Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

भयत्रस्त

  • 1 भयत्रस्त


    bhayá-trasta
    mfn. trembling with fear, frightened, Pañcat.

    Sanskrit-English dictionary > भयत्रस्त

  • 2 भयत्रातृ


    bhayá-trātṛi
    m. a saver from fear orﾠ danger Cāṇ.

    Sanskrit-English dictionary > भयत्रातृ

  • 3 गृभयत्


    gṛibháyat
    mfn. (irr. pr. p.) seizing, I, 148, 3.

    Sanskrit-English dictionary > गृभयत्

  • 4 शोकारातिभयत्राण


    ṡokâ̱rātibhaya-trāṇa
    n. protection orﾠ a protector from sorrow andﾠ enemies andﾠ danger Hit.

    Sanskrit-English dictionary > शोकारातिभयत्राण

  • 5 उभयतः _ubhayatḥ

    उभयतः ind.
    1 From both sides, on both sides, to both sides (with acc.) एतदनृतमुभयतः सत्येन परिगृहीतम् Br. Up.5.5.1 उभयतः कृष्णं गोपाः Sk. तज्जाः पुनात्युभयतः पुरुषा- नेकविंशतिम् Y.1.58; Ms.8.315.
    -2 In both cases.
    -3 In both ways; पुष्पिणः फलिनश्चैव वृक्षास्तूभयतः स्मृताः Ms.1.47.
    -Comp. -क्षुत् a. two-edged (Ved.).
    -दत्, -दन्त a. having a double row of teeth; पशून् मृगान् मनुष्यांश्च व्यालाश्चो- भयतोदतः Ms.1.43.
    -पाश a. having trap on both sides. lit. and fig. सैषोभयतस्पाशा रज्जुर्भवति Mbh. on P.VI.1.68.
    -प्रज्ञ a. one whose cognizance is directed both inwards and outwards. नान्तःप्रज्ञं न बहिःप्रज्ञं नोभयतः प्रज्ञं Māndū.
    -भाष a. occurring both in parasmaibhāsā and Ātmanebhāṣā.
    -मुख a.
    1 looking either way.
    -2 two-faced (as a house &c).
    -2 Two-edged (a sword) पट्टीशात्मसमोहस्तबुध्नश्चोभयतो मुखः Śukra.4.144. (
    -खी) a cow; ('यावद्वत्सस्य पादौ द्वौ मुखं यो$न्यां च दृश्यते' तत्काले उभयतो मुखी) Y.1,26-7.
    -ह्रस्व a. (an accented vowel) produced by two short vowels.

    Sanskrit-English dictionary > उभयतः _ubhayatḥ

  • 6 दृभ् _dṛbh

    दृभ् I. 1, 6 P., 1 U. (दर्भति, दृभति, दर्भयति-ते) To tie, fasten, string together, arrange. -II. 1 U. (दर्भयति-ते) To fear, be afraid of.

    Sanskrit-English dictionary > दृभ् _dṛbh

  • 7 भय


    bhayá
    n. ( bhī) fear, alarm dread apprehension;

    fear of (abl. gen. orﾠ comp.) orﾠ for (comp.) RV. etc. etc. ( bhayāt ind. « from fear» ;
    bhayaṉ-kṛi with abl. « to have fear of» ;
    bhayaṉ-dā, « to cause fear, terrify»);
    sg. andﾠ pl. terror, dismay, danger, peril, distress;
    danger from (abl. orﾠ comp.) orﾠ to, (comp.) ib. ;
    the blossom of Trapa Bispinosa L. ;
    m. sickness, disease L. ;
    Fear personifled (as a Vasu, a son of Nir. -ṛiti orﾠ Ni-kṛiti, a prince of the Yavanas andﾠ husband of the daughter of Time) Pur. ( alsoﾠ n.;
    andﾠ ā f. as a daughter of Kāla orﾠ Vaivasvata, andﾠ wife of the Rākshasa Heti)
    - भयकम्प
    - भयकर
    - भयकर्तृ
    - भयकृत्
    - भयंकर
    - भयंकर्तृ
    - भयचौर्य
    - भयजात
    - भयडिण्डिम
    - भयत्रस्त
    - भयत्रातृ
    - भयद
    - भयदर्शिन्
    - भयदान
    - भयदाय
    - भयदायिन्
    - भयद्रुत
    - भयधन
    - भयनाशन
    - भयनाशिन्
    - भयनिमीलिताक्ष
    - भयप्रतीकार
    - भयप्रद
    - भयप्रदायिन्
    - भयप्रस्ताव
    - भयब्राह्मण
    - भयभञ्जन
    - भयभ्रष्ट
    - भयविधायिन्
    - भयविप्लुत
    - भयविह्वल
    - भयव्यूह
    - भयशील
    - भयशोकसमाविष्ट
    - भयसंहृष्टरोमन्
    - भयसंत्रस्तमानस
    - भयस्थ
    - भयस्थान
    - भयहर्तृ
    - भयहारक
    - भयहारिन्
    - भयहेतु

    Sanskrit-English dictionary > भय

  • 8 अद्यतन _adyatana

    अद्यतन a. (
    -नी f. [अद्य भवः; अद्य दयु तुडागमश्च]
    1 Per- taining or referring to, extending over, to-day; ˚दिवस, ˚काल &c. आ न्याय्यादुत्थानादा न्याय्याच्च संवेशनात् । एषो$द्यतनः कालः । अपरे पुनराहुरुभयतो$र्द्धरात्रं अद्यतनः कालः । Kāśi., कलोपसर्जनेच तुल्यम्.
    -2 Current, now-a-days, prevalent at present, modern.
    -नः The current or this day, period of the current day (Kāśi. on P.I.2.57); See अनद्यतन also.
    -नी ( scil. वृत्तिः) A name given to the Aorist tense, as it denotes an action done to-day or on the same day (= ˚भूतः).

    Sanskrit-English dictionary > अद्यतन _adyatana

  • 9 अधरीभू _adharībhū

    अधरीभू 1 P. To be worsted (in a law suit); to be invalidated; साक्षिषूभयतः सत्सु साक्षिणः पूर्ववादिनः । पूर्वपक्षे$धरी- भूते भवन्त्युत्तरवादिनः ॥ Y.2.17.

    Sanskrit-English dictionary > अधरीभू _adharībhū

  • 10 ईर् _īr

    ईर् 2 Ā. (इर्ते, ईराञ्चक्रे, ऐरिष्ट, ईरितुम्, ईर्ण); also 1 P. (p. p. ईरित)
    1 To go, move, shake (trans. also).
    -2 To rise, arise or spring from.
    -3 To go away, retire.
    -4 To agitate, elevate; raise one's voice. -1 U. or -Caus. (ईरयति, ईरित)
    1 To agitate, throw, cast; Śi.8. 39; discharge, dart, hurl; ऐरिरच्च महाद्रुमम् Bk.15.52; R.15.2.
    -2 To excite, prompt, urge; क्षेमंकरे$र्थे मुहुरीर्यमाणः Bk.12.6.
    -3 To cause to rise, produce.
    -4 To utter, pronounce, proclaim, say, repeat; Māl.1.25; इतीर- यन्तीव तया निरैक्षि N.14.21; Śi.9.69; Ki.1.26; R.9.8; निबोध चेमां गिरमीरितां मया.
    -5 To cause to go, set in motion, move, shake; वातेरितपल्लवाङ्गुलिभिः Ś.1; अपरागसमीरणेरितः Ki.2.5; Śi.8.2.
    -6 To draw towards, attract; उद्धतैरिव परस्परसङ्गादीरितान्युभयतः कुचकुम्भैः Śi.1.32.
    -7 To employ, use.
    -8 To bring to life, revive.
    -9 To elevate. -To raise oneself (Ā).

    Sanskrit-English dictionary > ईर् _īr

  • 11 उत्तर _uttara

    1
    उत्तर a. [उद्-तरप्]
    1 Being or produced in the north, northern (declined like a pronoun).
    -2 Upper, higher P.I.1.34 (opp. अधर); उत्तरे-अधरे दन्ताः Śat. Br.; अवनतोत्तरकायम् R.9.6; P.II.2.1.
    -3 (a) Later-latter, following, subsequent (opp. पूर्व); पूर्वमेघः, उत्तरमेघः, ˚मीमांसा; उत्तरार्धः &c. ˚रामचरितम् later adventures of Rāma U.1.2; पूर्वः उत्तरः former-latter H.1.9; एतानि मान्यस्थानानि गरीयो यद्यदुत्तरम् Ms.2.136. (b) Future; concluding; ˚कालः subsequent time; ˚फलम्; ˚वचनम् a reply.
    -4 Left (opp. दक्षिण).
    -5 Superior, chief, excellent; dominant, power- ful. आनयेङ्गुदिपिण्याकं चीरमाहर चोत्तरम् Rām.2.13.2; वाद्यमानेषु तूर्येषु मल्लतारोत्तरेषु च Bhāg.1.42.36.
    -6 Exceeding, transgressing, beyond; तर्कोत्तराम् Mv.2.6.
    -7 More, more than (generally as the last member of a comp. with numerals); षडुत्तरा विंशतिः 26; अष्टोत्तरं शतं 18; दशनागबलाः केचित् केचिद्दशगुणोत्तराः Rām.5.43.22.
    -8 Accompanied or attended with, full of, consisting chiefly of, followed by (at the end of comp.); राज्ञां तु चरितार्थता दुःखोत्तरैव Ś.5; चषकोत्तरा R.7.49; अस्रोत्तर- मीक्षिताम् Ku.5.61; उत्सवोत्तरो मङ्गलविधिः Dk.39,166; K.311; H.1.15; प्रवाल ˚पुष्पशय्ये R.6.5 over spread with; धर्मोत्तरम् 13.7 rich in; 18.7; कम्प ˚ 13.28;17.12; 19.23.
    -9 To be crossed over.
    -रः 1 Future time, futurity.
    -2 N. of Viṣṇu.
    -3 N. of Śiva.
    -रा 1 The north; अस्त्युत्तरस्यां दिशि देवतात्मा Ku.1.1.
    -2 A lunar mansion.
    -3 N. of the daughter of Virāṭa and wife of Abhimanyu.
    -4 N. of a plant (Mar. पिंपरी).
    -रम् 1 An answer, reply; प्रचक्रमे च प्रतिवक्तुमुत्तरम् R.3.47; उत्तरादुत्तरं वाक्यं वदतां संप्रजायते Pt.1.6; a reply is suggested to a reply वचस्तस्य सपदि क्रिया केवलमुत्तरम् Śi.
    -2 (In law) Defence, a rejoinder.
    -3 The last part or following member of a compound.
    -4 (In Mīm.) The fourth member of an अधिकरण q. v. the answer.
    -5 The upper surface or cover.
    -6 Con- clusion.
    -7 Remainder, rest, what followed or took place next; शान्तमथवा किमिहोत्तरेण U.3.26.
    -8 Superiority, excellence.
    -9 Result, the chief or prevalent result or characteristic.
    -1 Excess, over and above; see above (उत्तर a. 8).
    -11 Remainder, difference (in arith.).
    -12 A rectangular moulding (Mānasāra 13.67.)
    -13 The next step, further action; उत्तरं चिन्तयामास वानरो मरुतात्मजः Rām.5.13.59.
    -14 A cover (आच्छादन); सू<?>स्करं सोत्तरबन्धुरेषम् Mb.6.6.9.
    -रम् ind.
    1 Above.
    -2 Afterwards, after; तत उत्तरम्, इत उत्तरम् &c. शापं तं ते$भिविज्ञाय कृतवन्तः किमुत्तरम् Mb.1.36.1.
    -Comp. -अगारम् An upper room, garet.
    - अधर a. higher and lower (fig. also). (
    -रौ du.) the upper and under lip, the two lips; पुनर्विवक्षुःस्फुरितोत्तराधरः Ku.5.83 (स्फुरण- भूयिष्ठो$धरो यस्य Malli.).
    -अधिकारः, -रिता, -त्वम् right to property, heirship, inheritance.
    -अधिकारिन् m. an heir or claimant (subsequent to the death of the ori- ginal owner).
    -अपरा north-west.
    -अभिमुख a. Turned towards the north.
    -अयनम् (˚यणं. न being changed to ण)
    1 the progress of the sun to the north (of the equator); अग्निर्ज्योतिरहः शुक्लः षण्मासा उत्तरायणम् Bg.8.24. cf. भानोर्मकरसंक्रान्तेः षण्मासा उत्तरायणम् । कर्कादेस्तु तथैव स्यात् षण्मासा दक्षिणायनम् ॥
    -2 the period or time of the sum- mer solstice.
    -अरणिः, -णी f. the upper अरणि (which by cutting becomes the प्रमन्थ or churner); दारुपात्राणि सर्वाणि अरणिं चोत्तरारणिम् (दत्त्वा) Rām.6.111.116.
    -अर्थ a. for the sake of what follows.
    -अर्धम् 1 the upper part of the body.
    -2 the northern part.
    -3 the latter half (opp. पूर्वार्ध).
    -4 the further end.
    -अर्ध्य a. being on the northern side.
    -अहः the following day.
    -आभासः a false reply, an indirect, evasive, or prevaricating reply. ˚ता, -त्वम् the semblance of a reply without reality.
    -आशा the northern direction. ˚अधिपतिः, -पतिः the regent of the northern direction, an epithet of Kubera.
    -आषाढा 1 the 21st lunar mansion consisting of three stars.
    -2 N. of bread-fruit or Jak tree (Mar. फणस).
    -आसङ्गः 1 an upper garment; कृतोत्तरासङ्गम् K.43; Śi.2.19; Ku.5.16.
    -2 contact with the north.
    - इतर a. other than उत्तर i. e. southern. (
    -रा) the southern direction.
    -उत्तर a. [उत्तरस्मादुत्तरः]
    1 more and more, higher and higher, further and further.
    -2 successive, ever increasing; ˚स्नेहेन दृष्टः Pt. 1; Y.2.136.
    (-रम्) 1 a reply to an answer, reply on reply; अलमुत्तरोत्तरेण Mu.3.
    -2 conversation, a rejoinder.
    -3 excess, exceeding quantity or degree.
    -4 succession, gradation, sequence.
    -5 descending. (
    -रम्) ind. higher and higher, in constant continuation, more and more. उत्तरोत्तरमुत्कर्षः K. P.1; उत्तरोत्तरं वर्धते H.1.
    -उत्तरिन् a.
    1 ever-increasing.
    -2 one following the other.
    -ओष्ठः the upper lip (उत्तरो-रौ-ष्ठः). Vārt. on P.VI.1.94. ओत्वोष्ठयोस्समासे वा
    -काण्डम् the seventh book of the Rāmāyaṇa.
    -कायः the upper part of the body; तं वाहनादवनतोत्तरकायमीषत् R.9.6.
    -कालः 1 future time.
    -2 time calculated from one full moon to another.
    -कुरु (m. pl.) one of the nine divisions of the world, the country of the northern Kurus (said to be a country of eternal beatitude).
    -कोसलाः (m. pl.) the northern Kosalas; पितुरनन्तरमुत्तरकोसलान् R.9.1.
    -कोशला the city of Ayodhyā; यदुपतेः क्व गता मथुरा पुरी रघुपतेः क्व गतोत्तरकोशला ॥ Udb.
    -क्रिया funeral rites, obsequies.
    -खण्डम् the last section of book.
    -खण्डनम् refutation.
    -गीता N. of a section of the sixth book of the Mahābhārata.
    -ग्रन्थः supplement to a work.
    -च्छदः a bed-covering, covering (in general); शय्योत्तरच्छदविमर्द- कृशाङ्गरागम् R.5.65,17.21; नागचर्मोत्तरच्छदः Mb.
    -ज a. born subsequently or afterwards; चतुर्दश प्रथमजः पुनात्युत्तरजश्च षट् Y.1.59.
    -ज्या the versed sine of an arc (Wilson); the second half of the chord halved by the versed sine (B. and R.).
    -ज्योतिषाः (m. pl.) the northern Jyotiṣas.
    -ततिः f. Ectype (lit. subequent proceedings) उत्तरस्यां ततौ तत्प्रकृतित्वात् MS.1.4.25. शबर explains उत्तरस्यां ततौ as विकृतौ),
    -तन्त्रम् N. of a supplementary section in the medical work of Suśruta.
    -तापनीयम् N. of the second part of the नृसिंहतापनीयो- पनिषद्.
    -दायक a. replying, disobedient, pert, imperti- nent; दुष्टा भार्या शठं मित्रं भृत्याश्चोत्तरदायकाः H.2.11.
    -दिश् f. the north.
    ˚ईशः, -पालः 1 Kubera, the regent of the north.
    -2 the planet बुध. ˚बलिन्
    1 the planet Venus.
    -2 the moon.
    -देशः the country towards the north.
    -धेय a. to be done subsequently.
    -नारायणः the second part of the नारायणसूक्त or पुरुषसूक्त (Rv.1.9.).
    -पक्षः 1 the northern wing or side.
    -2 the dark half of a lunar month.
    -3 the second part of an argument, i. e. a reply, the reason pro. (opp. पूर्वपक्ष); प्रापयन् पवनव्याधेर्गिरमुत्तरपक्षताम् Śi.2.15.
    -4 a demonstrated truth or conclusion.
    -5 the minor proposition in a syllogism.
    -6 (in Mīm.) the fifth member of an Adhikaraṇa, q. v.
    -पटः 1 an upper garment.
    -2 a bed-covering (उत्तरच्छदः).
    -पथः the northern way, way leading to the north; the northern country; P.V.1 77. उत्तरपथेनाहृतं च.
    -पथिक a. travelling in the northern country.
    -पदम् 1 the last member of a compound.
    -2 a word that can be compounded with another.
    -पदिक, -पदकीय a. relating to, studying, or knowing the last word or term.
    -पर्वतकम् A variety of hides. Kāu. A.2.11.
    -पश्चार्धः the northwestern half.
    -पश्चिम a. northwestern. (
    -मः) the north-western country. (
    -मा) [उत्तरस्याः पश्चिमायाश्च दिशोन्तरालम्] the north-west; आलोकयन्नुत्तरपश्चिमेन Mb.12.335.8.
    -पादः the second division of a legal plaint, that part which relates to the reply or defence; पूर्वपक्षः स्मृतः पादो द्वितीयश्चोत्तरः स्मृतः । क्रियापादस्तृतीयः स्याच्चतुर्थो निर्णयः स्मृतः ॥
    -पुरस्तात् ind. north-eastward (with gen.).
    -पुराणम् N. of a Jaina work.
    -पुरुषः = उत्तमपुरुषः q. v.
    -पूर्व a. north-eastern. (
    -र्वा) the north-east.
    -प्रच्छदः a cover lid, quilt.
    -प्रत्युत्तरम् 1 a dispute, debate, a rejoinder, retort.
    -2 the pleadings in a law-suit.
    -फ (फा) ल्गुनी the twelfth lunar mansion consisting of two stars (having the figure of a bed).
    -भागः The second part.
    -भाद्रपद्, -दा 1 the 26 th lunar mansion consisting of two stars (figured by a couch).
    -2 N. of a plant (Mar. कडुनिंब).
    -मन्द्रा a loud but slow manner of singing. ˚मन्द्राद्या a. particular मूर्च्छना in music.
    -मात्रम् a mere reply.
    -मीमांसा the later Mīmāmsā, the Vedānta Philosophy, an inquiry into the nature of Brahman or Jñāna Kāṇḍa (distinguished from मीमांसा proper which is usually called पूर्वमीमांसा).
    -युगम् A particular measure (= 13 Aṅgulas).
    -रहित a. without a reply.
    -रामचरितम् -त्रम् N. of a celebrated drama by Bhavabhūti, which describes the later life of Rāma.
    -रूपम् The second of two combined vowels or consonants.
    -लक्षणम् the indication of an actual reply.
    -लोमन् a. having the hair turned upwards.
    -वयसम्, -स् n. old age, the declining period of life.
    -वरितः a kind of small syringe.
    -वल्ली f. N. of the second section of the काठकोपनिषद् when divided into two अध्यायs.
    -वस्त्रम्, -वासस् n. an upper garment, mantle, cloak; जग्राह तामुत्तरवस्त्रदेशे Mb.3.268. 24.
    -वादिन् m.
    1 a defendant, respondent; (Opp. पूर्ववादिन्.) साक्षिषूभयतः सत्मु साक्षिणः पूर्ववादिनः । पूर्वपक्षे$धरीभूते भवन्त्युत्तरवादिनः ॥ Y.2.17.
    -2 one whose claims are of later date than another's.
    -विद् -वेदन or
    वेदिन् An elephant sensitive to slight stimuli (Mātaṅga L.1.29; 9.39).
    -वीथिः f. The northern orbit; Bṛi. S.
    -वेदिः 1 the northern altar made for the sacred fire.
    -2 N. of a Tīrtha near the कुरुक्षेत्र.
    -सक्थम् the left thigh.
    -संझित a. denoted or named in reply (as a witness). (
    -तः) hearsay-witness.
    -साक्षिन् m.
    1 a witness for the defence.
    -2 a witness deposing to facts from the reports of others.
    -साधक a.
    1 finishing what remains or follows, assisting at a ceremony.
    -2 who or what proves a reply. (
    -कः) an assistant, helper
    -हनुः Ved. the upper jaw-bone.
    2
    उत्तर a.
    1 Crossing over.
    -2 To be crossed over, as in दुरुत्तर.

    Sanskrit-English dictionary > उत्तर _uttara

  • 12 उपनेतृ _upanētṛ

    उपनेतृ a. One who leads or brings near, fetching; नियमविधिजलानां बर्हिषां चोपनेत्री Ku.1.6; मालत्यभिज्ञानस्यो- पनेत्री Māl.9. m. (
    -ता) A preceptor who performs the उपनयन ceremony, an Achārya; जनिता चोपनेता च यस्तु विद्यां प्रयच्छति । अन्नदाता भयत्राता पञ्चैते पितरः स्मृताः ॥ Pt.4.66.

    Sanskrit-English dictionary > उपनेतृ _upanētṛ

  • 13 उभयत्र _ubhayatra

    उभयत्र ind.
    1 In both places.
    -2 On both sides; भ्रातरुभयत्रा ते अर्थम् Rv.3.53.5. ˚उदात्त having an Udātta accent on both sides.
    -3 In both cases; Ms.3.125,167.

    Sanskrit-English dictionary > उभयत्र _ubhayatra

  • 14 कषाय _kaṣāya

    कषाय a.
    1 Astringent, Ś.2.
    -2 Fragrant, स्फुटित- कमलामोदमैत्रीकषायः Me.31; U.2.21; Mv.5.41.
    -3 Red, dark-red; चूताङ्कुरास्वादकषायकण्ठः Ku.3.32.
    -4 (Hence) Sweet-sounding, Māl.7; cf. also सगद्गदं बाष्पकषायकण्ठः Bu. Ch.1.68.
    -5 Brown.
    -6 Improper, dirty.
    -यः, -यम् 1 Astringent flavour of taste (one of the six rasas): see कटु; यो वक्त्रं परिशोषयति जिह्वां स्तम्भयति कण्ठं बध्नाति हृदयं कषति पीडयति च स कषायः Suśr. cf. also 'बध्नातीव च यः कण्ठं कषायः स विकास्यपि' । Ibid.
    -2 The red colour.
    -3 A decoction with one part of a drug mixed with four, eight, or sixteen parts of water (the whole being boiled down until one quarter is left); Ms.11.153.
    -4 Plastering, smearing; कर्णार्पितो लोध्रकषायरूक्षे Ku.7.17; anointing.
    -5 Perfuming the body with unguents; शिरोरुहैः स्नानकषायवासितैः Ṛs.1.4.
    -6 Gum, resin, extract or exudation from a tree.
    -7 Dirt, uncleanness.
    -8 Dulness, stupidity; विगतभयकषायलोभमोहः Mb.12.179.26.
    -9 Attachment to worldly objects; Ch. Up.7.26.2; भक्त्या निर्मथिताशेषकषायधिषणो$र्जुनः Bhāg.1.15.29.
    -1 Decay, ruin.
    -यः 1 Passion, emotion.
    -2 Kaliyuga.
    -Comp. -कृत् m. the लोध्र tree (Symplocos racemosa)
    -वसनम् The yellowish-red garment of monks, mendi- cants.

    Sanskrit-English dictionary > कषाय _kaṣāya

  • 15 क्षुभ् _kṣubh

    1
    क्षुभ् 1 Ā., 4, 9 P. (क्षोभते, क्षुभ्यति, क्षुभ्नाति, क्षुभित-क्षुब्ध)
    1 To shake, tremble, to be agitated or disturbed; महाह्रद इव क्षुभ्यन् Bk.9.118; R.4.21; Śi.8.24.
    -2 To be unsteady.
    -3 To stumble (fig. also). -Caus. (क्षोभयति) To agitate, stir up, excite, perturb.
    2
    क्षुभ् f. Ved. A blow, push; क्षुभा मर्तमनुयतं वधस्नेः Rv.5.41.13.

    Sanskrit-English dictionary > क्षुभ् _kṣubh

  • 16 गाङ्ग _gāṅga

    गाङ्ग a. (
    -ङ्गी f.) [गङ्गाया अपत्यं अण्]
    1 Being in or on the Ganges.
    -2 Coming from or relating to the Ganges; गाङ्गमम्बु सितमम्बु यामुनं कज्जलाभमुभयत्र मज्जतः K. P.1; Ku.5.37.
    -ङ्गः 1 An epithet of Bhīṣma.
    -2 Of Kārtikeya.
    -ङ्गम् 1 Rain-water of a peculiar kind (supposed to fall down from the heavenly Ganges).
    -2 Gold.
    -ङ्गी An epithet of Durgā.

    Sanskrit-English dictionary > गाङ्ग _gāṅga

  • 17 चरथ _caratha

    चरथ a. Ved.
    1 Moving, living.
    -2 Movable; कृधी न ऊर्ध्वाञ्चरथाय जीवसे Rv.1.36.14.
    -थः, -थम् 1 Going, moving.
    -2 Movableness.
    -3 Life.
    -4 A way; स्थातु- श्चरथं भयते पतत्रिणः Rv.1.58.5.

    Sanskrit-English dictionary > चरथ _caratha

  • 18 जभ् _jabh _जम्भ् _jambh

    जभ् जम्भ् I. 1 P. (जभति, जन्भति) To copulate; cf. यभ् -II. 1 Ā. (जभते, जम्भते)
    1 To yawn, gape.
    -2 To snap at; seize with the mouth. -Caus. (जम्भयति) To crush, destroy, dispel.

    Sanskrit-English dictionary > जभ् _jabh _जम्भ् _jambh

  • 19 डम्भ् _ḍambh

    डम्भ् 1 U. (डम्भयति-ते) To collect.

    Sanskrit-English dictionary > डम्भ् _ḍambh

  • 20 तिलकः _tilakḥ

    तिलकः [तिल्-क्वुन्, तिल इवार्थे स्वल्पे वा कन् वा]
    1 A species of tree with beautiful flowers; Rām.2.94.9; आक्रान्ता तिलकक्रियापि तिलकैर्लीनद्विरेफाञ्जनैः M.3,5; न खलु शोभयति स्म वनस्थलीं न तिलकस्तिलकः प्रमदामिव R.9.41. Kālidāsa describes the beauty of this tree as being akin to that of the saffron-mark on the forehead of a woman. The name suggests a relation to tila. the sesame plant, Sesamum indicum Linn. Now this plant has got flowers that have got a very pretty appearance. It is a shrub and not a tree. It grows four to five feet in height. Its flower has five petals. The lower petal is the longest. In wild variety there is a promiment spot on the longest petal which is highly suggestive of the saffron-mark on the forehead of a woman.
    -2 A freckle or natural mark under the skin.
    -3 The sesamum tree.
    -कः, -कम् 1 A mark made with sandalwood or unguents &c.; मुखे मधुश्री- स्तिलकं प्रकाश्य Ku.3.3; कस्तूरिकातिलकमालि विधाय सायम् Bv.2.4;1.121.
    -2 The ornament of anything (used at the end of comp. in the sense of 'best', 'chief' or 'distinguished'); कुल˚; जीवलोक˚ Māl.9.21; यस्य न विपदि विषादः संपदि हर्षो रणे न भीरुत्वम् । तं भुवनत्रयतिलकं जनयति जननी सुतं विरलम् ॥ Pt.1.15.
    -3 The burden of a song (ध्रुवक).
    -का A kind of necklace.
    -कम् 1 The bladder.
    -2 The right lung.
    -3 A kind of salt.
    -4 A kind of disease, the appearance of dark spots on the skin without any inflammation.
    -5 Alliteration.
    -Comp. -आश्रयः the forehead.

    Sanskrit-English dictionary > तिलकः _tilakḥ

Страницы

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»