Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Amyntas

  • 1 Amyntas

    Amyntās, ae, Akk. am, Vok. a, m. (Ἀμύντας), griech. Männername, bes. mehrerer mazedonischen Könige (s. Iustin. 7, 2 sqq.), unter denen bekannt ist »Amyntas III.«, Sohn des Arridäus, Vater Philipps von Mazedonien, Großvater Alexanders des Gr., Nep. de regg. 2, 1. Iustin. 7, 4. – Dav. Amyntiadēs, ae, m., der Amyntiade (Nachkomme des Amyntas), d.i. Philipp von Mazedonien, Ov. art. am. 1, 337; Ib. 297.

    lateinisch-deutsches > Amyntas

  • 2 Amyntas

    Amyntās, ae, Akk. am, Vok. a, m. (Ἀμύντας), griech. Männername, bes. mehrerer mazedonischen Könige (s. Iustin. 7, 2 sqq.), unter denen bekannt ist »Amyntas III.«, Sohn des Arridäus, Vater Philipps von Mazedonien, Großvater Alexanders des Gr., Nep. de regg. 2, 1. Iustin. 7, 4. – Dav. Amyntiadēs, ae, m., der Amyntiade (Nachkomme des Amyntas), d.i. Philipp von Mazedonien, Ov. art. am. 1, 337; Ib. 297.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Amyntas

  • 3 Ămyntās

    Ămyntās, ae, m. Amyntas. [st2]1 [-] père de Philippe, roi de Macédoine. [st2]2 [-] général d'Alexandre. [st2]3 [-] roi de Galatie.    - [gr]gr. Ἀμύντας.

    Dictionarium latinogallicum > Ămyntās

  • 4 Amyntas

    Ămyntas, ae, m., = Amuntas.
    I.
    The father of the Macedonian king Philip, Nep. Reg. 2; Just. 7, 4.—Hence, Ămyntĭă-dēs, ae, m. patr., a descendant of Amyntas, i. e. Philip, Ov. Ib. 297.—
    II.
    Name of a shepherd, Verg. E. 3, 66.

    Lewis & Short latin dictionary > Amyntas

  • 5 Amyntas

    Amyntās, ae m.
    A. II, отец Филиппа, умер в 369 г. до н. э. Nep, Just

    Латинско-русский словарь > Amyntas

  • 6 Amyntas

    Ἀμύντας, -ου, ὁ.

    Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Amyntas

  • 7 Amyntiades

    Ămyntas, ae, m., = Amuntas.
    I.
    The father of the Macedonian king Philip, Nep. Reg. 2; Just. 7, 4.—Hence, Ămyntĭă-dēs, ae, m. patr., a descendant of Amyntas, i. e. Philip, Ov. Ib. 297.—
    II.
    Name of a shepherd, Verg. E. 3, 66.

    Lewis & Short latin dictionary > Amyntiades

  • 8 certo

    [st1]1 [-] certō, adv. (souv. avec scio) [certus]: d'une façon certaine, certainement, sûrement, bien sûr.    - mihi certo nomen Sosia'st, Plaut. Am. 1: moi, bien évidemment, je m'appelle Sosie.    - certo haec mulier aut insana aut ebria est, Plaut. Men.: en tout cas, cette femme est soit folle soit ivre.    - non tu homo sanus es, certo scio, Plaut. Men.: non, tu n'as pas tout ton bon sens, je le sais bien.    - veniunt in mentem mihi permulta: vobis plura, certo scio, Cic. Caecin. 19, 55: il me vient à l'esprit une foule d'exemples: à vous, un plus grand nombre, je le sais bien. [st1]2 [-] certo, āre, āvi, ātum: - intr. et qqf. tr. -    - certo cum aliquo → emploi classique.    - certo alicui → poét. et époque impériale. a - lutter (dans un exercice physique); prendre part à des jeux, disputer le prix de.    - cursu cum aequalibus certare, Sall. J. 6: disputer le prix de la course avec les jeunes de son âge.    - poét. avec acc. - hunc pius Alcides Pelopi certavit honorem, Stat.: le pieux Alcide consacra ce prix honorifique à Pélops.    - Pythia et Isthmia de lucta certare, Apul.: disputer le prix de la lutte aux jeux Pythiens et aux jeux Isthmiques. b - combattre (sur un champ de bataille).    - armis cum hoste certare an venenis, Cic.: combattre l'ennemi avec les armes ou avec le poison.    - coactus rerum necessitudine statuit armis certare, Sall. J. 48: sous l'empire de la nécessité, il décida de s'en remettre aux armes.    - dum apud Zamam sic certatur, Sall. J. 58: pendant qu'on se bat ainsi près de Zama. c - débattre en justice, plaider.    - certare foro: plaider au forum.    - certare jure (certare legibus): plaider en s'appuyant sur le droit.    - certare de hereditate: plaider pour un héritage.    - certare multam: débattre le taux de l’amende.    - Arcadiā mecum judice certare, Virg. B. 4: lutter avec moi en prenant pour juge l'Arcadie.    - magna minorve foro si res certabitur olim, Hor. S. 2: si, un jour, un procès, grand ou petit, se plaide au Forum. d - entrer en lutte, rivaliser, disputer, faire assaut de, s'efforcer à l'envi, travailler à.    - joco certare, Hor. C. 2, 12, 18: faire assaut de plaisanteries.    - cum aliquo de virtute certare: rivaliser de vertu avec qqn.    - certare malitiā tecum, Plaut. Pers.: rivaliser de méchanceté avec toi.    - montibus in nostris solus tibi (= tecum) certat Amyntas, Virg. B. 5: dans nos montagnes, seul Amyntas rivalise avec toi.    - certare officiis inter se, Cic.: rivaliser entre eux de bons offices.    - certare oratione, Liv.: lutter d'éloquence.    - certant inludere capto, Virg. En. 2: ils maltraitent à qui mieux mieux le prisonnier.    - certare + prop. inter. indir.: lutter pour savoir.    - certabant quis eorum gubernaret, Cic. Off. 1: (les matelots) luttaient pour savoir lequel d'entre eux tiendrait le gouvernail.    - avec inf. - certat quisque evadere, Curt. 9: c'est à qui se dérobera le premier au péril.    - cum valentissimo quoque sodalium certat frangere fluctus, Plin. Pan.: il dispute à tous les plus robustes de ses amis l'honneur de briser les flots.
    * * *
    [st1]1 [-] certō, adv. (souv. avec scio) [certus]: d'une façon certaine, certainement, sûrement, bien sûr.    - mihi certo nomen Sosia'st, Plaut. Am. 1: moi, bien évidemment, je m'appelle Sosie.    - certo haec mulier aut insana aut ebria est, Plaut. Men.: en tout cas, cette femme est soit folle soit ivre.    - non tu homo sanus es, certo scio, Plaut. Men.: non, tu n'as pas tout ton bon sens, je le sais bien.    - veniunt in mentem mihi permulta: vobis plura, certo scio, Cic. Caecin. 19, 55: il me vient à l'esprit une foule d'exemples: à vous, un plus grand nombre, je le sais bien. [st1]2 [-] certo, āre, āvi, ātum: - intr. et qqf. tr. -    - certo cum aliquo → emploi classique.    - certo alicui → poét. et époque impériale. a - lutter (dans un exercice physique); prendre part à des jeux, disputer le prix de.    - cursu cum aequalibus certare, Sall. J. 6: disputer le prix de la course avec les jeunes de son âge.    - poét. avec acc. - hunc pius Alcides Pelopi certavit honorem, Stat.: le pieux Alcide consacra ce prix honorifique à Pélops.    - Pythia et Isthmia de lucta certare, Apul.: disputer le prix de la lutte aux jeux Pythiens et aux jeux Isthmiques. b - combattre (sur un champ de bataille).    - armis cum hoste certare an venenis, Cic.: combattre l'ennemi avec les armes ou avec le poison.    - coactus rerum necessitudine statuit armis certare, Sall. J. 48: sous l'empire de la nécessité, il décida de s'en remettre aux armes.    - dum apud Zamam sic certatur, Sall. J. 58: pendant qu'on se bat ainsi près de Zama. c - débattre en justice, plaider.    - certare foro: plaider au forum.    - certare jure (certare legibus): plaider en s'appuyant sur le droit.    - certare de hereditate: plaider pour un héritage.    - certare multam: débattre le taux de l’amende.    - Arcadiā mecum judice certare, Virg. B. 4: lutter avec moi en prenant pour juge l'Arcadie.    - magna minorve foro si res certabitur olim, Hor. S. 2: si, un jour, un procès, grand ou petit, se plaide au Forum. d - entrer en lutte, rivaliser, disputer, faire assaut de, s'efforcer à l'envi, travailler à.    - joco certare, Hor. C. 2, 12, 18: faire assaut de plaisanteries.    - cum aliquo de virtute certare: rivaliser de vertu avec qqn.    - certare malitiā tecum, Plaut. Pers.: rivaliser de méchanceté avec toi.    - montibus in nostris solus tibi (= tecum) certat Amyntas, Virg. B. 5: dans nos montagnes, seul Amyntas rivalise avec toi.    - certare officiis inter se, Cic.: rivaliser entre eux de bons offices.    - certare oratione, Liv.: lutter d'éloquence.    - certant inludere capto, Virg. En. 2: ils maltraitent à qui mieux mieux le prisonnier.    - certare + prop. inter. indir.: lutter pour savoir.    - certabant quis eorum gubernaret, Cic. Off. 1: (les matelots) luttaient pour savoir lequel d'entre eux tiendrait le gouvernail.    - avec inf. - certat quisque evadere, Curt. 9: c'est à qui se dérobera le premier au péril.    - cum valentissimo quoque sodalium certat frangere fluctus, Plin. Pan.: il dispute à tous les plus robustes de ses amis l'honneur de briser les flots.
    * * *
    I.
        Certo, certas, certare. Debatre avec aucun, Estriver.
    \
        Acies certant. Virgil. Les armees combatent.
    \
        Ambigue certare. Tac. Aucunesfois vaincu, aucunesfois vainqueur.
    \
        Certare bello de re aliqua. Li. Debatre quelque chose par armes.
    \
        Plus vno Marte certare. Sil. Donner plus d'une bataille, Combatre plus d'une fois.
    \
        Augendae dominationi certare. Tacit. Pour augmenter et accroistre la domination.
    \
        Benedictis certare. Terent. A qui dira mieulx l'un de l'autre.
    \
        Damnis. Plaut. Tascher à destruire l'un l'autre, Endommager l'un l'autre.
    \
        Legibus suis certare domi. Cic. Plaider sur le lieu selon leurs loix.
    \
        Maledictis certare cum aliquo. Liu. A qui mesdira le plus fort l'un de l'autre, S'entredire injures, S'entrinjurier.
    \
        Minaciis certare cum aliquo. Plaut. Menasser.
    \
        Mero. Horat. A qui boira le mieulx.
    \
        Priorem officio certare. Virgil. Faire du plaisir le premier.
    \
        Pignore. Virgil. Gager.
    \
        Sagitta celeri. Virgil. A qui tirera mieulx de l'arc.
    \
        Vigiliis ac labore cum altero. Liu. Qui sera le plus vigilant et le plus travaillant, Qui veillera et travaillera le plus.
    \
        Vitiis. Cic. S'efforcer d'estre plus vitieux qu'un autre.
    \
        Secum certare. Plin. iunior. Tascher à surmonter soymesme.
    \
        Certare cum alterius improbitate. Cic. Faire à qui sera le plus meschant.
    \
        Certat AEgyptus cum feracissimis terris. Plin. iunior. Egypte est aussi fertile que les plus fertiles terres qui soyent.
    \
        Imparibus certare. Horat. Debatre contre ceulx qui ne sont point ses pareils.
    \
        Forma certare deis. Sil. Beau comme Dieu, ou comme un ange.
    \
        Melioribus certare. Hor. Combatre plus grans et plus riches que soy
    \
        Cum quibus de imperio certatur. Liu. Avec lesquels on ha debat qui sera le maistre.
    \
        Pugnaciter certare de re aliqua. Cic. Estriver opiniastrement.
    \
        In decus et famam lethi cum aliquo certare. Sil. Pour mourir de mort plus honorable et glorieuse.
    \
        In omne facinus certare. Seneca. S'efforcer et tascher d'estre le plus meschant qu'il soit possible, S'abandonner à toutes meschancetez.
    \
        Foro certare, Id est in foro. Horat. Plaider.
    \
        Iure certare inter se. Cic. Plaider ensemble, etc.
    \
        Sub lege aliqua certare. Claud. Soubz quelque condition.
    \
        Certantque illudere capto. Virgil. Ils s'efforcent, à qui s'en mocquera le plus.
    \
        Certo superare. Virg. Je tasche à surmonter.
    \
        Certo vincere. Virgil. Je tasche à vaincre.
    \
        Certare aliquid. Horat. S'efforcer de faire quelque chose.
    \
        Certare, cum datiuo. Virg. Solus tibi certet Amyntas. Il n'y a que Amyntas qui se ose paragonner à toy.
    \
        Donaria alicui certant. Valer. Flac. Quand on luy presente des dons, où on luy fait des presens à l'envie, et à qui plus en presentera et donnera.
    \
        Certatur, Impersonale. Liu. Inter ordines certabatur. Il y avoit debat et dissension entre les estas, ou entre les bandes.
    \
        Certabaturque sententiis. Liu. Ils estoyent de diverses opinions.
    II.
        Certo Aduerbium confirmantis. Plaut. Liberum ego te iussi abire? MES. certo. Ouy, Ouy vrayement, Il est ainsi.
    \
        Certo, Aduerbium similiter affirmandi, quod etiam Pro certo dicimus. Cic. Quasi certo futurum. Certainement, Pour certain, Sans doubte, Sans faulte.
    \
        Certo haec mea est. Plaut. Pour certain.
    \
        Satin'hoc certo? G. certe hisce oculis egomet vidi. Terent. Mais est ce pour certain? Est ce chose asseuree?

    Dictionarium latinogallicum > certo

  • 9 cedo [1]

    1. cēdo, cessī, cessum, ere (über die Etymol. s. Walde2 S. 147), gemessenen Schrittes gehen, treten, I) im allg., einhertreten, einhergehen, einhergegangen kommen, passieren, a) eig. (s. Ussing Plaut. asin. 402. p. 388. Brix Plaut. Men. 1020), cedunt, petunt trecenti, Plaut.: ibi cedit miles, Plaut.: ced. ex transverso, Plaut.: per ora, Hor.: de caelo, Lucr.: ab humana in astra via, Prop.: humano de corpore in amnem, Ov.: nec cedere quoquam, Lucr.: inanis cedis, Plaut.: transvorsus, non provorsus cedit, quasi cancer solet, Plaut. – b) übtr.: α) gehen, schreiten, quam citissume potest, tarn hoc cedere ad factum volo, Plaut. capt. 352 (doch s. Brix z. St.). – β) Fortgang haben, vonstatten gehen, Erfolg haben, ausgehen, si res od. fortuna cessisset, Flor. (s. Duker Flor. 2, 17, 13). – quā (inwieweit) Parcae sinebant res cedere Latio, Verg. – m. Advv., male, Vell. u.a.: alci male, Ov.: bene, Hor.: bene aut secus, Plin. pan.: optime, Quint.: prospere, Nep.: feliciter, Ov.: felicissime, Quint.: parum, Suet.: opinione tardius, Suet.: pro bono, Suet.: citra spem omnium, Flor.: supra vota, Aur. Vict.: utcumque cessura res est, Curt. – impers., si male cesserat (Ggstz. si bene cesserat), Hor.: u. utcumque cesserit, Curt. – γ) cedere pro alqa re, für etw. gelten, gerechnet werden, passieren (t. t. der Geschäftsspr.), oves, quae binae pro singulis in fructu cedent, Cato: epulae pro stipendio cedunt, Tac. – δ) cedere m. Dat. od. m. in u. Akk. = an jmd. od. etw. kommen, auf jmd. od. etw. übergehen, jmdm. od. einer Sache überlassen werden, anheimfallen, zuteil werden (s. Dräger Tac. ann. 13, 39. Heräus Tac. hist. 4, 64, 14), ut etiam is quaestus huic cederet, Cic.: reliqua praeda victoribus cessit, Tac.: cedit alqd praedae alcis od. in praedam alcis, fällt als B. anheim, Liv.: praemium (als B.) occisi regis Asiam et totum orientem interfectoribus esse cessura, Curt.: Ptolemaeus, cui Aegyptus cesserat, Curt. – u. cedet (ager) in usum mihi, Hor.: omne dehinc caelum et mare omne in austrum cessit, Tac.: res omnis Albana in Romanum cedit imperium, Liv.: Pompeii Crassique potentia cedit in Caesarem, Tac.: bona interfectorum in medium cessere, wurden Gemeingut, Tac. – omnes (nationes) in unum cedebant, Tac. – ε) cedere m. Dat., für jmd. od. etw. eintreten = jmd. od. etw. treffen, poena in vicem fidei cesserat, Strafe war statt dessen für ehrliche Bezahlung eingetreten, Liv. 6, 34, 2: nolle ominari quae captae urbi cessura forent, welche Nachteile für die eroberte Stadt eintreten würden, Liv. 23, 43, 14. – ζ) cedere m. Adv. od. in m. Akk. = wohin od. in etw. übergehen, zu etw. sich verwandeln, huc omnis aratri cessit honos, Verg.: temeritas in gloriam cesserat, Curt.: Cattis victoribus fortuna in sapientiam cessit, wurde der Erfolg als Weisheit angerechnet, Tac.

    insbes., gehen = abtreten, fortgehen, sich wegbegeben, weichen, sich zurückziehen, ausscheiden, v. Leb. auch vergehen, verschwinden 1) eig.: absol., ego cedam atque abibo, Cic.: cedere paulatim, Caes.: sequi (verfolgen), dein cedere, Sall.: cedentes violari vetuit, Nep.: suos perculsos cedere animadvertit, Liv.: quia postremus cedis (dich davonmachst), hoc praemi feres, Plaut.: prägn., cesserit parum gratus, mag geschieden (gestorben) sein, Plin. pan. 43, 4: so auch Tac. hist. 2, 55. – v. Lebl., videtur (aër) quasi locum dare et cedere, Cic.: ut ripae fluminis cedunt, je nachdem Raum geben, zurücktreten, Tac.: rari ac cedentes capilli, zurücktretende, Plin. ep.: v. Zeit u. Zuständen, horae cedunt et dies, Cic.: cedit amor, Verg.: ut primum cessit furor, Verg. – m. Ang. von wo? semitā ausweichen, Sen.: cedere e patria u. bl. c. patriā, Cic.: ex civitate, Cic.: u. bl. civitate, Liv.: ex acie, Liv.: ab od. de oppido, Cic.: ab urbe sua, Ov.: de sede secunda aut quarta, Hor.: Italiā, Cic.: finibus alieni imperii, Curt.: e vita u. bl. vitā, aus dem L. scheiden, Cic.: u. so mundo, Vell.: e memoria u. bl. memoriā, aus dem G. schwinden, Liv.: loco u. ex loco, vom Platze, von seinem Posten weichen, seinen Posten verlassen (milit. t. t.), Caes. u. Liv.: c. foro, zahlungsunfähig werden, Sen. – m. Ang. wohin? retro, Liv.: introrsum, Lucr.: in tutum, Liv. – m. Ang.wem? vor wem? infenso hosti, Liv.: hosti numquam, Nep.: cedere instanti et paulo post instare, Sall.: aër disco cedens, Hor.: sabulum vestigio cedens, jedem Tritte nachgebend, Curt.: cessit (gab nach) aliquando ictibus ianua, Augustin.: quā (hoc dorsum) maxime introrsus mari cedit, wo er vom M. am meisten landeinwärts zurücktritt, Curt.: cutis prementi digito cedit, Cels. – 2) übtr.: a) sich unterordnend weichen, α) der Gewalt, Übermacht weichen, unterliegen, sich fügen, nachgeben, absol., ubi vinci necesse est, expedit cedere, Quint. – m. Ang. wem? alci, Cic.: minis alcis, Cic.: fato, freiwillig sterben, Liv.: tempori, Cic.: rei publicae temporibus, rei publicae, Cic.: tempestati publicae, Liv.: malis, erliegen, Curt. – β) dem Willen jmds. weichen, sich unterordnen, sich fügen, nachgeben, cedo equidem, nec tibi comes ire recuso, Verg.: cedentes per reverentiam, Tac. – gew. m. Ang. wem? multorum iustis et officio incensis voluntatibus, Cic.: auctoritati alcis, Cic.: precibus alcis, Cic.: adulationibus alcis, Cic.: nobis rem publicam gubernantibus, Cic.: praecipientibus facillime, Quint. – γ) dem Range, den Vorzügen nach weichen, nachstehen, m. Ang. wem? alci, Cic.: gloriae alterius, Vell.: naturae caelesti atque immortali, Quint. – alci virtute, Caes.: alci caritate in regem, Curt.: alci in nulla re, Nep. – ut aut non multum aut nihil omnino Graecis cederetur (unpersönl.), Cic.: salix quantum cedit olivae... tantum tibi cedit Amyntas, Verg.: Graeciae nihil in hoc genere, Cic. – b) aufgebend weichen, α) von einem Besitze, Rechte, m. Ang. wovon? durch Abl., cedere alqā re, von etw. zurücktreten = auf etw. verzichten, possessione agri publici, Liv.: possessionibus, Cic.: bonis, Quint.: od. durch de m. Abl., cedo oppressus de fortuna, de dignitate, Ps. Cic. prid. quam in ex. iret 3, 7. – mit Ang. zu wessen Gunsten? durch Dat., alci possessione hortorum, Cic.: Siciliā sibi omni cedi (unpersönl.), Liv.: alci honore collegae, Liv.: cessit illi (filio) uxore suā pater, Sen. rhet. – m. Ang. in betreff wessen? durch Acc., cedere alqd, etw. abtreten, überlassen, nachlassen, aegre victoriam, Vell.: in dando et cedendo loco, Cic. – gew. zugl. m. Ang. wem? durch Dat., alci hereditatem, Varr.: alci currum (den Triumphwagen), Liv.: multa multis de iure suo, Cic.; vgl. die Synon., permitto aliquid iracundiae tuae, do adulescentiae, cedo amicitiae, tribuo parenti, Cic. Sull. 46. – m. folg. ut u. Konj. = einräumen, zugestehen, Liv. 6, 42, 3. Tac. ann. 12, 41: u. so auch non cedere m. folg. quominus u. Konj., Quint. 5, 7, 2: cedamus m. folg. Acc. u. Infin., Tert. de idol. 17. – β) aus einer Körperschaft austreten, ausscheiden, Q. Vitellium movit senatu aut sponte cedere passus est, Tac. ann. 2, 48; vgl. ibid. 11, 25.

    lateinisch-deutsches > cedo [1]

  • 10 furor [2]

    2. furor, ōris, m. (furo), die Raserei, die Wut, I) als physischer Zustand, die Raserei, Tobsucht, der Wutausbruch, die Wut, ira furor brevis est, Hor.: fere ira et concitatio furori sunt similia, Quint.: ubi maxime furor urget, Cels.: virgines velut captae furore eo cursu se ex sacrario proripuerunt, ut etc., Liv. – II) übtr.: A) v. Leb., als Geistes- od. Gemütsstimmung: 1) im engern Sinne: a) die Raserei bei der Bacchusfeier usw., maiorem orsa furorem, Verg.: face, ut hunc furor agitet, Catull.: beim Feste der Cybele, violenti signa furoris, Lucr.: venit in exemplum furor hic, Ov.: bildl., versatur mihi ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis, Cic. Cat. 4, 11. – b) die Raserei des Begeisterten, die Verzückung, Begeisterung, sine quodam adflatu quasi furoris, Cic.: feminae in furorem turbatae adesse exitium canebant, Tac.: negat sine furore Democritus poëtam magnum esse posse, Cic.: cuius furor consederit, Cic.: ut primum furor cessit, Verg.: Plur., vaticinos concepit mente furores, Ov. met. 2, 640. – c) die Wut des Kämpfenden, die Kampfwut, Kriegswut, bellandi furor, Sil.: fur. Teutonicus, Lucan.: fur. armorum, Vell.: sic animis iuvenum furor additus, Verg.: sine me furere (austoben) ante furorem, Verg.: der Tiere, furor illorum (taurorum), Phaedr. – personif., Furor, im Gefolge des Mars, Verg. Aen. 1, 294. Sil. 4, 327. Stat. Theb. 3, 424 u. 7, 52. – d) die Wut des Zornigen, tum regia Iuno acta furore gravi, Verg.: inceptum frustra submitte furorem, Verg.: populum Romanum egit in furorem praetexta C. Caesaris cruenta, Quint. – meton., die Ursache des Zorns,Unwillens, ut tibi sim merito semper furor, Prop. 1, 18, 15. – e) die Raserei der Liebenden die wahnsinnige-, heftige Leidenschaft, Liebeswut, amenti caeca furore, Catull.: intus erat furor igneus (glühende), Ov.: furori indulgere, Ov.: furorem vincere ratione, Ov.: ante omnes furor est insignis equarum, Geilheit, Brunst, Verg.: Plur., mille puellarum, puerorum mille furores, Hor.: mens tamen ut rediit, pariter rediere furores, Ov. – meton., der Gegenstand der heftigen Leidenschaft, sive mihi Phyllis, sive esset Amyntas, seu quicumque furor, Verg. ed. 10, 38. – 2) im weitern Sinne, das wahnsinnige-, unsinnige Beginnen jmds., der Wahnsinn, die Tollheit, Verrücktheit, Verblendung, a) übh.: furore atque amentiā impulsus, Caes.: indomitus furore, Catull.: caeci furore, Verg.: idem furor et Cretenses lacerabat, Liv.: dignum furore suo habuit exitum, Vell. – furor est m. Infin., Tibull. 1, 10, 33. Ov. met. 6, 170 u. art. am. 3, 172. Sen. ad Helv. 10, 6: u. so id primum aliis videri furor (Unsinn) m. folg. Infin., Iustin. 18, 3, 11. – m. folg. quod (weil, daß), Iuven. 15, 35. – b) insbes.: α) leidenschaftliche-, heftige Begierde, nec minor in campo (Martio) furor est, Petron.: movit tantum vox illa furorem, Lucan.: m. obj. Genet., prodigus vitae furor, Poët. inc.: impius lucri fur., Sen. poët.: fur. impendiorum, Suet.: quis vos agitat furor m. folg. Infin., Sen. Thyest. 339; vgl. Sen. Phaedr. (Hippol.) 917. – β) das unsinnige-, maßlose Beginnen derer, die sich gegen den Staat auflehnen, die Verbissenheit, aufrührerische Gesinnung, Empörung, fur. multitudinis, Cic.: abiecti hominis et semivivi fur., Cic.: comes od. dux illius furoris, Liv.: scelus ac furor tuus, Cic.: alcis effrenatus et praeceps furor, Cic.: Cinnani furores, Pacat. pan.: tribunicii furores, Liv.: alcis furorem frangere, Cic., armis compescere, Vell. – B) v. Lebl., die Wut, das Toben der Stürme u. Gewässer, caeli furor aequinoctialis, Catull.: boreae dirus furor, Sil.: fur. maris, Tibull.: furores et rabies tanta caeli marisque, Verg.

    lateinisch-deutsches > furor [2]

  • 11 iubeo

    iubeo, iussī, iussum, ēre (zu Ϝjeudh, schütteln, rütteln, altindisch yōdháyati, setzt in Bewegung), den Wunsch oder Willen zu erkennen geben, daß etwas geschehen möge, wünschen, wollen = jmd. etw. heißen, tun od. sein lassen, jmdm. befehlen (Ggstz. vetare = nicht wollen, nicht geschehen lassen, verbieten usw.), im Passiv iubeor = es wird mir etwas geheißen, -befohlen, ich soll (Ggstz. vetor), I) im allg., konstr.: a) mit Acc. u. Infin. (u. zwar mit Infin. Act., wenn das tätige Objekt hervorgehoben, mit Infin. Pass., wenn der geheißene Gegenstand mehr beachtet wird, wo dann der tätige Gegenstand unerwähnt bleibt), quis te istaec iussit loqui, Ter.: Caesar te sine cura esse iussit, läßt dir sagen, ohne Sorge zu sein, Cic.: abire Cophen iubet, heißt den K. seiner Wege gehen, Curt.: iussi valere eum, hieß ihn wohlleben = nahm Abschied von ihm, Cic.: Dionysium iube salvere, sage dem D. meinen Gruß, grüße den D. von mir, Cic.: u. ellipt. (in der Umgangssprache) iubeo Chremetem (sc. salvere), ich sage dem Chremes meinen Gruß = ich grüße dich, Chremes, Ter.: duas acies hostem propulsare, tertiam opus perficere iussit, Caes. – iuben an non iubes astitui aulas? Plaut.: Marii sitas reliquias apud Anienem dissipari iussit, Cic.: pontem iubet rescindi, Caes.: filium necari iussit, Sall. – im Passiv, Diogenes ab Alexandro rege iussus optare, Varro: dare vela iubemur (man heißt uns), Ov.: consules iubentur scribere, Liv.: iussus a consule edicere, Sall.: u. mit dem geheißenen Gegenstande als Subjekt, locus lautiaque legatis praeberi iussa, Liv. 28, 39, 19. Vgl. unten no. II, A aus Cic. de nat. deor. 3, 78. – b) mit bl. Infin., α) in der klass. Prosa, wenn sich der Acc. dazu leicht aus dem Zusammenhang ergänzen oder sich ein allgemeines tätiges Objekt (wie das deutsche man) annehmen läßt, namentl. in militär. Befehlen (s. Kraner Caes. b. c. 1, 61, 4. Fabri Liv. 22, 51, 7), illud Hesiodium eādem mensurā reddere iubet, quā acceperis (ergänze te vor reddere), Cic.: pronuntiare iusserunt (erg. praecones), Caes.: receptui canere iubet (erg. tubicines), signum observare iubet (sc. milites), Caes. – mit fehlendem tätigem Objekt, aber gesetztem Attribut, ire fortes, ire felices iubent, man heißt sie mutig, glücklich ziehen, Liv. – β) bei Dichtern u. in nachaug. Prosa übh. mit Infin. (s. Jahn Verg. ecl. 6, 85), iube oculos elidere, Plaut.: flores amoenae ferre iube rosae, Hor.: aperire deinde armentarium iussit, Tac.: ire praecipites et occupare pericula iubet, Tac. – Infin. Act. u. Acc. et Infin. Pass. wechselnd, agnas caedere deinde iubet solvique ex ordine funem, Verg. – m. Dat. pers. u. Infin., iussit centurioni custodire eum, Vulg. act. apost. 24, 23 (aber die Stellen Cic. ad Att. 9, 13, 2. Curt. 5, 6 [20], 8; 10, 8 [25], 4 sind jetzt geändert u. Liv. 42, 43, 6 gehört quis [= quibus] zu responso dato). – c) mit folg. ut mit Konj. (bes. in der Umgangssprache, s. Brix Plaut. Mem. 955), Telebois iubet sententiam ut dicant suam, Plaut.: ut puellas curent, conforment, iube, Afran. fr.: hic tibi in mentem non venit iubere, ut haec quoque referret, Cic.: tu deinde iubeto, ut certet Amyntas, Verg.: sive iubebat, ut facerem quid, sive vetabat, Hor. – m. Acc. des tätigen Objekts, aegrum iubet, uti sit animo bono, Apul. flor. 23: im Passiv m. Nom. des tätigen Objekts, quo (praecepto) iubemur ut quoties possumus de omnibus legis verbis controversiam faciamus, Sen. contr. 1, 2, 15. – nachaug. mit Dat. des tätigen Objekts, quibus iusserat, ut resisterent, Tac. – ut m. Konj. abwechselnd m. Acc. u. Infin., od. m. bl. Infin., hoc tibi erus me iussit ferre... atque ut mecum mitteres Phoenicium, Plaut.: alter consul cum Boiis iussus bellum gerere; alterum (consulem) ut mitteret Romam, Liv. – d) mit bl. Coniunctiv: (bes. in der Umgangssprache, s. Brix Plaut. Men. 955. Lorenz Plaut. most. 918. Heräus Tac. hist. 1, 46, 4. Dräger Hist. Synt.2 2, 287 f.), iube maneat, Ter.: Ucubim iussit incenderent, Auct. b. Hisp.: bonum haberet animum iubebant, Tac. – wechselnd mit bl. Acc. u. Infin., legati Perseum regem vel cum tribus venire iubebant, vel obsides daret, Liv.: in conspectu castrorum constitui signa iubet; depositis impedimentis sarcinisque expediti certarent, Tac. – mit Acc. des tätigen Objekts u. folg. Coniunctiv, iube famulos apparent, Plaut.: erus me iussit Pamphilum hodie observarem, Ter. – nachaug. mit Dat. des tätigen Objekts, ubi Britannico iussit, exsurgeret, Tac. – e) mit ne u. Konj., quod ne fieret consules amicique Pompei iusserunt, Hirt. b. G. 8, 52, 5 N. u. D. (Madvig evicerunt): qui iubet, ne fallas mercennarium, Augustin. serm. 38, 4: nam si verbo aliquando iussisti, ne actori aliquid darent, Augustin. epist. 247, 3. – obtestor, iubeas, ne citus impetus arsurum mediis inferat ignibus, Prud. c. Symm. 1. praef. 88. – u. m. Dat. des tät. Objekts, Hercules Potitio ac Pinario sacrorum custodibus iussit, ne mulierem interesse permitterent, Macr. sat. 1, 12. § 28. – f) mit bl. Acc.: α) mit Acc. der Sache = etwas anbefehlen, verordnen, auferlegen, quid iubeatve vetetve, Ov.: iussā divisione, Vell.: fratris necem, Tac.: prandia, Spart.: alci tributum, Tac.: fecisse, quod iusseram, Ter. – Partic. Pass., iussa poena, Hor.: iussa mors, Tac.: iussae lacrimae, Mart. – β) mit Acc. der Pers.: iussisses Eurysthea, Mart.: stellae sponte suā iussaene vagentur et errent, Hor. – γ) mit allg. Acc. der Sache u. Acc. der Pers.: litterae, non quae te aliquid iuberent, Cic. – im Passiv, opto, ut ea iubear, quae etc., Plaut.: quod iussi sunt, faciunt, Caes. – g) im Zshg. absolut: Pa. Iubesne? Ch. Iubeam? cogo atque impero, Ter. eun. 389: ut iusti, Plaut. Men. 1146: ita ut tu iusti, Ter. eun. 831: defessa iubendo est saeva Iovis coniunx, Ov. met. 9, 198 sq.

    II) prägn.: A) als t. t. der Ärzte = verordnen (wie imperare), quod iussi ei dari bibere et quantum imperavi, date, Ter. Andr. 484: medici mihi iubent anatinam parari, Petron. 56, 3: medicus dolori adhiberi iussit quod in tempore congruere videbatur, Augustin. epist. 138, 3: videlicet illi aetati iam non hoc se fuisse iussurum, ibid.: ideo male acceptus es (es ist dir übel bekommen), quia ego non iussi, ibid.: im Passiv m. Nom. u. Infin., aegrotus, qui iussus sit vinum sumere, dem Wein zu trinken verordnet worden ist, Cic. de nat. deor. 3, 78. – B) als publiz. t. t.: a) v. Senate u. Volke = verordnen, beschließen, genehmigen, α) gew. m. folg. ut u. Konj.: iubere senatum, ut classem, quam Gadibus haberet, in Italiam traiceret, Liv.: senatus decrevit populusque iussit, ut etc.: Cic.: sciscerent iuberentque, ut senatus decerneret etc., Liv. – u. die Formel: velitis iubeatis, uti etc., Gell. – β) m. folg. Acc. u. Infin.: senatus dictatorem dici iussit, Liv. – u. die Formel: vellent, iuberent, Philippo regi bellum indici, Liv. – γ) mit Acc.: legem, Cic. u. Liv.: societatem, Liv.: foedus, Cic.: alci (gegen jmd.) bellum, Liv.: regem, einen K. erküren, Liv. – m. dopp. Acc., alci provinciam Numidiam, N. als Pr. zuerkennen, Sall.: alqm imperatorem, jmd. zum Befehlshaber erklären, Sall.: u. so alqm regem, Liv. – poet., volucres regna iubentes = portendentes, Ov. – δ) mit de u. Abl.: populus iussit de bello, Liv.: de omnibus his populum iussisse, Liv.: de pace ›uti rogas‹ omnes tribus iusserunt, Liv. – b) übtr., v. Gesetz = gebieten, verordnen, absol., lex iubet aut vetat, Cic.: lex omnis aut iubet aut vetat, Quint.: leges rei alicuius medendae aut temporis causā iussae, Gell. – / Synkop. Präs. iuben = iubesne, Plaut. mil. 315. – synk. Perf. iusti, Plaut. Men. 1146. Ter. eun. 831. Mart. Cap. 2. § 125: Infin. iusse, Ter. heaut. 1001. – archaist. Konj. Perf. iussim, Plaut. Men. 185: iussis, Plaut. capt. 343 Fl. (Brix [340] iusseris): iussit, Rogat. vet. bei Fest. 246 (b), 10. Cic. de legg. 2, 21. – archaist. Fut. iussitur, Cato r. r. 14, 1: archaist. Fut. exakt. iusso, Plaut. aul. 442 G. Verg. Aen. 11, 467. Sil. 12, 175; vgl. Sen. ep. 58, 4. – vulg. Form iuveo, Corp. inscr. Lat. 14, 3323: archaist. ioubeo, zB. ioubeatis, SC. de Bacch. im Corp. inscr. Lat. 1, 196, 27. Vgl. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 368.

    lateinisch-deutsches > iubeo

  • 12 Macedo [1]

    1. Macedo u. - dōn, donis, m. (Μακεδών), der Mazedonier, Plur. Macedones, um, m. (Μακεδόνες), die Mazedonier, α) Sing., Macedo Alexander, Cic. Phil. 5, 48: u. ders. vorzugsw. Macedon, Lucan. 8, 694: Amyntas M., Nep. Iph. 3, 2: – attrib., Macedo miles, Plaut. Pseud. 1210: Macedo gregarius miles, Curt. 8, 4 (15), 15: vir Macedo, Hor. carm. 3, 16, 14: Macedo hostis, Liv. 9, 19, 14. – β) Plur., Mela 2, 3, 1 (= 2. § 34). Cornif. rhet. 4, 34. Cic. de off. 2, 76: Akk. Plur. gew. Macedonas, Cornif. rhet. 4, 43. Liv. 26, 24, 5. Sen. de ben. 5, 6, 1. Flor. 2, 8, 5 (vgl. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 399).attrib., Macedones milites, Nep. Eum. 3, 4: Macedones veterani, Nep. Eum. 10, 2: Macedones pedites, Curt. 7, 1 (5), 40. – Macedonum robur, nach mazedon. Art bewaffnete Kerntruppen im Heere des Antiochus, Liv. 36, 18, 2. – Dav.: 1) Macedonia, ae, f. (Μακεδονία), eine Landschaft zwischen Thessalien u. Thrazien, die bis zur Römerzeit ihre eigenen Herrscher hatte, von Q. Cäcilius Metellus zur röm. Provinz gemacht (146 v. Chr.), Vell. 1, 6, 5. Liv. 1, 1, 4. Cic. de lege agr. 1, 5: terra M., Gell. 9, 3, 1. – 2) Macedonicus, a, um (Μακεδονικός), mazedonisch, in od. aus Mazedonien, legiones, Cic.: praeda, Liv.: montes, Liv.: petroselinum (s. d.), Marc. Emp.: dah. Macedonicus, der »Mazedonier«, ein Beiname des Q. Cäcilius Metellus, der Mazedonien zu einer röm. Provinz machte, Vell. u.a. – 3) Macedoniēnsis, e, mazedonisch, vir, Plaut. Pseud. 1041. – 4) Macedonius, a, um, (Μακεδόνιος), mazedonisch, miles, Plaut. Pseud. 51. 346. 616. 1090. 1152 (vgl. Löwe Coniect. p. 152): sarissa, Ov. met. 12, 466 (wo des Verses wegen Măcēdŏnĭa gemessen).

    lateinisch-deutsches > Macedo [1]

  • 13 Philippus

    Philippus, ī, m. (Φίλιππος), I) Name einiger mazedon. Könige, unter denen am bekanntesten des Amyntas Sohn, der berühmte Vater Alexanders des Gr. (reg. v. 360–336 v. Chr.), der das mazedon. Reich zu großem Ansehen brachte, Nep. Eum. 1, 4; regg. 2, 1. Iustin. 7, 4, 5. Plaut. aul. 86 u. 704. Cic. de off. 1, 90. – meton., eine von König Philipp geprägte goldene Münze, der Philippdor, Plaut. Bacch. 230 u.a. Hor. ep. 2, 1, 234: übtr. von jedem Goldstück, Auson. epist. 5, 19. – Dav.: A) Philippēus, a, um (Φιλίππειος), philippëisch, nummus, eine zuerst vom Könige Philippus geprägte mazedon. Goldmünze, 20 Drachmen an Wert, der »Philippdor«, Plaut. u. Liv.; übtr., (u. bl. Philippeus) von jedem Goldstück, Treb. Poll. u. Vopisc. – sanguis, Verwandtschaft (der Kleopatra) mit den mazedon. Königen, Prop. – B) Philippicus, a, um, philippisch, talentum, Plaut.: aurum, aus den Bergwerken des Philippus, Plin.: orationes, die Reden des Demosthenes gegen Philipp, Cic.: subst., Philippicae, ārum, f., die Reden des Demosthenes gegen Philipp u. des Cicero gegen Antonius, Demosthenis et Tullii Phil., Hieron. epist. 57, 13: Ciceronis Phil., Prisc. 3, 15. Grill. rhet. p. 164, 10 H. Schol. Iuven. 7, 199. – C) Philippior, ārī, den Rubel rollen lassen, *Plaut. truc. 5, 36 (nach Spengels Vermutung). – II) ein röm. Beiname der gens Marcia, s. Orelli Onomast. Tull. 2. p. 380 sqq.

    lateinisch-deutsches > Philippus

  • 14 πρό-ξενος

    πρό-ξενος, , ion. πρόξεινος, Her., öffentlicher Gastfreund, Gastfreund von Staatswegen, sowohl der Bürger, der von seinem Staate beauftragt ist, den Gesandten eines andern Staates bei sich aufzunehmen, ihm alle Pflichten der Gastfreundschaft zu erweisen u. ihm seine Geschäfte betreiben zu helfen, als auch derjenige, der sich als öffentlicher Gastfreund, wie die Gesandten und Geschäftsträger in einem andern Staate aufhält, Her. 6, 57; es galt auch als ein Ehrentitel, der solchen Fremden, die sich um den Staat Verdienste erworben hatten, ertheilt wurde, wie z. B. Alexander, des Amyntas Sohn von Macedonien, der Athener πρόξεινος καὶ φίλος hieß, 8, 143; od. πρόξεινος καὶ εὐεργέτης, 8, 136; auch derjenige, der das Interesse eines andern Staates nach dazu erhaltenem Auftrage vertritt, wie unsere Consuln u. Residenten, an den sich daher die Bürger jenes Staates, wenn sie an den Ort kamen, wo er sich aufhielt, wenden, um von ihm Beistand u. Rath für die Betreibung ihrer Geschäfte daselbst, auch wohl gastliche Aufnahme zu erhalten; so daß also πρόξενος übh. das zwischen zwei Städten od. Staaten ist, was ξένος zwischen zwei Privatpersonen; vgl. noch Pind. πρόξενοι ἀμφικτιόνων, I. 3, 26; Aesch. Suppl. 414 u. öfter in diesem Stück; φίλης γὰρ προξένου κατήνυσαν, Soph. El. 1443; Eur.; Plat. Legg. I, 642 b; Xen. Hell. 1, 1, 25 u. öfter; Valck. zu Her. 6, 57; Koen zu Greg. Cor. p. 552; Boeckh Staatshaush. I p. 55. II p. 78 u. Ullrich de proxenia, Berol. 1822. – Adjectivisch, Alles, was Etwas vermittelt, herbeischafft, veranlaßt, anfängt, ὁρῶ τάδε φροίμια πρόξενα πόνων βιαίων ἐμῶν, Aesch. Suppl. 810.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > πρό-ξενος

  • 15 παλάθη

    παλάθη, , eine Masse getrockneter Früchte, welche in eine längliche Form zusammengedrückt wurde, eine Art Marmelade; von Nüssen, Her. 4, 23; gew. von Feigen, ἰσχάδων, καρύων, Luc. Pisc. 41 u. öfter; vgl. Amyntas bei Ath. XI, 500 d; Alciphr. 3, 20. 51; Theophr. u. VLL.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > παλάθη

  • 16 ταβαίτας

    ταβαίτας, , ein hölzerner Becher, persisch, Amyntas bei Ath. XI, 500 c.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ταβαίτας

  • 17 ignis

    ignis, is, m. [st2]1 [-] le feu (élément), feu, incendie, flamme. [st2]2 [-] bûcher; cuisson. [st2]3 [-] feu du foyer. [st2]4 [-] météore enflammé, astre, feu d'un camp, torche, éclair, foudre. [st2]5 [-] feu (d'une passion), ardeur, flamme, amour; objet aimé.    - abl. sing. igni; igne surtout chez les poètes et après Auguste.    - aqua et igni alicui interdicere: interdire l’eau et le feu à qqn (= l’exiler).    - ferro et igni: par le fer et par le feu.    - omnia igni ferroque populari, Fl.: mettre tout à feu et à sang.    - pati ab igne ignem capere, Cic. Off. 1, 16, 52: laisser prendre du feu à son feu.    - in ignem inferre, Caes. BG. 6, 19: mettre sur le bûcher.    - ignium jactu circumveniri, Tac.: être enveloppé par les feux lancés de toutes parts.    - ignem operibus inferre, Caes. BC. 2, 14, 1: mettre le feu aux ouvrages.    - armati ignibus, Liv.: armés de brandons.    - inter ignes luna minores, Virg.: la lune au milieu des étoiles qu'elle fait pâlir.    - quem ille obrutum ignem reliquerit, Liv. 10: ce feu qu'il a laissé sous la cendre.    - rem igni dare, Virg.: mettre le feu à une chose, livrer une chose aux flammes.    - ne parvus hic ignis (= Hannibal) incendium ingens exsuscitet, Liv. 21, 3, 6: de peur que cette faible étincelle (= Hannibal) n'allume un vaste incendie.    - ignes Amarryllidis, Ov.: les amours d'Amarryllis.    - meus ignis, Virg.: celui pour qui je brûle.    - ignis sacer: feu sacré (sorte d'érésipèle).
    * * *
    ignis, is, m. [st2]1 [-] le feu (élément), feu, incendie, flamme. [st2]2 [-] bûcher; cuisson. [st2]3 [-] feu du foyer. [st2]4 [-] météore enflammé, astre, feu d'un camp, torche, éclair, foudre. [st2]5 [-] feu (d'une passion), ardeur, flamme, amour; objet aimé.    - abl. sing. igni; igne surtout chez les poètes et après Auguste.    - aqua et igni alicui interdicere: interdire l’eau et le feu à qqn (= l’exiler).    - ferro et igni: par le fer et par le feu.    - omnia igni ferroque populari, Fl.: mettre tout à feu et à sang.    - pati ab igne ignem capere, Cic. Off. 1, 16, 52: laisser prendre du feu à son feu.    - in ignem inferre, Caes. BG. 6, 19: mettre sur le bûcher.    - ignium jactu circumveniri, Tac.: être enveloppé par les feux lancés de toutes parts.    - ignem operibus inferre, Caes. BC. 2, 14, 1: mettre le feu aux ouvrages.    - armati ignibus, Liv.: armés de brandons.    - inter ignes luna minores, Virg.: la lune au milieu des étoiles qu'elle fait pâlir.    - quem ille obrutum ignem reliquerit, Liv. 10: ce feu qu'il a laissé sous la cendre.    - rem igni dare, Virg.: mettre le feu à une chose, livrer une chose aux flammes.    - ne parvus hic ignis (= Hannibal) incendium ingens exsuscitet, Liv. 21, 3, 6: de peur que cette faible étincelle (= Hannibal) n'allume un vaste incendie.    - ignes Amarryllidis, Ov.: les amours d'Amarryllis.    - meus ignis, Virg.: celui pour qui je brûle.    - ignis sacer: feu sacré (sorte d'érésipèle).
    * * *
        Ignis, huius ignis, masc. gen. Le feu.
    \
        Pugnax aquae ignis. Ouid. Contraire et repugnant à l'eaue.
    \
        Abolitum corpus igni. Tacit. Tout bruslé et consumé.
    \
        Vlmos igni dare. Virgil. Mettre dedens le feu.
    \
        Ignem facere. Caesar. Allumer le feu.
    \
        Ignem operibus inferre. Caes. Mettre le feu dedens.
    \
        Moliri ignem. Virgil. Jecter du feu.
    \
        Ignem ignes procudunt. Lucret. Font, Engendrent, Produisent.
    \
        Ignem subiicere. Cic. Mettre le feu.
    \
        Liquidus ignis. Virgil. L'element du feu.
    \
        Astrorum ignes. Virgil. Les claires estoilles et luisantes.
    \
        Tremuli ignes. Lucret. La lueur et splendeur du soleil tressaillant.
    \
        Fulmineus ignis. Lucret. Le feu de fouldre.
    \
        Crebris micat ignibus aether. Virgil. D'esclers.
    \
        Rapidus ignis Iouis. Virgil. Fouldre.
    \
        Meus ignis Amyntas. Virgil. Mes amours que j'ayme ardamment.
    \
        Caeco carpitur igni. Virgil. Elle est esprinse d'amour.
    \
        Subiicere ignem, per translationem. Cicero. Bailler matiere d'envie.
    \
        Ignis sacer. Plin. Le feu sainct Antoine, Estiomene.

    Dictionarium latinogallicum > ignis

  • 18 Ămyntĭădēs

    Ămyntĭădēs, ae, m. fils d'Amyntas (Philippe).

    Dictionarium latinogallicum > Ămyntĭădēs

  • 19 cedo

    1. cēdo, cessī, cessum, ere (über die Etymol. s. Walde2 S. 147), gemessenen Schrittes gehen, treten, I) im allg., einhertreten, einhergehen, einhergegangen kommen, passieren, a) eig. (s. Ussing Plaut. asin. 402. p. 388. Brix Plaut. Men. 1020), cedunt, petunt trecenti, Plaut.: ibi cedit miles, Plaut.: ced. ex transverso, Plaut.: per ora, Hor.: de caelo, Lucr.: ab humana in astra via, Prop.: humano de corpore in amnem, Ov.: nec cedere quoquam, Lucr.: inanis cedis, Plaut.: transvorsus, non provorsus cedit, quasi cancer solet, Plaut. – b) übtr.: α) gehen, schreiten, quam citissume potest, tarn hoc cedere ad factum volo, Plaut. capt. 352 (doch s. Brix z. St.). – β) Fortgang haben, vonstatten gehen, Erfolg haben, ausgehen, si res od. fortuna cessisset, Flor. (s. Duker Flor. 2, 17, 13). – quā (inwieweit) Parcae sinebant res cedere Latio, Verg. – m. Advv., male, Vell. u.a.: alci male, Ov.: bene, Hor.: bene aut secus, Plin. pan.: optime, Quint.: prospere, Nep.: feliciter, Ov.: felicissime, Quint.: parum, Suet.: opinione tardius, Suet.: pro bono, Suet.: citra spem omnium, Flor.: supra vota, Aur. Vict.: utcumque cessura res est, Curt. – impers., si male cesserat (Ggstz. si bene cesserat), Hor.: u. utcumque cesserit, Curt. – γ) cedere pro alqa re, für etw. gelten, gerechnet werden, passieren (t. t. der Geschäftsspr.), oves, quae binae pro singulis in fruc-
    ————
    tu cedent, Cato: epulae pro stipendio cedunt, Tac. – δ) cedere m. Dat. od. m. in u. Akk. = an jmd. od. etw. kommen, auf jmd. od. etw. übergehen, jmdm. od. einer Sache überlassen werden, anheimfallen, zuteil werden (s. Dräger Tac. ann. 13, 39. Heräus Tac. hist. 4, 64, 14), ut etiam is quaestus huic cederet, Cic.: reliqua praeda victoribus cessit, Tac.: cedit alqd praedae alcis od. in praedam alcis, fällt als B. anheim, Liv.: praemium (als B.) occisi regis Asiam et totum orientem interfectoribus esse cessura, Curt.: Ptolemaeus, cui Aegyptus cesserat, Curt. – u. cedet (ager) in usum mihi, Hor.: omne dehinc caelum et mare omne in austrum cessit, Tac.: res omnis Albana in Romanum cedit imperium, Liv.: Pompeii Crassique potentia cedit in Caesarem, Tac.: bona interfectorum in medium cessere, wurden Gemeingut, Tac. – omnes (nationes) in unum cedebant, Tac. – ε) cedere m. Dat., für jmd. od. etw. eintreten = jmd. od. etw. treffen, poena in vicem fidei cesserat, Strafe war statt dessen für ehrliche Bezahlung eingetreten, Liv. 6, 34, 2: nolle ominari quae captae urbi cessura forent, welche Nachteile für die eroberte Stadt eintreten würden, Liv. 23, 43, 14. – ζ) cedere m. Adv. od. in m. Akk. = wohin od. in etw. übergehen, zu etw. sich verwandeln, huc omnis aratri cessit honos, Verg.: temeritas in gloriam cesserat, Curt.: Cattis victoribus fortuna in sapientiam cessit, wurde der Erfolg als
    ————
    Weisheit angerechnet, Tac.
    insbes., gehen = abtreten, fortgehen, sich wegbegeben, weichen, sich zurückziehen, ausscheiden, v. Leb. auch vergehen, verschwinden 1) eig.: absol., ego cedam atque abibo, Cic.: cedere paulatim, Caes.: sequi (verfolgen), dein cedere, Sall.: cedentes violari vetuit, Nep.: suos perculsos cedere animadvertit, Liv.: quia postremus cedis (dich davonmachst), hoc praemi feres, Plaut.: prägn., cesserit parum gratus, mag geschieden (gestorben) sein, Plin. pan. 43, 4: so auch Tac. hist. 2, 55. – v. Lebl., videtur (aër) quasi locum dare et cedere, Cic.: ut ripae fluminis cedunt, je nachdem Raum geben, zurücktreten, Tac.: rari ac cedentes capilli, zurücktretende, Plin. ep.: v. Zeit u. Zuständen, horae cedunt et dies, Cic.: cedit amor, Verg.: ut primum cessit furor, Verg. – m. Ang. von wo? semitā ausweichen, Sen.: cedere e patria u. bl. c. patriā, Cic.: ex civitate, Cic.: u. bl. civitate, Liv.: ex acie, Liv.: ab od. de oppido, Cic.: ab urbe sua, Ov.: de sede secunda aut quarta, Hor.: Italiā, Cic.: finibus alieni imperii, Curt.: e vita u. bl. vitā, aus dem L. scheiden, Cic.: u. so mundo, Vell.: e memoria u. bl. memoriā, aus dem G. schwinden, Liv.: loco u. ex loco, vom Platze, von seinem Posten weichen, seinen Posten verlassen (milit. t. t.), Caes. u. Liv.: c. foro, zahlungsunfähig werden, Sen. – m. Ang. wohin? retro, Liv.: introrsum, Lucr.: in tutum, Liv. – m. Ang.
    ————
    wem? vor wem? infenso hosti, Liv.: hosti numquam, Nep.: cedere instanti et paulo post instare, Sall.: aër disco cedens, Hor.: sabulum vestigio cedens, jedem Tritte nachgebend, Curt.: cessit (gab nach) aliquando ictibus ianua, Augustin.: quā (hoc dorsum) maxime introrsus mari cedit, wo er vom M. am meisten landeinwärts zurücktritt, Curt.: cutis prementi digito cedit, Cels. – 2) übtr.: a) sich unterordnend weichen, α) der Gewalt, Übermacht weichen, unterliegen, sich fügen, nachgeben, absol., ubi vinci necesse est, expedit cedere, Quint. – m. Ang. wem? alci, Cic.: minis alcis, Cic.: fato, freiwillig sterben, Liv.: tempori, Cic.: rei publicae temporibus, rei publicae, Cic.: tempestati publicae, Liv.: malis, erliegen, Curt. – β) dem Willen jmds. weichen, sich unterordnen, sich fügen, nachgeben, cedo equidem, nec tibi comes ire recuso, Verg.: cedentes per reverentiam, Tac. – gew. m. Ang. wem? multorum iustis et officio incensis voluntatibus, Cic.: auctoritati alcis, Cic.: precibus alcis, Cic.: adulationibus alcis, Cic.: nobis rem publicam gubernantibus, Cic.: praecipientibus facillime, Quint. – γ) dem Range, den Vorzügen nach weichen, nachstehen, m. Ang. wem? alci, Cic.: gloriae alterius, Vell.: naturae caelesti atque immortali, Quint. – alci virtute, Caes.: alci caritate in regem, Curt.: alci in nulla re, Nep. – ut aut non multum aut nihil omnino Graecis cederetur (unpersönl.), Cic.:
    ————
    salix quantum cedit olivae... tantum tibi cedit Amyntas, Verg.: Graeciae nihil in hoc genere, Cic. – b) aufgebend weichen, α) von einem Besitze, Rechte, m. Ang. wovon? durch Abl., cedere alqā re, von etw. zurücktreten = auf etw. verzichten, possessione agri publici, Liv.: possessionibus, Cic.: bonis, Quint.: od. durch de m. Abl., cedo oppressus de fortuna, de dignitate, Ps. Cic. prid. quam in ex. iret 3, 7. – mit Ang. zu wessen Gunsten? durch Dat., alci possessione hortorum, Cic.: Siciliā sibi omni cedi (unpersönl.), Liv.: alci honore collegae, Liv.: cessit illi (filio) uxore suā pater, Sen. rhet. – m. Ang. in betreff wessen? durch Acc., cedere alqd, etw. abtreten, überlassen, nachlassen, aegre victoriam, Vell.: in dando et cedendo loco, Cic. – gew. zugl. m. Ang. wem? durch Dat., alci hereditatem, Varr.: alci currum (den Triumphwagen), Liv.: multa multis de iure suo, Cic.; vgl. die Synon., permitto aliquid iracundiae tuae, do adulescentiae, cedo amicitiae, tribuo parenti, Cic. Sull. 46. – m. folg. ut u. Konj. = einräumen, zugestehen, Liv. 6, 42, 3. Tac. ann. 12, 41: u. so auch non cedere m. folg. quominus u. Konj., Quint. 5, 7, 2: cedamus m. folg. Acc. u. Infin., Tert. de idol. 17. – β) aus einer Körperschaft austreten, ausscheiden, Q. Vitellium movit senatu aut sponte cedere passus est, Tac. ann. 2, 48; vgl. ibid. 11, 25.
    ————————
    2. cedo u. Plur. archaist. cette (ce u. *dō, date, Imperative zu dare; cette synkopiert aus cedate): 1) als Aufforderung zu einer Leistung, gib her, bring oder schaff her oder hol her, her mit usw., cedo aquam manibus, Wasser her, Plaut.: puerum mihi cedo, Plaut.: cedo aurum mi, Plaut.: cedo manum, cedo dextram, Plaut. u. Ter.: cette manus, Enn. fr.: cette dextras, Plaut.: carnificem cedo, Naev. com. fr.: cedo senem, Ter.: en eum aliquis cette in conspectum (bringt od. holt ihn her vor mein Angesicht), aut nos ubi est ducite ad conspectum, Acc. fr.: cedo (aurum) abs te, Plaut. Men. 546. – ebenso cedo ut = her damit, auf daß ich = laß mich (wie fac ut), cedo ut bibam, od. cedo ut inspiciam, Plaut. – od. ganz adv. ( wie age) = wohlan, cedo experiamur, Apul., u. mit Beistimmung, his legibus si quam vis dare, cedo (wohlan, ich bin's zufrieden), nuptias adorna, Plaut. – 2) als Aufforderung zu einer Aussage usw., laß hören, heraus damit, sage mir, sprich, cedo istuc tuum consilium, Ter.: unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum, Cic.: cedo igitur, quid faciam, Ter.: cedo, si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis, Cato fr.: u. so cedo, si breve parvi sortita est lateris spatium, sag wie nun wenn usw. = vollends wenn sie nun gar usw., Iuven. – cedo (nur heraus damit), cuium puerum hic apposuisti, dic mihi,
    ————
    Ter. – cedo dum ( wie age dum), her denn, heraus denn damit, Ter. Phorm. 329. – 3) als Aufforderung zur Betrachtung einer Sache, zum Hinblick auf sie, da nimm mir nur, da sieh nur, denk dir einmal, cedo mihi leges Attinias, Furias, Cic.: si (Galbam laudas) ut oratorem, cedo (da nimm nur), quaeso, orationes, et dic etc., Cic.: cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem ad verum populum in Campo Martio contionem, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cedo

  • 20 furor

    1. fūror, ātus sum, ārī (fur), I) stehlen, heimlich entwenden, stibitzen, wegstibitzen, a) übh.: aliquid, Cic.: haec, quae rapuit et furatus est, Cic.: de proxima villula spirantem (glimmende) carbunculum, Apul.: pecuniam privatam ex templo, Quint.: tria milia pondo auri e Capitolio, Suet.: aber aliquid ex iis (rebus), Cic.: absol., ad furandum, Plaut.: furandi causā, Quint.: fallere ac furari per iocum fas erat, Suet. – b) v. literarischen Diebstahle, librum ab alqo, Cic. ad Att. 2, 1, 1: verba antiqui Catonis, Poët. inc. bei Quint. 8, 3, 29: qui eorum scripta furantes pro suis praedicant, Vitr. 7. pr. § 3. – II) übtr.: A) stehlen, d.i. insgeheim u. unvermerkt an sich ziehen, erschleichen, civitatem, Liv.: speciem alcis, jemandes Gestalt annehmen, für jmd. gehalten werden, Prop. – u. (insgeheim) entziehen, patri equos, Verg. Aen. 7, 283: se, sich wegstehlen, Sil. 12, 300 u. 14, 561: se aegre, Apul. met. 7, 7 extr. – od. vor jmd. verbergen, in densis membra maniplis, Sil.: oculos labori, Verg.: vultus veste, poet. = bedecken, Sen. poët. – B) Handstreiche gegen den Feind ausführen, Tac. ann. 3, 74; vgl. furtum no. II, B, 2. – Aktive Nbf., Fut. furabis, Itala Matth. 19, 18: Perf. furaverit, Symm. epist. 2, 48 (al. furetur): Infin. Perf. furasse, Fulg. myth. 2, 6: Partiz. Perf. furatus passiv, Apul. met. 10, 14.
    ————————
    2. furor, ōris, m. (furo), die Raserei, die Wut, I) als physischer Zustand, die Raserei, Tobsucht, der Wutausbruch, die Wut, ira furor brevis est, Hor.: fere ira et concitatio furori sunt similia, Quint.: ubi maxime furor urget, Cels.: virgines velut captae furore eo cursu se ex sacrario proripuerunt, ut etc., Liv. – II) übtr.: A) v. Leb., als Geistes- od. Gemütsstimmung: 1) im engern Sinne: a) die Raserei bei der Bacchusfeier usw., maiorem orsa furorem, Verg.: face, ut hunc furor agitet, Catull.: beim Feste der Cybele, violenti signa furoris, Lucr.: venit in exemplum furor hic, Ov.: bildl., versatur mihi ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis, Cic. Cat. 4, 11. – b) die Raserei des Begeisterten, die Verzückung, Begeisterung, sine quodam adflatu quasi furoris, Cic.: feminae in furorem turbatae adesse exitium canebant, Tac.: negat sine furore Democritus poëtam magnum esse posse, Cic.: cuius furor consederit, Cic.: ut primum furor cessit, Verg.: Plur., vaticinos concepit mente furores, Ov. met. 2, 640. – c) die Wut des Kämpfenden, die Kampfwut, Kriegswut, bellandi furor, Sil.: fur. Teutonicus, Lucan.: fur. armorum, Vell.: sic animis iuvenum furor additus, Verg.: sine me furere (austoben) ante furorem, Verg.: der Tiere, furor illorum (taurorum), Phaedr. – personif., Furor, im Gefolge des Mars, Verg. Aen. 1, 294. Sil. 4, 327.
    ————
    Stat. Theb. 3, 424 u. 7, 52. – d) die Wut des Zornigen, tum regia Iuno acta furore gravi, Verg.: inceptum frustra submitte furorem, Verg.: populum Romanum egit in furorem praetexta C. Caesaris cruenta, Quint. – meton., die Ursache des Zorns,Unwillens, ut tibi sim merito semper furor, Prop. 1, 18, 15. – e) die Raserei der Liebenden die wahnsinnige-, heftige Leidenschaft, Liebeswut, amenti caeca furore, Catull.: intus erat furor igneus (glühende), Ov.: furori indulgere, Ov.: furorem vincere ratione, Ov.: ante omnes furor est insignis equarum, Geilheit, Brunst, Verg.: Plur., mille puellarum, puerorum mille furores, Hor.: mens tamen ut rediit, pariter rediere furores, Ov. – meton., der Gegenstand der heftigen Leidenschaft, sive mihi Phyllis, sive esset Amyntas, seu quicumque furor, Verg. ed. 10, 38. – 2) im weitern Sinne, das wahnsinnige-, unsinnige Beginnen jmds., der Wahnsinn, die Tollheit, Verrücktheit, Verblendung, a) übh.: furore atque amentiā impulsus, Caes.: indomitus furore, Catull.: caeci furore, Verg.: idem furor et Cretenses lacerabat, Liv.: dignum furore suo habuit exitum, Vell. – furor est m. Infin., Tibull. 1, 10, 33. Ov. met. 6, 170 u. art. am. 3, 172. Sen. ad Helv. 10, 6: u. so id primum aliis videri furor (Unsinn) m. folg. Infin., Iustin. 18, 3, 11. – m. folg. quod (weil, daß), Iuven. 15, 35. – b) insbes.: α) leidenschaftliche-, heftige Begierde, nec minor in
    ————
    campo (Martio) furor est, Petron.: movit tantum vox illa furorem, Lucan.: m. obj. Genet., prodigus vitae furor, Poët. inc.: impius lucri fur., Sen. poët.: fur. impendiorum, Suet.: quis vos agitat furor m. folg. Infin., Sen. Thyest. 339; vgl. Sen. Phaedr. (Hippol.) 917. – β) das unsinnige-, maßlose Beginnen derer, die sich gegen den Staat auflehnen, die Verbissenheit, aufrührerische Gesinnung, Empörung, fur. multitudinis, Cic.: abiecti hominis et semivivi fur., Cic.: comes od. dux illius furoris, Liv.: scelus ac furor tuus, Cic.: alcis effrenatus et praeceps furor, Cic.: Cinnani furores, Pacat. pan.: tribunicii furores, Liv.: alcis furorem frangere, Cic., armis compescere, Vell. – B) v. Lebl., die Wut, das Toben der Stürme u. Gewässer, caeli furor aequinoctialis, Catull.: boreae dirus furor, Sil.: fur. maris, Tibull.: furores et rabies tanta caeli marisque, Verg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > furor

См. также в других словарях:

  • Amyntas — is the name of several prominent Greek and Hellenistic men. The word is derived from Greek amyntor meaning defender .Kings of Macedon*Amyntas I of Macedon, king of Macedon (c. 540 ndash;498 BC) *Amyntas II of Macedon, king of Macedon ( ndash;)… …   Wikipedia

  • Amyntas — (griech. Αμύντας; ion. Αμύντης; lat. Amyntas) war ein antiker, Personenname. Er war vor allem in Makedonien gebräuchlich. Vier Könige von Makedonien Amyntas I. (540–495 v. Chr.) Amyntas II., „der Kleine“ (394/393 v. Chr.) Amyntas III.… …   Deutsch Wikipedia

  • Amyntas II. — Amyntas II. auch Amyntas der Kleine († 393 v. Chr.), der Sohn Philipps, dem Sohn des Alexander I., war König von Makedonien. Nach der Ermordung Alketas II. und dessen Sohn Alexander verjagte Perdikkas II. seinen älteren Bruder und legitimen… …   Deutsch Wikipedia

  • Amyntas II — Amyntas III Amyntas III (ou II) (en grec ancien Ἀμύντας / Amýntas) est roi de Macédoine de 393 à 370–369. Il est le fils d un prince nommé Arrhidaios, lui même petit fils du roi Alexandre Ier. Le règne d Amyntas met fin à la période agitée qui… …   Wikipédia en Français

  • Amyntas IV. — Amyntas IV. (griech: Αμύντας; † 336 v. Chr.) war ein König von Makedonien aus dem Haus der Argeaden. Amyntas war der Sohn des Königs Perdikkas III. und erst drei Jahre alt, als dieser 359 v. Chr. im Kampf gegen die Illyrer fiel. Deshalb übernahm… …   Deutsch Wikipedia

  • Amyntas I. — Amyntas I., König von Makedonien (um 540 v. Chr. bis 495 v. Chr.), war der Sohn des Alketas I. und Vater des Alexander I. und der Gygaia. Er war der erste Regent des Landes, der Beziehungen zu anderen Ländern pflegte; so schloss er eine Allianz… …   Deutsch Wikipedia

  • Amyntas IV — est roi de Macédoine aux environs de 360/359 av. J. C. Fils mineur du roi Perdiccas III lequel est tué en luttant contre les Illyriens vers 360. Le frère de Perdiccas se proclame tuteur de son neveu puis l écarte rapidement du trône et se fait… …   Wikipédia en Français

  • Amyntas — Amyntas, griech. Männername, der Wehrhafte. I. Könige: A) von Macedonien: 1) A. I., Sohn des Alketas, regierte 507–480 v. Chr., s. Macedonien (Gesch.). 2) A. II., Neffe u. Nachfolger des Perdikkas II., in der Mitte des 4. Jahrh. v. Chr., s. ebd.… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Amyntas — Amyntas, bei den Macedoniern sehr gebräuchlicher Name. A. I., König von Macedonien um 600 v. Chr.; A. II., König 394 n. Chr., Bundesgenosse der Spartaner. A., Sohn Perdikkaʼs III., wurde von seinem Oheim und Vormund Philipp von der Thronfolge… …   Herders Conversations-Lexikon

  • AMYNTAS I — AMYNTAS I. post Alcetam Patrem, Macedoniae Rex A. M. 3396. a cuius filio Alexandro, cum Legati Megabyzi, ob insolentiam, eslent occisi, Bubares contra eum mislus est, qui tamen pro hoste gener eius evasit, Iustin. l. 7. c. 3. Euseb. Chron …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AMYNTAS IV — AMYNTAS IV. decimus sextus Macedoniae Rex, regnavio ann. 6 …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»