-
1 ἌΚρος
ἌΚρος ( ἀκή), in eine Spitze auslaufend, was sich am äußersten Ende und Rande befindet, das äußerste, oberste, höchste; μέσα καὶ ἄκρα entgegengesetzt Plat. Phaedr. 264 c; – a) bei Hom. immer von concreten Dingen, oft als Prädicatsnomen; πρώονες ἄκροι Iliad. 16, 299. ἄκραι ἠιόνες 17, 264, ἄκρῳ Ὀλύμπῳ Iliad 13, 523, ἀκροτάτῃ κορυφῇ Οὐλύμποιο Iliad. 5, 754, auf einer hohen Spitze, Scholl. Aristonic. ὅτι ὑπερϑετικὸν ἀντὶ ἁπλοῠ, ἀκροτάτῃ ἀντὶ τοῦ ἄκρᾳ, Lehrs Arist. p. 168; ἀνὰ Γαργάρῳ ἄκρῳ Iliad. 15, 152; häufig auch bei Anderen von Bergen; ἐπ' ἄκρῳ ῥυμῷ, an der Spitze der Deichsel, Il. 5, 729, vgl. Scholl. Aristonic.; ὕδωρ ἄκρον, die Oberfläche des Wassers, 16, 162; Πέργαμος ἄκρη Iliad. 5, 460. 6, 512, πόλις ἄκρη 6, 257. 317. 7, 345, πόλις ἀκροτἀτη ( superl. Homerisch = posit.) 22, 172, der hochgelegene Theil der Stadt, die Burg, welche Od. 8, 494. 504 ἀκρόπολις heißt, s. d. W.; πύργων ἐπ' ἄκρων στάς Eur. Phoen. 1098. Bes. von Theilen des Körpers: χεῖρα ἄκρην οὔτασε, er verwundete die Spitze der Hand, Il. 5, 336; χερῶν ἄκροι κτένες Aesch. Ag. 1576; vgl. Ar. Lys. 443; Eur. I. A. 951; ἄκροι δάκτυλοι, Fingerspitzen, I. T. 251; Plat. Prot. 352 a; πόδας ἄκρους, bis zu den Fußspitzen, Il. 16, 640; vgl. Eur. Ion 1166; Plat. Lach. 183 b; übtr. Soph. Ai. 1209 ἐπ' ἄκρων ὁδοιπορεῖς, du bist stolz, hochfahrend; ἐπ' ἄκροις τοῖς κώλοις Plat. Tim. 76 e; ἄκρος μυελός, das innerste Mark, Eur. Hipp. 255; οὐ γὰρ ἄκρας καρδίας ἔψαυσέ μου, er hat das Herz im Innersten getroffen, Hec. 249. – b) von der Zeit: ἄκρας νυκτός Soph. Ai. 278, nach dem Schol. Anfang der Nacht; vgl. ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. P. 11, 10, s. ακρέσπερος. – c) auf den Geist übertr.: ἀπ' ἄκρας φρενός, scharfer Verstand, Aesch. Ag. 805; δι' ἄκρων φρενῶν Eur. Bacch. 203; ὀργὴν οὐκ ἄκρος Her. 1, 73. ψυχὴν οὐκ ἄκρος 5, 124, nicht stark an Gemüth, Muth; ἄκρος ὀργήν = jähzornig App. Hisp. 98. Sehr gewöhnlich: das Ausgezeichnetste, Vortrefflichste seiner Art, Ἀργείων ἄκροι, die Vornehmsten unter den Argivern, Eur. Phoen. 430; ἄκρος τοξότης, ein ausgezeichneter Schütze, Aesch. Ag. 614; μάντις Soph. El. 1491; ἄκραι ἀρεταί Pind. Ol. 13, 15; Ἴωνες ἄκροι γίγνονται, zeichnen sich aus, Her. 5, 112; ἀνὴρ ἄκρος 6, 122, ein tüchtiger Mann, πολίτης Plat. Legg. VII, 823 a; εἰσὶ τὰ πολέμια ἄκροι, sind im Kriegswesen ausgezeichnet, Her. 7, 111. Bes. seit Plat. häufig δικαστής, κυβερνήτης, ἰατρός, Theaet. 201 c Rep. II, 360 e, u. sonst; Ggstz οὐ φαῦλοι ἀλλ' ὅτι μάλιστα ἄκροι Legg. XI, 753 e. Auch von Thieren: ποιμνίον ἀκρότατον Rep. V, 459 e: von Sachen: ἡδοναὶ ἀκρόταται Phileb. 45 a: μισϑὸς ἄκρος, hoher Lohn, Theocr. 7, 31; τιμωρία Plut. Cic. 19, u. ä. öfter. Dah. ἄκρος εἴς τι, περί τι, Plat. Rep. VI, 499 c Legg. VIII, 833 e. Häufig steht sowohl das fem. ἡ ἄκρα (s. oben besonders), als auch das neutr. τὸ ἄκρον substantivisch, Σούνιον, ἄκρον Ἀϑηνέων Od. 3, 278, das Vorgebirge von Attika; Γάργαρον ἄκρονἼδης Il. 14, 292; τὰ τῶνἌλπεων Pol. 3, 55, 9, u. öfter, der auch οἱ ἄκροι für Berge braucht; vgl. ἐπὴν δ' ἐς ἄκρον ἵκηαι Hes. O. 286; μοχλὸν ἐλάινον, ὀξὺν ἐπ' ἄκρῳ, an der Spitze, Od. 9. 382. Uebtr. das Höchste einer Sache, πανδοξίας ἄκρον Pind. N. 1, 13, u. öfter σοφίας u. dgl.; πρὸς ἄκρῳ γε-νέσϑαι Plat. Phaedr. 247 b, u. oft bei Sp.; εἰς ἄκρον ἱκέσϑαι, ἐπὶ τὸ ἄκρον ἄγειν, ὲλϑεῖν, Plat. Legg. III, 701 c Tim. 20 a; ἐπὶ τὰ ἄκρα τῆς ϑαλάττης ἀφῖγμαι Phaed. 109 d; φιλήματος ἄκρα φέρεσϑαι, den Preis des Kusses davontragen, Theocr. 12, 31. – Adv. ἄκρον, zu äußerst, Il. 20, 229; ἄκρα Mel. 123 (VII, 428); Theocr. 27, 43.
-
2 ακρος
31) высший, верхнийἀκροτάτῃ κορυφῇ Hom. — на самой вершине;
ἐπ΄ ἄκρων ὀρέων Soph. — на вершинах гор;ἄκρη πόλις Hom. = ἀκρόπολις2) наружный, поверхностныйἄκρη ῥινός Hom. — поверхность кожи;
οὐκ ἄκρας καρδίας ἔψαυσέ μου Eur. — это глубоко врезалось в мое сердце (ср. 3)3) крайнийἄκρη χείρ Hom., Her. — кисть руки, рука;
ἄκρα γλῶσσα Soph. — кончик языка;ἐπ΄ ἄκρων (sc. ποδῶν или δακτύλων) Soph. — на цыпочках;πεδίον ἄκρον Soph. — край равнины;ἄκρα ἱστία Arph. — край парусов;πρὸς ἄκρον μυηλὸν ψυχᾶς Eur. — до глубины души (ср. 2);ἄκρα νύξ Soph. — глубокая (поздняя) ночь;ἄ. ὀργήν Her. — вспыльчивый;οἱ ἄκροι Arst. — крайние классы, т.е. богачи и бедняки4) наилучший, превосходный, отличный(εἴς и περί τι Plat.; ἀνήρ Her.; τεχνῖται καὴ σοφισταί Plut.)
ἄκροι γενόμενοι ταύτην τέν ἡμέραν Her. — храбро сражаясь в этот день;ψυχέν οὐκ ἄ. Her. — павший духом, малодушный;οἱ ἄκροι τῆς ποιήσεως Plat. — величайшие представители поэзии;ἐγώ σοι μάντις εἰμὴ τῶν δ΄ ἄ. Soph. — это я тебе безошибочно предсказываю;ἄ. διαλέγεσθαι Plut. — искусный в споре;Ἄργείων ἄκροι Eur. — аргосская знать;ἥ ἄκρα ἐπιμέλεια Plut. — тщательный уход -
3 ἄκρος
A v. ἀκή A) at the farthest point or end, hence either topmost, outermost, or inmost.1 highest, topmost,ἀκροτάτῃ κορυφῇ Il.1.499
, al.; ἐν πόλει ἄκρῃ, = ἐν ἀκροπόλει, Il.6.88, cf. 257;ἄκρῳ Ὀλύμπῳ 13.523
;ἀνὰ Γαργάρῳ ἄκρῳ 14.352
; λάψοντες.. μέλαν ὕδωρ ἄκρον at its surface, 16.162; ἄκρον ῥινόν surface of skin, Od.22.278; ἐπ' ἄκρων ὀρέων o mountain tops, S.OT 1106: [comp] Sup.ἀκρότατος, ὔσδος Sapph.93.2
; ὀρόφοισι Orac. ap. Hdt.7.140.2 outermost, πεδίον ἐπ' ἄκρον to the farthest edge of the plain, S.Ant. 1197; κατ' ἄκρας σπιλάδος from the surface of a stone, Id.Tr. 678; esp. of extremities of body, ἄ. χείρ, πόδες, ὦμος, end of hand, ends of feet, tip of shoulder, Il.5.336, 16.640, 17.599;ἄκρων χειρῶν καὶ ποδῶν Hdt.1.119
, cf. Th.2.49, Pl.La. 183b, Ti. 76e; but τὸ ἄ. τῆς χειρός, τοῦ ποδός, thumb, great toe, LXX Ex.29.20, Le.18.22;γλῶσσαν ἄκραν S.Aj. 238
; πίτυν ἄκρας τῆς κόμης καθέλκων by the top of the crown, Cratin. 296:—ἐπ' ἄκρων [δακτύλων] on tiptoe, S.Aj. 1230, ubi v. Sch.; comically, ἐπ' ἄκρων πυγιδίων on tip-tail, Ar.Ach. 638; ;παρ' ἄκρας τρίχας Or. 128
;ἀκροτάτοις χείλεσι Epigr.Gr. 547.8
:— οὐκ ἀπ' ἄκρας φρενός not from the outside of the heart, i.e. from the in mostheart, A.Ag. 805, cf. E.Hec. 242; ἄκροισι λαίφους κρασπέδοις with mere edges of sail, i.e. under close-reejed sails, Id.Med. 524, cf. Ar.Ra. 999.b Geom., of the extremity of a line,ἡ ἐπ' ἄκραν τὴν ἀποληφθεῖσαν ἀγομένη Apollon.
Perg.Con. 4.8: Math., of extremes in a proportion, Pl.Ti. 36a, etc.; εἰς ἄκρον καὶ μέσον λόγον τέμνειν cut in extremeand mean ratio, Euc.6.30, cf.5 Def.17.c in Tactics, ἄκροι, οἱ, flank men, Ascl.Tact.1.3, cf. 7.6.II of Time, ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ on the edge of evening. i.e. at nightfall, Pi.P. 11.10, cf.ἄκρῃ νυκτί Arat.775
; ἄκρου τοῦ ἔαρος at beginning of spring, IPE12.352.29 (Cherson., ii B. C.); but usu. denoting completeness, ἄκρου τοῦ θέρεος at mid-summer, Hp.Aph.3.18;χειμῶνος ἄκρω Theoc. 11.37
; ἄκρας νυκτός at dead of night, S.Aj. 285.III of Degree, highest in its kind, consummate,1 of persons, Hdt. 5.112, 6.122;τοξότης ἄ. A.Ag. 628
; θεσφάτων γνώμων ἄ. ib. 1130; ;ἰατροί Phld.Lib.p.67
O.;οἱ πάντῃ ἄ., οἱ ἀκρότατοι Pl.Tht. 148c
; of any extremes, opp.τὰ μεταξύ, τοῖς ἄ. τὰ ἄ. ἀποδιδόναι Id.R. 478e
, cf. Phd. 90a; of classes in a state, Arist.Pol. 1296b39: in moral sense, both good and bad,ἐπιδικάζονται οἱ ἄ. τῆς μέσης χώρας Id.EN 1107b31
; αἱ ἄ. [διαθέσεις] ib. 1108b14, cf.ἄκρον 11.1
:—c. acc. modi, ψυχὴν οὐκ ἄ. not strong of mind, Hdt.5.124;ἄ. τὰ πολέμια 7.111
; ἄ. ὀργήν quick to anger, passionate, 1.73; : c.gen.,οἱ ἄ. τῆς ποιήσεως Pl.Tht. 152e
;ἄ. εἰς φιλοσοφίαν R. 499c
;περὶ ὁπλομαχίαν Lg. 833e
.2 of things, highest, extreme,συμφορά Alex. 222.4
(cj. Dobree);νηστεία Diph.54
: [comp] Sup., Pl.Phlb. 45a.IV as Subst., v. ἄκρα, ἄκρον.V neut. as Adv., on the top or surface,ἄκρον ἐπὶ ῥηγμῖνος Il.20.229
;ἄκρα δ' ἐπ' αὐτᾶς βαθμῖδος AP7.428.3
(Mel.).2 reg. Adv. ἄκρως, ἀνεστάλθαι to be turned up at the point, Hp.Mochl.24.b utterly, perfectly, Pl.R. 543a, Hegesand. 4;μόνος ἄκρως Euphro 1.5
; σχῆμα ἄ. στρογγύλον absolutely round, Hero *Deff.76. -
4 ὀργή
ὀργή, ἡ,A natural impulse or propensity (v. ὀργάω II): hence, temperament, disposition, mood,κηφήνεσσι κοθούροις εἴκελος ὀργήν Hes.Op. 304
, cf. Thgn.98, 214, 964, etc. ;ὀργὴν ἄλλοτ' ἀλλοίην ἔχει Semon.7.11
; so μείλιχος, γλυκεῖα ὀργά, Pi.P.9.43,I.2.35 ;εὐανθεῖ ἐν ὀργᾷ παρμένων Id.P.1.89
;ὀργῆς τραχύτης A.Pr.80
; ὠμή, ἀτέραμνος ὀργή, Id.Supp. 187, Pr. 192, etc. ; ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι of 'a mind diseased', ib. 380: so in pl., h.Cer. 205, Pi.I.5(4).34 ;ὀργαῖς ἀλωπέκων ἴκελοι Id.P.2.77
;κνωδάλων ἔχοντες ὀργάς A.Supp. 763
; ἀστυνόμοι ὀργαί social dispositions, S.Ant. 356 (lyr., cf. );ὀργαὶ ἤπιοι E.Tr.53
: also in Prose, ;οὐ τῇ αὐτῇ ὀ. ἀναπειθομένους τε πολεμεῖν καὶ ἐν τῷ ἔργῳ πράσσοντας Th.1.140
; τῇ ὀ... χαλεπῇ ἐχρῆτο ib. 130 ; ἐπιφέρειν ὀργάς τινι suit one's moods to another, Id.8.83, cf. Cratin.230 ;ὁ πόλεμος πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀ. τῶν πολλῶν ὁμοιοῖ Th.3.82
;τὴν τῶν πολλῶν.. συνιόντων ὀ... σοφίαν ἡγούμενος Pl.R. 493d
.II anger, wrath, ὀργῇ χρῆσθαι to be in a passion, Hdt.6.85, S.OT 1241;ὀργὴν ποιήσασθαι Hdt.3.25
;ὀργὴν ποιεῖσθαι εἰ.. Th.4.122
;ὀργῇ χάριν δοῦναι S.OC 855
; ὀργῇ εἶξαι, χαρίζεσθαι, E.Hel.80, Fr.31 ;ὀργὴν ἔχειν τινί Ar. Pax 659
(but ὀ. ἔχει involves anger, D.10.44);δι' ὀργῆς ἔχειν τινά Th.5.46
; ἐν ὀργῇ ἔχειν, ποιεῖσθαί τινα, Id.2.65, D.1.16 ;οὐ τίθεται ταῦτα παρ' ὑμῖν εἰς.. ἣν προσῆκεν ὀ. Id.18.138
;εἰς ὀργὴν πεσεῖν E.Or. 696
, etc. ;ὀργῇ περιπεπτωκέναι D.Ep.2.14
; ἀνιέναι τῆς ὀργῆς, ὀργὴν χαλᾶν, remit one's anger, be pacified, Ar.Ra. 700, V. 727;ὀ. κατέχειν Philem.185
;ὀργῆς κρατεῖν Men.574
; ὀ. ἐμποιεῖν τινι make one angry, Pl.Lg. 793e ; ὀργῆς τυγχάνειν to be visited with anger, D. 21.175, etc.; ὀργὴν ἄκρος quick to anger, passionate, Hdt.1.73: in pl.,ὀργὰς ἀφιέναι A.Pr. 317
; (lyr.), al.2 Adverbial usages, in anger. in a passion,Hdt.
1.61, 114, S.OT 405, etc. ;ὀργᾷ περιόργῳ A.Ag. 216
(lyr.); , Th.2.11 ; (lyr.) ; ;κατ' ὀργήν Id.Tr. 933
, etc.;μετ' ὀργῆς Isoc.2.23
, Pl.Ap. 34d ;μετὰ τῆς ὀ. D.21.76
;πρὸς ὀργήν S. El. 369
, Ar.Ra. 844, Th.2.65 ; ὀργῆς χάριν, ὀ. ὕπο, E.Andr. 688, IA 335.3 c. gen., Πανὸς ὀργαί visitations of Pan's wrath, Id.Med. 1172 ; butb c. gen. objecti, ὀργή τινος anger at or because of a thing, S.Ph. 1309 (cj.), Lys.12.20 ;ὀ. τῆς προδοσίας εἶχε τοὺς Ἀθηναίους Plu.Them.9
;ἀπύρων ἱερῶν ὀργάς A.Ag.71
(anap.). -
5 οργη
дор. ὀργά (ᾱ) ἥ тж. pl.1) склонность, влечение, нрав, натура, характер(μείλιχος Pind.; ἀτέραμνος Aesch.; χαλεπή Thuc.)
διαπειρᾶσθαι τῆς ὀργῆς τινος Her. — подвергать испытанию чей-л. характер;ὀ. νοσοῦσα Aesch. — мятущаяся душа;ἀστυνόμοι ὀργαί Soph. — общественные склонности, гражданственность;ὀργέν ἄκρος Her. — пылкого нрава, вспыльчивый;σύντροφοι ὀργαί Soph. — природные наклонности;ὀργὰς ἐπιφέρειν τινί Thuc. — угождать кому-л.2) раздражение, гнев, злоба(ἡμέρα τῆς ὀργῆς NT.)
ὀργέν ποιεῖσθαί τινι Thuc., ἐν ὀργῇ ποιεῖσθαι ( или ἔχειν) τινά Dem.; δι΄ ὀργῆς ἔχειν τινά Thuc. или ὀργέν ἔχειν πρός τινα Isocr. и εἴς τινα Soph. — быть в гневе, сердиться, негодовать на кого-л.;ὀργῇ Soph., δι΄ ὀργήν Aesch., δι΄ ὀργῆς Thuc., ἐξ ὀργῆς или πρὸς и κατ΄ ὀργήν Soph., μετ΄ ὀργῆς Plat., μετὰ τῆς ὀργῆς Dem., ὀργῆς ὕπο и ὀργῆς χάριν Eur. — в гневе, в злобе, в раздражении;δι΄ ἑτέραν ὀργήν Lys. — вследствие гнева на кого-нибудь;ἀδικημάτων ὀ. Lys. — раздражение за (причиненные) обиды;οὐ μόνον διὰ τέν ὀργήν, ἀλλὰ καὴ διὰ τέν συνείδησιν NT. — не только за страх ( точнее из-за страха перед гневом), но и за совесть -
6 ἀκρά-χολος
ἀκρά-χολος (ion. ἀκρήχολος, von ἄκρος od. ἄκρᾱτος u. χόλος), jähzornig, Ar. Eq. 41 ( Schol. εἰς ὀργὴν πρόχειρος); Plat. Legg. VII, 791 d Rep. III, 411 c, neben ὀργίλοι, wo vor Bekk. ἀκρόχ. stand. Allgemeiner verb. Theocr. 24, 60 ξηρὸν ὑπαὶ δείους ἀκράχολον, in heftiger Gemüthsbewegung; Phereer. bei B. A. 475 nennt ἄχερδος ἀκραχολωτάτη, derviel Spitzen, Dornen hat; μέλισσα ἀκρ. Epinic. Ath. X, 432 c.
См. также в других словарях:
άκρος — α, ο (Α ἄκρος, α, ον) 1. αυτός που βρίσκεται στην άκρη, ακρινός, ακριανός, ακραίος 2. αυτός που έφτασε στον ανώτατο βαθμό τής ιδιότητας του, πρώτος, υπέροχος, έξοχος 3. (για καταστάσεις) απόλυτος, πλήρης, τέλειος 4. (ως μαθημ. όρος, συνήθ. στον… … Dictionary of Greek