-
1 ἕννυμι
ἕννυμι, - μαιGrammatical information: v.Meaning: `cloth, put on' (Il.).Other forms: Ion. εἵνυμι, - μαι, impf. κατα-είνυον Ψ 135 (v. l. - νυσαν, - λυον; cf. εἰλύω), aor. ἕσ(σ)αι, - ασθαι, fut. ἕσ(σ)ω, - ομαι, Att. ἀμφιῶ, - οῦμαι, perf. med. εἷμαι, ἕσσαι, εἷται or ἕσται, εἱμένος, plupef.. ἕστο, ἕεστο (Il.; cf. below), Att. ἠμφίεομαι, ἠμφιεσμένος, poet. ἀμφεμμένος, aor. pass. ptc. ἀμφιεσθείς (Hdn.)Compounds: Often with preverb, esp. ἀμφι- (always in Attic); also ἐπι-, κατα-, περι-, ἀπαμφι- etc. New presents: ἀμφι-έζω, ἀμφιάζω (s. v.).Derivatives: ἑανός name of a womans cloth s. v. εἵματα pl. (rarely sg.) `clothes, cover' (Il.), Aeol. (Ϝ)έμματα ( γέμματα ἱμάτια H.), Cret. Ϝῆμα ( γῆμα ἱμάτιον H.), also gen. sg. Ϝήμας, of Ϝήμᾱ f. (cf. γνῶμα ἕννυμι γνώμη a. o.); often as 2. member, e. g. εὑ-, κακοείμων. Diminut. εἱμάτια pl., Att. ἱμάτια, - ιον (s. v.), with ἱματίδιον, - ιδάριον, ἱματίζω, ἱματισμός. ἔσθος n. `clothes, dress' (Ω 94, Ar. [lyr. u. dor.]), formation like ἄχθος, πλῆθος etc. (Schwyzer 511, Benveniste Origines 199); denomin. perfect ἤσθημαι, mostly in ptc. ἠσθημένος (ἐ-) `clothed' (Ion.) with ἐσθήματα pl. `clothes' (trag., Th.), ἐσθήσεις `id.' (Ath.); cf. Fraenkel Nom. ag. 1, 106f. More usual than ἔσθος is ἐσθής (Pi. ἐσθάς), - ῆτος f. `id.' (Od.); explan. by Brugmann Grundr.2 2: 1, 527, Schwyzer IF 30, 443; lengthened dat. pl. ἐσθήσεσι (hell.). γέστρα (= Ϝέστρα; cod. γεστία, s. below) ἔνδυσις, στολή, ἱμάτια H.; s. Latte; to ἐφ- resp. ἀμφι-έννυμι: ἐφεστρίς f. `upper garment, coat' (X.), ἀμφι-εστρίς f. `coat, sleeping garment' (Poll.); on the formation Schwyzer 465, Chantr. Form. 338. From ἀμφι-έννυμι further ἀμφίεσμα (Ion.-Att.), - ίεσις (Sch.), - ιεσμός (D. H. 8, 62; v. l. - ιασμός, from ἀμφιάζω).Origin: IE [Indo-European] [1172] *u̯es- `cloth'Etymology: The present ἕννυμι, εἵνυμι \< *Ϝέσ-νυ-μι (Att. - νν- from restored - σν-, Schwyzer 284, 312, 322, Lejeune Traité de phon. 105) is identical with Arm. z-genum `put on' (aor. z-ge-c̣ay, med.). Beside this nu-present an athem. rootpresent in Indoiranian and Hittite, Skt. vás-te `clothes himself', Hitt. impv. act. 2. pl. u̯eš-ten, ind. pres. med. 3. sg. u̯eš-ta. Exactly parallel are the perfekt forms εἷμαι \< *Ϝέσ-μαι, with analog. εἷται, 2. sg. ἕσ-σαι (Od.), 3. sg. ἐπί-εσται (Hdt. 1, 47, = aind. vás-te); perh. these are reinterpreted (ptc. εἱμένος) old presents; see Chantraine Gramm. hom. 1, 297, Schwyzer 767. One the σ-aorist cf. Toch. B pret. wässāte `he put on' and Pedersen 106. - The nominal derivv. can be old: ἑανός m.: Skt. vás-ana-m n. `cloth'; εἷμα = Skt. vás-man- n. `cloth'; Ϝέστρᾱ: Skt. vás-tra-m n. `id.', MHG wes-ter `christening robe'. Greek does not have (except uncertain γεστία, s. above) the normal t-deriv. in Lat. ves-ti-s, Arm. zges-t (instr. zgest-u, u-stem), Goth. wasti, Toch. B was-tsi (prop. inf.). - See Ernout-Meillet s. vestis. The idea that IE. u̯es- `cloth' is a deriv. of eu- (* h₁eu-) `put on' in Lat. ind-uō etc.is impossible because of the h₁-.Page in Frisk: 1,521-522Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἕννυμι
-
2 εννυμι
(fut. ἕσω - эп. ἕσσω, aor. ἕσσα; med.: impf. ἑννύμην, aor. ἑσσάμην - эп. ἑεσσάμην; pf. pass. εἷμαι и ἕσμαι) одевать(τινὰ χλαῖνάν τε χιτῶνά τε Hom.)
; med. pass. одеваться, надевать на себя(χρύσεια εἵματα Hom.; εἵματα Theocr.)
ἀσπίδας ἑσσάμενοι Hom. — прикрывшись щитами;ἕσσασθαι λάϊνον χιτῶνα Hom. — одеться в каменные покровы, т.е. быть погребенным или быть побитым камнями;ὅ ἀεὴ κατὰ γᾶς σκότον εἱμένος Soph. — одетый вечным подземным мраком, т.е. умерший;φρεσὴν εἱμένος ἀλκήν Hom. — преисполненный мужества;ἕσσασθαι τέμενος Pind. — вступить в рощу -
3 έννυμι
-
4 ἕννυμι
-
5 ἕννῡμι
ἕννῡμι (Wurzel FΕΣ, vgl. ἐσϑής, vestis), u. ion. εἵνυμι, fut. ἕσω, ep. ἕσσω, aor. ἕσσα, ἕσαι, fut. med. ἕσομαι, aor. ἑσσάμην, ἀμφὶ δὲ χλαῖναν ἑέσσατο Od. 14, 529; Il. 10, 23; perf. pass. εἷμαι – εἵατο, Il. 18, 596; auch ἕσσο, ἕστο, ἕσϑην im dual., 18, 517, ἕεστο 12, 464; – bekleiden, anziehen; τινά τι, Einen mit Etwas bekleiden, κεῖνός σε χλαῖνάν τε χιτῶνά τε ἕσσει, er wird dir einen Mantel anziehen, Od. 15, 338. 16, 79. 17, 550; auch med. u. pass. τί, sich Etwas anziehen, anlegen, mit Etwas bekleidet sein, αὐτὴ δ' ἀργύφεον φᾶρος ἕννυτο Od. 5, 230, λάϊνον ἕσσο χιτῶνα, d. i. gesteinigt werden, Il. 3, 57; χρύσεια δὲ εἵματα ἕσϑην 18, 517; νέοι χλαίνας εὖ εἱμένοι, wohl bekleidet, 15, 308; auch περὶ χροΐ, Od. 16, 457, öfter, u. χροΐ allein, 11, 190; einzeln bei den folgdn Dichtern, εἵματα δ' οὐκ ἀσκητὰ ἕννυτο Theocr. 24, 138. Auch von Waffen, anlegen, ἕσ σαντο νώροπα χαλκόν, τεύχεα ἑσσαμένω, Il. 14, 383. 23, 803; auch ἀσπίδας ἑσσάμενοι, sich mit den Schilden bedeckend, 11, 372. Uebh. sich mit Etwas umhüllen, umgeben, νεφέλην ἕσσαντο, sie umhüllten sich mit einer Wolke, Il. 14, 350; ἠέρα, Finsterniß, dicken Nebel um sich hüllen, 14, 282, wie Hes. O. 124; ὦ τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον εἱμένος Soph. O. C. 1698; übertr., Ποσειδάωνος ἕσσαντ' εἰναλίου τέμενος, sie traten in den Hain, Pind. P. 4, 204. – In anderer Uebertragung φρεσὶν εἱ μένος ἀλκήν, mit Muth angethan, Il. 20, 381. – In Prosa ist nur das comp. ἀμφιέννυμι gebräuchlich.
-
6 ἕννυμι
ἕννῡμι or [full] ἑννύω (Hsch., cf. ἀμφι-, καθ-), [dialect] Ion. [full] εἵνυμι, [full] εἱνύω (cf. ἐπι-, κατα-): [tense] fut. ἕσω ([etym.] ἀμφι-) Od.5.167, [dialect] Ep.Aἕσσω 16.79
, etc.: [dialect] Ep. [tense] aor.ἕσσα Il.5.905
(the common form only in compd. ἀμφι-έσαιμι, ἀμφι-έσασα):—[voice] Med.,ἕννῠμαι Od.6.28
: [tense] impf.ἕννῠτο 5.230
: [dialect] Ep. [tense] fut. ἑσσομαι ([etym.] ἐπιϝ-, ἐφ-) Pi.N.11.16, A.R.1.691: [tense] aor. ([etym.] ἀμφὶ).. ἕσατο Il. 14.178
, [dialect] Ep. ([etym.] ἐπὶ) .. ἕσσαντο ib. 350: [dialect] Ep. [ per.] 3sg. ([etym.] ἀμφὶ).. ἑέσσατο 10.23
, Od.14.529:—[voice] Pass., [tense] pf. εἷμαι, εἷται, 19.72,11.191, but [ per.] 2sg.ἕσσαι 24.250
, [ per.] 3sg. ἕσται ([etym.] ἐπι-) Orac. ap. Hdt.1.47: [tense] plpf. [ per.] 2sg.ἕσσο Il.3.57
, Od. 16.199, [ per.] 3sg.ἕστο Il.23.67
, [dialect] Ep.ἕεστο 12.464
, [ per.] 3 dualἕσθην 18.517
,[ per.] 3pl. εἵατο ib. 596; part. εἱμένος (v. infr.). (ves-, cf. Lat. vestis, Skt. váste 'clothes himself': ϝες- in βέστον, γεστία, γέστρα (qq. vv.), cf.ϝῆμα Leg.Gort.3.38
.):— put clothes on another, c. dupl. acc., κεῖνός σε χλαῖνάν τε χιτῶνά τε ἑσσει he will clothe thee in cloak and frock, Od. 15.338, cf. 16.79;χαρίεντα δὲ εἵματα ἕσσε Il.5.905
.II [voice] Med. and [voice] Pass., c. acc. rei only, clothe oneself in, put on, wear,κακὰ δὲ χρ εἵματα εἷμαι Od.23.115
;χλαίνας εὖ εἱμένοι 15.331
; freq. of armour,ἕσσαντο περὶ χροῒ νώροπα χαλκόν Il.14.383
, etc.; [ἀσπίδας] ἑσσάμενοι, of tall shields which covered the whole person, ib. 372; [ξυστὰ] κατὰ στόμα εἱμένα χαλκῷ shafts clad with brass at their point, 15.389; of any covering, wrap, shroud oneself in, χλαίνας.. καθύπερθεν ἕσασθαι, of bed-clothes, Od.4.299;ἐπὶ δὲ νεφέλην ἕσσαντο Il.14.350
; ἠέρα ἑσσαμένω ib. 282;εἱμένος ὤμοιιν νεφέλην 15.308
: metaph., λάϊνον ἕσσο χιτῶνα thou hadst been clad in coat of stone, i.e. stoned, 3.57; ; : metaph. also,φρεσὶν εἱμένος ἀλκήν Il.20.381
.—Twice in Trag., elsewh. in Compds., as always in Prose. -
7 ἕννῦμι
ἕννῦμι ( ϝέννῦμι), fut. ἕσσω, aor. ἕσσα, imp. ἕσσον, inf. ἕσσαι, part. ἕσσᾶς, mid. and pass., pres. inf. ἕννυσθαι, ipf. ἕννυτο, aor. ἕ(ς)σατο, ἑέσσατο, inf. ἕσασθαι, part. ἑσσάμενος, perf. εἷμαι, ἕσσαι, εἷται, part. εἱμένος, plup. 2 sing. ἕσσο, 3 ἕστο, ἕεστο, du. ἕσθην, 3 pl. εἵατο: clothe, put on clothing, mid., on oneself, pass. (esp. perf. and plup.), be clothed in, wear; act., of clothing another, ἕσσᾶς με χλαῖναν τε χιτῶνά τε, Od. 14.396; thus regularly w. two accusatives, Il. 5.905, Od. 15.338, Od. 16.79; mid. w. acc., or acc. and dat., χροὶ χαλκόν, Il. 19.233; also περὶ χροΐ, Il. 7.207; ἀμφ' ὤμοισιν, Il. 10.177; pass. w. acc. of thing retained, τεύχεα εἱμένος, κακὰ εἱμένος, ἀείκεα ἕσσο, ‘shockingly clothed,’ Il. 4.432, Od. 19.327, Od. 16.199; fig., ἦ τέ κε λάϊνον ἕσσο χιτῶνα, ‘hadst been clad in a coat of stone’ (stoned to death), Il. 3.57 ; φρεσὶν εἱμένος ἀλκήν, Il. 20.381.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > ἕννῦμι
-
8 ἕννῡμι
ἕννῡμι, bekleiden, anziehen; τινά τι, einen mit etwas bekleiden, κεῖνός σε χλαῖνάν τε χιτῶνά τε ἕσσει, er wird dir einen Mantel anziehen; pass. τί, sich etwas anziehen, anlegen, mit etwas bekleidet sein; λάϊνον ἕσσο χιτῶνα, d. i. gesteinigt werden; νέοι χλαίνας εὖ εἱμένοι, wohl bekleidet. Auch von Waffen: anlegen; auch ἀσπίδας ἑσσάμενοι, sich mit den Schilden bedeckend. Übh. sich mit etwas umhüllen, umgeben, νεφέλην ἕσσαντο, sie umhüllten sich mit einer Wolke; ἠέρα, Finsternis, dicken Nebel um sich hüllen; übertr., Ποσειδάωνος ἕσσαντ' εἰναλίου τέμενος, sie traten in den Hain; φρεσὶν εἱμένος ἀλκήν, mit Mut angetan -
9 προς-αμφι-έννῡμι
προς-αμφι-έννῡμι (s. ἕννυμι), noch dazu od. darüber anziehen, τινά τι, Ar. Equ. 888.
-
10 περι-αμφι-έννῡμι
περι-αμφι-έννῡμι (s. ἕννυμι), von allen Seiten her umkleiden, umgeben, κύκλῳ περιημφιέννυ τὴν κεφαλήν, Plat. Tim. 76 a u. Sp.
-
11 περι-έννῡμι
περι-έννῡμι (s. ἕννυμι), umziehen, anziehen; bei Hom. nur in tmesi, wie man erkl. περὶ δ' ἄμβροτα εἵματα ἕσσον, Il. 16, 670; med., χλαῖναν περιέσσασϑαι, einen Mantel sich umziehen, Hes. O. 541.
-
12 κατ-αμφι-έννῡμι
κατ-αμφι-έννῡμι (s. ἕννυμι), umkleiden, umgeben, λίϑῳ τοὺς τοίχους Ios.
-
13 κατα-έννῡμι
κατα-έννῡμι (s. ἕννυμι), p. = καϑέννυμι, bekleiden, bedecken; ὄρος καταειμένον ὕλῃ, mit Wald bekleideter, waldbewachsener Berg, Od. 13, 351. 19, 431; ϑριξὶ δὲ πάντα νέκυν καταείνυον (Bekker mit Aristarch καταείνυσαν), sie bedeckten den Todten, Il. 23, 135; Hesych. erkl. κατεκάλυπτον; die Form κατείνυον Opp. Hal. 2, 673 zu vergleichen; a. sp. D., wie Qu. Sm. 13, 488 Ap. Rh. 1, 938.
-
14 μετ-αμφι-έννυμι
μετ-αμφι-έννυμι (s. ἕννυμι), umziehen, ein anderes Kleid anziehen, φοινικικῶς μεταμφιεννύς, D. L. 7, 25. – Gew. med.; μεταμφιέσασϑαι τὴν Ῥωμαίων στολήν, sein Kleid aus- und das römische anziehen, Hdn. 3, 5, 9; vgl. Theopomp. bei Ath. XII, 533 b, ὁπότε τῶν πολιτῶν τινα ἴδοι κακῶς ἠμφιεσμένον κελεύειν αὐτῷ μεταμφιέννυσϑαι τῶν νεανίσκων τινὰ τῶν συνακολουϑούντων αὐτῷ.
-
15 ἀπ-αμφι-έννυμι
ἀπ-αμφι-έννυμι (s. ἕννυμι), auskleiden, ἀπαμφιεῖ τὸ κατάπλαστον ἡ μέϑη Men. in VLL.; στέρν' ἀπημφιεσμένας, γυμνάς, Xenarch. Ath. XIII, 569 b.
-
16 ἀπο-ἐννυμι
ἀπο-ἐννυμι (s. ἐννυμι), auskleiden, p.
-
17 ἐπ-αμφι-έννῡμι
ἐπ-αμφι-έννῡμι (s. ἕννυμι), dazu, darüber anziehen, ἐπημφιεσμένος πτίλον κύκνειον Soph. frg. 708, VLL.
-
18 ἐφ-έννῡμι
ἐφ-έννῡμι (s. ἕννυμι) u. p. ἐπιέννυμι (w. m. s.), bekleiden, nur med., sich anziehen, ἐφεσσαμένη ὑπὲρ ὤμων Agath. 5 (V, 276), ἐφεσσάμενος βῶλον Add. 9 (VII, 238), vom Begrabenwerden.
-
19 ἐξ-έννῡμι
-
20 ὑπ-αμφι-έννῡμι
ὑπ-αμφι-έννῡμι (s. ἕννυμι), darunter anziehen, Sp.
См. также в других словарях:
έννυμι — ἕννυμι και ἑννύω, ιων. τ. εἵνυμι και εἱνύω (Α) 1. ντύνω, περιβάλλω κάποιον με κάτι (ενδύματα, ασπίδα, πανοπλία κ.λπ.) 2. (μέσ. και παθ. με αιτ. πράγμ.) ντύνομαι, φορώ κάτι («κακὰ δὲ χροΐ εἵματα εἷμαι» έχω φορέσει στο σώμα μου παλιόρουχα, Ομ. Οδ.) … Dictionary of Greek
ἕννυμι — ἕννῡμι , ἕννυμι ves pres ind act 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εἱμένα — ἕννυμι ves perf part pass neut nom/voc/acc pl εἱμένᾱ , ἕννυμι ves perf part pass fem nom/voc/acc dual εἱμένᾱ , ἕννυμι ves perf part pass fem nom/voc sg (doric aeolic) ἕζομαι seat oneself perf part mp neut nom/voc/acc pl εἱμένᾱ , ἕζομαι seat… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εἱνύω — ἕννυμι ves pres subj act 1st sg (epic ionic) ἕννυμι ves pres subj act 1st sg (ionic) ἕννυμι ves pres ind act 1st sg (ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑννύω — ἕννυμι ves pres subj act 1st sg ἕννυμι ves pres subj act 1st sg ἕννυμι ves pres ind act 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εἵατο — ἕννυμι ves plup ind pass 3rd pl (epic) ἕννυμι ves plup ind pass 3rd pl (epic ionic) ἕζομαι seat oneself plup ind mp 3rd pl (epic ionic) ἧμαι es plup ind mid 3rd pl ἵημι Ja c io plup ind mp 3rd pl (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εἵνυον — ἕννυμι ves imperf ind act 3rd pl (ionic) ἕννυμι ves imperf ind act 1st sg (ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
εἷσο — ἕννυμι ves plup ind pass 2nd sg ἕννυμι ves perf imperat pass 2nd sg ἕζομαι seat oneself plup ind mp 2nd sg ἕζομαι seat oneself perf imperat mp 2nd sg ἵημι Ja c io aor ind mid 2nd sg ἵημι Ja c io plup ind mp 2nd sg ἵημι Ja c io perf imperat mp 2nd … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑννύμεναι — ἕννυμι ves pres part mp fem nom/voc pl ἕννυμι ves pres inf act (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑσσαμένω — ἕννυμι ves aor part mid masc/neut nom/voc/acc dual (epic) ἕννυμι ves aor part mid masc/neut gen sg (epic doric aeolic) ἵζω si sd o aor part mid masc/neut nom/voc/acc dual ἵζω si sd o aor part mid masc/neut gen sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑσσαμένων — ἕννυμι ves aor part mid fem gen pl (epic) ἕννυμι ves aor part mid masc/neut gen pl (epic) ἵζω si sd o aor part mid fem gen pl ἵζω si sd o aor part mid masc/neut gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
