-
1 წელი
I. Ср. წელისახოლო წერილთა შინა იხმარების მრავლობითად: წელნი, წელთა, სიბაკერძო მუცლისა შემოსაკრავი სარტყელთა და მისთანათა (ფსალ. 44, 3. იერემ. 13, 2; მატ. 3, 4; ლუკ. 12, 35), бедро, чресла.— ხერხემალი სუკებითურთ ბეჭებიდამ მენჯებადმდე, поясницаII. წელიСр. წელებიცხოველთ შიგანურში გრძელი ბუშტები, ანუ სოლინარი დაკლაკნილი კუჭიდამ ვიდრე განსავალადმდე, кишки.III. წელიСр. წლისა, წელიწადიარამედ ნათესავობითსა და მოქმედებითსა შინა ბრუნვათა არა ითქმის წელიწდისა, გარნა წლისა, წლითა. მაგალითად: ერთის წლისა, ორის წლითა. ხოლო მიცემითად: ერთს წელიწადს, მოთხრ. ორმა წელიწადმა გაიარა და სხ. ესე არს 12 თთვე, ანუ 52 შვიდეული, გინა 365 დღე და 6 ჟამი. მზის მობრუნებისა (იხილე ნაკი) (დაბად. 1, 14; ფსალ. 30, 10 და 64, 10; კუალად 89, 4 და შემდგომი), год, множ. лета. -
2 წელიწადი
(წელი) არამედ ნათესავობითსა და მოქმედებითსა შინა ბრუნვათა არა ითქმის წელიწდისა, გარნა წლისა, წლითა. მაგალითად: ერთის წლისა, ორის წლითა. ხოლო მიცემითად: ერთს წელიწადს, მოთხრ. ორმა წელიწადმა გაიარა და სხ. ესე არს 12 თთვე, ანუ 52 შვიდეული, გინა 365 დღე და 6 ჟამი. მზის მობრუნებისა (იხილე ნაკი) (დაბად. 1,14; ფსალ. 30,10 და 64,10; კwალად 89,4 და შემდგომი), год, множ. лета.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > წელიწადი
-
3 ათაბაგი
არაბულად მამამთავარი, უმაღლესი მთავარი შემდგომად მეფისა. ტიტლო ესე მიეცა ახალციხის მთავარსა სერგის ჯაყელსა VI გიორგი მეფისაგან გარემო 1330 წლისა (იხილე ქართლის ცხ (ოვრება)), Атабек.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ათაბაგი
-
4 გამოზამთრული
ზამთარგამოვლილი ხვასტაგი ერთის წლისა, зимовалыйГрузинский толковый словарь с русскими комментариями > გამოზამთრული
-
5 ზედნადები
მთოვარის განახლების საცნობელად მოპოვებული რიცხჳ, основание в пасхалии, ათცხრამეტურისა, რამეთუ მთოვარის მოქცევი არს 19 წელიწადი (იხილე ქრონიკოს), ხოლო მთოვარის განახლებიდამ მეორეს განახლებადმდე განვლის 29½ დღე, ანუ რაოდენითამე ჟამითა მეტნაკლები და ვინათგან: 1) თჳთოეულსა წელიწადსა აქუს 365 დღე და უკეთუ განამრავლო 29½ რიცხუსა ზედა 12 თთვეთასა, მაშინ დადგების 354 და ეს გამოსთუალო 365-დამ, დაშთება კუალად 11, მაშინ მთოვარე განახლდება თჳთოეულს წელიწადს 12 ჯერ, და კუალად დაშთება 11 დღე. ამას ეწოდების ზედნადები. ამას მეორეს წელიწადს დაერთვის კუალად 11, შეიქმნება 22. მესამეს წელიწადს - კუალად 11, შეიქმნება 33. აქედამ 30 გაუქმდება, დაშთება 3, რომელიც იქმნება მესამის წლის ზედნადები. ამ 3-ზედ, მესამეს წელიწადს დაერთვის კუალად 11, შეიქმნება 14 ზედნადები და ესრეთ აღირიცხება შემდგომითი შემდგომად, ესრეთ რომელ უკეთუ ზედნადები გარდასცილდეს 30, მაშინ ეს 30 გაუქმდების და დანაშთენი მისი იქმნება ზედნადები. 2) 19 წელიწადში ერთხელ 11 დღის მაგიერ დაერთვის 12. ესე არს გასასწორებლად მომატებულთა დღეთა ნაკისათა და მთოვარის მობრუნებისათა, რამეთუ 29½ დღეს გარდა კუალად რაოდენიმე ჟამი მეტნაკლებია. 3) უადვილეს დასანახავად ზემოთქმულისა დაერთვის აქა 19 წლის ტაბლიცა 1827 წლითგან ქრისტესით, სადაცა მეათექუსმეტესა წელსა 1842 ზედნადებზედ 26 დაერთვის 12, შეიქმნება 38, აქედამ 30 გაუქმდება, დაშთება 8 ზედნადები მეათშვიდმეტის 1843 წლისა (ტაბულა ნახე).ესე არს ათცხრამეტური მთოვარის მოქცევისა, რამეთუ ნიადაგ ცხრამეტ წელიწადში ამავე რიგით მობრუნდება შეუცვალებელად და უკეთუ გენებოს, 1845 წელთა მიათუალე 19, რომელიცა იქმნება 1846-დამ ვიდრემდე 1864-დმდე და იგინი დასხენ ამ ტაბლიცაში დასხმულთა წელიწადთა მაგიერ. ათცხრამეტური და ზედნადები ისევ ისინი დაშტებიან შეუცვალებლად და ესრეთ შემდგომითი შემდგომად.ხოლო მთოვარის განახლების ანგარიში, რადგანც დაბეჭდილის დაბადების ბოლოს ვრცლად არის განმარტებული და საქართველოში მრავალთ იციან ზეპირად, ვიდრეღა უწიგნობათაცა, ამად არა შემოიტანების აქა. მხოლოდ ესე არს კუალად სათქმელი, ვითარმედ ვითარმედ მთოვარის ანგარიშსა შინა ზედნადებს დაერთვის კუალად ორი რიცხჳ: 1. ჰქვიან ნიადაგი და 2. თთვისთავი ( ნახე თჳსთა ადგილთა).Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ზედნადები
-
6 ტარიგი
Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > ტარიგი
-
7 შარშანდელი
გავლილის წლისა (ვეფხისტ. 1302), прошлогодный.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > შარშანდელი
-
8 წლევანდელი
ამ წლისა.Грузинский толковый словарь с русскими комментариями > წლევანდელი
-
9 ერთი
один, одна, одноერთი ხნისა ровесник, ровесницаერთსა და იგივე нар. одновременноერთ წამს нар. в одну секунду
См. также в других словарях:
კულტურათა ურთიერთქმედება — უშუალო კავშირურთიერთობის სახე, რომელიც ყალიბდება, სულ მცირე, ორ კულტურას შორის, აგრეთვე ამ ურთიერთობათა შედეგად წარმოშობილ გავლენებსა და ორმხრივ ცვლილებებს. კულტურათა ურთიერთქმედების პროცესში გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ფასეულობათა, თვისებათა,… … Georgian encyclopedia
შეთანხმება ევროკავშირსა და საქართველოს შორის პარტნიორობისა და თანამშრომლობის შესახებ — ომხრივი შეთანხმება, რომელიც ევროკავშირსა და საქართველოს შორის პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და კულტურულ ურთიერთობათა გაღრმავებას უწყობს ხელს. მას საფუძვლად უდევს მრავალპარტიული დემოკრატიის, კანონის უზენაესობისა და ადამიანის უფლებათა დაცვის, საბაზრო… … Georgian encyclopedia
АРМАЗИ КСАНСКИЙ — [груз. არმაზი კსანელი], ц. во имя вмч. Георгия в исторической пров. Шида Картли (ныне Ахалгорский р н Грузии), в ущелье р. Ксани, построена в 864 г. Это четырехстолпный центральнокупольный храм (типа «вписанный крест»), своеобразными чертами к… … Православная энциклопедия
