum sufficiente,

    id. 29, 16:

    annus vix ad solacium unius anni,

    id. 10, 47:

    oppidani ad omnia tuenda non sufficiebant,

    id. 21, 8, 4:

    quomodo nos ad patiendum sufficiamus,

    id. 29, 17, 17; 21, 8, 4; 33, 10:

    ad quod si vires non suffecerint,

    Quint. 12, 1, 32.—
    (δ).
    With adversus:

    non suffecturum ducem unum et exercitum unum adversus quattuor populos,

    Liv. 10, 25.—
    (ε).
    With in:

    nec locus in tumulos nec sufficit arbor in ignes,

    Ov. M. 7, 613:

    ergo ego sufficiam reus in nova crimina semper?

    id. Am. 2, 7, 1.—
    (ζ).
    With inf.:

    nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,

    Verg. A. 5, 22.—
    (η).
    With ut or ne:

    interim sufficit, ut exorari te sinas,

    Plin. Ep. 9, 21, 3:

    sufficit, ne ea, quae sunt vera, minuantur,

    id. ib. 9, 33, 11.—
    (θ).
    With si:

    sufficere tibi debet, si, etc.,

    Plin. Ep. 5, 1, 9:

    sufficere his credis, si probi existimentur,

    id. Pan. 88, 2.—Hence, P. a.: suffĭcĭens, entis, sufficient, adequate:

    aetas vix tantis matura rebus, sed abunde sufficiens,

    Curt. 3, 6, 19:

    testes,

    Dig. 29, 7, 8.— Sup.:

    unica et sufficientissima definitio,

    Tert. adv. Marc. 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subficio

  • 15 sufficio

    suf-fĭcĭo ( subf-), fēci, fectum, 3, v. a. and n. [facio].
    I.
    Act.
    A.
    To put under or among.
    1.
    Of a building, to lay the foundation for: opus. Curt. 5, 1, 29 Zumpt. —
    2.
    Esp., to put into, dip in, dye, impregnate, imbue, tinge, lanam medicamentis, to impregnate, imbue, tinge, Cic. ap. Non. 386, 10, and 521, 19:

    (angues) ardentes oculos suffecti sanguine et igni,

    suffused, colored, Verg. A. 2, 210:

    maculis suffecta genas,

    Val. Fl. 2, 105:

    suffecta leto lumina,

    id. 1, 822; cf.:

    nubes sole suffecta,

    i. e. shone through, irradiated, Sen. Q. N. 1, 5, 11.—
    3.
    To give, affard, furnish, supply = suppeditare, hupechein (mostly poet.):

    (nebulae) sufficiunt nubes,

    Lucr. 6, 480:

    ut cibus aliam naturam sufficit ex se,

    id. 3, 704:

    haec aëra rarum Sufficiunt nobis,

    id. 2, 108:

    tellus Sufficit umorem,

    Verg. G. 2, 424:

    aut illae (salices) pecori frondem aut pastoribus umbras Sufficiunt saepemque satis et pabula melli,

    id. ib. 2, 435:

    ut (Hispania) Italiae cunctarum rerum abundantiam sufficiat,

    Just. 44, 1, 4:

    dux agmina sufficit unus turbanti terras,

    Sil. 1, 36; cf.:

    Horatius eos excursionibus sufficiendo adsuefacerat sibi fidere,

    by permitting to take part in, Liv. 3, 61, 12 Weissenb. ad loc.; Petr. 27.— Trop.:

    ipse pater Danais animos viresque secundas Sufficit,

    gives courage and strength, Verg. A. 2, 618; 9, 803.—
    4.
    To occupy with, employ in: Horatius eos (milites) excursionibus (dat.) sufficiendo proeliisque levibus experiundo assuefecerat sibi fidere, by employing them in sallies, etc., Liv. 3, 61.—
    B.
    To put in the place of, to substitute for another; and esp., to choose or elect in the place of any one (class.; esp. freq. of magistrates, e. g. of consuls;

    syn. subrogo): suffectus in Lucretii locum M. Horatius Pulvillus,

    Liv. 2, 8, 4: in Appii locum suffectus, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    consul in sufficiendo collegā occupatus,

    Cic. Mur. 39, 85; cf.:

    ne consul sufficiatur,

    id. ib. 38, 82:

    censorem in demortui locum,

    Liv. 5, 31, 7:

    suffectis in loca eorum novis regibus,

    Just. 11, 10, 7:

    ipsae (apes) regem parvosque Quirites Sufficiunt,

    Verg. G. 4, 202:

    seu tribunos modo seu tribunis suffectos consules quoque habuit,

    Liv. 4, 8, 1:

    quia collegam suffici censori religio erat,

    id. 6, 27, 4; 6, 38, 10:

    quibus vitio creatis suffecti,

    id. 9, 7, 14; 10, 47, 1:

    filius patri suffectus,

    Tac. A. 4, 16:

    Conon Alcibiadi suffectus,

    Just. 5, 6, 1:

    sperante heredem suffici se proximum,

    Phaedr. 3, 10, 12.—Esp. in the phrase suffectus consul, a consul elected after the regular time, a vice-consul:

    quando duo ordinarii consules ejus anni alter morbo, alter ferro periisset, suffectum consulem negabant recte comitia habere posse,

    Liv. 41, 18, 16 Weissenb. ad loc.; Lampr. Alex. Sev. 43, 2; Tac. A. 3, 37 fin.; cf.:

    consulatus suffectus,

    Aus. Grat. Act. 14, 2, § 32.—
    2.
    Transf., to cause to take the place of, to supply instead of, to furnish as a substitute ( poet. and in post-Aug. prose):

    atque aliam ex aliā generando suffice prolem,

    Verg. G. 3, 65:

    septimo eosdem (dentes) decidere anno, aliosque suffici,

    Plin. 7, 16, 15, § 68:

    quattuor caeli partes in ternas dividunt et singulis ventos binos suffectos dant,

    Sen. Q. N. 5, 16, 2.—
    II.
    Neutr., to be sufficient, to suffice, avail for, meet the need of, satisfy (freq. and class.; syn. suppeto); constr. absol., with dat., ad, adversus, in, with inf., ut or ne; rarely with si.
    (α).
    Absol.:

    quamquam nec scribae sufficere nec tabulae nomina illorum capere potuerunt,

    Cic. Phil. 2, 7, 16:

    nec jam sufficiunt,

    Verg. A. 9, 515:

    idque (ferrum) diu Suffecit,

    id. ib. 12, 739:

    Romani quoad sufficere remiges potuerunt, satis pertinaciter secuti sunt,

    Liv. 36, 45, 2:

    non sufficiebant oppidani,

    id. 21, 8, 4:

    haec exempli gratiā sufficient,

    Quint. 9, 2, 56:

    non videntur tempora suffectura,

    id. 2, 5, 3:

    pro magistratibus, qui non sufficerent,

    Suet. Aug. 43:

    quīs non sufficientibus,

    Curt. 9, 4, 33.—With subject-clause:

    sufficit dicere, E portu navigavi,

    Quint. 4, 2, 41:

    non, quia sufficiat, non esse sacrilegium, sed quia, etc.,

    id. 7, 3, 9:

    suffecerit haec retulisse,

    Suet. Ner. 31; Mart. 9, 1, 8.—
    (β).
    With dat.: nec jam vires sufficere cuiquam, * Caes. B. G. 7, 20; cf.:

    vires concipit suffecturas oneri,

    Plin. 17, 22, 35, § 173:

    nec iis sufficiat imaginem virtutis effingere,

    Quint. 10, 2, 15:

    ac mihi quidem sufficeret hoc genus,

    id. 5, 10, 90:

    paucorum cupiditati cum obsistere non poterant, tamen sufficere aliquo modo poterant,

    Cic. Verr. 2, 5, 48, § 127:

    mons, hominum lacte et carne vescentium abunde sufficiebat alimentis,

    Liv. 29, 31, 9:

    hae manus suffecere desiderio meo,

    Curt. 4, 1, 25; 3, 6, 19:

    vires quae sufficiant labori certaminum,

    Quint. 10, 3, 3; cf.:

    summis operibus suffecturi vires,

    id. 2, 4, 33:

    pronuntiatio vel scenis suffectura,

    id. 10, 1, 119:

    quod opus cuicumque discendo sufficiet,

    id. 1, 9, 3:

    dominis sufficit tantum soli, ut relevare caput possint,

    Plin. Ep. 1, 24, 4.— Poet.:

    nec sufficit umbo Ictibus,

    Verg. A. 9, 810.—
    (γ).
    With ad: terra ingenito umore egens vix ad [p. 1792] perennes suffecit amnes, Liv. 4, 30:

    inopi aerario nec plebe ad tributum sufficiente,

    id. 29, 16:

    annus vix ad solacium unius anni,

    id. 10, 47:

    oppidani ad omnia tuenda non sufficiebant,

    id. 21, 8, 4:

    quomodo nos ad patiendum sufficiamus,

    id. 29, 17, 17; 21, 8, 4; 33, 10:

    ad quod si vires non suffecerint,

    Quint. 12, 1, 32.—
    (δ).
    With adversus:

    non suffecturum ducem unum et exercitum unum adversus quattuor populos,

    Liv. 10, 25.—
    (ε).
    With in:

    nec locus in tumulos nec sufficit arbor in ignes,

    Ov. M. 7, 613:

    ergo ego sufficiam reus in nova crimina semper?

    id. Am. 2, 7, 1.—
    (ζ).
    With inf.:

    nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,

    Verg. A. 5, 22.—
    (η).
    With ut or ne:

    interim sufficit, ut exorari te sinas,

    Plin. Ep. 9, 21, 3:

    sufficit, ne ea, quae sunt vera, minuantur,

    id. ib. 9, 33, 11.—
    (θ).
    With si:

    sufficere tibi debet, si, etc.,

    Plin. Ep. 5, 1, 9:

    sufficere his credis, si probi existimentur,

    id. Pan. 88, 2.—Hence, P. a.: suffĭcĭens, entis, sufficient, adequate:

    aetas vix tantis matura rebus, sed abunde sufficiens,

    Curt. 3, 6, 19:

    testes,

    Dig. 29, 7, 8.— Sup.:

    unica et sufficientissima definitio,

    Tert. adv. Marc. 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sufficio

  • 16 ratus

    1. a, um
    part. pf. к reor
    2. adj.
    1) рассчитанный, определённый
    pro rata (parte) C, Cs etc. или pro ratā portione PM, тж. secundum ratam partem Vtr — соразмерно, в определённом отношении, пропорционально
    2) незыблемый, неизменный, постоянный (motus stellarum C; astrorum ordines C; fides O)
    3) решённый, юридически действительный, имеющий законную силу (lex, testamentum C)
    ratum habere (ducere, facere) aliquid C etc. — утвердить, одобрить, ратифицировать что-л.
    abunde r., si praesentibus frueretur Tвполне довольствуясь настоящим
    4) решившийся (potitur r. Romulus praedam Enn)

    Латинско-русский словарь > ratus

  • 17 auguro

    auguro, āvī, ātum, āre (augur), I) das Amt eines Augurs verrichten, Augurien anstellen, Wahrzeichen beobachten und deuten, m. Acc. der Sache, wegen der man Augurien anstellt, sacerdotes vineta virgetaque et salutem populi auguranto, Cic. de legg. 2, 21. – Passiv, res od. locus auguratur, wird durch Augurien geweiht, Cic. u. Liv.: u. augurato (Abl. absol.), nach Anstellung der Augurien, Liv. u. Suet. – II) übtr.: A) im allg.: ad terram aspice et despice, oculis in vestigiis astute augura, spähe umher wie ein Augur, Plaut. cist. 693. – B) insbes.: 1) prophezeien, vorhersagen, cui quidem utinam vere, fideliter, abunde ante auguraverim, Cic. fr.: aug. sibi annos longos, Val. Flacc. – 2) etw. ahnen, von etw. ein Vorgefühl haben, si quid mens veri augurat, Verg.: praesentit animus et augurat quodammodo, quae futura sit suavitas, Cic. fr.: propemodum animus coniecturā de errore eius augurat, Pacuv. fr. – Gew. als Depon.:

    lateinisch-deutsches > auguro

  • 18 capax

    capāx, ācis, Adi. m. Compar. u. Superl. (capio), fassungsfähig, I) eig., vielfassend, -umfassend, geräumig, mundus, Lucr.: portus, Plin.: urbs, Ov.: urna, Hor.: duo baptisteria abunde capacia, Plin. ep.: spatiosa et capax domus, Plin. ep.: quod nulla in Italia moles tam capax foret, weil kein Gebäude in J. so viel Menschen faßte, Tac.: capaciores scyphi, Hor.: capacior guttur, Varr. fr.: capaciora intestina, Plin.: basilica capacissima, Sidon. – m. Genet., circus capax populi, Ov.: capax populi cenatio, Sen.: rubrum mare animalium magis quam cetera capax, Mela: magnae sedis (Niederlassung) insula haud capax est, Curt.: Baetis multorum fluminum capax, Plin.: cibi vinique capacissimus, Liv. – m. ad u. Akk., calix c. ad tres sextarios, Plin. 37, 18. – m. Dat. comm., villa c. usibus, Plin. ep. 2, 17, 3. – II) übtr.: a) erbfähig, qui capax est, Paul. dig. – m. Genet., specie dotis, cuius capax fuisset, Papin. dig.: scriptus heres, cuiuscumque portionis capax, Cod. Iust. – b) physisch u. geistig zu etw. befähigt, fähig, einer Sache gewachsen, für etw. empfänglich, tauglich, aures avidae et capaces, Cic.: ingenium, Ov.: capax est animus noster, kann Großes erfassen, Sen. – m. Abl., mente capax, Augustin. serm. 23, 4. – m. Genet., materia formationis c., Augustin.: c. mentis altae animal, Ov.: c. fortunae, Vell.: c. amicitiae, Plin. ep.: c. imperii, Tac.: opus facundiae minime capax, Mela: nihil tam fortuitorum capax quam mare, lasse so vielen Zufälligkeiten Raum, Tac.: laboris ac fidei capacissimus, Vell.: ingenium omnium bonarum artium capacissimum, Sen. rhet.: c. generosi ingenii dictum, ein hohes Selbstgefühl verratend, Val. Max. – m. ad u. Akk., animus ad praecepta c., Ov. met. 8, 243: ad discendum c., Lact. epit. 80, 7. – m. folg. Infin., Stat. silv. 3, 1, 85.

    lateinisch-deutsches > capax

  • 19 commeatus

    commeātus, ūs, m. (commeo), I) das ungehinderte Gehen, das Gehen und Kommen, der freie Durchgang, der freie Verkehr, in eo conclavi ego perfodi parietem, quā commeatus clam esset hinc huc mulieri, Plaut. mil. 142: nimis beat, quod commeatus transtinet trans parietem, ibid. 468: per hortum utroque commeatus convenit, Plaut. Stich. 452: medium parietem perfodit servus, commeatus clanculum quā foret amantum, Plaut. mil. argum. II, 10: si viae publicae exemptus commeatus sit, vel via coartata, Ulp. dig. 43, 8, 2. § 25. – v. lebl. Subjj., si fauces commeatum liquidae vocis exercent, die Stimme frei u. ungehindert herauslassen, Pallad. 1, 3. – II) meton., a) die Erlaubnis, ungehindert zu gehen, der Urlaub, bes. der Militärpers., commeatum petere, Vell.: tridui commeatum petere ab alqo, Hyg.: commeatum accipere, Plin. ep.: commeatum sumere, Liv.: alci commeatum dare, Liv.: alci commeatum indulgere, Plin. ep. u. Hyg. (u. amatoriae militiae brevem commeatum indulgere, Apul.): alqm in commeatum mittere, Liv.: in commeatu esse, Liv.: commeatu abesse, mitll., Suet.: ultra commeatum abesse, ICt.: secum eum tum frequentem ad signa sine ullo commeatu (ohne irgend Urlaub zu nehmen) fuisse, Liv.: sine commeatu Italiā excedere, Suet.: ad commeatus diem non venire, non adesse, an dem Tage, wo der U. zu Ende ist, Cornif. rhet. u. Quint.: commeatum alci propagare, Suet.: sine commeatibus dilabi, Liv.: cum commeatu Syracusis remanere, Cic.: a commeatu castra repetere, Suet.: satis liberi commeatus erant, primoribus tamen magis quam militibus, U. wurde ziemlich leicht gegeben, jedoch mehr den V. als den S., Liv. 1, 57, 4. – v. lebl. Subjj., im Bilde, longum mihi commeatum dederat mala valetudo; repente me invasit, Sen. ep. 54, 1: assidua servitus sine intervallo, sine commeatu, Sen. nat. qu. 3. pr. § 16. – übtr., ut sibi vivendi peteret a domino commeatum, Frist, Paulini vita S. Ambros. 45. – b) das Einherziehende od. Kommende, α) die Karawane, der Train, der Transport von Waren u. Menschen, der Warentransport, die Ladung, Sendung zu Lande u. zu Wasser, frequentia negotiatorum et commeatuum, Sall.: Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre, Tac.: de novo commeatu Neapolin confluxisse, von der eben angekommenen Handelsflotte, Suet. – v. Menschen, duobus commeatibus exercitum reportare, Caes.: secundum commeatum in Africam mittere ad Caesarem, Auct. b. Afr.: per omnem nostrum commeatum (Karawane) morsibus ambulare (v. Hunden), Apul. – β) die Zufuhr aller Art, bes. Proviant, Mundvorrat, c. largus, Curt.: commeatus maritimi, Liv., od. marini, Iustin.: commeatūs inopia, Frontin.: commeatuum penuria, Curt.: commeatus abunde od. affatim, Sall.: c. frumenti, Liv.: frumentum ac commeatus od. commeatusque, res frumentaria commeatusque, und der übrige Pr., Caes. (s. Kraner Caes. b. G. 1, 39, 1): commeatibus abundare, Frontin.: commeatum od. commeatus parare, Liv. u. Sall.: commeatum praeparare, Liv.: commeatus accipere, Liv.: commeatus arcessere, Liv.: commeatum convehere, advehere, Liv.: commeatus eo pervehere, Liv.: commeatus ex montibus invehere, ex Samnio subvehere, Liv.: commeatum portare, Sall.: commeatus ab urbe in castra portare, Liv.: supportare frumentum commeatumque ex Sequanis et Aeduis, Caes.: commeatus exercitui alcis subministrare, Frontin.: petere commeatum, Caes.: alqm commeatu prohibere, Caes.: nostros commeatibus intercludere, Caes.: alqm frumento commeatuque intercludere, Caes.: alqm commeatu et reliquis copiis intercludere, Cic.: alci commeatum intercludere, Plaut.: urbem omni commeatu privare, Nep.: commeatus excipere od. intercipere, Liv. – scherzh., in commeatum argentarium proficisci, auf Gewinn von Geldgeschäften ausgehen, Plaut. Pseud. 424. – γ) das Gepäck des Heeres, Suet. Tib. 18, 1. – δ) die Reiseequipage, commeatus per municipia et colonias disponere, Relais legen, Suet. Tib. 38.

    lateinisch-deutsches > commeatus

  • 20 commendo [1]

    1. com-mendo, āvī, ātum, āre (com u. mando), anvertrauen, aufzuheben geben, übergeben, I) eig.: alci rem, Cic.: filios apud hospites, Iustin.: alqm ad Lycomedem regem, Hyg.; vgl. Muncker Hyg. fab. 3. Benecke Iustin. 35, 2, 1. Gronov. Observ. 3, 23. p. 318 F. – II) übtr.: A) im allg.: nomen suum immortalitati, Cic.: nomen suum alqā re perpetuae memoriae, Vell.: alqm monumentis (i.e. scriptis) suis, Cic.: se alci in clientelam et fidem, Ter.: alqd litteris, d.i. schreiben, Brut. in Cic. ep.: se fugae, Auct. b. Afr. – B) insbes.: a) empfehlen, alqm od. rem domumque alcis alci maiorem in modum, Cic.: alqm alci magno opere, Cic.: alqm alci diligenter, diligentissime, studiose, studiosius, Cic.: alqm alci de meliore nota, Cur. in Cic. ep.: alqm alci intime, Cic.: se Caesari, Caes.: se infimo ordini, Cic.: alci omnem rem et causam seque totum, Cic.: absol., commendandi mos, Fronto ad amic. 1, 1 (3) in.: istae commendantium litterae, Empfehlungsbriefe, Fronto ibid. Vgl. commendatus no. I. – b) empfehlen = beliebt-, angenehm machen, auszeichnen, preisen, iustitiam humanitate, Plin. ep.: nullā re magis commendatur orator, Cic.: marmora commendantur coloribus, Plin. ep.: se numeris et arte, Hor.: se cultu atque ornatu, Quint.: his factis abunde se posteritati, Val. Max.: im Passiv mit Nom. u. Infin., Tobias sepeliendo mortuos deum promeruisse commendatur (wird gepriesen), Augustin. de civ. dei 1, 13. p. 21, 13 D. Vgl. commendatus no. II.

    lateinisch-deutsches > commendo [1]

См. также в других словарях:

  • abundar — Se conjuga como: amar Infinitivo: Gerundio: Participio: abundar abundando abundado     Indicativo   presente imperfecto pretérito futuro condicional yo tú él, ella, Ud. nosotros vosotros ellos, ellas, Uds. abundo abundas abunda abundamos abundáis …   Wordreference Spanish Conjugations Dictionary

  • abondo — (del lat. «abunde», en abundacia) 1 (Burg., León) m. Abundancia. ≃ Abundo. 2 adv. Abundantemente. ≃ Abundo. * * * abondo. (Del lat. abunde, en abundancia). m. ant. abundancia. U. en Burgos y León. || 2. adv. m. coloq …   Enciclopedia Universal

  • MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox …   Hofmann J. Lexicon universale

  • abundar — v intr (Se conjuga como amar) 1 Haber o darse en gran cantidad: Región fértil y próspera en que abundan arroyos y aguajes , Los impuntuales abundan 2 Abundar en Tener algo en gran cantidad o número: La Sierra Madre abunda en tigres, tigrillos,… …   Español en México

  • Блументрост, Лаврентий Алферьевич — архиятер; род. в 1619 г., ум. в октябре 1705 г. Уроженец Мюльгаузена и сын суперинтендента, Блументрост первоначальное воспитание получил в местной и брауншвейгской гимназиях, затем изучал медицину в Гельмштедте у Кокринга, в Йене у Рольфинга и в …   Большая биографическая энциклопедия

  • Gaius Marius — This article is about the Roman statesman who reorganized the army, and was seven times Consul. For other people with the name Marius, see Marius. Gaius Marius Bust of Gaius Marius at Munich Glyptothek Consul of the Roman Republ …   Wikipedia

  • Coligny calendar — Overview of the re assembled tablet Detail of Mid Samonios The …   Wikipedia

  • Collegium Gellianum — Aulus Gellius (durch die Zeit des Mittelalters auch irrtümlicherweise als Agellius bekannt) ist ein lateinischer Schriftsteller des 2. Jh. n. Chr. und schrieb das Werk Noctes Atticae. Inhaltsverzeichnis 1 Sein Leben 2 Noctes Atticae 2.1… …   Deutsch Wikipedia

  • Antoine Mizauld — Antonio Mizauld Antonio Mizauld ou encore Antoine Mizauld, Antoninus Mizaldus, (Montluçon, 1510 Paris, 1578), astrologue et médecin français Sommaire 1 Médecin et astrologue 2 Recherches scientifiques 3 …   Wikipédia en Français

  • Antoninus Mizaldus — Antonio Mizauld Antonio Mizauld ou encore Antoine Mizauld, Antoninus Mizaldus, (Montluçon, 1510 Paris, 1578), astrologue et médecin français Sommaire 1 Médecin et astrologue 2 Recherches scientifiques 3 …   Wikipédia en Français

  • Antonio Mizaldo — Antonio Mizauld Antonio Mizauld ou encore Antoine Mizauld, Antoninus Mizaldus, (Montluçon, 1510 Paris, 1578), astrologue et médecin français Sommaire 1 Médecin et astrologue 2 Recherches scientifiques 3 …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»