-
1 तीरदस्सी
තීරදස්සී tiiradassii tīradassī mseeing the shore. -
2 ऊर्णम्रदस्
ūrṇa-mradas(ū́rṇa-) mfn. soft as wool
RV. V, 5, 4; X, 18, 10 AV. XVIII, 3, 49 VS.
-
3 नारदसंहिता
nā́rada-saṉhitā
nā́rada-stotran. N. of wks.
-
4 नारदस्तोत्र
nā́rada-saṉhitā
nā́rada-stotran. N. of wks.
-
5 नारदस्मृति
nā́rada-smṛitif. N. of wks.
-
6 प्रदस्
-
7 म्रदस्
-
8 शास्त्रदस्यु
-
9 नारद
nāradánā́radam. N. of a Rishi (a Kāṇva orﾠ Kāṡyapa, author of RV. VIII, 13; IX, 104; 105 Anukr. ;
as a Devarshi often associated with Parvata andﾠ supposed to be a messenger between gods andﾠ men MBh. Hariv. Kāv. etc.;
among the 10 Prajā-patis as a son of Brahmā. Mn. I, 35 ;
in later mythology he is a friend of Kṛishṇa andﾠ is regarded as inventor of the Viṇā orﾠ lute;
in ep. poetry he is called a Deva-gandharva orﾠ a Gandharva-rāja orﾠ simply Gandharva);
of a son of Viṡvā-mitra MBh. ;
of one of the 24 mythic. Buddhas MWB. 136 ;
of sev. men Lalit. HPariṡ. ;
of sev. authors Cat. (cf. below);
of a mountain BhP. ;
(ā) f. the root of sugar-cane L. ;
mf (ī)n. relating to Nārada, composed by him Cat. ;
- नारदगीता
- नारदतन्त्र
- नारदपञ्चरात्र
- नारदपरिव्राजकोपनिषद्
- नारदपुराण
- नारदबिन्दूपनिषद्
- नारदवचन
- नारदविलासकव्य
- नारदशतक
- नारदशिक्षा
- नारदसंहिता
- नारदस्तोत्र
- नारदस्मृति
-
10 गम्भीर _gambhīra
गम्भीर a. [गच्छति जलमत्र; गम्-ईरन् नि˚ भुगागमः] = गभीर q. v.; स्निग्धगम्भीरनिर्घोषमेकं स्यन्दनमास्थितौ R.1.36; Me. 66.68.-रः 1 A lotus,-2 A citron.-Comp. -वेदिन् a. restive (as an elephant); not minding the goad; sensitive only to harsh stimuli. cf. Mātaṅga. L.8.21. अङ्कुशं द्विरदस्येव यन्ता गम्भीरवेदिनः R.4.39; Śi.5.49 (see Malli. ad. loc.); गम्भीरवेदिभिर्भद्रकरिभिर्गिरिसंनिभैः Śiva. B. 25.58; cf. also चिरकालेन यो वेत्ति शिक्षां परिचितामपि । गम्भीर- वेदी विज्ञेयः स गजो गजवेदिभिः ॥ also त्वग्भेदाच्छोणितस्रावान्मांसस्य कथनादपि । आत्मानं यो न जानाति तस्य गम्भीरवेदिता ॥ -
11 पलः _palḥ
पलः [पल्-अच्] Straw, husk.-लम् 1 Flesh, meat.-2 A particular weight equal to four karṣas.-3 A particular measure of fluids.-4 A particular measure of time.-5 A small measure; लवणपलमिव क्षिप्तमन्तर्ह्रदस्य Nāg.5.24.-Comp. -अग्निः bile.-अङ्गः a tortoise.-अदः, -अशः, -अशनः a demon, Rākṣasa; निर्दग्धुं निखिलाः पलाशसमिधो मेध्यादयोध्यारणेः Rām. champū.-अन्नम् rice with meat.-क्षारः blood.-गण्डः a plasterer, mason; तक्षाणः पलगण्डाश्च...... Śiva B.31.18.-प्रियः 1 a demon.-2 a raven.-भा the equinoctial shadow at midday. -
12 पुलकः _pulakḥ
पुलकः 1 Erection or bristling of the hairs of the body, a thrill (of joy or fear), horripilation; चारु चुचुम्ब नितम्बवती दयितं पुलकैरनुकूले Gīt.1; मृगमदतिलकं लिखति सपुलकं मृगमिव रजनीकरे 7; Amaru.59,82.-2 A kind of stone or gem; Kau. A.2.11.29.-3 A flaw or defect in a gem.-4 A kind of mineral.-5 A ball of food with which elephants are fed (गजान्नपिण्ड).-6 Yellow orpiment, a dot of the same; रक्तोज्ज्वलांशुकवृते द्विरदस्य कुम्भे जाम्बूनदेन रचितः पुलको यथैव Abhiṣeka.4.23.-7 A wine-glass.-8 A species of mustard.-9 See पुलाकः (1); अश्राद्धेयानि धान्यानि कोद्रवाः पुलकास्तथा Mb.13.91.38 (com. पुलकाः असंपूर्णतण्डुलयुक्तधान्यानि).-1 A bunch.-Comp. -अङ्गः the noose of Varuṇa.-आलयः an epithet of Kubera.-उद्गमः erection of the hairs of the body, horripilation. -
13 मांसल _māṃsala
मांसल a. [मांस-लच्; cf. अंसल]1 Fleshy.-2 Muscu- lar, lusty, brawny; U.1.-3 Fat, strong, powerful; शाखाः शतं मांसलाः Bv.1.34.-4 Deep (as sound); ध्वनिश्च माङ्गल्यमृदङ्गमांसलः U.6.25; प्रतिभिन्नपुष्करावर्तकस्तनित- मांसलो वाङ्निर्घोषः Mv.2.-5 Increased in bulk or quan- tity; Māl.9.13; ह्रदस्य हंसावलिमांसलश्रियः N.-6 Pulpy (as fruit).-7 Dense, thick. -
14 समयः _samayḥ
समयः 1 Time in general.-2 Occassion, opportunity; न तैः समयमन्विच्छेत् पुरुषो धर्ममाचरन् Ms.1.53.-3 Fit time, proper time or season, right moment; गन्तुं प्रवृत्ते समयं विलङ्घ्य Ku.3.35.-4 An agreement, a compact, contract, an engagement; मिथःसमयात् Ś.5.-5 A convention, conventional usage.-6 An established rule of conduct, a ceremonial custom, usual practice, observance; निह्नवन्ति च ये तेषां समयं सुकृतं च यत् Mb.12. 229.8; निरस्तनारीसमया दुराधयः Ki.1.28; U.1.-7 The convention of poets; (e. g. that persons separated from their beloveds are affected at the sight of clouds.).-8 An appointment, assignation.-9 A condition, stipulation; V.5.-1 A law, rule, regulation; वीराणां समयो हि दारुणरसः स्नेहक्रमं बाधते U.5.19.-11 Direc- tion, order, instruction; precept.-12 Emergency, exigency.-13 An oath; कामं तथा तिष्ठ नरेन्द्र तस्मिन् यथा कृतस्ते समयः सभायाम् Mb.3.183.35.-14 A sign, hint, indication; शौरिसमयनिगृहीतधियः Śi.15.41.-15 Limit, boundary.-16 A demonstrated conclusion, doctrine, tenet; बौद्ध˚, वैशेषिक˚ &c.-17 End, conclusion, termination.-18 Success, prosperity.-19 End of trouble. (समयेन 'on condition, conditionally'.)-Comp. -अध्युषितम् a time at which neither the stars nor the sun is visible; उदिते$नुदिते चैव समयाध्युषिते तथा Ms.2.15.-अनुवर्तिन् a. following established customs.-अनुसारेण, -उचितम् ind. suitably to the occasion, as the occasion demands.-आचारः conventional practice, established usage; अतश्च प्रवज्यासुलभसमयाचारविमुखः Māl.4.6.-क्रिया 1 making an agreement; नारदस्याज्ञया चैव द्रौपद्याः समयक्रिया Mb.1.2.119 'the time-arrangement of Draupadi's conjugal life'.-2 enjoining certain duties; स्थापयेत्तत्र तद्वंश्यं कुर्याच्च समयक्रियाम् Ms.7.22.-3 preparation of an ordeal.-च्युतिः neglect of the right time.-ज्ञ a. knowing the right time.-धर्मः covenant, stipulation.-परि- रक्षणम् observance of a compact, treaty, or agreement; न समयपरिरक्षणं क्षमं ते Ki.1.45.-बन्धन a. bound by an agreement.-भेदः breaking an agreement or engage- ment, breach of contract.-विद्या astrology; Dk-व्यभि- चारः breaking an agreement, violation or breach of contract.-व्यभिचारिन् a. breaking an agreement; निगृह्य दापयेच्चैनं समयव्यभिचारिणम् Ms.8.22-221. -
15 सेतुः _sētuḥ
सेतुः [सि-तुन् Uṇ.1.69]1 A ridge of earth, mound, bank, causeway, dam; नलिनीं क्षतसेतुबन्धनो जलसंघात इवासि विद्रुतः Ku.4.6; R.16.2.-2 A bridge in general; वैदेहि पश्या मलयाद्विभक्तं मत्सेतुना फेनिलमम्बुराशिम् R.13.2; सैन्यैर्बद्धद्विरदसेतुभिः 4.38;12.7; Ku.7.53.-3 A land- mark; ज्येष्ठे मासि नयेत् सीमां सुप्रकाशेषु सेतुषु Ms.8.245.-4 A defile, pass, a narrow mountain-road.-5 A boun- dary, limit.-6 A barrier, limitation, obstruction of any kind; दुष्येयुः सर्ववर्णाश्च भिद्येरन् सर्वसेतवः Subhāṣ.-7 A fixed rule or law, an established institution; सूचकाः सेतुभेत्तारः...... ते वै निरयगामिनः Mb.13.23.66.-8 The sacred syllable om; मन्त्राणां प्रणवः सेतुस्तत्सेतुः प्रणवः स्मृतः । स्रवत्यनोङ्कृतं पूर्वं परस्ताच्च विदीर्यते ॥ Kālikā P.-9 A reservoir or a lake; सहोदकं आहार्योदकं वा सेतुं बन्धयेत् Kau. A.2.1.-1 A bond, fetter.-11 An explanatory commentary.-Comp. -बन्धः 1 the forming or construction of a bridge, cause-way &c.; Kau. A.2.1; वयोगते किं वनिता- विलासो जले गते किं खलु सेतुबन्धः Subhāṣ.; Ku.4.6.-2 the ridge of rocks extending from the southern extremity of the Coromandel coast towards Ceylon (said to have been built for Rāma's passage to Laṅkā by Nala and the other monkeys); Bhāg.7.14.31.-3 any bridge or cause-way.-भेदिन् a.1 breaking down barriers.-2 removing obstructions. (-m.) N. of a tree (दन्ती). -
16 ऊर्ण
-
17 शास्त्र
ṡāstrán. an order, command, precept, rule RV. Kāv. Pur. ;
teaching, instruction, direction, advice, good counsel MBh. Kāv. etc.;
any instrument of teaching, any manual orﾠ compendium of rules, any bock orﾠ treatise, (esp.) any religious orﾠ scientific treatise, any sacred book orﾠ composition of divine authority (applicable even to the Veda, andﾠ said to be of fourteen orﾠ even eighteen kinds < seeﾠ under vidyā>;
the word ṡāstra is often found ifc. after the word denoting the subject of the book, orﾠ is applied collectively to whole departments of knowledge e.g.. vedâ̱nta-ṡ-, a work on the Vedânta philosophy orﾠ the whole body of teaching on that subject;
dharma-ṡ-, a law-book orﾠ whole body of written laws;
kāvya-ṡ-, a poetical work orﾠ poetry in general;
ṡilpi-ṡ-, works on the mechanical arts;
kāma-ṡ-, erotic compositions;
alaṉkāraṡ-, rhetoric, etc.) Nir. Prāt. Mn. MBh. etc.;
a body of teaching (in general), scripture, science Kāv. Pur. ;
- शास्त्रकार
- शास्त्रकृत्
- शास्त्रकोविद
- शास्त्रगञ्ज
- शास्त्रगण्ड
- शास्त्रचक्षुस्
- शास्त्रचारण
- शास्त्रचिन्तक
- शास्त्रचौर
- शास्त्रजलधिरत्न
- शास्त्रज्ञ
- शास्त्रज्ञान
- शास्त्रतत्त्व
- शास्त्रतस्
- शास्त्रत्व
- शास्त्रदर्पण
- शास्त्रदर्सन
- शास्त्रदर्शिन्
- शास्त्रदस्यु
- शास्त्रदीप
- शास्त्रदीपार्थसार
- शास्त्रदीपिका
- शास्त्रक्रोड
- शास्त्रटीका
- शास्त्रप्रकाश
- शास्त्रप्रभा
- शास्त्रप्रवेश
- शास्त्रलोक
- शास्त्रव्याख्या
- शास्त्रदृष्ट
- शास्त्रदृष्टि
- शास्त्रनिन्दा
- शास्त्रनेत्र
- शास्त्रपाणिन्
- शास्त्रपूजनप्रकरण
- शास्त्रप्रकाशिका
- शास्त्रप्रसङ्ग
- शास्त्रबुद्धि
- शास्त्रमति
- शास्त्रमाला
- शास्त्रमालावृत्ति
- शास्त्रयोनि
- शास्त्रवक्तृ
- शास्त्रवत्
- शास्त्रवर्जित
- शास्त्रवाद
- शास्त्रवादिन्
- शास्त्रविद्
- शास्त्रविधान
- शास्त्रविधि
- शास्त्रविप्रतिषिद्ध
- शास्त्रविप्रतिषेध
- शास्त्रविमुख
- शास्त्रविरुद्ध
- शास्त्रविरोध
- शास्त्रव्युत्पत्ति
- शास्त्रशिल्पिन्
- शास्त्रसंग्रह
- शास्त्रसार
- शास्त्रसारावलि
- शास्त्रसारोद्धार
- शास्त्रसिद्ध
См. также в других словарях:
mradas — म्रदस् … Indonesian dictionary
nā́rada-saṉhitā — नारदसंहिता … Indonesian dictionary
nā́rada-smṛiti — नारदस्मृति … Indonesian dictionary
nā́rada-stotra — नारदस्तोत्र … Indonesian dictionary
pra-das — प्रदस् … Indonesian dictionary
ṡāstrá-dasyu — शास्त्रदस्यु … Indonesian dictionary
ūrṇa-mradas — ऊर्णम्रदस् … Indonesian dictionary
