नखमुच

n. « nail-looser», bow L.

mf (ā)n. nail-scalding Pāṇ. 3-2, 34 Kāṡ. ;

m. n. (fr. nagh <?> cf. naghamāra;

अग्र a. [अङ्ग्-रन् नलोपः Uṇ.2.28]

1 First, foremost, chief, best, prominent, principal, pre-eminent; ˚महिषी chief queen; ˚वातमासेवमाना M.1. front (and hence, fresh) breeze; ˚आसनम् chief seat, seat of honour; माम- ग्रासनतो$वकृष्टमवशं ये दृष्टवन्तः पुरा Mu.1.12.

-2 Excessive, over and above, surplus; supernumerary, projecting (अधिक).

-ग्रः Setting mountain; अग्रसानुषु नितान्तपिशङ्गैः Ki.9.7.

-ग्रम् 1 (a) The foremost or topmost point, tip, point (opp. मूलम्, मध्यम्); (fig.) sharpness, keenness; धर्मस्य ब्राह्मणो मूलम् मग्रं राजन्य उच्यते Ms.11.83; दर्व्याम् अग्रं मूलम् मध्यम् &c.; नासिका˚ tip of the nose; सूचि˚ &c.; समस्ता एव विद्या जिह्वाग्रे$भवन् K.346 stood on the tip of the tongue; अमुष्य विद्या रसनाग्रनर्तकी N.1.5. (b) Top, summit, surface; कैलास˚, पर्वत˚, &c.

-2 Front, van; अग्रे कृ put in the front or at the head; तामग्रे कृत्वा Pt.4. See अग्रे.

-3 The best of any kind; स्यन्दनाग्रेण with the best of chariots; प्रासादाग्रैः Rām.

-4 Superiority, excellence (उत्कर्ष); अग्रादग्रं रोहति Tāṇḍya.

-5 Goal, aim, resting place (आलम्बनम्); मनुमेकाग्रमासीनम् Ms.1.1, See ˚भूमि also.

-6 Beginning, See अग्रे.

-7 A multitude, assemblage.

-8 Overplus, excess, surplus; साग्रं स्त्रीसहस्रम् Rām. 1 women and more; so साग्रकोटी च रक्षसाम्.

-9 A weight = पल q. v.

-1 A measure of food given as alms (ब्राह्मणभोजनम् occurring in अग्रहार); प्रयतो ब्राह्मणाग्रे यः श्रद्धया परया युतः । Mb.13.65.13.

-11 (Astr.) Amplitude of the sun (˚ग्रा, अग्रका also). cf....अग्रमालम्बने$धिके । पुरोपरिप्रान्ताद्येषु न पुंसि प्रमिताशने । Nm.

-12 Forepart of time; नैवेह किंचनाग्र आसीत् Bṛi. Up.1.2.1. In compounds as first member meaning 'the forepart', 'front', 'tip' &c.; e. g. ˚अक्चयः First procurement (cf. Daṇḍa- viveka G. O. S.52, p.43). ˚पादः -चरणः the forepart of the foot, toe; so ˚हस्तः, ˚करः, ˚पाणिः &c.; ˚सरोरूहम् the topmost lotus. पद्मानि यस्याग्रसरोरुहाणि Ku.1.16. ˚कर्णम् Tip-ear; top of the ear; Mātaṅga L.5.7. ˚कायः forepart of the body; so ˚नखम्, ˚नासिका tip of the nail, nose &c., -adv. In front, before, ahead.

-Comp. -अंशुः [अग्रम् अंशोः] the focal point.

-अक्षि n. [कर्म.] sharp or pointed vision, side-look (अपाङ्गवीक्षण); अग्राक्ष्णा वीक्षमाणस्तु तिर्यग् भ्रातरमब्रवीत् Rām.

-अद्वन् a. having precedence in eating.

-अनी (णी) कः (कम्) vanguard; दीर्घाल्लँघूंश्चैव नरानग्रानीकेषु योधयेत् Ms.7.193; [अग्राणीकं रघुव्याघ्रौ राक्षसानां बभञ्जतुः Rām.

-अयणीयम [अग्रं श्रेष्टं अयनं ज्ञानं तत्र साधु छ].

1 N. of a Buddhistic tenet (उत्पादपूर्वमग्रायणीयमथ वीर्यता प्रवादः स्यात् -हेमचन्द्रः).

-2 title of the second of the fourteen oldest Jain books (Pūrvas).

-अवलेहितम् [अग्रम् अव- लेहितम् आस्वादितं यस्य] food at a Śrāddha ceremony, the chief part of which has been tested.

-आसनम् First seat of honour; मामग्रासनतो$वकृष्टमवशम् Mu.1.12.

-उत्सर्गः taking a thing by leaving its first portion in con- formity with the rule of laying by nothing for the next day (i. e. the rule of non hoarding); cf. Daṇḍaviveka G. O. S.52, pp.43-44.

-उपहरणम् first supply.

-उपहरणीय a. [अग्रे उपह्रियते कर्मणि अनीयर्]

1 that which is first offered or supplied.

-2 [अग्रम् उपह्रियते यस्मै हृ- संप्रदाने अनीयर्] श्राद्धाद्यर्थमुपकल्पितस्य अन्नादेरग्रे दानोद्देश्यः वास्तु- देवादिः Tv.

-करः 1 = अग्रहस्तः q. v.

-2 the focal point.

-केशः front line of hair; ˚शेषु रेणुः अपहरति K.86.

-गः [अग्रे गच्छतीति, गम्-ड] a leader, a guide; taking the lead; marching foremost.

-गण्य a. [अग्रे गण्यते$सौ] foremost, to be ranked first; शमनभवनयाने यद्भवानग्रगण्यः Mahān.

-गामिन् a. [अग्रे गच्छति] a leader; प्रष्ठो$ग्रगामिनि P.VIII.3.92.

-ज a. [अग्रे जायते; जन्-ड.] first born or produced; आनन्देनाग्रजेनेव R.1.78.

(-जः) 1 the first born, an elder brother; सुमतिं ममाग्रजमवगच्छ M.5; अस्त्येव मन्युर्भरताग्रजे मे R.14.73.

-2 a Brāhmaṇa. (

-जा) an elder sister; so ˚जात, ˚जातक, ˚जाति.

-जङ्घा the forepart of the calf.

-जन्मन् m. [अग्रे जन्म यस्य सः]

1 the first-born, an elder brother; जनकाग्रजन्मनोः शासनमतिक्रम्य Dk.2.

-2 a Brāhmaṇa (वर्णेषु मध्ये अग्रजातत्वात्, or अग्रात् प्रधानाङ्गात् मुखात् जातत्वात्, ब्राह्मणो$स्य मुखमासीत्, तस्मात् त्रिवृत् स्तोमानां मुखम... अग्निर्देवतानां ब्राह्मणो मनुष्याणाम्; तस्माद् ब्राह्मणो मुखेन वीर्यं करोति मुखतो हि सृष्टः Tāṇḍya); अतिवयसमग्रजन्मानम् K.12; अवो- चत् ˚न्मा Dk.13.3; N. of Brahmā, as he was the first to be born in the waters. cf. अग्रजन्मा द्विजे ज्येष्ठभ्रातरि ब्रह्मणि स्मृतम् Nm.

-जिह्वा the tip of the tongue.

-ज्या (astr.) the sign of the amplitude.

-दानिन् [अग्रे दानम् अस्य; अग्र- दान-इनि] a (degraded) Brāhmaṇa who takes presents offered in honour of the dead (प्रेतोद्देशेन यद्दानं दीयते तत्प्रति- ग्राही); लोभी विप्रश्च शूद्राणामग्रेदानं गृहीतवान् । ग्रहणे मृतदानानां (ग्रहणात्तिलदानानां Tv.) अग्रदानी बभूव सः ॥

-दानीयः [अग्रे दानमर्हति छ] = अग्रदानिन्.

-दूतः a harbinger; कृष्णाक्रोधा- ग्रदूतः Ve.1.22; ˚दूतिका Dk.2; महीपतीनां प्रणयाग्रदूत्यः R.6.12;

-देवी the chief queen; समग्रदेवीनिवहाग्र- देवी... । Bu.ch.1.15.

-धान्यम a cereal grain. (Mar. जोंधळा), Holcus soraghum or Holcus spicatus. (Mar. बाजरी).

-निरूपणम् predestination; prophecy, deter- mining beforehand.

-नीः (णीः) [अग्रे नीयते असौ नी-क्विप्, णत्वम्]

1 a leader, foremost, first, chief; ˚णी- र्विरागहेतुः K.195; अप्यग्रणीर्मन्त्रकृतामृषीणाम् R.5.4. chief.

-2 fire.

-पर्णी [अग्रे पर्णं यस्याः सा-ङीप्] cowage, Carpopo- gon Pruriens (अजलोमन्). [Mar. कुयली].

-पातिन् a. [अग्रे आदौ पतति; पत्-णिनि] happening beforehand, ante- cedent; [˚तीनि शुभानि निमित्तानि K.65.

-पादः the fore- part of the foot; toes; नवकिसलयरागेणाग्रपादेन M.3.12; ˚स्थिता standing on tiptoe. Ś.5.

-पाणिः = ˚हस्तः q. v.

-पूजा the highest or first mark of reverence or respect; ˚जामिह स्थित्वा गृहाणेदं विषं प्रभो Rām.

-पेयम् precedence in drinking.

-प्रदायिन् a. giving in advance; तेषामग्र- प्रदायी स्याः कल्पोत्थायी प्रियंवदः Mb.5.135.35.

-बीज a. [अग्रं शाखाग्रं बीजमुत्पादकं यस्य] growing by means of the tip or end of branches, growing on the stock or stem of another tree, such as 'कलम' in Mar. (

-जः) a viviparous plant.

-भागः [कर्म.]

1 the first or best part (श्राद्धादौ प्रथममुद्धृत्य देयं द्रव्यम्)

-2 remnant, remainder (शेषभाग).

-3 fore-part, tip, point.

-4 (astr.) a degree of amplitude.

-भागिन् a. [अग्र- भागो$स्यास्ति; अस्त्यर्थे इनि] first to take or claim (the remnant); अलङ्क्रियमाणस्य तस्य अनुलेपनमाल्ये ˚गी भवामि V. 5, claiming the first share of the remnant etc.

-भावः precedence. उदारसंख्यैः सचिवैरसंख्यैः कृताग्रभावः स उदाग्रभावः Bu.ch.I.15.

-भुज् a.

1 having precedence in eating. स तानग्रभुजस्तात धान्येन च धनेन च Mb.1.178.12.

-2 gluttonous, voracious (औदरिक).

-भूः [अग्रे भवति भू-क्विप्] = ˚ज.

-भूमिः f.

1 goal of ambition or ob- ject aimed at; ततो$ग्रभूमिं व्यवसायासिद्धेः Ki.17.55; त्वमग्र- भूमिर्निरपायसंश्रया Śi.1.32 (प्राप्यस्थानम्).

-2 the topmost part, pinnacle; विमान˚ Me.71.

-महिषी the prin- cipal queen.

-मांसम् [अग्रं भक्ष्यत्वेन प्रधानं मांसम्] flesh in the heart, the heart itself; ˚सं चानीतं Ve.3.2. morbid protuberance of the liver.

-यणम् [अग्रम् अयनात् उत्तरायणात् णत्वं शकं˚ तद्विधानकालो$स्य अच् (?) Tv.] a kind of sacrificial ceremony. See आग्रयण.

-यान a. [अग्रे यानं यस्य, या-ल्युट्] taking the lead, foremost. (

-नम्) an army that stops in front to defy the enemy. मनो$ग्रयानं वचसा निरुक्तं नमामहे Bhāg.8.5.26.

-यायिन् a. [अग्रे यास्यति या-णिनि] taking the lead, leading the van; पुत्रस्य ते रणशिरस्ययमग्रयायी Ś.7.26. मान- धनाग्रयायी R.5.3,5.62.18.1.

-योधिन् [अग्रे स्थित्वा युध्यते] the principal hero, champion राक्षसानां वधे तेषां ˚धी भविष्यति Rām.; so ˚वीर; कर्मसु चाग्रवीरः.

-रन्ध्रम् opening fore-part; त्रासान्नासाग्ररन्ध्रं विशति Māl.1.1.

-लोहिता [अग्रं लोहितं यस्याः सा] a kind of pot-herb (चिल्लीशाक).

-संख्या the first place or rank; पुत्रः समारोपयदग्रसंख्याम् R.18.3.

-वक्त्रम् N. of a surgical instrument, Suśr.

-वातः fresh breeze; अग्रवातमासेवमाना M.1.

-शोमा towering beauty or the beauty of the peaks; कैलासशैलस्य यदग्रशोभाम् । Bu. ch.1.3.

-संधानी [अग्रे फलोत्पत्तेः प्राक् संधी- यते ज्ञायते $नया कार्यम् Tv.] the register of human actions kept by Yama (यत्र हि प्राणिवर्गस्य प्राग्भवीयकर्मानुसारेण शुभा- शुभसूचकं सर्वं लिख्यते सा यमपञ्जिका).

-सन्ध्या early dawn; कर्कन्धूनामुपरि तुहिनं रञ़्जयत्यग्रसन्ध्या Ś.4. v.1.

-सर = यायिन् taking the lead; आयोधनाग्रसरतां त्वयि वीर याते R.5.71.

-सारा [अग्रं शीर्षमात्रं सारो यस्याः सा]

1 a sprout which has tips without fruits.

-2 a short method of counting im- mense numbers.

-हर a. [अग्रे ह्रियते दीयते$सौ; हृ-अच्]

1 that which must be given first.

-2 = अग्रहारिन्.

-हस्त (˚कर; ˚पाणिः,) the forepart of the hand or arm; अग्रहस्तेन गृहीत्वा प्रसादयैनाम् Ratn.3; forepart of the trunk (of an elephant); often used for a finger or fingers taken collectively; शीतलस्ते ˚स्तः Mk.3; अतिसाध्वसेन वेपते मे ˚स्तः Ratn.1; कुसुमित इव ते ˚स्तः प्रतिभाति M.1.; प्रसारिते ˚स्ते M.4; ˚हस्तात्प्रभ्रष्टं पुष्पभाजनम् Ś.4. slipped from the fingers; also the right hand; अथ ˚हस्ते मुकुलीकृताङ्गुलौ Ku.5.63. (अग्रश्चासौ हस्तश्च Malli.). Ki.5.29.

-हायनः (णः) [अग्रः श्रेष्ठः हायनो व्रीहिः अत्र, णत्वम्] the beginning of the year; N. of the month मार्गशीर्ष; (मासानां मार्गशीर्षो$हम् Bg. 1.35.); ˚इष्टिः नवशस्येष्टिर्यागभेदः.

-हारः 1 a grant of land given by kings (to Brāhmaṇas) for sustenance (अग्रं ब्राह्मणभोजनं, तदर्थं ह्रियन्ते राजधनात् पृथक् क्रियन्ते ते क्षेत्रादयः- नीलकण्ठ; क्षेत्रोत्पन्नशस्यादुद्धृत्य ब्राह्मणोद्देशेन स्थाप्यं धान्यादि, गुरुकुला- दावृत्तब्रह्मचारिणे देयं क्षेत्रादि, ग्रामभेदश्च Tv.); अग्रहारांश्च दास्यामि ग्रामं नगरसंमितम् Mb.3.64.4. कस्मिंश्चिदग्रहारे Dk.8.9.

-2 the first offering in वैश्वदेव Mb.3.234.47.

कु ind. A prefix implying 'badness', 'deterioration', 'depreciation', 'sin', 'reproach', 'littleness', 'want', 'deficiency', &c. Its various substitutes are कद् (कदश्व), कव (कवोष्ण), का (कोष्ण), किं (किंप्रभुः); cf. Pt.5.17.

-Comp. -कर्मन् n. a bad deed, a mean act. -a. wicked, Bhāg.1.16.22.

-कु-वाच् m. jackal.

-कूलम् A hole filled with stakes. ˚लः A fire made of chaff; कुकूलं शङ्कुभिः कीर्णे श्वभ्रे ना तु तुषानले Nm.

-ग्रहः an unpropitious planet.

-ग्रामः a petty village or hamlet (without a king's officer, an agnihotrin, a physician, or a river.)

-चन्दनम् Red sandal-wood.

-चर a. of bad conduct, a thief; दृष्ट्वा त्वादित्यमुद्यन्तं कुचराणां भयं भवेत् Mb.14.39.13.

-चेल a. wearing bad or ragged garments; कपालं वृक्ष- मूलानि कुचेलमसहायता । समता चैव सर्वस्मिन्नेतन्मुक्तस्य लक्षणम् ॥ Ms.6.44.

-चरित्रम्, -चर्या wickedness, evil conduct, impropriety; Ms.9.17.

-चोद्यम् an unsuitable ques- tion.

-जन्मन् a. low born.

-तनु a. deformed, ugly. (

-नुः) an epithet of Kubera.

-तन्त्री a bad lute.

-तपः 1 a sort of blanket (made of the hair of the mountain goat).

-2 the eighth Muhūrta or portion of the day.

-3 a daughter's or sister's son.

-4 the sun.

-तर्कः 1 sophistical or fallacious argument.

-2 a heterodox doc- trine, free thinking; कुतर्केष्वभ्यासः सततपरपैशुन्यमननम् G. L.31. ˚पथः a sophistical mode of arguing.

-तीर्थम् a bad teacher.

-दिनम् an evil or unpropitious day.

-दृष्टिः f.

1 weak sight.

-2 an evil eye, sinister eye (fig.).

-3 an opinion or doctrine opposed to the Vedas, heterodox doctrines; या वेदबाह्याः स्मृतयो याश्च काश्च कुदृष्टयः Ms.12.95.

-देशः 1 a bad place or country.

-2 a country where the necessaries of life are not available or which is subject to oppression.

-देह a. ugly, defor- med; कुदेहमानाहिविदष्टदृष्टेर्ब्रह्मन्वचस्ते$मृतमौषधं मे Bhāg.5.12.2. (

-हः) an epithet of Kubera.

-द्वारम् back door.

-धी a. foolish, silly, stupid.

-2 wicked.

-नखम् a disease of the nails; Mb.3.

-नटः 1 a bad actor.

-2 a sort of trumpet flower.

-3 red arsenic.

-नदिका a small river, rill; सुपूरा स्यात्कुनदिका Pt.1.25.

-नाथः a bad master; हतास्म्यहं कुनाथेन न पुंसा वीरमानिना Bhāg.9.14.28.

-नामन् m. a miser.

-नीतः bad counsel, leading; तृणैश्छन्ना भूमिर्मतिरिव कुनीतैव विदुषः Mu.6.11.

-पटः, -टम् a miser- able garment; कुपटावृतकटिः Bhāg.5.9.1.

-पथः 1 a wrong road, bad way (fig. also).

-2 a heterodox doctrine.

-पथ्य a. unwholesome, improper.

-परीक्षक a. examining badly, not valuing rightly; कुत्स्याः स्युः कुपरीक्षका न मणयो यैरर्घतः पातिताः Bh.2.15.

-पात्रम् an unfit recipient.

-पुत्रः a bad or wicked son: यादृशं फल- माप्नोति कुप्लवैः संतरन् जलम् । तादृशं फलमाप्नोति कुपुत्रैः संतरंस्तमः ॥ Ms.9.161. कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता न भवति, देव्यपराध- क्षमापनस्तोत्र (ascribed to a later शङ्कराचार्य).

-पुरुषः 1 a low or wicked man.

-2 a spiritless coward.

-पूय a. low, vile, contemptible.

-प्रिय a. disagreeable, contem- ptible, low, mean.

-प्लवः a bad boat; कुप्लवैः संतरन् जलम् Ms.9.161.

-बन्धः a disgraceful stigma; अन्त्याभिगमने त्वङ्क्यः कुबन्धेन प्रवासयेत् Y.2.294.

-ब्रह्मः, -ब्रह्मन् m. a bad or degraded Brāhmaṇa.

-मन्त्रः 1 bad advice.

-2 a charm used to secure success in a bad cause.

-मुद्विन् a. Un- friendly; उदहृष्यन्वारिजानि सूर्योत्थाने कुमुद्विना । राज्ञा तु निर्भया लोकाः Bhāg.1.21.47.

-मेरुः The southern hemisphere or pole.

-योगः an inauspicious conjunction (of planets).

-योगिन् m. a false devotee, impostor.

-रस a. having bad juice or flavour. (

-सः) a kind of spirituous liquor.

-रूप a. ugly, deformed; कुपुत्रो$पि भवेत्पुंसां हृदयानन्दकारकः । दुर्विनीतः कुरूपो$पि मूर्खो$पि व्यसनी खलः ॥ Pt.5.19.

-रूप्यम् tin.

-लक्षण a. having fatal marks on the body. कुलक्षणेत्यहं राज्ञा त्यक्तेत्यात्तविमानना Ks.91.19.

-वङ्गः lead.

-वचस्, -वाच्, -वाक्य a. abusive, bad, scurrilous; using abusive or foul language; संस्मारितो मर्मभिदः कुवाग्रिपून् Bhāg.4.3.15. (-n.) abuse, bad language.

-वज्रकम् crystal; a stone resembling a diamond.

-वर्षः a sudden or violent shower; Rām.6.

-विक्रमः bravery exhibited in a wrong place; धिगीदृशं ते नृपते कुविक्रमं कृपाश्रये यः कृपणे पतत्त्रिणि N.1.132.

-विवाहः a degraded or improper form of marriage; Ms.3.63.

-वृत्तिः f. bad bebaviour.

-वेधस् m. bad fate; हृतरत्नेन मुषितो दत्त्वा काचं कुवेधसा Ks. 71.232.

-वैद्यः a bad physician, quack.

-शील a. rude, wicked, unmannerly, ill tempered, of bad character; कुतो गम्यमगम्यं वा कुशीलोन्मादिनः प्रभोः Ks.32.152.

-ष्ठलम् 1 a bad place.

-2 the earth; शयानां कुष्ठले Bk.9.84.

-सरित् f. a small river, rill; उच्छिद्यन्ते क्रियाः सर्वा ग्रीष्मे कुसरितो यथा Pt.2.89.

-सृतिः f.

1 evil conduct, wicked- ness; कस्माद्वयं कुसृतयः खलयोनयस्ते Bhāg.8.23.7.

-2 conjuring, magic.

-3 roguery.

-स्त्री a bad woman.

कु I. 1 P. (कवते) To sound. -II. 6 Ā. (कुवते)

1 To moan, groan.

-2 To cry. -III. 2 P. (कौति) To hum, coo (as a bee.)...कुवत्पक्षिकुलाकुलाः Bk.9.1.

हस्तिन् a. (

-नी f.) [हस्तः शुण्डादण्डो$स्त्यस्य इनि]

1 Having hands.

-2 Having a trunk. -m. An elephant; Ms.7. 96;12.43; (elephants are said to be of four kinds; भद्र, मन्द्र, मृग and मिश्र).

-Comp. -अध्यक्षः a superinten- dent of elephants.

-अशना Boswellia Serrata (Mar. साळई, कुरुंद).

-आजीवः an elephant-driver.

-आयुर्वेदः a work dealing with the treatment of the elephant's dis- eases.

-आरोहः an elephant-driver or rider.

-कक्ष्यः 1 a lion.

-2 a tiger.

-कर्णः the castor-oil plant.

-गिरिः the city and district of Kāñchī.

-घ्नः 1 an elephant- killer.

-2 a man.

-चारः a kind of weapon.

-चारिन् m. an elephant-driver.

-जागरिकः a keeper of elephants.

-जिह्वा a particular vein.

-दन्तः 1 the tusk of an ele- phant.

-2 a peg projecting from a wall.

(-न्तम्) 1 ivory.

-2 a radish.

-दन्तकम् a radish.

-नखम् a sort of turret protecting the approach to the gate of a city or fort.

-नासा an elephant's trunk.

-पः, -पकः an elephant driver or rider; जज्ञे जनैर्मुकुलिताक्षमनाददाने संरब्धहस्तिपक- निष्ठुरचोदनाभिः Śi.5.49; इति घोषयतीव हिण्डिमः करिणो हस्तिपका- हतः क्कणन् H.2.86.

-पर्णी the कर्कटी plant.

-प्रधान a. chiefly depending on elephants; Kau. A.2.2.

-बन्धकी a female elephant helping in tethering wild ones; Kau. A.2.2.

-मदः the ichor issuing from the temples of an elephant in rut.

-मयूरकः N. of a plant (Mar. आज- मोदा).

-मल्लः 1 N. of Airāvata; सुराधिपाधिष्ठितहस्तिमल्ललीलां दधौ राजतगण्डशैलः Śi.4.13.

-2 of Gaṇeśa.

-3 of Śaṅkha, the eighth of the chief Nāgas.

-4 a heap of ashes.

-5 a shower of dust.

-6 frost.

-यूथः, -थम् a herd of ele- phants.

-वक्त्रः N. of Gaṇeśa; Dk.2.3.

-वर्चसम् the splendour or magnificence of an elephant.

-वाहः 1 an elephant-driver.

-2 a hook for driving elephants.

-विषाणी Musa Sapientum (Mar. केळ).

-शाला an ele- phant-stable.

-शुण्डा, -ण्डी A kind of shrub (Mar. इंद्रवारुणी, -कवंडळ).

-श्यामाकः a kind of millet.

-षड्गवम् a collection of six elephants.

-स्नानम् = गजस्नानम् q. v.; अवशेन्द्रियचित्तानां हस्तिस्नानमिव क्रिया H.1.17.

-हस्तः an elephant's trunk.