-
1 ग्रहयाग
-
2 ग्रहयामलतन्त्र
gráha-yāmala-tantran. N. of a Tantra.
-
3 ग्रहयाय्य
-
4 ग्रहयालु
-
5 ग्रहयुति
gráha-yutif. conjunction of planets
-
6 ग्रहयुद्ध
-
7 ग्रहयोग
-
8 छत्त्रहय
chattra-hayam. pl. N. of a family Pravar. II, 3, 6; V, 1.
-
9 नक्षत्रग्रहयुत्यधिकार
nákshatra-graha-yuty-adhikāram. N. of ch. of Sūryas.
-
10 नारहय
-
11 पञ्चग्रहयोगशान्ति
pañca-gauḍa-brāhmaṇa-jāti
pañca-granthī
pañca-graha-yoga-ṡāntif. N. of wks.
-
12 विग्रहय
-
13 षड्ग्रहयोगशान्ति
shaḍ-graha-yoga-ṡāntif. N. of wks.
-
14 ग्रह
gráhaPāṇ. 3-3, 58 ;
(gaṇa vṛishâ̱di) mfn. ifc. III, 2, 9 Vārtt. 1 ;
seizing, laying hold of, holding BhP. III, 15, 35 ;
(cf. aṅkuṡa-, dhanur-, etc.);
obtaining, V, VIII ;
perceiving, recognising, IV, 7, 31 ;
m. « seizer (eclipser)», Rāhu orﾠ the dragon's head MBh. etc.;
a planet (as seizing orﾠ influencing the destinies of men in a supernatural manner;
sometimes 5 are enumerated, viz. Mars, Mercury, Jupiter, Venus, andﾠ Saturn MBh. VI, 4566 f. R. I, 19, 2 Ragh. III, 13 etc.. ;
alsoﾠ 7 i.e. the preceding with Rāhu andﾠ Ketu MBh. VII, 5636 ;
alsoﾠ 9 i.e. the sun <cf. ṠBr. IV, 6, 5, 1 and 5 MBh. XIII, 913; XIV, 1175 >
andﾠ moon with the 7 preceding Yājñ. I, 295 MBh. IV, 48 VarBṛS. ;
alsoﾠ the polar star is called a Graha, Garg. (Jyot. 5 Sch.) ;
the planets are either auspicious ṡubha-, sad-, orﾠ inauspicious krūra-, pāpa- VarBṛS. ;
with Jainas they constitute one of the 5 classes of the Jyotishkas);
the place of a planet in the fixed zodiac W. ;
the number « nine» ;
N. of particular evil demons orﾠ spirits who seize orﾠ exercise a bad influence on the body andﾠ mind of man (causing insanity etc.;
it falls within the province of medical science to expel these demons;
those who esp. seize children andﾠ cause convulsions etc. are divided into 9 classes according to the number of planets Suṡr.) MBh. etc.;
any state which proceeds from magical influences andﾠ takes possession of the whole man BhP. VII, IX BrahmaP. Hit. II, 1, 20 ;
a crocodile MBh. XVI, 142 ;
(ifc. f. ā) R. IV f. BhP. VIII ;
any ladle orﾠ vessel employed for taking up a portion of fluid (esp. of Soma) out of a larger vessel Mn. V, 116 Yājñ. I, 182 ;
N. of the 8 organs of perception (viz. the 5 organs of sense with Manas, the hands andﾠ the voice) ṠBr. XIV NṛisUp. I, 4, 3, 22 ;
(= gṛiha) a house R. VII, 40, 30 ;
(cf. a-, khara-, - druma andﾠ - pati);
« anything seized», spoil, booty MBh. III, 11461 (cf. -hâ̱luñcana);
as much as can be taken with a ladle orﾠ spoon out of a larger vessel, ladleful, spoonful (esp. of Soma) RV. X, 114, 5 VS. TS. AitBr. ṠBr. etc.. ;
the middle of a bow orﾠ that part which is grasped when the bow is used MBh. IV, 1351 ( su-, 1326);
the beginning of any piece of music;
grasp, seizing, laying hold of (often ifc.) Kauṡ. 10 MBh. etc.. ;
keeping back, obstructing Suṡr. ;
imprisoning, imprisonment (- haṉ-gam, « to become a prisoner» Kām.) R. II, 58, 2 ;
seizure (by demons causing diseases e.g.. aṅga-, spasm of the limbs) Suṡr. ;
seizure of the sun andﾠ moon, eclipse AV. XIX, 9, 7 and 10 VarBṛS. ;
stealing, robbing Mn. IX, 277 MBh. VI, 4458 ;
effort Hit. ;
insisting upon, tenacity, perseverance in (loc. orﾠ in comp.) BhP. VII, 14, 11 Naish. IX, 12 Kathās. Rājat. VIII, 226 ;
taking, receiving, reception Mn. VIII, 180 Ṡṛiṇgār. ;
taking up (any fluid);
choosing MBh. XII, 83, 12 Sāh. VI, 136 ;
« favour» seeﾠ - nigraha;
mentioning, employing (a word) Mn. VIII, 271 Pāṇ. 7-1, 21, Kār. 2 Amar. Rājat. ;
apprehension, perception, understanding Bhāshāp. BhP. Sarvad. Sch. on Jaim. and KapS. ;
( āya) dat. ind. = gṛihītvā seeﾠ grah (cf. guda-, ṡiro-, hanu-, hṛid-.)
- ग्रहकल्लोल
- ग्रहकाण्ड
- ग्रहकुण्डलिका
- ग्रहकोष्ठक
- ग्रहकौतुक
- ग्रहक्षेत्रिन्
- ग्रहगण
- ग्रहगणित
- ग्रहगोचर
- ग्रहग्रस्त
- ग्रहग्रामणी
- ग्रहचरितविद्
- ग्रहचिन्तक
- ग्रहता
- ग्रहतिलक
- ग्रहत्व
- ग्रहदशा
- ग्रहदाय
- ग्रहदीपिका
- ग्रहद्रुम
- ग्रहधार
- ग्रहनायक
- ग्रहनाश
- ग्रहनाशन
- ग्रहनिग्रह
- ग्रहनेमि
- ग्रहपति
- ग्रहपीडन
- ग्रहपीडा
- ग्रहपुष
- ग्रहपूजा
- ग्रहभक्ति
- ग्रहभीतिजित्
- ग्रहभोजन
- ग्रहमय
- ग्रहमर्द
- ग्रहमर्दन
- ग्रहमातृका
- ग्रहमुष्
- ग्रहयज्ञ
- ग्रहयाग
- ग्रहयामलतन्त्र
- ग्रहयुति
- ग्रहयुद्ध
- ग्रहयोग
- ग्रहराज
- ग्रहलाघव
- ग्रहवर्मन्
- ग्रहवर्ष
- ग्रहविचारिन्
- ग्रहविनोद
- ग्रहविप्र
- ग्रहशान्ति
- ग्रहशृङ्गाटक
- ग्रहसमागम
- ग्रहसारणी
- ग्रहस्थितिवर्णन
- ग्रहस्वर
-
15 अभेद _abhēda
अभेद a.1 Undivided.-2 Identical, same, alike; तयोरभेदप्रतिपत्तिरस्ति मे Bh.3. v. l.-दः 1 Absence of difference or distinction, identity, sameness;-2 unity, oneness; भेदाभेदयोर्भेदो ग्रहीतव्यः । ŚB. on MS.1.6.3. तद्रूपकमभेदो य उपमानोपमेययोः K. P.1, Śi.13.25.-3 Close union; इच्छतां सह वधूभिरभेदम् Ki.9.13. अभेदेन च युध्येत रक्षेच्चैव परस्परम् H.3.72; आशास्महे विग्रहयोरभेदम् Bh.1.24. -
16 कुरुः _kuruḥ
कुरुः (pl.)1 N. of a country situated in the north of India about the site of the modern Delhi; श्रियः कुरूणा- मधिपस्य पालनीम् Ki.1.1; चिराय तस्मिन् कुरवश्चकासति 1.17.-2 The kings of this country.-रुः 1 A priest.-2 Boiled rice.-Comp. -क्षेत्रम् N. of an extensive plain near Delhi, the scene of the great war between the Kauravas and Pāṇḍavas; धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः Bg.1.1; Ms.2.19.-क्षेत्रियोगः a solar day in the course of which three lunar days, three asterisms and three yogas occur. The yoga is indicative of death; पञ्चग्रहयुते मृत्यौ लग्नसंस्थे बृहस्पतौ । सौम्यक्षेत्रगते लग्ने कुरुक्षेत्रे मृति- र्भवेत् ॥-चिल्लः a crab.-जाङ्गलम् = कुरुक्षेत्र q. v.-नन्दनः epithet of Arjuna; Bg.2.41;6.43.-पञ्चालाः N. of a country; कुरुपञ्चालानां ब्राह्मणाः Bṛi. Up.3.9.19.-बिल्वः a ruby.-राज् m.-राजः 1 an epithet of Duryodhana. स्वस्था भवन्तु कुरुराजसुताः सभृत्याः Ve.1.7.-2 N. of Yudhi- ṣṭhira; कस्यचित्त्वथ कालस्य कुरुराजो युधिष्ठिरः Mb.16.1.7.-विस्तः a weight of gold equal to about 7 Troy grains.-वृद्धः an epithet of Bhīṣma; तस्य संजनयन्हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः Bg.1.12. -
17 गजवत् _gajavat
गजवत् a. Having elephants; गजवती जवतीव्रहया चमूः R.9.1. -
18 चमूः _camūḥ
चमूः f. [चम्-ऊ Uṇ.1.81]1 An army (in general); पश्यैतां पाण्डुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम् Bg.1.3; वासवीनां चमूनाम् Me.43; गजवती जवतीव्रहया चमूः R.9.1.-2 A division of an army consisting of 729 elephants, as many cars, 2187 horse, and 3645 foot.-3 Ved. A dish or vessel.-4 A grave.-Comp. -चरः a soldier, warrior.-नाथः, -पः, -पतिः the leader of an army, a general, com- mander; R.13.74.-हरः an epithet of Śiva. -
19 प्रग्रह _pragraha
प्रग्रह a.1 Holding in front, stretching forth (hands); एवमुक्तस्तु मुनिना प्राञ्जलिः प्रग्रहो नृपः । अभ्यवादयत प्राज्ञः Rām. 7.82.14.-2 Seizing, taking.-हः 1 Holding or stret- ching forth, holding out.-2 Laying hold of, taking, grasping, seizing; न हि मे मुच्यते कश्चित् कथञ्चित् प्रग्रहं गतः Mb.3.179.16.-3 The commencement of an eclipse.-4 (a) A rein, bridle; धृताः प्रग्रहाः अवतरत्वायुष्मान् Ś.1; Śi.12.31. (b) A whip, lash, scourge.-5 A check, restraint; यः प्रग्रहानुग्रहयोर्यथान्यायं विचक्षणः Rām.2.1.25.-6 Binding, confinement; सो$स्माकं वैरपुरुषो दुर्मतिः प्रग्रहं गतः Mb.12.7.33.-8 A prisoner, captive.-8 Taming, breaking (as an animal).-9 A ray of light.-1 The string of a balance.-11 A vowel not subject to the rules of Sandhi or euphony; see प्रगृह्य.-12 N. of Viṣṇu.-13 The arm.-14 A leader, guide.-15 Kindness, favour, a reward; अपराधं सहेताल्पं तुष्येदल्पे$पि चोदये । महोप- कारं चाध्यक्षं प्रग्रहेणाभिपूजयेत् ॥ Kau. A.2.7.25.-16 The Karṇikāra tree.-17 The gains in the form of gifts to courtiers; राजोपजीविनां प्रग्रहप्रदेशभोगपरिहारभक्तवेतनलाभम् Kau. A.2.7.25.-18 Hoarding, collecting (संग्रह); असाधुनिग्रहरतः साधूनां प्रग्रहे रतः Mb.12.21.14.-19 Folding, joining (hands); श्वश्रूणामविशेषेण प्राञ्जलिप्रग्रहेण च Rām.7. 48.1.-2 Obstinacy, stubbornness.-21 A companion, satellite. -
20 समञ्जस _samañjasa
समञ्जस a.1 Proper, reasonable, right, fit; सभा वा न प्रवेष्टव्या वक्तव्यं वा समञ्जसम् Śukra.4.549.-2 Correct, true, accurate; समञ्जसदर्शन उदास्त इति ह वाव न विदामः Bhāg. 6.9.35.-3 Clear, intelligible; as in असमञ्जस q. v.-4 Virtuous, good, just; समञ्जस त्वा विरहय्य काङ्क्षे 6.11.25; मृशाधिरूढस्य समञ्जसं जनम् Ki.14.12.-5 Practised, expe- rienced; स्खलदसमञ्जसमुग्धजल्पितं ते Māl.1.2.-6 Healthy.-सम् 1 Propriety, fitness.-2 Accuracy.-3 Correct evidence.-4 Equality; सप्ताङ्गस्य च राज्यस्य ह्रासवृद्धिसमञ्ज- सम् Mb.12.59.51.
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
P. L. Deshpande — Infobox Writer name = Purushottam Laxman Deshpande caption = birthdate = birth date|1919|11|8|df=y birthplace = Mumbai deathdate = death date and age|2000|6|12|1919|11|8|df=y deathplace = Pune spouse = Sunita Deshpande education = M.A., L.L.B.… … Wikipedia
Purushottam Laxman Deshpande — Born 8 November 1919(1919 11 08) Mumbai Died 12 June 2000(2000 06 12) (aged 80) Pune Occupation Writer, Actor, Music Composer, Film and TV Producer and Director … Wikipedia
chattra-haya — छत्त्रहय … Indonesian dictionary
gráha-yāga — ग्रहयाग … Indonesian dictionary
gráha-yāmala-tantra — ग्रहयामलतन्त्र … Indonesian dictionary
gráha-yoga — ग्रहयोग … Indonesian dictionary
gráha-yuddha — ग्रहयुद्ध … Indonesian dictionary
gráha-yuti — ग्रहयुति … Indonesian dictionary
grahayālu — ग्रहयालु … Indonesian dictionary
grahayāyya — ग्रहयाय्य … Indonesian dictionary
nákshatra-graha-yuty-adhikāra — नक्षत्रग्रहयुत्यधिकार … Indonesian dictionary
