Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

शरीरबद्ध

  • 1 प्रबद्ध _prabaddha

    प्रबद्ध p. p.
    1 Bound, tied, fastened.
    -2 Stopped, obstructed, checked.

    Sanskrit-English dictionary > प्रबद्ध _prabaddha

  • 2 प्रबद्ध


    pra-baddha
    mfn. bound, tied, fettered ChUp. etc. etc.;

    dependent on (comp.) MBh. ;
    checked, stopped, suppressed;
    - mūtra mfn. suffering from retention of urine Suṡr.

    Sanskrit-English dictionary > प्रबद्ध

  • 3 शरीरबद्ध


    ṡárīra-baddha
    mf (ā)n. endowed orﾠ invested with a body Kum.

    Sanskrit-English dictionary > शरीरबद्ध

  • 4 प्रथम _prathama

    1
    प्रथम [प्रथ्-अमच्] (Nom. pl. m. प्रथमे or प्रथमाः)
    1 First, foremost; मखांशभाजां प्रथमो मनीषिभिस्त्वमेव देवेन्द्र सदा निगद्यसे R.3.44; H.2.39; Ki.2.44.
    -2 First, chief, principal, most excellent or eminent, matchless, incomparable; Śi.15.42; एष वै प्रथमः कल्पः प्रदाने हव्यकव्ययोः Ms.3.147.
    -3 Earliest, most ancient, primary.
    -4 Prior, previous, former, earlier; प्रथमसुकृता- पेक्षया Me.17; नामधेयं गुरुश्चक्रे जगत्प्रथममङ्गलम् R.1.67.
    -5 (In gram.) The first person (= third person according to European phraseology).
    -मः 1 The first (third) person.
    -2 The first consonant of a class.
    -3 (In math.) The sum of the products divided by the difference between the squares of the cosine of the azimuth and the sine of the amplitude.
    -मा The nom- inative case.
    -मम् ind.
    1 first, firstly, at first; उमास्तनो- द्भेदमनुप्रवृद्धो मनोरथो यः प्रथमं बभूव Ku.7.24; R.3.4.
    -2 Already, previously, formerly; प्रथमोदितम् aforesaid; तमभ्यनन्दत् प्रथमं प्रबोधितः प्रजेश्वरः शासनहारिणा हरेः R.3.68.
    -3 At once, immediately.
    -4 Before; यात्रायै चोदयामास तं शक्तेः प्रथमं शरत् R.4.24; उत्तिष्ठेत् प्रथमं चास्य चरमं चैव संविशेत् Ms.2.194.
    -5 Newly, recently, प्रथमम्-अनन्तरम् or ततः or पश्चात् first, afterwards; प्रथमात् firstly, for the first time; प्रथमतः
    1 At first, firstly.
    -2 previously.
    -3 im- mediately.
    -4 before, in preference to (gen.)
    -Comp. -अर्धः, -र्धम् the first half.
    -आगामिन् a. first mentioned.
    -आदेशः placing at the beginning.
    -आश्रमः the first of the four stages in the religious life of a Brāhmaṇa; i. e. Brahmacharya; शरीरबद्धः प्रथमाश्रमो यथा Ku.5.3.
    - इतर a. 'other than first', the second.
    -उदित a. first uttered; उवाच धात्र्या प्रथमोदितं वचः R.3.25.
    -उत्पन्न a. first-born.
    -कल्पः 1 the best course to adopt.
    -2 an excellent suggestion or idea.
    -कल्पित a.
    1 first thought out.
    -2 first in rank or importance.
    -कुसुमः white marjoran.
    -गर्भः a. pregnant for the first time,
    -गिरिः the Eastern mountain; द्वित्रेषु द्युमणिकरेषु शेखरत्वं प्राप्तेषु प्रथमगिरिः प्रयाति सो$यम् Rām. Ch.7.49.
    -ज a.
    1 first-born.
    -2 original, primary.
    -दर्शनम् first sight.
    -दिवसः the first day; आषाढस्य प्रथमदिवसे Me.2.
    -नवनीतम् 1 the butter which appears first after chur- ning.
    -2 the milk of a cow at the time when hundred days have elapsed after her delivery.
    -निर्दिष्ट p. p. first mentioned.
    -पुरुषः the first person (= third person according to the English system of treating Sanskrit grammar); अथवा अस्तिर्भवतीतिपरः प्रथमपुरुषे प्रयुज्यमानो$प्यस्तीति ŚB. on MS.11.2.2.
    -मङ्गल a. highly auspicious.
    -यौवनम् early youth or age, youthful state.
    -वयस् n. early age, youth.
    -वसतिः the original home.
    -वित्ता Ved. a first wife.
    -विरहः separation for the first time.
    -वृत्तान्तः antecedents, former circumstances.
    -वैयाकरणः 1 the most distinguished grammarian.
    -2 a beginner in grammer.
    -श्री a. One who has just become rich or fortunate.
    -श्रुत a. heard for the first time; न हि प्रथम- श्रुताच्छब्दात् कश्चिदर्थं प्रत्येति ŚB. on MS.1.1.6.
    -साहसः the first or lowest of the three degrees of punishment or fine; पणानां द्वे शते सार्धे प्रथमः साहसः स्मृतः Ms.8.138.
    -सुकृतम् former kindness or service.
    2
    प्रथम See under प्रथ्.

    Sanskrit-English dictionary > प्रथम _prathama

  • 5 यन्त्रम् _yantram

    यन्त्रम् [यन्त्र्-अच्]
    1 That which restrains or fastens, any prop or support, a stay; as in गृहयन्त्र (see the quotation under this word.).
    -2 A fetter, band, fastening, tie, thong, rein; छेदने चैव यन्त्राणाम् Ms.8.292.
    -3 A surgical instrument, especially a blunt instrument (opp. शस्त्र).
    -4 Any instrument or machine, an appliance, a contrivance, implement in general; कूपयन्त्र Mk.1.6 'a machine for drawing up water from a well'; so तैल˚ (cf. यन्त्रं तिलपीडनकम् Chandu Paṇdita on N.1.6;22.87); जल˚ &c.
    -5 A bolt, lock, key; यन्त्रैरुद्घाटयामास सो$पश्यत् तत्र बालकम् Mb.3.39.6.
    -6 Restraint, force.
    -7 An amulet, a mystical or astrono- mical diagram used as an amulet.
    -8 A boring machine; दन्तौघयन्त्रोद्भवश्वभ्राली N.22.15.
    -Comp. -आरूढ a. mounted on the revolving engine; भ्रामयन् सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया Bg.
    -आलयः a printing-press.
    -उपलः a mill, mill-stone.
    -करण्डिका a kind of magical basket.
    -कर्मकृत् m. an artist, artisan.
    -कोविदः a mechanist; Rām.2.8.2 (com. यन्त्रकोविदाः क्षेपणीयादि- यन्त्रकरणकुशलाः).
    -गृहम् 1 an oil-mill.
    -2 a manu- factory.
    -3 a torture-chamber; Buddh.
    -गोलः 1 a kind of pea.
    -2 a canon-ball.
    -चेष्टितम् any magical work, an enchantment.
    -तक्षन् m.
    1 a constructor of machines.
    -2 a preparer of charms.
    -तोरणम् a mechanical arch (fitted with contrivances to move it).
    -दृढ a. secured by a bolt (as a door).
    -धारागृहम् a room fitted with shower-bath; a bath-room.
    -नालम् a mechanical pipe or tube.
    -पुत्रकः, -पुत्रिका a mechanical doll, a puppet furnished with contrivances, such as strings, for moving the limbs.
    -पेषणी a hand-mill.
    -प्रवाहः an artifi- cial stream of water; यन्त्रप्रवाहैः शिशिरैः परीतान् R.16.49.
    -बद्ध a. having a mechanical contrivance; यन्त्रबद्धतलाव- पातं कारयेत् Kau. A.1.2.
    -मार्गः a canal or an aque- duct.
    -मुक्तम् a kind of weapon.
    -विधिः m. the science of surgical instruments.
    -शरः an arrow or any missile shot off by means of machinery.
    -सद्मन् n. an oil-mill.
    -सूत्रम् the cord attached to the mechanism of a doll or puppet.

    Sanskrit-English dictionary > यन्त्रम् _yantram

  • 6 वज्र _vajra

    वज्र a. [वज्-रन् Uṇ.2.28]
    1 Hard, adamantine.
    -2 Severe.
    -3 Forked, zigzag.
    -4 Cross.
    -ज्रः, -ज्रम् 1 A thunderbolt, the weapon of Indra (said to have been formed out of the bones of the sage Dadhīchi q. v.); आशंसन्ते समितिषु सुराः सक्तवैरा हि दैत्यैरस्याधिज्ये धनुषि विजयं पौरुहूते च वज्रे Ś.2.16.
    -2 Any destructive weapon like the thunderbolt.
    -3 A diamond-pin, an instru- ment for perforating jewels; मणौ वज्रसमुत्कीर्णे सूत्रस्येवास्ति मे गतिः R.1.4.
    -4 A diamond in general, an adamant; वज्रादपि कठोराणि मृदूनि कुसुमादपि U.2.7; R.6.19; मुक्तां मरकतं पद्मरागं वज्रं च विद्रुमम् Śiva B.3.12.
    -5 Sour gruel.
    -ज्रः 1 A form of military arrray.
    -2 A kind of Kuśa grass.
    -3 N. of various plants.
    -4 A kind of pillar.
    -ज्रम् 1 Steel.
    -2 A kind of talc.
    -3 Thunder- like or severe language.
    -4 A child.
    -5 Emblic myro- balan.
    -6 The blossom of the sesamum or Vajra plant.
    -7 Denunciation in strong language.
    -8 A particular posture in sitting.
    -Comp. -अंशुकम् cloth marked with various patterns.
    -अङ्क a. studded with diamonds (Mar. हिरेजडित); ततो जाम्बूनदीः पात्रीर्वज्राङ्का विमलाः शुभाः Mb.12.171.16.
    -अङ्कित a. marked with Vajra-like symbol.
    -अङ्गः a snake.
    -अभ्यासः cross-multiplica- tion.
    -अशनिः the thunderbolt of Indra; वज्राशनिसम- स्पर्शा अर्जुनेन शरा युधि Mb.6.119.6
    -अस्थिः f. Astera- cantha Longifolia (Mar. तालिमखाना).
    -आकरः a dia- mond mine; बभूव वज्राकरभूषणायाः (पतिः) R.18.21.
    -आकार, -आकृति a.
    1 shaped like वज्र.
    -2 a cross- shaped symbol.
    -आख्यः a kind of mineral spar.
    -आघातः 1 a stroke of thunder or lightning.
    -2 (hence fig.) any sudden shock or calamity.
    -आभः a kind of spar or valuable stone.
    -आयुधः an epithet of Indra.
    -आसनम् 1 a diamond-seat.
    -2 a particular posture in sitting (the hands being placed in the hollow between the body and the crossed feet).
    -कङ्कटः an epithet of Hanumat.
    -कवचः, -चम् 1 adamantine mail.
    -2 a particular Samādhi.
    -कालिका N. of the mother of Śākyamuni.
    -कीटः a kind of insect (boring holes in wood and stone).
    -कीलः a thunder- bolt, an admantine shaft; जीवितं वज्रकीलम् Māl.9.37; cf. U.1.47.
    -कूटः a mountain consisting of diamonds; स वज्रकूटाङ्गनिपातवेगविशीर्णकुक्षिः स्तनयन्नुदन्वान् Bhāg.3.13.29.
    -केतुः N. of the demon Naraka.
    -क्षारम् an alkaline earth.
    -गोपः = इन्द्रगोपः q. v.
    -घोष a. sounding like a thunderbolt; R.18.21.
    -चञ्चुः a vulture.
    -चर्मन् m. a rhinoceros.
    -जित् m. N. of Garuḍa.
    -ज्वलनम्, -ज्वाला lightning.
    -तरः N. of a kind of very hard cement; Bṛi. S.57.7.
    -तुण्डः 1 a vulture.
    -2 mosquito, gnat.
    -3 N. of Garuḍa.
    -4 of Gaṇeṣa.
    -तुल्यः lapis lazuli or azure stone.
    -दंष्ट्रः a kind of insect.
    -दक्षिणः N. of Indra.
    -दण्ड a. having a staff studded with diamonds.
    -दन्तः 1 a hog.
    -2 a rat.
    -दंशनः a rat.
    -देह, -देहिन् a. having an adamantine or very hardy frame.
    -धरः 1 an epithet of Indra; वज्रधरप्रभावः R.18.21.
    -2 an owl.
    -धारणम् artificial gold.
    -नाभ a. having a hard nave (said of a wheel); see next word.
    -नाभः the discus of Kṛiṣṇa; वज्रनाभं ततश्चक्रं ददौ कृष्णाय पावकः Mb. 1.225.23 (com. वज्रं वरत्रासा नाभौ यस्य तत् । सूत्रबद्धशकुनिवत् पुनः प्रयोक्तुर्हस्तमायातीत्यर्थः ॥).
    -निर्घोषः, -निष्पेषः a clap or peal of thunder.
    -पञ्जरः a secure refuge, protector; वज्रपञ्जरनामेदं यो रामकवचं स्मरेत् Rāma-rakṣā 13.
    -पाणिः 1 an epithet of Indra; वज्रं मुमुक्षन्निव वज्रपाणिः R.2.42.
    -2 an owl.
    -पातः, -पतनम् a stroke of lightning, fall of thunder-bolt; एतद्वैशसवज्रघोरपतनम् U.4.24; यावन्निष्ठुर- वज्रपातसदृशं देहीति नो भाषते Udb.
    -पुष्पम् 1 the blossom of sesamum.
    -2 a valuable flower.
    -भृत् m. an epithet of Indra.
    -मणिः a diamond, an adamant; छेत्तुं वज्रमणी- ञ्शिरीषकुसुमप्रान्तेन संनह्यते Bh.2.6.
    -मय a.
    1 hard, adaman- tine.
    -2 cruel, hard-hearted.
    -मुखः 1 a kind of insect; कृत्ते वज्रमुखेन नाम कृमिणा दैवान्ममोरुद्वये Karṇabhāra 1.1.
    -2 a kind of Samādhi.
    -मुष्टिः 1 an epithet of Indra.
    -2 an adamantine clenched fist.
    -3 a kind of weapon.
    -रदः a hog.
    -लिपिः a particular style of writing.
    -लेपः 1 a kind of very hard cement; वज्रलेपघटितेव Māl.5. 1; U.4 (for its preparation see Bṛi. S., Chapter 57 'वज्रलेपलक्षणः').
    -2 The being ineffaceable, permanent one; अन्यक्षेत्रे कृतं पापं पुण्यक्षेत्रे विनश्यति । पुण्यक्षेत्रे कृतं पापं वज्र- लेपो भविष्यति ॥ Subhāṣ.
    -लोहकः a magnet.
    -वधः 1 death by thunderbolt.
    -2 cross-multiplication.
    -वारकः a title of respect.
    -व्यूहः a kind of military array.
    -शल्यः a porcupine.
    -संघातः N. of a kind of hard cement; Bṛi. S.57.8. -a. having the hardness of adamant; ततः स वज्रसंघातः कुमारो न्यपतद्गिरौ Mb.1.123.27.
    -सार a. as hard as adamant, having the strength of the thunderbolt, adamantine; क्व च निशितनिपाता वज्रसाराः शरास्ते Ś.1.1; त्वमपि कुसुमबाणान् वज्रसारीकरोषि 3.4.
    -सूचिः, -ची f. a diamond-needle.
    -हृदयम् an adamantine heart.

    Sanskrit-English dictionary > वज्र _vajra

  • 7 शरीरम् _śarīram

    शरीरम् [शॄ-ईरन् Uṇ.4.31]
    1 The body (of animate or inanimate objects); शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् Ku.5.33.
    -2 The constituent element; शरीरं तावदिष्टार्थव्यवच्छिन्ना पदावली Kāv.1.1; शरीरमसि संसारस्य U.7.
    -3 Bodily strength.
    -4 A dead body.
    -5 One's own person, individual soul (जीवात्मा); यथा यथा मनस्तस्य दुष्कृतं कर्म गर्हति । तथा तथा शरीरं तत्तेनाधर्मेण मुच्यते ॥ Ms.11.229.
    -Comp. -अन्तः the hairs on the body.
    -अन्तरम् 1 the interior of the body.
    -2 another body.
    -आकारः, -आकृतिः bodily gesture or mien.
    -आवरणम् 1 the skin.
    -2 a shield.
    -कर्तृ m. a father.
    -कर्षणम् emaciation of the body; शरीरकर्षणात् प्राणाः क्षीयन्ते प्राणनां यथा Ms.7.112.
    -ग्रहणम् assumption of a bodily form.
    -चिन्ता care of the body (like washing etc.).
    -जः 1 sickness.
    -2 lust, passion.
    -3 the god of love; शरीरजसमाविष्टा राक्षसी राममब्रवीत् Rām. 3.17.12.
    -4 a son, offspring; शरीरजेभ्यश्च्युतयूथपङ्क्तयः Ki.4.31.
    -तुल्य a. equal to, i. e. as dear as, one's own person.
    -त्याग renunciation of life.
    -दण्डः 1 corporal punishment.
    -2 mortification of the body (as in penance).
    -देशः a part the body.
    -धातुः 1 a chief constituent of the body.
    -2 a relic of Buddha's body (as bone, tooth etc.).
    -धृक् a. having a body.
    -पक्तिः purification of the body.
    -पतनम्, -पातः shuffling off the mortal coil, death.
    -पाकः emaciation (of the body).
    -प्रभवः a begetter, father.
    -बद्ध a. endowed with a body, embodied, incarnate; शरीरबद्धः प्रथमाश्रमो यथा Ku.5.3.
    -बन्धः 1 the bodily frame; शरीरबन्धेन तिरोबभूव R.16.23.
    -2 being endowed with a body; i. e. birth as an embodied being; तनुत्यजां नास्ति शरीरबन्धः R.13.58.
    -बन्धकः a hostage.
    -भाज् a. embodied, incarnate. (-m.) a creature, an embodied being; शरीरभाजां भवदीय- दर्शनं व्यनक्ति कालत्रितये$पि योग्यताम् Śi.1.26.
    -भेदः separation of the body (from the soul), death; प्राप्ते शरीरभेदे Sāṅ. K.68.
    -यष्टिः f. a slender body, slim or delicate figure.
    -यात्रा means of bodily sustenance; नियतं कुरु कर्म त्वं कर्म ज्यायो ह्यकर्मणः । शरीरयात्रापि च ते न प्रसिद्ध्येकर्मणः ॥ Bg. 3.8.
    -रक्षकः a body-guard.
    -रत्नम् an excellent body.
    -विमोक्षणम् the emancipation of the soul from the body.
    -वृत्तिः f. maintenance or support of the body; स त्वं मदीयेन शरीरवृत्ति देहेन निर्वर्तयितुं प्रसीद R.2.45.
    -वैकल्यम् bodily ailment, sickness, disease.
    -शुश्रुषा personal atten- dance.
    -संस्कारः 1 decoration of the person.
    -2 purification of the body by the performance of the several puri- ficatory saṁskāras; कार्यः शरीरसंस्कीरः Ms.2.26.
    -संपत्तिः f. the prosperity of body, (good) health.
    -संबन्धः rela- tion by marriage.
    -सादः leanness of body, emaciation; शरीरसादादसमग्रभूषणा R.3.2.
    -स्थानम् the doctrine about the human body.
    -स्थितिः f.
    1 the maintenance or support of the body; वन्यं शरीरस्थितिसाधनं वः R.5.9.
    -2 taking one's meals, eating (frequently used in Kādambarī).

    Sanskrit-English dictionary > शरीरम् _śarīram

  • 8 शरीर


    ṡárīra
    n. (once in R. m.;

    ifc. f. ā;
    either fr. ṡri andﾠ orig. = « suport orﾠ supporter» cf. 2. ṡaraṇa andﾠ Mn. I, 7 ;
    orﾠ accord. toﾠ others, fr. ṡṛī, andﾠ orig. = « that which is easily destroyed orﾠ dissolved») the body, bodily frame, solid parts of the body (pl. the bones) RV. etc. etc.;
    any solid body (opp. to udaka etc.) MBh. VarBṛS. Pañcat. ;
    one's body i.e. one's own person Mn. XI, 229 ;
    bodily strength MW. ;
    a dead body ib. ;
    - शरीरकर्तृ
    - शरीरकर्षण
    - शरीरकृत्
    - शरीरग्रहण
    - शरीरचिन्ता
    - शरीरज
    - शरीरजन्मन्
    - शरीरता
    - शरीरतुल्य
    - शरीरत्याग
    - शरीरत्व
    - शरीरदण्ड
    - शरीरदेश
    - शरीरधातु
    - शरीरधृक्
    - शरीरनिचय
    - शरीरनिपात
    - शरीरन्यास
    - शरीरपक्ति
    - शरीरपतन
    - शरीरपाक
    - शरीरपात
    - शरीरपीडा
    - शरीरपुरुष
    - शरीरप्रधानता
    - शरीरप्रभव
    - शरीरप्रह्लादन
    - शरीरबद्ध
    - शरीरबन्ध
    - शरीरबन्धक
    - शरीरभाज्
    - शरीरभूत
    - शरीरभृत्
    - शरीरभेद
    - शरीरमात्र
    - शरीरयष्टि
    - शरीरयात्रा
    - शरीरयोग
    - शरीररक्षक
    - शरीररक्षा
    - शरीररत्न
    - शरीररेषण
    - शरीरलक्षण
    - शरीरवत्
    - शरीरवाद
    - शरीरविनिश्चयाधिकार
    - शरीरविमोक्षण
    - शरीरवृत्त
    - शरीरवृत्ति
    - शरीरवैकल्य
    - शरीरशुश्रूषा
    - शरीरशोषण
    - शरीरसंस्कार
    - शरीरसंधि
    - शरीरसम्पत्ति
    - शरीरसम्बन्ध
    - शरीरसाद
    - शरीरस्थ
    - शरीरस्थान
    - शरीरस्थिति
    - शरीरहोम

    Sanskrit-English dictionary > शरीर

См. также в других словарях:

  • Shiva Tandava Stotra — (िशवताण्डवस्तोत्रम्) is a hymn of praise in the Hindu tradition that describes Shiva s power and beauty. It was sung by the demon king Ravana. Both the fourth and fifth quatrains of this hymn conclude with lists of Shiva s epithets as destroyer,… …   Wikipedia

  • pra-baddha — प्रबद्ध …   Indonesian dictionary

  • ṡárīra-baddha — शरीरबद्ध …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»