Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

गभस्तिपूत

  • 1 गभस्ति


    gábhasti
    m. « fork (?)», arm, hand RV. ṠBr. IV, 1, 1, 9 ;

    (Naigh. I, 5) a ray of light, sunbeam MBh. R. Pañcat. etc.;
    the sun L. ;
    N. of an Āditya, Rāmapūjāṡar. ;
    of a Ṛishi BrahmaP. II, 12 ;
    f. N. of Svāhā (the wife of Agni) L. ;
    m. ( orﾠ f.) du. the two arms orﾠ hands RV. I, III, V ff. ;
    (ī) f. N. of a river VP. II, 4, 36 ;
    mfn. shining (« fork-like», double-edged orﾠ sharp-edged, pointed?) RV. I, 54, 4 TBr. II ;
    (cf. syū́ma-g-)
    - गभस्तिनेमि
    - गभस्तिपाणि
    - गभस्तिपूत
    - गभस्तिमत्
    - गभस्तिमालिन्
    - गभस्तिहस्त
    - गभस्तीश्वर

    Sanskrit-English dictionary > गभस्ति

  • 2 गभस्तल


    gabhas-tala
    n. = gabhasti-mat q.v.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तल

  • 3 गभस्तिनेमि


    gábhasti-nemi
    m. « the felly of whose wheel is sharp-edged (?)»

    N. of Kṛishṇa MBh. XII, 1512.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिनेमि

  • 4 गभस्तिपाणि


    gábhasti-pāṇi
    m. « having rays for hands», the sun L.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिपाणि

  • 5 गभस्तिपूत


    gábhasti-pūta
    ( gábh-) mfn. purified with the hands RV. II, 14, 8; IX, 86, 34 VS. VII, 1.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिपूत

  • 6 गभस्तिमत्


    gábhasti-mat
    mfn. shining, brilliant MBh. II, 443; III, 146 ;

    m. the sun Ragh. III, 37 Kād. VI, 1158 ;
    a particular hell VP. II, 5, 2 ;
    ( gabhas-tala VāyuP.);
    m. n. N. of one of the nine divisions of Bhāratavarsha VP. II, 3, 6 Gol. III, 41.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिमत्

  • 7 गभस्तिमालिन्


    gábhasti-mālin
    m. « garlanded with rays»,

    the sun Kād. III, 945; V, 633 Hcar. V, 408 Bālar. II.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिमालिन्

  • 8 गभस्तिहस्त


    gábhasti-hasta
    m. = - pāṇi L.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिहस्त

  • 9 गभस्तीश्वर


    gabhastî ̱ṡ-vara
    n. N. of a Liṇga KāṡīKh. il.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तीश्वर

  • 10 गभस्तिः _gabhastiḥ

    गभस्तिः m., f.
    1 A ray of light, a sunbeam or moonbeam; यथा राजन्प्रजाः सर्वाः सूर्यः पाति गभस्तिभिः Mb. 3.33.71.
    -2 Ved. The shaft (of a car).
    -3 The fore- part of the arm, the hand.
    -स्तिः The sun. -f. An epithet of Svāhā, the wife of Agni.
    -Comp. -करः, -पाणिः, -मालिन् m.,
    -हस्तः, -मत् m. the sun.
    -नेमिः N. of Visnu; Mb.12.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिः _gabhastiḥ

  • 11 गभस्तिमत् _gabhastimat

    गभस्तिमत् m. The sun; घनव्यपायेन गभस्तिमानिव R.3.37. -n. One of the seven divisions of Pātāla.

    Sanskrit-English dictionary > गभस्तिमत् _gabhastimat

  • 12 सुगभस्ति


    su-gabhasti
    ( sú- orﾠ sugábh-) mfn. having skilful hands (said to Tvashtṛi) RV.

    Sanskrit-English dictionary > सुगभस्ति

  • 13 आदिश् _ādiś

    1
    आदिश् 6 U.
    1 To point out, indicate, show; मार्ग आदिश् (oft. in dramas) lead the way; Ś.5.
    -2 To order, direct, command; वेलोपलक्षणार्थमादिष्टो$स्मि Ś.4; पुनरप्यादिश तावदुत्थितः Ku.4.16; तेषामप्येतदादिशेत् Ms.11.192; आदिक्षदस्याभिगमं वनाय Bk.3.9,7.28; R.1.54,2.65; to appoint; वसुमित्रं गोप्तारमादिश्य M.5.
    -3 To aim at; assign; आदिक्षत्सिंहासनं तस्य Bk.3.3; हरिवीराणामादिशद्दक्षिणां दिशम् Rām.
    -4 To report, announce; teach, lay down, prescribe, instruct, advise; न चास्य व्रतमादिशेत् Ms.4.8; बुद्धिमादिश्य R.12.68.
    -5 To specify, determine; प्रतिषिद्धमनादिष्टम् Y.2.26.
    -6 To foretell, predict; सा सिद्धेनादिष्टा Ratn.4, Bṛi. S.5.96; आदिष्टः सुरासुरसंगरो भावी V.5.
    -7 To undertake, try; ब्रह्मास्त्रमादिश Mb.
    -8 To provoke, challenge.
    -9 To profess as one's own duty. -Caus. To indicate, show, point out, announce &c. (same as आदिश्).
    2
    आदिश् f. Ved.
    1 Aim, design, intention; अस्या$- श्रीणीतादिशं गभस्तौ Rv.1.61.3.
    -2 A project, propo- sition.
    -3 A proposal, declaration.
    -4 A region, quarter.
    -5 A sacrifice offered to a particular deity.

    Sanskrit-English dictionary > आदिश् _ādiś

  • 14 गर्भः _garbhḥ

    गर्भः [गॄ-भन् Uṇ.3.152]
    1 The womb, the belly; गर्भेषु वसतिः Pt.1; पुनर्गर्भे च संभवम् Ms.6.63.
    -2 A fœtus, embryo; act of conception, pregnancy; conception; नरपतिकुलभूत्यै गर्भमाधत्त राज्ञी P.2.75; गर्भो$भवद्भूधरराज- पत्न्याः Ku.1.19; गर्भं वहति Pt.1.3 bears a child in the womb.
    -3 The time of conception; गर्भाष्टमे$ब्दे कुर्वित ब्राह्मणस्योपनायनम् Ms.2.36.
    -4 The child (in the womb); Ś.6; ततः कुमारं सुरगर्भकल्पम् Bu. Ch.2.19; cf. 'गर्भो भ्रूणे$- र्भके कुक्षौ' Medinī.
    -5 A child, brood or offspring of birds.
    -6 The inside, middle, or interior of anything (in comp. in this sense and translated by 'full of', 'filled with', 'containing' &c); हिमगर्भैर्मयूखैः Ś.3.4; शुक˚ कोटर 1.14;7.7; ˚पत्रम् U.3.5. inwardly situated; अग्निगर्भां शमीमिव Ś.4.4; R.3.9;5.17;9.55; Śi.9.62; Māl.3.12; Mu.1.12.
    -7 The offspring of the sky, i. e. the vapours and fogs drawn upwards by the rays of the sun during 8 months and sent down again in the rainy season; cf. Ms.9.35; नवमासधृतं गर्भं भास्करस्य गभस्तिभिः Rām.4.28.3.
    -8 An inner apartment, a lying-in-chamber.
    -9 Any interior chamber.
    -1 A hole.
    -11 Fire.
    -12 Food.
    -13 The rough coat of the jack-fruit (पनसकण्टक).
    -14 the bed of a river, especially of the Ganges on the fourteenth day of the dark half of Bhādrapada or in the very height of the rains when the river is fullest.
    -15 The fruit (of plants).
    -16 Joining, union.
    -17 The calyx of the lotus.
    -18 (In dramas) One of the Sandhis q. v.
    -Comp. -अङ्कः (also गर्भे$ङ्कः) an interlude during an act, as the scene of the birth of Kuśa and Lava in U.7, or the सीतास्वयंवर in Bālarāmāyaṇa. The S. D. thus defines it:-- अङ्कोदर- प्रविष्टो यो रङ्गद्वारामुखादिमान् । अङ्को$परः स गर्भाङ्कः सबीजः फलवानपि ॥ 279.
    -अवक्रान्तिः f. descent of the soul into the womb.
    -अवटः see गर्भभाजनम्.
    -अष्टमः 1 the eighth month from conception.
    -2 the eighth year from conception.
    -अस्पन्दनम् non-quickening of the fœtus.
    -आगारम् 1 uterus.
    -2 an inner and private room, the female apartments.
    -3 a lying-in-chamber.
    -4 the body or sanctuary of a temple, the chamber where the image of a deity is placed; एकैव देवं द्रष्टुं च गर्भागारमथाविशत् Ks.7.71.
    -आधानम् 1 impregnation; गर्भाधानक्षणपरिच- यान्नूनमाबद्धमालाः (बलाकाः) Me.9.
    -2 one of the Saṁskāras or purificatory ceremonies performed after men- struation to ensure or facilitate conception; (this cere- mony legalizes in a religious sense the consummation of marriage); Y.1.11.
    -आशयः the uterus, the womb.
    -आस्रावः mis-carriage, abortion.
    -ईश्वरः one born rich (cf. 'born in the purple'); a sovereign or rich man by birth. ˚ता sovereignty attained by inheritance; प्राप्तैश्वर्यो भवेन्मूढो गर्भेश्वरतयान्यथा Rāj. T.5.199.
    -उत्पत्तिः f. the formation of the embryo.
    -उपघातः miscarriage of the embryo (applied to the sky); Bṛi. S.21.25.
    -उपघातिनी a cow or female miscarrying from unsea- sonable gestation.
    -उपपत्तिः f. formation of the embryo.
    -कर, -कार a. impregnating, procreative.
    -कालः 1 time of impregnation.
    -2 the time when the vapour collected in the air shows the first signs of life.
    -कोशः, -षः uterus.
    -क्लेशः pains caused by the embryo, the throes of partu- rition or childbirth.
    -क्षयः miscarriage.
    -गृहम्, -भवनम्, -वेश्मन् n.
    1 an inner apartment, the body of a house; Mb.5.118.19; R.19.42.
    -2 a lying-in-chamber.
    -3 the sanctuary or body of a temple; निर्गत्य गर्भभवनात् Māl.1.
    -ग्रहणम् impregnation, conception.
    -ग्राहिका a midwife; Ks.34.
    -घातिन् a. causing abortion.
    -चलनम् quickening, motion of the fœtus in the uterus.
    -चेटः a servant by birth; नर्मभिर्गर्भचेटानां द्वास्थानां विक्रियाक्रमैः Rāj. T.3.153.
    -च्युत a.
    1 fallen from the womb (as a child).
    -2 miscarrying.
    -च्युतिः f.
    1 birth; delivery.
    -2 miscarriage.
    -दासः, -सी a slave by birth; (often used as a term of abuse or reproach.); यथा गर्भदासः कर्मार्थ एव स्वामिनो$नड्वाँश्च क्रीयते । ŚB. on MS.3.1.2.
    -दिवसाः certain days on which the vapours collected in the air show signs of life; Bṛi.21.5.
    -द्रुह् a. (nom. sing. ˚ध्रुक्-ड्) causing abortion.
    -धम् Ved. semen virile.
    -धरा pregnant.
    -धारणम्, -धारणा gestation, impregnation.
    -धिः Ved.
    1 a breeding place, a nest; कपोत इव गर्भधिम् Rv.1.3.4.
    -2 cohabitation.
    -ध्वंसः abortion.
    -नाडी the umbilical cord.
    -नुद् a. causing abortion.
    -न्यासः 1 laying the foundation.
    -2 the foun- dations.
    -परिस्रवः secundines or fœtal membranes collectively.
    -पाकिन् m. rice ripening in sixty days.
    -पातः miscarriage after the fourth month of pregnancy.
    -पोषणम्, -भर्मन् n. nourishment of the fœtus, gesta- tion; अनुष्ठिते भिषग्भिराप्तैरथ गर्भभर्मणि R.3.12.
    -भाजनम् the foundation pit, the excavation.
    -मण्डपः an inner apartment, a bed-chamber.
    -मासः month of pregnancy.
    -मोचनम् delivery, birth.
    -योपा a pregnant woman; (fig.) the Ganges overflowing its banks.
    -रक्षणम् protecting the fœtus.
    -रन्धिः complete cooking; स्थाल्य- ग्नितापात्पयसो$मितापस्तत्तापतस्तण्डुलगर्भरन्धिः Bhāg.5.1.22.
    -रूप a. childish, youthful, juvenile.
    -रूपः, -रूपकः a child, an infant, a youth.
    -लक्षण a. observing the signs of the rainy season. (
    -णम्) a symptom of preg- nancy.
    -लम्भनम् a ceremony performed for the sake of facilitating and developing pregnancy.
    -वसतिः f.,
    -वासः 1 the womb; असकृद्गर्भवासेषु वासं जन्म च दारुणम् Ms.12.78.
    -2 being in the womb.
    -विच्युतिः f. abor- tion in the beginning of pregnancy.
    -विपत्तिः death of the fœtus.
    -वेदना throes of child-birth.
    -व्याकरणम् the formation of the embryo.
    -शङ्कुः a kind of instrument for extracting the dead fœtus.
    -शय्या the abode of the fœtus or uterus.
    -संभवः, -संभूतिः f. becoming preg- nant; वर्षद्वयं प्रविष्टस्य वर्तत$न्तःपुरे$त्र मे । तदेषा गर्भसंभूतिः कुतः संप्रति कथ्यताम् Ks.5.61.
    -संभवा a kind of cardamoms (Mar. एलची).
    -स्थ a.
    1 situated in the womb.
    -2 inte- rior, internal.
    -स्रावः abortion, miscarriage; वरं गर्भस्रावः Pt.1; Y.3.2; Ms.5.66.

    Sanskrit-English dictionary > गर्भः _garbhḥ

  • 15 घन _ghana

    घन a. [इन् मूर्तौ अप् घनादेशश्च Tv.]
    1 Compact, firm, hard, solid; संजातश्च घनाघनः Māl.9.39.; नासा घनास्थिका Y.3.89; R.11.18.
    -2 Thick, close, dense; घनविरलभावः U.2.27; R.8.91; Amaru.59.
    -3 Thick-set, full, fully developed (as breasts); घटयति सुघने कुचयुगगगने मृगमदरुचि रूषिते Gīt.7; अगुरु-चतुष्कं भवति गुरू द्वौ घनकुचयुग्मे शशिवदना$सौ Śrut.8; Bh.1.8; Amaru.31.
    -4 Deep (as sound); दधानः सौधानामलघुषु निकुञ्जेषु घनताम् Māl.2.12; Mu.1.21.
    -5 Uninterrupted, permanent.
    -6 Impenetrable.
    -7 Great, excessive, violent.
    -8 Complete; अभ्यङ्गभङ्ग्या पापस्य न्यस्तं घनमपश्यतः Ks.4.53.
    -9 Auspicious, fortu- nate.
    -1 Coarse, gross.
    -11 Engrossed by, full or re- plete with; मा ते मलीमसविकारघना मतिर्भूत् Māl.1.32; निर्वृति˚ U.6.11.
    -नः A cloud; घनोदयः प्राक् तदनन्तरं पयः Ś.7.3; घनरुचिरकलापो निःसपत्नो$स्य जातः V.4.22.
    -2 An iron club, a mace; प्रतिजघान घनैरिव मुष्टिभिः Ki.18.1.
    -3 The body.
    -4 The cube of a number (in math.).
    -5 Ex- tension, diffusion.
    -6 A collection, multitude, quantity, mass, assemblage.
    -7 Talc.
    -8 Phlegm.
    -9 Any com- pact mass or substance.
    -1 Hardness, firmness.
    -11 A particular manner of reciting Vedic texts: thus the padas नमः रुद्रेभ्यः ये repeated in this manner would stand thus:-- नमो रुद्रेभ्यो रुद्रेभ्यो नमो नमो रुद्रेभ्यो ये ये रुद्रेभ्यो नमो नमो रुद्रेभ्यो ये.
    -नम् 1 A cymbal, a bell, a gong.
    -2 Iron.
    -3 Tin.
    -4 Skin, rind, bark.
    -5 A mode of dancing; (neither quick nor slow). ind. closely; घटयति घनं कण्ठा- श्लेषे रसान्न पयोधरौ Ratn.3.9.
    -Com. -अत्ययः, -अन्तः 'disappearance of the cloud', the season succeeding the rains, autumn (शरद्); घनव्यपायेन गभस्तिमानिव R.3.37.
    -अज्ञानी N. of Durgā.
    -अम्बु n. rain; घनाम्बुभिर्भूरि विलम्बिनो घनाः Subhās.
    -आकरः the rainy season.
    -आगमः, -उदयः 'the approach of clouds', the rainy season; घनागमः कामिजनप्रियः प्रिये Ṛs.2.1.
    -आमयः the date-tree.
    -आश्रयः the atmosphere, firmament.
    -उत्तमः the face.
    -उदधिः a parti- cular sea (hell ?).
    -उपलः hail.
    -ऊरू a woman having thick thighs; कुरु घनोरु पदानि शनैः शनैः Ve.2.2.
    -ओघः gathering of clouds.
    -कफः hail.
    -कालः the rainy season.
    -क्षम a. what may be hammered; Bhāvapr. 5.26.53.
    -गर्जितम् 1 thunder, peal or thundering noise of clouds, roar of thunder.
    -2 a deep loud roar.
    -गोलकः alloy of gold and silver.
    -घनः the cube of a cube.
    -जम्बाल thick mire.
    -ज्वाला lightning.
    -तालः a kind of bird (सारंग).
    -तोलः the Chātaka bird.
    -धातुः lymph.
    -ध्वनि a. roaring.
    (-निः) 1 a deep or low tone.
    -2 the muttering of thunder clouds; अनुहुंकुरुते घनध्वनिं न हि गोमायुरुतानि केशरी Śi.16.25.
    -नाभिः smoke (being supposed to be a principal ingredient in clouds; Me.5).
    -नीहारः thick hoar-frost or mist.
    -पदम् the cube root.
    -पदवी 'the path of clouds', firmament, sky; क्रामद्भिर्घनपदवीमनेकसंख्यैः Ki.5.34.
    -पाषण्डः a peacock.
    -फलम् (in geom.) the solid or cubical contents of a body or of an excavation.
    -मानम् the measurement by the exterior of a structure; Māna. 39-64.
    -मूलम् cube root (in math.)
    -रसः 1 thick juice.
    -2 extract, decoction.
    -3 camphor.
    -4 water (m. or n.).
    -रूपा candied sugar.
    -वरम् the face.
    -वर्गः the square of a cube, the sixth power (in math).
    -वर्त्मन् n. the sky; घनवर्त्म सहस्रधेव कुर्वन् Ki.5.17.
    -वल्लिका, -वल्ली lightning.
    -वाच् a raven.
    -वातः 1 a thick op- pressive breeze or air.
    -2 N. of a hell; Jaina.
    -वीथिः the sky; घनवीथिवीथिमवतीर्णवतः Śi.9.32.
    -शब्दः thunder, peal of thunder.
    -वासः a kind of pumpkin gourd.
    -वाहनः 1 Śiva.
    -2 Indra.
    -श्याम a. 'dark like a cloud', deep-black, dark. (
    -मः) an epithet (1) of Rain (2) of Kṛiṣṇa.
    -संवृत्तिः profound secrecy.
    -समयः the rainy season.
    -सारः 1 camphor; घनसारनीहारहार &c. Dk.1 (mentioned among white substances).
    -2 mercury.
    -3 water.
    -4 a big cloud; घनसारस्तु कर्पूरे महामेघे च चन्दने Nm.
    -स्वनः, -शब्दः, -रवः the roaring of clouds.
    -हस्त- संख्या the contents of an excavation or of a solid in math.).

    Sanskrit-English dictionary > घन _ghana

  • 16 जालम् _jālam

    जालम् 1 A net, snare.
    -2 (a) A web, cob-web. (b) Any woven texture.
    -3 A coat of mail, a helmet made of wire.
    -4 An eye-hole, lattice, window; जाला- न्तरप्रेषितदृष्टिरन्या R.7.9; धूपैर्जालविनिः सृतैर्वलभयः संदिग्धपारा- वताः V.3.2; Ku.7.6.
    -5 A collection, an assemblage, number, mass; गभस्तिजालैः प्रदिशो दिशश्च Mb.3.164.1; चिन्तासन्ततितन्तुजालनिबिडस्यूतेव Māl.5.1; Ku.7.89; Śi. 4.56; Amaru.58.
    -6 Magic.
    -7 Illusion, deception.
    -8 An unblown flower.
    -9 The membrane which unites the toes of many water-birds.
    -1 A disease of the eyes.
    -11 Pride, arrogance.
    -लः The Kadamba tree.
    -Comp. -अक्षः a loop-hole, window; हेमजालाक्षनिर्गच्छद्धूमेन Bhāg.8.15.19.
    -कर्मन् n. the occupation of catching fish, fishing.
    -कारकः 1 a net-maker.
    -2 a spider.
    -गर्दमः a kind of pimple or boil.
    -गोणिका a kind of churning vessel.
    -ग्रथित a. connected by a web; Ś. 7.16.
    -पाद्, -पादः a goose; जालपादभुजौ तौ तु पादयोश्चक्रलक्षणौ Mb.12.343.36.
    -प्राया mail, armour.

    Sanskrit-English dictionary > जालम् _jālam

  • 17 तपस् _tapas

    तपस् n. [तप्-असुन्]
    1 Warmth, heat, fire, light; एकः सूर्यस्तपसो योनिरेका Mb.12.351.1.
    -2 Pain, suffering; न तपः कुतश्चन Rv.7.82.7.
    -3 Penance, religious austerity, mortification; तपः किलेदं तदवाप्तिसाधनम् Ku.5.64.
    -4 Meditation connected with the practice of personal self-denial or bodily mortification; गीरा वा$$शंसामि तपसा ह्यनन्तौ Mb.1.3.57.; Bhāg.12.11.24.
    -5 Moral virtue, merit.
    -6 Special duty or observance (of any particular caste); यत्सप्तान्नानि मेधया तपसाजनयत्पिता Bṛi. Up. 1.5.1.
    -7 One of the seven worlds; i. e. the region above the world called जनस्.
    -8 The month of religi- ous austerities.
    -9 A long period of time, Kalpa.
    -1 (In astrol.) The ninth lunar mansion.
    -11 Chastise- ment (दण्ड); आयुः शक्तिं च कालं च निर्दिश्य तप आदिशेत् Mb. 12.267.35. -m.
    1 The month of Māgha; तपसि मन्द- गभस्तिरभीषुमान् Śi.6.63.
    -2 An epithet of Agni. -m., -n.
    1 The cold season (शिशिर).
    -2 The winter (हेमन्त).
    -3 The hot season (ग्रीष्म).
    -Comp. -अनुभावः the influence of religious penance.
    -अर्थीय a. destined for austerities; तपोर्थीयं ब्राह्मणी धत्त गर्भम् Mb.11.26.5.
    -अवटः the Brahmāvarta country.
    -कर a. undergoing penance; also तपस्कर>
    -करः the mango-fish (Poly- nemus Risua).
    -कृश a. emaciated by austerities.
    -क्लेशः the pain of religious austerity.
    -गच्छः (also तपागच्छः) the 6th गच्छ of the Śvetāmbara Jainas.
    -चरणम्, -चर्या the practice of penance.
    -तक्षः, -तङ्कः an epithet of Indra.
    -धन a.
    1 rich in religious penance.
    -2 pious, ascetic.
    -3 consisting in penance, (
    -नः) 'rich in penance', an ascetic, devotee; रम्यास्तपोधनानां क्रियाः Ś.1.13; शमप्रधानेषु तपोधनेषु 2.7;4.1; Śi.1.23; R.14.19; Ms.11.242.
    -निधिः an eminently pious man, an ascetic; R.1.56.
    -निष्ठ a. performing penance; Ms.3.134; Y.1.221.
    -पतिः N. of Viṣṇu; Bhāg.4.24.14.
    -प्रभावः, -बलम् the power acquired by religious austerities; efficacy or potency of devotion.
    -भृत् a. ascetic, pious.
    -मूर्तिः 1 an ascetic.
    -2 the Supreme spirit.
    -मूल a. founded on religious austerity; तपोमूलमिदं सर्वं दैवमानुषकं सुखम् Ms.11.234.
    -यज्ञः sacrificing by austerites; Bg.4.28.
    -राजः the moon.
    -राशिः 1 an ascetic.
    -2 N. of Viṣṇu (पुरुषोत्तम).
    -लोकः the region above the world called जनस्; Bhāg.2.5.4.
    -वनम् a penance-grove, a sacred grove in which ascetics practise penance; कृतं त्वयोपवनं तपोवनमिति प्रेक्षे Ś1; R.1.9;2.18.
    -वासः a place of penance or religious austerities.
    -विशेषः excellence of devotion, pre-eminent religious austerities.
    -वृद्ध a. very ascetic or devout.
    -शील a. inclined to practise penance.
    -समाधिः the practice of penance or religious austerities; तपःसमाधेः प्रतिकूलवर्ती Ku.3.24;5.6,18.
    -सुतः N. of Yudhi- ṣṭhira; Mb.3.313.19.
    -स्थली 1 a seat of religious austerity.
    -2 N. of Benares.

    Sanskrit-English dictionary > तपस् _tapas

  • 18 द्रु _dru

    1
    द्रु I. 1 P. (द्रवति, द्रुत; desid. दुद्रूषति)
    1> To run, flow, run away, retreat, fly (often with acc.); गभस्तिधाराभि- रभिद्रुतानि Bk.1.12; यथा नदीनां बहवो$म्बुवेगाः समुद्रमेवा- भिमुखं द्रवन्ति Bg.11.28; रक्षांसि भीतानि दिशो द्रवन्ति 36; द्रुतं द्रवत कौरवाः Mb.
    -2 To rush, attack, assault quickly; रक्षस्पाशान् यशस्काम्यंस्तमस्कल्पानदुद्रवत् Bk.9.95.
    -3 To be- come fluid, dissolve, melt, ooze (fig. also); द्रवति च हिम- रश्मावुद्गते चन्द्रकान्तः Māl.1.24,8,12; U.6.12; Pt.4.33; द्रवति हृदयमेतत् Ve.5.21; Śi.9.9; Bk.2.12.
    -4 To go, move. -Caus. (द्रावयति-ते)
    1 To cause to run away, put to flight.
    -2 To melt, fuse. -II. 5 P. (द्रुणोति)
    1 To hurt, injure; तं दुद्रावाद्रिणा कपिः Bk.14.81,85.
    -2 To go.
    -3 To repent.
    2
    द्रु m., n. [द्रवत्यूर्ध्वं द्रु-बा˚ -डु]
    1 Wood.
    -2 Any instru- ment made of wood. -m
    1 A tree; Ms.7.131.
    -2 A branch. -f. Motion.
    -Comp. -किलिमम् the Devadāru tree.
    -घणः 1 a mallet, wooden mace.
    -2 an iron wea- pon made like a carpenter's hammer.
    -3 an axe, a hatchet.
    -4 an epithet of Brahmā
    -घ्नी a hatchet.
    -नखः a thorn.
    - नस (णस) a. large-nosed.
    -न (ण) हः a scabbard; see द्रुणहः also.
    -पदम् Ved. a pillar (in general).
    -पदी 1 a splay-footed female.
    -2 a para- sitical plant.
    -पाद a. large-footed.
    -सल्लकः a kind of tree (पियाल).

    Sanskrit-English dictionary > द्रु _dru

  • 19 भुवनम् _bhuvanam

    भुवनम् [भवत्यत्र, भू-आधारादौ-क्थुन्]
    1 A world, the number of worlds is either three, as in त्रिभुवन or four- teen; इह हि भुवनान्यन्ये धीराश्चतुर्दश भुञ्जते Bh.3.23 (see लोक also); cf. also अतलं सुतलं चैव वितलं च गभस्तिमत् । महातलं रसातलं पातालं सप्तमं स्मृतम् ॥ रुक्मभौमं शिलाभौमं पातालं नीलमृत्तिकम् । रक्तपीतश्वेतकृष्णभौमानि च भवन्त्यपि । पातालानां च सप्तानां लोकानां च यदन्तरम् । सुशिरं तानि कथ्यन्ते भुवनानि चतुर्दश ॥ Vahni. P.; भुवनालोकनप्रीतिः Ku.2.45; भुवनविदितम् Me.6.
    -2 The earth.
    -3 Heaven.
    -4 A being, living creature.
    -5 Man, mankind.
    -6 Water; पाणिरेष भुवनं वितरेति छद्मवाग्भिरव वामन विश्वम् N.21.64.
    -7 The number 'fourteen'.
    -8 Abode, residence (Ved.).
    -9 Becoming prosperous.
    -Comp. -अद्भुत a. astonishing the world.
    -ईशः a lord of the earth, king.
    -ईश्वरः 1 a king.
    -2 N. of Śiva.
    -ईश्वरी N. of various goddesses. ˚पूजायन्त्रम् N. of a mystical diagram.
    -ओकस् m. a god.
    -कोशः the receptacle of beings.
    -तलम् the surface of the earth.
    -त्रयम् the three worlds (the earth, atmosphere, and heaven; or heaven, earth, and lower regions).
    -पावनी an epithet of the Ganges.
    -भावनः the creator of the world.
    -भर्तृ m. the supporter of the earth.
    -शासिन् m. a king, ruler.
    -हितम् the welfare of the world.

    Sanskrit-English dictionary > भुवनम् _bhuvanam

  • 20 गभ


    gabhá
    m. ( gabh = gambh = jambh) « slit», the vulva VS. XXIII ṠBr. XIII, 2, 9, 6. ;

    - गभस्तल

    Sanskrit-English dictionary > गभ

См. также в других словарях:

  • gabhas-tala — गभस्तल …   Indonesian dictionary

  • gábhasti — गभस्ति …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-hasta — गभस्तिहस्त …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-mālin — गभस्तिमालिन् …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-mat — गभस्तिमत् …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-nemi — गभस्तिनेमि …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-pāṇi — गभस्तिपाणि …   Indonesian dictionary

  • gábhasti-pūta — गभस्तिपूत …   Indonesian dictionary

  • gabhastî ̱ṡ-vara — गभस्तीश्वर …   Indonesian dictionary

  • su-gabhasti — सुगभस्ति …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»