-
1 ἄνασσα
ἄνασσα, ἡ, fem. zu ἄναξ, Gebieterin, Herrscherin, gew. von Göttinnen, Ceres Il. 14, 326, Athene) Od. 3. 380; Pind. I. 4, 5; von einer Sterblichen, die aber den Göttern verglichen wird, Od. 6, 149. 175. Häufiger bei Tragg. u. folgd. Dichtern; komisch Ar. Lys. 706 πράγους καὶ βουλεύματος.
-
2 ἄνασσα
ἄνασσα, Gebieterin, Herrscherin, gew. von Göttinnen; von einer Sterblichen, die aber den Göttern verglichen wird -
3 παντ-άνασσα
παντ-άνασσα, ἡ, fem. zum Vorigen, Sp.
-
4 εὐρυ-άνασσα
εὐρυ-άνασσα, ϑεός, die weitherrschende, Callim. Cer. 122.
-
5 βροτός
βροτός ( μόρος, mors, μορτός, daraus ΜΡΟΤΌΣ, dafür des Wohllautes halber βροτός; daher das μ in φαεσίμβροτος, τερψίμβροτος, φϑισίμβροτος; vgl. μολεῖν βλώσκω, μέλι βλίττω, μαλακός βλάξ; μέμβλωκα, ἤμβροτον); sterblich ( Hesych. φϑαρτὸς ἢ γηγενὴς ἄνϑρωπος, bei dem auch βροταί, erkl. γυναῖκες); ἀνήρ Il. 5, 361; ἔϑνος Pind. P. 10, 28; gew. ὁ, subst., der M en sch, im Ggstz der ϑεοὶ ἀϑάνατοι, Hom. u. folgde Dichter. Hom. ϑνητοῖσι βροτοῖσιν Odyss. 3, 3. 7, 210. 12, 386, ϑνητὸν βροτόν Odyss. 16, 212; Iliad. 18, 362 καὶ μὲν δή πού τις μέλλει βροτὸς ἀνδρὶ τελέσσαι, ὅς περ ϑνητός τ' ἐστὶ καὶ οὐ τόσα μήδεα οἶδεν· πῶς δὴ ἔγωγ', ἥ φημι ϑεάων ἔμμεν ἀρίστη, οὐκ ὄφελον Τρώεσσι κοτεσσαμένη κακὰ ῥάψαι; von Weibern, Odyss. 5, 218 ἡ μὲν γὰρ βροτός ἐστι, σὺ δ' ἀϑάνατος καὶ ἀγήρως; 5, 334 Λευκοϑέη, ἣ πρὶν μὲν ἔην βροτὸς αὐδήεσσα; 6, 149 γουνοῦμαί σε, ἄνασσα· ϑεός νύ τις ἦ βροτός ἐσσι; 160 οὐ γάρ πω τοῖον εἶδον βροτὸν ὀφϑαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' οὔτε γυναῖκα.
-
6 ἄνα
ἄνα, 1) für den imperat. ἀνάστηϑι, gew. ἀλλ' ἄνα, steh auf! Il. 6, 331. 9, 247 Od. 18, 13; Aesch. Ch. 957; ἀλλ' ἄνα κεφαλήν, = ἄνεχε, in die Höhe das Haupt! Eur. Tr. 99. Die letzte Sylbe durfte nie elidirt werden. – 2) vocat. von ἄναξ, gew. ὦ ἄνα, auch zsgz. ὦνα uno Ζεῦ ἄνα, nur im Anruf an Götter, Hom.; selten bei Tragg., Bion. 1, 59. Für ὦ ἄνασσα steht es H. h. Cer. 58, nach Mitscherl. em. für ὦκα, wie Pind. P. 12, 3, wo es aber auf Agrigent (als Stadt masc.) bezogen wird, obgleich der Schol. ὦ δέσποινα erklärt.
-
7 ἄναξ
ἄναξ, ἄνακτος, ὁ (vgl. ἀνά, ἄνω), der Oberste, Herr, der Befehlende, im Ggstz der δμῶες, die fremdem Willen unterworfen sind, 1) gewöhnliches Prädicat der Götter bei Hom.; Pind. δώδεκα ἄνακτες ϑεοί Ol. 11, 51, u. sonst, wie Tragg. Bei Sp. vorzugsweise die Dioskuren, s. ἄνακες, auch ἄνακοι. Der unregelmäßige voc. ὦ ἄνα steht nur in dem Anruf an Götter, ebenso ep. u. ion. ὦ 'ναξ, vgl. Eur. Hipp. 88 ἄναξ, ϑεοὺς γὰρ δεσπότας καλεῖν χρεών. – 2) von Menschen, die über Land und Leute gebieten, wenn ihr Besitzthum auch gering ist; auch Tiresias, Od. 11, 144, wie die Söhne und Verwandten der Herrscher haben diesen Titel (der bes. nach Arist. bei den Cypriern, zum Unterschiede des βασιλεύς, den Brüdern und Söhnen des Königs gegeben ward, Prinzen, vgl. Isocr. 9, 72), der bei den Tragg. auf alle Angesehenen und Edlen einer Stadtausgedehnt wird, s. Musgr. Soph. O. R. 85. 904. Bei Homer heißt Agamemnon oft ἄναξ ἀνδρῶν, vgl. Iliad. 9, 98 οὕνεκα πολλῶν λαῶν ἐσσὶ ἄναξ; Iliad. 15, 532 ἄναξ ἀνδρῶν Εὐφήτης; 23, 288 ἄναξ ἀνδρῶν Εὔμηλος; 5. 546 ὃς τέκετ' Ὀρσίλοχον πολέεσσ' ἄνδρεσσιν ἄνακτα; 13, 452 Δευκαλίων δ' ἐμὲ τίκτε πολέσσ' ἄνδρεσσιν ἄνακτα. – 3) Hausherr, οἴκοιο Od. 1, 397, der Gebieter, im Ggstz der Diener und Sklaven; 9, 440 der Cyclop im Ggstz seiner Heerden, also Besitzer; s. Theocr. 7, 79; auffallender Opp. Hal. 2, 245. 477. – 4) übh. Besorger, Verwalter, Lenker, κώπης, = νεῶν, Befehlshaber der Schiffe, Aesch. Pers. 370. 375; aber Eur. Cycl. 86 ist κώπης ἄναξ Ruderer; ὅπλων, Führer der Waffen, I. A. 1260; ψευδῶν, Lügner, Andr. 449; ἄναξ βασιλεύς vrbdn Or. 342. – Selten ist ἡ ἄναξ für ἄνασσα, Pind. P. 12, 3; Herm. H. h. Cer. 58. – In Prosa treten βασιλεύς u. δεσπότης an die Stelle dieses Wortes.
-
8 εὐρυάνασσα
εὐρυ-άνασσα, ϑεός, die weitherrschende
См. также в других словарях:
ἄνασσα — queen fem nom/voc sg ἄ̱νασσα , ἀνάζω aor ind act 1st sg (doric aeolic) ἀνάζω aor ind act 1st sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
άνασσα — η (AM ἄνασσα) [άναξ] βασίλισσα, δέσποινα, κυρά αρχ. ο κύριος αυτουργός, αυτουργός μιας πράξης … Dictionary of Greek
ἀνάσσας — ἀνάσσᾱς , ἄνασσα queen fem acc pl ἀνάσσᾱς , ἄνασσα queen fem gen sg (doric aeolic) ἀνάσσᾱς , ἀνάζω aor part act masc nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἄνασσ' — ἄνασσα , ἄνασσα queen fem nom/voc sg ἄνασσαι , ἄνασσα queen fem nom/voc pl ἄ̱νασσε , ἀνάσσω to be lord imperf ind act 3rd sg (doric aeolic) ἄνασσε , ἀνάσσω to be lord pres imperat act 2nd sg ἄνασσε , ἀνάσσω to be lord imperf ind act 3rd sg… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὤνασσ' — ἄνασσα , ἄνασσα queen fem nom/voc sg ἄνασσαι , ἄνασσα queen fem nom/voc pl ἄ̱νασσε , ἀνάσσω to be lord imperf ind act 3rd sg (doric aeolic) ἄνασσε , ἀνάσσω to be lord pres imperat act 2nd sg ἄ̱νασσα , ἀνάζω aor ind act 1st sg (doric aeolic)… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὤνασσα — ἄνασσα , ἄνασσα queen fem nom/voc sg ἄ̱νασσα , ἀνάζω aor ind act 1st sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀνασσῶν — ἄνασσα queen fem gen pl ἀνάζω fut part act masc nom sg (epic doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀνάσσαις — ἄνασσα queen fem dat pl ἀνάζω aor part act masc nom/voc sg (doric aeolic) ἀνάζω aor opt act 2nd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀνάσσης — ἄνασσα queen fem gen sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀνάσσῃ — ἄνασσα queen fem dat sg (attic epic ionic) ἀνάσσω to be lord pres subj mp 2nd sg ἀνάσσω to be lord pres ind mp 2nd sg ἀνάσσω to be lord pres subj act 3rd sg ἀνάζω aor subj mid 2nd sg ἀνάζω aor subj act 3rd sg ἀνάζω fut ind mid 2nd sg (epic doric… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἄνασσαι — ἄνασσα queen fem nom/voc pl ἄ̱νασσαι , ἀνάζω perf ind mp 2nd sg (epic doric aeolic) ἀνάζω aor imperat mid 2nd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)