Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Macedones

  • 1 Macedones

    Măcĕdŏnes, um ( Gr. acc. Macedonas, Auct. Her. 4, 32, 43; Liv. 26, 24, 5 et saep.; Sen. Ben. 5, 6, 1; Flor. 2, 8, 5; v. Neue, Formenl. 1, 328), m., = Makedones, the Macedonians, Mel. 2, 3, 1; Cic. Off. 2, 22, 76; Auct. Her. 4, 25, 34; 32; Liv. 7, 26; 30, 33 sq. et saep.—Hyrcani Macedones, v. Hyrcani.— In sing.: Măcĕdo (Macedon, Luc. 8, 694), ŏnis, m., a Macedonian:

    quid Macedo Alexander?

    i. e. Alexander the Great, Cic. Phil. 5, 17, 48; so Luc. 8, 694:

    diffidit urbium Portas vir Macedo,

    i. e. Philip of Macedon, Hor. C. 3, 16, 14:

    hostis,

    Liv. 9, 19, 14.—
    B.
    Transf.:

    Macedonum robur,

    a body of men armed in the Macedonian manner in the army of Antiochus, Liv. 36, 18, 2; 4 and 5.—Hence,
    II. A.
    Măcĕdŏnĭa, ae, f., = Makedonia, Macedonia, Macedon, a country between Thessaly and Thrace, Mel. 1, 3, 4; 2, 3, 4; Plin. 4, 10, 17, § 33; Cic. Leg. Agr. 1, 2, 5; Liv. 9, 18; 27, 33; Vell. 1, 6, 5 et saep.—
    B.
    Măcĕdŏnĭcus, a, um, adj., of or belonging to Macedonia, Macedonic, Macedonian:

    miles,

    Plaut. Rud. 1, 1, 49:

    mare,

    Plin. 4, 11, 18, § 51:

    legiones,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    legio,

    Tac. H. 3, 22:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 104.— Subst.: Măcĕdŏnĭcus, i, m., a surname of Q. Cæcilius Metellus, who made Macedonia a Roman province, Vell. 1, 11; Plin. 7, 44, 45, § 144; Val. Max. 4, 1, 12.—
    C.
    Măcĕdŏ-nĭensis, e, adj., Macedonian (ante-class.):

    vir,

    Plaut. Ps. 4, 4, 4.—
    D.
    Măcē̆dŏnĭus, a, um, adj., = Makedonios, Macedonian: Macedonia sarissa (with sec. syl. long, acc. to the Gr. Makêdonios), Ov. M. 12, 466:

    militi Macedonio,

    Plaut. Ps. 1, 3, 112:

    colonia,

    Just. 11, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Macedones

  • 2 Macedonia

    Măcĕdŏnes, um ( Gr. acc. Macedonas, Auct. Her. 4, 32, 43; Liv. 26, 24, 5 et saep.; Sen. Ben. 5, 6, 1; Flor. 2, 8, 5; v. Neue, Formenl. 1, 328), m., = Makedones, the Macedonians, Mel. 2, 3, 1; Cic. Off. 2, 22, 76; Auct. Her. 4, 25, 34; 32; Liv. 7, 26; 30, 33 sq. et saep.—Hyrcani Macedones, v. Hyrcani.— In sing.: Măcĕdo (Macedon, Luc. 8, 694), ŏnis, m., a Macedonian:

    quid Macedo Alexander?

    i. e. Alexander the Great, Cic. Phil. 5, 17, 48; so Luc. 8, 694:

    diffidit urbium Portas vir Macedo,

    i. e. Philip of Macedon, Hor. C. 3, 16, 14:

    hostis,

    Liv. 9, 19, 14.—
    B.
    Transf.:

    Macedonum robur,

    a body of men armed in the Macedonian manner in the army of Antiochus, Liv. 36, 18, 2; 4 and 5.—Hence,
    II. A.
    Măcĕdŏnĭa, ae, f., = Makedonia, Macedonia, Macedon, a country between Thessaly and Thrace, Mel. 1, 3, 4; 2, 3, 4; Plin. 4, 10, 17, § 33; Cic. Leg. Agr. 1, 2, 5; Liv. 9, 18; 27, 33; Vell. 1, 6, 5 et saep.—
    B.
    Măcĕdŏnĭcus, a, um, adj., of or belonging to Macedonia, Macedonic, Macedonian:

    miles,

    Plaut. Rud. 1, 1, 49:

    mare,

    Plin. 4, 11, 18, § 51:

    legiones,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    legio,

    Tac. H. 3, 22:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 104.— Subst.: Măcĕdŏnĭcus, i, m., a surname of Q. Cæcilius Metellus, who made Macedonia a Roman province, Vell. 1, 11; Plin. 7, 44, 45, § 144; Val. Max. 4, 1, 12.—
    C.
    Măcĕdŏ-nĭensis, e, adj., Macedonian (ante-class.):

    vir,

    Plaut. Ps. 4, 4, 4.—
    D.
    Măcē̆dŏnĭus, a, um, adj., = Makedonios, Macedonian: Macedonia sarissa (with sec. syl. long, acc. to the Gr. Makêdonios), Ov. M. 12, 466:

    militi Macedonio,

    Plaut. Ps. 1, 3, 112:

    colonia,

    Just. 11, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Macedonia

  • 3 Macedonicus

    Măcĕdŏnes, um ( Gr. acc. Macedonas, Auct. Her. 4, 32, 43; Liv. 26, 24, 5 et saep.; Sen. Ben. 5, 6, 1; Flor. 2, 8, 5; v. Neue, Formenl. 1, 328), m., = Makedones, the Macedonians, Mel. 2, 3, 1; Cic. Off. 2, 22, 76; Auct. Her. 4, 25, 34; 32; Liv. 7, 26; 30, 33 sq. et saep.—Hyrcani Macedones, v. Hyrcani.— In sing.: Măcĕdo (Macedon, Luc. 8, 694), ŏnis, m., a Macedonian:

    quid Macedo Alexander?

    i. e. Alexander the Great, Cic. Phil. 5, 17, 48; so Luc. 8, 694:

    diffidit urbium Portas vir Macedo,

    i. e. Philip of Macedon, Hor. C. 3, 16, 14:

    hostis,

    Liv. 9, 19, 14.—
    B.
    Transf.:

    Macedonum robur,

    a body of men armed in the Macedonian manner in the army of Antiochus, Liv. 36, 18, 2; 4 and 5.—Hence,
    II. A.
    Măcĕdŏnĭa, ae, f., = Makedonia, Macedonia, Macedon, a country between Thessaly and Thrace, Mel. 1, 3, 4; 2, 3, 4; Plin. 4, 10, 17, § 33; Cic. Leg. Agr. 1, 2, 5; Liv. 9, 18; 27, 33; Vell. 1, 6, 5 et saep.—
    B.
    Măcĕdŏnĭcus, a, um, adj., of or belonging to Macedonia, Macedonic, Macedonian:

    miles,

    Plaut. Rud. 1, 1, 49:

    mare,

    Plin. 4, 11, 18, § 51:

    legiones,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    legio,

    Tac. H. 3, 22:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 104.— Subst.: Măcĕdŏnĭcus, i, m., a surname of Q. Cæcilius Metellus, who made Macedonia a Roman province, Vell. 1, 11; Plin. 7, 44, 45, § 144; Val. Max. 4, 1, 12.—
    C.
    Măcĕdŏ-nĭensis, e, adj., Macedonian (ante-class.):

    vir,

    Plaut. Ps. 4, 4, 4.—
    D.
    Măcē̆dŏnĭus, a, um, adj., = Makedonios, Macedonian: Macedonia sarissa (with sec. syl. long, acc. to the Gr. Makêdonios), Ov. M. 12, 466:

    militi Macedonio,

    Plaut. Ps. 1, 3, 112:

    colonia,

    Just. 11, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Macedonicus

  • 4 Macedoniensis

    Măcĕdŏnes, um ( Gr. acc. Macedonas, Auct. Her. 4, 32, 43; Liv. 26, 24, 5 et saep.; Sen. Ben. 5, 6, 1; Flor. 2, 8, 5; v. Neue, Formenl. 1, 328), m., = Makedones, the Macedonians, Mel. 2, 3, 1; Cic. Off. 2, 22, 76; Auct. Her. 4, 25, 34; 32; Liv. 7, 26; 30, 33 sq. et saep.—Hyrcani Macedones, v. Hyrcani.— In sing.: Măcĕdo (Macedon, Luc. 8, 694), ŏnis, m., a Macedonian:

    quid Macedo Alexander?

    i. e. Alexander the Great, Cic. Phil. 5, 17, 48; so Luc. 8, 694:

    diffidit urbium Portas vir Macedo,

    i. e. Philip of Macedon, Hor. C. 3, 16, 14:

    hostis,

    Liv. 9, 19, 14.—
    B.
    Transf.:

    Macedonum robur,

    a body of men armed in the Macedonian manner in the army of Antiochus, Liv. 36, 18, 2; 4 and 5.—Hence,
    II. A.
    Măcĕdŏnĭa, ae, f., = Makedonia, Macedonia, Macedon, a country between Thessaly and Thrace, Mel. 1, 3, 4; 2, 3, 4; Plin. 4, 10, 17, § 33; Cic. Leg. Agr. 1, 2, 5; Liv. 9, 18; 27, 33; Vell. 1, 6, 5 et saep.—
    B.
    Măcĕdŏnĭcus, a, um, adj., of or belonging to Macedonia, Macedonic, Macedonian:

    miles,

    Plaut. Rud. 1, 1, 49:

    mare,

    Plin. 4, 11, 18, § 51:

    legiones,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    legio,

    Tac. H. 3, 22:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 104.— Subst.: Măcĕdŏnĭcus, i, m., a surname of Q. Cæcilius Metellus, who made Macedonia a Roman province, Vell. 1, 11; Plin. 7, 44, 45, § 144; Val. Max. 4, 1, 12.—
    C.
    Măcĕdŏ-nĭensis, e, adj., Macedonian (ante-class.):

    vir,

    Plaut. Ps. 4, 4, 4.—
    D.
    Măcē̆dŏnĭus, a, um, adj., = Makedonios, Macedonian: Macedonia sarissa (with sec. syl. long, acc. to the Gr. Makêdonios), Ov. M. 12, 466:

    militi Macedonio,

    Plaut. Ps. 1, 3, 112:

    colonia,

    Just. 11, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Macedoniensis

  • 5 Macedonius

    Măcĕdŏnes, um ( Gr. acc. Macedonas, Auct. Her. 4, 32, 43; Liv. 26, 24, 5 et saep.; Sen. Ben. 5, 6, 1; Flor. 2, 8, 5; v. Neue, Formenl. 1, 328), m., = Makedones, the Macedonians, Mel. 2, 3, 1; Cic. Off. 2, 22, 76; Auct. Her. 4, 25, 34; 32; Liv. 7, 26; 30, 33 sq. et saep.—Hyrcani Macedones, v. Hyrcani.— In sing.: Măcĕdo (Macedon, Luc. 8, 694), ŏnis, m., a Macedonian:

    quid Macedo Alexander?

    i. e. Alexander the Great, Cic. Phil. 5, 17, 48; so Luc. 8, 694:

    diffidit urbium Portas vir Macedo,

    i. e. Philip of Macedon, Hor. C. 3, 16, 14:

    hostis,

    Liv. 9, 19, 14.—
    B.
    Transf.:

    Macedonum robur,

    a body of men armed in the Macedonian manner in the army of Antiochus, Liv. 36, 18, 2; 4 and 5.—Hence,
    II. A.
    Măcĕdŏnĭa, ae, f., = Makedonia, Macedonia, Macedon, a country between Thessaly and Thrace, Mel. 1, 3, 4; 2, 3, 4; Plin. 4, 10, 17, § 33; Cic. Leg. Agr. 1, 2, 5; Liv. 9, 18; 27, 33; Vell. 1, 6, 5 et saep.—
    B.
    Măcĕdŏnĭcus, a, um, adj., of or belonging to Macedonia, Macedonic, Macedonian:

    miles,

    Plaut. Rud. 1, 1, 49:

    mare,

    Plin. 4, 11, 18, § 51:

    legiones,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    legio,

    Tac. H. 3, 22:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 104.— Subst.: Măcĕdŏnĭcus, i, m., a surname of Q. Cæcilius Metellus, who made Macedonia a Roman province, Vell. 1, 11; Plin. 7, 44, 45, § 144; Val. Max. 4, 1, 12.—
    C.
    Măcĕdŏ-nĭensis, e, adj., Macedonian (ante-class.):

    vir,

    Plaut. Ps. 4, 4, 4.—
    D.
    Măcē̆dŏnĭus, a, um, adj., = Makedonios, Macedonian: Macedonia sarissa (with sec. syl. long, acc. to the Gr. Makêdonios), Ov. M. 12, 466:

    militi Macedonio,

    Plaut. Ps. 1, 3, 112:

    colonia,

    Just. 11, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > Macedonius

  • 6 Macedo [1]

    1. Macedo u. - dōn, donis, m. (Μακεδών), der Mazedonier, Plur. Macedones, um, m. (Μακεδόνες), die Mazedonier, α) Sing., Macedo Alexander, Cic. Phil. 5, 48: u. ders. vorzugsw. Macedon, Lucan. 8, 694: Amyntas M., Nep. Iph. 3, 2: – attrib., Macedo miles, Plaut. Pseud. 1210: Macedo gregarius miles, Curt. 8, 4 (15), 15: vir Macedo, Hor. carm. 3, 16, 14: Macedo hostis, Liv. 9, 19, 14. – β) Plur., Mela 2, 3, 1 (= 2. § 34). Cornif. rhet. 4, 34. Cic. de off. 2, 76: Akk. Plur. gew. Macedonas, Cornif. rhet. 4, 43. Liv. 26, 24, 5. Sen. de ben. 5, 6, 1. Flor. 2, 8, 5 (vgl. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 399).attrib., Macedones milites, Nep. Eum. 3, 4: Macedones veterani, Nep. Eum. 10, 2: Macedones pedites, Curt. 7, 1 (5), 40. – Macedonum robur, nach mazedon. Art bewaffnete Kerntruppen im Heere des Antiochus, Liv. 36, 18, 2. – Dav.: 1) Macedonia, ae, f. (Μακεδονία), eine Landschaft zwischen Thessalien u. Thrazien, die bis zur Römerzeit ihre eigenen Herrscher hatte, von Q. Cäcilius Metellus zur röm. Provinz gemacht (146 v. Chr.), Vell. 1, 6, 5. Liv. 1, 1, 4. Cic. de lege agr. 1, 5: terra M., Gell. 9, 3, 1. – 2) Macedonicus, a, um (Μακεδονικός), mazedonisch, in od. aus Mazedonien, legiones, Cic.: praeda, Liv.: montes, Liv.: petroselinum (s. d.), Marc. Emp.: dah. Macedonicus, der »Mazedonier«, ein Beiname des Q. Cäcilius Metellus, der Mazedonien zu einer röm. Provinz machte, Vell. u.a. – 3) Macedoniēnsis, e, mazedonisch, vir, Plaut. Pseud. 1041. – 4) Macedonius, a, um, (Μακεδόνιος), mazedonisch, miles, Plaut. Pseud. 51. 346. 616. 1090. 1152 (vgl. Löwe Coniect. p. 152): sarissa, Ov. met. 12, 466 (wo des Verses wegen Măcēdŏnĭa gemessen).

    lateinisch-deutsches > Macedo [1]

  • 7 Macedo

    1. Macedo u. - dōn, donis, m. (Μακεδών), der Mazedonier, Plur. Macedones, um, m. (Μακεδόνες), die Mazedonier, α) Sing., Macedo Alexander, Cic. Phil. 5, 48: u. ders. vorzugsw. Macedon, Lucan. 8, 694: Amyntas M., Nep. Iph. 3, 2: – attrib., Macedo miles, Plaut. Pseud. 1210: Macedo gregarius miles, Curt. 8, 4 (15), 15: vir Macedo, Hor. carm. 3, 16, 14: Macedo hostis, Liv. 9, 19, 14. – β) Plur., Mela 2, 3, 1 (= 2. § 34). Cornif. rhet. 4, 34. Cic. de off. 2, 76: Akk. Plur. gew. Macedonas, Cornif. rhet. 4, 43. Liv. 26, 24, 5. Sen. de ben. 5, 6, 1. Flor. 2, 8, 5 (vgl. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 399).attrib., Macedones milites, Nep. Eum. 3, 4: Macedones veterani, Nep. Eum. 10, 2: Macedones pedites, Curt. 7, 1 (5), 40. – Macedonum robur, nach mazedon. Art bewaffnete Kerntruppen im Heere des Antiochus, Liv. 36, 18, 2. – Dav.: 1) Macedonia, ae, f. (Μακεδονία), eine Landschaft zwischen Thessalien u. Thrazien, die bis zur Römerzeit ihre eigenen Herrscher hatte, von Q. Cäcilius Metellus zur röm. Provinz gemacht (146 v. Chr.), Vell. 1, 6, 5. Liv. 1, 1, 4. Cic. de lege agr. 1, 5: terra M., Gell. 9, 3, 1. – 2) Macedonicus, a, um (Μακεδονικός), mazedonisch, in od. aus Mazedonien, legiones, Cic.: praeda, Liv.: montes, Liv.: petroselinum (s. d.), Marc. Emp.: dah. Macedonicus, der »Mazedonier«, ein Beiname des Q. Cäcilius Me-
    ————
    tellus, der Mazedonien zu einer röm. Provinz machte, Vell. u.a. – 3) Macedoniēnsis, e, mazedonisch, vir, Plaut. Pseud. 1041. – 4) Macedonius, a, um, (Μακεδόνιος), mazedonisch, miles, Plaut. Pseud. 51. 346. 616. 1090. 1152 (vgl. Löwe Coniect. p. 152): sarissa, Ov. met. 12, 466 (wo des Verses wegen Măcēdŏnĭa gemessen).
    ————————
    2. Macedo, onis, m., Name eines Wucherers Ulp. dig. 14, 6, 1 in. – Dav. Macedoniānus, a, um, macedonianisch, senatus consultum, wider den Wucherer Macedo, daß einer, der jungen Leuten Geld geliehen habe, nach ihrer Väter Tode nicht klagen dürfe, Ulp. dig. 14, 6, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Macedo

  • 8 Hyrcani

    Hyrcānī, ōrum, m. (Ὑρκανοί), die Bewohner von Hyrkanien (s. unten Hyrcania), die Hyrkaner, Mela 1, 2, 5 (1. § 13). Tac. ann. 6, 36. Catull. 11, 5. – Macedones Hyrcani, die mit Mazedoniern vermischte kleine Gemeinde der Hyrkaner in Lydien, Tac. ann. 2, 47. – Dav.: A) Hyrcānus, a, um, hyrkanisch, mare H., das Kaspische Meer, Prop. u. Aur. Vict.; u. dav. sinus H., Prop.: campus H., der Macedones Hyrcani (s. oben), Liv.: canis H., Lucr.: H. tigres, Verg. – B) Hyrcānius, a, um (Ὑρκάνιος), hyrkanisch, mare, Plin. 6, 36. – subst., Hyrcānia ae, f. (Ὑρκανία), das Land der Hyrcani in Asien zwischen Medien, Parthien u. dem Kaspischen Meere, Cic. Tusc. 1, 108. Lucan. 3, 268. Mela 3, 5, 7 (3. § 43). – vulg. Nbf. Yrcānia, Schol. Iuven. 10, 162.

    lateinisch-deutsches > Hyrcani

  • 9 indigne

    indignē, adv. [st2]1 [-] indignement, d'une manière infâme, honteusement. [st2]2 [-] indignement, injustement, cruellement. [st2]3 [-] avec indignation.    - indigne ferre, Nep. (indigne pati, Cic.): supporter avec peine.    - Macedones eum sibi aliquando anteponi indigne ferebant, Nep.: les Macédoniens voyaient avec peine qu'on le leur préférât quelquefois.    - indignissime, Cic. Verr. 5, 147: de la manière la plus indigne. --- cf. Caes. BG. 7, 38, 8.
    * * *
    indignē, adv. [st2]1 [-] indignement, d'une manière infâme, honteusement. [st2]2 [-] indignement, injustement, cruellement. [st2]3 [-] avec indignation.    - indigne ferre, Nep. (indigne pati, Cic.): supporter avec peine.    - Macedones eum sibi aliquando anteponi indigne ferebant, Nep.: les Macédoniens voyaient avec peine qu'on le leur préférât quelquefois.    - indignissime, Cic. Verr. 5, 147: de la manière la plus indigne. --- cf. Caes. BG. 7, 38, 8.
    * * *
        Indigne, Aduerbium. Plaut. Deshonnestement, Vilainement, Aultrement qu'il n'appartient, Meschamment, Indignement.
    \
        Indignissime interierunt. Caes. Miserablement.
    \
        Cui miserae indigne per vim vitium obtulerat. Terent. Cruellement.
    \
        Ferre indigne aliquid. Cic. Estre mal content de quelque chose.
    \
        Nihil mihi indignius ferendum videtur. Cic. Il n'y a chose dont je doibve estre plus marri et plus mal content.
    \
        Indigne pati aliquid. Cic. Estre mal content et marri de quelque chose.

    Dictionarium latinogallicum > indigne

  • 10 Hyrcani

    Hyrcānī, ōrum, m. (Ὑρκανοί), die Bewohner von Hyrkanien (s. unten Hyrcania), die Hyrkaner, Mela 1, 2, 5 (1. § 13). Tac. ann. 6, 36. Catull. 11, 5. – Macedones Hyrcani, die mit Mazedoniern vermischte kleine Gemeinde der Hyrkaner in Lydien, Tac. ann. 2, 47. – Dav.: A) Hyrcānus, a, um, hyrkanisch, mare H., das Kaspische Meer, Prop. u. Aur. Vict.; u. dav. sinus H., Prop.: campus H., der Macedones Hyrcani (s. oben), Liv.: canis H., Lucr.: H. tigres, Verg. – B) Hyrcānius, a, um (Ὑρκάνιος), hyrkanisch, mare, Plin. 6, 36. – subst., Hyrcānia ae, f. (Ὑρκανία), das Land der Hyrcani in Asien zwischen Medien, Parthien u. dem Kaspischen Meere, Cic. Tusc. 1, 108. Lucan. 3, 268. Mela 3, 5, 7 (3. § 43). – vulg. Nbf. Yrcānia, Schol. Iuven. 10, 162.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Hyrcani

  • 11 Hyrcani

    Hyrcāni, ōrum, m., = Hurkanoi, the Hyrcanians on the Caspian Sea, Mel. 1, 2, 5; 3, 5, 4; Plin. 6, 13, 15, § 36; Tac. A. 6, 36; 43; 11, 8; Cat. 11, 5; Sil. 13, 474 al. Macedones Hyrcani, the Hyrcanians intermixed with Macedonians in Lydia, Plin. 5, 29, 31, § 120; Tac. A. 2, 47.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyrcānus, a, um, adj., of or belonging to the Hyrcanians, Hyrcanian:

    mare,

    i. e. the Caspian Sea, Prop. 2, 30 (3, 28), 20:

    sinus,

    Mel. 3, 5, 3 sq.:

    montes,

    Plin. 31, 3, 26, § 43:

    luci,

    Val. Fl. 6, 114:

    canis,

    Lucr. 3, 750:

    tigres,

    Verg. A. 4, 367: campus, of the Macedones Hyrcani in Lydia, Liv. 37, 38.—
    B.
    Hyrcānĭus, a, um, adj., the same:

    mare,

    Plin. 6, 13, 15, § 36; 6, 16, 18, § 46; 5, 27, 27, § 97.— Subst.: Hyrcā-nĭa, ae, f., the country of the Hyrcanians, Hyrcania, Mel. 3, 5, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyrcani

  • 12 Hyrcania

    Hyrcāni, ōrum, m., = Hurkanoi, the Hyrcanians on the Caspian Sea, Mel. 1, 2, 5; 3, 5, 4; Plin. 6, 13, 15, § 36; Tac. A. 6, 36; 43; 11, 8; Cat. 11, 5; Sil. 13, 474 al. Macedones Hyrcani, the Hyrcanians intermixed with Macedonians in Lydia, Plin. 5, 29, 31, § 120; Tac. A. 2, 47.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyrcānus, a, um, adj., of or belonging to the Hyrcanians, Hyrcanian:

    mare,

    i. e. the Caspian Sea, Prop. 2, 30 (3, 28), 20:

    sinus,

    Mel. 3, 5, 3 sq.:

    montes,

    Plin. 31, 3, 26, § 43:

    luci,

    Val. Fl. 6, 114:

    canis,

    Lucr. 3, 750:

    tigres,

    Verg. A. 4, 367: campus, of the Macedones Hyrcani in Lydia, Liv. 37, 38.—
    B.
    Hyrcānĭus, a, um, adj., the same:

    mare,

    Plin. 6, 13, 15, § 36; 6, 16, 18, § 46; 5, 27, 27, § 97.— Subst.: Hyrcā-nĭa, ae, f., the country of the Hyrcanians, Hyrcania, Mel. 3, 5, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyrcania

  • 13 Hyrcanius

    Hyrcāni, ōrum, m., = Hurkanoi, the Hyrcanians on the Caspian Sea, Mel. 1, 2, 5; 3, 5, 4; Plin. 6, 13, 15, § 36; Tac. A. 6, 36; 43; 11, 8; Cat. 11, 5; Sil. 13, 474 al. Macedones Hyrcani, the Hyrcanians intermixed with Macedonians in Lydia, Plin. 5, 29, 31, § 120; Tac. A. 2, 47.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyrcānus, a, um, adj., of or belonging to the Hyrcanians, Hyrcanian:

    mare,

    i. e. the Caspian Sea, Prop. 2, 30 (3, 28), 20:

    sinus,

    Mel. 3, 5, 3 sq.:

    montes,

    Plin. 31, 3, 26, § 43:

    luci,

    Val. Fl. 6, 114:

    canis,

    Lucr. 3, 750:

    tigres,

    Verg. A. 4, 367: campus, of the Macedones Hyrcani in Lydia, Liv. 37, 38.—
    B.
    Hyrcānĭus, a, um, adj., the same:

    mare,

    Plin. 6, 13, 15, § 36; 6, 16, 18, § 46; 5, 27, 27, § 97.— Subst.: Hyrcā-nĭa, ae, f., the country of the Hyrcanians, Hyrcania, Mel. 3, 5, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyrcanius

  • 14 Hyrcanus

    Hyrcāni, ōrum, m., = Hurkanoi, the Hyrcanians on the Caspian Sea, Mel. 1, 2, 5; 3, 5, 4; Plin. 6, 13, 15, § 36; Tac. A. 6, 36; 43; 11, 8; Cat. 11, 5; Sil. 13, 474 al. Macedones Hyrcani, the Hyrcanians intermixed with Macedonians in Lydia, Plin. 5, 29, 31, § 120; Tac. A. 2, 47.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyrcānus, a, um, adj., of or belonging to the Hyrcanians, Hyrcanian:

    mare,

    i. e. the Caspian Sea, Prop. 2, 30 (3, 28), 20:

    sinus,

    Mel. 3, 5, 3 sq.:

    montes,

    Plin. 31, 3, 26, § 43:

    luci,

    Val. Fl. 6, 114:

    canis,

    Lucr. 3, 750:

    tigres,

    Verg. A. 4, 367: campus, of the Macedones Hyrcani in Lydia, Liv. 37, 38.—
    B.
    Hyrcānĭus, a, um, adj., the same:

    mare,

    Plin. 6, 13, 15, § 36; 6, 16, 18, § 46; 5, 27, 27, § 97.— Subst.: Hyrcā-nĭa, ae, f., the country of the Hyrcanians, Hyrcania, Mel. 3, 5, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyrcanus

  • 15 Hyrcani

    Hyrcānī, ōrum m.
    гирканы, жители Гиркании T, Ctl, Mela

    Латинско-русский словарь > Hyrcani

  • 16 praepossum

    prae-possum, potuī, posse
    быть более могущественным, получать перевес, одерживать верх ( Macedones praepotuērunt T)

    Латинско-русский словарь > praepossum

  • 17 audaciter

    audāciter u. gew. audācter, Adv. m. Compar. u. Superl. (audax), kühn im guten u. üblen Sinne, herzhaft, mutig, dreist, keck, verwegen, frech, vermessen (Ggstz. timide), α) audaciter (bei Cic. selten): multa aud. fecisse, Cic.: aud. hoc dico, iudices, Cic.: aud. negare, Liv.: aud. ferre de etc., Liv.: aud. cum alqo loqui, Sen.: dic aud., Sen. rhet. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 2. S. 684 u. 685. – β) audacter: accede ad sponsam aud., Enn. fr.: porge aud. ad salutem bracchium, Plaut.: alci res aud. magnas parvasque eloqui, Enn. fr.: facit ut te aud. moneam, Ter.: omnia non modo dicere, verum etiam libenter, audacter libereque dicere, Cic.: aud. respondere alci, Cic.: ad dicendum veniebat magis audacter quam parate, Cic.: audacter hoc dico, non temere confirmo, Cic.: aggressi facinus Macedones, ut inconsulte, ita audacter coeptum, nec consulte et timide reliquerunt, Liv. – γ) Compar.: audacius concredere alci alqd, Plaut.: audacius exsultare, Cic.: aud. instare hostibus, Nep. – δ) Superl.: ego audeo audacissime, Plaut.: audacissime oneris quidvis impone, Ter.: audacissime perrumpere, Caes.: omnia audacissime incipere, Liv.

    lateinisch-deutsches > audaciter

  • 18 committo

    com-mitto, mīsī, missum, ere, zusammenlassen, zusammenbringen, I) eig.: a) mater. lebl. Objj. zusammenlassen, aneinanderlassen = zusammenfügen, aneinander- oder aufeinanderfügen, verbinden, vereinigen (Ggstz. dirimere), u. refl. se committere od. Passiv committi medial = zusammengehen, sich anschließen, dicht anstoßen, sich verbinden, sich vereinigen, malos (Balken, Ständer), Caes.: opera (Befestigungswerke), Liv.: maria, Curt.: duas noctes, Ov.: plagarum orae committuntur, Cels.: quia vehementer rursus se commiserunt (orae ossis), Cels. – influentem urbi Tiberinum (den Tiber) ponte, Flor. – m. Ang. wem? womit? durch Dat., durch cum u. Abl., durch inter se, zB. dextram dextrae, Ov.: manum Teucris, poet. = handgemein werden, Verg.: lacum flumini, Plin. ep.: urbem continenti (von einem Damm), Curt.: viam viae, Liv.: ubi se (Syria) Ciliciae committit, Mela: quā naris fronti committitur, Ov.: costae committuntur cum osse pectoris, Cels.: orae scroti suturis inter se committendae, Cels.: nondum commissa inter se munimenta, Liv.: v. der Wortfügung, res in ordinem digestae et inter se commissae, Quint.: vermiculate lexeis inter se c., Quint. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., donec se duo capita in priorem partem (nach vorn) committant, Cels.: commissa in unum crura, Ov.: ceterae suturae in unguem committuntur, vereinigen sich auss genauste, Cels. – b) leb. Wesen, α) zum Kampf u. Wettstreit aneinanderlassen, aneinanderhetzen, bei Ang. mit wem? konstr. mit cum u. Abl., mit bl. Dat., m. inter se, zum Kampfe, duos canes in conspectu populi, Frontin.: arietes vel boves, ICt. – u. acies commissas solvere, Prop. – bes. in den öffentl. Spielen, quingenos pedites, tricenos equites hinc inde, Suet.: pugiles Latinos cum Graecis, Suet. – zum Wortgezänk, omnes inter se, Suet. – zum Wettstreit mit Worten, aequales inter se, Suet. – β) zum Vergleich zusammenstellen, vates, Iuven. 6, 436: sua scripta antiquae Corinnae, Prop. 2, 3, 21.

    II) mehr übtr.: 1) etw. zu Werke-, zur Ausführung-, zur Anwendung bringen, a) im allg., beginnen, stattfinden lassen, abhalten, anstellen, veranstalten (Ggstz. finire), bei Ang. mit wem? mit cum u. Abl. od. m. inter se, zB. pugnam u. pugnam cum alqo, Cic.: proelium, Caes.: proelium a dextro cornu, Caes.: proelium cum hostium equitatu, Caes.: commissum erat proelium inter Macedones Ariosque, Curt.: modicum certamen, Liv.: leve certamen in alto, Liv.: bellum, Liv., verb. (im Ggstz.) bellum c. et profligare (seinem Ende nahe bringen), Liv. (s. Fabri Liv. 21, 40, 11): bellum ad Chalcidem, Liv.: bellum prospere, Liv., inconsultius, Iustin.: primo tempore commissum est Punicum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est, Flor. – c. obsidionem, Curt.: c. rixam, Liv. – agona musicum, aufführen, Suet.: u. so spectaculum, Liv.: ludos, Cic. – cenam maturo ovo, Varr. fr. – tribuni sanguine commissa proscriptio, Ciceronis paene finita, Vell. – iudicium inter sicarios committitur, Cic.: fausto committitur omine sermo, Ov. – absol. = eine Schlacht liefern, kämpfen, parvā manu cum copiosissimo hoste, Eutr.: contra Sullam, Eutr.: priusquam committeretur, vor Beginn des Kampfes, Suet. – b) etw. Straffälliges ins Werk setzen, zur Ausführung kommen lassen, ausüben, begehen, verschulden, α) m. Ang. der Sache, die man begeht, αα) durch Acc., tantum facinus, Cic.: multa virilis audaciae facinora, Sall.: multa maleficia, Cic.: tantum scelus, Cic.: tantum nefas, Curt.: multas nefarias res, Cic.: delictum maius, Caes.: caedem, caedes, Ov. u. Curt.: parricidium, Quint.: incestum cum filia, Quint.: nihil commisisse, Cic.: si quae culpa commissa est, Cic.: ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum, Cic. – m. Ang. gegen wen? durch in od. erga od. adversus u. Akk., multa et in deos et in homines impie nefarieque, Cic.: quod secus a me erga te commissum videretur, Cic.: quae Philippi bello adversus populum Romanum commisissent, Liv. – ββ) durch folg. Infin., es dahin kommen lassen, committit saepe repelli, Ov. met. 9, 632: hoc cum saepius bubulci fieri vident, non committunt scamna facere, Col. 2, 4, 3. – γγ) durch folg. ut u. Konj., es dahin kommen lassen, es verschulden, daß usw., id me commissurum, ut patiar fieri ne animum induxeris, Plaut.: sordidum ad famam (est) committere, ut accusator nominere, Cic. – oft m. vorhergeh. Negation, non committet hodie ut vapulet, Ter.: non committam posthac, ut me accusare de epistularum neglegentia possis, Cic.: quā re ne committeret, ut is locus, ubi constitissent, a populi Romani calamitate nomen caperet, Caes. – δδ) durch folg. quare od. cur, quod neque commissum a se intellegeret, quare timeret, neque etc., Caes. b. G. 1, 14, 2: Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret, Liv. 5, 46, 6. – β) absol., etwas verüben, es versehen, fehlen, sündigen, cum verisimile erit, aliquem commisisse, Cic.: nemo enim committeret, Cic. – m. Ang. gegen was? durch contra od. in od. adversus u. Akk., contra legem, Cic.: contra leges, ICt.: in legem, ICt.: adversus testamentum, ICt. – m. Ang. nach welchem Gesetze? durch Abl., lege censoriā, Varr.: lege de sicariis, Quint. – c) machen, daß eine Vertrags- od. Rechtsbestimmung od. eine Strafe in Anwendung kommt, in Kraft tritt, d.i. α) eine Vertragsbestimmung in Erfüllung gehen-, vor sich gehen lassen, civitas obligata sponsione commissā, durch die bereits vor sich gegangene (verwirkte) Verbürgung, Liv. 9, 11, 10: hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo, als verwirkt erwiesen u. der Augenblick der Erfüllung eingetreten sei, Cic. de domo 145. – u. so bei den Juristen, c. edictum, stipulationem, die Erfüllung des Edikts usw. verwirken, ICt.: stipulatio committitur, tritt in Wirkung, ICt.: so auch cautio committitur, ICt.: dies committendi, Verfalltag, ICt. – β) eine Strafe zur Anwendung kommen lassen, verwirken, multam, Cic.: poenam octupli, Cic. – dah. γ) Partiz. Perf. commissus v. Strafobjekt, verfallen, hypothecae commissae, Cic.: hereditas Veneri Erycinae (der V.) commissa, Cic.: hanc fiduciam (Unterpfand, Hypothek) commissam tibi dicis, Cic.

    2) jmd. od. etw. in den Bereich, in den Schutz, in die Willkür usw. jmds. od. einer Sache hinlassen, d.i. in einen Ort usw. sich getrauen od. sich wagen lassen (dah. se committere oft = sich getrauen, sich wagen), jmdm. od. einem Ggstde. anheimgeben, überlassen, anvertrauen, aussetzen, preisgeben, m. Ang. wohin? wem? durch in u. Akk. od. durch bl. Dat., α) pers. Objj.: se longius a portibus, Caes.: se in conclave, Cic.: se in senatum, Cic.: se in populi Romani conspectum, Cic.: ne duae legiones sine Picentinis cohortibus in conspectum Caesaris committerentur, Cic.: c. duos filios in aleam eius, qui proponitur, casus, Liv.: se non c. in aciem, Liv.: se urbi, Cic.: se theatro populoque Romano, sich ins Th. u. vor die Augen des röm. Volkes wagen, Cic.: se ludis, bei den öffentlichen Spielen zu erscheinen wagen, Cic.: se publico non c., nicht wagen, sich öffentlich sehen zu lassen, Suet.: se non solum populo, sed etiam senatui, Cic.: se itineri tam infesto tamque periculoso, Cic.: se tam longae navigationi et viae, Cic.: se nusquam proelio, Liv.: persecutis hostibus nusquam se aequo certamine, Liv. – alci filiam, Ter., liberos suos, Ter.: ovem lupo (sprichw., griech. καταλείπειν οϊν εν λύκοισι), Ter. eun. 832: infirmas legiones hostibus committere non audere, Hirt. b. G.: mulierem alci primo partu, Ter.: alqm fidei alcis, Curt.: alqm fidei tutelaeque alcis, Curt.: alqm fidei potestatique alcis, Cic.: ut commissus sit fidei (vestrae), permissus potestati, Cic.: ego me tuae commendo et committo fide (= fidei), Ter.: se aut mortis aut servitutis periculo, Cic.: post cibum se neque frigori neque aestui neque labori, Cels. – mit Ang. als wen? durch Prädikatsakk., gnatam suam alci uxorem, Ter.: alci alqm alendum, Ov. – β) leblose Objj.: collum tonsori, Cic.: semen solo, Col.: non protinus aciem (Auge) infirmam improbo lumini, Sen.: c. alci epistulam, Cic.: c. alci alqd legendum, Fronto: alci litteras liberiores, Cic.: alci portam, (zur Bewachung) anvertrauen, Verg.: alci urbem, zur Verteidigung anvertrauen, Frontin.: alci bellum, den Kr. (= die Führung des Kr.), Cic.: u. so alci bellum contra Afros, Eutr.: iudici litem, Petr.: quaedam domestica litteris (einem Briefe) non c., Cic. (vgl. sed haec ipsa nescio rectene sit litteris commissa, Cic.): (alci) consilia, Cic.: alci fortunas suas, Ter.: summum imperium potestatemque alci, Nep.: (alci) custodiam pecuniae, Curt.: alci rem publicam, Liv. u.a. (s. Drak. Liv. 25, 7, 3): alci salutem suam, Curt.: salutem navibus, Iustin.: alci vitam, Cic.: rem proelio, es auf ein Tr. ankommen lassen, Caes.: ebenso rem in aciem, Liv.: rem in casum ancipitis eventus, Liv.: ne rem committeret eo, ubi duae acies timendae essent, Liv.: c. rem publicam in discrimen, die Sache des Staates dem Risiko preisgeben (auf die Spitze stellen), Liv. – γ) absol., alci comm., es jmdm. anheimgeben, jmdm. die Sache in die Hand geben, es auf jmd. ankommen lassen, auch jmdm. sich anvertrauen (s. Madvig Epist. crit. ad Orell. p. 26 sq. u. p. 184. Zumpt Cic. Verr. 4, 16), sanan es, quae isti committas, Plaut.: eis commisi et credidi, Ter.: commisi Heio, Cic.: cui denique commisit, Cic. – m. Ang. in betreff wessen? durch de u. Abl., alci de existimatione sua, Cic. Verr. 3, 137. – m. Ang. des Zweckes durch ut u. Konj., alci, ut videat, ne quid res publica detrimenti capiat, Cic. Mil. 70. – / Synkop. Perf. commisti, Ter. eun. 832 Fl.

    lateinisch-deutsches > committo

  • 19 coniector [1]

    1. coniector, ātus sum, ārī (Nbf. v. coniecto), a) vermuten, id Macedones coniectati, Auct. itin. Alex. 51 (116). – b) deuten, mit dopp. Acc., qui eum procreatorem coniectantur, Tert. ad nat. 2, 12.

    lateinisch-deutsches > coniector [1]

  • 20 contineo

    con-tineo, tinuī, tentum, ēre (con u. teneo), I) zusammenhalten, 1) verbindend, a) fest aneinanderhaltend zusammenhalten, α) eig., v. Pers., fracturam manu, Cels. – v. Lebl., sutura, si nimis rara est, non continet (verst. vulnus), Cels. – im Passiv, contineri, zusammengehalten werden = zusammenhalten (intrans.), in sich festhalten (intrans.), cum agger altiore aquā contineri non posset, Caes.: quas membranas natura firmas fecit, ut continerentur (zusammenhielten = nicht auseinander gingen od. sich nicht verschöben), Cic. – so auch im Aktiv intrans., per hortum utroque commeatus continet, hängt zusammen, Plaut. Stich. 452 R. – β) übtr., zusammenhalten = im Bestehen (im Gange) erhalten, aufrecht erhalten, haec quae vitam continent omnem, Cic.: sed haec ipsa virtus amicitiam et gignit et continet, Cic.: nec enim ulla res vehementius rem publicam continet quam fides, Cic. (u. so im Passiv id hominum genus, a quo uno et summa res publica et illa provincia maxime continetur, Cic.): c. Romanis (den R.) militarem disciplinam, Liv.: hostium imminens metus disciplinam veterem continebat, Flor. – im Passiv, ut ceterae naturae suis seminibus gignuntur, augescunt, continentur, sic etc., Cic.: vis multā exercitatione continenda est, Quint.

    b) ungetrennt beieinander behaltend, zusammen halten, zusammen- od. beieinander behalten, merces (Ggstz. partiri) Cic.: milites, Caes.: exercitum (Ggstz. in civitates dividere), Liv. 28, 2, 16 (versch. v. unten no. II, 3, b, β, αα [S. 1615] aus Cic. de imp. Pomp. 38): c. gregem voce (v. Kranichen), Plin.: maximos ferarum greges linea pennis distincta continet, Cic.: aqua in devexo fluit, in plano continetur et stagnat, Sen. – m. Advv. od. Praepp. (wo?), naves frumentumque ibi, Caes.: manipulos ad signa, Caes.: ceteros in armis, Liv.: legiones uno loco, Caes.

    c) übh. in Verbindung, in Zusammenhang bringend zusammenhalten, verbinden, α) eig.: quod oppidum Cenabum pons fluminis Ligeris continebat, mit dem jenseitigen Ufer verband, Caes. b. G. 7, 11, 6. – gew. im Passiv, omnium legionum hiberna milibus passuum centum continebantur, standen auf einer Strecke von 100000 Schr. miteinander in Verbindung, Caes.: eorum (portuum) coniunctione pars oppidi, quae appellatur Insula, mari disiuncta angusto, ponte rursus adiungitur et continetur, Cic. – m. cum u. Abl. od. mit inter se, zB. eadem magni refert primordia cum quibus contineantur, in Verbindung stehen, Lucr.: si mundus globosus est ob eamque causam omnes eius partes undique aequabiles ipsae per se atque inter se continentur etc., zusammenhängen, Cic. – β) übtr.: omnes artes, quae ad humanitatem pertinent, habent quoddam commune et quasi cognatione quādam inter se continentur, Cic.: alcis hospitio contineri, durch G. mit jmd. verbunden sein, Nep.: ut non beneficiis mutuis, sed communi odio, quod erga regem susceperant, contineri viderentur, Nep.

    2) umgebend, umschließend, a) zusammenhalten = umschlossen od. eingeschlossen halten, α) übh.: orbis extumus, arcens et continens ceteros, Cic.: ut (caro mollis) intestina non satis contineat, Cels.: vis caloris... hieme fit densior eamque ob causam calorem insitum in terris continet artius, Cic.: mundus, qui omnia complexu suo coërcet et continet, Cic.: Oceanus ponto quā continet orbem, Tibull. – im Passiv, contineri m. Abl. = v. einer Örtl. umschlossen-, eingeschlossen-, umgrenzt werden, eorum una pars continetur Garumnā flumine, Oceano, finibus Belgarum, Caes.: Gallia, quae saltu Pyrenaeo Alpibusque et monte Cebennā, fluminibus Rheno et Rhodano continetur, Suet.: qui vicus positus in valle altissimis montibus undique continetur, Caes.: ita angustis montibus (eng aneinander stoßenden Bergen) mare continebatur, ut etc., Caes.: mare ripis contentum insularum non longe distantibus, Mela. – β) hemmend, feindl. umschlossen halten, eingeschlossen halten, einschließen, gefangen halten, v. lebl. Subjj., quos vincula continuerant, non castra, Iustin. – v. Pers., beluas immanes saeptis, Cic.: ventos carcere (Ggstz. ventos emittere), Ov.: alqm vinculis Romae (Ggstz. solvere), Suet.: catulos per diem catenis (Ggstz. noctibus solvere), Col.: quam illum ut honorate sic secure continet! wie ehrenvoll u. wie sorglos hält er ihn gefangen! Vell.: claustris poenalibus contineri, Solin. 1, 124. – als milit. t. t., umlagernd, umstellend eingeschlossen halten, einschließen, Pompeium quam angustissime, Caes.: hostes proelio superatos, Caes.: equitatum Pompeianum ad Dyrrhachium, Caes.: contineri munitionibus, Caes.

    b) umschließend in sich enthalten, in sich tragen od. haben, in sich begreifen, m. in u. Abl. od. m. bl. Abl., α) v. Pers.: spes illa, quam in alvo continebat, unter dem Herzen trug (v. einer Schwangeren), Cic.: so auch cum praegnans hunc ipsum Dionysum alvo contineret, Cic. – übtr., odium in omnes bonos conceptum iam diu c., Cic.: c. a deo immissum dolorem, non a se conceptum, Cic. – omnium rerum, quae ad dicendum pertinent, fontes animo ac memoriā c., Cic. – β) v. Lebl.: linea, quae centum continet pedes, Quint.: quattuor aeterna genitalia mundus continet, Ov.: si membranae eum (umorem) continuerunt, Cels.: gelum, quod (umor) continet in se, Lucr.: ut omnia, quae alantur et crescant, contineant in se vim caloris, Cic.: calor, qui aquis continetur, im W. enthalten ist, Cic. – übtr., αα) übh., enthalten, umfassen, tales res, quales hic liber continet, Cic.: primus liber (historiarum) continet res gestas regum populi Romani, Nep.: nonus liber, quo missa ad Achillem legatio continetur, Quint.: litterae tuae partim laeta partim tristia continent, Plin. ep.: quod tabulae continent, Quint.: tabellae senatus consultum continentes, Val. Max.: liber secreta civilium sacrorum continens, Val. Max.: Idus Martiae magnum mendum continent, Cic.: simplex causa est, quae absolutam in se continet unam quaestionem, Cic. – und mit folg. Acc. u. Infin. od. indir. Fragesatz, tertia epistula continebat esse tibi redditam orationem pro Clario, Plin. ep.: tabulae, quibus centum talenta dedisse Thebanos continebatur, Quint.: quando ipsos loqui deceat, quartus liber continet, Quint. – im Passiv, is liber, quo acceptae et expensae summae continebantur, Val. Max.: earum ipsarum rerum, de quibus agimus, prima institutio et quasi disciplina illo libro continetur, Cic.: epistulae ei redduntur, quibus bellum Agidis in Graecia, bellum Alexandri in Italia continebatur, Iustin.: facinus, in quo omnia nefaria contineri mihi atque inesse (begriffen u. enthalten zu sein) videntur, Cic.: diei brevitas conviviis, noctis longitudo stupris et flagitiis continebatur, wurde ausgefüllt mit usw., Cic. – ββ) etw. wesentlich in sich enthalten, etw. wesentlich bedingen, das Wesen einer Sache ausmachen, der wesentliche Inbegriff-, der Hauptpunkt (die Hauptsache) sein von od. bei etw. (s. Kühner Cic. Tusc. 3, 58. Giese Cic. de div. 1, 117. Matthiä Cic. Rosc. Am. 34), quod rem continet, quae rem continent, das, worauf es ankommt, das Wesentliche, Cic.: quod maxime rem causamque continet, Cic.: quae maxime rem continerent erant, die etwa die Hauptpunkte waren, Liv.: quod hunc locum continet, de quo agimus, Cic.: videamus de summo bono, quod continet philosophiam, welches der Hauptpunkt der Ph. ist, Cic.: haec quae vitam continent omnem, wesentlich bedingen, Cic. – im Passiv contineri alqā re od. in alqa re = wesentlich in etw. enthalten-, in od. unter etw. begriffen sein, wesentlich in etw. bestehen, durch etw. wesentlich bedingt sein, das Wesen einer Sache ausmachen, auf etw. sich wesentlich stützen, um etw. sich wesentlich drehen, non enim venis et nervis et ossibus continentur (di), Cic.: vita corpore et spiritu continetur, Cic.: status rei publicae maxime iudicatis rebus continetur, Cic.: exemplis continetur Aesopi genus, Phaedr.: artis pars magna continetur imitatione, Quint.: quo more caerimonia continetur, Caes.: Romanum foedus, quo nostra omnia continentur, Liv.: dolus malus in simulatione continetur, Cic. – v. Pers., bei etw. wesentlich beteiligt sein, qui viri hoc sermone continentur, Cic. de or. 3, 9.

    II) behalten, 1) umfassend, umschließend halten, umfaßt halten, festhalten, a) im allg.: α) v. der Hand u. v. d. Pers., die mit der Hand umfaßt: acus ea veniat in sinistram, quam dextra continuit, Cels. – v. der Pers., c. dextram obambulantis, Suet.: alcis caput, Plaut. u. Cels.: alcis caput a posteriore parte (von hinten), Cels.: colem masculi sinistrā manu (bei einer Operation), Cels.: alqm (bei einer Operation), Cels., Auct. b. Afr. u. Curt.: u. so se continendum praebere, sich halten lassen, Curt. – β) v. Lebl., festhalten, in seiner Lage od. Stellung halten, quadratas regulas defigunt, quae lateres contineant, Caes.: naves minus commode copulis continebantur, Caes. – u. als mediz. t. t., ut (fascia) impositum medicamentum contineat, Cels.: nisi utrimque recti valentesque nervi collum contineant, Cels.: ferulae circumpositae ossa in sede sua contineant, Cels.

    b) Empfangenes bei sich festhalten, behalten, α) v. der Hand: expeditius manus rapiunt, quam continent, Curt. – u. v. der Pers., mit der Hand, difficile est continere, quod capere non possis, Curt. – β) v. Magen: alvus arcet et continet, quod recipit, Cic.: alvus alias cibos non transmittit, alias non continet, Plin.: u. ohne Objekt, stomachus non od. parum continet, Cels. – im Passiv, si cibus non continetur od. non contineri potest (verst. alvo), Cels. – u. im üblen Sinne, quia quod infusum est (das Klistier) alvo continetur, Cels. – v. der Pers., im Magen, onerati mero non continent cibum vino redundante, Sen. – γ) v. Gedächtnis: velox mihi memoria erat ad continenda, quae acceperam, Sen. rhet.: nec disci audiendo possunt omnia nec memoriā contineri, Lact. – δ) v. andern Ggstdn.: mollis lana, quae umorem intus contineat, Cels.: lapides rotundi, qui et contineant umorem et transmittant, Plin.: ut scrobes quam maxime accipiant aquam contineantque, Plin.: arida continent odorem diutius, Plin.

    2) wo behalten = wo bleiben lassen, a) übh.: digitum ibi continere, donec etc., Cels.: aeger manus sub multa veste continere debet, Cels.: contineat sub lingua salem, donec liquescat, Plin.: semper manum intra pallium, Quint.: c. manus paenulis, Suet.: brachium veste, Quint.: aquam calidam ore, Cels.: oleum in ore, Plin. – übtr., jmd. in einer Tätigkeit, in einem Zustande bleiben lassen, in od. bei etw. erhalten, alqm in ea exercitatione, Cic.: se in suis perennibus studiis, Cic.: haud aequo animo se in secundo gradu, sich begnügen mit usw., Curt.: alqm in officio suo, Cornif. rhet.: Belgas in officio (Gehorsam), Caes.: civitates in amicitia, Hirt. b. G.: Galliam in pace, Hirt. b. G.: Hispanias in summa quiete, Vell.: alqm sub tutela sua, bevormunden, Sen. – u. als mediz. t. t., alqm in ieiunio, Cels.: quā ratione aeger continendus sit, wie zu halten, Cels.

    b) wo verweilen lassen, sich aufhalten lassen, sich aufzuhalten nötigen, wie unser behalten, innen halten u. bl. halten, milites sub pellibus, Caes.: pecudem sub tecto, Col.: aegrum lucido loco od. obscuro loco, Cels.: exercitum castris, Caes.: partem iuniorum domi, Liv.: alqm domi atque intra privatos parietes, Quint.: deos parietibus inclusos, Cic.: indignationes domi, verbergen, Liv. 1, 10, 1. – v. lebl. Subjj., rogo ut veniat, quia me recens adhuc luctus limine contineret, Plin. ep.: u. (im Bilde) neque privata domus parietibus continere voces coniurationis tuae potest, Cic.: si sui iuris finibus matronas contineret pudor, Liv. – bes. oft se continere u. Passiv contineri, sich halten, sich aufhalten, sich innen halten, se in lectulo, Cels.: se in villa, Val. Max.: se in Italia, Vell.: se intra coloniam suam, Sen. rhet.: sese intra silvas in occulto, sich in den W. verborgen halten, Caes.: se hoc colle, Caes.: se tectis od. se alvo (v. Bienen), Plin.: se vallo adversus validiorem hostem, Liv.: se portis muroque, Liv.: se suo loco (Stellung), Caes.: sese ad hoc tempus his sedibus, Caes.: se ruri, Ter.: se consulto domi, Cic.: u. (im Bilde) se suarum rerum finibus, Cic.: u. (m. Ang. wie?) si Poenus sub angulo Alpium quietus se contineat, sich ruhig verhalte, Liv. 29, 5, 9. – im Passiv, contineri intra suum limen, sich auf das Haus beschränken, Liv.: contineri tecto ac parietibus, Cic., tectis ac tenebris, Cic.: absol., acies ad solis occasum continentur, bleiben stehen, bleiben in ihrer Stellung, Caes. b. c. 1, 83, 3. – dah. prägn., α) alqm continere, jmd. innen halten = im Hause zu bleiben nötigen, frigidus agricolam si quando continet imber, Verg. georg. 1, 259. – u. so bes. nachaug. oft se continere, sich innen halten (Ggstz. progredi), gew. = zu Hause bleiben, Cels. u. Suet.; selten = sich im Lager halten, zB. Iustin. 42, 4, 8. – β) alqd continere, etw. innen behalten = nicht mitteilen, teils Geschriebenes nicht herausgeben, reliquos libros, Cic. ad Att. 13, 21, 4. – teils Gewußtes bei sich od. für sich behalten, verschwiegen halten (Ggstz. proferre), quae vera audivi taceo atque contineo optime, Ter.: petimus ab Antonio, ut ea, quae continet neque adhuc protulit, explicet nobis, Cic. – teils einen Affekt zurückhalten, unterdrücken, verbergen = nicht äußern, nicht laut werden lassen m. dopp. Acc., alqd (gaudium, dolorem) tacitum c. od. c. non posse, Liv. 30, 17, 5 u. 40, 3, 5. c) wo aufbewahrt halten, aufbewahren, lacus (est) lacuna magna, ubi aqua contineri potest, Varro LL.: c. murenas ingentes in piscina, Sen.: privatā custodiā (Obhut) contineri (v. Schriften), Cic.: ebenso Vestae custodiā contineri (v. Palladium), Cic.: gens Aegyptiorum, quae plurimorum saeculorum et eventorum memoriam litteris continet, Cic.

    3) innen halten, einhalten = anhalten, aufhalten, an sich halten, hemmen, deutsch auch bl. halten, a) eig.: α) Lebl.: aquam, Caes.: ora frenis spumantibus, Phaedr. – animam in dicendo, Cic.: spiritum, Cels.: spiritum diutius, Cels.: spiritum in natando, Plin.: gradum, Verg.: c. vocem, den Mund halten, Cic.: c. risum, Cic.: vix od. non c. lacrimas, Plaut. u. Aur. Vict.: non c. bilem, Sen. rhet.: diligentissime c. linguam, im Zaume halten, Cic.: so petulans non linguam, non manum continet, Sen.: unde manum iuventus metu deorum continuit? Hor. – β) leb. Wesen: suos continuit silentio (in St.), Liv.: artis frenis continet equos, Sen. poët. – v. leb. Subjj., an te tempestas continet? Plaut.: hos omnes flumina continebant, Caes.

    b) übtr.: α) jmd. aufhalten, abhalten, enthalten, m. ab u. Abl., suos a proelio, Caes.: omni ope milites ab seditione, Liv.: de omnibus rebus c. se ab assentiendo, Cic.: contineo me ab exemplis, Cic. – m. folg. ne od. (bei vorhergeh. Negation) m. quin od. quominus u. Konj., contineo igitur me, ne incognito assentiar, Cic.: ut contineant milites, ne studio pugnandi longius progrediantur, Caes.: nec contineri Macedones poterant, quin cursu quoque ad hostem contenderent, Curt.: ut vix ab amicis, quominus occideret eum, contineretur, Curt. – β) im Zaume-, in Schranken halten, αα) politisch od. militärisch im Zaume-, im Gehorsam (in der Treue) halten od. erhalten, in der Zucht halten (s. Fabri Liv. 22, 22, 11), reliquos Macedonas, Liv.: nauticos in navibus, Liv.: exercitum (v. Feldherrn), Cic. de imp. Pomp. 38 (versch. von Liv. 28, 2, 16 oben no. I, 1, b). – v. lebl. Subjj., severitas imperii eos continuit, Liv.: metum continuisse ad eam diem Hispanorum animos, Liv. – m. Abl. (durch), c. Asiam modico exercitu, Curt.: proprio bello Tiburtes, Liv.: Etruscos non tam armis, quam iudiciorum terrore, Liv.: c. aequitate animi plebem, durch Zufriedenheit im Gehorsam halten = zufrieden erhalten, Caes.: c. fide populares, durch Tr. im G. h. = in der Tr. erhalten, Curt.: quae pauca (oppida) magis metu quam fide continebantur, Liv. – bei vorhergeh. Negation m. folg. quin u. Konj., qui (Bituriges) unius legionis hibernis contineri (abgehalten werden) non poterant, quin bellum pararent, Hirt. b. G. 8, 2. § 2. – ββ) moralisch im Zaume halten, bezähmen, zügeln, mäßigen, u. refl. continere se od. Passiv contineri medial = an sich halten, sich mäßigen, sich beherrschen, omnes cupiditates, Cic.: appetitiones od. appetitus animi (Ggstz. remittere, freien Lauf lassen), Cic.: se, Cic.: insolentiam suam modeste, Cic.: u. (v. lebl. Subjj.) quosdam continet metus, Quint.: ut metu contineatur audacia, Cic. – m. in u. Abl., in Scaevola c. dicta, Cic.: c. se in aliqua libidine (Ggstz. se in aliqua libidine effundere), Cic.: im Passiv, in illa cupiditate contineri, sich mäßigen (Ggstz. flagrare amentiā, inflammatā ferri libidine), Cic. – m. ab u. Abl., temeritatem ab omni lapsu, Cic.: a praesenti supplicio tuo continuit populus Romanus se et repressit, Cic. – bei vorhergeh. Negation m. folg. quin u. Konj., te non potuisse continere iracundiam tuam, quin nobis de morte Caesaris obiceres, Brut. et Cass. in Cic. ep.: non continentes (verst. se), quin protinus adicerent, Vell.: non posse milites contineri, quin etc., Caes.: vix me contineo, quin involem in capillum, Ter.: male me, quin vera faterer, continui, male, quin, ut oportuit, oscula ferrem, Ov.: im Passiv, contineri, quin complectar, non queo, Plaut. – im Passiv im Zshg. absol., equidem cupio (sc. reducere) et vix contineor (sc. quin reducam), Ter. Hec. 615.

    lateinisch-deutsches > contineo

См. также в других словарях:

  • HETAERIARCHAE — Gr. Ε῾ταιριάρχαι, dictisunt, qui cohortibus conflatis ex Romanorum sociis praeerant, de qua dignitate multa dixit C. du Fresne Notis ad Alexiad. p. 227. Horum praefectus Megaet Ariarcha appellatus est, Gul. Tyrio Hist, Sacr. l. 21. c. 16. Vide… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Macedonia (region) — This article is about the supra national region. For other uses, see Macedonia (disambiguation). Modern Macedonia is divided by the national boundaries of …   Wikipedia

  • Ancient Macedonians — The expansion of ancient Macedon up to the death of King Philip II (r. 359–336 BC). The Macedonians (Greek: Μακεδόνες, Makedónes) originated from inhabitants of the northeastern part of the Greek peninsula, in the alluvial plain around the rivers …   Wikipedia

  • Antiguos macedonios — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase Macedonia (desambiguación). Los Antiguos macedonios eran los habitantes de Macedonia en la antigüedad. Los historiadores generalmente están de acuerdo en que los antiguos… …   Wikipedia Español

  • МАКЕДОНИЯ —    • Macedonia,          Μακεδονία, название страны, лежащей к северу от Фессалии, впервые встречающееся у Геродота (5, 22 и в других местах). Пределы ее в различные времена были различны. До царя Филиппа страна, называемая Македонией,… …   Реальный словарь классических древностей

  • ALEXANDER III — I. ALEXANDER III cognomentô Magnus, (ob quam causam Graeci ἀλεξανδρῶδες pro ςθαυμαςτόν, admirabile, dixerunt, quod ad l. 13. Silii Heinsius observat p. 132) Philippi Macedonum Regis, et Olympiadis fil. quamlibet Olympias nobiliorem ei patrem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AMAZENES seu MAZENES — AMAZENES, seu MAZENES Oractae Insul. Regulus, Mithropastem ex Ogyride Insul. desertâ, ad se confugientem, benigne excepit, et dux navigationis usque ad Susa, Macedonibus cum Nearcho, eo profectus est. Arrianus in Indic. Καὶ ὁ ὕπαρχος τῆς νήϚου… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AMINON — Archon Athenis, apud Athenaeum, Περινλῆς δὲ ἀποςθνήσκει κατὰ τὸ τρίτον ἔτος τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου, ἐπ᾿ Α᾿μείνονος Α῎ρχοντος, Pericles autem moritur, annô tertiô belli Peloponnesiaci, Aminone Archonte. Erat is annus ultimus Olymp. 87. quô… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARISTOTELEIA — Graece Α᾿ριςτοτέλεια ἑορτὴ, Festum Stagiritarum, in Aristotelis honorem institutum celebratumque. Hic enim cum ab Alexandro M. ut Stagira patria, quam Macedones solô aequa verant, restauraretur, obtinuisset; cives ob tanta merita id honoris ei… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARTEMISIUS — mons Arcadiae, in quo Artemisia. Plin l. 4. c. 6.Apud Macedones Maium mensem significat. Suidas …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARYPTAEUS — Princeps Molossorum, qui primo clandestinam cum Graecis adversus Macedones coniuratis societatem coluit: postea Maccdonum partes amplexus est …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»