Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

Antōnĭi

  • 1 Antonii

    Antōnĭus, ii, m., name of a Roman gens.
    I.
    M. Antonius, Marc Antony, a distinguished triumvir, conquered by Octavianus at Actium, a mortal enemy of Cicero.
    II.
    M. Antonius, a celebrated orator just before the age of Cicero; cf. Cic. Brut. 37 sq.; Ellendt, Cic. Brut. p. lxii. sq.; Bähr, Lit. Gesch. 355; Teuffel, Rom. Lit. § 139.—
    III.
    C. Antonius, Cicero's colleague in the consulship.
    IV.
    Fem.: Antōnĭa, ae, a daughter of the triumvir Antonius, Plin. 35, 10, 36, § 16.—Derivv.
    A.
    Antōnĭus, a, um, adj., of or pertaining to Antonius: leges Antonias fregi, i. e. proposed by the triumvir Antonius, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14 fin. B. and K.—Hence, Antōnĭi, the adherents of the triumvir Antonius, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34.—
    B.
    Antō-nĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Antonius:

    contra Antonianos,

    Cic. Fam. 10, 34; 12, 25 fin.; Vell. 2, 74; Sen. Ben. 2, 25; hence, also Antōnĭā-nae, ārum, f. (sc. orationes), the orations of Cicero against Antonius (com. called Philippicae; v. Philippicus), Gell. 7, 11; 13, 1 and 21.—
    2.
    Of or pertaining to the orator Antonius:

    dicendi ratio,

    Cic. Verr. 2, 5, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Antonii

  • 2 cedo

    1.
    cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. [perh. for cecado, redupl. from cado], to go, i. e. to be in motion, move, walk, go along.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit. (rare, and only poet.: for which, in the common lang., incedo);

    candidatus cedit hic mastigia,

    Plaut. Cas. 2, 8, 10:

    non prorsus, verum transvorsus cedit, quasi cancer,

    id. Ps. 4, 1, 45; cf. id. ib. 1, 3, 74; Hor. S. 2, 1, 65.—More freq.,
    B.
    Trop.
    1.
    Like ire, to have some result, to eventuate, happen, result, turn out, to work; and, acc. to its connection, to turn out well or ill, to succeed or fail:

    gesta quae prospere ei cesserunt,

    Nep. Timoth. 4, 6; Sall. C. 26, 5; Tac. A. 1, 28:

    cetera secundum eventum proelii cessura,

    id. H. 3, 70; Suet. Aug. 91; Gell. 4, 5, 4:

    bene,

    Hor. S. 2, 1, 31; Ov. M. 8, 862; Plin. Pan. 44 fin.:

    optime,

    Quint. 10, 7, 14:

    male,

    Hor. S. 2, 1, 31; and:

    male alicui,

    Ov. M. 10, 80; Suet. Claud. 26; cf. Verg. A. 12, 148; Quint. 10, 2, 16:

    utcumque cesserit,

    Curt. 7, 4, 16; cf. Suet. Calig. 53; Tac. Agr. 18:

    parum,

    Suet. Claud. 34:

    opinione tardius,

    id. Ner. 33:

    pro bono,

    id. Tit. 7:

    in vanum (labor),

    Sen. Hippol. 183. —
    2.
    Cedere pro aliquā re, to be equivalent to, to go for something, to be the price of:

    oves, quae non peperint, binae pro singulis in fructu cedent,

    Cato, R. R. 150, 2; Col. 12, 14; Tac. G. 14; Pall. Sept. 1, 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    In respect to the terminus a quo.
    1.
    To go from somewhere, to remove, withdraw, go away from, depart, retire (freq. and class.):

    cedunt de caelo corpora avium,

    Enn. Ann. 96 Vahl.:

    quia postremus cedis,

    Plaut. Men. 5, 7, 29:

    ego cedam atque abibo,

    Cic. Mil. 34, 93:

    cedens carinā,

    Cat. 64, 249; cf. id. 64, 53:

    quoquam,

    Lucr. 5, 843:

    aliquo sucus de corpore cessit,

    id. 3, 223:

    coma de vertice,

    Cat. 66, 39:

    e toto corpore anima,

    Lucr. 3, 210:

    ex ingratā civitate,

    Cic. Mil. 30, 81:

    e patriā,

    id. Phil. 10, 4, 8:

    patriā,

    id. Mil. 25, 68:

    Italiā,

    id. Phil. 10, 4, 8; Nep. Att. 9, 2; Tac. A. 2, 85 fin.
    b.
    Milit. t. t.:

    de oppidis,

    to abandon, go away from, Cic. Att. 7, 22, 2:

    loco,

    to yield, give up his post, Nep. Chabr. 1, 2; Liv. 2, 47, 3; Tac. G. 6; Suet. Aug. 24 et saep.:

    ex loco,

    Liv. 3, 63, 1:

    ex acie,

    id. 2, 47, 2.—
    c.
    In commercial lang. t. t.: foro, to withdraw from the market, i. e. to give up business, be insolvent, stop payment, Dig. 16, 3, 7, § 2; Sen. Ben. 4, 39, 2; Juv. 11, 50.—So also,
    d.
    Bonis or possessionibus (alicui), to give up or cede one ' s property or interest (in favor of a person):

    alicui hortorum possessione,

    Cic. Mil. 27, 75; so id. Off. 2, 23, 82; cf. Suet. Tib. 10; id. Caes. 72; id. Ner. 35; id. Gram. 11.— Hence of debtors, to make over their property instead of payment; cf. Dig. 42, 3, tit. de cessione bonorum.—
    2.
    Pregn. (cf. abeo, II.), to pass away, disappear; and specif.,
    a.
    Of men, to die:

    vitā,

    Cic. Tusc. 1, 15, 35; Hor. S. 1, 1, 119:

    e vita,

    Cic. Brut. 1, 4; Plin. Pan. 43, 4; cf.

    senatu,

    to withdraw from, Tac. A. 2, 48; 11, 25.—
    b.
    Of time, to pass away, vanish:

    horae quidem cedunt et dies et menses et anni,

    Cic. Sen. 19, 69. —
    c.
    Of other things: pudor ex pectore cessit, Lucil. ap. Non. p. 250, 26:

    memoriā,

    Liv. 2, 33, 9 (for which:

    excedere memoriā,

    Liv. 7, 32, 15; and:

    excedere e memoriā,

    id. 26, 13, 5):

    non Turno fiducia cessit,

    Verg. A. 9, 126:

    cedant curaeque metusque,

    Stat. S. 1, 2, 26 et saep.; cf. cesso.—
    3.
    Trop.: cedere alicui or absol., to yield to one (to his superiority), to give the preference or precedence, give place to, submit to (class.; esp. freq. in the histt., of the weaker party, withdrawing, fleeing from).
    a.
    To yield to, give place to:

    quācumque movemur, (aër) videtur quasi locum dare et cedere,

    Cic. N. D. 2, 33, 83:

    cedebat victa potestas,

    Lucr. 5, 1271:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; 11, 1, 17; 12, 10, 47; cf. Sall. J. 51, 1:

    Viriatho exercitus nostri imperatoresque cesserunt,

    Cic. Off. 2, 11, 40; Nep. Ham. 1, 2; Sall. J. 51, 4; Liv. 2, 10, 7; Tac. A. 1, 56; 4, 51; Suet. Tib. 16 et saep.:

    Pelides cedere nescius,

    Hor. C. 1, 6, 6:

    di, quibus ensis et ignis Cesserunt,

    i. e. who remained unhurt in the destruction of Troy, Ov. M. 15, 862:

    eidem tempori, ejusdem furori, eisdem consulibus, eisdem minis, insidiis, periculis,

    Cic. Sest. 29, 63; so,

    fortunae,

    Sall. C. 34, 2:

    invidiae ingratorum civium,

    Nep. Cim. 3, 2:

    majorum natu auctoritati,

    id. Timoth. 3, 4:

    nocti,

    Liv. 3, 17, 9, and 3, 60, 7; 4, 55, 5; cf. Quint. 5, 11, 9:

    loco iniquo, non hosti cessum,

    Liv. 8, 38, 9:

    oneri,

    Quint. 10, 1, 24:

    vincentibus vitiis,

    id. 8, 3, 45:

    malis,

    Verg. A. 6, 95 et saep.—
    b.
    To yield to in rank, distinction, etc., i. e. to be inferior to:

    cum tibi aetas nostra jam cederet, fascesque summitteret,

    Cic. Brut. 6, 22:

    nullā aliā re nisi immortalitate cedens caelestibus,

    id. N. D. 2, 61, 153:

    neque multum cedebant virtute nostris,

    Caes. B. G. 2, 6; Quint. 1, 6, 36: Picenis cedunt pomis Tiburtia suco;

    Nam facie praestant,

    Hor. S. 2, 4, 70; so,

    anseribus (candore),

    Ov. M. 2, 539:

    laudibus lanificae artis,

    id. ib. 6, 6;

    5, 529: cum in re nullā Agesilao cederet,

    Nep. Chabr. 2, 3; Quint. 10, 1, 108:

    alicui de aliquā re,

    Plin. 35, 10, 36, § 80:

    alicui re per aliquid,

    id. 33, 3, 19, § 59.— Impers.:

    ut non multum Graecis cederetur,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5; Liv. 24, 6, 8. —
    c.
    To comply with the wishes, to yield to one:

    cessit auctoritati amplissimi viri vel potius paruit,

    Cic. Lig. 7, 21; cf. Tac. A. 12, 5:

    precibus,

    Cic. Planc. 4, 9:

    cessit tibi blandienti Cerberus,

    Hor. C. 3, 11, 15;

    cf,

    id. Ep. 1, 18, 43 sq.; Verg. A. 2, 704; 3, 188; Ov. M. 6, 32; 6, 151; 9, 13;

    9, 16: omnes in unum cedebant,

    Tac. A. 6, 43; 3, 16; cf. id. ib. 12, 10 and 41.—Hence,
    4.
    Act.: cedere (alicui) aliquid = concedere, to grant, concede, allow, give up, yield, permit something to some one:

    permitto aliquid iracundiae tuae, do adulescentiae, cedo amicitiae, tribuo parenti,

    Cic. Sull. 16, 46:

    multa multis de jure suo,

    id. Off. 2, 18, 64:

    currum ei,

    Liv. 45, 39, 2:

    victoriam hosti,

    Just. 32, 4, 7:

    alicui pellicem et regnum,

    id. 10, 2, 3:

    imperium,

    id. 22, 7, 4:

    possessionem,

    Dig. 41, 2, 1:

    in dando et cedendo loco,

    Cic. Brut. 84, 290.—Also with a clause as object, Stat. Th. 1, 704 (but in Hor. Ep. 2, 1, 67, read credit).—And with ut and subj.:

    hac victoriā contenta plebes cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, etc.,

    Liv. 6, 42, 3; Tac. A. 12, 41: non cedere with quominus, Quint. 5, 7, 2.—
    B.
    In respect to the terminus ad quem, to arrive, attain to, come somewhere:

    cedunt, petunt,

    Plaut. Aul. 3, 5, 43:

    ibi ad postremum cedit miles, aes petit,

    id. ib. 3, 5, 52.—
    2.
    Trop.:

    hoc cedere ad factum volo,

    come to its execution, Plaut. Capt. 2, 2, 102.—
    C.
    Cedere alicui or in aliquem, to come to, fall ( as a possession) to one, to fall to his lot or share, [p. 308] accrue:

    ut is quaestus huic cederet,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170:

    captiva corpora Romanis cessere,

    Liv. 31, 46, 16:

    nolle ominari quae captae urbi cessura forent,

    id. 23, 43, 14; Verg. A. 3, 297; 3, 333; 12, 17; 12, 183; Hor. C. 3, 20, 7; Ov. M. 5, 368; 4, 533:

    undae cesserunt piscibus habitandae,

    id. ib. 1, 74 al.:

    alicui in usum,

    Hor. S. 2, 2, 134:

    Lepidi atque Antonii arma in Augustum cessere,

    Tac. A. 1, 1; so id. H. 3, 83; id. Agr. 5; id. A. 2, 23:

    aurum ex hostibus captum in paucorum praedam cessisse,

    Liv. 6, 14, 12; Curt. 7, 6, 16; Tac. A. 15, 45; for which: cedere praedae (dat.) alicujus, Liv. 43, 19, 12; and:

    praeda cedit alicui,

    Hor. C. 3, 20, 7:

    ab Tullo res omnis Albana in Romanum cesserit imperium,

    Liv. 1, 52, 2; Hor. Ep. 2, 2, 174:

    in dicionem M. Antonii provinciae cesserant,

    Tac. H. 5, 9.—
    D.
    Cedere in aliquid, like abire in aliquid (v. abeo, II.), to be changed or to pass into something, to be equivalent to or become something:

    poena in vicem fidei cesserat,

    Liv. 6, 34, 2; cf.:

    temeritas in gloriam cesserat,

    Curt. 3, 6, 18; Plin. 35, 10, 36, § 91; Tac. H. 2, 59 fin.; id. G. 36; Plin. Pan. 83, 4:

    in proverbium,

    Plin. 23, 1, 23, § 42:

    in exemplorum locum,

    Quint. 5, 11, 36.—Hence, * cēdenter, adv. of the part. pres. cedens (not used as P. a.), by yielding, Cael. Aur. Acut. 3, 16, 129.
    2.
    cĕdo, old imperat. form, whose contr. plur. is cette (cf. Prob. II. p. 1486 P.; Non. p. 84, 31 sq.) [compounded of the particle -ce and the root da-; v. 1. do], hither with it! here! give! tell, say (implying great haste, familiarity, authority, and so differing from praebe, dic, etc.); cf. Key, § 731.
    I.
    In gen., hither with it, give or bring here.
    (α).
    With acc.:

    cette manus vestras measque accipite,

    Enn. Trag. 320 Vahl.:

    cedo aquam manibus,

    give water! Plaut. Most. 1, 3, 150:

    puerum, Phidippe, mihi cedo: ego alam,

    Ter. Hec. 4, 4, 86:

    tuam mi dexteram,

    Plaut. Curc. 2, 3, 28; so Ter. Heaut. 3, 1, 84; and:

    cette dextras,

    Plaut. Merc. 5, 4, 4:

    senem,

    bring hither the old man, Ter. Phorm. 2, 2, 7:

    convivas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 101:

    quemvis arbitrum,

    Ter. Ad. 1, 2, 43: eum aliquis cette in conspectum, Att. ap. Non. p. 85, 1:

    cedo illum,

    Phaedr. 5, 2, 6.—
    (β).
    Absol.: Al. En pateram tibi: eccam. Am. Cedo mi, Plaut. Am. 2, 2, 146. —
    II.
    Esp.
    A.
    Let us hear, tell, out with it:

    age, age, cedo istuc tuom consilium: quid id est?

    Ter. Heaut. 2, 3, 91:

    unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum,

    Cic. Verr 2, 5, 26, § 67:

    cedo mihi unum, qui, etc.,

    id. ib. 2, 3, 12, § 29: cedo, si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cato ap. Quint. 9, 2, 21: cedo, cujum puerum hic apposuisti? dic mihi. Ter. And. 4, 4, 24; cf. Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20; Ter. Eun. 1, 2, 82; Pac. ap. Non. p. 85, 6; Cic. Part. Or. 1, 3:

    cedo igitur, quid faciam,

    Ter. And. 2, 3, 9; cf. Cic. Div. 2, 71, 146; id. Verr. 2, 2, 43, § 106: cedo, si conata peregit, tell how, if, etc., Juv. 13, 210; so id. 6, 504.—With dum:

    cedo dum, en unquam audisti, etc.?

    Ter. Phorm. 2, 2, 15.—
    B.
    In respect to action, cedo = fac, ut, grant that, let me:

    cedo ut bibam,

    Plaut. Most. 2, 1, 26:

    cedo ut inspiciam,

    id. Curc. 5, 2, 54:

    ego, statim, cedo, inquam si quid ab Attico,

    Cic. Att. 16, 13, a, 1.—
    C.
    For calling attention, lo! behold! well! cedo mihi leges Atinias, Furias, Cic. Verr. 2, 1, 42, § 109:

    cedo mihi ipsius Verris testimonium,

    id. ib. 2, 1, 33, § 84; id. N. D. 1, 27, 75; cf. id. Brut. 86, 295; id. Sest. 50, 108:

    haec cedo ut admoveam templis, et farre litabo,

    Pers. 2, 75:

    cedo experiamur,

    App. Mag. p. 298, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > cedo

  • 3 successio

    successĭo, ōnis, f. [succedo, II.].
    I.
    A coming into the place of another, a following after, succeeding, succession in office, possession, etc. (mostly post-Aug.): si merces Antonii oppressi poscitur in Antonii locum successio, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 2:

    Neronis principis successio,

    Plin. 7, 13, 11, § 58:

    quorum non dubia,

    Tac. A. 4, 12; Suet. Tib. 15; 25; 55:

    ad spem successionis admoveri,

    id. Calig. 12; id. Oth. 4 fin.:

    regni,

    Just. 9, 2; App. M. 8, p. 210, 33; Lact. 6, 23, 17.— Plur.:

    magistratibus judicia per annuas successiones permisit,

    Just. 3, 3:

    familiae, quae per successiones jus sibi vindicant,

    Plin. 12, 14, 30, § 54:

    morbi per successiones quasdam traduntur,

    Plin. Ep. 1, 12, 4:

    jura successionum,

    Tac. G. 32:

    doloris amotio successionem afficit voluptatis,

    Cic. Fin. 1, 11, 37.—
    * II.
    A good issue, success:

    successio prospera consecuta est, Aug. (perh. Cic. Hort. Fragm.) Vit. Beat. 26: victoriam proeliorum successionibus relaturos,

    Arn. 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > successio

  • 4 ārdeō

        ārdeō sī, sus, ēre    [3 AR-], to be on fire, burn, blaze, be burned: septem tabernae arsere, L.: arsuras comas obnubit, V.: hospes Paene arsit, H.: arsuri ignibus artūs, O.—Fig., to flash, sparkle, shine: ardebant oculi.—Of colors: Tyrio murice laena, V. — Of passion, etc., to burn, glow, be inflamed, be afire: cum furor arderet Antonii: inplacabilis ardet, V.: amore: iracundiā, T.: cum bello Italia arderet: irā, L.: in illum odia civium ardebant: furore, L.: studiis equorum, with zeal for racing, H.: animi ad ulciscendum ardebant, were full of fury, Cs.: in arma magis, V.—Poet., with inf, to desire ardently: ruere utroque, O.— Esp., to be afire with love, burn with love: captis mentibus, O.: non aliā magis, H. — Poet., with acc: Alexin, V.: adulteri Crines, H.
    * * *
    ardere, arsi, arsus V
    be on fire; burn, blaze; flash; glow, sparkle; rage; be in a turmoil/love

    Latin-English dictionary > ārdeō

  • 5 abrumpo

    ab-rumpo, ūpi, uptum, 3, v. a., to break off something violently, to rend, tear, sever ( poet.; seldom used before the Aug. per., only once in Cic., but afterw. by Verg., Ov., and the histt. often).
    I.
    Lit.: vincla abrupit equus (transl. of the Homeric desmon aporrêxas, Il. 6, 507), Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 509 Vahl.); so, nec Lethaea valet Theseus abrumpere caro vincula Pirithoo, * Hor. C. 4, 7, 27; cf. Verg. A. 9, 118:

    abrupti nubibus ignes,

    torn from, Lucr. 2, 214; cf.

    with the fig. reversed, in Verg.: ingeminant abruptis nubibus ignes, A. 3, 199: abrupto sidere,

    i. e. hidden by clouds, id. ib. 12, 451:

    plebs velut abrupta a cetero populo,

    broken off, torn from, Liv. 3, 19, 9.—
    II.
    Trop.:

    (legio Martia) se prima latrocinio Antonii abrupit,

    first freed itself, Cic. Phil. 14, 12:

    abrumpere vitam,

    to break the thread of life, Verg. A. 8, 579; 9, 497;

    so later, abrumpere fata,

    Sen. Herc. Oet. 893, or, medios annos, Luc. 6, 610:

    abrumpere vitam a civitate,

    to leave it, in order to live elsewhere, Tac. A. 16, 28 fin.:

    fas,

    to destroy, violate, Verg. A. 3, 55:

    medium sermonem,

    to break off, interrupt, id. ib. 4, 388; cf.

    abruptus: omnibus inter victoriam mortemve abruptis,

    since all means of escape, except victory or death, were taken from us, Liv. 21, 44, 8.—Hence, ab-ruptus, a, um, P. a., broken off from, separated, esp. of places, inaccessible, or difficult of access.
    A.
    Lit., of places, precipitous, steep (syn.:

    praeceps, abscissus): locus in pedum mille altitudinem abruptus,

    Liv. 21, 36:

    (Roma) munita abruptis montibus,

    Plin. 3, 5, 9, § 67; Tac. A. 2, 23:

    petra undique abscissa et abrupta,

    Curt. 7, 11.—Also absol.: abruptum, i, n., a steep ascent or descent; cf. praeceps:

    vastos sorbet in abruptum fluctus,

    she swallows down her gulf, Verg. A. 3, 422.—
    B.
    Trop., broken, disconnected, abrupt:

    Sallustiana brevitas et abruptum sermonis genus,

    Quint. 4, 2, 45:

    contumacia,

    stubborn, Tac. A. 4, 20.— Comp., Plin. 11, 37, 51, § 138; Tert. adv. Marc. 1, 1.— Sup., Plin. Ep. 9, 39, 5.— Absol.:

    per abrupta,

    by rough, dangerous ways, Tac. Agr. 42 fin. (cf. supra: abrupta contumacia).— Adv.: abruptē.
    1.
    Lit., in broken manner, here and there:

    palantes flammarum ardores,

    Amm. 17, 7, 8.—
    2.
    Trop., of conduct, hastily, inconsiderately, Just. 2, 15, 4;

    of discourse,

    abruptly, Quint. 3, 8, 6; 4, 1, 79;

    also,

    simply, Macr. Somn. Scip. 1, 19.— Comp., Amm. 20, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > abrumpo

  • 6 abruptum

    ab-rumpo, ūpi, uptum, 3, v. a., to break off something violently, to rend, tear, sever ( poet.; seldom used before the Aug. per., only once in Cic., but afterw. by Verg., Ov., and the histt. often).
    I.
    Lit.: vincla abrupit equus (transl. of the Homeric desmon aporrêxas, Il. 6, 507), Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 509 Vahl.); so, nec Lethaea valet Theseus abrumpere caro vincula Pirithoo, * Hor. C. 4, 7, 27; cf. Verg. A. 9, 118:

    abrupti nubibus ignes,

    torn from, Lucr. 2, 214; cf.

    with the fig. reversed, in Verg.: ingeminant abruptis nubibus ignes, A. 3, 199: abrupto sidere,

    i. e. hidden by clouds, id. ib. 12, 451:

    plebs velut abrupta a cetero populo,

    broken off, torn from, Liv. 3, 19, 9.—
    II.
    Trop.:

    (legio Martia) se prima latrocinio Antonii abrupit,

    first freed itself, Cic. Phil. 14, 12:

    abrumpere vitam,

    to break the thread of life, Verg. A. 8, 579; 9, 497;

    so later, abrumpere fata,

    Sen. Herc. Oet. 893, or, medios annos, Luc. 6, 610:

    abrumpere vitam a civitate,

    to leave it, in order to live elsewhere, Tac. A. 16, 28 fin.:

    fas,

    to destroy, violate, Verg. A. 3, 55:

    medium sermonem,

    to break off, interrupt, id. ib. 4, 388; cf.

    abruptus: omnibus inter victoriam mortemve abruptis,

    since all means of escape, except victory or death, were taken from us, Liv. 21, 44, 8.—Hence, ab-ruptus, a, um, P. a., broken off from, separated, esp. of places, inaccessible, or difficult of access.
    A.
    Lit., of places, precipitous, steep (syn.:

    praeceps, abscissus): locus in pedum mille altitudinem abruptus,

    Liv. 21, 36:

    (Roma) munita abruptis montibus,

    Plin. 3, 5, 9, § 67; Tac. A. 2, 23:

    petra undique abscissa et abrupta,

    Curt. 7, 11.—Also absol.: abruptum, i, n., a steep ascent or descent; cf. praeceps:

    vastos sorbet in abruptum fluctus,

    she swallows down her gulf, Verg. A. 3, 422.—
    B.
    Trop., broken, disconnected, abrupt:

    Sallustiana brevitas et abruptum sermonis genus,

    Quint. 4, 2, 45:

    contumacia,

    stubborn, Tac. A. 4, 20.— Comp., Plin. 11, 37, 51, § 138; Tert. adv. Marc. 1, 1.— Sup., Plin. Ep. 9, 39, 5.— Absol.:

    per abrupta,

    by rough, dangerous ways, Tac. Agr. 42 fin. (cf. supra: abrupta contumacia).— Adv.: abruptē.
    1.
    Lit., in broken manner, here and there:

    palantes flammarum ardores,

    Amm. 17, 7, 8.—
    2.
    Trop., of conduct, hastily, inconsiderately, Just. 2, 15, 4;

    of discourse,

    abruptly, Quint. 3, 8, 6; 4, 1, 79;

    also,

    simply, Macr. Somn. Scip. 1, 19.— Comp., Amm. 20, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > abruptum

  • 7 abverto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > abverto

  • 8 adficio

    af-fĭcĭo (better adf-), affēci (adf-), affectum (adf-), 3, v. a. [facio], to do something to one, i. e. to exert an influence on body or mind, so that it is brought into such or such a state (used by the poets rarely, by Hor. never).
    1.
    Aliquem.
    A.
    Of the body rarely, and then commonly in a bad sense:

    ut aestus, labor, fames, sitisque corpora adficerent,

    Liv. 28, 15:

    contumeliis adficere corpora sua,

    Vulg. Rom. 1, 24:

    non simplex Damasichthona vulnus Adficit,

    Ov. M. 6, 255:

    aconitum cor adficit,

    Scrib. Comp. 188:

    corpus adficere M. Antonii,

    Cic. Phil. 3:

    pulmo totus adficitur,

    Cels. 4, 7; with abl. of spec.:

    stomacho et vesicā adfici,

    Scrib. Comp. 186. —In bon. part.:

    corpus ita adficiendum est, ut oboedire rationi possit,

    Cic. Off. 1, 23.—
    B.
    More freq. of the mind:

    litterae tuae sic me adfecerunt, ut, etc.,

    Cic. Att. 14, 3, 2:

    is terror milites hostesque in diversum adfecit,

    Tac. A. 11, 19:

    varie sum adfectus tuis litteris,

    Cic. Fam. 16, 2:

    consules oportere sic adfici, ut, etc.,

    Plin. Pan. 90:

    adfici a Gratiā aut a Voluptate,

    Cic. Fam. 5, 12; id. Mil. 29, 79:

    sollicitudo de te duplex nos adficit,

    id. Brut. 92, 332:

    uti ei qui audirent, sic adficerentur animis, ut eos adfici vellet orator,

    id. de Or. 1, 19, 87 B. and K.:

    adfici animos in diversum habitum,

    Quint. 1, 10, 25.—
    2.
    With acc. and abl., to affect a person or (rarely) thing with something; in a good sense, to bestow upon, grace with; in a bad sense, to visit with, inflict upon; or the ablative and verb may be rendered by the verb corresponding to the ablative, and if an adjective accompany the ablative, this adjective becomes an adverb.—Of inanimate things (rare): luce locum adficiens, lighting up the place, Varr. ap. Non. p. 250, 2:

    adficere medicamine vultum,

    Ov. Med. Fac. 67:

    factum non eo nomine adficiendum,

    designated, Cic. Top. 24, 94:

    res honore adficere,

    to honor, id. N. D. 1, 15, 38:

    non postulo, ut dolorem eisdem verbis adficias, quibus Epicurus, etc.,

    id. Tusc. 2, 7, 18.—
    3.
    Very freq. of persons.
    (α).
    In a good sense:

    Qui praedā atque agro adoreāque adfecit populares suos,

    Plaut. Am. 1, 1, 38:

    quem sepulturā adficit,

    buries, Cic. Div. 1, 27, 56:

    patres adfecerat gloriā,

    id. Tusc. 1, 15, 34:

    admiratione,

    id. Off. 2, 10, 37:

    voluptate,

    id. Fin. 3, 11, 37:

    beneficio,

    id. Agr. 1, 4, 13:

    honore,

    id. Rosc. Am. 50, 147:

    laude,

    id. Off. 2, 13, 47:

    nomine regis,

    to style, id. Deiot. 5, 14:

    bonis nuntiis,

    Plaut. Am. prol. 8:

    muneribus,

    Cic. Fam. 2, 3; Nep. Ages. 3, 3:

    praemio,

    Cic. Mil. 30, 82:

    pretio,

    Verg. A. 12, 352:

    stipendio,

    Cic. Balb. 27, 61.—
    (β).
    In a bad sense: injuriā abs te adficior indignā, pater, am wronged unjustly, Enn. ap. Auct. ad Heren. 2, 24, 38; so Ter. Phorm. 5, 1, 3:

    Quantā me curā et sollicitudine adficit Gnatus,

    id. ib. 2, 4, 1; so Cic. Att. 1, 18:

    desiderio,

    id. Fam. 2, 12:

    timore,

    to terrify, id. Quint. 2, 6:

    difficultate,

    to embarrass, Caes. B. G. 7, 6:

    molestiā,

    to trouble, Cic. Att. 15, 1:

    tantis malis,

    Vulg. Num. 11, 15:

    maculā,

    Cic. Rosc. Am. 39, 113:

    ignominiā,

    id. ib. 39, 123:

    contumeliis,

    Vulg. Ezech. 22, 7; ib. Luc. 20, 11:

    rerum et verborum acerbitatibus,

    Suet. Calig. 2:

    verberibus,

    Just. 1, 5:

    supplicio,

    Cic. Brut. 1, 16; so Caes. B. G. 1, 27:

    poenā,

    Nep. Hann. 8, 2:

    exsilio,

    to banish, id. Thras. 3:

    morte, cruciatu, cruce,

    Cic. Verr. 3, 4, 9:

    morte,

    Vulg. Matt. 10, 21:

    cruce,

    Suet. Galb. 9:

    ultimis cruciatibus,

    Liv. 21, 44:

    leto,

    Nep. Regg. 3, 2.—And often in pass.:

    sollicitudine et inopiā consilii,

    Cic. Att. 3, 6:

    adfici aegritudine,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    doloribus pedum,

    id. Fam. 6, 19:

    morbo oculorum,

    Nep. Hann. 4, 3:

    inopiā rei frumentariae,

    Caes. B. G. 7, 17:

    calamitate et injuriā,

    Cic. Att. 11, 2:

    magnā poenā, Auct. B. G. 8, 39: vulneribus,

    Col. R. R. 4, 11:

    torminibus et inflationibus,

    Plin. 29, 5, 33, § 103:

    servitute,

    Cic. Rep. 1, 44.—Hence, affectus ( adf-), a, um, P. a.
    I.
    In a peculiar sense, that on which we have bestowed labor, that which we are now doing, so that it is nearly at an end; cf.: Adfecta, sicut M. Cicero et [p. 67] veterum elegantissime locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deductave erant, Gell. 3, 16:

    bellum adfectum videmus et paene confectum,

    Cic. Prov. Cons. 8, 19:

    in provinciā (Caesar) commoratur, ut ea. quae per eum adfecta sunt, perfecta rei publicae tradat,

    id. ib. 12, 29: cum adfectā prope aestate uvas a sole mitescere tempus, etc., near the end of summer, id. ap. Gell. l. c.:

    Jamque hieme adfectā mitescere coeperat annus,

    Sil. 15, 502:

    in Q. Mucii infirmissimā valetudine adfectāque jam aetate,

    Cic. de Or. 1,45,200; id. Verr. 2,4,43, § 95.—
    II.
    In nearly the same sense as the verb, absol. and with abl.
    A.
    Absol.
    (α).
    Of persons laboring under disease, or not yet quite recovered:

    Qui cum ita adfectus esset, ut sibi ipse diffideret,

    was in such a state, Cic. Phil. 9, 1, 2:

    Caesarem Neapoli adfectum graviter videam,

    very ill, id. Att. 14, 17; so Sen. Ep. 101:

    quem adfectum visuros crediderant,

    ill, Liv. 28, 26:

    corpus adfectum,

    id. 9, 3:

    adfectae vires corporis,

    reduced strength, weakness, id. 5, 18:

    puella,

    Prop. 3, 24, 1:

    aegra et adfecta mancipia,

    Suet. Claud. 25:

    jam quidem adfectum, sed tamen spirantem,

    id. Tib. 21.—
    (β).
    Of things, weakened, sick, broken, reduced:

    partem istam rei publicae male adfectam tueri,

    Cic. Fam. 13, 68:

    adfecta res publica,

    Liv. 5, 57:

    Quid est enim non ita adfectum, ut non deletum exstinctumque esse fateare?

    Cic. Fam. 5, 13, 3:

    sic mihi (Sicilia) adfecta visa est, ut hae terrae solent, in quibus bellum versatum est,

    id. Verr. 5, 18, 47:

    adfecta res familiaris,

    Liv. 5, 10:

    opem rebus adfectis orare,

    id. 6, 3; so Tac. H. 2, 69:

    fides,

    id. ib. 3, 65:

    spes,

    Val. Fl. 4, 60.—
    (γ).
    Of persons, in gen. sense, disposed, affected, moved, touched:

    Quonam modo, Philumena mea, nunc te offendam adfectam?

    Ter. Hec. 3, 1, 45:

    quomodo sim adfectus, e Leptā poteris cognoscere,

    Cic. Fam. 14, 17:

    ut eodem modo erga amicum adfecti simus, quo erga nosmetipsos,

    id. Lael. 16, 56; id. Fin. 1, 20, 68:

    cum ita simus adfecti, ut non possimus plane simul vivere,

    id. Att. 13, 23; id. Fin. 5, 9, 24:

    oculus conturbatus non est probe adfectus ad suum munus fungendum,

    in proper state, id. Tusc. 3, 7, 15:

    oculi nimis arguti, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur,

    id. Leg. 1, 9, 27; id. Off. 3, 5, 21; id. Att. 12, 41, 2.—
    (δ).
    As rhet. t. t.: affectus ad, related to, resembling:

    Tum ex eis rebus, quae quodam modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur,

    Cic. Top. 2, 8 Forcellini.—
    B.
    With abl. chiefly of persons, in indifferent sense, in good or bad sense (cf.:

    Animi quem ad modum adfecti sint, virtutibus, vitiis, artibus, inertiis, aut quem ad modum commoti, cupiditate, metu, voluptate, molestiā,

    Cic. Part. Or. 10, 35).
    (α).
    In indifferent sense, furnished with, having:

    validos lictores ulmeis affectos lentis virgis,

    Plaut. As. 3, 2, 29:

    pari filo similique (corpora) adfecta figurā,

    Lucr. 2, 341:

    Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!

    Ter. Phorm. 5, 7, 84:

    omnibus virtutibus,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    (β).
    In bad sense:

    aegritudine, morbo adfectus,

    Col. R. R. 7, 5, 20:

    aerumnis omnibus,

    Lucr. 3, 50:

    sollicitudine,

    Caes. B. G. 7, 40:

    difficultatibus,

    Cic. Fam. 7, 13:

    fatigatione,

    Curt. 7, 11:

    frigore et penuriā,

    id. 7, 3:

    adfecta sterilitate terra, Col. R. R. praef. 1, 2: vitiis,

    Cic. Mur. 6, 13:

    ignominiā,

    id. Att. 7, 3:

    supplicio,

    Tac. A. 15, 54:

    verberibus,

    Curt. 7, 11:

    vulnere corpus adfectum,

    Liv. 1, 25:

    morbo,

    Ter. Hec. 3, 3, 6:

    dolore,

    Cic. de Or. 2, 49, 201:

    febre,

    Suet. Vit. 14:

    pestilentiā,

    Liv. 41, 5:

    desperatione,

    Cic. Att. 14, 22:

    clade,

    Curt. 10, 6:

    senectute,

    Cic. de Or. 3, 18, 68:

    aetate,

    id. Cat. 2, 20; id. Sen. 14, 47:

    morte,

    Serv. ad Cic. Fam. 4, 12.— Sup.:

    remiges inopiā adfectissimi,

    Vell. 2, 84.—
    (γ).
    In good sense:

    beneficio adfectus,

    Cic. Fam. 14, 4:

    aliquo honore aut imperio,

    id. Off. 1, 41, 149:

    valetudine optimā,

    id. Tusc. 4, 37, 81:

    laetitiā,

    id. Mur. 2, 4, and ad Brut. 1, 4:

    munere deorum,

    id. N. D. 3, 26, 67:

    praemiis,

    id. Pis. 37, 90.— Adv.: affectē ( adf-), with (a strong) affection, deeply:

    oblectamur et contristamur et conterremur in somniis quam adfecte et anxie et passibiliter,

    Tert. Anim. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > adficio

  • 9 afficio

    af-fĭcĭo (better adf-), affēci (adf-), affectum (adf-), 3, v. a. [facio], to do something to one, i. e. to exert an influence on body or mind, so that it is brought into such or such a state (used by the poets rarely, by Hor. never).
    1.
    Aliquem.
    A.
    Of the body rarely, and then commonly in a bad sense:

    ut aestus, labor, fames, sitisque corpora adficerent,

    Liv. 28, 15:

    contumeliis adficere corpora sua,

    Vulg. Rom. 1, 24:

    non simplex Damasichthona vulnus Adficit,

    Ov. M. 6, 255:

    aconitum cor adficit,

    Scrib. Comp. 188:

    corpus adficere M. Antonii,

    Cic. Phil. 3:

    pulmo totus adficitur,

    Cels. 4, 7; with abl. of spec.:

    stomacho et vesicā adfici,

    Scrib. Comp. 186. —In bon. part.:

    corpus ita adficiendum est, ut oboedire rationi possit,

    Cic. Off. 1, 23.—
    B.
    More freq. of the mind:

    litterae tuae sic me adfecerunt, ut, etc.,

    Cic. Att. 14, 3, 2:

    is terror milites hostesque in diversum adfecit,

    Tac. A. 11, 19:

    varie sum adfectus tuis litteris,

    Cic. Fam. 16, 2:

    consules oportere sic adfici, ut, etc.,

    Plin. Pan. 90:

    adfici a Gratiā aut a Voluptate,

    Cic. Fam. 5, 12; id. Mil. 29, 79:

    sollicitudo de te duplex nos adficit,

    id. Brut. 92, 332:

    uti ei qui audirent, sic adficerentur animis, ut eos adfici vellet orator,

    id. de Or. 1, 19, 87 B. and K.:

    adfici animos in diversum habitum,

    Quint. 1, 10, 25.—
    2.
    With acc. and abl., to affect a person or (rarely) thing with something; in a good sense, to bestow upon, grace with; in a bad sense, to visit with, inflict upon; or the ablative and verb may be rendered by the verb corresponding to the ablative, and if an adjective accompany the ablative, this adjective becomes an adverb.—Of inanimate things (rare): luce locum adficiens, lighting up the place, Varr. ap. Non. p. 250, 2:

    adficere medicamine vultum,

    Ov. Med. Fac. 67:

    factum non eo nomine adficiendum,

    designated, Cic. Top. 24, 94:

    res honore adficere,

    to honor, id. N. D. 1, 15, 38:

    non postulo, ut dolorem eisdem verbis adficias, quibus Epicurus, etc.,

    id. Tusc. 2, 7, 18.—
    3.
    Very freq. of persons.
    (α).
    In a good sense:

    Qui praedā atque agro adoreāque adfecit populares suos,

    Plaut. Am. 1, 1, 38:

    quem sepulturā adficit,

    buries, Cic. Div. 1, 27, 56:

    patres adfecerat gloriā,

    id. Tusc. 1, 15, 34:

    admiratione,

    id. Off. 2, 10, 37:

    voluptate,

    id. Fin. 3, 11, 37:

    beneficio,

    id. Agr. 1, 4, 13:

    honore,

    id. Rosc. Am. 50, 147:

    laude,

    id. Off. 2, 13, 47:

    nomine regis,

    to style, id. Deiot. 5, 14:

    bonis nuntiis,

    Plaut. Am. prol. 8:

    muneribus,

    Cic. Fam. 2, 3; Nep. Ages. 3, 3:

    praemio,

    Cic. Mil. 30, 82:

    pretio,

    Verg. A. 12, 352:

    stipendio,

    Cic. Balb. 27, 61.—
    (β).
    In a bad sense: injuriā abs te adficior indignā, pater, am wronged unjustly, Enn. ap. Auct. ad Heren. 2, 24, 38; so Ter. Phorm. 5, 1, 3:

    Quantā me curā et sollicitudine adficit Gnatus,

    id. ib. 2, 4, 1; so Cic. Att. 1, 18:

    desiderio,

    id. Fam. 2, 12:

    timore,

    to terrify, id. Quint. 2, 6:

    difficultate,

    to embarrass, Caes. B. G. 7, 6:

    molestiā,

    to trouble, Cic. Att. 15, 1:

    tantis malis,

    Vulg. Num. 11, 15:

    maculā,

    Cic. Rosc. Am. 39, 113:

    ignominiā,

    id. ib. 39, 123:

    contumeliis,

    Vulg. Ezech. 22, 7; ib. Luc. 20, 11:

    rerum et verborum acerbitatibus,

    Suet. Calig. 2:

    verberibus,

    Just. 1, 5:

    supplicio,

    Cic. Brut. 1, 16; so Caes. B. G. 1, 27:

    poenā,

    Nep. Hann. 8, 2:

    exsilio,

    to banish, id. Thras. 3:

    morte, cruciatu, cruce,

    Cic. Verr. 3, 4, 9:

    morte,

    Vulg. Matt. 10, 21:

    cruce,

    Suet. Galb. 9:

    ultimis cruciatibus,

    Liv. 21, 44:

    leto,

    Nep. Regg. 3, 2.—And often in pass.:

    sollicitudine et inopiā consilii,

    Cic. Att. 3, 6:

    adfici aegritudine,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    doloribus pedum,

    id. Fam. 6, 19:

    morbo oculorum,

    Nep. Hann. 4, 3:

    inopiā rei frumentariae,

    Caes. B. G. 7, 17:

    calamitate et injuriā,

    Cic. Att. 11, 2:

    magnā poenā, Auct. B. G. 8, 39: vulneribus,

    Col. R. R. 4, 11:

    torminibus et inflationibus,

    Plin. 29, 5, 33, § 103:

    servitute,

    Cic. Rep. 1, 44.—Hence, affectus ( adf-), a, um, P. a.
    I.
    In a peculiar sense, that on which we have bestowed labor, that which we are now doing, so that it is nearly at an end; cf.: Adfecta, sicut M. Cicero et [p. 67] veterum elegantissime locuti sunt, ea proprie dicebantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem progressa deductave erant, Gell. 3, 16:

    bellum adfectum videmus et paene confectum,

    Cic. Prov. Cons. 8, 19:

    in provinciā (Caesar) commoratur, ut ea. quae per eum adfecta sunt, perfecta rei publicae tradat,

    id. ib. 12, 29: cum adfectā prope aestate uvas a sole mitescere tempus, etc., near the end of summer, id. ap. Gell. l. c.:

    Jamque hieme adfectā mitescere coeperat annus,

    Sil. 15, 502:

    in Q. Mucii infirmissimā valetudine adfectāque jam aetate,

    Cic. de Or. 1,45,200; id. Verr. 2,4,43, § 95.—
    II.
    In nearly the same sense as the verb, absol. and with abl.
    A.
    Absol.
    (α).
    Of persons laboring under disease, or not yet quite recovered:

    Qui cum ita adfectus esset, ut sibi ipse diffideret,

    was in such a state, Cic. Phil. 9, 1, 2:

    Caesarem Neapoli adfectum graviter videam,

    very ill, id. Att. 14, 17; so Sen. Ep. 101:

    quem adfectum visuros crediderant,

    ill, Liv. 28, 26:

    corpus adfectum,

    id. 9, 3:

    adfectae vires corporis,

    reduced strength, weakness, id. 5, 18:

    puella,

    Prop. 3, 24, 1:

    aegra et adfecta mancipia,

    Suet. Claud. 25:

    jam quidem adfectum, sed tamen spirantem,

    id. Tib. 21.—
    (β).
    Of things, weakened, sick, broken, reduced:

    partem istam rei publicae male adfectam tueri,

    Cic. Fam. 13, 68:

    adfecta res publica,

    Liv. 5, 57:

    Quid est enim non ita adfectum, ut non deletum exstinctumque esse fateare?

    Cic. Fam. 5, 13, 3:

    sic mihi (Sicilia) adfecta visa est, ut hae terrae solent, in quibus bellum versatum est,

    id. Verr. 5, 18, 47:

    adfecta res familiaris,

    Liv. 5, 10:

    opem rebus adfectis orare,

    id. 6, 3; so Tac. H. 2, 69:

    fides,

    id. ib. 3, 65:

    spes,

    Val. Fl. 4, 60.—
    (γ).
    Of persons, in gen. sense, disposed, affected, moved, touched:

    Quonam modo, Philumena mea, nunc te offendam adfectam?

    Ter. Hec. 3, 1, 45:

    quomodo sim adfectus, e Leptā poteris cognoscere,

    Cic. Fam. 14, 17:

    ut eodem modo erga amicum adfecti simus, quo erga nosmetipsos,

    id. Lael. 16, 56; id. Fin. 1, 20, 68:

    cum ita simus adfecti, ut non possimus plane simul vivere,

    id. Att. 13, 23; id. Fin. 5, 9, 24:

    oculus conturbatus non est probe adfectus ad suum munus fungendum,

    in proper state, id. Tusc. 3, 7, 15:

    oculi nimis arguti, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur,

    id. Leg. 1, 9, 27; id. Off. 3, 5, 21; id. Att. 12, 41, 2.—
    (δ).
    As rhet. t. t.: affectus ad, related to, resembling:

    Tum ex eis rebus, quae quodam modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur,

    Cic. Top. 2, 8 Forcellini.—
    B.
    With abl. chiefly of persons, in indifferent sense, in good or bad sense (cf.:

    Animi quem ad modum adfecti sint, virtutibus, vitiis, artibus, inertiis, aut quem ad modum commoti, cupiditate, metu, voluptate, molestiā,

    Cic. Part. Or. 10, 35).
    (α).
    In indifferent sense, furnished with, having:

    validos lictores ulmeis affectos lentis virgis,

    Plaut. As. 3, 2, 29:

    pari filo similique (corpora) adfecta figurā,

    Lucr. 2, 341:

    Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!

    Ter. Phorm. 5, 7, 84:

    omnibus virtutibus,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    (β).
    In bad sense:

    aegritudine, morbo adfectus,

    Col. R. R. 7, 5, 20:

    aerumnis omnibus,

    Lucr. 3, 50:

    sollicitudine,

    Caes. B. G. 7, 40:

    difficultatibus,

    Cic. Fam. 7, 13:

    fatigatione,

    Curt. 7, 11:

    frigore et penuriā,

    id. 7, 3:

    adfecta sterilitate terra, Col. R. R. praef. 1, 2: vitiis,

    Cic. Mur. 6, 13:

    ignominiā,

    id. Att. 7, 3:

    supplicio,

    Tac. A. 15, 54:

    verberibus,

    Curt. 7, 11:

    vulnere corpus adfectum,

    Liv. 1, 25:

    morbo,

    Ter. Hec. 3, 3, 6:

    dolore,

    Cic. de Or. 2, 49, 201:

    febre,

    Suet. Vit. 14:

    pestilentiā,

    Liv. 41, 5:

    desperatione,

    Cic. Att. 14, 22:

    clade,

    Curt. 10, 6:

    senectute,

    Cic. de Or. 3, 18, 68:

    aetate,

    id. Cat. 2, 20; id. Sen. 14, 47:

    morte,

    Serv. ad Cic. Fam. 4, 12.— Sup.:

    remiges inopiā adfectissimi,

    Vell. 2, 84.—
    (γ).
    In good sense:

    beneficio adfectus,

    Cic. Fam. 14, 4:

    aliquo honore aut imperio,

    id. Off. 1, 41, 149:

    valetudine optimā,

    id. Tusc. 4, 37, 81:

    laetitiā,

    id. Mur. 2, 4, and ad Brut. 1, 4:

    munere deorum,

    id. N. D. 3, 26, 67:

    praemiis,

    id. Pis. 37, 90.— Adv.: affectē ( adf-), with (a strong) affection, deeply:

    oblectamur et contristamur et conterremur in somniis quam adfecte et anxie et passibiliter,

    Tert. Anim. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > afficio

  • 10 anceps

    anceps (once ancipes, Plaut. Rud. 4, 4, 114; cf. Charis, pp. 67 and 96 P.; Prisc. p. 754 P.; with this form cf. procapis, Paul. ex Fest. p. 225 Müll., and Corss. Ausspr. II. pp. 398, 591; abl. sing. always ancipiti), cĭpĭtis, adj. [an-caput; cf. Paul. ex Fest. p. 19 Müll.].
    I.
    Lit., that has two heads, twoheaded (cf.: biceps, praeceps, etc.;

    so only in the poets): Janus,

    Ov. M. 14, 334; so id. F. 1, 95 (cf.:

    Janus bifrons,

    Verg. A. 7, 180). —Hence also of a mountain which has two summits, two-peaked:

    acumen,

    Ov. M. 12, 337.—
    II.
    In gen.
    A.
    1.. Of an object whose qualities have significance in two respects, double, that extends on two opposite sides (while duplex is an object that exists in separate forms, twice. Thus anceps sententia is an opinion which wavers, fluctuates between two decisions, while duplex sententia is a twofold opinion):

    Post altrinsecus ancipes securiculast,

    the axe cuts on two sides, is two-edged, Plaut. Rud. 4, 4, 114; so, ferrum, Lucil. ap. Non. p. 245, 17, and Lucr. 6, 168:

    securis,

    Ov. M. 8, 397 al. —Also, poet., of the contrast between great heat and cold: Ancipiti quoniam mucroni utrimque notantur, since things are marked by double point, i. e. one at one, another at the other end, Lucr. 2, 520:

    bestiae quasi ancipites in utrāque sede viventes,

    amphibious animals, Cic. N. D. 1, 37;

    so in the histt. freq. of an attack, a contest, etc., on two different sides,

    Caes. B. G. 7, 76: ita ancipiti proelio diu atque acriter pugnatum est, double, because contending with enemies both in front and in the rear, id. ib. 1, 26 Herz.; so id. B. C. 3, 63; Nep. Them. 3, 3:

    periculum,

    Sall. J. 38, 5: ancipitem pugnam hostibus facere, double, as given by horse and foot, Tac. A. 6, 35:

    ancipiti metu et ab cive et ab hoste,

    twofold, Liv. 2, 24; so,

    anceps terror,

    id. 34, 21; Tac. Agr. 26:

    tumultus,

    Liv. 32, 30: tela, shot or hurled from both sides, id. 37, 11:

    ancipitia munimenta,

    on two sides, id. 5, 1 al. —
    2.
    Trop., twofold:

    propter ancipitem faciendi dicendique sapientiam,

    Cic. de Or. 3, 16:

    ancipites viae rationesque et pro omnibus et contra omnia disputandi,

    id. ib. 3, 36:

    adferre ancipitem curam cogitandi,

    a twofold care of thought, id. Off. 1, 3, 9; so Tac. A. 2, 40:

    jus anceps,

    the uncertainties of law, Hor. S. 2, 5, 34 al. —
    B.
    Wavering, doubtful, uncertain, unfixed, undecided (the prevalent signif. in Cic.):

    anceps fatorum via,

    Cic. Somn. Scip. 2:

    incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5:

    anceps proelii fortuna,

    Tac. H. 3, 18:

    oraculum,

    Liv. 9, 3:

    proelium,

    id. 2, 62, and Tac. H. 3, 22;

    so esp. freq.: ancipiti Marte pugnare,

    to contend without deciding the contest, Liv. 7, 29; 21, 1 al.:

    causa anceps,

    Cic. de Or. 2, 44:

    genus causarum anceps,

    id. Inv. 1, 15, 20 (cf.: genus causarum dubium, Auct. ad Her. 1, 3:

    dubium vel anceps,

    Quint. 4, 1, 10):

    fides,

    uncertain, wavering, fidelity, Curt. 3, 8;

    so also, ancipites animi,

    Luc. 9, 46.—Also ellipt.: Lucanus an Apulus, anceps, doubtful whether, etc., * Hor. S. 2, 1, 34.—
    C.
    Dangerous, hazaraous, perilous, critical (post-Aug.; esp. freq. in Tac.;

    never in Cic.): viae,

    Ov. M. 14, 438:

    loca,

    Nep. Dat. 7, 3:

    dubiā et interdum ancipiti fortunā,

    Vell. 2, 79:

    anceps periculum,

    Tac. A. 4, 59:

    ancipites morbi corporis,

    Plin. 7, 45, 46, § 149:

    cujus (Antonii) operā ex ancipiti morbo convaluerat,

    Suet. Aug. 59:

    Ideo et purgationibus (labruscum) ancipitem putant,

    Plin. 23, 1, 14, § 20:

    vox pro re publicā honesta, ipsi anceps,

    pernicious, Tac. H. 1, 5:

    adulatio anceps si nulla et ubi nimia est,

    id. A. 4, 17.—So subst., danger, hazard, peril, = periculum, discrimen:

    dubiā suorum re in anceps tractus vim legionum implorabat,

    Tac. A. 4, 73:

    seu nihil militi seu omnia concederentur, in ancipiti res publica,

    id. ib. 1, 36:

    scelus inter ancipitia probatum,

    id. ib. 11, 26;

    14, 22: facilius inter ancipitia clarescunt,

    id. G. 14:

    nova ambigua ancipitia malebat,

    id. H. 2, 86:

    inter ancipitia deterrimum est media sequi,

    id. ib. 3, 40.
    Comp., sup., and adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > anceps

  • 11 Antonianae

    Antōnĭus, ii, m., name of a Roman gens.
    I.
    M. Antonius, Marc Antony, a distinguished triumvir, conquered by Octavianus at Actium, a mortal enemy of Cicero.
    II.
    M. Antonius, a celebrated orator just before the age of Cicero; cf. Cic. Brut. 37 sq.; Ellendt, Cic. Brut. p. lxii. sq.; Bähr, Lit. Gesch. 355; Teuffel, Rom. Lit. § 139.—
    III.
    C. Antonius, Cicero's colleague in the consulship.
    IV.
    Fem.: Antōnĭa, ae, a daughter of the triumvir Antonius, Plin. 35, 10, 36, § 16.—Derivv.
    A.
    Antōnĭus, a, um, adj., of or pertaining to Antonius: leges Antonias fregi, i. e. proposed by the triumvir Antonius, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14 fin. B. and K.—Hence, Antōnĭi, the adherents of the triumvir Antonius, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34.—
    B.
    Antō-nĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Antonius:

    contra Antonianos,

    Cic. Fam. 10, 34; 12, 25 fin.; Vell. 2, 74; Sen. Ben. 2, 25; hence, also Antōnĭā-nae, ārum, f. (sc. orationes), the orations of Cicero against Antonius (com. called Philippicae; v. Philippicus), Gell. 7, 11; 13, 1 and 21.—
    2.
    Of or pertaining to the orator Antonius:

    dicendi ratio,

    Cic. Verr. 2, 5, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Antonianae

  • 12 Antonius

    Antōnĭus, ii, m., name of a Roman gens.
    I.
    M. Antonius, Marc Antony, a distinguished triumvir, conquered by Octavianus at Actium, a mortal enemy of Cicero.
    II.
    M. Antonius, a celebrated orator just before the age of Cicero; cf. Cic. Brut. 37 sq.; Ellendt, Cic. Brut. p. lxii. sq.; Bähr, Lit. Gesch. 355; Teuffel, Rom. Lit. § 139.—
    III.
    C. Antonius, Cicero's colleague in the consulship.
    IV.
    Fem.: Antōnĭa, ae, a daughter of the triumvir Antonius, Plin. 35, 10, 36, § 16.—Derivv.
    A.
    Antōnĭus, a, um, adj., of or pertaining to Antonius: leges Antonias fregi, i. e. proposed by the triumvir Antonius, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14 fin. B. and K.—Hence, Antōnĭi, the adherents of the triumvir Antonius, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34.—
    B.
    Antō-nĭānus, a, um, adj.
    1.
    Of or pertaining to the triumvir Antonius:

    contra Antonianos,

    Cic. Fam. 10, 34; 12, 25 fin.; Vell. 2, 74; Sen. Ben. 2, 25; hence, also Antōnĭā-nae, ārum, f. (sc. orationes), the orations of Cicero against Antonius (com. called Philippicae; v. Philippicus), Gell. 7, 11; 13, 1 and 21.—
    2.
    Of or pertaining to the orator Antonius:

    dicendi ratio,

    Cic. Verr. 2, 5, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > Antonius

  • 13 Aquila

    1.
    ăquĭla, ae, f. [ gen. aquilāï, Cic. Arat 372) [perh. from aquilus, from its common color, Gr melanaetos; cf. Engl. eagle; Fr. aigle; Germ. Adler], an eagle.
    I.
    Lit.: Falco melanaëtus, Linn.; Plin. 10, 3, 3, § 6 sqq.; Cic. Div 1, 15, 26; 2, 70, 144; Varr. R. R. 3, 16, 4, Liv 1, 34, 8; Verg. A. 11, 751; Ov. M. 1, 506; Hor. C. 4, 4, 32:

    aquilis velociores,

    Vulg. 2 Reg. 1, 23 si exaltatus fueris ut aquila, ib. Abd. 4:

    dilata calvitium tuum ut aquila,

    ib. Mich. 1, 16.— Poet., the lightningbearer of Jupiter. Jovis satelles, Cic. Tusc. 2, 10, 24: armigera Jovis, Plin. l. l.; cf. Serv ad Verg. A. 1, 398.—
    II.
    Transf.
    A.
    The eagle, as the principal standard of a Roman legion (while signa are the standards of the single cohorts; cf. Schwarz ad Plin. Pan. 82; Web. ad Luc. 7, 164;

    Smith, Dict. Antiq.): aquila argentea,

    Cic. Cat. 1, 9, 24; aquilae duae, signa sexaginta sunt relata Antonii, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30; Plin. 13, 3, 4, § 23 et saep.— Poet.:

    ut locupletem aquilam tibi sexagesimus annus Adferat,

    the office of a standard-bearer, Juv. 14, 197.—Hence, meton., a legion: erat acies tredecim aquilis constituta, Auct. B. Hisp. 30; Luc. 5, 238.—
    * B.
    In arch.: aquilae, as in Gr. aetoi and aetômata, the highest parts of a building, which supported the front of a gable. sustinentes fastigium aquilae, Tac. H. 3, 71.—
    * C.
    The Eagle, a constellation, Cic. Arat. 372.—
    D.
    A species of fish of the ray genus, the sea-eagle: Raja aquila, Linn.; Plin. 9, 24, 40, § 78.—
    E.
    Aquilae senectus, prov., acc. to Donatus, of an old man fond of drinking (since it was believed that the eagle, in old age, drank more than it ate; but more prob., a vigorous old age), Ter. Heaut. 3, 2, 10, ubi v. Don.
    2.
    Ăquĭla, ae, m., a Roman proper name.
    I.
    L. Pontius Aquna, Cic. Phil. 11, 6.—
    II.
    Julius Aquila, Tac. A. 12, 15.—
    III.
    Vedius Aquila. Tac. A. 12, 15.—
    IV.
    Aquila [p. 149] Romanus, author of a work De Figuris Sententiarum et Elocutionis; v. Teuffel, Rom. Lit. § 384.—
    V.
    Julius Aquila, a Roman jurist, author of Liber Responsorum, of which there are extracts in Dig.; v. Bach, Hist. Jurisp. Rom. III. 3.—
    VI.
    Aquila, the name of a Christian Jew, Vulg. Act. 18, 2; ib. Rom. 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Aquila

  • 14 aquila

    1.
    ăquĭla, ae, f. [ gen. aquilāï, Cic. Arat 372) [perh. from aquilus, from its common color, Gr melanaetos; cf. Engl. eagle; Fr. aigle; Germ. Adler], an eagle.
    I.
    Lit.: Falco melanaëtus, Linn.; Plin. 10, 3, 3, § 6 sqq.; Cic. Div 1, 15, 26; 2, 70, 144; Varr. R. R. 3, 16, 4, Liv 1, 34, 8; Verg. A. 11, 751; Ov. M. 1, 506; Hor. C. 4, 4, 32:

    aquilis velociores,

    Vulg. 2 Reg. 1, 23 si exaltatus fueris ut aquila, ib. Abd. 4:

    dilata calvitium tuum ut aquila,

    ib. Mich. 1, 16.— Poet., the lightningbearer of Jupiter. Jovis satelles, Cic. Tusc. 2, 10, 24: armigera Jovis, Plin. l. l.; cf. Serv ad Verg. A. 1, 398.—
    II.
    Transf.
    A.
    The eagle, as the principal standard of a Roman legion (while signa are the standards of the single cohorts; cf. Schwarz ad Plin. Pan. 82; Web. ad Luc. 7, 164;

    Smith, Dict. Antiq.): aquila argentea,

    Cic. Cat. 1, 9, 24; aquilae duae, signa sexaginta sunt relata Antonii, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30; Plin. 13, 3, 4, § 23 et saep.— Poet.:

    ut locupletem aquilam tibi sexagesimus annus Adferat,

    the office of a standard-bearer, Juv. 14, 197.—Hence, meton., a legion: erat acies tredecim aquilis constituta, Auct. B. Hisp. 30; Luc. 5, 238.—
    * B.
    In arch.: aquilae, as in Gr. aetoi and aetômata, the highest parts of a building, which supported the front of a gable. sustinentes fastigium aquilae, Tac. H. 3, 71.—
    * C.
    The Eagle, a constellation, Cic. Arat. 372.—
    D.
    A species of fish of the ray genus, the sea-eagle: Raja aquila, Linn.; Plin. 9, 24, 40, § 78.—
    E.
    Aquilae senectus, prov., acc. to Donatus, of an old man fond of drinking (since it was believed that the eagle, in old age, drank more than it ate; but more prob., a vigorous old age), Ter. Heaut. 3, 2, 10, ubi v. Don.
    2.
    Ăquĭla, ae, m., a Roman proper name.
    I.
    L. Pontius Aquna, Cic. Phil. 11, 6.—
    II.
    Julius Aquila, Tac. A. 12, 15.—
    III.
    Vedius Aquila. Tac. A. 12, 15.—
    IV.
    Aquila [p. 149] Romanus, author of a work De Figuris Sententiarum et Elocutionis; v. Teuffel, Rom. Lit. § 384.—
    V.
    Julius Aquila, a Roman jurist, author of Liber Responsorum, of which there are extracts in Dig.; v. Bach, Hist. Jurisp. Rom. III. 3.—
    VI.
    Aquila, the name of a Christian Jew, Vulg. Act. 18, 2; ib. Rom. 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > aquila

  • 15 aversum

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > aversum

  • 16 averto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > averto

  • 17 avorto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > avorto

  • 18 capitale

    căpĭtālis, e, adj. [caput].
    I.
    Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —
    II.
    Transf.
    A.
    Relating to life, by which life is endangered, capital:

    periculum,

    peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:

    caedis,

    id. Most. 2, 2, 44:

    morbus,

    endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—
    2.
    Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:

    accusare aliquem rei capitalis,

    of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    qui in vinculis essent damnati rei capitalis,

    id. Sen. 12, 42:

    cui rei capitalis dies dicta sit,

    Liv. 3, 13, 4:

    reus rerum capitalium,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:

    manifesti rerum capitalium,

    Sall. C. 52 fin.:

    rerum capitalium condemnati,

    id. ib. 36, 2:

    damnati,

    Tac. A. 1, 21 fin.:

    in rerum capitalium quaestionibus,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    crimen,

    id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.

    flagitia,

    Ter. Ad. 4, 7, 5:

    maleficia,

    Dig. 48, 8, 18 pr.:

    judex rei capitalis,

    Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:

    capitalium rerum vindices,

    Sall. C. 55 al.:

    fraudem admittere,

    Cic. Rab. Perd. 9, 26:

    causae,

    Quint. 8, 3, 14:

    judicia,

    id. 4, 1, 57:

    noxa,

    Liv. 3, 55, 5:

    poenā afficere aliquem,

    Suet. Caes. 48:

    condemnare,

    id. Dom. 14:

    animadversione punire,

    id. Aug. 24:

    supplicio incesta coërcere,

    id. Dom. 8:

    capitale nullum exemplum vindictae,

    Plin. 29, 1, 8, § 18:

    supplicium,

    Curt. 3, 2, 17:

    capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,

    Fest. p. 50:

    judicium trium virorum capitalium,

    who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:

    capital = facinus quod capitis poenā luitur,

    Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.
    (α).
    Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:

    quique non paruerit capital esto,

    Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:

    praesidio decedere apud Romanos capital esse,

    Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:

    degredi viā capital leges fecere,

    Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—
    (β).
    Capitale:

    capitale est obicere anteacta,

    Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—
    (γ).
    Plur.:

    capitalia: capitalia vindicanto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6:

    capitalia ausi plerique,

    Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—
    b.
    Trop.:

    inimicus,

    a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:

    hostis,

    a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:

    adversarius,

    id. Fin. 4, 12, 31:

    odium,

    id. Lael. 1, 2:

    ira,

    Hor. S. 1, 7, 13:

    inimicitiae,

    Dig. 17, 1, 23, § 25:

    minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,

    very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:

    capitalis et pestifer Antonii reditus,

    id. Phil. 4, 1, 3:

    totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,

    id. Off. 1, 13, 41:

    nulla capitalior pestis quam, etc.,

    id. Sen. 12, 39.—
    B.
    That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:

    Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,

    a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:

    hoc autem erat capitalior, quod, etc.,

    more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:

    lacessere,

    Plin. Ep. 1, 5, 4:

    odisse,

    mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,
    2.
    As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > capitale

  • 19 capitalis

    căpĭtālis, e, adj. [caput].
    I.
    Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —
    II.
    Transf.
    A.
    Relating to life, by which life is endangered, capital:

    periculum,

    peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:

    caedis,

    id. Most. 2, 2, 44:

    morbus,

    endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—
    2.
    Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:

    accusare aliquem rei capitalis,

    of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    qui in vinculis essent damnati rei capitalis,

    id. Sen. 12, 42:

    cui rei capitalis dies dicta sit,

    Liv. 3, 13, 4:

    reus rerum capitalium,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:

    manifesti rerum capitalium,

    Sall. C. 52 fin.:

    rerum capitalium condemnati,

    id. ib. 36, 2:

    damnati,

    Tac. A. 1, 21 fin.:

    in rerum capitalium quaestionibus,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    crimen,

    id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.

    flagitia,

    Ter. Ad. 4, 7, 5:

    maleficia,

    Dig. 48, 8, 18 pr.:

    judex rei capitalis,

    Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:

    capitalium rerum vindices,

    Sall. C. 55 al.:

    fraudem admittere,

    Cic. Rab. Perd. 9, 26:

    causae,

    Quint. 8, 3, 14:

    judicia,

    id. 4, 1, 57:

    noxa,

    Liv. 3, 55, 5:

    poenā afficere aliquem,

    Suet. Caes. 48:

    condemnare,

    id. Dom. 14:

    animadversione punire,

    id. Aug. 24:

    supplicio incesta coërcere,

    id. Dom. 8:

    capitale nullum exemplum vindictae,

    Plin. 29, 1, 8, § 18:

    supplicium,

    Curt. 3, 2, 17:

    capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,

    Fest. p. 50:

    judicium trium virorum capitalium,

    who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:

    capital = facinus quod capitis poenā luitur,

    Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.
    (α).
    Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:

    quique non paruerit capital esto,

    Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:

    praesidio decedere apud Romanos capital esse,

    Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:

    degredi viā capital leges fecere,

    Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—
    (β).
    Capitale:

    capitale est obicere anteacta,

    Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—
    (γ).
    Plur.:

    capitalia: capitalia vindicanto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6:

    capitalia ausi plerique,

    Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—
    b.
    Trop.:

    inimicus,

    a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:

    hostis,

    a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:

    adversarius,

    id. Fin. 4, 12, 31:

    odium,

    id. Lael. 1, 2:

    ira,

    Hor. S. 1, 7, 13:

    inimicitiae,

    Dig. 17, 1, 23, § 25:

    minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,

    very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:

    capitalis et pestifer Antonii reditus,

    id. Phil. 4, 1, 3:

    totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,

    id. Off. 1, 13, 41:

    nulla capitalior pestis quam, etc.,

    id. Sen. 12, 39.—
    B.
    That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:

    Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,

    a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:

    hoc autem erat capitalior, quod, etc.,

    more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:

    lacessere,

    Plin. Ep. 1, 5, 4:

    odisse,

    mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,
    2.
    As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > capitalis

  • 20 capitaliter

    căpĭtālis, e, adj. [caput].
    I.
    Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —
    II.
    Transf.
    A.
    Relating to life, by which life is endangered, capital:

    periculum,

    peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:

    caedis,

    id. Most. 2, 2, 44:

    morbus,

    endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—
    2.
    Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:

    accusare aliquem rei capitalis,

    of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    qui in vinculis essent damnati rei capitalis,

    id. Sen. 12, 42:

    cui rei capitalis dies dicta sit,

    Liv. 3, 13, 4:

    reus rerum capitalium,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:

    manifesti rerum capitalium,

    Sall. C. 52 fin.:

    rerum capitalium condemnati,

    id. ib. 36, 2:

    damnati,

    Tac. A. 1, 21 fin.:

    in rerum capitalium quaestionibus,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    crimen,

    id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.

    flagitia,

    Ter. Ad. 4, 7, 5:

    maleficia,

    Dig. 48, 8, 18 pr.:

    judex rei capitalis,

    Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:

    capitalium rerum vindices,

    Sall. C. 55 al.:

    fraudem admittere,

    Cic. Rab. Perd. 9, 26:

    causae,

    Quint. 8, 3, 14:

    judicia,

    id. 4, 1, 57:

    noxa,

    Liv. 3, 55, 5:

    poenā afficere aliquem,

    Suet. Caes. 48:

    condemnare,

    id. Dom. 14:

    animadversione punire,

    id. Aug. 24:

    supplicio incesta coërcere,

    id. Dom. 8:

    capitale nullum exemplum vindictae,

    Plin. 29, 1, 8, § 18:

    supplicium,

    Curt. 3, 2, 17:

    capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,

    Fest. p. 50:

    judicium trium virorum capitalium,

    who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:

    capital = facinus quod capitis poenā luitur,

    Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.
    (α).
    Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:

    quique non paruerit capital esto,

    Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:

    praesidio decedere apud Romanos capital esse,

    Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:

    degredi viā capital leges fecere,

    Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—
    (β).
    Capitale:

    capitale est obicere anteacta,

    Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—
    (γ).
    Plur.:

    capitalia: capitalia vindicanto,

    Cic. Leg. 3, 3, 6:

    capitalia ausi plerique,

    Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—
    b.
    Trop.:

    inimicus,

    a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:

    hostis,

    a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:

    adversarius,

    id. Fin. 4, 12, 31:

    odium,

    id. Lael. 1, 2:

    ira,

    Hor. S. 1, 7, 13:

    inimicitiae,

    Dig. 17, 1, 23, § 25:

    minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,

    very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:

    capitalis et pestifer Antonii reditus,

    id. Phil. 4, 1, 3:

    totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,

    id. Off. 1, 13, 41:

    nulla capitalior pestis quam, etc.,

    id. Sen. 12, 39.—
    B.
    That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:

    Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,

    a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:

    hoc autem erat capitalior, quod, etc.,

    more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:

    lacessere,

    Plin. Ep. 1, 5, 4:

    odisse,

    mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,
    2.
    As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > capitaliter

См. также в других словарях:

  • ANTONII — ab Antone Herculis filio derivati. Plut. in Antonio. Pairicios hos maiorum gentium fuisse liquet. Fuerunt Antoni et plebeii. Ex Patricia Antonia genre fuerunt tres Antonii, duo Merendae, alter Decemvir legibus scribundis, alter tribunus militum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Antonii [1] — Antonii (Cap A.), der südlichste Punkt der arabischen Provinz Jemen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Antonii [2] — Antonii, Sebastian degli A., geb. 1665 zu Vicenza, Arzt daselbst, st. 1750; schr.: La congiura di Bruto, Vicenza 1733; La sifillide, Bologna 1738 …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Antonii — Pietro degli Antonii (* 16. Mai 1639 in Bologna; † 1720 ebenda) war ein italienischer Komponist und Kapellmeister. Er verbrachte sein gesamtes Leben in Bologna und wurde um 1670 Mitglied der angesehenen Accademia Filarmonica, zu deren… …   Deutsch Wikipedia

  • ANTONII Diemeni regio — pars terrae Australis detecta sub auscipiis Anton. Diemeni Hollandi, Praefecti statuum Societatis Batavae Indicae Orientalis A. C. 1642. die 24. Novembr. Eius pars maritima tantum nota est versus Austrum. Utrum autem Insula sit, an continens,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ANTONII Fratres (D) — D. ANTONII Fratres vide supra Aeruscatores …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Antonii — Pour les articles homonymes, voir Antonius. Principales gentes romaines …   Wikipédia en Français

  • Vita Antonii — Die Vita Antonii (abgekürzt: VA) ist eine hagiographische Schrift über das Leben des Wüstenvaters Antonius, die von Athanasios, Bischof von Alexandrien, ca. 360 verfasst wurde. Inhaltsverzeichnis 1 Inhalt 2 Rezeptionsgeschichte 3 Literatur …   Deutsch Wikipedia

  • Xenocyon antonii —   Xenocyon antonii Rango temporal: Plioceno superior Pleistoceno inferior …   Wikipedia Español

  • St. Antonii-Brüderschaft Stade — Die St. Antonii Brüderschaft ist die zweitälteste der vier noch bestehenden Stader Brüderschaften. Sie wurde 1439 zur Ehren Gottes und der Heiligen Antonius, Cosmas und Damian gegründet. St. Antonii Brüderschaft Zweck: lokale Wohltätigkeit und… …   Deutsch Wikipedia

  • St. Nicolai et Antonii (Halle) — St. Nicolai et Antonii Die Kirche St. Nicolai et Antonii wurde in der Ortschaft Dölau, heute ein Stadtteile von Halle (Saale), vermutlich um 1250 errichtet. Sie ist eine evangelische Kirche. Der Baustil der Kirche ist im Übergang von der Romanik… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»