уымæл

Цæвиттон, сæлдæджы алы хуызтæ фенæн æмæ балхæнæн ис нæ горæты алы рæтты. – Словом, увидеть и купить разные виды мороженого можно в разных местах нашего города. (Газет «Хурзæрин»)

Мæнæ дын хуымæтæджы цæвиттон. – Вот тебе простой пример. (Нафи, «Мах дуг», 2007 аз, №10)

Уымæн æвæсмойнаг у мады зондмæ æнувыдæй хъусæг. – Поэтому тот, кто прилежно слушается матери своей, не испытывает раскаяния. («Мах дуг», 1999, №3)

уымæй мæ гал – æгæвдæс – перен. от него мало толку

Æппæтвæрсыгæй уыцы паддзахы хъуыддæгтæ æмæ удыхъæд æвдыст цæуынц Плутархы куысты – уым зынынц йæ хорз дæр æмæ йæ хъæнтæ дæр. – Дела и характер этого государя всесторонне показываются у Плутарха – там (у Плутарха) видны его (государя) достоинства и недостатки. (Джыккайты Шамилы уацæй)

Калачы ссардтам дзæбæх фатер, уым æрбиноныг кодтам. – В Тифлисе мы нашли хорошую квартиру, там и обосновались. (Коцойты А., Тазырæт)

Æрыдоны фурд кæм райдайы, уым бæрзонд къæдзæхыл æрбынат кодта Нары хъæу. – Там, где начинается река Ардон, на высокой скале обосновался аул Нар. («Фидиуæг», 1960, №10)

Иу рæстæджы скифты иу хай цæугæдон Доны фæйнæфарс æрбынат кодта. – Некогда часть скифов обосновалась по обе стороны реки Дон. (Цгъойты Х., Ирон æмбисонды хабæрттæ)

фæлæ чызджы зæрдæйы сусæг уаз хъуыды куы æрбынат кодта... – но когда в девичьем сердце появилась тайная святая мысль... («Фидиуæг», 2005, №1)

Иубон, нæ разы цы дон цæуы, уым иу æргъай кæф æрцахстон – Как-то раз я поймал лосося в реке, что протекает рядом с нами (Гæдиаты Секъа, Æнæбары къæрныхы фæнд)

Уыцы хуыйæджы тыххæй, кæй зæгъын æй хъæуы, бирæ дзурын ницæмæн хъуыди, фæлæ таурæгъты алы адæймаджы характер æххæстæй равдисын фæткæн кæй баззад, уымæ гæсгæ, гæнæн нæй, æрисут Петровичы дæр ардæм. – Об этом портном, конечно, не следовало бы много говорить, но так как уже заведено, чтобы в повести характер всякого лица был совершенно означен, то, нечего делать, подавайте нам и Петровича сюда. (Николай Гоголь, Цинел)

Нымадта йе ’хцатæ дæр: цас æм ис æхца, цас ма йæм баззайдзæн, цас æй бахъæудзæн йæ хæстæ бафидынæн, стæй цы ’фтиаг, цы пайда йæм хауы, уымæн йæ кæцы хай хардз кæндзæн иу мæй. – При этом он рассчитывал тоже: сколько у него денег, сколько останется, сколько нужно для уплаты всех долгов и какую часть всего дохода будет он проживать в месяц. (Лев Толстой, Хъазахъхъ)

Гъе æмæ æз сфæнд кодтон мæ цæуæтыл нæмттæ ссæдзаздзыдтæй сæвæрын, чи дзы цы аккаг суа, уымæ гæсгæ, – æцæгхуызæй загъта Худæг. – Вот я и решил дать имена своим детям только когда им будет двадцать лет от роду: кто какого имени будет заслуживать, такое и дам, – с серьезным видом сказал Худаг. (Гæлуаты А., Худæг æмæ Дудæг)

Уыцы ныхæсты фæстæ хъазыныл нал уыдтæн æмæ дæ æцæгхуызæй бафарстон: «Уæдæ цæуыл кæуыс?» – После этих слов мне было уже не до шуток и я с серьезным видом спросил: «Тогда почему ты плачешь?» (Дзасохты М., Менджы сой)