-
1 जगरः _jagarḥ
जगरः [जागर्ति युद्धे$नेन जागृ-अच् पृषो˚ Tv.] An armour. -
2 जगर
-
3 बीजगर्भ
bī́ja-garbham. Trichosanthes Dioeca L.
-
4 भुजगराज
-
5 वैराजगर्भ
vairājá-garbhamfn. containing the Sāman. Vairāja ṠāṇkhṠr.
-
6 कङ्कटः _kaṅkaṭḥ _कङ्कटकः _kaṅkaṭakḥ
कङ्कटः कङ्कटकः 1 Mail; defensive armour; military accoutrements; कङ्कटोन्मुक्तदेहैः Ve.2.27,5.1; R.7.59; Śi.18.2; उरच्छदः कङ्कटको जगरः कवचो$स्त्रियाम् Amar....व्यूढकङ्कटको युवा Śiva. B.24.33.-2 An iron hook to goad an elephant (अङ्कुश).-Comp. -शत्रुः N. of a plant (Mar. सालवण).Sanskrit-English dictionary > कङ्कटः _kaṅkaṭḥ _कङ्कटकः _kaṅkaṭakḥ
-
7 ग्रासः _grāsḥ
ग्रासः [ग्रस् कर्मणि घञ्]1 A mouthful, a quantity of anything equal to a mouthful; Ms.3.133;6.28; Y.3.55.-2 Food, nourishment; ग्रासाच्छादनमात्रं तु दद्या- दिति निदर्शनम् Mb.12.165.63.-3 The part of the sun or the moon eclipsed.-4 The morsel bitten.-5 The act of swallowing.-6 Slurring, indistinct pronunciation; fault in a pronunciation of the gutturals.-7 (In geom.) A piece cut out by the intersection of two circles-8 An eclipse.-Comp. -आच्छादनम् food and clothing; i. e. bare subsistence; see ग्रास (2); Ms.9.22.-प्रमाणम् the size of a morsel.-शल्यम् any extraneous substance lodged in the throat.-ग्रासीकृ To swallow; ग्रासीकर्तुं प्रवृत्तो$भूदुत्थायाजगरो महान् Ks.9.57. -
8 ग्राह _grāha
ग्राह a. (-ही f.) [ग्रह् भावे घञ्] Seizing, clutching; taking, holding, receiving &c.-हः 1 Seizing, grasping; हस्तग्राहं तु तं मत्वा Rām.7.34.2.-2 A crocodile, shark; रागग्राहवती Bh.3.45.-3 A prisoner.-4 Accepting.-5 Understanding, knowledge.-6 Persistence, importunity; तव मातुरसद्ग्राहं विद्म पूर्वं यथा श्रुतम् Rām.2.35.18.-7 De- termination, resolve; मूढग्राहेणात्मनो यत्पीडया क्रियते तपः Bg. 17.19.-8 A disease.-9 Any large fish or marine animal; जग्राहाजगरो ग्राहो भुजयोरुभयोर्बलात् Mb.3.178.28; Ki.13.24.-1 Morbid affection, disease.-11 Begin- ning, undertaking.-12 The handle (of a sword &c.).-13 Paralysis.-ही A female crocodile. -
9 धूमः _dhūmḥ
धूमः [धू-कम्पे मक्]1 Smoke, vapour; शिरांस्यपातयत्त्रीणि वेगवद्भिस्त्रिभिः शरैः । सधूमशोणितोद्गारी रामबाणाभिपीडितः ॥ Rām. 3.27.18. धूमज्योतिःसलिलमरुतां सन्निपातः क्व मेघः Me.5.-2 Mist, haze.-3 (a) A meteor. (b) The fall of a meteor.-4 A cloud.-5 Smoke inhaled (as a sternutatory).-6 Belch, eructation.-7 A place prepared for the building of a house.-Comp. -आभ a. of a smoky ap- pearance, smoke-coloured. (-भः) purple.-आवलिः f. a wreath or cloud of smoke.-उत्थम् ammoniac.-उद्गारः 1 issuing of smoke or vapour; धूमोद्गारानुकृतिनिपुणा जर्जरा निष्पतन्ति Me.71.-2 eructation, belch.- उपहत a suf- focated by smoke.-ऊर्णा N. of the wife of Yama. ˚पतिः an epithet of Yama.-केतनः, -केतुः 1 fire; कोपस्य नन्दकुलकाननधूमकेतोः Mu.1.1; R.11.81.-2 a meteor, comet, falling star; धूमकेतुमिव किमपि करालम् Gīt.1; धूम- केतुरिवोत्थितः Ku.2.32.-3 Ketu.-4 a kind of horse; पृष्ठवंशे यदावर्त एकः संपरिलक्ष्यते । धूमकेतुरिति ख्यातः स त्याज्यो दूरतो नृपैः ॥ Aśvachikitsā.-5 N. of the sun; Mb.-ग्रहः Rāhu; दुर्दर्शनेन घटतामियमप्यनेन धूमग्रहेण विमला शशिनः कलेव Māl.2.8.-जः a cloud. ˚अङ्गजम् ammoniac.-ध्वजः fire.-निर्गमनम् a chimney.-प a. inhaling only smoke as a sort of penance; इन्द्रेण सहिताः सर्वे आगता यज्ञभागिनः । ऊष्मपाः सोमपाश्चैव धूमपा आज्यपास्तथा Mb.12.284.8.-पथः 1 a sacrifice.-2 seeking salvation by religious works; (कर्ममार्ग); जगर्ह सामर्षविपन्नया गिरा शिवद्विषं धूमपथश्रमस्मयम् Bhāg.4.4.1.-3 an air-hole, a window.-पानम् inhaling smoke or vapour.-प्राश a. feeding only on smoke (as a hermit).-महिषी fog, mist.योनिः a cloud; cf. Me.5.-लता a mass of curling smoke; कोपानलबहुल- लोलधूमलताम् (शिखाम्) Mu.1.9. -
10 निवात _nivāta
निवात a. [निवृतो निरुद्धो वा वातो$स्मात्]1 Sheltered from the wind, not windy, calm; निवातपद्मस्तिमितेन चक्षुषा नृपस्य कान्तं पिबतः सुताननम् R.3.17;19.42.-2 Unhurt, un- injured, unobstructed.-3 Safe, secure.-4 Well-armed, accoutred in strong mail; निवातकवचैर्युद्धं पर्व चाजगरं ततः Mb.1.2.53.-5 Closely woven, without holes; निवातो दृढसंनाहे निर्वाते चाश्रये$पि च Viśva; उपाहितैर्वपुषि निवातवर्मभिः Śi.17.51.-तः 1 A refuge, dwelling, an asylum-2 An impenetrable coat of mail.-तम् 1 A place shelter- ed from the wind; निवातनिष्कम्पमिव प्रदीपम् Ku.3.48; Ki.14.37; R.13.52;3.17; यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते Bg.6.19.-2 Absence of wind, calm, stillness; निवात- स्तिमितां वेलां चन्द्रोदय इवोदधेः (संरम्भं निनाय) R.12.36.-3 A secure spot.-4 A strong armour.-Comp. -कवचाः m. (pl.) N. of a tribe. -
11 मृष्ट _mṛṣṭa
मृष्ट p. p. [मृज् मृश् वा-क्त]1 (a) Cleansed, purified; शरच्छशिकरैर्मृष्टं मानयन् रजनीमुखम् Bhāg.3.2.34. (b) Pure, clean; भक्षयित्वा फलान्यथ । मूलानि च सुमृष्टानि... Rām.7.93.8.-2 Besmeared.-3 Dressed, cooked.-4 Touched; स्थितपतितं च करोति मृष्टमन्नम् Bṛi. S.-5 Considered, deli- berated.-6 Savoury, agreeable; मांसानि च सुमृष्टानि Rām. 7.39.26; ग्रासं सुमृष्टं विरसं महान्तं स्तोकमेव वा । यदृच्छयैवापतितं ग्रसेदाजगरो$क्रियः ॥ Bhāg.11.8.2.-7 Sprinkled.-ष्टम् Pepper.-Comp. -कुण्डल a. wearing bright ear- rings.-गन्धः a savoury or agreeable smell.-यशस् a. of pure glory. -
12 बीज
bī́ja
ifc. f. ā) seed (of plants), semen (of men andﾠ animals), seed-corn, grain RV. etc. etc.;
a runner (of the Indian fig-tree) Vcar. ;
any germ, element, primary cause orﾠ principle, source, origin (ifc. = caused orﾠ produced by, sprung from) ChUp. MBh. Kāv. etc.;
the germ orﾠ origin of any composition (as of a poem, of the plot of a drama, of a magical formula etc.) R. BhP. Daṡar. Pratāp. ;
calculation of original orﾠ primary germs, analysis, algebra Col.;
truth (as the seed orﾠ cause of being) L. ;
anything serving as a receptacle orﾠ support (= ālambana), Yogaṡ;
the mystical letter orﾠ syllable which forms the essential part of the Mantra of any deity RTL. 197 etc.. ;
the position of the arms of a child at birth BhP. ;
quicksilver (?) Sūryas. ;
marrow L. ;
m. = bijaka, the citron tree Āryabh. ;
- बीजकर्तृ
- बीजकाण्डप्ररोहिन्
- बीजकाण्डरुह
- बीजकृत्
- बीजकोश
- बीजक्रिया
- बीजगणित
- बीजगर्भ
- बीजगुप्ति
- बीजचिन्तामणितन्त्र
- बीजतस्
- बीजत्व
- बीजदर्शक
- बीजद्रव्य
- बीजधानी
- बीजधान्य
- बीजनाथ
- बीजनिघण्टु
- बीजनिर्वापण
- बीजन्यास
- बीजपादप
- बीजपुर
- बीजपुरुष
- बीजपुष्प
- बीजपुष्पिका
- बीजपूर
- बीजपूरक
- बीजपूरी
- बीजपूर्ण
- बीजपेशिक
- बीजप्रद
- बीजप्रभव
- बीजप्ररोह
- बीजप्ररोहिन्
- बीजफलक
- बीजभूत
- बीजमति
- बीजमन्त्र
- बीजमातृका
- बीजमत्र
- बीजमुक्तावली
- बीजमुष्टि
- बीजयज्ञ
- बीजरत्न
- बीजरुह
- बीजरेचन
- बीजलीलावती
- बीजवत्
- बीजवपन
- बीजवर
- बीजवाप
- बीजवापिन्
- बीजवहण
- बीजविवृति
- बीजवृक्ष
- बीजशेषमात्र
- बीजसंहृतिमत्
- बीजसंचय
- बीजसू
- बीजसेक्तृ
- बीजहरा
- बीजहारिणी
-
13 वैराज
vairājá
belonging orﾠ analogous to the metre Virāj, consisting of ten, decasyllabic Br. ṠrS. RPrāt. ;
relating to orﾠ containing the Sāman. Vairāja VS. TS. ṠāṇkhṠr. ;
belonging to Brahmā. Uttarar. ;
m. patr. of Purusha Hariv. BhP. ;
of Manu orﾠ of the Manus VP. ;
of the Vedic Ṛishi Ṛishabha MW. ;
N. of the 27th Kalpa orﾠ period of time VP. ;
of the father of Ajita BhP. ;
pl. N. of a partic. class of deities MW. ;
of a class of Pitṛis MBh. Hariv. VP. ;
of partic. worlds Uttarar. ;
n. N. of the Virāj metre MW. ;
of various Sāmans AV. VS. Br. etc.
- वैराजगर्भ
- वैराजपृष्ठ
См. также в других словарях:
jagara — जगर … Indonesian dictionary
bhujaga-rāja — भुजगराज … Indonesian dictionary
bī́ja-garbha — बीजगर्भ … Indonesian dictionary
vairājá-garbha — वैराजगर्भ … Indonesian dictionary
