Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

मोहनदास

  • 1 गृहनदिका


    gṛihá-nadikā
    f. a ditch in a house Kād.

    Sanskrit-English dictionary > गृहनदिका

  • 2 मोहनदास


    mohana-dāsa
    m. N. of two authors Cat.

    Sanskrit-English dictionary > मोहनदास

  • 3 दिश् _diś

    1
    दिश् 6 U. (दिशति-ते, दिष्ट; desid. दिदिक्षति-ते)
    1 To point out, show, exhibit, produce (as a witness); साक्षिणः सन्ति मेत्युक्त्वा दिशेत्युक्तो दिशेन्न यः Ms.8.57,52,53.
    -2 To assign, allot; इष्टां गतिं तस्य सुरा दिशन्ति Mb.
    -3 To give, grant, bestow upon, deliver or make over to; बाणमत्रभवते निजं दिशन् Ki.13.68; R.5.3;11.2;16.72.
    -4 To pay (as tribute).
    -5 To consent to; भृत्यभावि दुहितुः परिग्रहाद्दिश्यतां कुलमिदं निमेरिति R.11.49.
    -6 To direct, order, command.
    -7 To allow, permit; स्मर्तुं दिशन्ति न दिवः सुरसुन्दरीभ्यः Ki.5.28. -Caus. (देशयति-ते)
    1 To show, point out, allot, assign.
    -2 To teach, communicate, tell, inform.
    -3 To direct, order.
    -4 To confer, bestow.
    2
    दिश् f. [दिशति ददात्यवकाशं दिश्-क्विप्] (Nom. sing. दिक्- ग्)
    1 A direction, cardinal point, point of the compass, quarter of the sky; दिशः प्रसेदुर्मरुतो वबुः सुखाः R.3.14; दिशि दिशि किरति सजलकणजालम् Gīt.4.
    -2 (a) The mere direc- tion of a thing, hint, indication (of the general lines); इति दिक् (often used by commentators &c.); इत्थं लौकिक- शब्दानां दिङ्मात्रमिह दर्शितम् Sk. (b) (Hence) Mode, man- ner, method; मुनेः पाठोक्तदिशा S. D.; दिगियं सूत्रकृता प्रदर्शिता; दासीसभं नृपसभं रक्षःसभमिमा दिशः Ak.
    -3 Region, space, place in general.
    -4 A foreign or distant region.
    -5 A point of view, manner of considering a subject.
    -6 A precept, order.
    -7 The number 'ten'.
    -8 A side or party.
    -9 The mark of a bite. 'दिग्दष्टे वर्तुलाकारे करिका नखरेखिका' इति वैजयन्ती; परिणतदिक्करिकास्तटीर्बिभर्ति Śi.4.29. [N. B. In comp. दिश् becomes दिग् before words beginning with vowels and soft consonants, and दिक् before words beginning with hard consonants; e. g. दिगम्बर, दिग्गज, दिक्पथ, दिक्करिन्, &c.]
    -Comp. -अन्तः end of the direction or horizon, remote distance, remote place; दिगन्ते श्रूयन्ते मदमलिनगण्डाः करटिनः Bv.1.2; Māl.2.9; R.3.4;5.67; 16.87. नानादिगन्तागता राजानः &c.
    -अन्तरम् 1 another direction.
    -2 the intermediate space, atmosphere, space.
    -3 a distant quarter, another or foreign country; संचारपूतानि दिगन्तराणि कृत्वा दिनान्ते निलयाय गन्तुम् R.2.15.
    -अम्बर, -वासस् a. having only the directions for his clothing, stark naked, unclothed; दिगम्बरत्वेन निवेदितं वसु Ku.5.72; एकाकी गृहसंत्यक्तः पाणिपात्रो दिगम्बरः Pt.5.15; Ms.11.21.
    (-रः) 1 a naked mendicant (of the Jaina or Buddha sect.)
    -2 a mendicant, an ascetic.
    -3 an epithet of (1) Śiva; (2) Skanda.
    -4 darkness. (
    -री) an epithet of Durgā.
    -अम्बरकः a naked mendi- cant (of the Jaina sect).
    -अवस्थानम् the air
    - आगत a. Come from a distance; Y.2.254.
    -इभः See दिक्करिन् &c. दिगिभाः पूर्णकलशैः Bhāg.8.8.14;5.14.4.
    -ईशः -ईश्वरः regent of a quarter; चतुर्दिगीशानवमत्य मानिनी Ku.5.53; see अष्टदिक्पाल.
    -कन्या, -कान्ता, -कामिनी, -वधू a region of the sky (considered as a virgin).
    -करः 1 a youth, youthful man.
    -2 an epithet of Śiva.
    -करिका, -करी a young girl or woman.
    -करिन्, -गज, -दन्तिन्, -वारणः m. one of the eight elephants said to guard and preside over the eight cardinal points; (see अष्टदिग्गज); दिग्दन्तिशेषाः ककुभश्चकार Vikr.7.1.
    -ग्रहणम्, -बन्धः observation of the quarters of the compass; Bṛi. S.24.9. संपूज्य शारिकांदेवीं दिग्बन्धादिपुरःसरम् Ks.73.116.
    -चक्रम् 1 the horizon; Ratn.3.5.
    -2 the whole world.
    -जयः, -विजयः 'conquest of the directions, the conquest of various countries in all directions, conquest of the world; सुनिश्चितपुरं चक्रे दिग्जये कृतनिश्चयः Rāj. T. 4.183; स दिग्विजयमव्याजवीरः स्मरः इवाकरोत् Vikr.4.1.
    -तटम् the horizon.
    -दर्शनम् 1 showing merely the direction, pointing out only the general mode or manner.
    -2 a general outline or survey.
    -3 a compass.
    -दर्शिन् a. looking on all sides, having a general view.
    -दाहः preternatural redness of the horizon; दैग्दाहः 'a conflagration of the regions of the sky' (regarded as an evil omen) N.12.92; cf. Ms.4.115.
    -देशः 1 a distant region or country; दृश्यन्ते कुलनिम्नगा अपि परं दिग्देशकालाविमौ Rāj. T.4.38,417.
    -2 region, coun- try; H.1.
    -नागः 1 an elephant of the quarter of the compass; see दिग्गज.
    -2 N. of a poet said to be a contemporary of Kālidāsa. (This interpretation is based on Mallinātha's gloss on दिङ्नागानां पथि परिहरन् स्थूल- हस्तावलेपान् Me.14; which is, however, very doubtful.)
    -पतिः, -पालः the regent or guardian of a quarter; Rāj. T.4.225 (for the names of the several regents, see अष्टदिक्पालः cf. Ms.5.96;7.33 also); सूर्यः शुक्रः क्षमापुत्रः सैंहिकेयः शनिः शशी । सौम्यस्त्रिदशमन्त्री च प्राच्यादिदिगधीश्वराः ॥ -Jyotistattvam.
    -पथः the surrounding region; सैन्यैर्नाना- पथायातैर्नदद्भिर्व्याप्तदिक्पथः Rāj. T.5.342.
    -भागः a point of the compass, direction.
    -भ्रमः perplexity about points of the compass, mistaking the way or direction; Vikr.5.66.
    -मण्डलम् = दिक्चक्रम् q.v.
    -मात्रम् the mere direction or indication.
    -मुखम् any quarter or part of the sky; हरति मे हरिवाहनदिङ्मुखम् V.3.6; Amaru.5.
    -मोहः mistaking the way or direction.
    -यात्रा a proces- sion in different directions.
    -वसन, -वस्त्र a. stark naked, unclothed.
    (-स्त्रः) 1 a Jaina or Buddhist mendi- cant of the दिगम्बर class.
    -2 an epithet of Śiva.
    -विभा- वित a. renowned or celebrated in all quarters.
    -शूलम् a bad yoga in Astronomy; cf. शुक्रादित्यदिने न वारुणदिशं न ज्ञे कुजे चोत्तरां मन्देन्दोश्च दिने न शक्रककुभं याम्यां गुरौ न व्रजेत् । शूलानीति विलङ्घ्य यान्ति मनुजा ये वित्तलाभाशया भ्रष्टाशाः पुनरापतन्ति यदि ते शुक्रेण तुल्या अपि ॥ Jyotissārasaṅgraha.
    -साधनम् a means to make the journey in various quarters successful.

    Sanskrit-English dictionary > दिश् _diś

  • 4 मुखम् _mukham

    मुखम् [खन् अच् डित् धातोः पूर्वं मुट् च cf. Uṇ.5.2]
    1 The mouth (fig. also); प्रजासृजा यतः खातं तस्मादाहुर्मुखं बुधाः; ब्राह्मणो$स्य मुखमासीत् Ṛv.1.9.12; सभ्रूभङ्गं मुखमिव Me.24; त्वं मम मुखं भव V.1 'be my mouth or spokes- man'.
    -2 The face, countenance; परिवृत्तार्धमुखी मयाद्य दृष्टा V.1.17; नियमक्षाममुखी धृतैकवेणिः Ś.7.21; so चन्द्रमुखी, मुखचन्द्रः &c; ओष्ठौ च दन्तमूलानि दन्ता जिह्वा च तालु च । गलो गलादि सकलं सप्ताङ्गं मुखमुच्यते ॥
    -3 The snout or muzzle (of any animal).
    -4 The front, van, forepart; head, top; (लोचने) हरति मे हरिवाहनदिङ्मुखम् V.3.6.
    -5 The tip, point, barb (of an arrow), head; पुरारि- मप्राप्तमुखः शिलीमुखः Ku.5.54; R.3.57.
    -6 The edge or sharp point (of any instrument).
    -7 A teat, nipple; मध्ये यथा श्याममुखस्य तस्य मृणालसूत्रान्तरमप्य- लभ्यम् Ku.1.4; R.3.8.
    -8 The beak or bill of a bird.
    -9 A direction, quarter; as in अन्तर्मुख.
    -1 Opening, entrance, mouth; नीवाराः शुकगर्भकोटरमुखभ्रष्टास्तरूणामधः Ś.1.14; नदीमुखेनेव समुद्रमाविशत् R.3.28; Ku.1.8.
    -11 An entrance to a house, a door, passage.
    -12 Begin- ning, commencement; सखीजनोद्वीक्षणकौमुदीमुखम् R.3.1; दिनमुखानि रविर्हिमनिग्रहैर्विमलयन् मलयं नगमत्यजत् 9.25;5.76; Ghaṭ.2.
    -13 Introduction.
    -14 The chief, the principal or prominent (at the end of comp. in this sense); बन्धोन्मुक्त्यै खलु मखमुखान् कुर्वते कर्मपाशान् Bv.4.21; so इन्द्रमुखा देवाः &c.
    -15 The surface or upper side.
    -16 A means.
    -17 A source, cause, occasion.
    -18 Utterance; as in मुखसुख; speaking, speech, tongue; आत्मनो मुखदोषेण बध्यन्ते शुकसारिकाः Pt.4.44.
    -19 The Vedas, scripture.
    -2 (In Rhet.) The original cause or source of the action in a drama.
    -21 The first term in a progression (in alg.).
    -22 The side opposite to the base of a figure (in geom.).
    -Comp. -अग्निः 1 a forest conflagration.
    -2 a sort of goblin with a face of fire.
    -3 the conse- crated or sacrificial fire.
    -4 fire put into the mouth of a corpse at the time of lighting the funeral pile.
    -5 a Brāhmaṇa.
    -अनिलः, -उच्छ्वासः breath.
    -अस्त्रः a crab.
    -आकारः look, mien, appearance.
    -आक्षेपः 1 an inve- ctive.
    -2 the act of throwing up soil with the plough- share.
    -आसवः nectar of the lips.
    -आस्रवः, -स्रावः spittle, saliva.
    -आस्वादः kissing the mouth; Y.
    -इन्दुः a moon-like face, i. e. a round lovely face.
    -उच्छ्वासः breath.
    -उल्का a forest-conflagration.
    -कमलम् a lotus- like face.
    -खुरः a tooth.
    -गन्धकः an onion.
    -गोपनम् concealment of the face; अवधीरितमुखमण्डलमुखगोपनं किमिति Udb.
    -ग्रहणम् kissing the mouth.
    -घण्टा f. hurraying of women in festivities.
    -चन्द्रः a moon-like face.
    - चपल a. talkative, garrulous.
    -चपेटिका a slap on the face.
    -चालिः an introductory dance;
    -चीरिः f. the tongue.
    -चूर्णम् scented powder to smear the face with; छविकरं मुखचूर्णमृतुश्रियः R.9.45.
    -जः 1 a Brāhmaṇa.
    -2 a tooth.
    -जाहम् the root of the mouth.
    -दूषणः an onion.
    -दूषिका an eruption disfiguring the face.
    -दोषः fault of the tongue; आत्मनो मुखदोषेण बध्यन्ते शुकसारिकाः Pt.4.44.
    -निरीक्षकः a lazy fellow, an idler.
    -निवासिनी an epithet of Sarasvatī.
    -पटः a veil; कुर्वन् कामं क्षणमुखपट- प्रीतिमैरावतस्य Me.64.
    -पाकः inflammation of the mouth; द्राक्षाविपाकसमये मुखपाको भवति काकानाम् Udb.
    -पिण्डः a mouthful of food; cf. को न याति वशं लोके मुखपिण्डेन पूरितः Bh.2.118.
    -पुष्पकम् a kind of ornament.
    -पूरणम् 1 fil- ling the mouth.
    -2 a mouthful of water, a mouth- ful in general.
    -प्रसादः a pleased countenance, gra- ciousness of aspect.
    -प्रसाधनम् dacorating the face.
    -प्रियः an orange. (
    -यम्) cloves.
    -प्रेक्ष a. observing or watching the face.
    -फुल्लकम् a kind of ornament.
    -बन्धः a preface, an introduction.
    -बन्धनम् 1 a preface.
    -2 a lid, cover.
    -भगा (a woman) who suf- fers her mouth to be used as a vulva.
    -भङ्गः 1 a blow on the face.
    -2 wry face, grimace.
    -भूषणम् a preparation of betel; see ताम्बूल.
    -भेदः 1 distortion of the face.
    -2 gaping.
    -मण़्डनकः a kind of tree (तिलक).
    -मण्डलम् the (round) face.
    -मधु a. honey-mouthed, sweet-lipped.
    -माधुर्यम् a particular disease of the phlegm.
    -मारुतः breath.
    -मार्जनम् washing the face.
    -मुद्रा silence; यापदृष्टिरपि या मुखमुद्रा N.5.12.
    -मोदः Hyperanthera Moringa (Mar. शेवगा).
    -यन्त्रणम् the bit of a bridle.
    -रज्जुः f. the bridle of a horse.
    -रसः speech, talk; मधुरमुखरसामृतकलया चान्तस्तापमनघार्हसि क्षमयितुम् Bhag.6.9.41.
    -रागः the colour or complexion of the face; ददृशुर्विस्मितास्तस्य मुखरागं समं जनाः R.12.8;17.31; तव खलु मुखरागो यत्र भेदं प्रयातः Śi.11.31.
    -रेखा feature, mien, air.
    -रोगः a disease of the mouth or face.
    -लाङ्गलः a hog.
    -लेपः 1 anointing the face or upper side (of a drum); मृदङ्गो मुखलेपेन करोति मुखरध्वनिम् Bh. 2.118.
    -2 a disease of the phlegmatic humour.
    -वल्लभः the pomegranate tree.
    -वस्त्रिका a piece of fine cloth (net) held before the face (Mar. बुरखा).
    -वाद्यम् 1 an instrument of music sounded with the mouth, any wind-instrument.
    -2 a sound made with the mouth; (Mar. बोंब).
    -वासः, -वासनम् a perfume used to scent breath.
    -विलुण्ठिका a she-goat.
    -विषमः one of the ways of embezzlement namely misrepresentation of the source of income; Kau. A.2.8.
    -विष्ठा a species of cockroach.
    -वैरस्यम् bad taste in the mouth.
    -व्यादानम् gaping, yawning.
    -शफ a. abusive, foul-mouthed, scurrilous.
    -शाला entrance-hall, vestibule.
    -शुद्धिः f. washing or purifying the mouth.
    -शृङ्गः a rhinoceros.
    -शेषः an epithet of Rāhu.
    -शोधन a.
    1 cleansing the mouth.
    -2 pungent, sharp. (
    -नः) the sharp flavour, pungency.
    (-नम्) 1 cleansing the mouth.
    -2 cinnamon.
    -शोधिन् m. the citron tree.
    -शोषः dryness of the mouth.
    -श्रीः f. 'beauty of countenance', a lovely face.
    -संदंशः forceps.
    -संधिः m. A kind of fugue; S. D. 6th Parichcheda.
    -संभवः a Brāhmaṇa.
    -सुखम् facility of pronunciation, phonetic ease.
    -सुरम् the nectar of the lips (अधरामृत).
    -स्रावः saliva.
    -हासः cheerfulness or liveliness of countenance; सकमलमुखहासं वीक्षितः पद्मिनीभिः Śi.11.47.

    Sanskrit-English dictionary > मुखम् _mukham

  • 5 संयमनम् _saṃyamanam

    संयमनम् 1 Restraining, checking.
    -2 Drawing in; Ś.1.
    -3 Binding, tying up; U.1; अलकसंयमनोदिव लोचने हरति मे हरिवाहनदिङ्मुखम् V.3.6.
    -4 Confinement.
    -5 Self-denial, control.
    -6 A religious vow or obligation.
    -7 A square of four houses.
    -नः One who restrains or regulates, a ruler.
    -नी N. of the city of Yama. सा च संयमनी नूनं सदा सुकृतिनां गतिः Mb.7.72.44; Bhāg. 1.89.42; खण्डिताः खड्गधाराभिर्ययुः संयमिनीं पुरीम् Śiva B.27.32.

    Sanskrit-English dictionary > संयमनम् _saṃyamanam

  • 6 हरि _hari

    हरि a. [हृ-इन्]
    1 Green, greenish-yellow; हरिता हरिभिः शष्पैरिन्द्रगोपैश्च लोहिताः Bhāg.1.2.11.
    -2 Tawny, bay, reddish-brown (कपिल); हरियुग्यं रथं तस्मै प्रजिघाय पुरंदरः R. 12.84;3.43.
    -3 Yellow; महोरगवराहाद्य हरिकेश विभो जय Mb.6.65.52;3.42.7.
    -रिः 1 N. of Viṣṇu; हरिर्यथैकः- पुरुषोत्तमः स्मृतः R.3.49.
    -2 N. of Indra; प्रजिधाय समाधि- भेदिनीं हरिरस्मै हरिणीं सुराङ्गनाम् R.8.79;3.55,68.
    -3 N. of Śiva.
    -4 N. of Brahman.
    -5 N. of Yama.
    -6 The sun; एवं स्तुतः स भगवान् वाजिरूपधरो हरिः Bhāg.12. 6.73.
    -7 The moon.
    -8 A man.
    -9 A ray of light.
    -1 Fire.
    -11 Wind; तासां तु वचनं श्रुत्वा हरिः परमकोपनः । प्रविश्य सर्वगात्राणि बभञ्ज भगवान् प्रभुः ॥ Rām.1.32.23.
    -12 A lion; करिणामरिणा हरिणा हरिणाली हन्यतां नु कथम् Bv.1. 5,51.
    -13 A horse; ततः कदाचिद्धरिसंप्रयुक्तं महेन्द्रवाहं सहसोपयातम् Mb.3.165.1; Śukra.4.946.
    -14 A horse of Indra; सत्यमतीत्य हरितो हरींश्च वर्तन्ते वाजिनः Ś.1;7.7.
    -15 An ape, a monkey; व्रयर्थं यत्र कपीन्द्रसख्यमपि मे वीर्यं हरीणां वृथा U.3.45; शत्रुर्वर्जधरात्मजेन हरिणा घोरेण घानिष्यते Mv. 4.6; R.12.57.
    -16 The cuckoo.
    -17 A frog.
    -18 A parrot.
    -19 A snake.
    -2 The tawny green or yellow colour.
    -21 A peacock.
    -22 N. of the poet Bhartṛihari.
    -23 The sign of the zodiac, Leo.
    -24 An organ of sense (इन्द्रिय); युक्ता ह्यस्य हरयः शता दशेति Bṛi. Up.2.5. 19.
    -Comp. -अक्षः 1 a lion....... हर्यक्षसमविक्रमान् Śiva B.31.53.
    -2 N. of Kubera.
    -3 of Śiva; सशूलमिव हर्यक्षं वने मत्तमिव द्विपम् Mb.9.12.3.
    -4 N. of an Asura (हिरण्याक्ष); एवं गदाभ्यां गुर्वीभ्यां हर्यक्षो हरिरेव च Bhāg.3.18. 18.
    -अश्वः 1 Indra; हयाश्च हर्यश्वतुरंगवर्णाः Bhāg.8.15.5.
    -2 Śiva.
    -कान्त a.
    1 dear to Indra.
    -2 beautiful as a lion.
    -केलीयः the country called वङ्ग q. v.
    -केशः N. of Śiva; हरिकेशस्तथेत्युक्त्वा भूतानां दोषदर्शिवान् Mb.1. 17.11.
    -गणः a troop of horses.
    -गन्धम् a kind of sandal.
    -गोपकः cochineal.
    -चन्दनः, -नम् 1 a kind of yellow sandal (the wood or tree); ततः प्रकोष्ठे हरिचन्दना- ङ्किते R.3.59;6.6; Ś.7.2; Ku.5.59.
    -2 one of the five trees of paradise; पञ्चैते देवतरवो मन्दारः पारिजातकः । संतानः कल्पवृक्षश्च पुंसि वा हरिचन्दनम् ॥ Ak.
    (-नम्) 1 moon- light.
    -2 saffron.
    -3 the filament of a lotus.
    -चापः, -पम् a rainbow.
    -तालः (by some regarded as derived from हरित) a kind of yellow-coloured pigeon. (
    -लम्) yellow orpiment; अचल एष भवानिव राजते स हरितालसमान- नवांशुकः Śi.4.21; Ku.7.23,33; पारदं हारतालं च...... Siva B.3.19; H. D.1.
    (-ली) 1 the Dūrvā grass.
    -2 a streak or line in the sky.
    -3 = हरितालिका (1).
    -तालकः a kind of yellow-coloured pigeon.
    (-कम्) 1 yellow orpiment.
    -2 a theatrical decoration.
    -तालिका 1 the third day of the bright half of Bhādrapada.
    -2 the Dūrvā plant.
    -तुंरगमः N. of Indra.
    -दासः a wor- shipper or votary of Viṣṇu.
    -दिनम् the 11th day (एकादशी) in a fortnight sacred to Viṣṇu.
    -दिश् f. 'Indra's quarter', the east.
    -देवः the asterism Śrāvaṇa.
    -द्रवः 1 a green fluid.
    -2 powder of the blossoms of the Nāgakeśara tree.
    -द्रुः a tree.
    -द्वारम् N. of a cele- brated Tīrtha or sacred bathing-place.
    -नेत्रम् 1 the eye of Viṣṇu.
    -2 the white lotus. (
    -त्रः) an owl.
    -पदम् the vernal equinox.
    -पर्णम् a radish.
    -प्रियः 1 the Kadamba tree.
    -2 a conch-shell.
    -3 a fool.
    -4 a madman.
    -5 Śiva.
    (-यम्) 1 the root Uśīra.
    -2 a sort of sandal.
    -प्रिया 1 Lakṣmī.
    -2 the sacred basil.
    -3 the earth.
    -4 the twelfth day of a lunar fortnight.
    -बीजम् yellow orpiment.
    -भक्तः a worshipper of Viṣṇu.
    -भुज् m. a snake.
    -मन्थः, -मन्थकः a chick-pea; Śukra.4.969.
    -मेधः, -मेधस् m. N. of Viṣṇu; नमो विशुद्धसत्त्वाय हरये हरिमेधसे Bhāg.4.3.24;11.29.45.
    -रोमन् a. having fair hair on the body, very young; सुवर्णशिरसो$प्यत्र हरिरोम्णः प्रगायतः Mb.5.11. 12 (com. हरिरोम्णः अपलितस्य नित्यतरुणस्येत्यर्थः).
    -लोचनः 1 a crab.
    -2 an owl.
    -वंशः N. of a celebrated work by Vyāsa supplementary to the Mahābhārata.
    -वर्षः N. of one of the nine divisions of Jambudvīpa.
    -वल्लभा 1 Lakṣmī.
    -2 the sacred basil.
    -वासरः 'Viṣṇu's day', the eleventh day of a lunar fortnight (एकादशी).
    -वाहनः 1 Garuḍa.
    -2 Indra.
    -3 N. of the sun. ˚दिश् f. the east; अलकसंयमनादिव लोचने हरीत मे हरिवाहनदिङ्मुखम् V.3.6.
    -वीजम् yellow orpiment.
    -शरः> an epithet of Śiva (Viṣṇu having served Śiva as the shaft which burnt down 'the three cities' or cities of the demon Tripura).
    -सखः a Gandharva; सपदि हरिसखैर्वधूनिदेशाद्ध्वनितमनो- रमवल्लकीमृद्गैः Ki.1.18.
    -संकीर्तनम् repeating the name of Viṣṇu.
    -सुतः, -सूनुः N. of Arjuna.
    -हयः 1 Indra; रक्षसां रुवतां रावं श्रुत्वा हरिहयानुजः Rām.7.7.41; हरिहयाग्रसरेण धनुर्भृता R.9.12.
    -2 the sun.
    -3 N. of Skanda.
    -4 of Gaṇeśa.
    -हरः a particular form of deity consisting of Viṣṇu and Śiva conjoined; see हरेश्वरः. ˚आत्मकः
    1 N. of Garuḍa.
    -2 of Śiva's bull.
    -हेतिः f.
    1 the rain-bow; कथमवलोकयेयमधुना हरिहेतिमतीः (ककुभः) Māl.9.18.
    -2 the discus of Viṣṇu. ˚हूतिः the ruddy goose; हरिहेतिहूति मिथुनं पततोः Śi.9.15.

    Sanskrit-English dictionary > हरि _hari

  • 7 हृ _hṛ

    हृ 1 U. (हरति-ते, जहार, जहे, अहार्षीत्, अहृत, हरिष्यति-ते, हर्तुम्, हृत; pass. ह्रियते)
    1 To take, carry, convey, lead, (often used with two accusatives in this sense); अजां ग्रामं हरति ŚK.; संदेशं मे हर धनपतिक्रोधवश्लेषितस्य Me.7; Ms.4.74.
    -2 To carry off or away, take or draw to a distance; हरामि रामसौमित्री मृगो भूत्वा मृगद्युवौ Bk.5.47.
    -3 To take away, rob, plunder, steal; दुर्वृत्ता जारजन्मानो हरिष्यन्तीति शङ्कया Bv.4.45; R.3.39; Ku.2.47; Bk.2.39; Ms. 7.43.
    -4 To strip off, deprive of, despoil, take away; वृन्ताद्श्लथं हरति पुष्पमनोकहानाम् R.5.69; Bk.15.116; Ms.8. 334.
    -5 To take away, cure, destroy; उत्कण्ठां तां हरिष्यामि मेघलेखामिबानिलः Rām.7.4.19; तथापि हरते तापं लोकानामुन्नतो घनः Bv.1.39; R.15.24; Me.31.
    -6 To attract, captivate, win over, influence, subdue, enchant; चेतो न कस्य हरते गतिरङ्गनायाः Bv.2.157; ये भावा हृदयं हरन्ति 1.13; तवास्मि गीतरागेण हारिणा प्रसभं हृतः Ś.1.5; हरति मे हरिवाहनदिङ्मुखम् V.3.6; मृगया जहार चतुरेव कामिनी R.9.69;1.83; Ṛs. 6.21; इन्द्रियाणि प्रमाथीनि हरन्ति प्रसभं मनः Bg.2.6;6.44; Ms.6.59.
    -7 To gain, acquire, obtain; ततो विंशं नृपो हरेत् Ms.8.391,153; Y.2.123; स हरतु सुभगपताकाम् Dk.
    -8 To have, possess; अङ्गैः सुकुमारतरैः सा कुसुमानां श्रियं हरति Bv.2.163.
    -9 To surpass, eclipse; त्वां हरन्तीं श्रियं हरति Bk.5.71.
    -1 To marry; पित्रे न दद्याच्छुल्कं तु कन्यामृतुमतीं हरन् Ms.9.93.
    -11 To divide.
    -12 To cast, throw (as an arrow).
    -13 To accept, receive, inherit.
    -14 To offer. -Caus. (हारयति-ते)
    1 To cause to take, carry or convey, send (something) by one, (with acc. or instr.); मृत्यं मृत्येन वा भारं हारयति Sk.; जीमूतेन स्वकुशलमयीं हारयिष्यन् प्रवृत्तिम् Me.4; Ms.8.114; Ku.2. 39.
    -2 To cause to be taken away, to lose, be deprived of.
    -3 To give away. -Desid. (जिहीर्षति-ते) To wish to take &c. -II. 3 P. (जिहर्ति) To take by force.

    Sanskrit-English dictionary > हृ _hṛ

  • 8 गृह


    gṛihá
    m. an assistant, servant RV. X, 119, 13 ;

    (m. sg. andﾠ pl., in later language m. pl. andﾠ n. sg.) a house, habitation, home RV. ( mṛin-máyag-, « house of earth», grave, VII, 89, 1) AV. (adharā́dg-, « the lower world», II, 14, 3) etc.;
    (ifc. f. ā R. I, 5, 9 ;
    ī Pañcat. I, 17, 5);
    ifc. with names of gods « a temple» (cf. caṇḍikā-, devatā-), of plants « a bower» ;
    m. pl. a house as containing several rooms RV. AV. etc.;
    the inhabitants of a house, family ṠBr. I BhP. III, 2, 7 Kathās. XX, 21 ;
    a wife Pāṇ. 3-1, 144 Kāṡ. ;
    m. a householder BhP. XI, 8, 9 ;
    n. a wife Pañcat. III, 7, 13 ;
    a sign of the zodiac VarBṛS. vci, civ ;
    an astrological mansion VarBṛ. I, IV f. ;
    N. of the 4th astrological mansion, I, 16 ;
    a square (in chess orﾠ in any similar game) Kād. I, 48 Pāṇ. 5-2, 9, Kaiy. ;
    a name, appellation L. (cf. anti-, bhumi-, ṡayyā-, su)
    + (cf. Zd. geredha;
    Got. gards;
    Lat. hortus.)
    - गृहकच्छप
    - गृहकन्या
    - गृहकपोत
    - गृहकपोतक
    - गृहकरण
    - गृहकर्तृ
    - गृहकर्मन्
    - गृहकलह
    - गृहकारक
    - गृहकारिन्
    - गृहकार्य
    - गृहकुक्कुट
    - गृहकुमारी
    - गृहकुलिङ्ग
    - गृहकूलक
    - गृहकृत्य
    - गृहक्षत
    - गृहक्षेत्रिन्
    - गृहगुप्त
    - गृहगोधा
    - गृहगोधिका
    - गृहगोपिका
    - गृहगोलक
    - गृहघ्नी
    - गृहचटक
    - गृहचुल्ली
    - गृहचेतस्
    - गृहच्छिद्र
    - गृहज
    - गृहजन
    - गृहजात
    - गृहजालिका
    - गृहज्ञानिन्
    - गृहतटी
    - गृहदारु
    - गृहदास
    - गृहदासिका
    - गृहदाह
    - गृहदीप्ति
    - गृहदेवता
    - गृहदेवी
    - गृहद्रुम
    - गृहद्वार
    - गृहधूम
    - गृहनदिका
    - गृहनमन
    - गृहनरक
    - गृहनाशन
    - गृहनीड
    - गृहप
    - गृहपति
    - गृहपतिन्
    - गृहपत्नी
    - गृहपात
    - गृहपाल
    - गृहपोतक
    - गृहपोषण
    - गृहप्रकरण
    - गृहप्रवेश
    - गृहबभ्रु
    - गृहबलि
    - गृहभङ्ग
    - गृहभञ्जन
    - गृहभद्रक
    - गृहभर्तृ
    - गृहभित्ति
    - गृहभूमि
    - गृहभेदिन्
    - गृहभोजिन्
    - गृहमणि
    - गृहमाचिका
    - गृहमार्जनी
    - गृहमुख
    - गृहमूढधी
    - गृहमृग
    - गृहमेघ
    - गृहमेध
    - गृहमेधिन्
    - गृहमेधीय
    - गृहमेध्य
    - गृहमोचिका
    - गृहयन्त्र
    - गृहरक्षा
    - गृहरन्ध्र
    - गृहराज
    - गृहवत्
    - गृहवर्मन्
    - गृहवाटिका
    - गृहवाटी
    - गृहवास
    - गृहवासिन्
    - गृहविच्छेद
    - गृहवित्त
    - गृहवृक्षवाटिका
    - गृहव्यापार
    - गृहव्रत
    - गृहशायिन्
    - गृहशिखण्डिन्
    - गृहशुक
    - गृहशुद्धि
    - गृहसंरोध
    - गृहसंवेशक
    - गृहसंस्थ
    - गृहसार
    - गृहसारस
    - गृहस्थ
    - गृहस्थान
    - गृहस्थिति
    - गृहस्थूण
    - गृहस्वामिनी
    - गृहहन्

    Sanskrit-English dictionary > गृह

  • 9 मोहन


    mohana
    mf (ī)n. depriving of consciousness, bewildering, confusing, perplexing, leading astray, infatuating MBh. R. etc.;

    m. the thorn-apple L. ;
    N. of Ṡiva R. ;
    N. of one of the 5 arrows of the god of love Vet. ;
    of various other authors andﾠ men Kathās. Ṡukas. Cat. ;
    (ā) f. the flower of a sort of jasmine L. ;
    Trigonella Corniculata L. ;
    (ī) f. Portulaca Quadrifida L. ;
    a partic. illusion orﾠ delusion Sarvad. ;
    a partic. incantation Kathās. ;
    N. of an Apsaras Pañcar. ;
    of a female demon (daughter of Garbha-hantṛi) MārkP. ;
    of one of the nine Ṡaktis of Vishṇu L. ;
    n. the being deluded orﾠ infatuated, delusion, infatuation, embarrassment, mistake Nir. Bhag. Gīt. ;
    stupor, being stupefied Suṡr. ;
    sexual intercourse Kāv. Sāh. ;
    the act of perplexing, puzzling, bewildering R. Gīt. MārkP. ;
    any means employed for bewildering others Daṡ. ;
    temptation, seduction W. ;
    a magical charm used to bewilder an enemy;
    the formula used in that process (esp. the hymns AV. III, 1, 2) Kauṡ. ;
    N. of a town MBh. ;
    - मोहनचन्द
    - मोहनदास
    - मोहनप्रकृति
    - मोहनभोग
    - मोहनलता
    - मोहनलाल
    - मोहनवल्लिका
    - मोहनवल्ली
    - मोहनसप्तशती

    Sanskrit-English dictionary > मोहन

См. также в других словарях:

  • Mohandas Karamchand Gandhi — Gandhi redirects here. For other uses, see Gandhi (disambiguation). Mohandas Karamchand Gandhi …   Wikipedia

  • Chhimba — Mohandas Karamchand Gandhi Miss Pooja …   Wikipedia

  • List of artistic depictions of Mohandas Karamchand Gandhi — Mohandas Karamchand Gandhi (Gujarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, hi. मोहनदास करमचंद गांधी, IAST: mohandās karamcand gāndhī , IPA2|mohən̪d̪as kərəmtʃən̪d̪ gan̪d̪ʱi) (October 2 1869 ndash; January 30, 1948) was a major political and spiritual leader of… …   Wikipedia

  • Mahatma — Mohandas Karamchand Gandhi Mohandas Karamchand Gandhi (genannt Mahatma Gandhi; Gujarati મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, Devanagari मोहनदास करमचंद गांधी, Mohandās Karamcand Gāndhī; * 2. Oktober 1869 in Porbandar, Gujarat; † 30. Januar 1948 in Neu Delhi …   Deutsch Wikipedia

  • Mahatma Gandhi — Mohandas Karamchand Gandhi Mohandas Karamchand Gandhi (genannt Mahatma Gandhi; Gujarati મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, Devanagari मोहनदास करमचंद गांधी, Mohandās Karamcand Gāndhī; * 2. Oktober 1869 in Porbandar, Gujarat; † 30. Januar 1948 in Neu Delhi …   Deutsch Wikipedia

  • Mohandas Gandhi — Mohandas Karamchand Gandhi Mohandas Karamchand Gandhi (genannt Mahatma Gandhi; Gujarati મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, Devanagari मोहनदास करमचंद गांधी, Mohandās Karamcand Gāndhī; * 2. Oktober 1869 in Porbandar, Gujarat; † 30. Januar 1948 in Neu Delhi …   Deutsch Wikipedia

  • Mohandas Karamchand Gandhi — Mohandas Karamchand Gandhi, Gujarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, Devanagari: मोहनदास करमचंद गांधी, genannt Mahatma Gandhi „große Seele Gandhi“ (* 2. Oktober 1869 in Porbandar, Gujarat; † …   Deutsch Wikipedia

  • Махатма Ганди — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Ганди. Махатма Ганди Мохандас Карамчанд Ганди …   Википедия

  • Мохандас Ганди — Махатма Ганди «Сначала тебя игнорируют, затем над тобой смеются, затем с тобой борются, затем ты побеждаешь» Имя при рождении: Мохандас Карамчанд Ганди Род деятельности …   Википедия

  • Мохандас Карамчанд Ганди — Махатма Ганди «Сначала тебя игнорируют, затем над тобой смеются, затем с тобой борются, затем ты побеждаешь» Имя при рождении: Мохандас Карамчанд Ганди Род деятельности …   Википедия

  • Mohandas Gandhi — Mohandas Karamchand «Māhatma» (sánscrito: gran alma) Gandhi (Devanagari: मोहनदास करमचन्द गांधी, Gujarati મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી) (*2 de octubre de 1869 †30 de enero de 1948), político y pensador hindú, fue uno de los padres fundadores del estado de …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»