Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

हंसवक्त्र

  • 1 सवकाण्ड


    savá-kāṇḍa
    m. N. of the fifth book of the Ṡatapatha-brāhmaṇa

    Sanskrit-English dictionary > सवकाण्ड

  • 2 संवत्सरोत्सवकालनिर्णय


    saṉvatsarôtsava-kāla-nirṇaya
    m. N. of wks.

    Sanskrit-English dictionary > संवत्सरोत्सवकालनिर्णय

  • 3 हंसवक्त्र


    haṉsá-vaktra
    m. « swan-beaked»

    N. of one of Skanda'a attendants MBh.

    Sanskrit-English dictionary > हंसवक्त्र

  • 4 दीर्घ _dīrgha

    दीर्घ a. (Compar. द्राघीयस्, Superl. द्राघिष्ठ)
    1 Long (in time or space), reaching far; दीर्घाक्षं शरदिन्दुकान्ति वदनम् M.2.3; दीर्घान् कटाक्षान् Me.37; दीर्घापाङ्ग &c.
    -2 Of long duration, lasting long, tedious; दीर्घयामा त्रियामा Me.11; V.3.4; Ś.4.15.
    -3 Deep (as a sigh); Amaru.13; दीर्घमुष्णं च निश्वस्य.
    -4 Long (as a vowel), as the आ in काम.
    -5 Lofty, high, tall.
    -6 Dilated, expanded; तृष्णादीर्घस्य चक्षुषः U.3.46.
    -र्घः 1 A camel.
    -2 A long vowel.
    -3 The fifth, sixth, seventh, and eighth signs of the zodiac.
    -4 A kind of grass or reed.
    -र्घा A long lake or oblong tank.
    -र्घम् ind.
    1 Long, for a long time.
    -2 Deeply.
    -3 Far.
    -Comp. -अध्वगः 1 a messenger, an express.
    -2 a camel.
    -अपेक्षिन् a. very regardful, considerate.
    -अहन् m. summer (ग्रीष्म).
    -आकार a. oblong.
    -आयु a. long-lived.
    -आयुस्, -आयुष्य a. longlived. (-m.)
    1 a crow.
    -2 N. of Mārkaṇḍeya.
    -आयुधः 1 a spear.
    -2 any long weapon.
    -3 a hog.
    -आस्यः an elephant.
    -कणा white cumin.
    -कण्ठः, -कण्ठकः, -कन्धरः the (Indian) crane.
    -काय a. tall (in stature).
    -काष्ठम् a beam.
    -केशः a bear.
    -कोशा, -शी, -कोशिका a cockle.
    -गतिः, -ग्रीवः, -घाटिकः a camel.
    -चतुरस्रः an oblong.
    -छदः sugar- cane.
    -जङ्गलः a. kind of fish.
    -जङ्घः 1 a camel.
    -2 a crane.
    -जिह्वः a snake, serpent.
    -तपस् m. an epithet of Gautama, husband of Ahalyā; येषु दीर्घतपसः परिग्रहो वासवक्षणकलत्रतां ययौ R.11.33.
    -तमस् m. N. of a Vedic and paurānic sage; ऋषिर्दीर्घतमा नाम जात्यन्धो गुरुशापितः । त्वत्प्रसादाच्च चक्षुष्मांस्तेन सत्येन मोक्षय Hariv.
    -तरुः, -द्रुः the palm tree.
    -तुण्डी musk-rat (also दीर्घतुण्डा).
    -दण्डः 1 the palm tree.
    -2 the castor oil tree.
    -दर्शन a. far-seeing, sagacious, wise; प्रियः प्रियाया इव दीर्घदर्शनः Bhāg.1.29.2.
    -दर्शिन् a
    1 provident, prudent, far-seeing, long- sighted; न दीर्घदर्शिनो यस्य मन्त्रिणः स्युर्महीपतेः । क्रमायाता ध्रुवं तस्य न चिरात्स्यात्परिक्षयः ॥ Pt.3.195.
    -2 sagacious, wise.
    -3 knowing the past and future (भूतभविष्यज्ञानी); अमृत्यवस्तदा सर्वे जज्ञिरे दीर्घदर्शिनः Rām.7.74.11. (-m.)
    1 a vulture.
    -2 a bear.
    -3 an owl.
    -दृष्टि a. far-sighted, shrewd, prudent.
    -द्वेषिन् cherishing long hatred, implacable.
    -नाद a. making a long continued noise.
    (-दः) 1 a dog.
    -2 a cook.
    -3 a conch shell.
    -निद्रा 1 long sleep.
    -2 the long sleep, sleep of death; R.12.81. सो$द्य मत्कार्मुकाक्षेपविदीपितदिगन्तरैः । शरैर्विभिन्नसर्वाङ्गो दीर्घनिद्रां प्रवेक्ष्यति ॥ Mārk. P.
    -पक्षः the fork-tailed shrike.
    -पत्रः the palm tree.
    -पत्रकः 1 sugar-cane.
    -2 a kind of garlic.
    -पर्वन् m. a sugar-cane.
    -पवनः an elephant.
    -पादः, -प (पा) द् m. a heron.
    -पादपः 1 the cocoa-nut tree.
    -2 the areca-nut tree.
    -3 the palm tree.
    -पुच्छः a serpent.
    -पुच्छिका an iguana (Mar. घोरपड).
    -पृष्ठः a snake.
    -प्रज्ञ a far-seeing, prudent, sagacious.
    -बाला a kind of deer (चमरी) of whose tails chowries are made.
    -बाहुः a. having long arms; दीर्घबाहुर्दिलीपस्य रघुर्नाम्नाभवत्सुतः Hariv.
    -मारुतः an elephant.
    -मुखी the musk-rat
    -मूलः a kind of Bilva plant.
    -यज्ञ a. performing sacrifices for a longer time; अयोध्यायां तु धर्मज्ञं दीर्घयज्ञं महाबलम् Mb.
    -रङ्गा turmeric.
    -रतः 1 a dog.
    -2 a hog; L. D. B.
    -रदः a hog.
    -रसनः a snake.
    -रोमन् m. a bear.
    -लोहितयष्टिका the red variety of sugar-cane.
    -वक्त्रः an elephant.
    -वच्छिका a shark; crocodile; also वर्चिका.
    -सक्थ a. having long thighs.
    -सत्रम् a long-continued Soma sacrifice. (
    -त्रः) one who performs such a sacri- fice; R.1.8.
    -सुरतः a dog.
    -सूत्र, -सूत्रिन् a. working slowly, slow, dilatory, procrastinating; दीर्घसूत्री विनश्यति Pt.4. विषादी दीर्घसूत्री च कर्ता तामस उच्यते Bg.18.28.
    -स्कन्धः the palm tree.

    Sanskrit-English dictionary > दीर्घ _dīrgha

  • 5 पूर्ण _pūrṇa

    पूर्ण p. p. [पुर्-क्त नि˚]
    1 Filled, filled with, full of; opt. in comp; तं तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् Bg.2.1; so शोक˚, जल˚ &c.
    -2 Whole, full, entire, complete; पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते Īśop.1; अपूर्णमेकेन शतक्रतूपमः R.3.38.
    -3 Fulfilled, accomplished.
    -4 Ended, completed.
    -5 Past, elapsed.
    -6 Satisfied, contented.
    -7 Full-sounding, sonorous.
    -8 Strong, powerful.
    -9 Selfish, or self-indulgent.
    -1 Drawn, bent (as a bow) आकर्णपूर्णै- रहनदाक्षेपैराहतं पुनः Bhāg.8.11.1.
    -11 Allpervading; पूर्णमप्रवर्तीति वा अहमेतमुपास Bṛi. Up.2.1.5; Mb.14.2.28.
    -र्णा 1 An epithet of the fifteenth digit of the moon.
    -2 N. of the fifth, tenth, and fifteenth lunar days or tithis.
    -र्णम् Ved.
    1 Abundance, plenty.
    -2 Water.
    -Comp. -अङ्कः an integer.
    -अञ्जलिः two handfuls.
    -अभिलाष a. satisfied, contented.
    -अभिषिक्ताः a par- ticular sect of the Śāktas.
    -अभिषेकः a kind of अभिषेकः known in tantraśāstra as belonging to कौलपन्थ.
    -अमृता epithet of the sixteenth digit of the moon.
    -अवतारः N. of the fourth, seventh and eighth incarnations of Viṣṇu.
    -आनकम् 1 a drum.
    -2 the sound of a drum.
    -3 a vessel.
    -4 a moon-beam.
    -5 = पूर्णपात्र q. v.; (some- times read पूर्णालक also).
    -आनन्दः the Supreme Being.
    -आश a. one whose all desires are fulfilled; पूर्णाशा बहवः कृता वितरणैर्येन त्वया याचकाः
    -आहुतिः f. an offering made with a full ladle; पूर्णाहुतिभिरापूर्णास्त्रिभिः पूर्यन्ति तेजसा Mb.14.2.28.
    -इन्दुः the full moon.
    -उत्सङ्ग a. far advanced in pregnancy.
    -उपमा a full or complete simile, i. e. one in which the four requisites उपमान, उपमेय, साधारणधर्म and उपमाप्रतिपादक are all expressed; (opp. लुप्तोपमा); e. g. अम्भोरुहमिवाताम्नं मुग्धे करतलं तव; see K. P.1 under उपमा.
    -ककुद a. full-humped.
    -काम a. one whose desires are fulfilled, satisfied, contented. (
    -मः) N. of the Supreme Being.
    -कुम्भः 1 a full jar.
    -2 a vessel full of water; (placed at the door as an auspicious mark); पूर्णकुम्भौ चक्रवाकानुकारौ पयोधरौ DK.1.1.
    -3 a particular mode of fighting; बाहुपाशादिकं कृत्वा पादाहत- शिरावुभौ । उरोहस्तं ततश्चक्रे पूर्णकुम्भौ प्रयुज्य तौ ॥ Mb.2.23.14 (com. ग्रथिताङ्गुलिभ्यां हस्ताभ्यां पदशिरसः पीडनं पूर्णकुम्भः).
    -4 a hole (in a wall) of the shape of a water-jar; तदत्र पक्वेष्टके पूर्णकुम्भ एव शोभते Mk.3.
    -पर्वेन्दु f. the day of full moon.
    -पात्रम् 1 a full cup or jar.
    -2 a cup-ful.
    -3 a measure of capacity (equal to 256 handfuls); (अष्टमुष्टि भवेत् किञ्चित् किञ्चिदष्टौ तु पुष्कलम् । पुष्कलानि तु चत्वारि पूर्णपात्रं प्रचक्षते ॥); पूर्णपात्रमयीमाहुः पाकयज्ञस्य दक्षिणाम् Mb.12.6.38.
    -4 a vessel (or a box or basket) filled with valuable things (such as clothes, ornaments &c.) and scrambled for by servants or relatives on festive occasions or dis- tributed as presents; hence, the word is often used to denote 'a present made to one who brings a happy news'; कदा मे तनयजन्ममहोत्सवानन्दनिर्भरो हरिष्यति पूर्णपात्रं परि- जनः K.62,7,73,165; सखीजनेनापह्रियमाणपूर्णपात्रम 299; तत् कामं प्रभवति पूर्णपात्रवृत्त्या स्वीकर्तुं मम हृदयं च जीवितं च Māl. 4.1; किं पूर्मपात्रस्य न पात्रमासीत् Rām. champū. (पूर्णपात्र is thus defined:-- हर्षादुत्सवकाले च यदलंकारांशुकादिकम् । आकृष्य गृह्यते पूर्णपात्रं स्यात् पूर्णकं च तत् ॥ or वर्धापकं यदानन्दादलंकारा- दिकं पुनः ॥ आकृष्य गृह्यते पूर्णपात्रं पूर्णानकं च तत् ॥ Hārāvalī).
    -5 a vessel full of rice presented to the priests at the end of the sacrifice.
    -प्रज्ञ a. one whose prajñā is fully developed.
    -ज्ञः N. of Madhava, the founder of a kind of Vaiṣṇava cult.
    -बी (वी) जः the citron.
    -मानस a. contented.
    -मास् m.
    1 the sun.
    -2 the moon. (-f.) the day of full moon.
    -मासः 1 the moon.
    -2 a monthly sacrifice performed on the day of full moon; (comprising the आग्नेय, अग्नीषोमीय and उपांशुयाज sacrifices); कानि पुनर्दर्शपूर्णमासशब्दकानि । येषां वचने पौर्णमासीशब्दो$मावास्य- शब्दो वा आग्नेयादीनि तानि ॥ ŚB. on MS.4.4.34.
    -मासी the day of full moon.
    -रथः a complete warrior.
    -वपुस् a. full (the moon).
    -होमः = पूर्णाहुतिः q. v.

    Sanskrit-English dictionary > पूर्ण _pūrṇa

  • 6 श्लाघ्य _ślāghya

    श्लाघ्य [श्लाघ्-ण्यत्] Praised, praiseworthy; श्लाघ्यान्वयेति नयनोत्सवकारिणीति Māl.6.17; U.4.9,13.
    -2 Respectable, venerable.
    -3 Laudable, commendable.

    Sanskrit-English dictionary > श्लाघ्य _ślāghya

  • 7 हंस


    haṉsá
    1) m. (ifc. f. ā;

    accord. toﾠ Uṇ. III, 62 fr. 1. han, « to go?») a goose, gander, swan, flamingo ( orﾠ other aquatic bird, considered as a bird of passage;
    sometimes a mere poetical orﾠ mythical bird, said in RV. to be able to separate Soma from water, when these two fluids are mixed, andﾠ in later literature, milk from water when these two are mixed;
    alsoﾠ forming in RV. the vehicle of the Aṡvins, andﾠ in later litñliterature that of Brahmā;
    ifc. alsoﾠ = « best orﾠ chief among») RV. etc. etc.;
    the soul orﾠ spirit (typified by the pure white colour of a goose orﾠ swan, andﾠ migratory like a goose;
    sometimes « the Universal Soul orﾠ Supreme Spirit. », identified with Virāj, Nārāyaṇa, Vishṇu, Ṡiva, Kāma, andﾠ the Sun;
    du. « the universal andﾠ the individual Spirit. » ;
    accord. toﾠ Sāy. resolvable into ahaṉsa, « I am that») Up. MBh. Hariv. etc.;
    one of the vital airs L. ;
    a kind of ascetic MBh. Hariv. BhP. ;
    a man of supernatural qualities born under a partic. constellation VarBṛS. ;
    an unambitious monarch L. ;
    a horse Naigh. I, 14 ;
    an excellent draught-ox (accord. toﾠ some, « a buffalo») VarBṛS. ;
    a mountain L. ;
    a temple of a partic. form VarBṛS. ;
    a kind of Mantra orﾠ mystical text Cat. ;
    silver L. ;
    envy, malice L. ;
    N. of two metres Col.;
    (in music) a kind of measure Saṃgīt. ;
    a mystical N. of the letter h Cat. ;
    a spiritual preceptor W. ;
    N. of a Deva-gandharva Hariv. ;
    of a Dānava ib. ;
    of a son of Brahmā. BhP. ;
    of a son of Vasu-deva ib. ;
    of a son of A.-rishṭā MBh. ;
    of a son of Brahma-datta andﾠ general of Jarā-saṃdha ib. ;
    of various authors etc. Cat. ;
    of one of the Moon's horses VP. ;
    of a mountain Pur. ;
    pl. N. of the Brāhmans in Plaksha-dvīpa BhP. ;
    (ī) f. a female goose Mṛicch. Kathās. ;
    N. of various metres Ṡrutab. Chandom. Col.;
    of a daughter of Bhagīratha andﾠ wife of Kautsa MBh. ;
    of a courtezan Rājat. ;
    + cf. Gk. χήν;
    Lat. anser for hanser;
    Lit. ṡ3asís;
    Germ. ṅans;
    Angl. Sax. gôs;
    Eng. goose.>
    haṉsa
    2) Nom. P. - sati, to act orﾠ behave like a swan Subh. ;

    - हंसकाकीय
    - हंसकान्ता
    - हंसकालीतनय
    - हंसकीलक
    - हंसकूट
    - हंसग
    - हंसगति
    - हंसगद्गदा
    - हंसगमन
    - हंसगामिनी
    - हंसगुह्य
    - हंसचक्रप्रश्न
    - हंसचन्द्रांशु
    - हंसचरस्वारोदय
    - हंसचिह्नदुकूलवत्
    - हंसचूड
    - हंसच्छत्त्र
    - हंसज
    - हंसजातीय
    - हंसजिह्व
    - हंसता
    - हंसतीर्थ
    - हंसतूल
    - हंसतूलिका
    - हंसत्व
    - हंसदाहन
    - हंसदूत
    - हंसद्वार
    - हंसद्वीप
    - हंसध्वज
    - हंसनाद
    - हंसनादिन्
    - हंसनाभ
    - हंसनिदान
    - हंसनीलक
    - हंसपक्ष
    - हंसपथ
    - हंसपद
    - हंसपदिका
    - हंसपरमेश्वर
    - हंसपाद
    - हंसपादिका
    - हंसपाल
    - हंसपुर
    - हंसप्रपतन
    - हंसपोट्टली
    - हंसप्रबोधा
    - हंसबीज
    - हंसभूपाल
    - हंसमण्डूरक
    - हंसमार्ग
    - हंसमाला
    - हंसमाषा
    - हंसमाहेश्वर
    - हंसमुख
    - हंसमौन
    - हंसयान
    - हंसयुक्त
    - हंसयुवन्
    - हंसरथ
    - हंसराज
    - हंसरामप्रश्न
    - हंसरुत
    - हंसरोमन्
    - हंसलिपि
    - हंसलील
    - हंसलोमश
    - हंसलोहक
    - हंसवक्त्र
    - हंसवत्
    - हंसवारणगामिनी
    - हंसवाह
    - हंसवाहन
    - हंसविक्रान्तगामिता
    - हंसविवेक
    - हंसवेग
    - हंसश्येत
    - हंसश्रेणी
    - हंससंघाराम
    - हंससंदेश
    - हंससाचि

    Sanskrit-English dictionary > हंस

  • 8 jubilee

    n.
    जुबली, महोत्सव या बडे हर्ष का त्योहार, उत्सवकाल, प्रहर्ष; पचासवें वर्ष का उत्सव

    English-Hindi new dictionary > jubilee

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»