-
41 επακτος
21) нахлынувший(χειμέριος ὄμβρος Pind.)
2) привозной(σῖτος Thuc.)
τὰ ἐπακτά Thuc. — предметы ввоза3) иноземный, чужестранный, пришлый(ἐξ ἄλλης χθονός Eur.; ἐ. καὴ ἀλλόφυλος ἀρχή Plut.)
4) состоящий из иностранных наемников, наемный(στράτευμα Aesch.; στρατός Soph.; δύναμις Isocr.)
5) поступающий или привнесенный извне(ὕδωρ Arst., Diod.; πημονή Eur.; μανία Plat.)
6) добровольно причиненный(νόσημα Soph.)
7) навязываемый извне, вынужденный(ὅρκος Isocr.; πόλεμος Plut.)
8) чужойἐ. ἀνήρ Soph. — любовник
9) не врожденный, (благо)приобретенный(ἀρετή Her.)
-
42 επεγερτικος
-
43 επικερδαινω
досл. (сверх того, также) выигрывать, перен. выгадывать(ἐνιαυτὸν τῇ ἀρχῇ Plut.)
-
44 επιμελεια
ἥ1) забота, радение, попечение(τινος Xen., Plat., Arst., Plut.; περί τινος Thuc., Isocr.; περί τινα и περί τι Plat., Arst.; πρός τινα и πρός τι Plat., Dem., Plut.)
ἐπιμέλειαν ποιεῖσθαι или ἔχειν τινός Her., Xen., περί τι Plat. и περί τινος Thuc., тж. δι΄ ἐπιμελείας ἔχειν τινά Isae. — заботиться о ком(чем)-л.;οἰκείων ἅμα καὴ πολιτικῶν ἐ. Thuc. — попечение как о личных, так и о государственных делах;ἐπιμέλειαι καὴ σπουδαί τινος Plat. — усиленное попечение о чем-л.;ἐ. τῶν κοινῶν Isocr. — выполнение общественных поручений;2) ( в отличие от ἀρχή) общественное поручение, общественный пост3) занятие, дело, область деятельности, поприщеἡ κατὰ γῆν ἐ. Xen. — роль сухопутной державы;
ἐν ταῖς ἄλλαις ἐπιμελείαις, περὴ ὧν ἐστὴν ἐπιστήμη Arst. — во всех прочих отраслях науки;ἐ. πολεμικῶν Arst. — военное дело; -
45 επιτιθημι
(fut. ἐπιθήσω, pf. ἐπιτέθεικα; med. ἐπιτίθεμαι; в знач. pass. употр. преимущ. ἐπίκειμαι)1) класть, ставить, расставлять(εἴδατα πολλά Hom.)
τέλος ἐπιθεῖναί τινι Hom. — положить конец чему-л.2) накладывать, взваливать(ἀσκοὺς ἐπὴ τῶν ὄνων Her.; βάρος τινί Xen.)
; погружать, грузить(νηυσί τι Hom.)
3) наваливать, наносить(φάκελον ξύλων Eur.)
4) возлагать(χεῖράς τινι Hom.)
5) возлагать на алтарь, приносить в жертву(μηρία Ἀπόλλωνι Hom.)
6) приставлять, придвигать(λίθον θύρῃσιν Hom.)
ἐπιτίθεσθαι πύλας τοῖς ὠσί Plat. — затыкать себе уши7) прикладывать(φάρμακον Hom.)
8) давать, выдавать, выплачивать(μισθόν τινι Polyb.)
9) водружать, воздвигать, ставить(στήλην ἐπὴ τὸ ἕρμα Her.)
10) надевать(καλύπτρην κεφαλῇ Hom.)
11) прилаживать, приделывать(κολλητὰς θύρας Hom.)
12) прилагать (что-л. к чему-л.)ἐ. ὄνομα Plat., Arst.; — давать имя, нарекать
13) налагать, накладывать(ζημίαν τινί Her.)
ἐ. τιμωρίαν ὑπέρ τινος Dem. — мстить за что-л.14) (пред)назначать, готовить(κακὸν μόρον τινί Hom.)
15) насылать(ἄλγεα Τρωσί Hom.)
16) добавлять, присоединять(ἕβδομον ἦμαρ Hom.)
; прибавлять(ἐτέων μάλα πολλά Hes.)
κολοφῶνα ἐ. τινί Plat. — завершать что-л.;πίστιν ἐ. Dem. — верить, доверять (досл. давать веру)17) вкладывать, внушать(ἄτην φρεσί τινι Hom.; ἐπιτίθεσθαι φόβον τινί Xen.)
18) (при)давать, даровать(κράτος τινί Hom.)
; доставлять(κῦδός τινι Hom.)
19) перен. склонять, благосклонно обращать(φρένα ἱεροῖσιν Hom.)
20) вручать, передавать(ἐπιστολήν τινι Dem.)
; отправлять, посылать(ἐς Αἴγυπτόν τι Hom.)
21) med. приступать, приниматься (за что-л)(γράφειν τι Isocr.)
ἐ. τῇ πείρᾳ Thuc. — делать попытку;δικαιοσύνην ἐπιθέμενος ἤσκεε Her. — (Дейок) принялся насаждать справедливость22) med. предаваться (чему-л.), посвящать себя(τοῖς πολιτικοῖς Plat.)
23) med. совершать нападение, нападать(τῇ Εὐβοίῃ Her.; τῷ δήμῳ Thuc.)
24) med. пытаться (захватить), стремиться25) med. возлагать (в виде поручения), приказывать(τινί τι Her.)
-
46 επιφορα
ἥ1) приношение на могилу Plut.2) присвоениеἐ. ὀνομάτων Plat. — именование
3) добавление, прибавка(πρὸς τῷ μισθῷ Thuc.)
4) привоз, доставка, снабжение(ἥ ἔξωθεν ἐ. Polyb.)
5) нападение, набег, налет, натиск(τῶν ἐχθρῶν Polyb.)
6) бурный порыв, напор, наплыв(ῥευμάτων Plut.)
ἐ. ὄμβρων Polyb. — бурные ливни;ἐ. δακρύων Polyb. — (внезапный) поток слез;ἥ τῆς αἰσθήσεως ἐ. Plut. — сосредоточенное внимание7) рит. эпифора (конечное предложение периода, в отличие от начального - ἀρχή)8) рит. перенесение(μεταφορά ἐστιν ὀνόματος ἀλλοτρίου ἐ. Arst.)
-
47 ευθυς
I- εῖα -ύ1) прямой, прямолинейный(ὁδος Pind., Thuc., Xen.; πλόος Pind.; ῥύγχος, πόροι, κίνησις Arst.)
2) прямой, открытый, искренний(τόλμα Pind.; λόγος Eur.)
3) правильный, справедливый(δίκη Pind., Aesch.). - см. тж. ἰθύς I и εὐθύ I и II
IIadv.1) прямо, напрямик(ἀπὸ τοῦ Ποσειδωνίου εὐ. ἐπὴ τέν γέφυραν Thuc.)
εὐ. πρὸς τὰ βασίλεια Xen. — прямо в царский дворец2) немедленно, сразу же, тут жеεὐ. ἐκ παιδός Plat. и ἐκ παιδίου Xen. — с самого детства;
εὐ. ἐξ ἀρχῆς Xen., Arst., κατ΄ ἀρχάς Plat., ἀπ΄ ἀρχῆς Arph. и ἐν ἀρχῇ Arst. — тотчас же, с самого же начала3) как разτοῦ θέρους εὐ. ἀρχομένου Thuc. — как раз в начале лета;
εὐ. νέοι ὄντες Thuc. — еще в юности4) как только, едва лишьεὐ. ἥκων Xen., Plut. — как только он пришел
5) вот, кстатиοἷον εὐ. Plut. и ὥσπερ εὐ. Arst. — вот например
ἡ εὐ. Ἄργους ὁδός Eur. — прямая дорога в Аргос
-
48 ζηλοω
дор. ζᾱλόω1) соревноваться, усердно следовать, (стремиться) подражать(ζηλοῖ γείτονα γείτων Hes.; τοὺς τῶν πέλας νόμους Thuc.; τὸν πατέρα Plat.)
νέοις ζηλοτέον τοὺς γέροντας Plut. — юноши должны подражать старикам2) ревностно добиваться, страстно стремиться(τι и ἐπί τινι Arst.; δόξαν Dem.; τὰ χαρίσματα τὰ κρείττονα NT.)
3) относиться с восхищением, восхвалять, прославлять(ὑπὸ τῶν ἄλλων ζηλοῦσθαι Plat.; ἥ ἀρετέ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ζηλοῦται Lys.)
4) смотреть с завистью, завидовать(τινα οὐ καλῶς NT.)
οὔττω γὰρ ἥ τάλαινα παύεαι γόων - Ζηλῶ σ΄, ἐν ἀρχῇ πῆμα ирон. Eur. — разве несчастная (Медея) не перестала стонать? - Завидую тебе (что ты так можешь думать), т.е. да что ты, мучение только начинается -
49 ισοτυραννος
-
50 καταλυω
(pass.: fut. καταλῠθήσομαι, pf. καταλέλῠμαι)1) развязывать, распрягать(ἵππους Hom.)
2) отвязывать, т.е. снимать(τὸ σῶμα, sc. τοῦ ἀνακρεμαμένου Her.)
3) сносить, разрушать(πολίων κάρηνα Hom.; πόλιν, τείχη Eur.; ναόν NT.)
4) ломать, сокрушать(Διὸς τέν δύναμιν Arph.; τὸ κράτος τῆς βουλῆς Plut.)
5) ниспровергать, подрывать(τέν δημοκρατίαν Arph.; τὸ πλῆθος Lys.; τέν πολιτείαν Dem.)
εἰ μέ ἕξει τὰ ἐπιτήδεια ἥ στρατιά, καταλύσεται ἥ ἀρχή Xen. — если армия не будет иметь продовольствия, власть (полководца) падет6) свергать(τύραννον Thuc., Plut.)
; смещать(τινὰ τῆς ἀρχῆς Xen.)
καταλυθῆναι τῆς ἀρχῆς Her. — лишиться власти7) распускать(τέν βουλήν Her.; τῶν πόλεων τὰ βουλευτήρια Thuc.; τὸ ναυτικόν Dem.)
8) упразднять, отменять(τοὺς νόμους Polyb.; νόμον NT.)
9) выводить из строя(τὸν ἱππέα Xen.)
10) тж. med. кончать, прекращать, оканчивать(τὸν πόλεμον Thuc.; στάσιν Arph.; τὸ πλεῖν Dem.; τὸν βίον Xen., Plut.; τέν φυλακήν Arph.; τὸν λόγον Aeschin.; ἄσκησιν ὑπὸ γήρως Plut.)
κ. τέν εἰρήνην Aeschin. — нарушать мир;ἐν τῷ καταλύειν Arst. — в конце, при окончании;καταλύεσθαι τὰς ἐχθρας Her. — прекращать взаимные раздоры;καταλελυμένης τῆς ἡλικίας Arst. — на склоне жизни11) тж. med. заключать мир(τινί Her., Thuc.)
12) (ср. 1) останавливаться (для отдыха), искать убежища, находить пристанище(παρά τινα Thuc. и παρά τινι Dem.; Μεγαροῖ Plat.; εἰς πανδοχεῖον Plut.)
θανάτῳ καταλύσασθαι Eur. — найти себе отдых в могиле -
51 καταρχη
-
52 κριτικος
-
53 μεσοω
находиться в серединеἡμέρα μεσοῦσα Her. — полдень;
θέρους μεσοῦντος Thuc. — в середине лета;ἐπειδέ τὸ δρᾶμα μεσοίη Arph. — к середине драмы;ἐν ἀρχῇ πῆμα κοὐδέπω μεσοῖ Eur. — страдание (Медеи) только началось, она еще и половины не выстрадала -
54 νεανικος
-
55 πατρικος
-
56 περισεμνος
-
57 πληθος
- εος τό1) множество(χρυσοῦ Plat.; πημάτων Aesch.)
στρατοῦ π. Her. — многочисленное войско;ἐς π. Thuc. — во множестве2) большинство, основная часть, главные силы(τοῦ στρατοῦ Her.; τῆς δυνάμεως Xen.)
τὸ π. ἐψηφίσαντο πολεμεῖν Thuc.ὡς πλήθει Plat. — в целом, вообще;ὡς ἐπὴ το π. Plat. — в большинстве случаев3) население(τῆσδε γῆς Eur.; τῆς πόλεως NT.)
4) народные массы, народ(ἐς τὸ π. φέρειν τὸ κράτος Her.; ἥ τοῦ πλήθους ἀρχή, δημοκρατία τοὔνομα κληθεῖσα Plat.)
ἐναντία τῷ ὑμετέρῳ πλήθει πράττοντες Lys. — действующие во вред вашему народу5) количество, число, численность(νεῶν Aesch.; πλήθει φοβερώτατος Thuc.)
πλήθεϊ πολλοί Her. — многочисленные;π. ἀνάριθμοι Aesch. — бесчисленные;π. ὡς δισχίλιοι Xen. — числом около двух тысяч6) размер(ы), т.е. объем или протяжение(χώρας Xen.; τῆς οὐσίας Plat.)
π. τῆς ζημίας Thuc. — мера наказания;πλήθει πολλῶν μηνῶν Soph. — по истечении многих месяцев;διὰ χρόνου π. Thuc. — в силу (большой) давности -
58 πονηρος
I.I31) плохой, дурной, скверный(πράγματα Thuc.; σῶμα и ἕξις σώματος Plat.)
πονηρὰ ἀρχή Aeschin. — плохое начало2) негодный, испорченный(τροφή Plat.)
3) бесчестный, низкий, подлый(τὰ ἔργα Plat.; ἀνήρ Soph.)
4) злой, враждебный(τοῖς φίλοις, πρὸς ἀλλήλους Xen.)
5) трусливый, малодушныйIIὅ1) негодяй, мошенник, плутπ. κἀκ πονηρῶν Arph. — мошенник из мошенников;
πόνῳ π. Arph. — злостный негодяй2) лукавый, т.е. дьяволII.3атт. v. l. = πονηρός См. πονηρος I, 1 -
59 προμηθευς
-
60 προοιμιον
атт. стяж. φροίμιον τό1) вступление, введениеπροοίμιον πρῶτον ὡς δεῖ τοῦ λόγου λέγεσθαι ἐν ἀρχῇ Plat. — вступление (есть) первое, что следует сказать в начале речи
2) вступительная песнь, прелюдия(ἀγησίχορα προοίμια Pind.)
3) хвалебная песнь, гимн(τὸ εἰς τὸν Ἀπόλλω π. Plat.)
4) начало(καταρχέ καὴ π. ἔχθρας Polyb.; τῆς μανίας Luc.)
См. также в других словарях:
ἁρχή — ἀρχή , ἀρχή beginning fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Αρχή — (arche) (греч.) начало. см. Архе. Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983 … Философская энциклопедия
ἀρχῇ — ἀρχή beginning fem dat sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἀρχή — beginning fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
αρχή — η 1. έναρξη, αφετηρία τοπική ή χρονική: Βρίσκεται στην αρχή της σταδιοδρομίας του. – Είμαστε στην αρχή του δρόμου. 2. η πρώτη αιτία, αφορμή: Αυτή ήταν η αρχή του κακού. 3. θεμελιακός ηθικός κανόνας: Αυτό είναι αντίθετο με τις αρχές μου. 4.… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
αρχή — Όρος που χρησιμοποιείται στη φιλοσοφία για να υποδείξει την πρωταρχική πραγματικότητα, από την οποία απορρέουν όλα τα πράγματα, είτε με τη χρονική έννοια (αφετηρία απ’ όπου ξεκίνησαν όλα τα πράγματα ως προς την ύπαρξή τους) είτε με τη μεταφυσική… … Dictionary of Greek
Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα — Ιδρύθηκε το 1997 ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή με δικό της προϋπολογισμό και γραμματεία. Αποστολή της είναι η εποπτεία της εφαρμογής του νομικού πλαισίου για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Πρόεδρός της είναι ανώτατος δικαστικός … Dictionary of Greek
Αρχή της σχετικότητας του Γαλιλαίου — Στο Διάλογο των μέγιστων συστημάτων ο Γαλιλαίος εκθέτει έτσι την αρχή αυτή: «Κλειστείτε με κάποιο φίλο σας στο μεγαλύτερο θάλαμο που υπάρχει κάτω από το κατάστρωμα ενός μεγάλου πλοίου και κατόπιν πάρετε μύγες, πεταλούδες και άλλα όμοια ιπτάμενα… … Dictionary of Greek
ἄρχῃ — ἄρχω to be first pres subj mp 2nd sg ἄρχω to be first pres ind mp 2nd sg ἄρχω to be first pres subj act 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
κοσμολογική αρχή — Αρχή σύμφωνα με την οποία όλες οι θέσεις μέσα στο σύμπαν είναι ισοδύναμες. Η αρχή αυτή αποτελεί τη βάση της σύγχρονης κοσμολογίας και αποτελεί ακραία έκφραση της άποψης του Κοπέρνικου ότι η Γη δεν βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος. Αν αγνοηθούν… … Dictionary of Greek
ακροφωνίας, αρχή της- — Αρχή, στην οποία στηρίχτηκε η μετατροπή της ιδεογραφικής και συλλαβικής γραφής σε αλφαβητική. Βλ. λ. γραφή … Dictionary of Greek