-
101 rif-hrís
n. brushwood, fagots, Grág. ii. 263, 288. -
102 RÍFA
* * *I)f. rent, rift, chink, fissure.(að), v. to sew up loosely (Styrr var rifaðr í hóð).* * *ríf, reif, reift, reif, pl. rifu; subj. rifi; part. rifinn; imperat. ríf, rífðu; when in the sense to pick, scratch, it is also spelt and sounded hrífa, q. v.: [Engl. rive; Dan. rive]:—to rive, tear; þeir létu dýr ok hrafna rífa hræin, Hkr. i. 39; vætt klæði mín, rifit ok únýtt með öllu, Fms. i. 264; var þar hverr fiskr ór roði rifinn, Eb. 276; þeir reyttu ok rifu, Fms. ii. 161; rífa hold af beinum, Magn. 531; þeir rifu af ræfrit af selinu, Ld. 280; rífa klæði af sér, Ó. H. 236: rífa ofan, to pull down, Nj. 279; rífa niðr, id., Grett. 50 new Ed.; rífa í sundr, to rive asunder, Boll. 350, Nj. 279; rífa e-n kvikan í sundr, to tear asunder alive, Fms. ix. 261; at sól rifi í sundr ( rived) nýja timbr-veggi, i. 291.2. to rend; klukka rifin, a cracked bell, Pm. 81:—impers. to be rent, ok reif seglit (acc.), Fms. ix. 387; ok reif ór æsunum, Edda 71:—rífa aptr, to rip up; Þórólfr vildi eigi at aptr væri rifit sárit, Eb. 244.B. usually spelt hrífa, to pick; fóru ungmenni tvau at hrífa mosa, to pick moss, Bs. i. 329: rífa upp, to pull up (a thing by the roots), pick up; rífa upp hrís (also rífa hrís), to pull up shrubs for fuel, Grág. ii. 263, 288.2. to scratch; þeir hrífa upp í höfuð sér ok reyta sik, scratched their heads, Fms. v. 161; bíta mann eðr hrífa, Grág. ii. 133: hann lét hrífa sér með kömbum, Fb. i. 212; hann vaknar ok hrífr í augun, rubs his eyes, Fb. ii. 96.3. to grasp; akkerin hrífa við, Ld. 76; þá hrífu við akkerin, Fms. x. 136, v. l.; ok hreif þegar við, it took effect, Bs. i. 197; hann brýtr upp gólfit ok hrífr þar ok rannsakar snæblandna mold, 198; see the references under hrífa. -
103 ríkis-maðr
m. (- menn), a mighty man, ruler, Grág. ii. 99, Fms. i. 32, vii. 288, 290, Eg. 9, 26, 270, Skálda 152, passim: mod. a rich, monied man. -
104 Rín
f. the Rhine, Akv. 27, Bkv. 11, Bm., Gm., Edda, Symb., passim; the fem. gender (masc. in Germ. der Rhein, Lat. Rhenus) prob. arose from the appellative, (áin Rín, the river Rhine); Rínar-kvíslir, -ósar, Ant. 288: in poetry gold is called Rínar-málmr, Rín-leygr,— the ore or the fire of the Rhine, referring to the legends of the Niebelungen Hort, Lex. Poët. -
105 róma
I)f. poet. battle.(að), v. to give assent to by shouting, approve of (þetta ráð var af öllum vel rómat).* * *1.u, f. a weapon, clash, battle, only in poetry, see Lex. Poët.2.að; in the phrase, róma vel eðr ília, to utter assent or dissent by shouting, to applaud or the contrary; en er biskup hafði lokit sínu máli, rómuðu klerkar ok lýðr vel, Bs. i. 740, Fms. i. 208, 288, vii. 8; róma vel at e-u, xi. 270. -
106 rúm-snara
u, f. a slip-knot (mod. kappmella), Karl. 161, Fms. v. 288, Sd. 169, Mar. -
107 SEM
as* * *from vera.* * *a conjunction, and a relative particle, probably from the same root as sam, sama-, denoting as, the same, the like; if so, the conjunction would be the original, and the relative particle the derived use; in old writers ‘sem’ is in general use as a conjunction, while the pronominal ‘sem’ is rare, for ‘er’ or ‘es’ is the old relative particle: but in mod. usage the conjunction has been almost displaced by ‘eins-og,’ whereas ‘sem’ as a relative particle has got the better of ‘er.’A. As a conj. as, Lat. ut; rauðr sem blóð, fölr sem grass, blár sem Hel, Nj. 177, Ísl. ii. 220; hvítt sem drift, Ó. H. 170; auðigr sem Njörðr, Fs. 80; syndr sem selr, Nj. 29; ragr sem geit, vitr sem Njáll, hár sem tröll, mjór sem þvengr, etc.2. with another particle or an adjective; svá sem = Goth. swê-swê, so as, like as, Germ. so wie; svá sem salt, Pr. 472; svá sem börn föður, Edda 13; svá sem fyrr var ritið, Ó. H. 171; sva sem hér er ritað, id.; mæla svá sem einum munni, 623. 33, and passim in old and mod. usage: temp. about that time, svá sem hann fór at veiða, … svá sem þeir lifðu, … svá sem í þann tíma, Stj. 46, 50:—slíkr sem, such as; slíkum manni sem Ljótr er, Eg.; slíka sæmd sem hón hefir heitið, Nj. 5; með slíkri grein sem hér segir, K. Á. 82.3. referring to a verb or to the preceding sentence (ellipt. = svá sem); svæla e-n inni sem melrakka í greni, Nj.; hann fór sem úsekr maðr, id.; staup mikit sem manns höfuð (= svá sem), Fms. vi. 183; þeir veittu þér allan heiðr sem sínum formanni, Karl. 221; skal hverr vera sem sjálfr ryðr sér til rúms (such as, just as), Fms. viii. 93; vit skulum ginna þá alla sem þursa, Nj. 263; henni var trúað sem góðri konu, Sks. 457; hann kom, sem hann hafði heitið, as he had promised, Fms. i. 72; sem enn mun getið verða, as it will be told, vii. 230; dugði hverr sem mátti, every one did as he could, his best, viii. 139; lagði hverr fram sitt skip sem drengr var til, vi. 315; sem fyrr var sagt, Stj. 48; Hárekr görði sem hann hafði sagt, Ó. H. 170.4. with a compar.; því úgörr sem hann er forvitnari, the less, the more, Greg. 29.5. with a superl.; sem hvatast = Gr. ὡς τάχιστα, Lat. quam celerrime, Fms. viii. 145; sem skjótast, Nj. 4; sem tíðast, Eg. 206; sem næst, 127; beita sem þverast, 161; sem bezt, Sks. 623; sem verst, sem mest, Karl. 222; sem skemst, 225; sem minnst, Nj. 263: ellipt., sem left out, Sks. 171, 201 B.6. with subj. as if; svá sem hann mælti annat mál, Ó. H. 171; sem þín móðir sé, Skv. 1. 41, (hence the mod. sem-sé, to wit, viz., proncd. sum-sé); lát sem þú þykkisk þar allt eiga. Fms. xi. 112; þeir vóru allir með vápnum sem til bardaga væri búnir, iv. 220; þá er þeim þótti sem minnstir væri fyrir sér, Eg. 123; svá skulu vér ok vara oss, sem vér munim eiga við borða-mun at deila, Fms. viii. 288; svá lízk mér sem nú munim vér hafa …, Nj. 5.7. as also, as well as; hann tekr svá kirkju-tíund sem sína tíund, B.K, 49; oss sýnisk hón svá hjálpsamlig sem nytsamlig, as wholesome as useful, Dipl. i. 3: svá … sem, so … as, i. e. both alike; brag sem leika, Bjarn. (in a verse); reyr, stör, sem rósir væuar, Hallgr.II. temp. as, when; sem hringdi til aptansöngs vildi konungr ganga, Fms. vii. 148; nú sem Lucifer hugleiddi, Stj. 7; enn sem Pharao sá þetta undr, 267; nú sem hvárirtveggju …, Karl. 148; ok sem keisarinn er víss orðinn, 222; ok sem þar er komit þjónustu, 223; freq. in mod. usage,—og sem hann var enn nú að tala, Matth. xvi. 47; enn sem hann gékk út um dyrnar, 71; enn sem þeir höfðu krossfest hann, xxvii. 35; sem Moises með sínum staf, Pass. 40. 7; nær sem, 38. 12, passim.B. As a relative particle, used just like the particle er (es), see p. 131. After a demonstrative pronoun; konungi þeim, sem svá er góðr ok réttlátr, Fms. vii. 263; eptir þetta, sem nú var getið, i. 16; at því skaplyndi, sem vér höfum, Nj. 61; þ;á menn, sem, K. Á. 10; þau vötn, sem, Stj. 91; þau læti, sem, Fms. i. 217; hinna fyrri biskupa, sem ( to whom) landsháttr var hér kunnari, H. E. ii. 79; ór þeim fjórðungi, sem féit er áðr mest saman, from that quarter, whence …, Grág. i. 195; í þess konungs veldi, sem sá var, in whose kingdom he was, 190: answering to er (ll. 2), við slíkt ofrefli, sem þeir áttu at etja (viz. við), Fms, iii. 9; ór þeim ættum, sem þér þóttu ernirnir fljúga (viz. ór), Ísl. ii. 196: adding a demonstr. pron. (cp. er A. lll), cf prestr fallerast með þeirri konu, sem hann hefir skírt barn hennar ( whose bairn), H. E. i. 190.II. after adverbs; þar sem = ‘there as’ = where; þangat sem, ‘thither as’ = whither; þaðan sem, ‘thence as’ = whence; hann drap þar ( there) fótum, sem ( where) vatni því var niðr slegit, Hom, 110; muntú þar þykkja sóma-maðr, sem þú kemr, Ld. 158; skal þar kalla kirkju, sem hann vill, K. Þ. K. 42; felask þar sem ( where) okkr þykkir vænligast, Nj. 263: hvar sem hann kom, wheresoever he came, Fms. vi. 356; þat sem fékksk af reiðskjótum, Ó. H. 170; hvaðan? Þaðan sem þú mátt vel éta, Nj. 75.2. þú görir þik góðan, þar sem þú hefir verit þjófr ok morðingi, thou who hast been, Nj. 74: dropping ‘þar;’ eru allir þrændir sem hann er, all the Thronds are where he is, i. e. they all back him Fms. i. 53. -
108 SÉR
* * *I) refl. pron. dat.1) for oneself, separately, singly (fór Eyjólfr einn sér);eitt er þat sér, that is a thing by itself;2) in a distributive sense, sér hverr, sér hvárr, each by himself, each separately;ef sér ferr hverr várr, if each of us goes by himself;stundum báðir samt, stundum sér hvárr þeirra, sometimes each of them singly;þat lið, er honum fylgði, flýr sér hvat, in all directions.* * *reflex. pron. dat. = Lat. sibi (see sik, sín), to himself (herself, itself, themselves), used when referring to the subject in a sentence, whether sing. or plur.; hann hafði kesjuna fyrir sér, Eg. 532; hann segir sér mikit þykkja, 539; hón lét söðla sér hest, 603; hann bað Gizur sitja hjá sér, Nj. 226; sögðu þat allir, at hann brygði sér hvárki við sár né bana, 116, where it refers to the second subject ‘hann.’II. special usages; vera mikill (lítill) fyrir sér, to be great (little) of oneself, a strong (weak) man; þeir fengu sér róðrar-skip, Eg. 109; drápu þeir sér upp eld, Fms. iv. 338; leika sér, to play, Nj. 2; gamna sér, etc.2. giving emphasis; bað hón sér til Guðs, she ‘prayed her’ to God, Sks. 465 B; hón veinaði sér, she ‘wailed her’ bitterly, Hom. 150; eiga sér e-t, to own, hirzlu átti halrinn sér, Skíða R.: þau áttu sér eina dóttur, they had one daughter, and the like.III. for oneself, separately, singly, as Lat. se-; fór Eyjólfr einn sér, Glúm. 329; einn er hann sér um sefa, Hm.; þeir vóru sér um móður, D. N. i. 149; settisk Joseph sér cinsliga, Stj. 217; þeir Þorljótr ok Sigurðr vóru sér einir ok heimasveitin, Th. and S. on the one hand and the house-folk on the other, Sturl. ii. 53; eitt er þat sér, that is a thing by itself, Gísl. 15; skyldi drekka saman karlmaðr ok kona svá sem til ynnisk, en þeir sér er fleiri væri, Eg. 247; ok vera þeir sér, er næstir búa, N. G. L. i. 98; at hverri gleði hlotnaðisk svá til, at þau urðu sér, Víglundr ok Ketilríðr, Vígl. 19.2. in a distributive sense with the pron. hverr, one by one; ef sér ferr hverr várr, Glúm. 329; skulu ver undan hlaupa, sér hverr várr, Fær. 161; optliga allir saman, en stundum sér hvárir, Fms. i. 52; stundum báðir samt, stundum sér hvárr þeirra, Hkr. i. 30; þat lið er honum fylgði flýr, sér hvat, Fms. x. 268; þótt ek greina nú eigi svá, sér hvat, sem hann görði, each separately, Bs. i. 64; var borgin öll brotin, ok borinn sér hverr steinn, each stone of it scattered, Fms. ix. 48; greindusk sér hver skipin, vii. 289; hvártz þær (nætr) eru allar saman eða sér hver, whether they be three continuous or separate nights, Grág. i. 143; sér í lagi, for itself, separate, B. K. 83; sér í stað, id., Stj. 288: the exclamation, sér er hvað! sér er hver ósköpin, what a wonder, wonderful! expressing amazement. -
109 sér-skapr
m. selfishness, Ld. 288, v. l. -
110 sex-fættr
adj. six-footed, Stj. 288. -
111 SINN
I)(sín, sitt), poss. pron. his, her, its, their;1) referring to the subj. in a sentence, Hallgerðr fastnaði dóttur sína, H. betrothed her daughter;Hrútr var harðráðr við úvini sína, H. was stern towards his foes;2) referring to the object;hvat vill Haraldr bjóða Nóregs konungi fyrir sitt starf, what will H. offer to the king of Norway for his (viz. the latter’s) trouble? Sigurðr jarl gaf upp Orkneyingum óðul sín, their odals;hann þakkar honum sitt sinni, he thanks him for his help;3) neut. as subst.;kostaði hann einn allt fyrir, en bœndr ekki af sínu, nothing of their own;allt mun þat sínu fran fara um aldr manna, it will all go its own course to a man’s life;4) with sjálfr both words are declined;þeir báðu hana taka sjálfrar sinnar ráð, they bade her take her own counsel;tók sitt langskip hvárr þeira, each of the two took a long ship;sinn vetr þá hvárr heimboð at öðrum, they visited each other, winter about;sínu sinni at hvárs búum, alternately on each other’s estates;sinn veg hvárr, one each way;þykkir nökkut sinn veg hváru, each took his own view of the matter;ferr sinn veg hverr um skóginn, they (all) went each his own way in the wood;skulu vaka sinn þriðjung nætr hverir tveir, two and two in turn.n. time;eitt sinn, einu sinni, one time, once (þat var eitt sinn, at Egill gekk til elda at verma sik);eitthvert sinn, einhverju sinni = eitt sinn, einu sinni;einhverju sinni bar svá til, at, one time it happened that;ekki sinn, engu sinni, never;aldri sinn, never more (aldri skaltu koma í mína rekkju sinn síðan);þat sinn, that time;þessu sinni, this time;(í) annat sinn, öðru sinni, a second time, again;hit fyrra sinn, the first time;hit þriðja sinn, for the third time;at sinni, for the present (þeir skilja tal sitt at sinni);um sinn, once (veg þú aldri meirr í inn sama knérunn en um sinn);for this one time (ek mun leysa þik ór vandræði þessu um sinn);um sinns sakir, for this once (eigi vil ek synja þér um sinns sakir þessa);dat. pl., sjau sinnum, seven times;endr ok sinnum, now and then, from time to time;nökkurum sinnum, several times.* * *sín, sitt, pron. possess. reflex.; the better and true form is sínn, sín, sítt, with í throughout, see the remarks on minn; [Ulf. seins, etc.]:—his, hers, its, theirs = Lat. suus, usually placed after, but also, if emphatic, before; þar sitr Sigyn um sínum ver, Vsp. 39; síns um freista frama, Hm. 2; mál síns maga, 20; síns ins heila hugar, síns ins svára sofa, 105: properly referring to the subject in a sentence, Hallgerðr fastnaði dóttur sína, H. gave away her daughter. Nj. 51; Hrútr var hagráðr við vini sína, 2; hann skipaði sínum mónnum, 50; þeir leiða hesta sína, 265; hann kvaddi Ólaf stjúpson sinn til at söðla sér hest, Ó. H. 15; síðan vóru honum öll ráð sín þungrærð ok torsótt, 195; var honum sjálfum hugr sinn bæði fyrir skjöld ok brynju, Fbr. 56 new Ed. The pronoun may also refer to the object, or, in a complex sentence, to a second person in the predicate of the sentence, hvat vill Haraldr bjóða Noregs konungi fyrir sitt starf, what will H. offer to the king of Norway for his (i. e. the Norse king’s) trouble? Fms. vi. 415; Sigurðr jarl gaf upp Orkneyingum óðul sín (their odals), Orkn. 20, cp. the Lat. ‘Syracusanis res suas restituit;’ sagði Dufþakr at Ormr skyldi hafa byrði sína, i. e. as much as O. could carry, Fb. i. 523; eigi þér at bæta prestinum rétt sinn, to the priest his due, Bs. i. 709; Eyjólfr þakkar konungi gjafir sínar ok vinmæli for his (the king’s) gifts, Lv. 112; hann þakkar honum sitt sinni, he thanks him for his help, Fas. ii. 542: so also in mod. writers, og hann gaf hann aptr sinni móður, Luke vii. 15 (Vídal.); ræn ei Guð Sínum rétti, rob thou not God of his right, Pass. 7. 11, and passim.II. neut. as subst.; allt mun þat sínu fram fara ( go its own course) um aldr manna, Nj. 259; ryðik hann um sitt, = Lat. pro virili, i. e. for his own part, with might and main, Fms. xi. 132: ellipt., hann segir sínar (viz. farar) eigi sléttar, Korm. 158; kom hann svá sinni (viz. ár) fyrir borð, Fas. i. 524.III. with sjálfr, both words are declined; skaða sjálfs síns, one’s own self’s scathe, Sks. 228 B; minni sjálfs síns, one’s own recollection, D. N. ii. 110; þeir báðu hana taka sjálfrar sinnar ráð. ‘take her own self’s rede,’ act for herself, Fms. x. 103; með höndum sjálfra sinna, Barl. 25; leggr hón í veð sjálfra sinna eignir, D. N. ii. 82; sakir óforsjó sálfra sinna, i. 107: in mod. usage both the possessive and the indeclinable forms are used, thus, sjálfs síns eignum, but if placed after, eignum sjálfs sín; the possessive however is more freq., as it also is the better form of the two.IV. with hvárr (dual), hverr (plur.), in a distributive sense:α. sinn-hverr in n purely distributive sense; tók sitt langskip ‘hvárr þeirra, they took a long ship, each of the two, Eg. 74; England ok Skotland er ein ey, ok er þó sitt hvárt konungs-ríki, England and Scotland are one island, and yet each is a separate kingdom, Symb. 14: lét sitt naut hvárr fram leiða, Eg. 506; sinn vetr þá hvúrr heimboð at öðrum, each his winter, alternately, Nj. 51; ef sinn lögsögu-mann vilja hvárir, Grág. i. 1; þeirra manna er tví-tyngðir eru ok hafa í sínum hváptinum hvára tunguna, Al. 4; hón hélt sinni hendi um háls hvárum þeirra, … liggi til sinnar handar mér hvárr ykkar, Fms. i. 9.β. sinn hverr (plur.), ferr sinn veg hverr um skóginn, they went each his own way in the wood, i. e. dispersed, Glúm. 329; skulu vaka sinn þriðjung nætr hverir tveir, two and two in turn, Fms. iv. 299; hann selr sína bolöxi í hendr hverjum þeirra, v. 288; hann sá þrjú hásæti ok sátu þrír menn, sinn í hverju, Edda 2; hann kastaði um öxl hverja sínum sauðum tveimr, Grett. 134 new Ed.; fór sinn veg hverr, they went each his own way, i. e. they parted; but, fór hverr sinn veg, each his (appointed) way: rarely with the possessive placed after, fóru hvárir leið sína, Nj. 34; fara hvárir til síns heima, Korm. 222. In mod. usage, when sinn is placed after hverr, it gives emphasis with the notion of one’s due, one’s own, thus, gefa hverjum sitt, to give every one his due, Lat. suum cuique; whereas ‘sitt hverjum,’ with the order reversed, is merely distributive; thus hver fékk sinn penning, Matth. xx. 9 (of wages due to each); whereas ‘fékk sinn pening hverr’ would be said of alms distributed.B. COMPDS: sinn-veg, sinn-eg, sinn-ig, adv. one each way; þykkir nokkut sinnveg hváru, they disagreed, Ld. 90; talaði annarr at öðrum, ok hóf sinneg; hverr, they all spoke in turn, and each began his speech differently, Fms. vii. 222. Also, sinns-ig, adv.; flýði sinnsig hverr, Fms. viii. 413, v. l.; sinnsiginn var litr hvers steins, Konr.; skildu þeir svá sínu tali, at sinnsiginn líkaði hverjum, Bs. (Laur.); segir svá Gregorius papa, at sinnsig á hvern á at minna, each has to be admonished in his own way, one this way, another that, 655 xi. 2. -
112 SKÁLI
* * *m.1) hut, shed (put up for temporary use);* * *a, m. [cp. Scot. shieling; Ivar Aasen skaale = shieling]:—prop. a hut, shed, put up for temporary use; this is the earliest Norse sense, and it is still so used in Norway; þar sér enn skála-tópt þeirra ok svá hrófit, Landn. 30; skála vist at Rauðabjörgum, of a fisherman’s hut, Vm. 147; skála búi, a hut dweller = a robber, Fs.; hence, leik-skálar, play-shielings, put up when people assembled for sports; gufu-skálar, ‘steam-shieling’ a local name, of bathing-sheds (?), Landn.; fiski-skálar, fishing shielings; it also remains in local names as Skála-holt. II. a hall (höll is only used of the king’s hall), see Orkn. ch. 18, 70, 115, Gísl. 29, Dropl. 18, 28, Fms. i. 288–292, Korm. 58, Bs. i. 41, Fbr. ch. 13 new Ed, Nj. ch. 78, Gunnl. S. ch. 11; in Landn. 1. ch. 2, 2. ch. 13, the skáli is a detached building; drykkju-s., a drinking hall; svefn-s., a sleeping hall. In Grág. i. 459 distinction is made between eldhús and skáli; in the Sturl. skáli is distinguished from stofa; and it seems that the men were seated in the former, the women in the latter. At still later times, and so at present, the skáli is an apartment near the entrance, a kind of for-skáli, q. v.; til þess er sér mann ór skála-dyrum ór fjöru í Nesdal, Vm. 87.III. compds, skála-búnaðr, the hangings of a skáli, Glúm. 325; skála-dyrr, -endi, -gluggr, -gólf, -hurð, the doors, end, window, floor, hurdle of a skali, Fms. i. 292, iii. 81, Vm. 87, Nj. 201, Landn. 154 (cp. Nj. 114), Krók. 39 C; skála-görð, -smíð, the building a skáli, Vm. 87, Fms. i. 290, Ld. 138, Rd. 245; skála-tópt, -veggr, -viðr, the quadrangle, wall, timber of a skáli, Landn. 30, 136, Ld. 252, Hrafn. 20, Nj. 282. -
113 SKEGG
* * *n. beard (honum. óx eigi s.).* * *n. [Engl. shaggy is akin, but in the sense of the beard the word is peculiar to the Scandin. languages, which use barð (q. v.) in a different sense; Dan. skæg; Swed. skägg]:—a beard, prop. originally = shagginess, Þkv. 1, Rm. 15; honum óx eigi skegg, Nj. 30, Fms. ii. 59; stutt skegg ok snöggvan kaup, … jaðar-skegg, Sks. 288; kanpa ok skegg, K. Þ. K.; hón sér undir skegg Hagbarði, Korm. 12: phrases, Úlfarr vatt við skegginu, Eb. 164; skríða undir skegg e-m, to hide behind another’s beard, Fs. 31; konu skegg, a woman’s beard, Germ. Kaisers-bart, cp. Edda 19; höggva skeggi niðr, to bite the dust, Fms. xi. (in a verse); meðan upp heldr skeggi, as long as we can stand upright, Orkn. (in a verse); höggvask til skeggjum, to put beards together, Grett. (in a verse).II. = barð (q. v.), the cutwater, beak, of a ship; var skegg á ofanverðu barðinu, Fms. ii. 310; flaugar-skegg.III. in pr. names, Skeggi, Járn-skeggi, Skegg-broddi, Landn., Ó. H.; Skegg-bragi, Skegg-ávaldi or Ávaldi skegg, Fs.B. COMPDS: skeggbarn, skeggbroddr, skeggbrúsi, skegghvítr, skeggkarl, skegglauss, skeggmaðr, skeggsíðr, skeggstaðr, skeggstæði. -
114 skír-borinn
part. ‘pure-born,’ born in wedlock, Grág. i. 288, Fms. x. 265. -
115 SKJÓTR
I)m. vehicle, horse.a. swift fleet (skjótr hestr); quick, short (skjót svör); neut., skjótt, as adv. speedily (hón bjó sik skjótt).* * *adj., skjót, skjótt, swift, fleet; hefir þú skjótara hest séð? Fms. vii. 169; þeir hljópu at þeim, ok varð skjótastr Moðúlfr, Nj. 262; s. til góðra verka, Skálda 169: skjótt, opp. to seint, Edda 127.2. of time; skjótari skilning, Fms. i. 97; skjótan órskurð, 42; skjótar sölur, Ísl. ii. 126; þat er skjótast at segja, in short! Fms. vi. 84; rifhrís er skjótara er at rífa upp, it is sooner picked, Grág. ii. 288; mjólk ok aðra hluti þá er þeim vóru skjótastir til lífs, Finnb. 234; skjót samstafa, a short syllable, Edda (Ht.)3. neut. skjótt, speedily; hón bjó sik skjótt, Nj. 11; búa sik sem skjótast, Fms. i. 73; þeir sjá skjótt ( soon) logann, Ísl. ii. 152; birta skjótt sinn vilja, Ld. 186; sofna skjótt, Fms. i. 9; líf mannligt endast skjótt, Hallgr., Pass. 8. 17, 14. 1.B. COMPDS: skjótfara, skjótfæri, skjótfættr, skjótgörr, skjóthendr, skjótkeypt, skjótkjörinn, skjótlátr, skjótleikinn, skjótlitið, skjótlyndr, skjótmælgi, skjótorðliga, skjótorðr, skjótráðit, skjótráðr, skjótræði, skjótsvarinn, skjóttíndr, skjótyrði. -
116 SKORA
* * *(að), v.1) to chafe, rub, gall (jarnin skoruðu mjök at beini);2) to make a score or incision in (sumir ganga at með boløxar ok skora fœti á filunum); s. e-t sundr, to cut asunder;3) to challenge; s. e-m (or e-n) á hólm (til hólmgöngu, til hólms, til einvígis), to challenge to a duel;4) s. á e-n, to call upon, request strongly (þeir skoruðu á hann fast); s. á e-n til e-s, to call upon one for a thing (s. á. e-n til liðveizlu, fulltings); s. á e-n til hólmgöngu, to challenge one to fight;5) to urge insist upon (fast skorar þú þat); s. e-t mál við e-n, to broach a matter to one (konungr skorar þá þetta mál við hana sjálfa);6) s. e-t í, to stipulate (Þ. skoraði þat í, at);7) to score, count by tallies (hann lét þá s. liðit).* * *að, (but skorðu, Gs. 14), [Engl. to score], to make a score, incision; járnin skoruðu mjök at beini, Fms. xi. 288; af annan fótinn en skoraði mjök annan, Sturl. ii. 158; þar skorðu vit ( we scored) blóð ór benjum, Gs. 14; þeir skora sundr vegginn með bolöxum, Al. 148; skora sundr í miðju, Fas. iii. 343; þeir skoruðu af spjótskapti ( scored a piece off) ok görðu þar af hæl, Slurl. ii. 181; þeir skora fætr á fílunum þar til er þeir falla, Al. 143.II. skora e-m hólm, prop. to ‘score’ or mark out a field for battle, hence to challenge to single combat, (rísta reit, to scratch the limits of a batile-fdd, see Korm. S.); skora á e-n, to challenge; s. á e-n til hólmgöngu, Dropl. 36, Fs. 137; hann skoraði á Þorfinn til landa, Landn. 80; skora á mann til e-s hlutar, Eg. 494: also, skora e-m á hólm or hólmgöngu, to challenge to fight, Nj. 15, 36, Gísl. 78: skora e-n (acc.) á hólm, Grett. 40 new Ed., is less correct.2. to call on, summon; hann skorar á Þorgerði, Fms. xi. 134; at þú skorir á hann, at hann rétti þitt mál, Dropl. 20: to urge, fast skorar þú þat, Ld. 334; konungr skorar þetta mál við hana sjálfa, Fms. xi. 4; skaltú s. við hann fast, 113; skorar konungr til við Hákon, hvárt …, 20; þótt þessir hlutir skoraði samvizkur manna á fornum landskap, Bs. i. 733; þat skorar Búi í sættina, at …, Fms. xi. 86; einn er hlutr skoraðr til þess, 30; skoraði því Biskup þessa hluti, Bs. i. 736; Þorvaldr skoraði þat í mót.III. to score, count by tallies; en er skorat var lið vóru nær þrettán hundruð, Fms. vii. 295; hann lét þá s. liðit, Orkn. 416, ix. 382 (v. l.); þá lét hann menn ganga undir stöng ( he made the men pass under a pole), var lið skorat, Fms. viii. 320; skoraðir vóru sex tigir hundraða, 311; var þá skorat nær fjórir tigir hundraða manna, vii. 275; þá, var skorat tuttugu hundrað manna, 324; var skorat á hana ( her, the ship) tvau hundruð manna ok átta tigir, viii. 198; þar vóru fyrst til skoraðir ( mustered out) hirðmenn, Hkr. i. 310; skolu bændr skora görðir á hendr honum, to impose a levy on them. N. G. L. i. 200; var áðr skorat at hverjum Þórðr vildi ganga, Sturl. iii. 27.IV. reflex., skorask undan, to refuse, decline a challenge, Bárð. 179. -
117 SKOT
* * *n.1) shooting, shot (þóttist Þ. eigi hafa skotit betra skot);3) appeal; er til hans miklu minna skot en margir láta yfir, there is less appeal to (less worth in) him than folks say;4) a narrow dark passage, running along the wall of the ancient hall (gekk hann inn ok í skot, er var um eldahúsit).* * *n. [from skjóta; A. S. scot; Engl. shot and scot; Germ. schoss; Dan. skud]:—a shot, a shooting; skjóta langt skot af handboga, Landn. 288; þóttisk hann eigi hafa skotið betra skot, Fms. vii. 211; hann féll við skotið, Nj. 247, and passim; hand-skot, boga-skot, and byssu-skot, (mod.): plur. shooting, sund ok skot, Fb. i. 368; skotum ok spjóta-lögum, Ó. H. 183.2. the thing shot, a missile = skeyti; hval ef eigi er skot í … ef skot eru fleiri í hval enn eitt … leita skots, … at hann átti þat skot, … ef fleiri menn kalla til skots en einn, Grág. ii. 367–371; smíða sér skot, Þiðr. 87.II. metaph. usage, a scot or shot, [in the phrases to pay one’s scot, scot and lot, scot-free], contribution; halda sínu skoti upp, Grág. i. 239; sam-skot, scot and lot, portion; hálfs bolla skot, Gþl. 80; plóga-skot, Ólafs-skot, Hallvarðar-skot, a kind of tax in Norway, N. G. L. ii. 336, cp. i. 459.2. as a law term, an appeal; mega skoti orka, N. G. L. i. 88; fullt skot, a lawful appeal, 21; er til hans miklu minna skot en margir láta yfir, there is less appeal to or worth in him than folks say, i. e. he will not do much, Ó. H. 57; ráða-skot.3. cheating, fraud; arf-skot, q. v.; kné-skot, ‘knee-service,’ humiliation.III. a narrow dark passage, running (inside or outside?) along the wall of the ancient halls; separated by a partition wall from the seats (set); skot er um var elda-húsit, en dyrr vóru fram ór skotinu at setum innan-verðum, Egill gékk fram í setið, Eg. 397; nú finnr Steingerðr at hón er sén, hón snýr í skotið, ok sér undir skegg Hárbarði, Korm. 12; hann skyldi leyna þeim mönnum í skotinu hjá sér … nú hleypr ofan þilit ok menninir fram (viz. into the part where the seats were), Rd. 313; skálinn var algörr ok skot umhverfis, Fms. i. 290; skot vóru um húsit ok lokhvílur, ok ór einni lokhvílu mátti hlaupa í skotið, Fs. 72; cp. the passage, elda-húsit var svá lagat … ok vóru þat laundyrr, Ísl. ii. 294, 295, where the lost original prob. used the word skot:—of a church, skotið kirkjunnar, Fms. ix. 492; Guðmundr var í skotinu, þviat hann átti eigi kirkju-gengt, Sturl. ii. 42 (kirkju-skot): of a temple, hann setti allt grindum eðr skotum, Stj. 562, 1 Kings vi. 5; for-skot = a vestibule, id.2. in mod. usage a dark nook, corner, skúma-skot.B. COMPDS: skotáss, skotbakki, skotblað, skotbógr, skotbroddr, skoteldr, skoteygr, skotfé, skotfimi, skotfimr, skotfæri, skotfærr, skothenda, skothlutr, skothríð, skothvalr, skothyrna, skotmaðr, skotmál, skotpenningr, skotsilfr, skotspánn, skotteinn, skotvagn, skotvápn, skotvöndr, skotögn. -
118 skrá
* * *I)(gen. skrár, pl. skrár), f.2) a scroll for writing on, a written scroll;setja á skrá, to commit to writing;í þessari skrá, in this scroll.(skráða, skráðr), v.1) to put on a scroll, enter (at skrá nöfn þeira allra);2) to enrol (E. lét lesa upp, hverir skráðir váru á konungsskipit).* * *ð, to put on a scroll, to enter, 656 A. i. 13; skrá nöfn þeirra allra, Fms. v. 277; var á þeim bréfum skráð öll mál, Sks. 643; hann lét ok skrá um allt konungs ríkit, at …, 464, Jb. 288, Fms. x. 146; hann lét lesa upp hverir skráðir vóru á skipit, vii. 287.2. reflex. to be entered on a list; skrásk skal hverr farar-maðr, svá einyrki sem annarr maðr, N. G. L. i. 199. -
119 skyndi-liga
adv. in haste, of a sudden, speedily, Nj. 205, Fms. i. 163, vii. 288, Fær. 261, Eg. 81, 320. -
120 SKÖR
* * *(pl. -ar), f.1) score, notch, incision;2) a rift in a rock or precipice (hleypr hann ofan fyrir skorina).* * *f., gen. skarar, [skara], a rim, edge; allt út að skörinni, the rim of ice, Eb. 236; víða um ísinn … þeir lendu útan at skörinni, Fms. viii. 404: = tjald-skör, hljóp konungr ór lyptingunni, var hann svá reiðr at hann hljóp út um skarirnar, Fas. i. 373; spretta skörunr, ii. 187, 206, Bs. ii. 108: the phrase, skríða til skarar, to slide to the very edge, to fight it out, Sd. 189; skal nú til skarar skríða með okkr Knúti bróður mínum, Fms. xi. 15, the metaphor prob. from running or racing to the edge of the ice.2. the joints in a ship’s planking, see skara and skarsúð; þá er skipit hljóp af stokkunum bilaði í skarar nökkurar, Fms. viii. 196; húfr skörum hvelfðr, a hull covered with skarar, vi. (in a verse); þunn skör, the thin planks, Lex. Poët.3. a row of benches or steps; it appears from this word that in the ancient halls the seats sloped upwards, in tiers, as in a theatre; skyldi sá sitja á skörinni fyrir hásætinu, on the bench next before the high seat, Hkr. i. 49; sitja í hásæti, skör lægra enn konungr, one bench, one step lower, Fms. i. 7, Fb. ii. 137; sem hann er lauss, þykkir honum skör rýmra, Fas. ii. 225; var konungr í sömu stofu ok sömu skör um vetrinn, Fms. x. 1, v. l.; fót-skör, a foot-stool; or skör fóta = fótskemill.4. = skari (better skor), Þiðr. 288, 291, 311, 350.5. the hair, prob. from being cut so as to make a rim round the head, cp. brúna-skurðr: skör nam at dyja, Þkv. i; skör var fyrir enni, hair cut into a forelock on the forehead, Rm. 15; skör jarpa, Hðm. 21; skarar jarpar, Gkv. 2. 19; þær skálar er und skörum vóru, Vkv. 23, 33; döglings skör dreyra runna, his gory locks, Gkv. 1. 13; alda gengr of skör drengjum, Kormak; háfjall skarar, skarar fjall, skarar haugr, the high mount of the hair, the ‘knoll of the hair,’ = the head, Hým. 23, Hkr. i. (in a verse), Lex. Poët.: skör is used of men’s hair only, not of women, hence in the law, ef kona klæðisk karlklæðum eða skerr sér skör, eða ferr með vápn, þat varðar fjörbaugs-garð, Grág. i. 358: the word is obsolete in prose, except Grág. l. c., or in the saying, skömm eru skarar lýtin, cp. Mkv. 19: and in the phrase, mun Guðrún eiga at búa um rauda skör Bolla, G. will have to dress B.’s gory locks, Ld. 244; cp. vinna skarar rauðar, Ó. H. (in a verse); svá segir mér hugr um at rautt mun sjá í skörina, my mind tells me that there will be bloody locks, Valla L. 210: skapa skor (i. e. skör?) ok jafna ú-jafnað, to shape the cut, and make even the uneven, Fbr. 16 new Ed., skarar-fagr, adj. fair-haired, Fms. x. (in a verse).
Страницы
См. также в других словарях:
288 av. J.-C. — 288 Années : 291 290 289 288 287 286 285 Décennies : 310 300 290 280 270 260 250 Siècles : IVe siècle … Wikipédia en Français
288 — Années : 285 286 287 288 289 290 291 Décennies : 250 260 270 280 290 300 310 Siècles : IIe siècle IIIe siècle … Wikipédia en Français
288 — Portal Geschichte | Portal Biografien | Aktuelle Ereignisse | Jahreskalender ◄ | 2. Jahrhundert | 3. Jahrhundert | 4. Jahrhundert | ► ◄ | 250er | 260er | 270er | 280er | 290er | 300er | 310er | ► ◄◄ | ◄ | 284 | 285 | 286 | 287 | … Deutsch Wikipedia
-288 — Années : 291 290 289 288 287 286 285 Décennies : 310 300 290 280 270 260 250 Siècles : IVe siècle av. J.‑C. … Wikipédia en Français
288 — ГОСТ 288{ 72} Войлок технический тонкошерстный и детали из него для машиностроения. Технические условия. ОКС: 59.080.30 КГС: М15 Валяльно войлочные изделия (кроме головных уборов) Взамен: ГОСТ 288 61 Действие: С 01.01.73 Изменен: ИУС 8/78, 6/83,… … Справочник ГОСТов
288 a. C. — Años: 291 a. C. 290 a. C. 289 a. C. – 288 a. C. – 287 a. C. 286 a. C. 285 a. C. Décadas: Años 310 a. C. Años 300 a. C. Años 290 a. C. – Años 280 a. C. – Años 270 a. C. Años 260 a. C. Años 250 a. C. Siglos … Wikipedia Español
288-01-7 — Phosphole Phosphole Général No CAS … Wikipédia en Français
288-32-4 — Imidazole (molécule) Imidazole Structure de la 1H Imidazole Général Nom IUPAC Imidazole … Wikipédia en Français
288-47-1 — Thiazole (molécule) Pour les articles homonymes, voir Thiazole. Thiazole … Wikipédia en Français
288 — Años: 285 286 287 – 288 – 289 290 291 Décadas: Años 250 Años 260 Años 270 – Años 280 – Años 290 Años 300 Años 310 Siglos: Siglo II – Sig … Wikipedia Español
288 (число) — 288 двести восемьдесят восемь 285 · 286 · 287 · 288 · 289 · 290 · 291 Факторизация: Римская запись: CCLXXXVIII Двоичное: 100100000 Восьмеричное: 440 … Википедия
